#هفته‌نامه #آوای_پراو به سردبیری دوست شاعر و منتقد ادبی‌ام دکتر #عبدالله_سلیمانی در #کرمانشاه منتشر می‌شود‌. به لطف ایشان ترجمه مقاله‌ی #شیوه_های_خواندن_متن از نویسنده و شاعر برجسته‌ی ترکیه #حیلمی_یاووز در شماره ۳۹ این نشریه چاپ شده است.
✅سی و نهمین شماره #هفته_نامه_ادبی_آوای_پراو


https://telegram.me/dusharge


👇👇👇

✅سی و نهمین شماره #هفته_نامه_ادبی_آوای_پراو منتشر گردید با
داستان «یک روز سرد» از #زهرا_شعفی/شیوه های خواندن متن از#حیلمی_یاووز ترجمه‌‌ی #همت_شهبازی جهان/شعرهایی از آتیلا ژوزف ترجمه #آزیتا_قهرمان

▪️مسئول بخش ترجمه: سعید جهانپولاد
▪️ مسئول بخش داستان :فریبا چلبی یانی


🔹فایلهای مطالب درنشانی زیر
آمده است
#کانال_آوای_پرآو
@avaye_parav

فایل های سی و نهمین شماره #هفته_نامه_ادبی_آوای_پراو
مدیرمسئول: #علی_کرمی/
سردبیر #عبدالله_سلیمانی
صفحه شعر #رضا_خان‌_بهادر
بخش ترجمه :#سعید_جهانپولاد بخش‌داستان: #فریبا_چلبیانی
بخش نقد:#عبدالله_سلیمانی



🔹فایل مطالب درنشانی زیر
آمده است
#کانال_آوای_پرآو
@avaye_parav

سی و نهمین شماره #هفته_نامه_ادبی_آوای_پراو منتشر گردید در این شماره می خوانید یاداشت هفته سردبیر با عنوان شاملو شاعر ملی و پدیده شگفت شعر معاصر 🔘 شعر تازه ای از شاعر معاصر #علی_باباچاهی
گزارشی از نمایشگاه نقاشی آثار #محمدرضا_طاهر_نسب و داستانی از #زهرا_شعفی ونیز نوشته هایی از #فریبا_چلبی یانی/ #همت_شهبازی/ #آزیتا_قهرمان🔘 معرفی مجموعه شعرجدید #احسان_براهیمی با عنوان «عطسه در رودخانه»و...
مدیرمسئول: #علی_کرمی/
سردبیر #عبدالله_سلیمانی
صفحه شعر #رضا_خان‌_بهادر
بخش ترجمه :#سعید_جهانپولاد بخش‌داستان: #فریبا_چلبیانی
بخش نقد:#عبدالله_سلیمانی

🔘شعر کرمانشاه #سودابه_زنگنه

🔹فایل مطالب درنشانی زیر
آمده است
#کانال_آوای_پرآو
@avaye_parav

#کارل_گوستاو_يونگ
#رئال و #سوررئال

چئويره‌ني: مسيح‌آغا محمدي

معاصر #غرب تفکرونده «رئال» آنلاييشي يالنيز «دويولان»، ياخود «ماددي» عالم له محدودلاشير. گئرچک‌ليين بو شکيلده باشا دوشولمه سينه غرب تفکر تاريخي نين اولکي دؤورلرينده ده راست گلمک مومکوندور. لاکين يئني دؤورده غربده حاکيم اولان هومانيست و آنتروپولوژي {انسان‌شناسي} دوشونجه ساکرال عالمين آچيق-آشکار اينکاري ايله نتيجه لنميشدير و او، ظاهيري حيس لر واسيطه سيله قاورانيلمايان هئچ بير شئيي رئال سايمير. مشهور ايسوئچره پسيخولوقو کارل گوستاو يونگ (1875-1961) اکثر اثرلرينده، او جومله دن آشاغيداکي مقاله سينده، بو صيرف ماتئرياليست موناسيبتي شوبهه آلتينا آلير و يئني علم لرين مئتودولوگيياسينا صاديق قالماقلا، مؤوجود علمي تئرمينولوگييادان و ايشلک آنلاييشلاردان ايستيفاده ائتمکله، غرب آدامي نين قارشيسيندا يئني اوفوقلر آچماغا چاليشير. خريستيان متفکرلري و ميستيک لري نين دوشونجه سينه، خريستيانليق تاريخي نين ادراکي و ديني تجروبه سينه دريندن بلد اولان يونگ بير نؤوع ياييلميش ماتئرياليست تفکر مقابيلينده ساکرال عالمه اينامي ديرچلتمک و برپا ائتمک ايسته يير. رئنئسسانسدان سونراکي غرب ائستئتيک جريان و مئتودلاري نين اکثريتي گئرچکلييه «رئاليزم» آدلانديريلان عمومي موناسيبتي بديعي ياراديجيليقدا فورما و مضمون سئچيمي نين اساسينا چئوريرميشلر. بو جريان و مئتودلاري درک ائتمک اوچون همين عومومي رئالليغين خوصوصيتلريني و هانسي عنصرلردن عبارت اولدوغونو آراشديرماق لازيمدير. ديگر طرفدن، اييرمينجي عصرده مئيدانا چيخان بعضي ائستئتيک حرکات و مئتودلار چاليشيرلار کي، رئالليغا بو عومومي موناسيبتي ردد ائديب بير نؤوع اوندان قاچسين لار، ياخود اونو مجرد فورمالاردا پارچالاييب داغيتسين لار و عوضينده يئني بير «رئالليق» ياراتسين لار. سوررئاليزم جرياني و يا آبستراکسيونيزم مئتودو شکلينده تظاهور ائدن بو رئالليقدان قاچماغين سبب و موتيولري اؤتن عصرده کي «رئال» آنلاييشي نين تحليلي نتيجه سينده آيدينلاشا بيلر. يونگ -ون بو #مقاله‌سينده محض همين مسله مختصر شکيلده آراشديريلير.


* * *
«سوررئال»ين منيم اوچون هئچ بير معناسي يوخدور. رئالليق منيم آنلاماغا قادير اولدوغوم شئي لري احتيوا ائدير. منه تاثير گؤسترن، منده دويغو اويادان هر بير شئي رئال و اوبيئکتيودير. اگر بير شئي منده دويغو اوياتميرسا و منه معين تاثير گؤسترميرسه، منيم اوچون قارانليق قالير و من اونو درک ائده بيلميرم. بونا گؤره ده من يالنيز رئال شئي لر باره ده محاکمه يوروده، فيکير سؤيله يه بيلرم، «ايررئال»، «سوررئال» و «سوب رئال» شئي لر باره ده يوخ!.. رئالليغين، نئجه دئيرلر، «ماددي»، «غئير-آبستراکت» {مجرد، سويوت، معنا} و دويولان عالم له محدودلاشديريلماسي خوصوصي تفککور طرزي نين نتيجه سي و محصولودور: ائله بير تفکرون کي، اونيوئرسال ساغلام دوشونجه نين بونؤوره سيني و ديلدن عادي قايدادا استفاده نين اساسيني تشکيل ائدير. رئالليغين بو جور قاوراييشي بئله بير مشهور مدعايا سؤيکه نير کي، اينسانين پسيخيکاسيندا دويولان شئي لردن اؤزگه بير شئي يوخدور. حال بو کي پسيخيکانين مضمونونون بؤيوک بير حيصه سي حيسسي قاوراييشلاردان دوغمور. يوخاريداکي مؤقعه گؤره، يالنيز حيس لر واسيطه سيله اينسانا بللي اولان دونيادان دولايي، ياخود دولايي سيز شکيلده اخذ ائديلميش فيکير و يا تصوور «رئال»دير. دونيادان بو محدود منظره سي غرب آدامي نين بيرطرفلي باخيشي نين تؤره‌مه‌سيدير. ماددي رئالليق بوتؤولوکده رئالليغين گئنيش بير حيصه سيني احتيوا ائدير، لاکين هر حالدا او، قارانليق، حدودسوز و غئيري-معين بير ساحه ايله احاطه اولونموشدور کي، اينسان ايستر-ايسته مز بونو «ايررئال»، ياخود «سوررئال» آدلانديرير. شرق دونياگؤروشونه بو جور دار و محدود باخيش تاماميله يابانجي دير. اونا گؤره ده شرق تفککورونون هئچ واخت «سوررئال» آدلي فلسفي تصووره احتياجي اولماييب. محدود آنلامدا گؤتورولن غرب رئالليغي دايم حيس لرله دويولمايان مئتافيزيک، فؤق‌البشري ائلئمئنتلر و قووه‌لرين هجوم و هَدَه لرينه، سايسيز-حسابسيز ديگر تهلوکه لره معروض قالير. شرق رئالليغي ايسه بوتون بو عالملري طبيعي شکيلده احتيوا ائدير. بيز غربلي لرين بوتون بلالاري «پسيخي حاديثه» آنلاييشيندان باشلايير. بيزيم رئالليق چرچيوه سينده پسيخي حاديثه معين فيزيکي سببدن دوغان اوچونجو درجه لي نتيجه دن باشقا بير شئي اولا بيلمز: «شعور آخيني» و يا بو تيپلي خوشاگلن باشقا بير شئي ده ائله! بونا باخماياراق، ماددي عالمين همين تؤره مه سي نه اينکي دويولان دونيانين سيرلرينه و گيزلي گوشه لرينه نفوذ ائدير، حتتا «سوبيئکت» سوييه سينده اؤزونو درک ائتمه يه قاديردير. آمما يئنه ده او، کؤمکچي و ايکينجي درجه لي رئالليق ساييلير. معين بير فيکير، ياخود تصوور «رئال»ديرمي؟ يقين کي،

