آذربایجان تئاتری
(آذربایجان و تبریز تئاتر تاریخی)

مؤلف: الهام رحیملی
کؤچورن: احمد عسگرپور
ناشر: تکدرخت


آذربایجان تئاتری حاقدا دئمک اولار کی بیلگیم صیفیر حددینده ایدی. دوستوم #سعید_موغانلی کئچن هفته "#آذربایجان_تبریز_تیاتری" کیتابینی (همیشه اولدوغو کیمی) تؤحفه ائتدیلر منه. من ده اوتوردوم اوخودوم.

کیتابی اوخویاندان سونرا بو قناعته گلدیم کی آخوندزاده ایلک دفعه نومایشنامه نی شرقه گتیردییی کیمی، آذربایجان تئاتر اویونچولاری دا ایلک دفعه اولاراق بو صنعتی یاییرلار. بیزیم آذربایجاندا تئاترین بو قدر اوزون و سانباللی بیر تاریخی اولدوغونو هئچ فیکریمه ده بئله گتیرمزدیم. گونئی تئاتر تاریخی دئینده یالنیز #میرزه_باقر_حاجی_زاده و #صمد_صباحی آدلارینی ائشیتمیشدیم. دئییرم ائشیتمیشدیم. چونکو هله ده اونلارین نه ایش گؤردوکلرینی تصوورومه ده گتیره بیلمیرم.
بو کیتاب بونلار حاقدا بیلگی لرله یاناشی بونلاردان داها اؤنجه -کیتابین دیلی ایله دئسک - فدایی تئاتر اویونچولاری وار ایمیش. بونلار او قدر ایشلرینه هوسلی ایمیشلر کی #شیرخورشید سالونو تیکیلن زامان تئاتر اویونچولاری نین ایلک نسلیندن اولان #مهدیخان_شفیع_زاده شوکورلر ائدیر کی اونلارین دا اؤز ائولری اولدو. ماراقلیسی بودور کی، قوجا چاغیندا عصا ایله گلن بو اویونچو سالونون قارشیسیندا شوقدن آغلاییر و وصیت ائدیر کی اونون سوموکلرینی تئاتر صحنه لرینده باسدیرسینلار. دوغرودور شیرخورشید سالونونون بئله حسرتینده اولانی وار ایمیش.
کیتابا چوخ دیرلی فوتولار آرتیریلیبدیر. کیفیتینی یوکسلدیلمیش فوتولار.
بو تئاتر فدایی لرینین صنعت یاشاییشلارینی اؤزلویونده سندلی بیر فیلم کیمی ایشله مک ایندیکی نسیلدن آسیلی دیر. کیتابا گؤره ایلک نومایشنامه لریمیزی و حتتا خاریجی یازارلارین نومایشنامه لرینی بونلار طرفیندن صحنه یه چیخماسینی گؤروروک اؤزو ده آنا دیلیمیزده. حتتا تهراندا، رشت ده بو نومایشنامه لر آنا دیلیمیزده صحنه یه چیخیر.
اوخودوم. فیکریمده سوال قالمادی یاراندی. یئرلی #آنادیلیمیزده یازیلان بیر سیرا نومایشنامه لرین طالعی نه اولوب؟ بونلارین متنی کیمده وار؟ بو تئاتر اویونچولاری نین سوندا طالعی نئجه اولوب؟ و باشقا سوال لار…

عشق اولسون بو کیتابی صحنه یه گتیرن لره.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

#روشنایی_در_بیات_ترک
#آنتولوژی_شعر_آذربایجان با ترجمه فارسی

#صالح_سجادی
#سعید_موغانلی
#رامین_عباس_زاده

با مقدمه:
#همت_شهبازی
و
#هادی_قاراچای

@dusharge

#همت_شهبازی


کتاب #روشنایی_در_بیات_ترک را امروز (96.8.26) از #نمایشگاه_کتاب_اردبیل خریدم. به کتاب مقدمه ای از طرف اینجانب و دوست شاعرم #هادی_قاراچای افزوده شده است که سالها پیش در سایت #وازنا تحت عنوان #ویژه_نامه_شعر_آذربایجان انتشار یافته بود. این ویژه نامه به لطف شاعر بزرگوار آقای #حافظ_موسوی و با تلاش گروهی از مترجمان شعر آذربایجان در دو ویژه نامه مجزا منتشر شد.
حال بعد از سالها این شعرها به کوشش دوستان عزیز آقایان #صالح_سجادی، #سعید_موغانلی و #رامین_عباس_زاده با عنوان فوق توسط نشر #فرهنگ_عامه چاپ شده است.


