@dusharge || همت شهبازی
287 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
#همت_شهبازی
باخ بئله‌جه شعریمیز ...


واختیلا کیچیک بیر مقاله ده یازمیشدیم:

«دئمك اولار كي #آذربايجان_شعري، #حبيب_ساهیر ايله هم فورما و هم ده معنا باخيميندان يئني‌لشمكله و تام مدرنلشمه ايله فرقلي اولاراق چاغداشلاشير. ساهیرين شعريله شعريميز رئاللاشير و فورما باخيميندان چاغداشلاشير آمما «#مدرن_شعر» اولمايير. ساهیرين شعري تام مدرنلشمه‌يير؛ يالنيز چوخ آز فاييزدا مدرن شعرين اولايلاريني قبول ائتمكله، #نئورئاليزم ده محدودلاشير. بورادا او، نه رئاليزمين شابلونلاشماسیندان (قراردادی و كليشه‌لريندن) یاخا قورتارا بيلير و نه ده تام شكيلده مدرنيزمي قبول ائدير. ..
آمما بوتون بونلاري نظره آلماياراق، آذربايجان شعرينده «مدرن شعرين» تام شكليني 70.جي اون ايلليين اورتالاريندا گؤروروك. بورادا شعريميز ايسترـ ‌‌ايسته‌مز غربين مدرن شعرينين دوروملاريندان یارارلانير ( اؤرنك اولاراق #ناصر_مرقاتي‌نين «تالانميش گونش مجموعه‌سي» ). بو دؤرون سونوندا و 80.جي ايلين اوّللرينده، مدرنلشمه گئدیشی اؤز يئريني بعضي «پست مدرن» شعرلر ايله عوض ائدير؛ حتتا دئمك اولاركي بو دؤرده شاعيرلريميز بير باشا هم مدرن‌ديرلر هم ده پست‌مدرن».

«#باش_چیخاران_اؤلوم» توپلوسوندا کی شعرلریمیز، یئنیچی‌لییه یؤنلدیینی گؤسترمکله یاناشی، گله‌نه‌یینی ده (سنت) ایتیرمه‌ییبدیر. بوندان قاباق کی شعرلریمیزده گله‌نه‎یه دیرنمک شعریمیزین اساس غایه‌لریندن ایدی. هر بیر شاعیر یئنی قاورام، یئنی بیر بیچیمله بیرگه، یالنیز گله‎نه‌یین بیر بوداغی اولان فولکلورادا باش چکمه‌لی ایدی. گله‌نه‌یی یالنیز شعریمیزین فولکلورلاشماسیندا گؤروردو. حال بو کی «تی. اس.ائلیوت »ون دیلی ایله دئسک: « گله‌نک، چوخ تئز بیر اؤنجه کی نسلین باشاریلارینی تنقید ائتمه‌سی‌نین کورکورانه تقلید ائتمک آنلامیندا ایشله‌نیله‌جکسه، قطعیتله اوندان قاچینیلمالی‌دیر. بونا بنزه‌ین و دوغار دوغماز ایتیب باتان آخیملار (مکتبلر) گؤردوک، همیشه یئنی‌لیک، تکراردان داها یاخشی اولوبدور. گله‌نک بوندان داها گئنیش بیر آنلاما صاحیب‌دبر. او هئچ بیر چالیشمادان الده ائدیلن بیر میراث دئییل‌دیر. گله‌نه‌یه یئیه‌لنمک ایسته‌ییرسینیزسه، داها آرتیق چالیشمالیسینیز. گله‌نه‌یه یئیه‌لنمک اوچون اؤنجه «تاریخی شعور» انکشافینا احتیاج واردیر».

باخ بئله‌جه شعریمیز، ائلیوتون دئدییی او تاریخی شعورو قازانیر. بو کیتاب گؤستردی کی گنج نسلیمیز نه‌یین کی گله‌نه‌ییندن قیریلماییب، عکسینه اونو یئنی قاوراملارلا دا دولغونلاشدیریب‌دیر. باخ بئله‌جه گله‌نه‌ییمیزی یئنی‌لشدیره‌رک یئنی قاوراملاری دا منیمسه‌مه‌لییک.

###
باخ بئله‌جه شعریمیز ...

ایمگه‌لشمه‌لی‌دیر (تصویری اولمالی). شابلونلاشمیش شعر اوبرازلاریندان یاخا قورتارمالی و یئنی اوبرازلار (اسکی شعر اوبرازلاریندان مقصد: «گول، بولبول، سونبول و ... کیمی اوبرازلار و یئنی شعر اوبرازلاریندان مقصد ایسه: اونلاری عوض ائدن یئنی قاوراییش و آنلایشلاردیر) یاراتمالی‌دیر.


###
باخ بئله‌جه شعریمیز ...

قادینلاشمالی‌دیر.
یوموشالمالی‌دیر.
انسانلیق روحونو قاورامالی‌دیر.
میتیکاللاشمالی و اسطوره‌لشمه‌لیدیر.
و ....


###
باخ بئله‌جه شعریمیز ...

واختیلا «#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان» کیتابیندا سؤز ائتدییمیز « فارس روحلو» (« آغ هتل ص 48 » کیمی) شعرلری تبلیغ ائتمه‌دن، اوسته‌لیک اونو باشقا بیر روحلا تانیتدیرمامالییق. اگر آذربایجان شعری‌نین اؤزونون روحو وارسا اوندا اونو نه فارس و نه ده «تورکیه شعری» روحو (عومومیتله سولئیمان اوغلونون یالنیز دیل دئییمینی نظره آلیرام) ایله قاریشدیرمامالییق.
قوی آذربایجان شعری، آذربایجان روحلو اولسون و گرکلی اولمایان سؤزجوک و ایمگه‌لر، اؤزگه‌لشمه‌یه (غیر آذربایجانلی‌لیغا) قاپیلان شعرلریمیزدن قیراقدا قالسین.

* هله‌لیک بو قدر.

قیش – 1385


#باش_چیخاران_اؤلوم
(آذربایجان چاغداش سربست شعر آنتولوژیسی )
حاضیرلایانی : آیداش دلی سئل
باخ بئله‌جه شعریمیز ...
(#کیتاب_تانیتیمی)
https://telegram.me/dusharge
(24 آذر روز خاموشی استاد #حبیب_ساهیر است)

" #سحر_ایشیقلانیر " و #تراژدی_خزان

#همت_شهبازی


فصل پاييز و « خزان» يكي از #شخصيتهاي_تمثيلي حبيب ساهر است. در « سحر ايشيقلانير» كمتر شعري ميتوان يافت كه در آن روح افسردگي و دل‌مردگي اجتماع و مردم سرزمينِ شاعر با پژمردگي‌هاي غمبار پاييز و خزان مقايسه نشود. شعرهايي همچون «قورخما» ، «اوولدايير ده‌لي يئللر»،‌ «قارياغيب اوستومه»،‌ «ماهني»، «خزانلار» و «سورگون» از اين قبيل‌اند كه اين دو شعر آخري يكي از غمبارترين شعرهايي است كه با گريز به «خزان» سروده شده و از شاهكارهاي #رئاليسم تراژيك ادبيات معاصر هستند.پاييز، در شعر #ساهر آنقدر بكار رفته كه ميتوان او را « #شاعر_خزان» ناميد. روح پژمرده و اندوهناك خزان، با خلق‌ومنش و تجربيات مثله‌شدة سرزمين شاعر گره مي‌خورد. بخصوص او را از اين نظر ميتوان شاعر خزان ناميد كه ماجراهاي 21 آذر 5ـ 1324 و تشكيل حكومت يكساله از طرف #سيدجعفر_پيشه_وري، در رديف اصلي‌ترين موضوعات و دلمشغولي‌هاي شاعر است. (حتي چنانچه ميانگين شعرهايي را كه او در فصل پاييز بخصوص آذرماه سروده و در پائين شعرها تاريخ گذاشته، درنظر گرفته شود هفتاد درصد آن را درهمين فصل سروده است) تأثير اين حادثة تاريخي آنچنان روح او را عذاب مي‌دهد كه حتي درسالگردهاي متوالي هميشه به ياد قربانيان آن و بدتر از همه خرده‌بورژواهاي فرهنگي است كه پديد آورندگان اين حادثه خونين را مدح و ستايش كرده‌اند. فاجعه خونبار اين حادثه و كشتار مردم از يك طرف، جشن گرفتن نيروهاي حاكم و تقبيح رشادتهاي مردم از طرف همين مداحان خودفروخته، خاطرة غم‌انگيز و فاجعه‌آميزي براي #حبيب_ساهر است كه در اشعار سالهاي بعد كه براي يادآوري و سالگرد آن سروده است، بوضوح عمق تأثير آن را نشان مي‌دهد:

