#شعر_آنا_یاسایا_ضیددیر
#جمال_ثریا
طبیعت اخلاقی قوووب چیخاریر. هاردا اخلاق تؤرهمیشسه، اورادا طبیعتله اخلاق بیر بیریله دارتیشمادا اولوبلار. دئمیریک کی: #صنعتی محض بو دارتیشمالار یارادیر. آنجاق صنعتی بسلهین ده ائله بو دارتیشمالاردیر. طبیعت، صنعتله قورولموش سیستئمه قارشی باش قالدیریر. اونو ایرهلی ایتهلهییر. بوش توتور اونو. پوزور. آغیلاییر. صنعتلر ایچینده بو اؤزللییی أن چوخ داشییان دا شعر صنعتیدیر. او قدر کی بو قونودا بیر چوخ صنعتلرین عمومی مسئلهلرینی شعر اوزرینده دارتیشماسی یئرسیز اولماز. #نووالیس–ین بیر سؤزونو اویغون گؤرهرک خاطیرلادیرام: هر صنعت شعره دایانیر، حتتا شعر ده بئله ...
« #شعر آلیشقانلیقلارا (عادت) قارشی بیر یایلیم آتشیدیر». بو یایلیم آتش، شعرین قونوسوندا اولدوغو قدَر #دیالئکتیکینده دورور. حتتا داها چوخ دیالئکتیکیندهدیر. آنجاق اخلاقا قارشی جهد ائتمک شعرین آماجی دئییل. بلکه وظیفهسی و ایشلهییدیر [کارکرد]. بو ایکی قاورامی بیربیرینه قاریشدیرمامالییق. شعرین چیخیش نؤقطهسینده قوروجولوق دا یوخدور ییخیجیلیق دا. بیر نؤقطهدن سونرا ایسه یالنیز ییخیجیلیق اؤزللییی اؤزونو گؤستریر.
قورولموش سیستئمه ضیدلیک، #ائستئتیک ایچینده داها چوخ، گؤزل-چیرکین، یاخشی-پیس ساواشی شکلینده اؤزونو گؤسترمیشدیر. گؤزلی یاخالادیقلاری یئرده، اؤزلرینی گئرچهیین یوکسکلیینده سانان دوشونرلر [متفکر] آرتیق یوخدور. اونلار هارداسا گؤزلی گئرچکده، گئرچهیی ایسه گؤزلده گؤرورلر. حتتا بعضیلری اشیانین ماهیتینه ایلک پیللهنین گؤزل اولدوغونو ایرهلی سورهجک قدر آشیری فیکیرده ایدیلر. آنجاق بئلهلری آرتیق یوخدور ایندی. « #بودلئر»ی دوشونورم. بودلئر 1867ده اؤلدویو زامان بدیعیلیکده لاپ یئنی بیر چاغ باشلامیشدیر. بودلئر اسکینی قاپامیش، یئنینی آچمیشدیر. داها دوغروسو شعر بودلئرین سرگذشتینده اؤز ایپ اوجلارینی تاپمیشدیر. بعضی ایپ اوجلارینی. اونون اؤلوموندن بیر ایل سونرا « #لوترئموند»ون chans de maldoro اثری ایشیق اوزو گؤرور. او گوندن بوگونه قدر #شاعیرلر مین ایللیک گؤزلین یئرینه چیرکینینی اوتورتدولار. مصراعلار دا یاخشی-پیسه یئنیلدی. تانرینین تاسی داراغی توپلانیب گؤیلره چکیلمهسی، انساندا کی شئیطانین ظفردن ظفره قاچماسی بو تاریخدن سونرا اورتایا چیخان گئرچکلردندیر. انساندا کی جؤوهر، شعرله کاینات ایچینده اؤزونو عکس ائتدیریر. اؤزو یاراتدیغی تانریلارین اؤزونه ضید سونوجلارینی ایزلهییر. چونکی تانری سونرادان یارانمیش بیچیم و وارلیقدیر. انسان ایسه، اؤنجهدن یارانمیش بیر جؤوهر.
بوگون شعرین بیر اوجو اجتماعی پلاندا #انسان_حاقلارینی منیمسهییر. بو شعرین توخوموندا اخلاقی بیر قایغی گؤروندویوندن دئییل، بلکه قورولموش نظاما ضیدلیک خصوصیتی آغیرلیق تشکیل ائتدییندن اولور. چونکی انسان حاقلاریندا کی اوصوللار ( ilke ) آرتیق قانونی اعتباری یوخدور. چونکی او اوصوللار قورولموش سیستئمله داها قارشیدورما حالیندادیر. آنجاق اونلارین بیر گون توپلوملاردا گئنیش اولاراق تطبیق اولوندوغونو، قورولموش سیستئم ایچینده قایناشاراق آیریلماز بیر پارچا اولدوغونو دوشونورم، او زامان آرتیق شعر اونلاری عکس ائتدیرمهیهجکدیر. ترسینه اونلارا بلکه ده قارشی چیخاجاقدیر. ایندی بو نؤقطهده #گئرچکچیلر [ #رئالیستلر] گئرچکچیسی « #ژئرینگ»ین حقوقی ایسماریجی(mesaj) ایله اوسچولارین #اوسچوسو[خردگرا] « #کانت»ین فلسفی ایسماریجی بیرلَشیر یقین. «ژئرینگ» حقوقون مئیدانا گلمهسینی توپلومدا حاکیم بیر قوروپون ایستکلرینه اویغون اولاراق تثبیت ائدیر. کانت ایسه أن گئنیش آنلامدا اخلاقی طبیعتین مطلق قوواجاغینی سؤیلهییر. بیری اجتماعی حیات باخیمیندان، او بیریسی #فلسفی داورانیش باخیمیندان گؤرولموش بو ایکی تثبیت، ایکی حقیقتی ایشیغا چیخاریر.
بیری بو: بیر توپلومدا کی #اخلاق و #حقوق سیستئمی، هئچ بیر زامان انساناوغلونون طبیعتینه تام اویغون گؤرونمهیهجکدیر. بلکه ده اویغون اولا بیلر، آنجاق تام اویغون اولدوغو گؤرونه بیلمز.
او بیریسی ده بودور: انساناوغلونون طبیعتینه یاخشیجا بیتیشیک [چسبیده] بیر جهتی اولان شعر او اخلاقا، او حقوقلا اوزون مدت مبارزه دوروموندادیر. گئنیش آنلامدا اخلاق حقوقو دا اؤز چرچیوهسینه آلدیغیندان یالنیز اخلاق دئیه بیلهرم، اخلاق طبیعته نئجه ضید اولورسا سؤزونو ائتدییمیز قارشیدورما اونجا سرت اولاجاقدیر.
.
@dusharge
.
#جمال_ثریا
طبیعت اخلاقی قوووب چیخاریر. هاردا اخلاق تؤرهمیشسه، اورادا طبیعتله اخلاق بیر بیریله دارتیشمادا اولوبلار. دئمیریک کی: #صنعتی محض بو دارتیشمالار یارادیر. آنجاق صنعتی بسلهین ده ائله بو دارتیشمالاردیر. طبیعت، صنعتله قورولموش سیستئمه قارشی باش قالدیریر. اونو ایرهلی ایتهلهییر. بوش توتور اونو. پوزور. آغیلاییر. صنعتلر ایچینده بو اؤزللییی أن چوخ داشییان دا شعر صنعتیدیر. او قدر کی بو قونودا بیر چوخ صنعتلرین عمومی مسئلهلرینی شعر اوزرینده دارتیشماسی یئرسیز اولماز. #نووالیس–ین بیر سؤزونو اویغون گؤرهرک خاطیرلادیرام: هر صنعت شعره دایانیر، حتتا شعر ده بئله ...
« #شعر آلیشقانلیقلارا (عادت) قارشی بیر یایلیم آتشیدیر». بو یایلیم آتش، شعرین قونوسوندا اولدوغو قدَر #دیالئکتیکینده دورور. حتتا داها چوخ دیالئکتیکیندهدیر. آنجاق اخلاقا قارشی جهد ائتمک شعرین آماجی دئییل. بلکه وظیفهسی و ایشلهییدیر [کارکرد]. بو ایکی قاورامی بیربیرینه قاریشدیرمامالییق. شعرین چیخیش نؤقطهسینده قوروجولوق دا یوخدور ییخیجیلیق دا. بیر نؤقطهدن سونرا ایسه یالنیز ییخیجیلیق اؤزللییی اؤزونو گؤستریر.
قورولموش سیستئمه ضیدلیک، #ائستئتیک ایچینده داها چوخ، گؤزل-چیرکین، یاخشی-پیس ساواشی شکلینده اؤزونو گؤسترمیشدیر. گؤزلی یاخالادیقلاری یئرده، اؤزلرینی گئرچهیین یوکسکلیینده سانان دوشونرلر [متفکر] آرتیق یوخدور. اونلار هارداسا گؤزلی گئرچکده، گئرچهیی ایسه گؤزلده گؤرورلر. حتتا بعضیلری اشیانین ماهیتینه ایلک پیللهنین گؤزل اولدوغونو ایرهلی سورهجک قدر آشیری فیکیرده ایدیلر. آنجاق بئلهلری آرتیق یوخدور ایندی. « #بودلئر»ی دوشونورم. بودلئر 1867ده اؤلدویو زامان بدیعیلیکده لاپ یئنی بیر چاغ باشلامیشدیر. بودلئر اسکینی قاپامیش، یئنینی آچمیشدیر. داها دوغروسو شعر بودلئرین سرگذشتینده اؤز ایپ اوجلارینی تاپمیشدیر. بعضی ایپ اوجلارینی. اونون اؤلوموندن بیر ایل سونرا « #لوترئموند»ون chans de maldoro اثری ایشیق اوزو گؤرور. او گوندن بوگونه قدر #شاعیرلر مین ایللیک گؤزلین یئرینه چیرکینینی اوتورتدولار. مصراعلار دا یاخشی-پیسه یئنیلدی. تانرینین تاسی داراغی توپلانیب گؤیلره چکیلمهسی، انساندا کی شئیطانین ظفردن ظفره قاچماسی بو تاریخدن سونرا اورتایا چیخان گئرچکلردندیر. انساندا کی جؤوهر، شعرله کاینات ایچینده اؤزونو عکس ائتدیریر. اؤزو یاراتدیغی تانریلارین اؤزونه ضید سونوجلارینی ایزلهییر. چونکی تانری سونرادان یارانمیش بیچیم و وارلیقدیر. انسان ایسه، اؤنجهدن یارانمیش بیر جؤوهر.
بوگون شعرین بیر اوجو اجتماعی پلاندا #انسان_حاقلارینی منیمسهییر. بو شعرین توخوموندا اخلاقی بیر قایغی گؤروندویوندن دئییل، بلکه قورولموش نظاما ضیدلیک خصوصیتی آغیرلیق تشکیل ائتدییندن اولور. چونکی انسان حاقلاریندا کی اوصوللار ( ilke ) آرتیق قانونی اعتباری یوخدور. چونکی او اوصوللار قورولموش سیستئمله داها قارشیدورما حالیندادیر. آنجاق اونلارین بیر گون توپلوملاردا گئنیش اولاراق تطبیق اولوندوغونو، قورولموش سیستئم ایچینده قایناشاراق آیریلماز بیر پارچا اولدوغونو دوشونورم، او زامان آرتیق شعر اونلاری عکس ائتدیرمهیهجکدیر. ترسینه اونلارا بلکه ده قارشی چیخاجاقدیر. ایندی بو نؤقطهده #گئرچکچیلر [ #رئالیستلر] گئرچکچیسی « #ژئرینگ»ین حقوقی ایسماریجی(mesaj) ایله اوسچولارین #اوسچوسو[خردگرا] « #کانت»ین فلسفی ایسماریجی بیرلَشیر یقین. «ژئرینگ» حقوقون مئیدانا گلمهسینی توپلومدا حاکیم بیر قوروپون ایستکلرینه اویغون اولاراق تثبیت ائدیر. کانت ایسه أن گئنیش آنلامدا اخلاقی طبیعتین مطلق قوواجاغینی سؤیلهییر. بیری اجتماعی حیات باخیمیندان، او بیریسی #فلسفی داورانیش باخیمیندان گؤرولموش بو ایکی تثبیت، ایکی حقیقتی ایشیغا چیخاریر.
بیری بو: بیر توپلومدا کی #اخلاق و #حقوق سیستئمی، هئچ بیر زامان انساناوغلونون طبیعتینه تام اویغون گؤرونمهیهجکدیر. بلکه ده اویغون اولا بیلر، آنجاق تام اویغون اولدوغو گؤرونه بیلمز.
او بیریسی ده بودور: انساناوغلونون طبیعتینه یاخشیجا بیتیشیک [چسبیده] بیر جهتی اولان شعر او اخلاقا، او حقوقلا اوزون مدت مبارزه دوروموندادیر. گئنیش آنلامدا اخلاق حقوقو دا اؤز چرچیوهسینه آلدیغیندان یالنیز اخلاق دئیه بیلهرم، اخلاق طبیعته نئجه ضید اولورسا سؤزونو ائتدییمیز قارشیدورما اونجا سرت اولاجاقدیر.
.
@dusharge
.