###

شعری از این #کتاب با #ترجمه_من:


#اين_سرزمين || #سيد_حيدر_بيات


مي‌دانم
قدت نمي‌رسد
براي به آغوش گرفتنم
چوبه‌هاي دار اين سرزمين بلند است.
*
اينگونه كه دارها را بلند مي‌سازند
مي‌دانم
در آخرين ديدارمان
قدت نمي‌رسد
براي به آغوش گرفتنم


**
Bu ölkə


Boynumu qucaqlamağa
Bilirəm
Boyun çatmaz
Bu ölkənin dar ağacları ucadır
*
Beləki darları uca qururlar
Son görüşdə
Boynumu qucaqlamağa
Bilirəm
Boyun çatmaz


#شعر_آذربایجان #تورکجه_شعر
#روشنایی_در_بیات_ترک
#آنتولوژی #کتاب #کتاب_بخوانیم #وازنا #انتشارات_فرهنگ_عامه

https://telegram.me/dusharge

#همت_شهبازی

بعضن اولور کیتابی سون صحیفه سیندن ایلک صحیفه سینه طرف ترسینه اوخویاسان. من ده ائله دوستوم #ائلیار_پولاد جنابلاری نین کؤچورمه سی ایله چاپ اولان شاعیر #سلیم_بابوللا_اوغلونون #سوکوت_داها_صمیمی_دیر شعر کیتابینی سوندان ایلکه طرف ترسینه اوخودوقدا شاعیرین کیتابا یازدیغی آچیقلاما ماراغیمی چکدی. اونون بیر بؤلومونو اوخوجولارلا پایلاشماق قرارینا گلدیم.

###



سوکوتا اتحاف

مسی آغا محمدي نين واسيطه‌سيله خاقانيدن بعضي سطري ترجمه لري اوخودوم. تخمينن بئله بير ایفاده واردي کي، اي انسان، سن نييه يازيرسان، آخي، سن ده اؤزون يازيسان...