خزان‌ چاغي
قيزيل‌ گونش اودلانيبدير
آغاجلارين‌ يارپاقلاري
مين‌بير‌ رنگله بويانيبدير…
هر‌ يارپاغين‌ بير ‌رنگي‌وار
سودا رنگي
حسرت‌ رنگي
توتغون،‌ توْزلو‌
غربت رنگي…
خزان چاغي، يئل اسركن
ياغير يارپاق اؤلگون يارپاق
قالانيبدير قالاق‌ـ قالاق يوللار اوزاق، گؤللر د‌رين
نسيم اسير سرين‌ـ‌ سرينداغلار بيزيم ، باغلار سيزين
يئرييركن يارپاق اوسته
قالماز ايزين…
گون يانديرماز!
سون باهاردير
سانكي آغاج يارپاقلاري
لاجوردي بير متن‌ده
ناققيشلاردير…
بيرچوخ خزان گليب، كئچدي…
بيرچوخ كروان قوْنوب كؤچدو
بير خزاندا
يئتيم قالديق
بير خزاندا
سئودالانديق
بير خزاندا
آلوولانديق
أن نهايت
خوليالارين‌هاواسينا
قانادلانديق.
بير خزاندا پارلاق قيزيل گونش دوغدو
بير خزاندا
بولود گليب گونو بوغدو…
آتلاداركن خزانلاري
زامان بيزي قووالادي…
گلدي زامان، كئچدي زامان
آيري دوشدوك يوردوموزدان قالديق سرين‌ـ سرين بولاقلارا
گول‌ـ چيچكلي اوتلاقلارا …
زامان كئچدي، بيز قورودوق
سوسوز قالان آغاجلار تك طراوتدن سالدي بيزي
بيلمم غربت؟…
بيلمم فلك؟…

در همين تمثيل «خزان» است كه چيزهاي عيني، اشيا و طبيعت نمادينه شده، روابطش را با هستي انساني و ملتي ستمديده حفظ مي‌كند. اين نمادها بازتاب محض و بدون دستبرد به هستي آنها نيست بلكه در اين نمادها طرح دروني و بيروني انسان، در هماهنگي كلي با آنها همراه با تحميل انديشه‌هاي اجتماعي شاعر بازتابي از تنشهاي ميان انسان و روابط خوش‌و‌ناخوشايند حاكم بر اوست كه با خوشي‌ها و ناخوشي‌هاي اجزاي عيني، اشيا و طبيعت گره خورده است. اين موقعيتهاي انساني است كه در يك خزان، يتيم و بي‌كس مي‌ماند و در خزاني ديگر آتشين و هوسناك آزادي. در يك خزان آفتاب طلايي سربرمي زند و در خزاني ديگر ابر سياه‌آلود حاكم مي‌گردد… اين اجزا همچون انسان، داراي شعورند و آگاهي؛ و همچون انسان، نگران ارزشهاي از دست رفته و اجتماع گمراه‌ كننده و محيط ستمگرانه است. اين نگراني، در اين اجزا به روايتهاي تمثيلي‌ِ تراژيكي بدل مي‌شود كه حاصل آن رنجش خاطر و اضطراب انساني و درنهايت پريشاني و سردرگمي است كه آيا كار غربت و دربدري است يا كار سرنوشت ؟


نقل از #کتاب #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان

https://telegram.me/dusharge
#امیرزاده_کاشی_ها
از #دکتر_پروین_سلاجقه
کتاب زیبایی است در زمینه #نقد_شعر.
اما یک ایراد اساسی دارد. حجیم بودن آن علیرغم اینکه با حذف برخی مطالب تکراری یا به تعبیری تحلیل های تکراری می‌توانست کمتر و منسجم تر از این باشد.
تحلیل برخی شعرها عین هم است. شاید بهتر بود در تحلیل آنها یکی را در زمینه مورد بحث که شاخص بود انتخاب می کرد و این به صرفه تر بود. به هر حال این کتاب تحلیل های تکراری دارد و این باعث اتلاف وقت مخاطب می گردد.

#همت_شهبازی


https://telegram.me/dusharge
« #كؤلگه_ده_كي_سس» از خانم #نگار_خياوي نيز يكي از تصويري‌ترين شعرهاي موفق معاصر بشمار مي‌آيد. اين اثر تفاوتهاي عمده‌اي با اثر قبلي شاعر ( #منيم_شعريم) دارد در اينجا شعر داراي ساختار خردگرايانة «منيم شعريم» نيست كه با تفكري مردانه به تصور جهان تحكمي برخاسته كه ويژة كنشهاي ادبيات مردسالارانه است. او درپي تكميل تفكرات هنري خود، به بيان تصويري و هنرمندانه «كؤلگه‌ده‌كي سس» رسيده است. در اين اثر، تصويرهاي هنري، روابط و ساختار انديشه شاعرانه را تشكيل داده، ارگانيسم تصويري «منيم شعريم» را متحول مي‌كند؛ زيرا در ساختار «منيم شعريم» استحكام بياني وجود نداشت و گاه شعر انگيزه‌اي براي توضيح آشكار برخي مسائل مي‌گرديد. به همين خاطر نيز در بيشتر موارد مشخصة صراحت‌گويي در آن بوضوح نمايان بود؛ هرچند در بعضي از آنها نيز تكنيكهاي هنري برخاسته از هويت هنرمندانة شعري وجود دارد اما گاه مفاهيم قراردادي بافت بياني شعر را مجبور به استفاده از #بيان_انشايي مي‌كرد. يكي از اين مفاهيم پرداختن به موضوعات كلي است كه زمينه‌هاي بروز احساس منحصر به فرد را از او سلب مي‌كند، احساسي كه اگر برخاسته از احساس زنانه نباشد، حداقل از عاطفة زنانه برخوردار باشد. اما متن خشن شرايط اجتماعي، خصلت زنانه او را نيز پرخاشگر و خشن جلوه داده و همين عامل باعث آسيب‌پذيري شعري او و در نتيجه به آشكارگويي‌اش منجر شده است.
اما در « كؤلگه‌ده‌كي سس » با حذف بافت عتابگرانه، مفاهيم و تركيب آنها در يك بيان تصويري ‌ـ عاطفي فضاي تصويري مهربانانه و صميمانه‌اي ايجاد كرده كه در آن تصاوير با صميميت خاصي به القاي منطقي بينش اجتماعي مشغولند. همين ظرافت و مداراي كلمات و تصاوير ما را گاه برآن مي‌دارد كه اين اثر را بعنوان يك اثر «پست مدرنيستي» قلمداد كنيم چرا كه از ويژگيهاي اين مكتب توجه به واژگان و لطافت بياني است كه هرگونه خشونت بياني را نفي مي‌كند و يا اينكه حداقل به بيان پنهاني و مخفيانه آن مي‌پردازد. البته هرگاه اين ظرافت و لطافت كلمات در نمادهاي خشن و محتوايي بروز پيدا مي‌كند نشانه‌هاي يك روح مردانه و ناملايم آن نمود بيشتري مي‌يابد كه اين استحاله و تغيير لحن متناسب با محتوا صورت مي‌گيرد و به همين خاطر نيز با فراموش كردن همان خصلت ملايم و لطيف، هنري بودن خود را به مراتب بهتر و باوقارتر نشان مي‌دهد:

