@dusharge || همت شهبازی
292 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
سوس!.. گلدیم /#حکایه

#همت_شهبازی

آوتوبوس دایاناجاغيندا دورموشدوم قولتوغومدا كيتاب، اليمده كي بئش تومن‌ليك بيليطي بارماغيما دولاييب آچيرديم. داياناجاغين آرخاسي گؤزل چمن‌ليك و چمن‌ليين اورتالاريندا بير نئچه آغاج گؤیرميشدي. بو آغاجلارين كؤلگه سينده آداملار، اؤزللیکله اؤیرنجیلر اوتوروردولار. بو چمن‌ليين اوزونلوغوندا آرابير نئچه اسطول دا قويولموش و بو اسطوللارين اوزرينه آغاجلارين كؤلگه‌سي دوشموشدو. چمن‌ليين ايچينده هرگون الينده گونده ليگ اولان بير نفر اوتوروردو، اونونلا اوتوروب دورانلار دئييرديلركي؛ «او، دلي‌دير». آنجاق اونون گؤزل گئییمی، ساققاللی-بیغلی بَنیزی، قورخونج هئیکلی و بیر ده گونده لیک آلیب اوخوماسی، اونون حاققیندا دئییلن بوتون سؤزلری اینانماسینا گتیریب چیخاریردی. دوغرودور دفعه‌لرله اونون دلی-سوولوغونو گؤرموشدوم آنجاق باشقا یاندان ایسه، گونده‌لیک اوخویوب اولایلاردان دانیشماسی آدامی تعجبلندیریردی.
-بعلی،سوس!.. گلدیم.
بو سس منی آرخایا باخماغا مجبور ائتدی. آخی او، آوتوبوسون سسینی ائشیتمکله، چمن‌لیین اوستوندن قالخیب قیشقیراراق آوتوبوس دایاناجاغینا طرف گلیردی.
هامی آوتوبوسا مینمه‌یه تله‌سیردی.من سیرادا دوران آداملارین آخیمییلا آوتوبوسا میندیم. لاپ سونا قالانی من ایدیم. بونا گؤره سوروجونون کناریندا، آوتوبوسون اؤن سیراسیندا آیاق اوستو دوردوم. آوتوبوسون ایچه‌ریسینده سوروجونون آرخاسیندا اولان بیر دمیر بوروسو اوتورانلاری سوروجو ایله آییریردی.
-بعلی، سوس!.. گلدیم.-دئیه او دلی-سوو، آوتوبوسون سوروجوسونون یانینا چیخاراق بالاجا بیر چارپایی نین اوستونده اوتوردو.
هه..! نه جورسان شیرممد. کئیفین کؤکدی دئیه سن آ- دئیه سوروجو الینی اونون بؤیرونه ووراراق قیدیقلادی. بو آندا او، اوجا سسله و نهایت غضبله «بعلی، سوس!.. گلدیم.»- دئیه سوروجونون باشینا قیشقیردی. اونون قیشقیرماغینا هامی گولدو. آنجاق من آلنیمین قیریشلارینی بیر-بیرینه سیخاراق اونون سؤزونون آردینی گؤزله ییردیم. بیر نئچه ثانیه دن سونرا، اونون سؤزونون آردی اولماماسینی دویاندا، آلنیمین قیریشلاری آچیلاراق آوتوبوسداکی آداملارا قوشولوب من ده آلتدان-آلتدان گولومسه دیم. سن دئمه کی اونون بوتون عؤمور بویو اؤیرندییی ائله بو اوچ سؤز ایمیش.
دوغروسو سوروجو اونون بؤیرونه الینی ووراندا و اونون «سوس!.. گلدیم» سؤزونو ائشیدنده و اونلارین بیر-بیرییله ایلگیلی اولماماسینی دویاندا تعجبلندیم.سن دئمه کی او تکجه بو سؤزلری بیلیرمیش؛ و ان ماراقلیسی بودور کی بو سؤزلری نهایت گوج و غضب ایله دئییردی.
شیرممد بوتون «بازار-ولیعصر» آوتوبوسلاری نین سوروجوسو ایله تانیش ایدی. آخی سوروجولر اونو بو یوللارین اوزونلوغوندا آپاریب گتیریردیلر.
«تپلی باغ» دایاناجاغینا آز قالیردی. شیرممد یئنه ده اوجا سسله تکجه «بعلی» سؤزونو دئیه‌رک هامی‌نین دققتینی اؤزونه چکدی. ظنیمجه نئجه قیشقیردیغی نین گوجونه وارسایدی او هئچ زامان بو اوچ سؤزونو ده دیلینه گتیرمزدی.
اونون گور سسی آوتوبوسون ایچینده اولان آداملاری دیسکیندیردی. سوروجو ساعات وورماق اوچون یئره یئندی. بو آندا دایاناجاغین کناریندا بیر قارغی و قارغی نین اوجونا بیر قاتما ایله ساری آلما باغلامیش قیسا بوی و آریق بدن بیر دلی-سوو گؤروندو.
شیرممد اونو گؤرمکله یئنه ده همیشه کی سؤزونو قیشقیراراق سسلندی. او دا قارغیسینی الینده توتوب «ووو، ووو، دیدیت، دیدیت» دئیه رک ماشین سورن آداملار کیمی شیرممده طرف گلدی. شیرممد هله او یئتیشمه دن «بعلی، سوس!.. گلدیم.» سؤزونو تکرار ائتدی.
-دلی، دلینی تاپدی- دئیه آوتوبوسون ایچینده اولان بیر نفرین سسینی ائشیتدیم. بعضی لری، اونلارین بیر-بیریله علاقه سینی گؤره رک گولمه یه باشلادیلار. آنجاق بعضی لری ده «اونو ماشین‌نان سال یئره» دئیه رک آجیقلانیردیلار.
-«آخی گوناه شوفئرده دی، ائله بیل کی سووغاتدی. نه‌یه میندیریر مونو بیلمییم؟»- دئیه شیرممدین دلی-سوو دوستو آوتوبوسون کناریندا یولونو آلیب گئتدی.
سوروجو اسطولوندا اوتوراراق یولا دوشدو. ماشینین ایچینده کی او ایکی نفر هله ده بیر-بیریله دانیشماقدا ایدی. اونلار بیر-بیریله یاواش- یاواش دانیشیردیلار، حتتا سسلرینی یاخینلیغیندا اولان آداملار ائله من اؤزوم ده بئله ائشیده بیلمیردیم. گؤز آلتی شیرممدی ایزله ییردیم. او، هردن باشینی قالدیراراق او ایکی نفره هیرسلی-هیرسلی باخاراق سانکی همیشه کی سسی ایله قیشقیرماق ایسته ییردی. اونلار ایسه هله ده اؤز شیرین صحبت لرینه داوام ائدیردیلر. من داها ائشیدیردیم کی اونلار سؤزلرینی توپلومدا گئدن اولایلارلا باغلایاراق توپلومدا اولان بعضی چاتیشمازلیقلاری پیسله ییردیلر؛ و اؤزلری اوچون بیر بؤیوک دوشونجه صاحیبی اولموشدولار. شیرممد بئله ساندی کی اونلار هله ده اوندان دانیشیرلار. بو آندا او، اللرینی گونده لیین اوستوندن گؤتوروب یومروقلارینی توتاراق یئنه ده گور سسی ایله قیشقیردی: «بعلی،سوس!.. گلدیم.»
@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
سوس!.. گلدیم /#حکایه #همت_شهبازی آوتوبوس دایاناجاغيندا دورموشدوم قولتوغومدا كيتاب، اليمده كي بئش تومن‌ليك بيليطي بارماغيما دولاييب آچيرديم. داياناجاغين آرخاسي گؤزل چمن‌ليك و چمن‌ليين اورتالاريندا بير نئچه آغاج گؤیرميشدي. بو آغاجلارين كؤلگه سينده آداملار،…
بو آندا اللرینی گونده لیین اوزریندن گؤتورمکله بالاجا و یئتیشمه‌میش ایکی بؤیوک نار یئره دوشدو. سونرا بیلدیم کی بو نارلاری همیشه گونده لیین آلتیندا ساخلاییرمیش.
شیرممد داها اؤزوندن چیخمیشدی. ایسته ییردی کی آرادا اولان دمیر میله لری گؤتوروب او ایکی نفری وورسون. ائله هیرسلنمیشدی کی هئچ بیر کیمسه اونو ساخلایا بیلمیردی. سوروجونون باشینا قیشقیردی. سانکی سوروجو اونون داورانیشینا تانیش اولان کیمی بو دفعه او دا قورخاراق آوتوبوسو یولون کناریندا ساخلایاراق یالوارماغا باشلادی.
آنجاق بو ایشلردن کئچمیشدی. او، ایکی نفرین اوستونه دارتینیردی. ایکی نفر ایسه، گاه سوروجونون، گاهدان دا شیرممدین باشینا قیشقیریردی. ایندی شیرممده گولن بوتون آداملار آرتیق اوندان هویوخلانماغا باشلامیشدیلار. بونلار اونو بو دورومدا گؤرن کیمی ایکی نفری ساکیتلشدیرمه‌یه چالیشیردیلار. ایش اورا یئتیشدی کی اونو ساکیتلشدیرمک اوچون ایکی نفرین بیرینی، آوتوبوسدان دوشمه سینه راضی ائتدیلر. آوتوبوسون قاپیسیندان دوشن زامان شیرممد –هله اونون ال-قولونو توتماقلارینا باخمایاراق- اونون اوستونه جوماراق باشینا بیر یومروق دا ووردو. هله ایسته ییردی اونون آرخاسینجا گئتسین، آنجاق سوروجو قاپی نین دویمه سینی ووراراق باغلادی. سوروجو و ماشیندا اولان آداملار شیرممدی ساکیتلشدیرمه یه چالیشیردیلار. نهایت بیر تَهر ساکیت اولدو.
آخیر کی اؤز مقصدیمیزه یئتیشدیک. هامی دوشدو. او ایکی نفرین بیریسی، مئیداندا اولان پولیس ماشینینا طرف گئدیردی. شیرممد ایسه ماشیندان دوشمه میشدی. او سوروجو ایله دانیشماغا مشغول ایدی کی بیر پولیس گلیب هم شیرممدی و هم ده سوروجونو پولیس اداره سینه آپارماسینی ایسته دی. شیرممد ایسه، پولیسی گؤرمکله یئنه ده گور سسی ایله:
-«بعلی، سوس!.. گلدیم».

اسلامشهر- گلستان شهری - 1378

______________
*#حکایه ایلک دفعه "#وراوی" قزئتی 13/5/1383 سای 65 ده چاپ اولموشدور.


https://telegram.me/dusharge
#فريد_ائدگو
«قصاص» #حکايه_جييي


کندين ان اَركؤيون قيزي ايدي،
اونو كندين ان آخماق گنجينه وئرديلر.
هئچ اوشاقلاري اولمادي
داها دوغروسو سايسيز اوشاقلاريندان هئچ بيري او آخماق گنجدن دئييلدي.
.

#حکایه_نین #تنقیدینی_آراشدیرماسینی اوخوماق اوچون آشاغیدا کی قایناغا مراجعت ائده بیلرسیز:

#حکايه_نين_امكانلاري کتابی
(حكايه اوسته‌گل تنقيد)
اويغونلاشديران: #همت_شـهبازي
ياييم‌ائوي: پردیس دانش
بیرینجی چاپ: قیش 1391

https://telegram.me/dusharge
#حکایه‌ || سوس!.. گلدیم
#همت_شهبازی

آوتوبوس دایاناجاغيندا دورموشدوم. قولتوغومدا كيتاب، اليمده كي بئش تومن ليك بيليطي بارماغيما دولاييب آچيرديم. داياناجاغين آرخاسي گؤزل چمن ليك و چمن ليين اورتالاريندا بير نئچه آغاج گؤیرميشدي. بو آغاجلارين كؤلگه سينده آداملار، اؤزللیکله اؤیرنجیلر اوتوروردولار. بو چمن ليين اوزونلوغوندا آرابير نئچه اوسطول دا قويولموش و بو اوسطوللارين اوزرينه آغاجلارين كؤلگه سي دوشموشدو. چمن ليين ايچينده هر گون الينده گونده ليگ اولان بير نفر اوتوروردو، اونونلا اوتوروب دورانلار دئييرديلركي؛ «او، دلي دير». آنجاق اونون گؤزل گئییمی، ساققاللی-بیغلی بَنیزی، قورخونج هئیکلی و بیر ده گونده لیک آلیب اوخوماسی، اونون حاققیندا دئییلن بوتون سؤزلری اینانماسینا گتیریب چیخاریردی. دوغرودور دفعه لرله اونون دلی-سوولوغونو گؤرموشدوم آنجاق باشقا یاندان ایسه، گونده لیک اوخویوب اولایلاردان دانیشماسی آدامی‌ تعجبلندیریردی...


Kult.az sitəsinə təşəkkürlər:

حکایه نین #آردی آشاغیدا کی #لینکده:

https://ga.axar.az/news/edebiyyat/339865.html
@dusharge || همت شهبازی
#احمدآغا_موغانلی (۲۰۰۱-۱۹۲۶) (#موغان اوتای #بیله‌سوار شهری) #گئجیکمیش_اعتراف باکی، یازیچی نشریاتی ۱۹۹۱ ، کیریل الیفباسی
#احمد_آغا_موغانلی (۲۰۰۱-۱۹۲۶)

یازان:#همت_شهبازی

اوتای موغانین #بیله‌سوار شهریندن اولان یازیچی #احمدآغا_موغانلی عمومیتله هله او تایین اؤزونده گوندمده اولان یازار اولمامیشدی. گؤرونور پایتخت‌له علاقه‌ده اولمایان صنعتکارین طالعی ده کؤلگه‌ده قالیر.

« #گئجیکمش_اعتراف» اثرینده اونون ۴ پووئستی (1) یئرلشیب. پووئست‌لرده #استالینیزم دؤورونده گنج‌لرین ایکیلی حیات و تضادلی گونلر یاشادیقلاریندان صحبت گئدیر.

ماجرا ژانریندا اولان #دوغما_ساحیللر و #داغلار_داغیمدیر_منیم پووئست‌لرینده ایسه اساسن خالقیمیزین ملی دردی، گونئی_قوزئی حسرتی اؤز عکسینی تاپمیشدیر.

دئییلن‌لره گؤره او تای موغانین #شایسئون کندینده کؤکلری بو تای موغان تایفالاری‌ او جومله‌دن #ساریخان‌بیلی، #موغانلی، #مستعلی‌بیلی، #قوجابیلی، و... یاشاییرلار. بونلار #شوروی دؤورو زامانیندا سرحدلرین باغلی اولماسینا باخمایاراق بو تایدا کی قوهوملاری ایله گؤروشه گل گئت ائتدیکده حکومتی ده بئزدیریرلر. حکومت ایسه مجبور قالیر اونلاری #شایسئون کندینده یئرلشدیریر. بونونلا دا اونلارین علاقه‌سینی بو تای قوهوملاری ایله کسیر. بللی اولدوغو اوزره احمدآغا موغانلی دا بو تایفالارین بیرینه عاید ایمیش.