#شعر_وارسا، #سوکوت_يوخدور…

هلالين آنلاتديقلاري. انسان يازيدا سوکوتو بئله سؤزله ایفاده ائدير. لالين نه «دئمک» ايسته‌ديیي ادبياتدا يئنه سؤزله آنلاديلير. اوسته گل، لاللارين ژئستلري، بيز اونلاري پيس آنلاديغيميزدان تکرارلانير. هاميميز هئچ اولماسا بير دفعه ده اولسا، تئز-تئز نه ايسه بيزه باشا سالماق ايسته‌ين، تکرار-تکرار عصبي حرکتلر ائدن لاللاري گؤرموشوک. دئمک، اگر يازساق، همين تکرار حرکتلر ائله تکرار سؤزلر دئمک اولاجاق. بو شعري يازانا قدر من آرتيق تکرار تخنيکاسي ايله کونسئپتوال شعرلر يازيرديم، آما بو شعرده تکرارلارين هم ده طبيعي برائتي واردي. همين تخنیکايلا يازيلمیش 18 شعردن بيريدير. قيزين آدي هلالدير، چونکي «هلال»ين ايچينده بير «لال» کلمه‌سي ده وار.
تانيش يئرلرده ياشاماق لازيمدير. تکرار تخينکاسي ايله يازيلميش شعرلردندير. آما باشقا اؤزلليیي ده وار. مسئله بودور کي، پوئزييانين بطنينده يالان وار. بونو بنزتمه، مقايسه و تشبئه لرده آسانجا سئزمک اولور. فيکيرلشديم کي، بير گون شاعیرلردن او يالانلارين حاق-حسابي سورولاجاق. نييه آخي، بيز «سن منيم حياتيما گونش کيمي دوغدون» يئرينه، «سن منيم حياتيما سانکي گونش کيمي دوغدون» دئمه‌يک و اؤزوموزو سيغورتالاماياق؟ «سانکي»لردن، «يعني»لردن نييه استفاده ائلمه‌يک؟ بو شعرده «يعني»لر، ريتم بير يانا، هم ده سیغورتالاييجي خاراکتئر داشيير. بير ده دقت يئتيرين: پوئتيک جمله‌لر، فيکيرلر «نقطه‌لي وئرگول» قويولموش يئرلرين هر هانسي بيرينده قيريلسا، ماهيت يالان اولاجاق. مثلا: هئچ باخما گئتديين يوللارا. شعر بوردا قورتارا بيلمز. بئله يالانچي مصلحتمي اولار؟ يعني کي، اؤلوسن…بو دا دوغرو دئييل… آما هر جمله و فيکير اؤزوندن سونراکي نؤوبتي جمله‌ده «يعني» قويولاراق ايضاح اولونور، دقيق لشديريلير. يالنيز سونونجو وئرديکده صحنه ني تام آيدين ائدير، بوتونلوکله يالاني استثنا ائدير.
«پالکوونيکه هئچ کيم يازمير». انسانين حياتي، گونده‌ليک ايش کتابلا باغليديرسا، کتابلار تکجه ماهيت داشييجيسي کيمي يوخ، هم ده اشيا کيمي همين آدامين حياتينين بير پارچاسي اولور. اونا گؤره ده منه «سئوگي شعري نييه يازميرسان؟» سواليني وئرن بير دوستوما (اما بو سوالي باشقالاري دا وئرير) جاواب حاققيندا دوشوننده، نظرلريم کیتاب رفيمه و ماساما ساتاشدي. اوردا ايسه داها چوخ کیتابلار واردي. اودور کي، «پالکوونيکه هئچ کيم يازمير» (#مارکز)، «ساواش و باریش» (#تولستوي)، «پولاد نئجه برکيدي؟» (وسترووسکي)، «ازدحام» (#آفاق_مسعود)، «تک» (استريند بئرق)، «چنگیزخان» (يان)، «مکتوب يئتيشمه‌دي» (ع.شايق)، «باربارلاري گؤزله‌يرکن» (کاوافيس)، «يئرلي نارکوز آلتيندا» (گ.قراسس)، «قار» و «معصوميت موزئیي» (#پاموک)، «ساغ قالماق» (وئلبئک)، «ياد» (#کامو)، «قاچيش» (بولقاکوو)، «يوخونون ايزي ایله» (ه.هئسه)، «اوشاقليق» (گورکي)، «1984» (ج.اورول)، «گؤزل شعرلر» (آنتولوگييا)، «الوداع، سيلاح!» (#همينگوي) شعر بويو سادالانير. آما آدلار ديرناقسيز، مستقل اولاراق اوخونماق امکانيني دا ساخلايير. هرچند، ائله آدلار، باشليقلار سادالانير کي، اونلار آيريجا کتابين يوخ، اثرين آديدير، آما پروسئسده بونون بير ائله فرقي اولمور. «پالکوونيکه هئچ کيم يازمير» باشليغي پوچتومو يوخلاييب هئچ بير مکتوب آلماديغيمدان ديلخور اولدوغومو گؤرن دوستومون - سئوگي شعريله باغلي سوالي وئرنده اودور - منه اونوانلانميش رئپليکاسيدير هم ده.


شعرلر: #سلیم_باب_الله
#سوکوت_داها_صمیمی_دیر
سئچیلمیش شعرلر
کؤچورن #ائلیار_پولاد
حاضیرلایان #سعید_موغانلی
انتشارات ساوالان ایگیدلری
اردبیل - 1396

#süküt_daha_səmimidir
#səlim_babulla

https://telegram.me/dusharge

#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم
ایکی جیلدده تنقید کیتابی
[نقد، تفسیر و تاریخ شعر معاصر آذربایجان]
همت شهبازی
انتشارات اختر / تبریز/ ۱۳۹۹

بو گون، چوخدان نشرینی آرزولادیغیم ایکی جیلدلیک قالین و دَیَرلی کیتابی تهرانین «اندیشه‌نو» انتشاراتیندان الده ائده بیلدیم. کیتابی اله آلاندا سایین #فرزانه جنابلاری بویوردولار، کیتاب بئله اولار باخ! داها جزوه کیمی کیتابچا نشر ائتمه‌یین زامانی سووشوب! حقیقتا ده ائله‌یدی. کیتابین فهرستینه آیاق اوستو گؤز گزدیردیکده، گؤردوم‌ کی، یازیچی بیر اوستاد تنقیدچی کیمی تقریبا بوتون ایسته‌دیکلریم موضوعلارا توخونوب، دقیق آچیقلاییب و‌ اؤرنک‌لر گتیریب. فهرستی اوخویا-اوخویا کیتاب‌ساتیش ائوینده اولان دوستلارا دئییرم‌ کی، بو‌ کیتابلار یاخین گله‌جکده تکنیکی باخیمدان معاصر شعریمیزی نئچه قات یوکسلده‌جک. بونلار اصلینده درسلیک کیتابلاری اولمالی‌دیر. تکجه آذربایجاندا یوخ، بلکه ایرانین بوتون علمی مرکزلرینده و قونشو اؤلکه‌لرده تدریس اولمالی‌دیر.