تيتره‌ك آياقلار
قارا كؤلگه‌لي بوجاقلارا هؤپدولار
و كوچه‌لرين يانغين الين
يالقيز بوراخديلار
سوچسوز گؤيرچينلرين يوواسي
بوداغلي اللرده اوچوب داغيلدي
سئوگي دامارلاريني سوواران ايناملار
شوبهه‌دن ديكسينيب
اؤلوشگه‌ديلر
اوزون گئجه‌لي خياوانلاردا
سيچانلار سوموك چئينه‌ديلر
كولك اسدي، كولك اسدي
سئرچه‌لرين ييغينجاغين چاخناشديران كولك اسدي
كولك ايله سيچانلار
شهرين قوينوندا
گؤروش وعده‌سي قويموشدولار.

در اينجا شعر داراي محتوايي #تراژيك از زندگي است. تراژيك بودن آن بخصوص در سه مصراع آخر آن به نقطه اوج خود مي‌رسد. زيرا در آن بي‌اعتقاديها و بي‌اعتماديها در بطن اين زندگي به تباني برمي‌خيزند. باد كه ويرانگر لانه گنجشكان بي‌گناه است با موش‌هايي كه از طولاني بودن شب سوء استفاده كرده و به جويدن استخوان مشغولند، به تباني برمي‌خيزند و ازهمين روست كه مي‌توان شعر نگار خياوي را « #ليريسم_تراژيك » دانست. اين مسئله بخصوص درشعرهاي «وئران سئوگي»، «قيسيلان فيرتينا» و « پيچاقلار» به اوج خود مي‌رسد. بيان موقعيتهاي اجتماعي درقالب نمادها و بيان تصويري در بسياري از شعرهاي اين مجموعه ديده مي‌شود. ايرادات عمده‌اي كه تصويرهاي شعر نگار خياوي دارد و با حذف آنها شاهد هنري عالي در قالب احساس و تصويري با روح و روان نشاط‌بخش و سيال خواهيم شد، ميتوان در سه عامل زير خلاصه كرد:

الف) استفاده بيش ازحد از تركيبهاي وصفي و اضافي:

يالقيز چارداغلاردا / چارميخا چكيلميش، دوغما خلوتينده/ غرور يايلاغيندا / اؤزونه گووه‌نيردي.

ب) گرته‌برداري از تصورات و تجربيات زبان فارسي:

اينجارسيزچيگنين اوستونده / گئجه‌لرين عفونتيندن،‌ساچلارين‌وئران اولوردو.

ج) طولاني بودن تصويرها و عدم كوتاهي آنها:

قايالاردان قانادلانان / نسيم‌لر نفسينده / بولاغ گؤزلو بو دره‌لرده / بو عصيانجيل كؤنلومه / يار قوخولو / چارداق بزه‌ييرم.


بخشی از #کتابم :
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان صص 31-33

https://telegram.me/dusharge
#آذربایجان_زیبا

#همت_شهبازی


مسافرت 7 روزه ما از مسیر #تپه_نادر_اصلاندوز که کاملا قرق شده و فقط نامی از آثار باستانی را یدک میکشد شروع و از کوههای سرسبز #قاراداغ و دامنه های #قلعه_بابک و مقبره شیخ #شهاب_الدین_اهری تا #تبریز زیبا و #بناب و #مراغه و دیدار با استاد #باریشماز و #رصدخانه_مراغه و بازگشت از مسیر اردبیل تمام شد.

دخترم #آیلین از پشت نرده ها #تپه_نادر_اصلاندوز را تماشا کرد. چون تپه قرق شده و بازدید از آن ممنوع! می باشد. توی استان اردبیل تکیه برای جذب گردشگر فقط روی #سرعین و #اردبیل است.

#قلعه_بابک مثل صاحب آن استوار و مغرور ایستاده است. دخترم #آیلین به هر کجا که می رسید می گفت داستانش را برایم بگو! به مقبره شهاب الدین اهری در #اهر و خانه #پروین_اعتصامی در تبریز هم که رفتیم گفت داستان شیخ و پروین اعتصامی را برایش بگویم. به قول خودش داستان #بابک را که برایش گفتم فوری گفت: #کتاب_بابک را برایم بگیر. من هم با یک تیر دو نشان زدم. کتاب #جنبش_خرمدینان_در_آذربایجان نوشته #ضیا_بنیاداوف را گرفتم. هم اون بخواند و هم من.
با این وصف آیلین هم به جمع #کتابخوانی ما پیوست.

#تبریز شهر رویایی است. به هر کجایش که رفتیم از تمیزی اش، از آدمهای فهیمش، از جاذبه های تاریخی اش و ... خوشمان آمد. وقتی به اینها فکر می کنی در می یابی که تبریز 2018 را بیهوده به عنوان #پایتخت_گردشگری_جهان_اسلام انتخاب نکردند. انگار این شهر مسولین حکومتی ندارد. تک تک مردمانش خود را در این امر مسول و دخیل می دانند. شهر و آبروی شهر را از آن خود می دانند. (نمونه اش این بود که کارشناس موزه قاجار می گفت بسیاری از اشیای و نوشته های آن را خود مردمانش با رغبت و میل خود تقدیم موزه کرده اند تا غنی تر شود)
غریبه را که می بینند نزدیک می شوند تا در حد اعلا و وصف نشدنی راهنمایشان باشند.

من فقط به تغییراتی که در #باغ_گلسنان (#گولوستان_باغی) داده اند تاسف میخورم. این باغ جزو #تاریخ_تبریز است. باید یک جورایی #بافت_تاریخی اش را حفظ و یا بازسازی اش میکردند. یک زمانی این باغ در نغمه ها و #بایاتی های آذربایجان بر سر زبانها بود. یک زمانی در سال 1325 در این باغ از تندیس #ستارخان #سردار_ملی رونمایی کردند. . .

داشتم با خود فکر می کردم مگر دیگر شهرها هم نمیتوانند تبریز باشند. بی درنگ به خودم گفتم #تهران سالها از #تبریز ...

من به #فرهنگ_والای_تبریز افتخار می کنم.

به تبریز که رفتید حداقل اینجاها را ببینید،:

1.#موزه_قاجار_تبریز
2. #مقبره_الشعرای_تبریز
3.#موزه_ساعت (#عمارت_شهرداری_تبریز)
4. #بقعه_صاحب_الامر_تبریز
5. #ارک_علیشاه
6. #خانه_های_تاریخی_تبریز ...


در #کتابخانه داخل #مقبره_الشعرای_تبریز دخترم #آیلین کتاب #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان بنده را دیده بود و با شور و شوق تمام آن را برایم نشان داد.


#آیلین همیشه توی خانه #تکم_خوانی می کرد. در انتشارات #کیرپی در تبریز #عروسک_تکم را برایش گرفتم. توی ماشین برایم تکم خوانی کرد.