یازارین دیلینه گلدیکده ایسه، #موغان دیلی‌نین چیلخالیغی، درین‌لییی ایتیب باتیب اثرین #ادبی دیلی‌نین هوجئیره‌لرینده. دیل، بایاغی بیر دیل ایله آراسینا گیرن روس سؤزلری ایله یادلاشیر. باشقا سؤزله اثرده مثل اوچون #مولود_سلیمانلی، #آنار_رضا، #ائلچین، #اسماعیل_شیخلی و باشقالاری‌نین اوستا دیلینی تاپماق اولمور. آنجاق سوژئت خطی باخیمیندان بیزده حسرتلری اویادیر، نوستالوژییه دالدیریر.
#

(1) #پووئست #تحکیه اوصولو اوزره یازیلیر. حجمجه حکایه‌دن بؤیوک، روماندان کیچیک‌دیر. بونا گؤره اونا بؤیوک #حکایه ده دئییرلر. آنجاق حکایه ایله فرقلنیر. پووئستده بیر یوخ، بیر نئچه احوالات و حادثه‌دن بحث اولونور‌ و تصویر اولونان #اوبرازلارین سایی دا حکایه‌دن نئچه قات چوخدور. پووئستین #سوژئت خطی #رومانلا مقایسه‌ده ساده، حکایه ایله مقایسه ده ایسه ایکی بعضن ده داها چوخ اولور. لغتجه معناسی دانیشیق و نقل ائتمکدیر.

https://telegram.me/dusharge
#حکایه یوخسا #اؤیکو || #همت_شهبازی


#ادبیات_سئون‌لر گروهوندا، مهمت گوموش‌کیلیج-ین #اؤیکو کلمه‌سی اوزرینه بیر یازیسی پایلاشیلدی. بو کلمه‌‌نین بیزیم ده ادبی محیطیمیزده یوخاری فاییزدا استفاده اولونماسی‌نین شاهیدییک. چوخدان ایدی بیر آچیقلاما یازماق ایستیردیم. بو یازی‌نین یاییلماسی، فیکیرلریمی عرصه‌یه گتیرمه‌یه بیر واسیطه‌ اولدو.

بورادا داها چوخ «اؤیکو» آنلاییشی دارتیشیلاسی موضوع‌دور. مقاله‌ده «اؤیکو» سؤزونون کؤک‌لری حاقدا بیلگی‌لر وئریلیر. بو مقاله‌نین بیر یئری ایله راضی دئییلم. کلمه‌نین اویدورما اولماسی ایله. مقاله‌ده دئییلدییی کیمی اؤیکو سؤزونون کؤک‌لری #دیوان_لغات‌_الترکده و #قوتادغوبیلیکده ده واردیر. آنجاق بو گونکو کیمی ایشلنمیر. داها دوغروسو بو گون اؤیکو کیمی ایشله‌نن سؤز کئچمیشده « #اؤیکون» کیمی وار ایمیش؛ و بونون دا معناسی «تقلید ائتمک»دیر. داها دوغروسو « #اؤیکونمک» یعنی تقلید ائتمک.
مقاله داها چوخ بو کلمه‌نین کؤکو اوزرینده دایانیر. آنجاق #استانبول_تورکجه‌سینده و اورادان بیزیم ادبیاتیمیزدا ایشله‌نن «اؤیکو» سؤزو، بیر نوع ادبی روایتین و باشقا سؤزله «حکایه» آنلاییشی‌نین قارشیلیغی کیمی ایشلنمکده‌دیر. مقاله‌ده یانلیش اؤنری ده وئریلیر. اورادا بو کلمه‌نی کیچیک حکایه، و یا فرانسا دیلینده اولان نووئل سؤزونون قارشیسیندا استفاده اولونماسینی تکلیف ائدیر. بو اؤزو داها یانلیش‌دیر.

منجه #اؤیکو سؤزونون #لغتجه معناسینی نظره آلاراق کؤکو بیر #نظری دارتیشمایا قاییدیر. #افلاطون ایله #ارسطونون صنعتین رئال اولوب اولماماسی مسئله‌سینده مباحثه‌لری بو سؤزون آنلاییشینی بیزه آچیقلایا بیلر. افلاطون شاعیرلری اؤزونون الوئریشلی توپلوموندان (مدینه فاضله) قووب چیخاریر. اونلاری حقیقتی تقلید ائتدییی اوچون قینایاراق، همی ده هئچ بیر فایدالاری اولمادیغینی سؤیله‌ییر. اونون نظرینده صنعتکار وار اولان شئیین اوزوندن رساملیق ائدیر. حقیقت، رئاللیق اؤزو اولدوغو حالدا، صنعتکار اونون اوزونو یئنیدن چکیر. بو رئاللیقلار اؤزو تقلیدی رئاللیقلاردیر. ایندی صنعتکار بو تقلیدی رئاللیقلاری یئنیدن عکس ائتدیردیکده تقلیدی بیر داها تقلید ائدیر.

ارسطو بو نوع ادبی تقلیدین آدینی #میمه‌سیس MIMESIS قویور. افلاطون میمه‌سیسی، حادثه‌لرین روایی خطی حساب ائده‌رک اونو داها چوخ اجرا ائتمکده گؤرور. یعنی او ایکی نوع تقلیدی روایته اینانیر: میمه‌سیس کی داها چوخ اجرا اولونور. بونا نمونه « #پیئس»لردیر. ایکینجیسی ائپیک ایفاده‌لی سوژئت خطی کی داها چوخ ناغیل اولونور. بونا دا اؤرنک #ائپیک_شعرلردیر. مثلن #هومئرین اودیسه‌سی. بو ناغیل ائتمه جریانی 18.جی عصره‌جک داوام ائدیر. بو زاماناجاق بو نوع روایتین و ادبی ژانرین آدینی « #رومانس» آدلاندیرماق اولار. بو تاریخدن بویانا روایت صیرف رئاللیقلاری تقلید ائتمیر. بو زاماندان ادبیاتین باشقا #ژانری یعنی « #رومان» ظهور ائدیر. رومان #رئالیزمله باشلادیغینا باخمایاراق صیرف رئاللیقلاری عکس ائتمیر. اونو تحلیل ائدیر. اونو یئنیدن یارادیر. اونو نئجه دئیرلر قورتدالاییر. بو زامانین روایی ژانرلاریندا رئال، داها اؤزونو گؤستردییی رئاللیق دئییل.
اؤیکو سؤزونو حکایه یئرینه ایشله‌دن‌لر یوخاریدا دئدییمیز ایلک آنلاییشی نظره آلاراق یارادیرلار. داها دوغروسو اونلار روایتی #تقلیدی_سوژئت بیله‌رک رئاللیقدان صیرف تقلید ائتمه آنلامیندا بیلدیک‌لری اوچون بو سؤزو یانلیش اولاراق استفاده ائتدیلر. اونا گؤره کی آرتیق سوژئت، گئرچک‌لیین تقلیدی دئییلدیر. بونا گؤره بؤیوک بیر ادبی ژانری عکس ائتمک اوچون، اؤیکو کیمی دار معنالی بیر آنلاییشا سیغیندی. بو ایسه سوژئته سؤیکه‌نن بوتون روایی‌-‌ادبی ژانرلارین یانلیش تصوورو ایدی. منجه بو گون #حکایه یئرینه #اؤیکو سؤزوندن استفاده ائتمک یانلیش بیر حقیقت‌دیر. اونا گؤره کی فارس‌لار دئمیشکن «نقض غرض»دیر. حکایه‌نین ادعاسی رئاللیق‌لاری یئنیدن چؤزمک‌دیر، اونو تقلید ائتدیکده ایسه هئچ بیر شئی الده ائده بیلمه‌یه‌جکدیر.

https://telegram.me/dusharge
#حئکایه، #حیکایه، #اؤیکو


#محمد_صبحدل جنابلاری #نثر ژانریندا تانینمیش، همی ده بو ساحه‌ده اؤزونه عاید اولان نظری تاپینتی‌لارین اوزمانی‌دیر. بو تاپینتی‌لار همی ده یئرلی تاپینتی اولدوغو اوچون اؤنملی‌دیر. اونا گؤره کی بو نظری تاپینتی‌لار دوغما تاپینتی‌لاردیر.