کیتابدا، #مدرن_شعر نه‌دیر و اونون خصوصیات‌لاری و باشقا شعرلردن فرقی و اؤزللییی دانیشیلیر. اونون دقیق تاریخی مرحله‌لری، کئچمیشی و ایشیقلی طرفی قاباردیلیر و اؤرنک‌لر وئریلیر. #آذربایجان چاغداش شعرینده مدرنشلمه جریانی هانسی مرحله‌لری کئچیب، هانسی چاغدان باشلاییب، گوجو و گوجسوزلویو هاردادی. نییه بیر سیرا شعر جریانلاری و سبک‌لری اوغور قازانا بیلدی و بعضی‌لری قازانا بیلمه‌دی!

عمومیتجه آذربایجان ادبیاتی‌نین مدرنلشمه گئدیشینده، #آیدینلاتما، #چاغداشلاشما و #مدرنلشمه دؤورونده هانسی اثرلر یاراندی و اؤز ائتگیسینی بوراخا بیلدی و هانسیسا جیغیرلار گئدیملی اولا بیلمه‌دی.؟
باجاریقلی تنقیدچی کیتابیندا، بو‌ اوچ‌ مرحله‌نی اساس گؤتوره‌رک شعریمیزین گئدیشینی آراشدیریب‌دیر.

کیتاب، #آذربایجان_ادبیاتی‌نین اَن بؤیوک اوغورلاریندان بیری کیمی قیده آلینا بیلن بیر اثردیر. زامان کئچدیکجه اثر، اؤز یئرینی پروفسیونال ادبیاتچیلار و‌‌ هوسکار اوخوجولار آراسیندا تاپاجاق.

#یاشماق_سیرا_کیتابلاری طرفیندن بوتون دوستلارا بو کیتابلارین اوخوماسینی توصیه ائدیر و عزیز تنقیدچی، باجاریقلی آراشدیریجی دوستوم، اوستاد ادیب قارداشیم، سایین #همت_شهبازی جنابلارینا اؤز ادبی حیاتیندا داها بؤیوک اوغورلار، و‌ جان ساغلیغی آروزلاییرام.

درین سایقی و سئوگی ایله:
#سعید_موغانلی

https://www.instagram.com/p/CJLryd-lSHq/?igshid=176jawoky5nl9

@dusharge

#حکایه‌نین_امکانلاری کیتابی حاقدا #رادیو_فرهنگده تانیتیم وئرلیشی

وئرلیشین مؤلفی: #ابوالفضل_پاشا
وئرلیشین اوزمانی: #سعید_موغانلی
وئرلیشین دانیشان قوناغی: #همت_شهبازی

وئرلیشین سس فایلینی ائدیت و رئداکته ائدن: #کبری_میرحسینی

#رادیو_فرهنگ: ۱۳۹۳ قیش

###

وئرلیشده ۱۳۹۲ده پردیس دانش یاییم‌ائوی طرفیندن چاپ اولان #حکایه_نین_امکانلاری کیتابیم حاقدا دانیشیلیر. کیتابین تانیتیم مؤلفی حؤرمتلی دوستوم #ابوالفضل_پاشا و کیتاب حاقدا دانیشانلار ایسه من و حؤرمتلی #سعید_موغانلی‌دیر. وئرلیش ۱۳۹۳ ده لئنته آلیناراق رادیو فرهنگده سس‌لنمیشدیر.

#قئید:
سس فایلی‌نین سونلاری اولمادیغی اوچون منی عذورلو سانین. آمما بو اولان دقیقه‌لرده ده کیتاب یئترینجه تانیدیلمیشدیر. اومید ائدیرم فایدالی اولسون.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge