@dusharge || همت شهبازی
«اولار چوخودو، بیز تکیدیک اولار ووردوقجا بیز کیریدیک...» دیروز روز عجیبی بود... نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پر از اهالی فرهنگ و کتاب دوستان ایران بود. ناشر تبریزی در غرفه‌ی کوچکش مشغول خواندن حیدربابای شهریار و ترجمه آن به زبان فارسی به یکی عاشقان استاد…
یاد مبحثی از مرحوم #محمد_مختاری در کتاب #انسان_در_شعر_معاصر افتادم. آنهایی که جربزه دیدن چندتا #ناشر_ترک_زبان را ندارند پیشنهاد می کنم یک بار مبحث #درک_حضور_دیگری از کتاب فوق الذکر را بخوانند.
راستی روی صحبت من با آنهایی است که گاه ادای #روشنفکری در می آورند این کار به نظر شما محکومیت ندارد. .
او #یومروغون گؤیرمیش، قارا قانچیل اولموش یئریندن مینلرجه #کیتاب پؤهره وئره جک
#انتشارات_آذر_تورک #آذرتورک #تورکجه_کیتاب
https://telegram.me/dusharge
راستی روی صحبت من با آنهایی است که گاه ادای #روشنفکری در می آورند این کار به نظر شما محکومیت ندارد. .
او #یومروغون گؤیرمیش، قارا قانچیل اولموش یئریندن مینلرجه #کیتاب پؤهره وئره جک
#انتشارات_آذر_تورک #آذرتورک #تورکجه_کیتاب
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
19.جو یوزایللیکده پروبلئم بو ایدی:
" #تانری_اؤلدو".
20.جی یوزایللیین پروبلئمی ایسه بودور:
" #انسان_اؤلدو"…
دوننکی تهلوکه انسانلارین #کؤله_لشدیریلمه سی ایدیسه، صاباحین تهلوکه سی انسانلارین #روبوتلاشماسی دیر. دوغروسو روبوتلار باش قالدیرماز، عصیان ائتمزلر. آمما انسان فطرتی داشییان روبوتلار لاقئید ده قالا بیلمزلر. چونکی آنلامسیز بیر حیاتا چوخ دایانیب دؤزمک اولماز.
#ائریک_فروم
https://telegram.me/dusharge
" #تانری_اؤلدو".
20.جی یوزایللیین پروبلئمی ایسه بودور:
" #انسان_اؤلدو"…
دوننکی تهلوکه انسانلارین #کؤله_لشدیریلمه سی ایدیسه، صاباحین تهلوکه سی انسانلارین #روبوتلاشماسی دیر. دوغروسو روبوتلار باش قالدیرماز، عصیان ائتمزلر. آمما انسان فطرتی داشییان روبوتلار لاقئید ده قالا بیلمزلر. چونکی آنلامسیز بیر حیاتا چوخ دایانیب دؤزمک اولماز.
#ائریک_فروم
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
#شعر_آنا_یاسایا_ضیددیر
#جمال_ثریا
طبیعت اخلاقی قوووب چیخاریر. هاردا اخلاق تؤره‌میشسه، اورادا طبیعتله اخلاق بیر بیریله دارتیشمادا اولوبلار. دئمیریک کی: #صنعتی محض بو دارتیشمالار یارادیر. آنجاق صنعتی بسله‌ین ده ائله بو دارتیشمالاردیر. طبیعت، صنعتله قورولموش سیستئمه قارشی باش قالدیریر. اونو ایره‌لی ایته‌له‌ییر. بوش توتور اونو. پوزور. آغی‌لاییر. صنعت‌لر ایچینده بو اؤزللییی أن چوخ داشییان دا شعر صنعتی‌دیر. او قدر کی بو قونودا بیر چوخ صنعت‌لرین عمومی مسئله‌لرینی شعر اوزرینده دارتیشماسی یئرسیز اولماز. #نووالیس–ین بیر سؤزونو اویغون گؤره‌رک خاطیرلادیرام: هر صنعت شعره دایانیر، حتتا شعر ده بئله ...
« #شعر آلیشقانلیق‌لارا (عادت) قارشی بیر یایلیم آتشی‌دیر». بو یایلیم آتش، شعرین قونوسوندا اولدوغو قدَر #دیالئکتیکینده دورور. حتتا داها چوخ دیالئکتیکینده‌دیر. آنجاق اخلاقا قارشی جهد ائتمک شعرین آماجی دئییل. بلکه وظیفه‌سی و ایشله‌یی‌دیر [کارکرد]. بو ایکی قاورامی بیربیرینه قاریشدیرمامالییق. شعرین چیخیش نؤقطه‌سینده قوروجولوق دا یوخدور ییخیجی‌لیق دا. بیر نؤقطه‌دن سونرا ایسه یالنیز ییخیجی‌لیق اؤزللییی اؤزونو گؤستریر.
قورولموش سیستئمه ضیدلیک، #ائستئتیک ایچینده داها چوخ، گؤزل-چیرکین، یاخشی-پیس ساواشی شکلینده اؤزونو گؤسترمیشدیر. گؤزلی یاخالادیقلاری یئرده، اؤزلرینی گئرچه‌یین یوکسک‌لیینده سانان دوشونرلر [متفکر] آرتیق یوخدور. اونلار هارداسا گؤزلی گئرچکده، گئرچه‌یی ایسه گؤزلده گؤرورلر. حتتا بعضی‌لری اشیانین ماهیتینه ایلک پیلله‌نین گؤزل اولدوغونو ایره‌لی سوره‌جک قدر آشیری فیکیرده ایدیلر. آنجاق بئله‌لری آرتیق یوخدور ایندی. « #بودلئر»ی دوشونورم. بودلئر 1867ده اؤلدویو زامان بدیعی‌لیکده لاپ یئنی بیر چاغ باشلامیشدیر. بودلئر اسکینی قاپامیش، یئنینی آچمیشدیر. داها دوغروسو شعر بودلئرین سرگذشتینده اؤز ایپ اوجلارینی تاپمیشدیر. بعضی ایپ اوجلارینی. اونون اؤلوموندن بیر ایل سونرا « #لوترئموند»ون chans de maldoro اثری ایشیق اوزو گؤرور. او گوندن بوگونه قدر #شاعیرلر مین ایللیک گؤزلین یئرینه چیرکینینی اوتورتدولار. مصراعلار دا یاخشی-پیسه یئنیلدی. تانری‌نین تاسی داراغی توپلانیب گؤیلره چکیلمه‌سی، انساندا کی شئیطانین ظفردن ظفره قاچماسی بو تاریخدن سونرا اورتایا چیخان گئرچک‌لردن‌دیر. انساندا کی جؤوهر، شعرله کاینات ایچینده اؤزونو عکس ائتدیریر. اؤزو یاراتدیغی تانری‌لارین اؤزونه ضید سونوجلارینی ایزله‌ییر. چونکی تانری سونرادان یارانمیش بیچیم و وارلیق‌دیر. انسان ایسه، اؤنجه‌دن یارانمیش بیر جؤوهر.
بوگون شعرین بیر اوجو اجتماعی پلاندا #انسان_حاقلارینی منیمسه‌ییر. بو شعرین توخوموندا اخلاقی بیر قایغی گؤروندویوندن دئییل، بلکه قورولموش نظاما ضیدلیک خصوصیتی آغیرلیق تشکیل ائتدییندن اولور. چونکی انسان حاقلاریندا کی اوصول‌لار ( ilke ) آرتیق قانونی اعتباری یوخدور. چونکی او اوصول‌لار قورولموش سیستئمله داها قارشی‌دورما حالیندادیر. آنجاق اونلارین بیر گون توپلوملاردا گئنیش اولاراق تطبیق اولوندوغونو، قورولموش سیستئم ایچینده قایناشاراق آیریلماز بیر پارچا اولدوغونو دوشونورم، او زامان آرتیق شعر اونلاری عکس ائتدیرمه‌یه‌جکدیر. ترسینه اونلارا بلکه ده قارشی چیخاجاقدیر. ایندی بو نؤقطه‌ده #گئرچکچی‌لر [ #رئالیست‌لر] گئرچک‌چیسی « #ژئرینگ»ین حقوقی ایسماریجی(mesaj) ایله اوسچولارین #اوسچوسو[خردگرا] « #کانت»ین فلسفی ایسماریجی بیرلَشیر یقین. «ژئرینگ» حقوقون مئیدانا گلمه‌سینی توپلومدا حاکیم بیر قوروپون ایستک‌لرینه اویغون اولاراق تثبیت ائدیر. کانت ایسه أن گئنیش آنلامدا اخلاقی طبیعتین مطلق قوواجاغینی سؤیله‌ییر. بیری اجتماعی حیات باخیمیندان، او بیریسی #فلسفی داورانیش باخیمیندان گؤرولموش بو ایکی تثبیت، ایکی حقیقتی ایشیغا چیخاریر.
بیری بو: بیر توپلومدا کی #اخلاق و #حقوق سیستئمی، هئچ بیر زامان انسان‌اوغلونون طبیعتینه تام اویغون گؤرونمه‌یه‌جکدیر. بلکه ده اویغون اولا بیلر، آنجاق تام اویغون اولدوغو گؤرونه بیلمز.
او بیریسی ده بودور: انسان‌اوغلونون طبیعتینه یاخشیجا بیتیشیک [چسبیده] بیر جهتی اولان شعر او اخلاقا، او حقوقلا اوزون مدت مبارزه دوروموندادیر. گئنیش آنلامدا اخلاق حقوقو دا اؤز چرچیوه‌سینه آلدیغیندان یالنیز اخلاق دئیه بیله‌رم، اخلاق طبیعته نئجه ضید اولورسا سؤزونو ائتدییمیز قارشی‌دورما اونجا سرت اولاجاقدیر.
.
@dusharge
.
#جمال_ثریا
طبیعت اخلاقی قوووب چیخاریر. هاردا اخلاق تؤره‌میشسه، اورادا طبیعتله اخلاق بیر بیریله دارتیشمادا اولوبلار. دئمیریک کی: #صنعتی محض بو دارتیشمالار یارادیر. آنجاق صنعتی بسله‌ین ده ائله بو دارتیشمالاردیر. طبیعت، صنعتله قورولموش سیستئمه قارشی باش قالدیریر. اونو ایره‌لی ایته‌له‌ییر. بوش توتور اونو. پوزور. آغی‌لاییر. صنعت‌لر ایچینده بو اؤزللییی أن چوخ داشییان دا شعر صنعتی‌دیر. او قدر کی بو قونودا بیر چوخ صنعت‌لرین عمومی مسئله‌لرینی شعر اوزرینده دارتیشماسی یئرسیز اولماز. #نووالیس–ین بیر سؤزونو اویغون گؤره‌رک خاطیرلادیرام: هر صنعت شعره دایانیر، حتتا شعر ده بئله ...
« #شعر آلیشقانلیق‌لارا (عادت) قارشی بیر یایلیم آتشی‌دیر». بو یایلیم آتش، شعرین قونوسوندا اولدوغو قدَر #دیالئکتیکینده دورور. حتتا داها چوخ دیالئکتیکینده‌دیر. آنجاق اخلاقا قارشی جهد ائتمک شعرین آماجی دئییل. بلکه وظیفه‌سی و ایشله‌یی‌دیر [کارکرد]. بو ایکی قاورامی بیربیرینه قاریشدیرمامالییق. شعرین چیخیش نؤقطه‌سینده قوروجولوق دا یوخدور ییخیجی‌لیق دا. بیر نؤقطه‌دن سونرا ایسه یالنیز ییخیجی‌لیق اؤزللییی اؤزونو گؤستریر.
قورولموش سیستئمه ضیدلیک، #ائستئتیک ایچینده داها چوخ، گؤزل-چیرکین، یاخشی-پیس ساواشی شکلینده اؤزونو گؤسترمیشدیر. گؤزلی یاخالادیقلاری یئرده، اؤزلرینی گئرچه‌یین یوکسک‌لیینده سانان دوشونرلر [متفکر] آرتیق یوخدور. اونلار هارداسا گؤزلی گئرچکده، گئرچه‌یی ایسه گؤزلده گؤرورلر. حتتا بعضی‌لری اشیانین ماهیتینه ایلک پیلله‌نین گؤزل اولدوغونو ایره‌لی سوره‌جک قدر آشیری فیکیرده ایدیلر. آنجاق بئله‌لری آرتیق یوخدور ایندی. « #بودلئر»ی دوشونورم. بودلئر 1867ده اؤلدویو زامان بدیعی‌لیکده لاپ یئنی بیر چاغ باشلامیشدیر. بودلئر اسکینی قاپامیش، یئنینی آچمیشدیر. داها دوغروسو شعر بودلئرین سرگذشتینده اؤز ایپ اوجلارینی تاپمیشدیر. بعضی ایپ اوجلارینی. اونون اؤلوموندن بیر ایل سونرا « #لوترئموند»ون chans de maldoro اثری ایشیق اوزو گؤرور. او گوندن بوگونه قدر #شاعیرلر مین ایللیک گؤزلین یئرینه چیرکینینی اوتورتدولار. مصراعلار دا یاخشی-پیسه یئنیلدی. تانری‌نین تاسی داراغی توپلانیب گؤیلره چکیلمه‌سی، انساندا کی شئیطانین ظفردن ظفره قاچماسی بو تاریخدن سونرا اورتایا چیخان گئرچک‌لردن‌دیر. انساندا کی جؤوهر، شعرله کاینات ایچینده اؤزونو عکس ائتدیریر. اؤزو یاراتدیغی تانری‌لارین اؤزونه ضید سونوجلارینی ایزله‌ییر. چونکی تانری سونرادان یارانمیش بیچیم و وارلیق‌دیر. انسان ایسه، اؤنجه‌دن یارانمیش بیر جؤوهر.
بوگون شعرین بیر اوجو اجتماعی پلاندا #انسان_حاقلارینی منیمسه‌ییر. بو شعرین توخوموندا اخلاقی بیر قایغی گؤروندویوندن دئییل، بلکه قورولموش نظاما ضیدلیک خصوصیتی آغیرلیق تشکیل ائتدییندن اولور. چونکی انسان حاقلاریندا کی اوصول‌لار ( ilke ) آرتیق قانونی اعتباری یوخدور. چونکی او اوصول‌لار قورولموش سیستئمله داها قارشی‌دورما حالیندادیر. آنجاق اونلارین بیر گون توپلوملاردا گئنیش اولاراق تطبیق اولوندوغونو، قورولموش سیستئم ایچینده قایناشاراق آیریلماز بیر پارچا اولدوغونو دوشونورم، او زامان آرتیق شعر اونلاری عکس ائتدیرمه‌یه‌جکدیر. ترسینه اونلارا بلکه ده قارشی چیخاجاقدیر. ایندی بو نؤقطه‌ده #گئرچکچی‌لر [ #رئالیست‌لر] گئرچک‌چیسی « #ژئرینگ»ین حقوقی ایسماریجی(mesaj) ایله اوسچولارین #اوسچوسو[خردگرا] « #کانت»ین فلسفی ایسماریجی بیرلَشیر یقین. «ژئرینگ» حقوقون مئیدانا گلمه‌سینی توپلومدا حاکیم بیر قوروپون ایستک‌لرینه اویغون اولاراق تثبیت ائدیر. کانت ایسه أن گئنیش آنلامدا اخلاقی طبیعتین مطلق قوواجاغینی سؤیله‌ییر. بیری اجتماعی حیات باخیمیندان، او بیریسی #فلسفی داورانیش باخیمیندان گؤرولموش بو ایکی تثبیت، ایکی حقیقتی ایشیغا چیخاریر.
بیری بو: بیر توپلومدا کی #اخلاق و #حقوق سیستئمی، هئچ بیر زامان انسان‌اوغلونون طبیعتینه تام اویغون گؤرونمه‌یه‌جکدیر. بلکه ده اویغون اولا بیلر، آنجاق تام اویغون اولدوغو گؤرونه بیلمز.
او بیریسی ده بودور: انسان‌اوغلونون طبیعتینه یاخشیجا بیتیشیک [چسبیده] بیر جهتی اولان شعر او اخلاقا، او حقوقلا اوزون مدت مبارزه دوروموندادیر. گئنیش آنلامدا اخلاق حقوقو دا اؤز چرچیوه‌سینه آلدیغیندان یالنیز اخلاق دئیه بیله‌رم، اخلاق طبیعته نئجه ضید اولورسا سؤزونو ائتدییمیز قارشی‌دورما اونجا سرت اولاجاقدیر.
.
@dusharge
.
#شاعر و #انسان
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي
#آدینه_مهد_آزادی
#شماره ۳۸۱ تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷
@dusharge
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي
#آدینه_مهد_آزادی
#شماره ۳۸۱ تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷
@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#شاعر و #انسان نوشته: #محمد_عارف ترجمه: #همت_شهبازي #آدینه_مهد_آزادی #شماره ۳۸۱ تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷ @dusharge
#شاعر و #انسان
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي
شعر #سيدعمادالدين_نسيمي شعري است تغزلي. وقتي تغزل مي گوئيم پيش از هر چيزي در ذهن ما غزل عاشقانه متجلي مي شود. به راستي هم اكثر شعرهاي نسيمي با موضوع عشق و محبت پيوند دارد، صرفنظر از اين مسئله، تغزلات او را به سادگي نمي توان #غزل_عاشقانه ناميد. درست است كه نسيمي بيشتر غزل هاي خود را با خطاب به معشوق شروع كرده، او را مدح و ستايش نموده است ولي قهرمان و شخصيت اصلي تغزلات نسيمي عاشق است (نسيمي، قهرمان تغزلات خود را عاشق، عارف ناميده و خود را به صورت "من" خطاب مي كند) اما اين عاشق، عاشق عادي نيست. عشق او و مناسبات او به معشوق با يك سلسله خصوصيات متمايز مي شود. يكي از تفاوت هاي اساسي عبارت از اين است كه همچنانكه تغزلات نسيمي داراي موضوع عشق شهواني نبوده، به طور كامل حسي و عيني نيز نمي باشد. شعور و احساس نسيمي، او را از عشق شهواني كه تا حدودي #مولانا_محمد_فضولي داراست، متمايز مي كند، نسيمي قهرمان تغزلات خود را عاشق عارف ناميد.
نسيمي كه در برخي موارد شبيه مجنون شده در آتش عشق و محبت و درد هجران مي سوزد و شكوه مي كند، همچون فضولي نمي خواهد در "بلاي عشق" گرفتار آمده، و از عذاب عشق حظ نبرده و آه و ناله نمايد. عشق در تغزلات نسيمي در درجه دوم اهميت قرار دارد. سرگشتگي، درك معشوق و ارج نهادن به آن اشتياق اساسي او را نسبت به معشوق تشكيل مي دهد. او معشوق را به طرز شيدايي تصور كرده و تأثرات خود را از زيبايي معنوي و جسماني معشوق با نيروي احساس خود بيان مي كند.
عشق نسيمي به معشوق از عشق او نسبت به انسان سرچشمه مي گيرد، درواقع او با ازلي كردن زن نه تنها همچون يك شاعر بلكه همانند يك متفكر به معبود ازلي پيوند مي يابد، اگرچه زيبايي جسماني معشوق احساسات شاعر را نوازش مي كند، در اين تغزلات تعقل و ادراك انسان نسبت به " #حروفيه" اهميت اساسي را به خود اختصاص مي دهد. در نظر او انسان ضمن اينكه لياقت عشق را داراست، محترم نيز شمرده مي شود زيرا يك انسان است. او زن عادي نيست بلكه انساني است كه صورت او "صورت رحمان" است. در وجود اين انسان، عناصر فعال آفرينش موجود هستند. اگر بخواهيم "خود" نسيمي را دريابيم، چنين تصور مي كنيم كه اين انسان "نفس خود را شناخته و به واسطه اين شناخت، به شناخت حق نايل شده". او "از مي غفلت مست و خراب نمي شود"، "با نفس خسيس موافق نمي شود"، "ايام خود را به باد فنا" نمي دهد، "اشتهار را موجب آفت دانسته و تكبر را دوست نمي دارد"، "چشم بصيرتش باز است"، هدفش متعالي است و در جهت پايداري عمر، تكيه بر "دولت منصور" مي زند. تنها چنين انساني را نسيمي به عنوان انسان كامل و برابر با حق مي شمارد. او مي گويد: "خداوند در آدم متجلي شد، بر حق سجده كن و گمراه مباش" حتي او به چنين انساني كه كاملا خود را دريافته، اكتفا نمي كند زيرا چنين انساني خودش انسان آفرين مي شود:
اوتانير عاريفين عقلي سنه انسان دئمك نه اوچون
كي انسان دير دئمز كيمسه سنه خالق الانسان
تمامي اين خصوصيت ها به #تغزلات_نسيمي ماهيت فلسفي، عاشقانه مي دهد. نشان اساسي اين تغزلات عبارت از مناسبات عاشقانه انسان پرورانه و متفكرانه نسبت به عشق و محبت عيني انسان است. آن هم طبيعي است كه نسيمي نيز اعتقاد به وحدت وجود دارد يعني زيبايي جسماني و معنوي انسان را از همديگر جدا نمي سازد. در نظر نسيمي، انسان كامل كسي است كه معشوق را درك كرده، و در سيماي او حقيقت را دريابد ما در بين اشعار او به شعرهايي بر مي خوريم كه به تصوير معشوق مي پردازد:
هر كيم كي، حققي احسن صورتده گؤرمه‌دي
حق تا ابد اونون نظرينده نهان اولور...
نفسيني هر كيم كي، بيلدي، تانيدي
عاريف رب اولدو آدي، عبديكن سولطان اولور...
هر كيم كي، سني بيلدي بولدو حققي
هر كيم حققي بيلدي آدم اولور...
جمالين قيبله يي عالم دئييل مي؟
وجودون مظهر انسان دئييل مي؟
بحر محيطه دوش كيم درياي اعظم اولدور
آدمدن اولما غافل، نئچون كي، آدم اولدور...
اسير اولمايان حسنونه آدمي
حجردير، حجردير، حجردير، حجر...
در اين مصراع‌ها نسيمي را به عنوان يك #شخصيت_متفكر درمي يابيم. سجده كردن به رخساره زيباي انسان به عنوان قبله عالم كفر بزرگي در عصر شاعر محسوب مي شد. شاعر آشكارا دشمنان خود را مورد هجوم قرار مي دهد و ناداني حاسدان، رياكاران و زاهدان و عدم آگاهي آنان نسبت به اصل قرآن و بي نصيبي آنان را در عدم قابليت مشاهده نشانه‌هاي الهي در چهره انسان اعلام مي نمايد:
صورت خط ايلاهي، اونو نادان نه بيلير
ديو ملعون صفت معني قرآن نه بيلير
#حروفي بودن شاعر، هيچ خللي در ديدگاه او نسبت به زندگي و انسان ها به وجود نمي‌آورد همچنين بايستي درنظر گرفت كه در قرن هشتم هجري در كشورهاي شرقي، ظهور انسان پروري در شكل ديگري يعني به صورت آزاد از جامه ديني امكان پذير نبود، تفكر اساسي نسيمي در #فخريه مشهور او و همچنين در #غزل:
@dusharge
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي
شعر #سيدعمادالدين_نسيمي شعري است تغزلي. وقتي تغزل مي گوئيم پيش از هر چيزي در ذهن ما غزل عاشقانه متجلي مي شود. به راستي هم اكثر شعرهاي نسيمي با موضوع عشق و محبت پيوند دارد، صرفنظر از اين مسئله، تغزلات او را به سادگي نمي توان #غزل_عاشقانه ناميد. درست است كه نسيمي بيشتر غزل هاي خود را با خطاب به معشوق شروع كرده، او را مدح و ستايش نموده است ولي قهرمان و شخصيت اصلي تغزلات نسيمي عاشق است (نسيمي، قهرمان تغزلات خود را عاشق، عارف ناميده و خود را به صورت "من" خطاب مي كند) اما اين عاشق، عاشق عادي نيست. عشق او و مناسبات او به معشوق با يك سلسله خصوصيات متمايز مي شود. يكي از تفاوت هاي اساسي عبارت از اين است كه همچنانكه تغزلات نسيمي داراي موضوع عشق شهواني نبوده، به طور كامل حسي و عيني نيز نمي باشد. شعور و احساس نسيمي، او را از عشق شهواني كه تا حدودي #مولانا_محمد_فضولي داراست، متمايز مي كند، نسيمي قهرمان تغزلات خود را عاشق عارف ناميد.
نسيمي كه در برخي موارد شبيه مجنون شده در آتش عشق و محبت و درد هجران مي سوزد و شكوه مي كند، همچون فضولي نمي خواهد در "بلاي عشق" گرفتار آمده، و از عذاب عشق حظ نبرده و آه و ناله نمايد. عشق در تغزلات نسيمي در درجه دوم اهميت قرار دارد. سرگشتگي، درك معشوق و ارج نهادن به آن اشتياق اساسي او را نسبت به معشوق تشكيل مي دهد. او معشوق را به طرز شيدايي تصور كرده و تأثرات خود را از زيبايي معنوي و جسماني معشوق با نيروي احساس خود بيان مي كند.
عشق نسيمي به معشوق از عشق او نسبت به انسان سرچشمه مي گيرد، درواقع او با ازلي كردن زن نه تنها همچون يك شاعر بلكه همانند يك متفكر به معبود ازلي پيوند مي يابد، اگرچه زيبايي جسماني معشوق احساسات شاعر را نوازش مي كند، در اين تغزلات تعقل و ادراك انسان نسبت به " #حروفيه" اهميت اساسي را به خود اختصاص مي دهد. در نظر او انسان ضمن اينكه لياقت عشق را داراست، محترم نيز شمرده مي شود زيرا يك انسان است. او زن عادي نيست بلكه انساني است كه صورت او "صورت رحمان" است. در وجود اين انسان، عناصر فعال آفرينش موجود هستند. اگر بخواهيم "خود" نسيمي را دريابيم، چنين تصور مي كنيم كه اين انسان "نفس خود را شناخته و به واسطه اين شناخت، به شناخت حق نايل شده". او "از مي غفلت مست و خراب نمي شود"، "با نفس خسيس موافق نمي شود"، "ايام خود را به باد فنا" نمي دهد، "اشتهار را موجب آفت دانسته و تكبر را دوست نمي دارد"، "چشم بصيرتش باز است"، هدفش متعالي است و در جهت پايداري عمر، تكيه بر "دولت منصور" مي زند. تنها چنين انساني را نسيمي به عنوان انسان كامل و برابر با حق مي شمارد. او مي گويد: "خداوند در آدم متجلي شد، بر حق سجده كن و گمراه مباش" حتي او به چنين انساني كه كاملا خود را دريافته، اكتفا نمي كند زيرا چنين انساني خودش انسان آفرين مي شود:
اوتانير عاريفين عقلي سنه انسان دئمك نه اوچون
كي انسان دير دئمز كيمسه سنه خالق الانسان
تمامي اين خصوصيت ها به #تغزلات_نسيمي ماهيت فلسفي، عاشقانه مي دهد. نشان اساسي اين تغزلات عبارت از مناسبات عاشقانه انسان پرورانه و متفكرانه نسبت به عشق و محبت عيني انسان است. آن هم طبيعي است كه نسيمي نيز اعتقاد به وحدت وجود دارد يعني زيبايي جسماني و معنوي انسان را از همديگر جدا نمي سازد. در نظر نسيمي، انسان كامل كسي است كه معشوق را درك كرده، و در سيماي او حقيقت را دريابد ما در بين اشعار او به شعرهايي بر مي خوريم كه به تصوير معشوق مي پردازد:
هر كيم كي، حققي احسن صورتده گؤرمه‌دي
حق تا ابد اونون نظرينده نهان اولور...
نفسيني هر كيم كي، بيلدي، تانيدي
عاريف رب اولدو آدي، عبديكن سولطان اولور...
هر كيم كي، سني بيلدي بولدو حققي
هر كيم حققي بيلدي آدم اولور...
جمالين قيبله يي عالم دئييل مي؟
وجودون مظهر انسان دئييل مي؟
بحر محيطه دوش كيم درياي اعظم اولدور
آدمدن اولما غافل، نئچون كي، آدم اولدور...
اسير اولمايان حسنونه آدمي
حجردير، حجردير، حجردير، حجر...
در اين مصراع‌ها نسيمي را به عنوان يك #شخصيت_متفكر درمي يابيم. سجده كردن به رخساره زيباي انسان به عنوان قبله عالم كفر بزرگي در عصر شاعر محسوب مي شد. شاعر آشكارا دشمنان خود را مورد هجوم قرار مي دهد و ناداني حاسدان، رياكاران و زاهدان و عدم آگاهي آنان نسبت به اصل قرآن و بي نصيبي آنان را در عدم قابليت مشاهده نشانه‌هاي الهي در چهره انسان اعلام مي نمايد:
صورت خط ايلاهي، اونو نادان نه بيلير
ديو ملعون صفت معني قرآن نه بيلير
#حروفي بودن شاعر، هيچ خللي در ديدگاه او نسبت به زندگي و انسان ها به وجود نمي‌آورد همچنين بايستي درنظر گرفت كه در قرن هشتم هجري در كشورهاي شرقي، ظهور انسان پروري در شكل ديگري يعني به صورت آزاد از جامه ديني امكان پذير نبود، تفكر اساسي نسيمي در #فخريه مشهور او و همچنين در #غزل:
@dusharge