#موزه_صفویه و #موزه_مردمشناسی_بناب خیلی جالب بود. همه اشیا و فرهنگ موزه مردمشناسی برایم آشنا بود. چقدر برای جذب گردش راههای متفاوت و جذابی وجود دارد. مثلن وسایل #شخم_زنی و #خرمنکوبی که تا این اواخر وجود داشت و شاید هم دارد را برای بازدید داخل موزه قرار داده بودند. من برای پسرم #سهند کارایی تمام این ابزار را توضیح دادم. چون خودم با آنها یا کار کرده بودم و یا دیده بودم.
ای کاش مسولین منطقه #موغان هم به فکر این ابزار و فرهنگ از یاد رفته و برباد رفته اش بودند. و چه ابزاری که نمیتوان در این منطقه جمع آوری کرد تا بهانه ای باشد برای جذب گردشگر...


به #مراغه که می روم دیدار با استاد #باریشماز در اولویت میباشد. در آذر ماه 96 کنگره سراسری اش برگزار شد. آن موقع پسرم سهند خیلی دوست داشت در کنگره شرکت کند. اما بنا به دلایلی نتوانستم او را با خود ببرم. این دفعه دو چیز خیلی برایش اهمیت داشت:
1. دیدار با استاد باریشماز
2. دیدن #رصدخانه_مراغه و جاهای دیگر.
3. به موزه مراغه که رفتیم مدام از #هولاکو و #ایلخانیان و #معماری آنها می پرسید. سوالهای پسرم #سهند گاه خیلی تیزهوشانه و سخت است. برای همین بهترین و راحت ترین پاسخ به او خریدن کتاب و توصیه به یافتن پاسخ هایش از طریق مطالعه است. با این کار خودم را از دستش خلاص میکنم.

#عکسها را از صفحه #انستاگرام #دوشرگه @dusharge ببینید.



https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#بيان_قرينه‌ساز_ در #شعر_آذربایجان #همت_شهبازی در تداوم‌ روند استفاده از تركيبهاي ترجمه‌اي در‌شعر #دهة_‌70 نوعي شعر «قرينه‌ساز» به وجود آمد كه بطرز شگفت‌انگيزي به شعر معاصر حتي به شعر آنهايي كه درگذشته شعرهاي موفقي از آنها ديده بوديم، سرايت كرده؛ بطوريكه…
« #بيان_قرينه‌ساز» تظاهر به ساختن تصاوير و تصورات و تجربياتي دارد كه به زعم خود استقلال بياني و بلاغي دارد و حتي به وجود آن نيز تفاخر مي‌نمايند، درحاليكه وقتي دقيق شدي مي فهمي كه اين نقاب چقدر شعر را لوس و ننر بار آورده است. آوردن تصاوير پي‌درپي و سريع بر زيبايي‌هاي هنري مي‌افزايد اما اين تصاوير نبايد بصورت تصنعي و متظاهرانه باشد. به تعبير ديگر در اين نوع از اشعار، تصويرپردازيها درقالب « #تخـيل_احسـاسـاتي» بروز مي‌يابد. تخيلي كه ريشه در احساسهاي آشنا ندارد بلكه خود نقش « #احساس_بيگانه» را بازي مي‌نمايد كه در آن مناسبات تخيل نيز غرق در هيجانات و فعل و انفعالات بدون تشخصي است كه حتي در قالب اغراق و مبالغه نيز نمي‌توان آن را گنجاند ‌زيرا در ‌مبالغه نوعي اعجاز هنري وجود دارد كه هر گونه تجربه‌هاي سست و بي‌عنصري را تبديل‌ به جذابيتهاي بي‌غل‌وغش حماسي كرده، نوعي تناسب عاطفي برقرار‌مي‌نمايد اما در‌اينجا شتابزدگي،‌ تخيل را به ‌شوريدگي‌هاي جنون‌آميز و بي‌منطقي ‌دچار‌كرده، ‌باعث استحالة ‌روان خواننده‌ در ضرب‌آهنگهاي احساس ‌مي‌شود...

منبع: #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان:همت شهبازی صص 39-42

https://telegram.me/dusharge
#شعر_آزاد_آذربایجان

بطور كلي در شعر آزاد معاصر آذربايجان، وزن سه مرحله را تجربه ‌كرده است:
وزن آزاد #عروضي، وزن آزاد #هجايي، وزن #سپيد (يا آرمونيك)
در #شعر_عروضي كلمات با آهنگ خاصي در رقصند اما حذف و اضافه‌هاي ناخواسته و ناشي از همان وزن عروضي باعث تعقيدهاي معنايي و لفظي‌ مي‌شود. «شعر آزاد عروضي» سرشار از نشاط است. اين وزن شعر را هميشه سر حال نگه‌ مي‌دارد. از يك طرف آزاد بودن شاعر در آوردن مصراعهاي كوتاه و بلند و نيز تقسيم‌ شعر به بندهايي كه مي‌تواند هر كدام كلمات همقافيه داشته باشد كه با كلمات همقافيه بندهاي ديگر متفاوت است. اين مسئله دست شاعر را در سرودن شعر و براي رسيدن به هدفمندي و محتواي عالي آزاد مي‌گذارد. از طرف ديگر شاعر از وزن يكسان با هجاهاي يكساني استفاده مي‌كند كه وزن شعر را هم در محور افقي و هم در محور عمودي به هماهنگي كاملي مي‌رساند..

اشكال اين وزن در #شعر_آذربايجان آن است كه شاعر مجبور به استفاده از كلمات و ساختار دستوري غير از كلمات و دستور #تركي مي‌شود و براي همين نيز در بيشتر اين شعرها روحي سواي روح آذربايجاني حاكم است در حالي‌كه در «شعر آزاد #هجايي» چون شاعر از ساختار ذهن و زبان تركي استفاده مي‌كند بر اين اساس براي مخاطب نيز شيرين و‌ خوشايند مي‌آيد چرا كه در اين وزن، از كلمات و تركيبات و روحيات تركي، از فرهنگ و بيان فولكلوريك تركي استفاده مي‌نمايد و همين مسئله خود نقطة تلاقي و آشنايي مخاطب با شعر مي‌شود:

كوچه ساكيت
قاپي آچيق
گونش آيدا، آي هالايدا
باياقداندير دامجيلايير گؤزلمه‌لر پيچيلتيسي
دؤيور قاپي، گولور اوتاق
گول الينده بير چيلچيراق، زومزومه‌لر هاله‌لنير بوداق‌ـ‌ بوداق…
…گاه پاييزسان، گاه يازواري
اوخويورسان آرازباري
هر سئوديكده بيزه ساري هم سوزوب، هم سوزولورسن
نفسليكدن نيمچه‌لره دوزولورسن.
هردن‌ آجي،‌كاسا ‌بنزه‌ر، پاسا بنزه‌ر‌
آينالاردا ياسا‌ بنزه‌ر
‌آه ‌مجليسي،‌واه مجليسي
گاه گليرسن،گاه گئديرسن
گئدنده‌ده بير باخميرسان گئديشينله نه ائديرسن

بيان فولكلوريك يا گفـتاري كه در #شـعر_هـجايي بكار گرفته مي‌شود هميشه خود را ساده‌تر و صميمي‌تر و پوياتر نشان داده كه صميميت لحن آن حاصل‌ نگرش‌ غير مركب به دنياي اطراف خود است..
آهنگ يا موسيقي از شگردهاي شعري است كه باعث لطافت و رواني انديشه و احساس مي‌گردد. سازگاري آهنگ شعر با مفهوم و محتواي آن از موارد ضروري براي رواني احساس بشمار مي‌آيد كه اصطلاحاً به آن « #آرموني» مي‌گويند كه در #شعر_«سپيد» (شعري كه نه وزن عروضي و نه هجايي دارد) بيشترين نقش را برعهده دارد. اين مسئله حتي در انتخاب قالب شعري نيز كمك شاياني مي‌كند. مسلماً محتوايي كه گرايش به نرمي و صميميت دارد نمي‌توان براي آن آهنگ يا ريتمي حماسي انتخاب كرد مگر آنكه شاعر قصد آن را داشته باشد كه نرمي و صميميت عاطفيِ شعر را به محتواي پرتپش اجتماعي گره بزند. آهنگ شعر از همان مصراع اولِ شعر شروع شده تا پايان آن ادامه مي‌يابد در واقع مصراع اول تعيين كننده آهنگ و #موسيقي (يا وزن) مصراعهاي بعدي همان شعر و متناسب با ريتم آن است:

بير چاناق ايشيق تك چيپجالانير«آي»
آيدين‌دي حسرتين آياق يئرلري
قالايا ياخين
بوْغولان هارايين چيرپينتي‌لاري
يان‌ـ‌يؤره دالغالي
اود‌ـ‌آلوو وئرير يئر.
قانلي آچيق قاپي
سس‌سيز اوزون دالان
يارا اييسي گزير
و حسرت ايزلري
قوتاران يئرده
بير قوشا دؤنوب
باشدا دوْلانير
جالانير، جالانير گؤزلرينه «آي»

بديهي است كه شعر به هيچوجه بيان از پيش تعيين شده يا تحميلي را برنمي‌تابد. اين بدان معنا نيست كه شاعر دركار سرودن هيچ تعمد و آگاهي نداشته و سراپا از روي الهام است، برعكس آنچه كه از روي تعمد برگزيده مي‌شود همين بيان شاعر است. بنابراين در شعر سپيد همه چيز آگاهانه است چرا كه اگر از روي آگاهي نباشد يا به #شعر_انشايي مي‌گرايد و يا به شعري سردرگم و بي‌هويت.

شاعر بايد در شعرسپيد به دنبال رعايت تناسبهاي بياني با بيان طبيعي باشد كه از روند زبان طبيعي برگزيده شده سرشت هنري به خود مي‌گيرد...

ناهمخواني فرم و محتوا باعث حضور حشوهاي محتوايي و بياني در شعر آزاد انشايي مي‌شود كه شعر را از حيطة شعريت خارج مي‌نمايد.در حاليكه #شعر_سپيد آرمونيك آن است كه در يك مصراع چندين تصوير ريتميك و هماهنگ وجود داشته باشد كه ما را براي تصور بيان شخصيتي آماده نگه بدارد.اين كار #شعر_انشايي است كه نه تنها در يك مصراع بلكه در كليت يك شعر نيز نمي‌توانيم با يك تصوير هنري مواجه شويم. #فرم_انشايي در واقع رونوشتي از سخنان و حرفهاي عاميانه و گفتاري است كه بدون پيش زمينه و پرداخت هنري بر زبان جاري مي‌شود.


منبع:
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان
#همت_شهبازی
#نشر_اختر تبریز چاپ دوم صص 18-22

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
neqd e sheir.jpg
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان
کیتابیمدان قیسا بیر #ترجمه


« #شعر شاعیرین ایچ و دیشاری دوشونجه ایفاده‌سینی، تصویرلر و شعر اوسلوبلاری تمثالیندا و عمومیتله #فورما ایله #مضمونون قووشوق و اویغونلوق نتیجه‌سینده یارانیر. اگر روس فورمالیست تنقیدچیسی #اشکلوفسکی عمومیتله صنعتی: « #ایدئیالار [انگاره ها] واسیطه‌سی ایله دوشونمک» بیلیردیسه، اوندا شعر ده #تخیل و تصویرلری جانلاندیرما واسیطه‌سی ایله دوشونمکدیر. دوشونجه‌نین آچیق یئرلری، بدیعی گؤرونتولر واسیطه‌سی ایله دولدوقدا شعر ده یارانیر.
دیلین بوتون ایفاده امکانلاریندان فایدالانان شاعیر، بونلاری شعرده مضمون و ایره‌لی سوردویو دوشونجه‌سی ایله باریشدیردیقدا، شعرین قورولوش سیستئمینده قیریلماز درین بیر جالاق یاراناراق بوتون دؤنملرله ایلگییه کئچمه‌یی ده سیغورتا ائدیر. بو باخیمدان شعرین مضمونونا اویغون بیر فورما تاپماق، شاعیرین بدیعی دوشونجه‌سیندن آسیلی‌دیر. بئله دوشونجه، اؤز بدیعی باجاریغینی گؤسترمک اوچون شاعیرده مختلیف مضمون و چئشیدلی فورما سئچمه‌سینده واسواسلیق امکانی یارادیر. چونکی اویغون فورم و قالیب سئچمه‌دیکده شعرده اویومسوزلوق یاراناراق اونو صمیمی و همرای اولماسیندان آزالدیر.
بئله دوشونجه، شاعیری هم آشیری فورما و هم مطلق مضمونچولوقدان قورویور. اونا گؤره کی آشیری #فورمالیستی صنعت، آنلام ایلگی‌لرینی قورماقدان محروم قالاراق اؤز اوخوجوسو ایله صمیمی اولا بیلمه‌یه‌جک و بدیعی صنعتین بوتون وارلیغینی منطیق‌سیز فورما اوزونچولوغو آلاجاقدیر.
آشیری #فورمالیزمله یاناشی، مطلق مضمونچولوق دا اوخوجونو بئزدیره بیلر. چونکی بئله اولدوقدا، بدیعی صنعتین اؤنملی جهتی اولان ائستئتیکا اونودولور. #دوکتور_براهنی « #کیمیا_ایله_تورپاق» اثرینده « #نیما [یوشیج]»له «م.ت.بهار»ین شعرلرینی مضمون و فورمجا توتوشدوراراق ماراقلی بیر مقاما توخونور. او یازیر: « #بهار قصیده یازدیقدا، قصیده‌نین فورمونو یاراتمیر. بونا گؤره او، توپلومسال مضمونا، اعتبارینی الدن وئرمیش قصیده‌نین فورماسینی آرتیریر و بو دا، فورمانین استفاده اولونماسی آنلامیندا دئییل. بو، اؤزو مضموندور. بهارین یارادیجیلیق باجاریغی اونا گؤره لنگیمکده‌دیر کی اونون شعرینین آب-هاواسینی مضمون اوسته‌گل مضمون تشکیل ائدیر؛ و بونا گؤره داخیلی فورمادان یوخسوندور. نئجه کی هئچ بیر کیمسه «بهار»ین شعر فورماسی‌نین یاخشی اولدوغوندان دانیشمیر. ترسینه اونون شعری حاقدا یالنیز بو ایفاده واردیر کی: او یاخشیجا قصیده یازیر. یعنی او مضمونا فورما وئرمه‌یی ایزله‌میر. بونا گؤره ده، بهارین شعری‌نین مضمونو، اونون فورماسیندان یئنی اولاراق، مضمون، فورمادان کناردا آنلاملاشیر. اصلینده بهارین قصیده‌سی‌نین سرت قورولوشونا باخمایاراق او دا داها چوخ نظم فورمتینده یازان بیر ناثیردیر. نیمانین شعری‌نین فورماسی یوموشاقلیغینا رغمن، او فورما تمثالیندا مضموندا دَییشیکلیک یارادان بیر شاعیردیر».
بئله‌لیکله مضمون هارین و دیکباش و عصیانکار اولدوقدا، فورما اونو اؤز #ائستئتیکاسیندا توختاقلیق وئریر: «شعرین قاچیش دورومونو تاماشاچی گؤزونون قاباغیندا ساخلایاراق فورم و مضمونون ایکیلیکده گؤزل گؤرونوشونون تاماشاسیندا لذت آلماسینا سبب اولور. فورما بیر باشقا سؤزله دئسک: «اوز‌به‌اوز قالماق» معناسیندادیر. توتوق وئرمه‌ین شئی‌لری سایخینلاشدیرماقدیر».

#ترجمه اؤزومه عایددیر.


https://telegram.me/dusharge
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان کیتابیمین بیر بؤلومونون، تبریز دانشگاهی نین #آذربایجان_دیل_و_ادبیات رشته سینده درسلیک کیمی اوخونماسینا سئویندیم.
👇👇👇👇
#دنیز_صمدپور ، تبریز دانشگاهی نین آنا دیلیمیزده #آذربایجان_دیل_و_ادبیات رشته سینده ایلک قبول اولوب اوخویانلاردان بیری دیر. بو مدتده، دیلیمیزین یازی قایدالارینی و قراماتیکاسینی اونون طرفیندن اوستاجا استفاده ائتمه سی منیم دیققتیمی چکه رک، بونون سببینی بو دیلده تحصیل آلماسیندا گؤرورم.

نئچه آی بوندان قاباق همی ده منه سئویندیریجی بیر خبر وئردی. منیم #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان کیتابیمین بؤیوک شاعیرلریمیزه حصر اولونموش #سهند و #ساهیر بؤلومو #ترم_درسلیک لری معرفی اولاراق اوخوماغینی تکلیف ائتمیشلر حؤرمتلی اوستادلاری جناب #دوکتور_خاکپور. بونو ائشیدنده بیر داها اؤیرنجی اولماق آرزوسونو یاشادیم. اؤزو ده #آنا_دیللی_ادبیاتیمیزین اؤیرنجیسی کیمی.
#
بیر آز دا مزه قاتیم بو یازییا:
گؤیلوم ایستردی کیتابین بو بؤلوملرینی اوخویان #اؤیرنجی لرین منفی و مثبت رئاکسییالارینی ائشیدم.
او زامانلار معرفی اولونان بیر کیتاب بیز اؤیرنجی لرین اوره یینجه اولمایاندا مؤلفینی یامان یووزا باساردیق.

#آنا_دیلیمیزده منه دئییلن یامان یووزلاری جان و دیلدن ائشیتمک آرزوسوندایام. نه قدر شیرین اولاردی بو یامانلار آخ خ خ خ…


###
👇👇👇👇👇👇

ی.س: ایندیجه بیلدیم کی بو کیتابین تانیتدیرماسیندا عزیز دوستوم #رسول_اسمعیلیان جنابلاری نین امه یی اولموش. اونا و اثرلریمیزی تانیتدیران و امه یی کئچن بوتون دوستلارا منتدارام.

https://telegram.me/dusharge
#همت_شهبازی و نگارش مجموعه دو جلدی " #مدرنیسم_در_شعر_آذربایجان"

همت شهبازی مجموعه #دو_جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" و دو #کتاب با رویکرد #وضعیت_پست‌مدرنیزم و #واژه‌نامه_توضیحی_پست‌مدرنیزم را به ناشر سپرده است.



سرویس فرهنگ و ادبیات #هنر_آنلاین

همت شهبازی نویسنده، شاعر و منتقد ادبی، با این توضیح که مجموعه دو جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" را در #انتشارات_اختر در دست چاپ دارد به #هنرآنلاین گفت:
این کتاب به #شاعران_آذربایجانی که فقط به شیوه نو و #مدرن، #شعر&ترکی سرودند اختصاص دارد و به #نقد_شعر آن‌ها پرداخته شده است.
او با بیان این‌که در مقدمه کتاب حدود 400 صفحه #ویژگی_شعر_مدرنیسم را بررسی کرده، افزود:
کتاب قبل از ورود به بحث اصلی یعنی "شعر مدرن" دو دوره شامل دوره " #روشنگری" و " #نوگرایی" را بررسی می‌کند. دوره روشنگری از #میرزا_فتحعلی_آخوندزاده آغاز و شامل شعر دوره #مشروطه می‌شود. دوره نوگرایی از دوره پهلوی اول آغاز و تا دهه چهل ادامه می‌یابد. دوره شعر مدرن نیز از دهه چهل شروع و تا حال را شامل می‌شود.
شهبازی با این توضیح که 10 سال تحقیق و نگارش مجموعه دو جلدی "مدرنیسم در شعر آذربایجان" زمان برده است، ادامه داد: البته در این مدت چهار، پنج کتاب دیگر نیز به تناوب #ترجمه و به چاپ رساندم.
او که دو کتاب دیگر نیز با عناوین " #پست‌مدرنیزمین_دورومو" (وضعیت پست‌مدرنیزم) و " #پست‌مدرنیزمین_سوزلویو" (واژه‌نامه توضیحی پست‌مدرنیزم) را برای چاپ به انتشارات #اختر سپرده، تصریح کرد:
کتاب نخست شامل مجموعه مقالات #فلسفی و #اجتماعی در حوزه #پست‌مدرنیته ‌و #پست‌مدرنیسم است که از نویسندگان ترکیه و غربی و از زبان ترکی استانبولی به #ترکی_آذربایجانی ترجمه شده است. کتاب دوم نیز حاوی توضیحاتی در حوزه #پست‌مدرنیسم می‌شود. در واقع کتاب شامل توضیح مفاهیم مصطلح در جریان‌های ادبی، اجتماعی و فلسفی پست‌مدرنیسم است.

ترجمه کتاب " #آخشام_اوستو_ساعات_بئشده" (ساعت پنج عصر) شامل برگزیده شعرهای #لورکا و نقد دو شعر بلند از ترکی استانبولی به ترکی آذربایجانی، ترجمه " #حکایه_نین_امکانلاری" شامل 10 داستان و 10 نقد از نویسندگان ترکیه به ترکی آذربایجانی، ترجمه " #مدرنیته_و_مدرنلیک" شامل مجموعه مقالات فلسفی و اجتماعی و ادبی در حوزه مدرنیته و مدرنیسم، " #تویوغ‌لار" کار تحقیقی درباره یکی از قالب‌های قدیمی شعر آذربایجان به نام #تویوغ و بررسی شعرهای #قاضی_برهان‌_الدین_احمد شاعر قرن ۸ هجری #آذربایجان که در قالب تویوغ سروده شده، " #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان" با تحلیل شعرهای (ساهیر، سهند، باریشماز و سحر)، ترجمه " #من_بوی_دارچین_می‌دهم" #جمال_ثریا، ترجمه " #آبی_چشمانت_آسمان_چه‌_کسی‌_ست" شعرهای عاشقانه #آتیلا_ایلهان از آثار منتشر شده شهبازی است که در استان اردبیل زندگی می‌کند.

http://www.honaronline.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-8/145766-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D8%AC%D9%84%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86


@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
« #عاشیقلی_کروان» اثرینه بیر باخیش یازان: #همت_شهبازی «عاشیقلی کروان»، #مفتون_امینی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده یاراتدیغی گؤزل و بدیعی بیر اثری‌دیر. بو اثری اوخویاندا، آتا بابالاریمیزین #مَثل، #ضرب‌المثل شکلینده سؤیله‌دیک‌لرینی، علوی فیکیرلرینی خاطیرلاییریق.…
بئله‌لیکله پلانلارینی بؤلوشدورندن سونرا حرکت ائدیب، حیات و طبیعتین أن گؤزل و دورولوغو یعنی «بولاق باشینا» یئتیشیرلر. بولاق باشینا یئتیشمکله، اونلار داها دا توتدوقلاری یوللاردا محکم و اراده‌لی اولماقلارینا تأکید ائدیرلر. ائله بونا گؤره‌ ده اونلارین بو حرکتی سونوجوندا، داغ باشینی یعنی حیات و طبیعتین زیروه‌لی نؤقطه‌سینی منیمسه‌ییرلر.
«شاعیرین تمثیل‌لری‌نین چوخ بؤلومو، اونون ذؤوق و خیالی‌نین منطقی سونوجوندا یارانیر. منطقچی‌لرین اوچ بوجاقلی اؤنَرمه‌لرینی (قضیه‌سینی) خاطیرلاماقلا، قئید ائدیریک کی او شعرلری‌نین چوخ قیسمینی، منطقچی‌لرین اؤنرمه‌لری کیمی یئنی بیر تمثیل یاراتمیشدیر:

