@dusharge || همت شهبازی
#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم ایکی جیلدده یازان: #همت_شهبازی جیلدین طرحی: #ائلناز_خاکزاد ناشیر: #اختر، تبریز ۱۳۹۹ کیتابی #اختر نشریاتیندان آلا بیلرسیز ۰۴۱ ۳۵۵۵۵۳۹۳ @dusharge https://ishiq.net/xəbər/25179/همت-شهبازی‌نین-آذربایجان-شعرینده.html #ایشیق سایتی
#همت_شهبازی‌نین #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابی چاپ اولدو
یازار و تنقیدچی همت شهبازی‌نین آذربایجان شعرینده مدرنیزم کیتابی ایکی جیلدده تبریزین آدلیم ناشیری #اختر یایین ائوی طرفیندن چاپ اولاراق ایشیق اوزو گؤردو. یازیچی بوندان اؤنجه ایلک تنقیدی اثری «آذربایجان شعری‌نین تنقیدی آراشدیرماسینی» ( #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان) فارسجا یازمیشدی. بو دفعه یازیچی بو کیتابینی دوغما آنا دیلیمیزده یازاراق تخمیناً ۲۰۰ ایللیک بیر دؤورو یعنی م.ف.آخوندزاده‌دن تا بو گونه‌دک بیر دؤورو چئوره‌ییر. یازیچی مدرن دؤورونو یاخشیجا ایضاح ائتمک اوچون بو دؤوردن اؤنجه ایکی دؤورو یعنی آیدینلانما و چاغداشلانما دؤورو شعریمیزی ده آراشدیراراق #مدرن_شعره کئچید آلدیقدا ایلک اؤنجه عمومیتله مدرن شعرین نه اولدوغونو، نئجه یارانماسینی، اونون بدیعی اؤزل‌لیکلرینی نظری مباحثه‌لرینی وئریر. بو آراشدیرمادا نمونه‌لر تحلیل اولونور. یازیچی کیتابین اؤنسؤزونده بو دؤورلر اساسیندا آراشدیرماسینی بئله آچیقلاییر:
ایلک مرحله‌ده (آیدینلانما دؤورونده) اوزرینه گؤتوردویو اساس مقصدده، عنعنه‌نین خورافه‌چی‌لیینی و دینی فاناتیزمی تنقید ائتمک مسئله‌لری دورور. آیدینلانمانین عمومی دورومونو آچیقلادیقدان سونرا، و بو جریانین عصیانکار، علمی و اوسچو (خردگرا) اولدوغونون نئجه‌لیینی چؤزمک اوچون کانکرئت اولاراق اؤلکه‌میزده یاشادیغیمیز دوروملار گؤز اؤنونده جانلانیر. آیدینلانما دؤورو اؤلکه‌میزده نئجه یاراناراق جانلانیر و هانسی ایلکه‌لری منیمسه‌ییر؟ سورغوسونا آیدینلیق گتیرمه‌یه چالیشاراق ایلک اجتماعی #مدرنیست‌لریمیزدن ده سؤز آچاجاغیق.
ایکینجی مرحله سیاسی‌لشمه مرحله‌سی‌دیر. بو دؤنَم رضاشاه و اؤلکه‌لر آراسی سرحدلر قویولدوغو چاغدان باشلایاراق یئرلی سیاستین قاداغالارینا اعتراض و عصیانکارلیق مرحله‌سی کیمی‌آیدینلارین دوشونجه‌سینی مشغول ائدیر. آذربايجان ادبياتيندا، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك (رضاشاه زامانيناجاق) سرحد يوخدور. يعني ایران آذربایجانی ایله آذربایجان جمهوریتی ادبیاتی، بير بيري ایله سیخ ايلگي و اونسیتده‌دیلر. ائله بونا گؤره بيز ده، بو زاماناجاق ادبياتيميزدا هئچ بير فرق قويمادان عموميتله بو دؤورون ادبياتيني بير يئرده آراشديراجاغیق. دوغروسو دا ائله بودور. چونكی فتحعلی‌آخوندزاده، علی‌اکبر صابير، جلیل‌محمدقليزاده،اوزئيير حاجي‌بيلي كيمي ادبياتچيلارين يازي و شعرلري ایران آذربایجانی ایله علاقه‌ده اولاراق سجيه‌لنير. اوزئييرين مشروطه حاقدا يازديغي فيليئتون‌لاري، صابير و میرزه‌جلیل‌ین يازديغي شعر و نثرلري بونا نمونه‌دیر. عيني حالدا ایران آذربایجانیندا چيخان درگي و قزئت‌لر، شاعير و يازيچيلار آذربایجان جمهوریتینی هئچ ده گؤزدن قاچيرماييرلار. بئله اولان حالدا بيزجه بو ادبياتا سينير و سرحد قويماق، گئرچك‌لييه گؤز يومماقدير. بونا گؤره بيزيم اجتماعی ادبی يوزوملاريميز، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك ایران آذربایجانی و آذربایجان جمهوریتینده یارانان ادبياتی و اونون دورومونو نظردن قاچیرمایاجاقدیر.
اوچونجو مرحله 1340.جی اون‌ایللیکدن باشلایاراق ایندییه‌دک سورَن و ایکینجی مرحله‌نین داوامیندا یاراناراق عمومیتله «کیملیک دارتیشما» مرحله‌سی کیمی سجیه‌لنیر.
یئکون اولاراق دئمک اولار کی: آذربايجان شعرينده، مشروطه دؤورنده اولان یئنی‌لیک، دوشونجه و مضمون فاکتورو اوزره قورولور. «چاغداشلانما» دؤورونده كي يئني‌ليك ایسه، مدرنیزمين «تاريخي» مرحله‌سيني عكس ائدير. 70.جي اون ايلليكدن بو يانا ايسه، بيز مدرنیزمين هر ايكي اوزونو ياشاييريق. يعني بو دؤور شعريميز، دوشونجه‌سل و تاریخی مرحله‌لريني قاريشديراراق ييغجام بير مدرن دوشونجه‌ني احاطه ائتمه‌یه باشلايير.
«مدرن شعر» نه‌دیر؟ هانسی اؤزللیک‌لرله باشقا شعر نوع‌لریندن سئچیلیر؟ آرتیق شعر عالمینده بونو سئزمک اولور کی بو گونکو شعریمیزین پوتانسیئلی بیر سیرا اؤزللیک‌لرینه گؤره کلاسیک شعریمیزله فرقله‌نیر. بو پوتانسیئل‌لر اساسیندا «مدرن شعر» آدلاندیردیغیمیز شعریمیز یارانیر. آنجاق مدرن شعریمیز هانسی تاریخی مرحله‌لری سووشدورموش؟ هانسی زامانا مدرن دئییریک و نه زاماندان مدرن شعریمیز باشلامیش؟ بو مرحله‌لری آراشدیرما یؤن‌لرینه گؤره، مدرن‌لشمه سورجینی هانسی زاماندان ایزله‌مه‌لییک؟ داها دوغروسو مدرن‌لشمه جریانی نئچه مرحله‌نی سووشدورور؟ کیمی سوال‌لاری آچیقلاماق لازیم گلیر.
https://telegram.me/dusharge
https://ishiq.net/xəbər/25179/همت-شهبازی‌نین-آذربایجان-شعرینده.html
#ایشیق سایتی
یازار و تنقیدچی همت شهبازی‌نین آذربایجان شعرینده مدرنیزم کیتابی ایکی جیلدده تبریزین آدلیم ناشیری #اختر یایین ائوی طرفیندن چاپ اولاراق ایشیق اوزو گؤردو. یازیچی بوندان اؤنجه ایلک تنقیدی اثری «آذربایجان شعری‌نین تنقیدی آراشدیرماسینی» ( #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان) فارسجا یازمیشدی. بو دفعه یازیچی بو کیتابینی دوغما آنا دیلیمیزده یازاراق تخمیناً ۲۰۰ ایللیک بیر دؤورو یعنی م.ف.آخوندزاده‌دن تا بو گونه‌دک بیر دؤورو چئوره‌ییر. یازیچی مدرن دؤورونو یاخشیجا ایضاح ائتمک اوچون بو دؤوردن اؤنجه ایکی دؤورو یعنی آیدینلانما و چاغداشلانما دؤورو شعریمیزی ده آراشدیراراق #مدرن_شعره کئچید آلدیقدا ایلک اؤنجه عمومیتله مدرن شعرین نه اولدوغونو، نئجه یارانماسینی، اونون بدیعی اؤزل‌لیکلرینی نظری مباحثه‌لرینی وئریر. بو آراشدیرمادا نمونه‌لر تحلیل اولونور. یازیچی کیتابین اؤنسؤزونده بو دؤورلر اساسیندا آراشدیرماسینی بئله آچیقلاییر:
ایلک مرحله‌ده (آیدینلانما دؤورونده) اوزرینه گؤتوردویو اساس مقصدده، عنعنه‌نین خورافه‌چی‌لیینی و دینی فاناتیزمی تنقید ائتمک مسئله‌لری دورور. آیدینلانمانین عمومی دورومونو آچیقلادیقدان سونرا، و بو جریانین عصیانکار، علمی و اوسچو (خردگرا) اولدوغونون نئجه‌لیینی چؤزمک اوچون کانکرئت اولاراق اؤلکه‌میزده یاشادیغیمیز دوروملار گؤز اؤنونده جانلانیر. آیدینلانما دؤورو اؤلکه‌میزده نئجه یاراناراق جانلانیر و هانسی ایلکه‌لری منیمسه‌ییر؟ سورغوسونا آیدینلیق گتیرمه‌یه چالیشاراق ایلک اجتماعی #مدرنیست‌لریمیزدن ده سؤز آچاجاغیق.
ایکینجی مرحله سیاسی‌لشمه مرحله‌سی‌دیر. بو دؤنَم رضاشاه و اؤلکه‌لر آراسی سرحدلر قویولدوغو چاغدان باشلایاراق یئرلی سیاستین قاداغالارینا اعتراض و عصیانکارلیق مرحله‌سی کیمی‌آیدینلارین دوشونجه‌سینی مشغول ائدیر. آذربايجان ادبياتيندا، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك (رضاشاه زامانيناجاق) سرحد يوخدور. يعني ایران آذربایجانی ایله آذربایجان جمهوریتی ادبیاتی، بير بيري ایله سیخ ايلگي و اونسیتده‌دیلر. ائله بونا گؤره بيز ده، بو زاماناجاق ادبياتيميزدا هئچ بير فرق قويمادان عموميتله بو دؤورون ادبياتيني بير يئرده آراشديراجاغیق. دوغروسو دا ائله بودور. چونكی فتحعلی‌آخوندزاده، علی‌اکبر صابير، جلیل‌محمدقليزاده،اوزئيير حاجي‌بيلي كيمي ادبياتچيلارين يازي و شعرلري ایران آذربایجانی ایله علاقه‌ده اولاراق سجيه‌لنير. اوزئييرين مشروطه حاقدا يازديغي فيليئتون‌لاري، صابير و میرزه‌جلیل‌ین يازديغي شعر و نثرلري بونا نمونه‌دیر. عيني حالدا ایران آذربایجانیندا چيخان درگي و قزئت‌لر، شاعير و يازيچيلار آذربایجان جمهوریتینی هئچ ده گؤزدن قاچيرماييرلار. بئله اولان حالدا بيزجه بو ادبياتا سينير و سرحد قويماق، گئرچك‌لييه گؤز يومماقدير. بونا گؤره بيزيم اجتماعی ادبی يوزوملاريميز، سياسي‌لشمه دؤورونه‌دك ایران آذربایجانی و آذربایجان جمهوریتینده یارانان ادبياتی و اونون دورومونو نظردن قاچیرمایاجاقدیر.
اوچونجو مرحله 1340.جی اون‌ایللیکدن باشلایاراق ایندییه‌دک سورَن و ایکینجی مرحله‌نین داوامیندا یاراناراق عمومیتله «کیملیک دارتیشما» مرحله‌سی کیمی سجیه‌لنیر.
یئکون اولاراق دئمک اولار کی: آذربايجان شعرينده، مشروطه دؤورنده اولان یئنی‌لیک، دوشونجه و مضمون فاکتورو اوزره قورولور. «چاغداشلانما» دؤورونده كي يئني‌ليك ایسه، مدرنیزمين «تاريخي» مرحله‌سيني عكس ائدير. 70.جي اون ايلليكدن بو يانا ايسه، بيز مدرنیزمين هر ايكي اوزونو ياشاييريق. يعني بو دؤور شعريميز، دوشونجه‌سل و تاریخی مرحله‌لريني قاريشديراراق ييغجام بير مدرن دوشونجه‌ني احاطه ائتمه‌یه باشلايير.
«مدرن شعر» نه‌دیر؟ هانسی اؤزللیک‌لرله باشقا شعر نوع‌لریندن سئچیلیر؟ آرتیق شعر عالمینده بونو سئزمک اولور کی بو گونکو شعریمیزین پوتانسیئلی بیر سیرا اؤزللیک‌لرینه گؤره کلاسیک شعریمیزله فرقله‌نیر. بو پوتانسیئل‌لر اساسیندا «مدرن شعر» آدلاندیردیغیمیز شعریمیز یارانیر. آنجاق مدرن شعریمیز هانسی تاریخی مرحله‌لری سووشدورموش؟ هانسی زامانا مدرن دئییریک و نه زاماندان مدرن شعریمیز باشلامیش؟ بو مرحله‌لری آراشدیرما یؤن‌لرینه گؤره، مدرن‌لشمه سورجینی هانسی زاماندان ایزله‌مه‌لییک؟ داها دوغروسو مدرن‌لشمه جریانی نئچه مرحله‌نی سووشدورور؟ کیمی سوال‌لاری آچیقلاماق لازیم گلیر.
https://telegram.me/dusharge
https://ishiq.net/xəbər/25179/همت-شهبازی‌نین-آذربایجان-شعرینده.html
#ایشیق سایتی
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.