@dusharge

آردی وار 👇👇👇

دویولان بیر شئیی عکس ائتديردييي حالدا! عکس تقديرده « #ايررئال»، « #خيالي» و «اويدورما»دير، اونا گؤره ده «مؤجود» دئييل. بو جور محاکمه اصلينده #فلسفي ديققت‌سيزليک و سهلنکارليقدان خبر وئرير. گؤستريلن تصوور دويولان رئالليغي عکس ائتديرمه سه ده، مؤجوددور و حتتا تاثير منبعي کيمي ده چيخيش ائدير، يوخسا اونون وارليغيني هاردان بيلرديک؟ لاکين بيزيم نظريميزده «مؤجود» کلمه سي يالنيز ماددي شئي لره عاييد اولدوغوندان، «ايررئال» تصوورلر لال، مبهم {قاپالي، بليرسيز} و اصلينده رئال اولمايان سوررئالليقدا ياشاماغا راضيليق وئرمه ليديرلر. بونا گؤره ده بيزيم رئالليق باره ده تصووروموزه ان آزي پراکتيکا ساحه‌سينده يئنيدن باخيلماليدير. حتتا ادبيات دا «سور-»، «ائکسترا-» شکيلچي لري ايله باشلايان چوخلو سؤزلر ياراتميش و ياراتماقدادير، بو دا تاماميله طبيعي دير، چونکي بيزيم دونيايا باخيشيميز حقيقتن معين جهتدن ناقيص دير. بيز بئله بير شئيي نظري ساحه ده چوخ واخت اونودور و پراکتيکادا هئچ يادا سالميريق کي، بيزيم شعوروموزون هئچ بير ماددي پرئدمئتله بير باشا علاقه سي يوخدور، عکسينه، اوبرازلار بيزه مرکب بير سينير آپاراتي واسيطه سيله اؤتورولور. حيس عضوونون سينير اوجلاري ايله بيزيم شعوروموزدا يارانان اوبراز آراسيندا ضروري بير پروسئس {گئديش} باش وئرير کي، همين پروسئس، مثلا، ايشيغين فيزيکي رئالليغيني پسيخي «ايشيق» اوبرازينا چئويرير. آمما بيزيم پسيخيکاميز بو ضروري و مرکب چئوريلمه پروسئسينده ماددي بير شئيي قاورامير. آني و واسيطه‌سيز رئالليق کيمي قاورانيلان شئي نسنه لرين اوبرازلاريدير کي، اونلار معين مرحله لر عرضينده دقيق شکيلده يارانميش و فورمالاشميشلار. بيز واسيطه‌سيز اولاراق #اوبرازلار (صورت لر) عالمينده ياشاييريق، ماددي پرئدمئتلر عالمينده يوخ! و پرئدمئتلرين تقريبي ماهيتيني معين لشديرمک اوچون ايستر-ايسته‌مز فيزيکا و کيميا علم لري نين دقيق اوصول لارينا و مرکب مئتودلارينا محتاجيق. بو علم لر و سيستئملر اصلينده معين واسيطه لردير کي، اونلارين کؤمه يي ايله اينسان عاغلي اوبرازلارين آلداديجي پرده سي آرخاسيندان ييغجام و اؤتري شکيلده غئيري-پسيخي عالمه نظر سالماق امکاني قازانير. بئله ليکله، بيزيم ياشاديغيميز دونيا ماددي دونيا دئييل، پسيخي بير عالمدير و او، بيزه مادده نين رئال ماهيتي باره ده يالنيز احتيمالي و غئيري-مستقيم نتيجه لره گلمک ايمکاني وئرير. يالنيز «پسيخي حاديثه» بلاواسيطه رئالليغا ماليکدير و بو، بوتون پسيخي حاديثه لره، حتتا «اوبيئکتيو» اساسا ماليک اولمايان ايررئال فيکير و تصوورلره ده عاييددير. بيز اونلاري «خيال»، ياخود « #فانتازييا» آدلانديرا بيلريک. لاکين بو آدلار اونلارين گوجو و تاثيريني آزالتمير. اصلينده ائله بير «رئال» تصوور يوخدور کي، معين مقامدا اؤز يئريني «ايررئال» تصووره وئرمه سين و بئله ليکله، اونون داها بؤيوک گوجه و تاثيره ماليک اولدوغونو ثبوتا يئتيرمه سين. ايللوزور تصوورلرين و خيالي ايدئيالارين تاثيري و نتيجه لري بعضاً فيزيکي تهلوکه لرين تاثيريندن بؤيوک اولور، بونونلا بئله بيزيم شعوروموز همين تصوور و فيکيرلرين رئالليغيني اينکار ائدير. بيزيم چوخ واخت ايفراط درجه ده تعريفله دييميز عاغيل و اراده بعضاً «ايررئال» تصوورلرين قارشيسيندا تاماميله عاجيز قالير و ترک سيلاح اولورلار. بشر اؤولادينا حاکيم کسيلن قووه لر ايستر خئيير اولسون، ايسترسه شر، شعورآلتي پسيخي عاميللردير: ائله اونلار دا شعورو دوغورور و اساسن ايسته نيلن دونيانين مئيدانا گلمه سي، وارليق قازانماسي اوچون لازيم اولان شرايطي ياراديرلار. بيز پسيخيکاميزين ياراتديغي بير عالمده ياشاييريق. بورادان پسيخيکاني صيرف فيزيکي عاميللردن دوغان بار رئالليق سايان غرب شعورونون يول وئردييي سهوين مقياسيني آنلاماق اولار. شرق داهي مدريک دير، چونکي هر شئيين ماهيتيني و اساسيني پسيخيکادا آختارير و تاپير. روح و جيسم آدلانان ايکي نامعلوم جؤوهر آراسيندا پسيخي حاديثه نين رئالليغي يئرلشير و پسيخي رئالليق بيزيم بلاواسيطه تجروبه دن کئچيرمه يه قادير اولدوغوموز يگانه رئالليقدير.

کؤچوردو: #همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

#حئکایه، #حیکایه، #اؤیکو


#محمد_صبحدل جنابلاری #نثر ژانریندا تانینمیش، همی ده بو ساحه‌ده اؤزونه عاید اولان نظری تاپینتی‌لارین اوزمانی‌دیر. بو تاپینتی‌لار همی ده یئرلی تاپینتی اولدوغو اوچون اؤنملی‌دیر. اونا گؤره کی بو نظری تاپینتی‌لار دوغما تاپینتی‌لاردیر.