سایین #ایواز_طاها، اؤزونون شخصی کانالیندا منیم «#حکایه یوخسا #اؤیکو» باشلیقلی یازیما بیر یادداش یازدی و سونرا دا سیلدی. یادداشدا بو موضوعا گئنیش یئر آییراجاغینی سؤز وئرمیشدی. یادداشدا منیم یازیمین خلاصه‌سینی گتیرمیشدیر. آنجاق منیم آدیما اشاره ائتمک یئرینه #دوستلارین_بیری کیمی ایفاده‌سیندن استفاده ائتمکله سانکی قارشی طرفله کوسولو اولدوغونو گؤسترمیشدیر. بلکه ده منیم ناراحات اولاجاغیمی گومان ائتدییی اوچون آدیمی یازمامیشدی. آنجاق بورادا ناراحات اولاسی بیر شئی یوخدور. فیکیر مبادله‌سی وار. طبیعی کی بو حاقدا اونو و باشقا اوزمانلاری دینله‌مک مسئله‌یه آیدینلیق گتیرمکده یاردیمچی اولا بیلر.

ایللر اؤنجه سئویملی #صبحدل جنابلاری سایین #رضا_کاظمی ایله ادبیاتیمیز حاقدا بیر دانیشیق آپاردی.بو دانیشیغین بوتونونو هر بیر ادبیاتچی اوچون اوخوماسینی فایدالی بیلیرم.( #لینکینی وئرمیشم) همان دانیشیقدا موضوعا عاید بیر سورغویا دا جاواب وئریر #صبحدل جنابلاری.اونو سیزلرله پایلاشماق ایستیرم. خاطیرلادیرام یازی‌نین #عنوانی بیزیم طرفدن‌دیر:

سایغی ایله- #همت_شهبازی

##

#سوال:
بو دانيشيقدا، «داستان کوتاه» آنلاميندا «اؤيکو» دئديييمده، سيز کسکين­ليک­له «حيکايه» سؤزونو ايشلَتدينيز... يازي شکلينده گئتمه­‌دييي دارتيشمالاريميز قيراقدا قالسين، آنجاق سيزه اورَکدن سايغي بَسله ­ديييمدن، بورادا بوتونلوک­له «حيکايه» سؤزوندن يارارلانديم.  بو وورغولامانين سببي­ نه­‌دير؟ نييه «حيکايه»؟!

#جاواب:

#تحكييه ژانرلاري آراسيندا اولان حودود چوخدا موعيين جيزگي­لرله آيريلمير و اوصولن تركيب ائتمه­ نين بوتون صنعت ژانرلاريندا اساس رول اويناديغينا دوشونرسك، هئچ بير بؤيوك اثري موطلق ايدديعا ائتديي ژانرين سينيرلاريندا گؤره بيلمه­‌يه­‌جه‌ييك. آمما بو حودودو تعيين ائتمه ادبي تنقيدين اساس لوازيماتيني الده ائتمك دئمكدير.ان اسكي دؤورلردن ياشايان تحكيه­‌چيليك، موختليف زامانلاردا و شراييطده موختليف اؤزللييه داياناراق فرقلي ژانرلارين يارانماسينا سبب اولموشدور. #كلاسيك فضادان #مودئرن فضايا گيرديكده هر ژانر اؤزونو يئني شراييطله تطبيق ائديب، اؤز مودئرن ادبي نؤوعونو ياراتميشدير. مثلن «رومان»، «رومانس»ـين مودئرنلشمه­ سي­ دير و « #حيكايه» ده؛ « #ناغيل»، « #تمثيل» و « #حيكايت»ـين يئريني توتوبدور. مودئرن تحكييه نؤوعو، كلاسيك نؤوعلري­له، اثرين داخيلي ديالئكتيكاسينا اساسلانمادا فرقله‌نير. بورادا اينسان پسيخولوگيياسي و حاديثه‌لرين داخيلي نه­‌دن­‌لرينه ديققت واردير.بو فلسفه­ سي دييشميش ژانرلارين، اسكي فورمالاريلا آددا دا  فرقلريني نظرده توتماميز گركدير. يعني تئرمينلري عئلمي و ديلين طبيعي آخاريني نظرده توتاركن ياراتمالي­ ييق. مودئرن تحكييه ­نين اساس قايناغي غرب اولان يئرده اورادا گئدن تئرمينلرين قبولا آلينما پروسه­ سي بوتون دونيا ادبيياتلاريندا اؤرنك كيمي گؤتورولموشدور. بعضن تئرمين ائله اورادان گلميشدير. ميثال اولاراق هئچ كيم «رومان» سؤزجويونه يئرلي بير قارشيليق تاپما سيخينيسيندا دئييل. ائله همين مئتودا اساسلانساق كلاسيك نؤوعلريميزي «ناغيل» عونواني آلتدا يئكونلاشديرماق اولار. «خالق ناغيللاري»، «تمثيل­لر»، «حيكايت­لر» و باشقالاري بوسيرادان­ديرلار. يعني هاميسي شيفاهي­لييه و ديالئكتيكانين ضعيف گئتمه­‌سي اؤنونده آچيق تخييوله دايانيرلار. «ناغيل» سؤزجويونون ده عربجه­ ده «نقل» سؤزجويوندن اولماسي بو مسله‌نين اينگلتره ­ده «Tale» سؤزجويونون نه درجه ­ده يئرينه اوتورا بيلمه قابيليتيني گؤستره بيلر. تحكييه­ سؤزجويو ايسه «Fiction» يئرينده اوتورمالي­ دير. مودئرن تحكييه ژانرلاري اؤز آدلاريلا تانيليرلار. « #رومان»، « #پووئست»، « #اوچرئك»، « #فئليئتون» و ان چوخ موناقيشه­ لي و ايمكاناتلي ژانر اولان « #حيكايه» ژانري. بونلار هاميسي مودئرن تحكييه ژانرلاري­ ديرلار. آمما «حيكايه» ژانري حاقدا نئچه ايضاحي گركلي سانيرام.بو ژانري «حيكايت» نؤوعونون مودئرنلشميشي كيمي ده قلمه وئرمك اولار. «رومان» سؤزجويونون ده «رومانس» سؤزجويونه بنزريشي همين فلسفه اساسيندا اولموشدور. يعني «حيكايت»، «حيكايه»­يه چئوريلينجه مودئرنلشمه پروسه­ سيندن كئچمه­ لي­ دير. ايلك مودئرن تحكييه ­چي­ لر بو يازديقلاري و غربده «Short story» آدلانان ژانري «حيكايه» آدلانديرميشلار. هئچ بير كلاسيك متنده «حيكايه» محض بو فورمادا ايشله ­نيلمه­ ميشدير. البتته ايلك يازارلار او زامانين عرب اليفباسيندا يازديقلاري متنلرده فونونتيك قايدالاري نظرده توتولماديقلاري اوچون بو سؤزجويو «حكايه» فورموندا يازميشلار.

@dusharde
#آردی وار👇👇
#همت_شهبازی و نگارش مجموعه دو جلدی " #مدرنیسم_در_شعر_آذربایجان"

همت شهبازی مجموعه #دو_جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" و دو #کتاب با رویکرد #وضعیت_پست‌مدرنیزم و #واژه‌نامه_توضیحی_پست‌مدرنیزم را به ناشر سپرده است.



سرویس فرهنگ و ادبیات #هنر_آنلاین

همت شهبازی نویسنده، شاعر و منتقد ادبی، با این توضیح که مجموعه دو جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" را در #انتشارات_اختر در دست چاپ دارد به #هنرآنلاین گفت:
این کتاب به #شاعران_آذربایجانی که فقط به شیوه نو و #مدرن، #شعر&ترکی سرودند اختصاص دارد و به #نقد_شعر آن‌ها پرداخته شده است.
او با بیان این‌که در مقدمه کتاب حدود 400 صفحه #ویژگی_شعر_مدرنیسم را بررسی کرده، افزود:
کتاب قبل از ورود به بحث اصلی یعنی "شعر مدرن" دو دوره شامل دوره " #روشنگری" و " #نوگرایی" را بررسی می‌کند. دوره روشنگری از #میرزا_فتحعلی_آخوندزاده آغاز و شامل شعر دوره #مشروطه می‌شود. دوره نوگرایی از دوره پهلوی اول آغاز و تا دهه چهل ادامه می‌یابد. دوره شعر مدرن نیز از دهه چهل شروع و تا حال را شامل می‌شود.
شهبازی با این توضیح که 10 سال تحقیق و نگارش مجموعه دو جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" زمان برده است، ادامه داد: البته در این مدت چهار، پنج کتاب دیگر نیز به تناوب #ترجمه و به چاپ رساندم.
او که دو کتاب دیگر نیز با عناوین " #پست‌مدرنیزمین_دورومو" (وضعیت پست‌مدرنیزم) و " #پست‌مدرنیزمین_سوزلویو" (واژه‌نامه توضیحی پست‌مدرنیزم) را برای چاپ به انتشارات #اختر سپرده، تصریح کرد:
کتاب نخست شامل مجموعه مقالات #فلسفی و #اجتماعی در حوزه #پست‌مدرنیته ‌و #پست‌مدرنیسم است که از نویسندگان ترکیه و غربی و از زبان ترکی استانبولی به #ترکی_آذربایجانی ترجمه شده است. کتاب دوم نیز حاوی توضیحاتی در حوزه #پست‌مدرنیسم می‌شود. در واقع کتاب شامل توضیح مفاهیم مصطلح در جریان‌های ادبی، اجتماعی و فلسفی پست‌مدرنیسم است.

ترجمه کتاب " #آخشام_اوستو_ساعات_بئشده" (ساعت پنج عصر) شامل برگزیده شعرهای #لورکا و نقد دو شعر بلند از ترکی استانبولی به ترکی آذربایجانی، ترجمه " #حکایه_نین_امکانلاری" شامل 10 داستان و 10 نقد از نویسندگان ترکیه به ترکی آذربایجانی، ترجمه " #مدرنیته_و_مدرنلیک" شامل مجموعه مقالات فلسفی و اجتماعی و ادبی در حوزه مدرنیته و مدرنیسم، " #تویوغ‌لار" کار تحقیقی درباره یکی از قالب‌های قدیمی شعر آذربایجان به نام #تویوغ و بررسی شعرهای #قاضی_برهان‌_الدین_احمد شاعر قرن ۸ هجری #آذربایجان که در قالب تویوغ سروده شده، " #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان" با تحلیل شعرهای (ساهیر، سهند، باریشماز و سحر)، ترجمه " #من_بوی_دارچین_می‌دهم" #جمال_ثریا، ترجمه " #آبی_چشمانت_آسمان_چه‌_کسی‌_ست" شعرهای عاشقانه #آتیلا_ایلهان از آثار منتشر شده شهبازی است که در استان اردبیل زندگی می‌کند.

http://www.honaronline.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-8/145766-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D8%AC%D9%84%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86


@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
4_6048622513338975743.pdf
#حافظ_خیاوی‌نین #آلچا_گؤزوندن_گلسین رومانی #الکترون_کیتاب کیمی نشر اولدو


#حافظ_خیاوی ایله ایلک تانیش اولدوغوم گوندن (1380 دان) اونو ساوادلی، ایشی‌نین تکنیکی اوصول‌ و جیهازلارینا بلد اولان بیر یازار کیمی تانیدیم. هله ایلک کیتابی چاپ اولمامیشدان اؤنجه او، یازار اوچون عاید اولان باشقا علم‌لرین او جومله‌دن #فلسفه و سوسیولوژی‌ کیمی علم‌لرین نظریه‌لری ایله تانیش اولاراق بو نظریه‌لری اؤزو اوچون ایچ ائتمیش بیر یازار ایدی. بونا گؤره ده یازدیغی ایلک یعنی « #مردی_که_گورش_گم_شد» اثری ایله، ایلک باشلانغیجدان اؤزونه مخصوص اوسلوب صاحیبی اولان بیر یازار کیمی اؤزونو تقدیم ائتدی. ایلک اثرین اوغورو تکجه اؤلکه داخیلینده یوخ، همی ده دونیا سوییه‌سینده اونو پروفسیونال بیر یازار اولدوغونو تصدیقله‌دی. بونلار هامیسی اونون دوشونجه یئنی‌لییی قایناغینا، بیر ده خام ماتئریال اولان سوژئت خطینی حکایه‌چی‌لیین تکنیکی اوصول‌لارینی یاخشیجا اؤیره‌نیب اونو اثر بویو ایشلتمه‌سینه قاییدیر. تاسوفله بیزیم #تورکجه یاییلان نثر اثرلریمیزین بیر چوخلاریندا بونو رعایت ائتمه‌دن خام سوژئت‌لری اوزرینده ایشله‌مه‌دن، #حکایه تکنیک‌لرینی اوزرینده یوروتمه‌دن استفاده ائدیرلر. #حافظ_خیاوی بونو یئترینجه بیلیر و ایشینده ده یورودور. کیچیک بیر اؤرنک وئریرم:

«اگر به مادر می‌‌گفتم می‌روم خانه‌ی سومان، حتم دارم که می‌گفت که به زن‌دایی بگویم برگ مو نمی‌خواهد؟ اگر می‌خواهد چه قدر می‌خواهد، یا می‌گفت که ازش بپرسم، خوب نیست دوتایی، با هم، ده‌ کیلویی بخرند و بیندازند تو شورآب؟»
(حافظ خیاوی، مردی که گورش گم شد، 1390:‌8).

(ترجمه: اگر آناما دئسه‌ایدیم گئدیرم سومان‌گیله، یقین منه دئیه‌جکدی کی داییمین خانیمینا دئییم کی اوزوم یارپاغی ایسته‌میر؟ اگر ایسته‌ییر نه قدر ایسته‌ییر، یا دئیه‌جکدی کی اوندان سوروشوم، ایکیمیز بیرلیکده اون کیلو آلیب شوراب قویماق یاخشی اولمازمی؟)

بورادا دیالوگ‌لار، راوی‌نین اؤز دیلی ایله دئییله‌رک ایضاح اولونور. بونون آدینی بلکه ده «ایضاح‌ائدیجی» راوی قویماق اولار. دیالوگ‌لار بلاواسیطه کاراکتئرلرین آغزیندان چیخمیر. اونلار، راوی‌نین راویت دیلینه گیره‌رک دولاییملی و واسیطه‌سیز داها دوغروسو، فیزیکاسی اولمایان دانیشیغا چئوریلیر. یازیچی‌نین باجاریغی اوندادیر کی بو دیالوگ‌لاری بیر یئره توپلایاراق ییغجاملاشدیریر.

منجه ایشینه نابلد اولان یازیچی اولسایدی ایچ‌ایچه کئچن نئچه دیالوگچو بو روایتی آشاغیدا کی غیربدیعی بیر دیالوگا بؤله‌جکدیر:

-آناما دئدیم: گئدیرم سومان گیله.
-آنام دئدی: داییمین خانیمینا دئییم کی اوزوم یارپاغی ایسته‌میر؟ اگر ایسته‌ییر نه قدر ایسته‌ییر؟
سونرا دا آرتیردی:
- اوندان سوروش، ایکیمیز بیرلیکده اون کیلو آلیب شوراب قویماق یاخشی اولمازمی؟

بو ایکی روایتین فرقی اوندادیر کی حافظین دیالوگا وئردییی خط، روایت خطی‌دیر. آنجاق کیچیک کیچیک دیالوگ‌لارا بؤلدویوم دیالوگ‌لار «فیلم» دیالوگ‌لاری‌دیر. فیلمده، راوی یوخدور. هر شئی دیالوگ‌لارلا ایره‌لی گئدیر. آنجاق حکایه‌ده راوی وار. راوی هر ایش گؤره بیلیر. حتتا کاراکتئرلرین دیلی ایله ده دانیشا بیلیر. #فیلم دیالوگ‌لارینا اوخشایان دیالوگ‌لار، حکایه‌نین هم سرعتینی آزالدیر، هم اونون «حشویاتینی» چوخالدیر. یعنی اوزونچولوغا سبب اولور. همی ده حکایه‌ده راوی‌نین وارلیغینی و اوندا اولان اؤنملی رولونو ایتیریب باتیریر. بئله حاللاردا یعنی فیلمه بنزر دیالوگ‌لاردا، راوی اؤز گوجونو گؤستره بیلمیر. او، بونو چؤزمک اوچون (حافظ خیاوی‌دن یوخاریدا گتیردییم نمونه کیمی)، دیالوگ‌لاری اؤز روایتینه قاتاراق اوخوجویا چاتدیریر.

حافظ خیاوی‌نین #آنا_دیلیمیزده یاییلان ایلک اثری‌دیر بو اثر. ایشینه بلد اولان یازاریمیزین بو اثرینی، نثریمیزه یئنی روح و جان باغیشلایاجاغی اومید ایله عزیز دوستومو تبریک ائدیرم.

حؤرمتله – #همت_شهبازی
موغان- ۱۳۹۹/۱/۸

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
ustad barishmaz.jpg
اردیبهشت آیی‌نین ایکیسی #اوستاد_باریشمازین #دوغوم_گونودور.

بونا گؤره اونون آشاغیداکی حکایه‌سینی سیزینله پایلاشیرام. #حکایه‌نی ایلک دفعه 1370 ده #فروغ_آزادی قزئتینده چاپ اولارکن اوخوموشام. بونو او زامانلار حتتا #فارسجایا دا چئویرمیشم.

#حکایه‌ده فیضه آجدیر. آجلیغینی قارشی اوشاغا بللندیرمه‌سین دئیه اوشاقلارین خوشو گلن بیر شئیه ال آتیر. کند چؤره‌یی و تندیر لاواشی بیشیرنده چؤرک قورو اولور. بو قورو چؤرکدن اوشاقلار اؤز آرالاریندا بیر #اوشاق_اویونو اویناییرلار. او دا چؤره‌یی یئیه یئیه دیش‌لری ایله مختلیف حیوانلارین شکلینی دوزلتمکدیر.

فیضه ده بیر تیرله ایکی نشان وورور هم اوشاغا چؤرکدن دوه دوزلدیر هم ده اؤز آجلیغینی آرادان قالدیریر. بونا گؤره اوشاق آناسینا دئینده کی «فیضه دئییر چؤرک وئرسن باشقا حیوان شکلی ده سنه دوزلده‌رم»، آنا باشا دوشور کی فیضه آجدیر. بونا گؤره چؤره‌یی وئریر و اوندان یئنه ده دوه دوزلتمه‌سینی ایسته‌ییر.
#اوستاد_باریشماز بیر کیچیک اویوندان بؤیوک آنلاما یئتیشیر.

یادیمدادیر من ده اوشاق اولاندا آنامین تندیری‌نین اوستونده باشقا اوشاقلارلا چؤره‌یین قوروسوندان مختلیف حیوان شکلی دوزلتمکده یاریش کئچیره‌ردیک. یاریشین غالیبینه آنام یاخماجلی چؤرک وئره‌ردی.

#همت_شهبازی


###

#حکایه:
#دوه_دوزلتمک || ح.ع. #باریشماز

فیضه‌گیلین دوواری‌نین اوچوغوندان فیضه‌گیله باخیرام من. فیضه گلیر منه دوغرو. أل چؤره‌ییمی اونا دوغرو اوزالدیرام. اودقونورکن ویرمیر ألین. آمما دئییر: چؤره‌ییندن وئر بیر دوه دوزلدیم من ایکی قیچلی. راضی‌لاشدیم. ایتی دیشلر ایشه دوشدو. چوخ چکمه‌دن ایری قیچلی بیر دوه‌نی منه وئردی. ائوه ساری تیزیقلاندیم. آمما فیضه هارایلادی: دایان گئتمه. هاراییندا آغیر بیر درد، رجا واردیر. آغلایان تک. آمما من ده سئوینجیمین قاباغینی بوغانمارام، آنامی دا ایسته‌ییرم سئوینجیمه اورتاق ائدم.
گرگیلنمیش تندیر ایچره یاببا کؤزو گول _گول ویریر. خینالانیر دوواریندا، کؤپوشگه‌میش آغ لاواشلار. ألیمده بیر ایکی قیچلی سیسقا دوه، پلتک دیلیم توتار توتماز، فیضه‌گیلده باش وئردیین آنلادیرام. آنام اویور. بازی چالمیر. دوداغینا بیر زهرلی گولوش قونور. پاییزلارین آخشامی‌نین ساریسی تک فیکره دالیر.
أل اوزالدیب اؤرتوک آلتدان ایکی دنه ال چؤره‌یی وئریر منه: دئنه فیضه! گؤزلری‌نین قاراسینا قوربان خالان. یئنه منه دوه دوزلت.
قاییدارکن، کیپرییندن دامان داملا، دوواق اوسته تیسیلداییر. هاراسی‌نین گؤینه‌مه‌سین بیلنمه‌دیم. قانادلاندیم فیضه‌گیله. آمما فیضه سس وئرمه.دی. پنجره‌نین قاباغیندا تورپاق اوسته سره‌لندیم. فیضه دئدیم، آغلامسیندیم. آمما داشدان سس ائشیتدیم فیضه‌دن یوخ. خیسین خیسین پنجره‌نین دالیسیندا آغلاییردی. آغلاماغین آنلاماییم، اوتدو سسین. بیر ده داها منه دوه دوزلتمه‌دی.
آغلاماغین سببینی چوخ سونرالار باشا دوشدوم. آج‌لیغین دادار اولدوم. اوره‌ییمده زوققولدایان بیر یارایا دؤندو فیضه.
آنلادیم کی أن زور ایشدیر، آجلیق اوزره چؤره ک اوسته دیشلریله بیر دوه‌نین شکلین چکمک، کریستوفون آمریکایا چاتماسیندان آغیر بیر ایش.

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
4_182606298435551373.pdf
#حیدربابانین دراماتیک یؤن‌لری
#همت_شهبازی

#دراماتیک_ادبیاتین یارانما تاریخی، تحکیه ادبیاتیندان چوخ چوخ اوزاقلارا گئدیر. بو ژانرین هله ایلک جیددی قورامچیلاری (نظریه‌پرداز) یونان ادبیاتیندا ارسطویا قاییدیر. اونون درامادان دانیشماسی اونو گؤستریرکی اونون زامانیندا، درامانین وارلیغی بیر فئنومئن (پدیده) کیمی تثبیت‌لشمیش و ژانرین ایسته‌نیلن قدر یازیچی و فاناتلاری وار ایمیش. بو ژانر، اثردن اثره، یازاردان یازارا فرقلی یؤن‌لرده استفاده اولونسادا، اساس اؤزللیکلرله همیشه دیققت مرکزینده اولوبدور. یعنی صحنه دوزه‌لیشیندن و اونون توصیفیندن توتموش کاراکتئرلرین گئییم و ظاهیری گؤرونوش‌لرینه قدر استفاده اولونان ایلکه‌لر (پیرینسیپ‌لر) همیشه گؤزدن قاچیریلماز بیر فاکتورلار اولموشدور. ماراقلی‌دیرکی بو ژانرین گلیشمه‌سی ده شعرله باغلی‌دیر. #مدرن_دؤنم ادبیاتیندا، #پوئما ژانری یاراندیقدان سونرا، #درام ژانریندا اولان شعرسل‌لیک، اؤز یئرینی تحکیه‌چیلیکله دَییشدی. بونا گؤره دئمک اولارکی تحکیه ادبیاتی درام ژانری‌نین مدرن‌لشمیش بیر ژانری کیمی باغیمسیز (مستقل) بیر ژانرا چئوریله‌رک #حکایه، #رومان، #پیئس و باشقا #نثر ژانرلارینا بؤلوندو. پوئما ایسه، سوژئتلیک خطینی ایتیره‌رک داها چوخ تیپیک و شعرسل ایمگه‌لره (ایماژ) اوز گؤستردی.

«حیدربابایا سالام» اثری بو سوژئتلیک خطینی ایتیرن تیپیک درامانین تمثیلچیسی اولور. چونکو تحکیه‌چیلیک اوندا یوخدور. یاتیمینا (افقی) بیر جیزیقدا درامانین: صحنه آراییشینی، طبیعت دئکوراسیونونو، و شاقولی بیر جیزیقدا ایسه، تیپیک کاراکتئر و صورت‌لری و اونلارین چئوره‌سینده یارانان گله‌نکسل(سنتی) بیر توپلوم، عایله‌وی و گله‌نکسل ایلیشکی و دَب‌لرین و بونلاری ایفاده ائدن دیل و دئییم قورولوشونون بروزه چیخماسی‌نین شاهیدی اولوروق.
خاطیرلاماسینا هئچ بیر گرک اولمایاراق دئمه‌لییک‌ کی اوستاد #شهریار، اثری یازدیقدا دراماتیک بیر اثر یاراتماق دوشونجه‌سینده اولماییبدیر. آنجاق مطالعه و تجروبه نتیجه‌سینده شاعیرین آلت بیلینجینده (ناخودٱگاه) یئرلشن بو ژانرین اؤزللیک‌لرینی نئچه ساحه‌ده سیرالاییب آراشدیرماق اولار:

۱) صحنه‌لشمه دئکوراسییاسی
۲) تیپیک کاراکتئر و صورت‌لر

 هر بیر دراماتیک اثری حاضیرلاماق اوچون، اؤنجه‌دن اونون دئکورو حاقدا بیر اؤن‌کانتئکست (پیش‌زمینه، پیش‌متن) یارادیلیر. بو دئکورا اؤزونو متنه یاپیشدیریر و متن‌له اویغونلوغو قورونور. بعضن اؤن‌کانتئکست ایشیق و قارانلیق بیر تابلودا یارانیر. بعضن تام آچیق-آیدین، طبیعت تصویرلری یا دا اشیالارین دوزومو ایله پلانلاشیر. حیدربابایا سالام اثرینه باخدیقدا بعضن هر بیر بندینده هم دئکوراسییا هم ده متنین یئتکین‌لیینی گؤروروک. یعنی هم اؤن‌کانتئکست وار هم متن. بو مسئله حیدربابادا ایکی یؤنده اؤزونو گؤستریر: بیرینجی اؤن‌کانتئکست عمومیتله یاتیمینا (همنشینی، افقی) اوخدا (محور) و پارالئل (موازی) بیر جیزیقدا؛ ایکینجیسی ایسه، شاقولی (عمودی، جانشینی) اوخدا. بیرینجی عمومیتله هر نه‌یی اولدوغو کیمی گؤستریر. ایکینجیسی، بیرینجییه دایاناراق سون آنلاییشی قاپساییر. ائله اثرین بیرینجی بندینه باخسانیز بونو گؤره‌رسینیز:

حیدربابا ایلدیریم‌لار شاخاندا
سئل‌لر، سولار شاققیلداییب آخاندا
قیزلار اونا صف باغلاییب باخاندا
سلام اولسون شوکتیزه، ائلیزه
منیم ده بیر آدیم گلسین دیلیزه
(حیدربابایه سلام، بند ۱)
بندین ایلک اوچ مصراعینی، صحنه دئکوراسی کیمی تصوور ائتسه‌نیز سون ایکی مصراع کاراکتئرین صحنه‌یه داخیل اولوب و تاماشاچی ایله ایلگی قورماسی کیمی یوزولور. ایلک اوچ مصراع سانکی صحنه‌ده یئرلشدیریلمیش بیر تابلودور. بو تابلودا، ایلدیریملارین شاخماسی، سئل-سولارین آخماسی و تابلونون بیر بؤلومونده ده قیزلارین اونا صف باغلاییب باخماسینی گؤرورسونوز. پرده‌نی آچدیقدا، تاماشاچی صحنه‌ده یوخاریداکی تابلویو گؤرور و پرده آرخاسیندان کاراکتئرین صحنه و متنه داخیل اولماسینی گؤزله‌ییر. سون ایکی مصراعدا، کاراکتئر صحنه‌یه داخیل اولور و اؤز اویونونو اویناییر. کاراکتئر آکسیونا (عمل) داخیل اولور. دیالوقا کئچیر.

👇👇👇👇👇

یازی‌نین آردینی #ایشیق سایتیندان یا دا یوخاریدا کی #پی‌دی‌اف فایلیندان اوخویا بیلرسیز 👇👇👇

https://ishiq.net/m%C9%99qal%C9%99/13173/%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9-%DB%8C%D8%A4%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%B4%D9%87.html
حکایه‌جیک‌لر || #فرید_ائدگو
 اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی
 

#قصاص
(1)
 
کندين ان اَركؤيون قيزي ايدي،
اونو كندين ان آخماق گنجينه وئرديلر.
هئچ اوشاقلاري اولمادي
داها دوغروسو سايسيز اوشاقلاريندان هئچ بيري او آخماق گنجدن دئييلدي.

 
 #باليقچي
(2)
  
قاييق ساحيلدن آيريلديقدان سونرا
  تورلار آتيلديقدان سونرا
  قاييق ساحيله دؤندوکدن سونرا
  گؤزله‌يک باخاق، دئديکدن سونرا
  و توردان، ايستاوريت‌*لر ، ايزماريت‌*لر، ايسکورپيت*‌لرله
  بيرليکده گنج بير قادين جسدي چيخديقدان سونرا
  بو قدر چوخ، دئييب قادي‌نين جسديني يئنيدن دنيزه آتدي.


     # ×هر اوچو ده باليق نوعو
 

 #یوخو
(3)
  
مني اؤلدورمه‌يه آند ايچميش.
  من ده اونو اؤلدورمه‌مه‌يه آند ايچميشيم.
  دوئل سيلاحيني منيم سئچمه‌ييم لازيم اولورموش.
گؤزلريم ياخشي گؤرمه‌دييي اوچون من ده توتوب تاپانچاني سئچميشيم. ايشه باخين کي اؤلن يئنه او اولور.
 آمما کيمين گولـله‌سييله، بونو نه من خاطيرلاييرام نه ده دوئل شاهيدلري.
  اويانميشام.
  

#عدليه
(4)
 
 ساغ قاپيدان گيريب سول قاپيدان چيخيرسينيز.
 ايکيسي آراسيندا بير نئچه دقيقه آياق‌اوستده دايانيب بيزي دينله‌ييرسينيز. چيخديغينيزدا سانيرسينيز کي اؤلکه‌نين عدالت قونوسوندا بير بيلگي الده ائتدينيز. حال‌بوکي هئچ بير بيلگي الده ائتمه‌دينيز.
بير گون بو سالوندا، سوچلو يا دا شاهيد اولاراق اولدوغونوزو گؤره‌جک و آنلاياجاقسينيز کي بو اؤلکه‌ده عدالت يوخدور. بيزلر، ايندي او اولمايان عدالتي اويغونلاشديرانلاريق. سيزلرسه دوشوندويونوز اؤلچوده سوچلو.


———–
 
(1): #فرید_ائدگو 1936.جی ایل #استانبولدا دونیایا گلمیش و بیر چوخ  #حکایه‌، #شعر و #رومان‌‌لارین موللیفی‌دیر. بوکسک لیسانسینی استانبولدا آلمیش، سونرا پاریسه گئده‌رک، تحصیل حیاتینی اورادا داوام ائتمیشدیر. داها سونرا تورکیه‌یه دؤنه‌رک، #آدا نشریاتینی قورموش و 1976‌دان 1990.جی ایله قدر بیر چوخ یئرلی و خارجی #یازار و #شاعرلرین اثرلرینی یایمیشدیر.


http://dusharge.blogfa.com/post/109

https://telegram.me/dusharge
Audio
#حکایه‌نین_امکانلاری کیتابی حاقدا #رادیو_فرهنگده تانیتیم وئرلیشی

وئرلیشین مؤلفی: #ابوالفضل_پاشا
وئرلیشین اوزمانی: #سعید_موغانلی
وئرلیشین دانیشان قوناغی: #همت_شهبازی

وئرلیشین سس فایلینی ائدیت و رئداکته ائدن: #کبری_میرحسینی

#رادیو_فرهنگ: ۱۳۹۳ قیش

###

وئرلیشده ۱۳۹۲ده پردیس دانش یاییم‌ائوی طرفیندن چاپ اولان #حکایه_نین_امکانلاری کیتابیم حاقدا دانیشیلیر. کیتابین تانیتیم مؤلفی حؤرمتلی دوستوم #ابوالفضل_پاشا و کیتاب حاقدا دانیشانلار ایسه من و حؤرمتلی #سعید_موغانلی‌دیر. وئرلیش ۱۳۹۳ ده لئنته آلیناراق رادیو فرهنگده سس‌لنمیشدیر.

#قئید:
سس فایلی‌نین سونلاری اولمادیغی اوچون منی عذورلو سانین. آمما بو اولان دقیقه‌لرده ده کیتاب یئترینجه تانیدیلمیشدیر. اومید ائدیرم فایدالی اولسون.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge
نسیل‌لرین چورومه‌سی || همت شهبازی
@dusharge

✍️ یازیچی #اکبر_رضاپور جنابلاریندان ایندییه‌دک #آداملارا_نه_گلیب؟ و #ائلدن_آلاهی ایکی #حکایه توپلوسو اوخوموشام.

«آداملارا نه گلیب؟» حکایه‌سی اوچ بؤلومده آردیجیل اولاراق خطی بیر زاماندا سؤیله‌نیلیر: «باشلانیش، قاریشینتی‌لیقلار، قورتولوش».

یئددی نسلی بو اوچ بؤلومده یئرلشدیرن بیر تحکیه‌ده زامانین هاردان باشلاندیغی بللی دئییل. آنجاق یئددی آرخا گئرییه قاییداراق تحکیه‌چی یئددینجی آرخا اولاراق بو گونده یاشاییر. بونو، بیز تحکیه‌ده گئدن بوگونون اشیالاریندان و حکایه‌نین سوژئت‌لریندن بیلیریک.
ایکی ائپیزود واسیطه‌سی ایله تحکیه‌چی‌نین یئددی آرخادان گلمه‌سینی و اونون کئچمیش نسیلدن یادگار قالان چوخ‌آروادلی و بعضا ده شور گؤز بیر نسیل اولدوقلاری اوخوجویا آشیلانیر. نسلین یئددینجی آرخاسینا چاتدیقدا ایسه ائپئدئمیایا چئوریلن باشقا بیر خسته‌لیک یعنی اؤزونو اؤلدورمک و انتحار دا بو طایفانی آلیر.
نسیل‌لر چورویوب آرادان گئتمه مسئله‌سینه اؤرنک اوچون #ویلیام_فاکنئرین «غضب و فریاد»، #عباس_معروفی نین «اؤلولر سیمفونیاسی» اثرلرینده ده توش گلیریک. آنجاق بو حکایه‌ده ایچ ایچه کئچن عینی خاصیت‌لر نسیل‌لر ده تکرار اولونان عینی خاراکتئر کیمی اؤزونو گؤستریر. یئددی نسیل و اونلارین بیر بیریندن هئچ فرقلنمه‌ین جهت‌لری‌. سانکی هامیسی عینی آدام، عینی دؤور، عینی حیاتی سورموش‌لر.

✍️ «ائلدن آلاهی» حکایه‌سینده باش اوبراز، ائپئدئمیایا چئوریلمیش بیر تحصیل مئتودو خسته‌لییی و بو مئتودون قورو و استانداردلاشاراق (کلیشه‌ای، شابلون) یئرسیز یایغین‌لاشماسی‌نین علیهینه چیخیر. بو یولدا اؤزونو بئزمیش کیمی گؤرن اوبراز سونوندا دا بو شابلونلاشمیش چئوره‌نین خسته دوشونجه‌سینه مطیع اولاراق اؤزونو ده اونلارین ایچینده تجروبه ائدیر.

ایندی یازارین اوچونجو اثری #نه_بیلیم آدیندا بیر #رومان اولاجاقدیر. گؤره‌سن بو اثرینده بیزه نه‌لر وئره‌جک؟ بونو بیلمک اوچون اثرین یولونو گؤزله‌ییریک.

اثری اؤنجه‌دن آلماق ایسته‌ین‌لر آشاغیداکی صفحه‌یه باخسین‌لار 👇

https://www.instagram.com/p/CQ8qw0iABP3/?utm_medium=copy_link