نئجه یئرلشدی داشلار تیر – کاماندا
بو آفت یاغمامیشدی هئش زاماندا
سو دامدان دامسا، آساندور علاجی
آما کیم، نئیله‌ییم گؤزدن داماندا؟

بو اونون بؤیوک تجروبه‌یه مالیک اولماسینی گؤستریر. تجروبه‌سیز آدام بئله گؤزل بیر منطق اؤنرمه‌سی چیخارا بیلمز نئجه کی بیزیم آتا بابالاریمیز تجروبه و بیلیک نتیجه‌سینده اؤنملی سؤزلر و نصیحت‌لر دئمیش‌لر».( ۳)

بئله نظره گلیرکی #مفتون_امینی «عاشیقلی کروان» اثرینده، تمثیلدن علاوه، سیمگه‌دن ده (سیمبول) یارارلانمیشدیر. دوغرودور تمثیل ایله سیمگه  بیربیریله اورتاقلیق و یاخینلیغی چوخدور، آنجاق اونلارین آراسیندا بیر نئچه فرق ده گؤرونمکده‌دیر. بیریسی بو کی تمثیلده، ایمگه (تصویر) یاراتماغا آز دَیر وئریلیر و اونون داخیلی آنلامی نظرده توتولور، حال بو کی سیمگه ده  شاعیر و یازارین صنعتی، تکجه سیمگه و اونون  یاراتدیغی ایمگه‌لرله بللی اولور. ایکینجی فرق بوراسیندادیرکی عمومیتله تمثیلده بیر ایفاده، جومله و یا باشقا سؤزله دئسک عمومی بیر شئی نظره آلینیر، حال بو کی شاعیر وارگوجونو ایشله‌دیر و دئمک اولار کی باشقا بیر ساختا آنلام و ایفاده یارادیر، بو دا ائله سیمگه‌نین  بیر آنلامینی آچیقلاییر: بیر سؤزله ایکی آنلام و یا بیر سؤزجوک گتیرمکله باشقا آنلامی ایفاده ائتمک آنلامی.

#مفتون_امینی‌نین سیمگه‌لری ساده و عینی زاماندا چوخ مرکب‌دیر. بئله کی ایلک باخیشدا اوخوجو سؤزجوک‌لرین اؤز عادی حالیندا ایشلنمه‌لرینی دویور (بو دا اونون بیر باشقا گوجه یعنی ادبی صنعت‌لرین بیریندن اولان « #سهل_الممتنع» گوجونه مالیک اولماسینی گؤستریر) آنجاق درین دوشوندوکده اونون باشقا آنلام و آنلاییش داشیدیغینی دا دویورسان. ائله بونا اؤرنک اثرین ایلک بؤلوموندن وئریریک:

… گئجه باشلانمیشدی .
قیش ایدی
بوران، آغ دلی‌لیغین، قورو بوداقلارا و سوواقلی دووارلارا چیرپیردی.
خرمن یئرینده، باغ اته‌یینده ، ایت‌لرین اولاماسیندان سوای، بیر سس گلمه‌ییردی.

گؤروندویو کیمی بورادا «گئجه»:  اؤز قارانلیق دؤور آنلامینی، و «قیش»: دؤورون سویوقلوغو، و بو آرادا دلی و رحیم‌سیز «بوران»: یازیق و قورو بوداقلارا و دووارلارا رحیم‌سیزلییی حیات و طبیعت و یوردوموزا (خرمن) ایت‌لرین (طبیعت و توپلوم عامیل‌لری) اولاماسی شاعیرین سیمگه‌لی دوشونجه‌سیندن یارانیر.

« #عاشیقلی_کروان»ین باشدان باشا اویناق وورغو ایله یازیلماسی اوخوجونو حئیرتده قویور. اوندا اولان ریتمیک موسیقی، انساندا میللی روح و معنوی دویغو یارادیر.
شاعیر اثرین سونوندا دئییر: «بو شعیرلر هئچ بیری ابدی دویغو و یا ثابیت بیر فیکیر داشیمیر نییه کی بونلار لحظه‌لر شعری‌دیر و لحظه‌لر ده همیشه چئشیدلی‌دیر». شاعیرین بندلر آراسی دوشونجه‌لری فرقلی اولسا دا بیر نؤقطه‌ده یعنی اثرین هر بؤلومونون ایلکینده سربست شعر شکلینده گتیردییی اؤن‌سؤز، دوشونجه‌لرینی بیربیرینه جالاشدیریر. هله بونلاری نظره آلماساقدا او، بیرینجی بؤلومده (اوجاق باشیندا) یعنی هله کروانین حرکت ائتمه‌دییی چاغدا بعضی مسئله‌لره شوبهه ایله یاناشیر؛ آنجاق سونونجو مرحله ده (داغ باشیندا) یعنی مقصده یئتیشدیکدن سونرا و بوتون جهد و حرکت‌لری سونوجلانمادیقدان سونرا، بوتون اینام ایله باشقا جورا فیکیرله‌شیر. بیرینجی بؤلومده دئییر:

باخیش لار، گیزلیجه پیغام آلیرلار
نه یان – یان بیر بیریندن جام آلیرلار
اوره‌ک‌لر ایسته‌ییر دیللر دییه‌نمیر
و لاکین عشق لر الهام آلیرلار

اوچونجو بؤلومده ایسه بئله دئییر:

ایچاق بو جامی، اوزلر آغلیغی ایله
قیزارداق رنگی عشقین ساغلیغی ایله
سویوق، دونیانی باسمیشدیر ولاکین
نه غم واردیر، اوره‌ک‌لر داغلیغی ایله

#قایناقلار:
اؤرنک شعرلر آشاغیداکی اثردن‌دیر:
۱. #عاشیقلی_کروان، مفتون امینی، تبریز نشر رفعت، پاییز ۱۳۵۷

۲. #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان»، بو یازاردان، نشر اختر، تبریز ۱۳۸۳، ص۵۹

۳. یئنه اورایا باخ : صص ۵۹- ۶۰


_____&&____

 #آچیقلاما:
مفتون امینی‌نین عاشیقلی کروان اثری ۱۳۸۹دا «از پرسه خیال در اطراف وقت سبز» آدلی کیتابی‌نین بیر بؤلومونده امرود یایین ائوی طرفیندن یئنی ائدیتله چاپ اولونموشدور. #عاشیقلی_کروان کیمی مستقل بیر


👇👇👇 @dusharge 👇👇👇 #آردی وار
@dusharge || همت شهبازی
#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم ایکی جیلدده یازان: #همت_شهبازی جیلدین طرحی: #ائلناز_خاکزاد ناشیر: #اختر، تبریز ۱۳۹۹ کیتابی #اختر نشریاتیندان آلا بیلرسیز ۰۴۱ ۳۵۵۵۵۳۹۳ @dusharge https://ishiq.net/xəbər/25179/همت-شهبازی‌نین-آذربایجان-شعرینده.html #ایشیق سایتی
#همت_شهبازی‌نین #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابی چاپ اولدو

یازار و تنقیدچی همت شهبازی‌نین آذربایجان شعرینده مدرنیزم کیتابی ایکی جیلدده تبریزین آدلیم ناشیری #اختر یایین ائوی طرفیندن چاپ اولاراق ایشیق اوزو گؤردو. یازیچی بوندان اؤنجه ایلک تنقیدی اثری «آذربایجان شعری‌نین تنقیدی آراشدیرماسینی» ( #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان) فارسجا یازمیشدی. بو دفعه یازیچی بو کیتابینی دوغما آنا دیلیمیزده یازاراق تخمیناً ۲۰۰ ایللیک بیر دؤورو یعنی م.ف.آخوندزاده‌دن تا بو گونه‌دک بیر دؤورو چئوره‌ییر. یازیچی مدرن‌ دؤورونو یاخشیجا ایضاح ائتمک اوچون بو دؤوردن اؤنجه ایکی دؤورو یعنی آیدینلانما و چاغداشلانما دؤورو شعریمیزی ده آراشدیراراق #مدرن_شعره کئچید آلدیقدا ایلک اؤنجه عمومیتله مدرن شعرین نه اولدوغونو، نئجه یارانماسینی، اونون بدیعی اؤزل‌لیکلرینی نظری مباحثه‌لرینی وئریر. بو آراشدیرمادا نمونه‌لر تحلیل اولونور. یازیچی کیتابین اؤنسؤزونده بو دؤورلر اساسیندا آراشدیرماسینی بئله آچیقلاییر:

ایلک‌ مرحله‌ده (آیدینلانما دؤورونده) اوزرینه گؤتوردویو اساس مقصدده، عنعنه‌نین خورافه‌چی‌لیینی و دینی فاناتیزمی تنقید ائتمک مسئله‌لری‌ دورور. آیدینلانمانین عمومی دورومونو آچیقلادیقدان سونرا، و بو جریانین عصیانکار، علمی و اوسچو (خردگرا) اولدوغونون نئجه‌لیینی چؤزمک اوچون کانکرئت اولاراق اؤلکه‌میزده یاشادیغیمیز دوروملار گؤز اؤنونده جانلانیر. آیدینلانما دؤورو اؤلکه‌میزده نئجه یاراناراق جانلانیر و هانسی ایلکه‌لری منیمسه‌ییر؟ سورغوسونا آیدینلیق گتیرمه‌یه چالیشاراق ایلک اجتماعی #مدرنیست‌لریمیزدن ده سؤز آچاجاغیق.
ایکینجی مرحله سیاسی‌لشمه مرحله‌سی‌دیر. بو دؤنَم رضاشاه و اؤلکه‌لر آراسی سرحدلر قویولدوغو چاغدان باشلایاراق یئرلی سیاستین قاداغالارینا اعتراض و عصیانکارلیق مرحله‌سی کیمی‌آیدینلارین دوشونجه‌سینی مشغول ائدیر. آذربايجان ادبياتيندا، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك (رضاشاه زامانيناجاق) سرحد يوخدور. يعني ایران آذربایجانی ایله آذربایجان جمهوریتی ادبیاتی، بير بيري ایله سیخ ايلگي و اونسیتده‌دیلر. ائله بونا گؤره بيز ده، بو زاماناجاق ادبياتيميزدا هئچ بير فرق قويمادان عموميتله بو دؤورون ادبياتيني بير يئرده آراشديراجاغیق. دوغروسو دا ائله بودور. چونكی فتحعلی‌آخوندزاده، علی‌اکبر صابير، جلیل‌محمدقليزاده،اوزئيير حاجي‌بيلي كيمي ادبياتچيلارين يازي و شعرلري ایران آذربایجانی ایله علاقه‌ده اولاراق سجيه‌لنير. اوزئييرين مشروطه حاقدا يازديغي فيليئتون‌لاري، صابير و میرزه‌جلیل‌ین يازديغي شعر و نثرلري بونا نمونه‌دیر. عيني حالدا ایران آذربایجانیندا چيخان درگي و قزئت‌لر، شاعير و يازيچيلار آذربایجان جمهوریتینی هئچ ده گؤزدن قاچيرماييرلار. بئله اولان حالدا بيزجه بو ادبياتا سينير و سرحد قويماق، گئرچك‌لييه گؤز يومماقدير. بونا گؤره بيزيم اجتماعی ادبی يوزوملاريميز، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك ایران آذربایجانی و آذربایجان جمهوریتینده یارانان ادبياتی و اونون دورومونو نظردن قاچیرمایاجاقدیر.

اوچونجو مرحله 1340.جی اون‌ایللیکدن باشلایاراق ایندییه‌دک سورَن و ایکینجی مرحله‌نین داوامیندا یاراناراق عمومیتله «کیملیک‌ دارتیشما» مرحله‌سی‌ کیمی سجیه‌لنیر.

یئکون اولاراق دئمک اولار کی: آذربايجان شعرينده، مشروطه دؤورنده اولان یئنی‌لیک، دوشونجه و مضمون فاکتورو اوزره قورولور. «چاغداشلانما» دؤورونده‌ كي يئني‌ليك ایسه، مدرنیزمين «تاريخي» مرحله‌سيني عكس ائدير. 70.جي اون ‌ايلليكدن بو يانا ايسه، بيز مدرنیزمين هر ايكي اوزونو ياشاييريق. يعني بو دؤور شعريميز، دوشونجه‌سل و تاریخی مرحله‌لريني قاريشديراراق ييغجام بير مدرن دوشونجه‌ني احاطه ائتمه‌یه باشلايير.
«مدرن شعر» نه‌دیر؟ هانسی اؤزللیک‌لرله باشقا شعر نوع‌لریندن سئچیلیر؟ آرتیق شعر عالمینده بونو سئزمک اولور کی بو گونکو شعریمیزین پوتانسیئلی بیر سیرا اؤزللیک‌لرینه گؤره کلاسیک شعریمیزله فرقله‌نیر. بو پوتانسیئل‌لر اساسیندا «مدرن شعر» آدلاندیردیغیمیز شعریمیز یارانیر. آنجاق مدرن شعریمیز هانسی تاریخی مرحله‌لری سووشدورموش؟ هانسی زامانا مدرن دئییریک و نه زاماندان مدرن شعریمیز باشلامیش؟ بو مرحله‌لری آراشدیرما یؤن‌لرینه گؤره، مدرن‌لشمه سورجینی هانسی زاماندان ایزله‌مه‌لییک؟ داها دوغروسو مدرن‌لشمه جریانی نئچه مرحله‌نی سووشدورور؟ کیمی سوال‌لاری آچیقلاماق لازیم گلیر.


https://telegram.me/dusharge


https://ishiq.net/xəbər/25179/همت-شهبازی‌نین-آذربایجان-شعرینده.html

#ایشیق سایتی
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان
#همت_شهبازی
نشر اختر ، چاپ اول ۱۳۸۳

چاپ دوم (۱۳۹۳) کتاب را می‌توانید از نشر #اختر تبریز تهیه فرمائید.

https://telegram.me/nashreakhtar
@dusharge || همت شهبازی
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان #همت_شهبازی نشر اختر ، چاپ اول ۱۳۸۳ چاپ دوم (۱۳۹۳) کتاب را می‌توانید از نشر #اختر تبریز تهیه فرمائید. https://telegram.me/nashreakhtar
حدودا ده سال پیش بود که در حین جستجو در فضای مجازی متوجه شدم کتاب #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان بنده در کتابخانه عمومی شهر #استکهلم کشور #سوئد برای مطالعه عموم نگهداری می‌شود. در آن موقع با خود فکر کردم که شاید از شیطنت‌های فضای مجازی بوده است. اما اخیرا متوجه شدم که موضوع حقیقت داشته و کتاب را نویسنده آذربایجانی آقای #گونتای_جوانشیر به کتابخانه عمومی استکهلم اهدا کرده است.

ضمن تشکر از حسن نظر ایشان، علاقمندان به مطالعه این کتاب در سوئد می‌توانند آن را از لینک زیر پیدا کرده و مطالعه نمایند.

https://biblioteket.stockholm.se/titel/200992#