سایین #ایواز_طاها، اؤزونون شخصی کانالیندا منیم «#حکایه یوخسا #اؤیکو» باشلیقلی یازیما بیر یادداش یازدی و سونرا دا سیلدی. یادداشدا بو موضوعا گئنیش یئر آییراجاغینی سؤز وئرمیشدی. یادداشدا منیم یازیمین خلاصه‌سینی گتیرمیشدیر. آنجاق منیم آدیما اشاره ائتمک یئرینه #دوستلارین_بیری کیمی ایفاده‌سیندن استفاده ائتمکله سانکی قارشی طرفله کوسولو اولدوغونو گؤسترمیشدیر. بلکه ده منیم ناراحات اولاجاغیمی گومان ائتدییی اوچون آدیمی یازمامیشدی. آنجاق بورادا ناراحات اولاسی بیر شئی یوخدور. فیکیر مبادله‌سی وار. طبیعی کی بو حاقدا اونو و باشقا اوزمانلاری دینله‌مک مسئله‌یه آیدینلیق گتیرمکده یاردیمچی اولا بیلر.

ایللر اؤنجه سئویملی #صبحدل جنابلاری سایین #رضا_کاظمی ایله ادبیاتیمیز حاقدا بیر دانیشیق آپاردی.بو دانیشیغین بوتونونو هر بیر ادبیاتچی اوچون اوخوماسینی فایدالی بیلیرم.( #لینکینی وئرمیشم) همان دانیشیقدا موضوعا عاید بیر سورغویا دا جاواب وئریر #صبحدل جنابلاری.اونو سیزلرله پایلاشماق ایستیرم. خاطیرلادیرام یازی‌نین #عنوانی بیزیم طرفدن‌دیر:

سایغی ایله- #همت_شهبازی

##

#سوال:
بو دانيشيقدا، «داستان کوتاه» آنلاميندا «اؤيکو» دئديييمده، سيز کسکين­ليک­له «حيکايه» سؤزونو ايشلَتدينيز... يازي شکلينده گئتمه­‌دييي دارتيشمالاريميز قيراقدا قالسين، آنجاق سيزه اورَکدن سايغي بَسله ­ديييمدن، بورادا بوتونلوک­له «حيکايه» سؤزوندن يارارلانديم.  بو وورغولامانين سببي­ نه­‌دير؟ نييه «حيکايه»؟!

#جاواب:

#تحكييه ژانرلاري آراسيندا اولان حودود چوخدا موعيين جيزگي­لرله آيريلمير و اوصولن تركيب ائتمه­ نين بوتون صنعت ژانرلاريندا اساس رول اويناديغينا دوشونرسك، هئچ بير بؤيوك اثري موطلق ايدديعا ائتديي ژانرين سينيرلاريندا گؤره بيلمه­‌يه­‌جه‌ييك. آمما بو حودودو تعيين ائتمه ادبي تنقيدين اساس لوازيماتيني الده ائتمك دئمكدير.ان اسكي دؤورلردن ياشايان تحكيه­‌چيليك، موختليف زامانلاردا و شراييطده موختليف اؤزللييه داياناراق فرقلي ژانرلارين يارانماسينا سبب اولموشدور. #كلاسيك فضادان #مودئرن فضايا گيرديكده هر ژانر اؤزونو يئني شراييطله تطبيق ائديب، اؤز مودئرن ادبي نؤوعونو ياراتميشدير. مثلن «رومان»، «رومانس»ـين مودئرنلشمه­ سي­ دير و « #حيكايه» ده؛ « #ناغيل»، « #تمثيل» و « #حيكايت»ـين يئريني توتوبدور. مودئرن تحكييه نؤوعو، كلاسيك نؤوعلري­له، اثرين داخيلي ديالئكتيكاسينا اساسلانمادا فرقله‌نير. بورادا اينسان پسيخولوگيياسي و حاديثه‌لرين داخيلي نه­‌دن­‌لرينه ديققت واردير.بو فلسفه­ سي دييشميش ژانرلارين، اسكي فورمالاريلا آددا دا  فرقلريني نظرده توتماميز گركدير. يعني تئرمينلري عئلمي و ديلين طبيعي آخاريني نظرده توتاركن ياراتمالي­ ييق. مودئرن تحكييه ­نين اساس قايناغي غرب اولان يئرده اورادا گئدن تئرمينلرين قبولا آلينما پروسه­ سي بوتون دونيا ادبيياتلاريندا اؤرنك كيمي گؤتورولموشدور. بعضن تئرمين ائله اورادان گلميشدير. ميثال اولاراق هئچ كيم «رومان» سؤزجويونه يئرلي بير قارشيليق تاپما سيخينيسيندا دئييل. ائله همين مئتودا اساسلانساق كلاسيك نؤوعلريميزي «ناغيل» عونواني آلتدا يئكونلاشديرماق اولار. «خالق ناغيللاري»، «تمثيل­لر»، «حيكايت­لر» و باشقالاري بوسيرادان­ديرلار. يعني هاميسي شيفاهي­لييه و ديالئكتيكانين ضعيف گئتمه­‌سي اؤنونده آچيق تخييوله دايانيرلار. «ناغيل» سؤزجويونون ده عربجه­ ده «نقل» سؤزجويوندن اولماسي بو مسله‌نين اينگلتره ­ده «Tale» سؤزجويونون نه درجه ­ده يئرينه اوتورا بيلمه قابيليتيني گؤستره بيلر. تحكييه­ سؤزجويو ايسه «Fiction» يئرينده اوتورمالي­ دير. مودئرن تحكييه ژانرلاري اؤز آدلاريلا تانيليرلار. « #رومان»، « #پووئست»، « #اوچرئك»، « #فئليئتون» و ان چوخ موناقيشه­ لي و ايمكاناتلي ژانر اولان « #حيكايه» ژانري. بونلار هاميسي مودئرن تحكييه ژانرلاري­ ديرلار. آمما «حيكايه» ژانري حاقدا نئچه ايضاحي گركلي سانيرام.بو ژانري «حيكايت» نؤوعونون مودئرنلشميشي كيمي ده قلمه وئرمك اولار. «رومان» سؤزجويونون ده «رومانس» سؤزجويونه بنزريشي همين فلسفه اساسيندا اولموشدور. يعني «حيكايت»، «حيكايه»­يه چئوريلينجه مودئرنلشمه پروسه­ سيندن كئچمه­ لي­ دير. ايلك مودئرن تحكييه ­چي­ لر بو يازديقلاري و غربده «Short story» آدلانان ژانري «حيكايه» آدلانديرميشلار. هئچ بير كلاسيك متنده «حيكايه» محض بو فورمادا ايشله ­نيلمه­ ميشدير. البتته ايلك يازارلار او زامانين عرب اليفباسيندا يازديقلاري متنلرده فونونتيك قايدالاري نظرده توتولماديقلاري اوچون بو سؤزجويو «حكايه» فورموندا يازميشلار.

@dusharde
#آردی وار👇👇

بوتون #آذربايجان، توركييه و باشقا تورك اؤلكه­‌لرينده بئله اولموشدور. لاتين­لشمه فونوتيك قايدالارا آرتيق ديققت طلب ائديردي. توركييه­ ده«ə» حرفي اولماديغيندان سؤزجوك «Hikaye» فورماسيني آلميشدير. عيراق توركلري «حيكايه» يازميشلار. آمما قوزئي آذربايجاندا آذربايجان توركجه­ سي­ نين قيرامماتيكا و اورتوقيرافيياسيندا ايلك نسلين فارس و عرب كؤكلو سؤزجوكلره اساسلاناراق بو ديل­لرين قيرامماتيكا و تلففوذلرينه دايانديقلاري حالدا سؤزجويو غلط اولاراق«Hekayə» ضبط ائله ­ميشلر. بو پروسه صيرف بو سؤزجوكده اوز وئرمه­ ميشدير. آذربايجانين توركجه ­سي هله اؤز قيرامماتيك اؤزلليك­لريني ثبت و تدوين ائتمه ­ميشدي و ضيالي­ لار روس ديلي آخيمي اؤنونده فارس و عرب قيرامماتيكايا ضيمني اساسلانمالاري وار ايدي. حال بو كي فارسجادا بو سؤزجويون ايلك هيجاسيندا گئدن e سسي آذربايجانجادا i سسينه دؤنمه­ لي ايدي. كوتله ديلي نين ده ياتيمي «حيكايه» تلففوذونده­ دير و آذربايجانلي ­نين فونوتيك حنجره ­سي «حئكايه» دئمك­ده چتينليك چكير. منجه توركييه و عيراقدا گئدن تلففوذ دوزدور و بيزده ده بئله اولمالي­ دير. باشقا سؤزجوكلرده ده بئله­‌دير: «رئوايت» يئرينه «ريوايت» ، «ائنسان» يئرينه «اينسان» و... آذربايجان لاتين اورتوقيرافيياسيندا گونئي آذربايجانين اؤزلليك­لري نظرده توتولماديغيندان و گونئيين، قوزئي اورتوقيرافيياسيندا تأثيري­ نين آز اولدوغوندان بيز ده بو اورتوقيرافيياني رعايت ائتمه ­لي­ ييك. يعني لاتينجه متنلريميزده بو موصطلح غلطي يعني «Hekayə»ني ايشلتمه ­ميزي ضررسيز بيليرم. لاكين عرب اليفباسيندا موطلق «حيكايه» يازمالي ­ييق. بو؛ سؤجويون ديل قيرامماتيكاسي و فونوتيك دييالئكتيكا قايدالاري اساسيندا يارانان فورماسي­دير. بورادا ژانرين ديالئكتيكي اينكيشافي سؤزجويون ديلده گئدن ديالئكتيكي اينكيشافي­لا تطبيق اولونور. آمما سون ايللرده گاهدان ايشله­ نيلن « #اؤيكو» سؤزجويو حاقدا. بو سؤزجوك قوزئي آذربايجاندا موطلق ايشله­ نيلمير و آنادولو ادبيياتي ايله ايلگي­لي اولمايان شخص اوچون آنلاشيلان بير تئرمين دئييل. توركييه­ ده ايسه چوخ يئني بير تئرمين­دير و حتتا پروفئسسيونال تحكييه­ چي­لر ده بئله گاهدان اونو ايشلتمك­دن چكينيرلر. «ياشار كامال»،«عزيز نسين»،«اورهان كامال» و بوتون بؤيوك كلاسيك­له­‌شن يازارلارين كيتابلاري اوزره «Hikaye» يازيليبدير. ان يئني چاپلاردا دا هله بئله گئدير. منجه بو سؤزجويون آذربايجان توركجه­‌سينده نه كؤكلو اولوب-اولماماسي پئشه­‌كار لوغت­شوناس­لاريميز طرفيندن آراشديريلمايينجا و اونون نه­ اولدوغو بللي اولمايينجا، اوندان ايستيفاده ائتمه­‌مه‌لي­‌ييك. چوخلو توركييه توركجه ­سينده عئلمي توجيه ­لري اولان تئرمين­لر آذربايجانجادا چاتيشمامازليق ياراديرلار. پس سؤزجويون اورادا گئدن توجيه يندن اؤنجه يئرلي شاخيصه­ لره باخمالي­‌ييق. مسله­ ده بير آز مودا گيريشمك واردير. توركييه ادبيياتي دونيادا تانينميش و اؤنملي ادبييات اولدوغو اوچون بيزده اونلارا اوخشاماق ايسته ­ييريك. بو پروسه­ يه تاي قاباقجالاردا ادبيياتيميزدا اوز وئرميشدير. #جوغاتاي(اؤزبك) ادبيياتي #امير_عليشير_نوايي كيمي بير داهي­‌نين اثرلري نوفوذويلا بوتون تورك ادبيياتلاريندا ائتكي بوراخميشدير. آنادولودا و آذربايجاندا چوخلاري جوغاتاي­جا يازماغا گيريشميشلر. #مسيحي­ نين ديوانينا باخا بيلرسينيز. آمما ادبيياتين اساس يولو يئرلي­_ليك­دن گئدير. توركييه­ نين ادبيياتدا و اؤزلليك­له رومان­دا الده ائتديكلري چوخ ده‌يه‌رلي­‌دير و بير تورك اولاراق بيزلره گووه­ نمه­ لي­ دير ده. اؤيره‌­شمك موضئعينده ايسه توركييه ­لي موخاطب­لردن سونرا دايانانلار سيراسيندا اولدوغوموز داها خوشبختليك­دير. آمما ياراديجيليقدا و تئرمينولوگيياميزدا موطلق يازديغيميز ديلين يعني آذربايجان توركجه ­سي ­نين طلباتيني نظرده توتمالي ييق.

http://www.yazichi.blogfa.com/post/69

@dusharge

اولین شماره فصلنامۀ «آذربایجان پژوهی» منتشر شد.
صاحب امتیاز و مدیر مسئول: دکتر حمید سفیدگر شهانقی

سردبیر: دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی

هیئت تحریریه: (به ترتیب حروف الفبا)
دکتر اعتبار بخشی، دکتر منوچهر بهبودی اصل، دکتر شهرام پناهی، دکتر مهدی رستم زاده، دکتر محمد رضایی، دکتر حمید سفیدگر شهانقی، دکتر حبیب صمدزاده، دکتر علی صیادانی، دکتر مرتضی مجدفر، دکتر علیرضا مقدم، دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی، دکتر یوسف مولایی
@AzerbaijanResearch

۱۳۷۲.جی ایللردن یاخیندان تانیدیغیم عزیز دوستوم #دکتر_حمید_شهانقی جنابلاری‌ طرفیندن بین‌الخالق تدقیق استانداردلاری (APA) ایله #آذربایجان_پژوهی فصلنامه‌سی چاپ اولدو. او بو ایللرده اؤنملی بیر شعر توپلوسو یعنی #زنجیرده_سئودا اثری ایله آذربایجان ادبیاتیندا امضاسینی تانیتدیردی. عزیز دوستوما اوغورلار دیله‌مکله، ایلک سایدا منیم ده یازیما یئر آییردیغی اوچون منتدارلیغیمی بیلدیره‌رک یازی‌نین #خلاصه‌سینی وئریرم:

##

« #تویوغ»، تورک ادبیاتیندا اسکی بیر قالیب

#همت_شهبازی


اؤزت:
اسکی #تورک ادبیاتینا دوغما اولان بیر چوخ ادبی قالیب و ژانرلار واردیر. بونلارین بعضی‌لری او جومله‌دن #قوشما، #گرایلی، #بایاتی کیمی قالیب‌لر چئشیدلی دؤنم‌لرده شاعیرلر طرفیندن داها آرتیق، بعضی‌لری ‌ده محدود بیچیمده استفاده اولونموشدور. اسکی ادبیاتیمیزا عاید اولان بو محدود قالیب‌لردن بیری « #تویوغ tuyuğ»دور.

«تويوغ / تویوق» #تورک_شـعرينه مخصوص اولان بير شعر قاليبي‌دير. قافيه‌لي، وزن‌لي 4 مصراعدان اولوشان و مضمونجا باشقا دؤردلوك‌لردن سئچيلن بو شعر قاليبي‌نين گؤزل اؤرنک‌لريني #قاضی_برهان_الدین_احمد، #نسیمی، #امیر_علیشیر_نوایی کیمی شاعیرلرده گؤرمک اولور. گؤرونوشجه دؤرد مصراعسي‌نين 1، 2، 4.جو مصراعلاري همقافيه اولان بو شعر نؤوعو گئت-گئده گلیشیر و #آذربايجان شعرينده 8.جي یوز ایللیکده يازيب يارادان آذربايجان شاعيري «قاضي برهان‌الدين احمد»ين شعرينده ان اساس يئر توتور. داها دوغروسو سايجا آز اولدوغونا باخماياراق، برهان‌الديني «تـويـوغ»لار شـاعيري آدلانديرماق اولار. اونون تويوغ‌لاري «عـروض» اؤلچولو و عروضون « #بحر_رمل‌ مسدس ‌مقصور» (فاعلاتن‌فاعلاتن‌فاعلات) اؤلچوسونده يازيلميشدير.

#آچار_سؤزلر: تویوغ، دؤردلوک، ادبی قالیب.

فصلنامه‌نین #لینکی 👇👇👇👇👇👇👇
@AzerbaijanResearch

فصلنامه آذربایجان پژوهی، شماره اول، تابستان 1398

https://telegram.me/dusharge

آت اوستو بیر باخیش
#ائلشن_بؤیوکوند

#چاغداش_تورک_ادبیاتیمیزین ان بوُیوک پروبلئم‌لریندن بیری یازار و آراشدیرماچی‌لاریمیزین بیر چوخونون " #قایناق" وئرمه‌دن کیتاب و مقاله یازماسی‌دیر. تانیق سیراسیندا بونا اونلارجا #کیتاب آدینی چکمک و دوزمک اولار. بو بیر باشا یازار و آراشدیرماچی‌لارین دونیا، ایران و قونشو اؤلکه‌لرین بیرینجی درجه‌لی یازار و آراشدیرماچی‌لارینین اثرلری ایله تانیش اولمامالاریندان قایناقلانسا دا هم ده " #ادبی_بیج_لیک" و " #ادبی_اوغورلوقدان" سوراق وئرمک‌ده‌دیر.

آنجاق اودلو(سایین) #همت_شهبازی بَیین #قاضی_بورهان_الدینین تویوغلارینا یازدیغی #اؤن_سؤز دیوان ادبیاتی آراشدیرماچی‌لاری اوچون #قایناق_شوناسلیق باخیمیندان اینجه‌لیک‌له یازیلمیش و اینجی‌لرله خینجاخینج اولموش بیر اوُن‌سوُزدور. همت بَیین قاضی بورهان‌الدین-ین " #تویوغ_لار" کیتابینا یازدیغی اوُن‌سوُز #مودئرن و #پوست_مودئرن ادبیات نظریه‌لری ایله هئچ بیر باغی یوخدور. اصلینده بونا هئچ گرک ده یوخ ایدی. آنجاق، قایناق‌شوناسلیق، #دیوان_ادبیاتی مسئله‌لرینی آراشدیرما مئتودو و گونئی‌ده اونودولموش شعیر سایاغی اولان "تویوغ" و دیوان ادبیاتیمیزین پاخیر باسمیش ان گوُرکملی آدلاریندان بیری اولان قاضی بورهان‌الدینی تانیتماق یاخود یئنیدن دیریلتمک باخیمیندان بؤیوک اؤنم داشیماقدادیر.

سئوگی و حوُرمتله🌹

https://telegram.me/dusharge

#محمد_فضولی، رند دلسوخته
                           
نوشته: #همت_شهبازی

در تاریخ #ادبیات_آذربایجان شاهد شخصیت های ادبی بزرگی هستیم که هرکدام به نحوی به ادبیات و فرهنگ این مرز و بوم کمک کرده، آن را به اوج رسانده اند. یکی از این شخصیت ها، « محمد بن سلیمان » معروف به « مولانا فضولی » از شعرای قرن 10 هجری است. او از معدود شاعرانی است که در شعر، شعرای بعد از خود را تحت تأثیر قرار داده و متاع سخنش دست به دست گشته و جایگاهی برای خود پیدا کرده است. بیشتر آثار او، بخصوص اشعار غنایی اش در بین توده مردم رواج داشته، به طوری که وقتی میرزا مهدی خان استرآبادی کتاب « #مبانی_اللغت » یا « #سنگلاخ» خود را می نوشت ، برای گفته های خود شواهدی از اشعار فضولی می آورد.
دوره ی اواخر تیموری و اوایل صفوی دوره ای است که « در عین حال که با کامیابی های نظامی و سیاسی و با جنگاوری ها و پیروزی های مردانی چون شاه اسماعیل و شاه عباس صفوی همراه بود، با فرمانروایی مردانی لایق و با نفوذ مفسده جویان، پیشوایی فکری و عقلی متعصبان کوته نظر جاهل نیز تقارن داشت » ( 1 )
در چنین دوره ای سلیمان، پدر فضولی که گویا در #تبریز زندگی می کرده به جهت فشارهای اقتصادی و کشت و کشتارهای متعدد دنبال یک سرپناه راحت و بی اغتشاش رفت و به همین لحاظ روی به عراق نهاد.
فضولی احتمالا به سال 900 هجری در شهر « #حله » از شهرهای عراق به دنیا آمد و تحصیلات خود را در همان شهر یا احتمالا در بغداد به اتمام رسانده است. پدر فضولی بنا به گفته ی « #صادقی_بیگ_افشار » صاحب تذکره ی « #مجمع_الخواص » - که به زبان #ترکی_ازبکی نوشته شده – از ایل بیات بوده که یکی از 22 طایفه مهاجر ترکان #اوغوز می‌باشد. بنابراین عقیده کسانی چون « #سام_میرزا » که می نویسد : «فضولی از دارالسلام بغداد است و از آن شهر شاعری بهتر از او پیدا نشده» ( 2 ) مردود است. چرا که فضولی در دیوانش بغداد را دیار غربت می نامد.
اما سبب اشتهار او را به «فضولی» بهتر است از زبان خود شاعر در مقدمه #دیوان_فارسی اش بشنویم :
«در ابتدای شروع نظم هرچند روزی دل بر تخلصی می نهادم و بعد از مدتی به واسطه ظهور شریکی به تخلص دیگر تغبیر می دادم. آخرالامر معلوم  شد  که یارانی که پیش از من بوده اند تخلص ها را بیش از معانی ربوده اند ».  ( 3 )
استاد « #برتلس» خاورشناس روسی، او را از « #حروفیان» دانسته است. لیکن در اشعار او نشانی از عقاید و افکار #حروفیان دیده نمی شود:

مشو قانع به صوت و حرف ، کسب فیض معنی کن
که داود از نبوت می کند  دعوی نه  ز الحانش

شاید این نظر از آنجا ناشی شده باشد که استادِ فضولی ، یعنی « #ملک_الشعرا_حبیبی » - که از استادان مسلم #شعر_ترکی بوده و دیوان او توسط « م. ساوالان » چاپ شده است و تأثیر او را در اشعار ترکی #شاه_اسماعیل_ختایی و خود فضولی می توان مشاهده کرد - یکی از شاعران حروفی بوده و به همین لحاظ فضولی را هم تالی استاد خود معرفی کرده باشند. « #عهدی_بغدادی» که با فضولی معاشرت داشته در #تذکره خود می نویسد: «فضولی اهل طریقت بوده است اما این تذکره نویس به طور صریح بازگو نمی کند که فضولی به کدام طریقت پایبند بوده است» ( 4 ).

#آثار_فضولی به سه #زبان ترکی آذربایجانی، فارسی و عربی است که به معرفی مختصر آنها می پردازیم:...


# # #

ادامه #مقاله را در #لینک زیر بخوانید. در اینجا فقط به ذکر #منابع مورد استفاده می‌پردازم:

http://dusharge.blogfa.com/post/53

  #منابع: _
1. تاریخ ادبیات در ایران ، ذبیح الله صفا ، ج 5 بخش 1 ص 5

2. رک : تحفه سامی ، سام میرزا ، تصحیح همایونفر ، صص 246- 245

3. دیوان فارسی فضولی ،  تصحیح حسیبه مازی اوغلی ، مقدمه ، آنکارا 1962 (  تمامی شواهد فارسی از این نسخه است )

4. نشریه دانشکده ادبیات تبریز ، سال 2 ، ش اول و دوم ، ترجمه مرحوم دکتر خیامپور

5. آذربایجان ادبیات تاریخی ( تاریخ ادبیات آذربایجان ) ،  گرد آورندگان :  م . عارف ،  م . ابراهیموف ، باکو 1960

۶. مجله « #ارمغان » ، سال 1309 ، شماره 11 ( متن کامل #سفرنامه_روح در این شماره چاپ شده )

۷. فضولی نین سئچیلمیش اثرلری ( آثار برگزیده فضولی ) ، به اهتمام : آزاده رستمووا ، جلد اول ، باکو 1988

۸. نشریه دانشکده ادبیات تبریز ، سال 2 ، ش  1و 2 ترجمه دکتر خیامپور.


#مقاله اولين بار بصورت #کنفرانس_دانشجویی در سال ۱۳۷۳ و سپس در روزنامه « #مهد_آزادی»، شماره های 531، 533 و 539، دوره چهارم ، سال چهل و پنجم  ( آبان 1373) چاپ شد.

https://telegram.me/dusharge

#کارگاه_دکتر_رضا_براهنی

#همت_شهبازی


مدتی پیش خبر نشر کتابی با موضوع بررسی #کارگاه_ها_و_دیدگاه_های_رضا_براهنی به کوشش #پژمان_سلطانی منتشر شد. «کتاب مذکور شامل پیش‌گفتار و مقدمه مفصلی بوده و سپس با بررسی اندیشه‌های رضا براهنی ادامه پیدا می‌کند. از فصل‌های مختلف کتاب می‌توان به؛ نحوه شکل‌گیری و بنیان‌گذاری کارگاه، تئوری‌ها و روش تدریس و عناوین و سرفصل‌های ارائه شده در این کارگاه که بین سال‌های ۷۰ تا ۷۴، برگزار می‌شده، اشاره کرد».

در چند سال اخیر که کسالت #دکتر_براهنی سبب شده امکان پاسخگویی و دفاع از انتقادات و نیز دفاع از چاپ‌های غیرمجاز کتاب‌هایش را از دست بدهد بسیاری جرات یافته و زبان باز کرده‌اند تا مستقیم و غیرمستقیم از تاثیری که وی بر ادبیات ایران گذاشته بکاهند.
آنچه که در خبر #انتشار این کتاب توجه بنده را جلب کرد این قسمت از خبر بود:

«در بسیاری از محافل ادبی، اسامی بعضی افراد به‌عنوان #شاگردان_رضا_براهنی عنوان می‌شود؛ اما در حقیقت حضور بعضی از آنها به‌عنوان مهمان، همراه شاگردان ایشان و فقط برای چند جلسه بوده است. بنابراین شاید یکی از بخش‌های مهم این کتاب که حکم مستندی تاریخی و قابل ارجاع دارد؛ معرفی و ارائه رزومه کاملی از شاگردان واقعی براهنی باشد. به این شکل که در این فصل، تاریخ ورود و خروج هر شاگرد از کارگاه براهنی، ژانر و نحوه فعالیت هر کدام از آنها پس از پایان دوره‌های کارگاه عنوان شده است».

در این خبر اذعان به شرکت در چند جلسه کارگاهی ایشان توسط برخی از شاگردان که بعدها شاگردی وی را #منکر شدند وجود دارد. دلیل انکار این شاگردان می‌تواند دو چیز باشد:

#دلیل_اول اینکه در غیاب دکتر براهنی برخی که ادعای #رهبری_ادبیات را داشتند دیدگاه‌ها و نیز تاثیرات برجای گذاشته وی در ادبیات ایران و جهان را برنمی‌تافتند. برای همین پشت سر ایشان حرف و حدیث درآوردند. همبن حرف و حدیث‌ها خود عاملی شد برای #انکار_شاگردی برخی از شرکت کنندگان در جلسات ایشان. در واقع با این کار به دنبال جلب توجه جناح مخالف دکتر براهنی بودند.

#دلیل_دوم که خود بی‌تاثیر از دلیل اول نبود این بود که برخی از شاگردان عقده‌ی خودبزرگ‌بینی پیدا کردند. همین عقده، برای آنها از اینکه خود را تحت تاثیر کس دیگری بدانند مانع می‌شد. در واقع این گروه که با استفاده از کارگاههای براهنی صاحب اسم و رسمی شده بودند گویی عنوان شاگردی دکتر براهنی را برای رزومه خود مایه‌ی ننگ می‌دانستند‌. در حالی که به نظر بنده، خواه کسی که اسمش با ورود و خروج در کارگاه ایشان ثبت بشود، خواه به عنوان داوطلب شرکت کننده باشد بایستی #حق_شاگردی را بجا می‌آورد و به این کارش هم افتخار می‌کرد. من نمی‌خواهم از لفظ #نمک_نشناسی استفاده بکنم. اما براهنی این قدر تاثیرگذار بود که هر کسی افتخار شاگردب وی داشته این را با گشاده‌رویی و افتخار در هر محفل ادبی باز گوید. چه افتخاری بزرگتر از اینکه کسی شاگردی دکتر براهنی را بکند. مسلما خود براهنی اگر امروز از نظر جسمانی توانایی داشت این قدر صاحب جسارت بود که به منکرین شرکت کننده در چند جلساتش بگوید که تو، حتی «یک جلسه» در کارگاه من شرکت داشتی. جلسه کارگاه کلاس درس آموزش و پرورش نیست که به دنبال حضور و غیاب باشند.

به نظر می‌رسد حتی کسانی که به عنوان مدعو در کارگاه ایشان شرکت داشتند باید با افتخار به این موضوع اذعان بکنند.

https://telegram.me/dusharge

#دیوان_تصحیحی، #نسیمی و ایکی جهان
 
#همت_شهبازی
 
#کلاسیک متن‌لری آراشدیریب تصحیح ائده‌رک، الیازما سیستئمیندن بو گونکو تایپ ائتمه‌ متنینه گتیرمکده بؤیوک و اذیت چکیجی بیر ایش‌دیر. بونون ان چتین یئری #نسخه‌بدل آراشدیرمادیر. نسخه‌بدل‌لری قارشی قارشییا قویوب هانسی واریانتین دوغرو یانلیش اولماسی دیوان مصححی‌نین ان حساس ایش‌لریندن حساب اولونور. بونا قاتلاشان مصحح، همی الینده اساس گؤتوردویو متنی نظره آلیر همی ده باشقا نسخه‌لری. او، باشقا نسخه‌لری اساس نسخه ایله توتوشدوردوقدا بیر آندا نئچه بیر سیرا مقصدیؤنلو ایش‌لر ده گؤرور. تاسوفله ایندییه‌دک چاپ اولان #تورکجه_دیوان مصحح‌لری بو اساسی، اؤز ایش‌لرینده یوروتمکدن چکینیرلر.

بو حاقدا بوگونه‌جک #علمی اساسدا چاپ اولان تورکجه دیوان‌لار سیراسیندا، سایین #رسول_اسماعیل‌زاده‌نین، #شاه_اسماعیل_ختایی دیوانی‌نین (۱۳۸۰) چاپی‌دیر. او بو اثرده اساس گؤتوردویو نسخه ایله بیرگه نئچه نسخه‌بدل‌لری ده نظره آلاراق کلمه، عبارت و یا بیت فرقلرینی هر صفحه‌نین آلتیندا ایضاح ائتمیشدیر. بونلاری دئمکدن، مقصدیمی باشقا بیر شئیه یؤنلتمکدیر. بو گونلرده #نسیمی‌نین «منده سیغار ایکی جهان من بو جهانه سیغمازام» بیتی‌نین دوغرو یانلیش واریانتی حاقدا ایکی باخیش ایزله‌دیم. هر ایکی باخیشدا اونون دوغرو واریانتی «منده سیغاریکن» اولدوغونو وورغولامیشلار:
 
1.بیرینجی باخیش سایین #ایواز_طاهایا عایددیر. یازیچی « #شعر_وارلیغین_ائوی‌دیر» (صص 39-42) کیتابیندان بیر بؤلوم گتیرمکله شعرین رقصه بنزری اولدوغونو تحلیل ائدرکن بو بئیته ده اشاره ائدیر. سونرا بیته بیر ایضاح دا #تلگرام_کانالیندا آرتیریر. (قئید ائدیرم بو ایضاح کیتابدا یوخدور). ایضاح بئله‌دیر:

«عمادالدین نسیمی‌نین بو مصراعسینداکی «ایکی» سؤزو بعضی الیازما نسخه‌لرینده عینی بیچیمده یازیلدیغینا باخمایاراق، بیرایکی نسخه‌ده «ایکن» کیمی قئید ائدیلمیشدیر. نسیمی‌نین بیر نئچه غزلده ایکی جهان تعبیرینی قوللاندیغینا باخمایاراق «سیغاریکن» واریانتی داها #آخیجی، داها #منطیقی گؤزه چارپیر. یوخسا ایکینجی مصراع «من بو ایکی جهانا سیغمازام» کیمی بیر آنلام داشیمالی ایدی».
 
قئید ائدیرم کی ایندییه‌جک چاپ اولان دیوانلاردا «ایکی» کلمه‌سی چاپ اولوبدور. اونلارا اشاره ائدیرم:
 
#حمید_آراسلی، باکی 2004،
#عراق_چاپی باکی 1987،
#دکتر_صدیق چاپی تبریز 1387،
#دکتر_حسین_آیان چاپی ، تورکیه 1990.

بونلاری نظره آلاراق یازار بعضی نسخه‌لرده «سیغاریکن» گلدیینه اشاره ائتدیینده هانسی چاپلاری نظره آلدیغی بللی دئییل.
 
2. ایکینجی باخیش شخصی تلگرام کانالیندا یاییلان سایین #خسرو_باریشان جنابلارینا عایددیر. بئله‌جه:
«منیم آراشدیرمالاریم سونوجو و #شاعیرلیک_بیلینجیمه گؤره «عمادالدین نسیمی»نین بو شعری‌نین ایلک بئیتی‌نین ایلک مصراعسی بئله اولاجاقدیر:
«منده سیغار ایکن جهان من بو جهانه سیغمازام»
 
هر ایکی باخیشدا #نسخه‌لره اساسلانمادان #شاعیرلیک و یا خود #ذوق‌لرینه استناد ائده‌رک «سیغاریکن» واریانتینی قبول ائدیرلر. ایوازبی «داها #آخیجی، داها #منطقی» ایفاده‌سی ایله، خسرو بی ده « #شاعیرلیک_بیلینجی» ایفاده‌سی ایله. بئله بیر ایشی بیز #دیوان_اوخونوشو آدلاندیریریق. بونون اؤرنه‌یی #احمد_شاملونون دیوان حافظ چاپی‌دیر. بوتون نسخه‌لری و نسخه‌لرده دیوان شاعیری‌نین شعر دوزومونه سایغی‌سیزلیق ائده‌رک اؤز ذوقو ایله کلمه، عباره و یا بیت‌لرین یئرینی دَییشدیره‌رک گؤیلو ایسته‌دییی یئرده گتیرمک، نهایتده ایشین اونودولماسینا سبب اولاجاقدیر. عینی ایله شاملونون ایشی کیمی.
 
هر ایکی #یازاریمیز اؤزلریندن اؤنجه بو حاقدا سؤیله‌نیلن #فیکیرلره اشاره ائتمه‌دن، بو #تاپینتینی اؤزلرینه عاید و مخصوص اولدوغونو بیر نوعو وورغولاییرلار.
 
حال بو کی #عیسی_حبیب‌بیلی‌نین «جهانا سیغمایان شاعیر» (آوانقارد نت، انترنت) مقاله‌سینه استنادا، واختی ایله #بختیار_واهابزاده، اوندان علاوه نئچه ایل اؤنجه #گونتای_بی_جوانشیر بیر یازیسیندا و #علیار_صفرلی ایله دارتیشمادا دا (آزادلیق رادیوسو، یانوار 2015) بو فیکری ایره‌لی سورموشدور.
#ادبی_تدقیقاتدا باشقالاری‌نین حاققینی اؤده‌مک، هئچ بیر یازار و تدقیقاتچی‌نین قیمتینی آشاغیلاماز، اوسته‌لیک اونون نه قدر آراشدیرمادا دقیق، باشقالاری‌نین نظرینه قیمت وئردیینی، همی ده #اخلاقی چرچیوه‌لره ایناندیغینی، بونلاردان علاوه نه قدر #علمی بیر آدام اولماسینا اوخوجو طرفیندن امضا آتاجاغینی و اونونلا آراشدیریجی آراسیندا #صمیمی‌لیک یاراتماغا امکان یاراداجاغینی اورتایا قویاجاقدیر.
 
#موغان ، ۹۸۰۶۰۲۴


https://telegram.me/dusharge

قایناقلار:
عیسی حبیب‌بیلی
http://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59037


گونتای جوانشیر:
https://www.azadliq.org/a/24781598.html

در باره دو عبارت #ترکی از #نظامی_گنجوی

#همت_شهبازی


✅ #اکدش: əkdəş

ترکیبی از اک+دش. دش امروزه بصورت داش در کلماتی همچون #یولداش، #قارداش یا قارینداش نیز به کار می‌رود و مفهوم هم را به همراه دارد. یولداش یعنی همراه، قارداش یعنی هم‌شکم، دو همزادی که از شکم یک مادر زاده شده باشند. بنابراین #داش از نظر واحد شمارش و معنایی به بیش از یک چیز دلالت دارد.
#اک به معنی علاوه کردن، پیوست کردن، آمیختن، همچنین از منظر #دستور_زبان به معنی #پسوند هم بکار می‌رود. یعنی معنای الحاق شدن را دارد.
با در نظر گرفتن مفهوم بیش از یکی بودن داش، #اکدش یعنی دو چیز به هم پیوسته است. در #بیت زیر از #نظامی هم به معنی دورگه، دو چیز به هم آمیخته، دوچیز کنار هم می‌باشد:

نظامی #اکدشی خلوت‌نشین است
که نیمی سرکه نیمی انگبین است
( #خسرو_و_شیرین)


✅ #روباه‌رزه:
در ترکی #قوش_اوزومو quşuzumu می‌گوییم. گیاهی که در دامنه کوه‌ها و در کنار جویبار رشد می‌کند. دانه‌های آن قابل خوردن است.

#روباه‌رزه فتاده در راه
آلوده به خون چو موی روباه
( #لیلی_و_مجنون)


لازم به ذکر است #قارداش در #دیوان شعر شاعر قرن ۸ هجری آذربایجان بنام #قاضی_برهان_الدین_احمد بصورت قارینداش آمده است.

https://telegram.me/dusharge

#دوشرگه وئبلاغی ||
#احتیاط دوسیاسی PDFفورمتینده ||
۱۸۲۲ صحیفه‌ده

#دوشرگه وئبلاغی‌نین بوتون یازیلاری سیلیندیکدن سونرا احتیاط نسخه‌سی اوزریندن#PDF فایلینی یاییرام.

http://dusharge.blogfa.com/1392/05

#دوشرگه وئبلاغی‌نین
#احتیاط دوسیاسی #PDF فورمتینده
۱۸۲۲ صحیفه‌ده

#دوشرگه وئبلاغی نین بوتون یازیلاری سیلینیب و آرتیق هئچ بیر یازی یوخدور. بورادا 1386.جی ایلدن بویانا اؤزومدن باشقا، بیر چوخ دوستلاریمیزین دا دَیَرلی یازیلاری یوکلنمیشدی. طبیعی کی بو قصدن منیم طرفیمدن اولماییبدیر. بیر گون دوشرگه یه داخیل اولدوقدا اونون یازیلاری نین یوخ اولدوغونو گؤردوم.
بو مدتده BLOGFA سایتی‌نین مدیری ایله ایلگیده اولدوم و پروبلئمین نه‌دن و نئجه اولدوغونو سوروشدوم. تاسوفله بیر سونوج الده ائده بیلمه‌دیم. یالنیز اونلارین عذور دیله‌دیکلرینی و یازیلاری یئنیدن قایتارا بیلمه‌دیکلرینی سیز عزیز اوخوجولارین دیققتینه چاتدیرماق ایسته‌ییرم. #بلوگقا سایتی‌نین آچیقلاماسیندان سونرا یازیلارین قاییتمایاجاغینا ایناندیم و بونا گؤره ده بوتون اوخوجو و اؤزللیکله یازیلاری دوشرگه‌ده گئدن دوستلارین اؤنونده اوزو قارا اولاراق عذور دیله‌ییرم. #دوشرگه وئبلاغیندان #احتیاط دوسیاسی ۱۳۹۱/۱/۱۷ تاریخینه قدر واردیر.

#دوشرگه وئبلاغیندان اولان احتیاط (نسخه پشتیبان) دوسیاسینی PDF فورمتینده سیز عزیز اوخوجولارا سونورام.

http://dusharge.blogfa.com/1392/05

https://telegram.me/dusharge

#شاعر و #انسان

نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي

#آدینه_مهد_آزادی
#شماره ۳۸۱ تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷
@dusharge

#شاعر و #انسان
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي

شعر #سيدعمادالدين_نسيمي شعري است تغزلي. وقتي تغزل مي گوئيم پيش از هر چيزي در ذهن ما غزل عاشقانه متجلي مي شود. به راستي هم اكثر شعرهاي نسيمي با موضوع عشق و محبت پيوند دارد، صرفنظر از اين مسئله، تغزلات او را به سادگي نمي توان #غزل_عاشقانه ناميد. درست است كه نسيمي بيشتر غزل هاي خود را با خطاب به معشوق شروع كرده، او را مدح و ستايش نموده است ولي قهرمان و شخصيت اصلي تغزلات نسيمي عاشق است (نسيمي، قهرمان تغزلات خود را عاشق، عارف ناميده و خود را به صورت "من" خطاب مي كند) اما اين عاشق، عاشق عادي نيست. عشق او و مناسبات او به معشوق با يك سلسله خصوصيات متمايز مي شود. يكي از تفاوت هاي اساسي عبارت از اين است كه همچنانكه تغزلات نسيمي داراي موضوع عشق شهواني نبوده، به طور كامل حسي و عيني نيز نمي باشد. شعور و احساس نسيمي، او را از عشق شهواني كه تا حدودي #مولانا_محمد_فضولي داراست، متمايز مي كند، نسيمي قهرمان تغزلات خود را عاشق عارف ناميد.
نسيمي كه در برخي موارد شبيه مجنون شده در آتش عشق و محبت و درد هجران مي سوزد و شكوه مي كند، همچون فضولي نمي خواهد در "بلاي عشق" گرفتار آمده، و از عذاب عشق حظ نبرده و آه و ناله نمايد. عشق در تغزلات نسيمي در درجه دوم اهميت قرار دارد. سرگشتگي، درك معشوق و ارج نهادن به آن اشتياق اساسي او را نسبت به معشوق تشكيل مي دهد. او معشوق را به طرز شيدايي تصور كرده و تأثرات خود را از زيبايي معنوي و جسماني معشوق با نيروي احساس خود بيان مي كند.
عشق نسيمي به معشوق از عشق او نسبت به انسان سرچشمه مي گيرد، درواقع او با ازلي كردن زن نه تنها همچون يك شاعر بلكه همانند يك متفكر به معبود ازلي پيوند مي يابد، اگرچه زيبايي جسماني معشوق احساسات شاعر را نوازش مي كند، در اين تغزلات تعقل و ادراك انسان نسبت به " #حروفيه" اهميت اساسي را به خود اختصاص مي دهد. در نظر او انسان ضمن اينكه لياقت عشق را داراست، محترم نيز شمرده مي شود زيرا يك انسان است. او زن عادي نيست بلكه انساني است كه صورت او "صورت رحمان" است. در وجود اين انسان، عناصر فعال آفرينش موجود هستند. اگر بخواهيم "خود" نسيمي را دريابيم، چنين تصور مي كنيم كه اين انسان "نفس خود را شناخته و به واسطه اين شناخت، به شناخت حق نايل شده". او "از مي غفلت مست و خراب نمي شود"، "با نفس خسيس موافق نمي شود"، "ايام خود را به باد فنا" نمي دهد، "اشتهار را موجب آفت دانسته و تكبر را دوست نمي دارد"، "چشم بصيرتش باز است"، هدفش متعالي است و در جهت پايداري عمر، تكيه بر "دولت منصور" مي زند. تنها چنين انساني را نسيمي به عنوان انسان كامل و برابر با حق مي شمارد. او مي گويد: "خداوند در آدم متجلي شد، بر حق سجده كن و گمراه مباش" حتي او به چنين انساني كه كاملا خود را دريافته، اكتفا نمي كند زيرا چنين انساني خودش انسان آفرين مي شود:

اوتانير عاريفين عقلي سنه انسان دئمك نه اوچون
كي انسان دير دئمز كيمسه سنه خالق الانسان

تمامي اين خصوصيت ها به #تغزلات_نسيمي ماهيت فلسفي، عاشقانه مي دهد. نشان اساسي اين تغزلات عبارت از مناسبات عاشقانه انسان پرورانه و متفكرانه نسبت به عشق و محبت عيني انسان است. آن هم طبيعي است كه نسيمي نيز اعتقاد به وحدت وجود دارد يعني زيبايي جسماني و معنوي انسان را از همديگر جدا نمي سازد. در نظر نسيمي، انسان كامل كسي است كه معشوق را درك كرده، و در سيماي او حقيقت را دريابد ما در بين اشعار او به شعرهايي بر مي خوريم كه به تصوير معشوق مي پردازد:

هر كيم كي، حققي احسن صورتده گؤرمه‌دي
حق تا ابد اونون نظرينده نهان اولور...
نفسيني هر كيم كي، بيلدي، تانيدي
عاريف رب اولدو آدي، عبديكن سولطان اولور...

هر كيم كي، سني بيلدي بولدو حققي
هر كيم حققي بيلدي آدم اولور...

جمالين قيبله يي عالم دئييل مي؟
وجودون مظهر انسان دئييل مي؟

بحر محيطه دوش كيم درياي اعظم اولدور
آدمدن اولما غافل، نئچون كي، آدم اولدور...

اسير اولمايان حسنونه آدمي
حجردير، حجردير، حجردير، حجر...

در اين مصراع‌ها نسيمي را به عنوان يك #شخصيت_متفكر درمي يابيم. سجده كردن به رخساره زيباي انسان به عنوان قبله عالم كفر بزرگي در عصر شاعر محسوب مي شد. شاعر آشكارا دشمنان خود را مورد هجوم قرار مي دهد و ناداني حاسدان، رياكاران و زاهدان و عدم آگاهي آنان نسبت به اصل قرآن و بي نصيبي آنان را در عدم قابليت مشاهده نشانه‌هاي الهي در چهره انسان اعلام مي نمايد:

صورت خط ايلاهي، اونو نادان نه بيلير
ديو ملعون صفت معني قرآن نه بيلير

#حروفي بودن شاعر، هيچ خللي در ديدگاه او نسبت به زندگي و انسان ها به وجود نمي‌آورد همچنين بايستي درنظر گرفت كه در قرن هشتم هجري در كشورهاي شرقي، ظهور انسان پروري در شكل ديگري يعني به صورت آزاد از جامه ديني امكان پذير نبود، تفكر اساسي نسيمي در #فخريه مشهور او و همچنين در #غزل:

@dusharge

"منده سيغار ايكي جهان، من بو جهانه سيغمازام ..." به صورت تعميم‌پذيري بيان مي‌شود. در اينجا به طرز مبالغه‌آميزي معناي وسيع انسان كامل، قدرت بي پايانش عظمت او در صعود به مقام الهي متجلي مي شود. شاعر در اينجا به صورت انساني كامل در دانايي و توانايي، آزاد در كوشش و سيروسلوك و به عنوان نماينده بي نظير قدرت خلاقيت ظهور پيدا مي كند. او با گفتن "آديم آدم دير، آدمم" به انسان بودن خود فخر كرده همچون يك #شاعر_مبارز، نسبت به مسايل و مشكلات انسان و كاينات، انسان و دنيا برخورد قاطعانه اي مي كند.


#مقاله #ترجمه‌ای است از كتاب:
#صنعتكار_قوجالمير، محمد عارف، باكي 1980، صص 130- 133


--------------- 👇👇👇---------

یادی از #آدینه_مهد_آزادی
و دوست عزیزم #قاسم_تورکان :

#ترجمه این نوشته اولین بار در #آدینه_مهد_آزادی به تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷ چاپ شد. یادی بکنم از دوست عزیزم جناب آقای #قاسم_تورکان که مسؤولیت این صفحه را بعد از #صمد_بهرنگی برعهده داشت. صمد یک دوره #آدینه مهد آزادی را در دهه ۴۰ چاپ می‌کرد. در اوایل دهه ۷۰ آقای #تورکان آدینه را با کیفیت خیلی عالی از حیث مطالب چاپ کرد. این ترجمه در همان زمان در آدینه چاپ شد.



https://telegram.me/dusharge