« #عاشیقلی_کروان» اثرینه بیر باخیش
یازان: #همت_شهبازی
«عاشیقلی کروان»، #مفتون_امینی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده یاراتدیغی گؤزل و بدیعی بیر اثری‌دیر. بو اثری اوخویاندا، آتا بابالاریمیزین #مَثل، #ضرب‌المثل شکلینده سؤیله‌دیک‌لرینی، علوی فیکیرلرینی خاطیرلاییریق. آتالاریمیزین سؤزونده‌کی قیسالیق، عینی زاماندا بؤیوک دوشونجه قایناغی، انسانی بوتون یاشاییش ساحه‌سینده آییق‌لیغا و داورانیشینی گؤزل سوییه‌ده گؤسترمه‌یه چاغیریر. بئله بیر دوشونجه‌نین داوامچیسی هله ده بیزیم دوشونجه‌لی و آغ ساققال شاعیرلریمیز آراسیندا گؤرونور. اؤرنک اولاراق: « #سؤنمز»ین « #شئح_مونجوغو» اثری، «عاشیقلی کروان» ایله اوزون سوره قیریلان حلقه‌واری قاندال‌لارینی ایلگی‌لندیردی. هله سؤنمزدن اؤنجه بیزیم ایکی دیللی شاعیریمیز «مفتون امینی» مثل و ضرب‌المثل‌لری بدیعی شکیلده شعرده ایشلتمک سیناغیندان اوغورلو چیخمیشدی؛ بونا گؤره ده من «عاشیقلی کروان» اثرینی بیر #تمثیلی (آللئقوریک) اثر کیمی دَیرلندیریرم.
تمثیلین مضمون باخیمیندان کؤکونده فلسفه وار. فلسفه‌نین ایلکین تمثیلچی‌لری، تمثیل واسیطه‌سییله اؤز دوشونجه‌لرینی دئمیشلر. بونلارین ان باشلیجاسی #افلاطوندور. اورتا دؤنم‌لره گلدیکده ایسه، تمثیل اؤز #فلسفی آنلامینی قوروماقلا یاناشی ادبیاتدا اؤزللیکله شعرده اؤز عکسینی تاپدی. #گنجه‌لی نظامی‌نین اثرلری، #دانته‌نین ایلاهی کمدیسی، #جان_میلتونون ایتمیش جنتی، #عطار_نیشابوری‌نین منطق‌الطیر، #محمد_فضولی‌نین سفرنامه روح، #محمدباقر_خلخالی‌نین ثعلبیه (تولکی‌نامه) کیمی اثرلرینده تمثیل باشلیجا رول اویناییر. تمثیل-ین ادبیاتا گیردیکده داها چوخ فورمجا اؤنملی اولدوغونو گؤروروک. اونون فورم قاتینا استعاره و مجاز گیریر.
« #تمثیل» آذربایجان ادبیاتیندا أن چوخ، بایاتیلاریمیزدا ایشله‌نیر. قئید ائدیرم کی تمثیل آتالار سؤزوندن فرقلی‌دیر. تمثیل ذئهنی (اؤزنل، سوبیئکتیو) آنلاملاری اوزه چیخاریب اونو عینی‌لشدیریر. بو او دئمکدیر کی انسان تمثیل-ین گوجو ایله هر شئیی حتتا أن ایچسل دویغولاری دا بئله، ظاهیری بیچیمده گؤرور. شاعیرین بو حاقدا کؤمه‌یینه یاشاییش آلانیندا قازاندیغی تجروبه گلیر. او یاشاییش، طبیعت و خلقی‌نین عادت و عنعنه‌سی‌نین کؤمه‌یی ایله هر شئیی بیزیم گؤزوموزون اؤنونده جانلاندیریر. تمثیل انسانین معنوی و مادی دویغولارینی، طبیعت، توپلوم و اشیادان آلماقلا یاناشی اونو مقایسه‌لی شکیلده عینی‌لشدیریب ساده بیر اوسلوبدا اوخوجویا چاتدیریر.
#مفتون_امینی بو اوسلوبدان یارارلانماقلا اؤز دوشونجه و دونیا گؤروشونو آیدین و ساده شکیلده بیزه سؤیله‌ییر و بونونلا دا توپلومسال یاشاییشین، بدیعی اوبرازلارینی یارادیر:
اگر قوش یورقون اولسا پّر گؤتورمز
یالانچی عشقی هئشواخ تر گؤتورمز
عزیزیم قلبیمه دَیسن یاواش دَی
بو بیر گولداندی سینسا جر گؤتورمز (۱)
ائله بونا گؤره ده شاعیرین بو اثری بایاتی وزنینده اولماسا دا، بایاتی ریتمی ایله وورغولانیر؛ و بو سببدن «عاشیقلی کروان» اثری‌نین مضمونو بایاتی مضمونونو اؤزونه آلمیشدیر.
شاعیر تمثیل گوجو ایله، گؤزل و بدیعی آنلام یاراتمیشدیر؛ اؤرنک اوچون: او «حقیقتین» سیرلی سیماسی و دولاشیقلارینی و أل یئتیشمزلییی و اوزونلوغونو گؤسترمک اوچون، اونو بیر چای تصور ائدیرکی یوزبیر آدیلا یوز یئردن کئچیر:
بو بیر سؤزدور گولوم قالسین یادیندا
شیرین یا شور، دوتارلیق وار دادیندا
حقیقت بیر اوزون چای‌دیر بوروقلو
کی یوز یئردن کئچیر، یوز بیر آدیندا
«تمثیل شاعیرین الینده اؤز فیکیر و قایغی‌لارینی سؤیله‌مک اوچون أن گوجلو بیر آراج‌دیر. اوخوجو تمثیل آراجی ایله شاعیرین فیکیرلرینی دویور، هله اوسته‌لیک اونو همیشه‌لیک اؤز بئینینده ساخلاییر. چونکی او ساده و اوره‌یه یاتیم بیر دیل یعنی تمثیل دیلی ایله یازیلیب‌دیر. اونون حتتا پوئمانی اوچ بؤلومه بؤلدویو آدلاردا دا بئله، تمثیل دویغوسو واردیر. شاعیر اؤز خلقی‌نین عادت و عنعنعه‌لریندن و سئودییی طبیعتین اوچ اوبرازیندان (یعنی: اوجاق، بولاق و داغ اوبرازلاریندان) صنعتکارلیقلا یارارلانیر».( ۲)
بئله‌لیکله بیرینجی بؤلومونو «اوجاق باشیندا» آدلاندیرماقلا، خلقی‌نین أن اسکی زامانلاردان سئودییی اود، یورد و اوجاق باشیندا ییغیشیب یاشاییشین چئشیدلی ساحه‌لری حاققیندا دوشونجه‌لرینی و همچنین بیر- بیرینه اوجاق باشیندا «بوی بویلاییب، سوی سؤیله‌دیک‌لرینی» یادا سالیر؛ سانکی بو صنعتکار آشیقلار، بو ائلین باش بیلن‌لری، اوجاق باشینا ییغیشماقلا گله‌جک حاققیندا اؤز پلانلارینی بیربیریله بؤلوشدورورلر:
میز اوسته، رنگ‌لی – رنگ‌لی ، قاب قاشیق‌لار
حیه‌طده، رنگی سولموش، سارماشیق‌لار
عجب حالدیر، اوره‌ک قئینیر، غم اوینور
سازیز قربانی، قالخین، آی عاشیقلار!
👇👇👇 @dusharge 👇👇👇
یازان: #همت_شهبازی
«عاشیقلی کروان»، #مفتون_امینی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده یاراتدیغی گؤزل و بدیعی بیر اثری‌دیر. بو اثری اوخویاندا، آتا بابالاریمیزین #مَثل، #ضرب‌المثل شکلینده سؤیله‌دیک‌لرینی، علوی فیکیرلرینی خاطیرلاییریق. آتالاریمیزین سؤزونده‌کی قیسالیق، عینی زاماندا بؤیوک دوشونجه قایناغی، انسانی بوتون یاشاییش ساحه‌سینده آییق‌لیغا و داورانیشینی گؤزل سوییه‌ده گؤسترمه‌یه چاغیریر. بئله بیر دوشونجه‌نین داوامچیسی هله ده بیزیم دوشونجه‌لی و آغ ساققال شاعیرلریمیز آراسیندا گؤرونور. اؤرنک اولاراق: « #سؤنمز»ین « #شئح_مونجوغو» اثری، «عاشیقلی کروان» ایله اوزون سوره قیریلان حلقه‌واری قاندال‌لارینی ایلگی‌لندیردی. هله سؤنمزدن اؤنجه بیزیم ایکی دیللی شاعیریمیز «مفتون امینی» مثل و ضرب‌المثل‌لری بدیعی شکیلده شعرده ایشلتمک سیناغیندان اوغورلو چیخمیشدی؛ بونا گؤره ده من «عاشیقلی کروان» اثرینی بیر #تمثیلی (آللئقوریک) اثر کیمی دَیرلندیریرم.
تمثیلین مضمون باخیمیندان کؤکونده فلسفه وار. فلسفه‌نین ایلکین تمثیلچی‌لری، تمثیل واسیطه‌سییله اؤز دوشونجه‌لرینی دئمیشلر. بونلارین ان باشلیجاسی #افلاطوندور. اورتا دؤنم‌لره گلدیکده ایسه، تمثیل اؤز #فلسفی آنلامینی قوروماقلا یاناشی ادبیاتدا اؤزللیکله شعرده اؤز عکسینی تاپدی. #گنجه‌لی نظامی‌نین اثرلری، #دانته‌نین ایلاهی کمدیسی، #جان_میلتونون ایتمیش جنتی، #عطار_نیشابوری‌نین منطق‌الطیر، #محمد_فضولی‌نین سفرنامه روح، #محمدباقر_خلخالی‌نین ثعلبیه (تولکی‌نامه) کیمی اثرلرینده تمثیل باشلیجا رول اویناییر. تمثیل-ین ادبیاتا گیردیکده داها چوخ فورمجا اؤنملی اولدوغونو گؤروروک. اونون فورم قاتینا استعاره و مجاز گیریر.
« #تمثیل» آذربایجان ادبیاتیندا أن چوخ، بایاتیلاریمیزدا ایشله‌نیر. قئید ائدیرم کی تمثیل آتالار سؤزوندن فرقلی‌دیر. تمثیل ذئهنی (اؤزنل، سوبیئکتیو) آنلاملاری اوزه چیخاریب اونو عینی‌لشدیریر. بو او دئمکدیر کی انسان تمثیل-ین گوجو ایله هر شئیی حتتا أن ایچسل دویغولاری دا بئله، ظاهیری بیچیمده گؤرور. شاعیرین بو حاقدا کؤمه‌یینه یاشاییش آلانیندا قازاندیغی تجروبه گلیر. او یاشاییش، طبیعت و خلقی‌نین عادت و عنعنه‌سی‌نین کؤمه‌یی ایله هر شئیی بیزیم گؤزوموزون اؤنونده جانلاندیریر. تمثیل انسانین معنوی و مادی دویغولارینی، طبیعت، توپلوم و اشیادان آلماقلا یاناشی اونو مقایسه‌لی شکیلده عینی‌لشدیریب ساده بیر اوسلوبدا اوخوجویا چاتدیریر.
#مفتون_امینی بو اوسلوبدان یارارلانماقلا اؤز دوشونجه و دونیا گؤروشونو آیدین و ساده شکیلده بیزه سؤیله‌ییر و بونونلا دا توپلومسال یاشاییشین، بدیعی اوبرازلارینی یارادیر:
اگر قوش یورقون اولسا پّر گؤتورمز
یالانچی عشقی هئشواخ تر گؤتورمز
عزیزیم قلبیمه دَیسن یاواش دَی
بو بیر گولداندی سینسا جر گؤتورمز (۱)
ائله بونا گؤره ده شاعیرین بو اثری بایاتی وزنینده اولماسا دا، بایاتی ریتمی ایله وورغولانیر؛ و بو سببدن «عاشیقلی کروان» اثری‌نین مضمونو بایاتی مضمونونو اؤزونه آلمیشدیر.
شاعیر تمثیل گوجو ایله، گؤزل و بدیعی آنلام یاراتمیشدیر؛ اؤرنک اوچون: او «حقیقتین» سیرلی سیماسی و دولاشیقلارینی و أل یئتیشمزلییی و اوزونلوغونو گؤسترمک اوچون، اونو بیر چای تصور ائدیرکی یوزبیر آدیلا یوز یئردن کئچیر:
بو بیر سؤزدور گولوم قالسین یادیندا
شیرین یا شور، دوتارلیق وار دادیندا
حقیقت بیر اوزون چای‌دیر بوروقلو
کی یوز یئردن کئچیر، یوز بیر آدیندا
«تمثیل شاعیرین الینده اؤز فیکیر و قایغی‌لارینی سؤیله‌مک اوچون أن گوجلو بیر آراج‌دیر. اوخوجو تمثیل آراجی ایله شاعیرین فیکیرلرینی دویور، هله اوسته‌لیک اونو همیشه‌لیک اؤز بئینینده ساخلاییر. چونکی او ساده و اوره‌یه یاتیم بیر دیل یعنی تمثیل دیلی ایله یازیلیب‌دیر. اونون حتتا پوئمانی اوچ بؤلومه بؤلدویو آدلاردا دا بئله، تمثیل دویغوسو واردیر. شاعیر اؤز خلقی‌نین عادت و عنعنعه‌لریندن و سئودییی طبیعتین اوچ اوبرازیندان (یعنی: اوجاق، بولاق و داغ اوبرازلاریندان) صنعتکارلیقلا یارارلانیر».( ۲)
بئله‌لیکله بیرینجی بؤلومونو «اوجاق باشیندا» آدلاندیرماقلا، خلقی‌نین أن اسکی زامانلاردان سئودییی اود، یورد و اوجاق باشیندا ییغیشیب یاشاییشین چئشیدلی ساحه‌لری حاققیندا دوشونجه‌لرینی و همچنین بیر- بیرینه اوجاق باشیندا «بوی بویلاییب، سوی سؤیله‌دیک‌لرینی» یادا سالیر؛ سانکی بو صنعتکار آشیقلار، بو ائلین باش بیلن‌لری، اوجاق باشینا ییغیشماقلا گله‌جک حاققیندا اؤز پلانلارینی بیربیریله بؤلوشدورورلر:
میز اوسته، رنگ‌لی – رنگ‌لی ، قاب قاشیق‌لار
حیه‌طده، رنگی سولموش، سارماشیق‌لار
عجب حالدیر، اوره‌ک قئینیر، غم اوینور
سازیز قربانی، قالخین، آی عاشیقلار!
👇👇👇 @dusharge 👇👇👇
@dusharge || همت شهبازی
« #عاشیقلی_کروان» اثرینه بیر باخیش یازان: #همت_شهبازی «عاشیقلی کروان»، #مفتون_امینی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده یاراتدیغی گؤزل و بدیعی بیر اثری‌دیر. بو اثری اوخویاندا، آتا بابالاریمیزین #مَثل، #ضرب‌المثل شکلینده سؤیله‌دیک‌لرینی، علوی فیکیرلرینی خاطیرلاییریق.…
بئله‌لیکله پلانلارینی بؤلوشدورندن سونرا حرکت ائدیب، حیات و طبیعتین أن گؤزل و دورولوغو یعنی «بولاق باشینا» یئتیشیرلر. بولاق باشینا یئتیشمکله، اونلار داها دا توتدوقلاری یوللاردا محکم و اراده‌لی اولماقلارینا تأکید ائدیرلر. ائله بونا گؤره ده اونلارین بو حرکتی سونوجوندا، داغ باشینی یعنی حیات و طبیعتین زیروه‌لی نؤقطه‌سینی منیمسه‌ییرلر.
«شاعیرین تمثیل‌لری‌نین چوخ بؤلومو، اونون ذؤوق و خیالی‌نین منطقی سونوجوندا یارانیر. منطقچی‌لرین اوچ بوجاقلی اؤنَرمه‌لرینی (قضیه‌سینی) خاطیرلاماقلا، قئید ائدیریک کی او شعرلری‌نین چوخ قیسمینی، منطقچی‌لرین اؤنرمه‌لری کیمی یئنی بیر تمثیل یاراتمیشدیر:
نئجه یئرلشدی داشلار تیر – کاماندا
بو آفت یاغمامیشدی هئش زاماندا
سو دامدان دامسا، آساندور علاجی
آما کیم، نئیله‌ییم گؤزدن داماندا؟
بو اونون بؤیوک تجروبه‌یه مالیک اولماسینی گؤستریر. تجروبه‌سیز آدام بئله گؤزل بیر منطق اؤنرمه‌سی چیخارا بیلمز نئجه کی بیزیم آتا بابالاریمیز تجروبه و بیلیک نتیجه‌سینده اؤنملی سؤزلر و نصیحت‌لر دئمیشلر».( ۳)
بئله نظره گلیرکی #مفتون_امینی «عاشیقلی کروان» اثرینده، تمثیلدن علاوه، سیمگه‌دن ده (سیمبول) یارارلانمیشدیر. دوغرودور تمثیل ایله سیمگه بیربیریله اورتاقلیق و یاخینلیغی چوخدور، آنجاق اونلارین آراسیندا بیر نئچه فرق ده گؤرونمکده‌دیر. بیریسی بو کی تمثیلده، ایمگه (تصویر) یاراتماغا آز دَیر وئریلیر و اونون داخیلی آنلامی نظرده توتولور، حال بو کی سیمگه ده شاعیر و یازارین صنعتی، تکجه سیمگه و اونون یاراتدیغی ایمگه‌لرله بللی اولور. ایکینجی فرق بوراسیندادیرکی عمومیتله تمثیلده بیر ایفاده، جومله و یا باشقا سؤزله دئسک عمومی بیر شئی نظره آلینیر، حال بو کی شاعیر وارگوجونو ایشله‌دیر و دئمک اولار کی باشقا بیر ساختا آنلام و ایفاده یارادیر، بو دا ائله سیمگه‌نین بیر آنلامینی آچیقلاییر: بیر سؤزله ایکی آنلام و یا بیر سؤزجوک گتیرمکله باشقا آنلامی ایفاده ائتمک آنلامی.
#مفتون_امینی‌نین سیمگه‌لری ساده و عینی زاماندا چوخ مرکب‌دیر. بئله کی ایلک باخیشدا اوخوجو سؤزجوک‌لرین اؤز عادی حالیندا ایشلنمه‌لرینی دویور (بو دا اونون بیر باشقا گوجه یعنی ادبی صنعت‌لرین بیریندن اولان « #سهل_الممتنع» گوجونه مالیک اولماسینی گؤستریر) آنجاق درین دوشوندوکده اونون باشقا آنلام و آنلاییش داشیدیغینی دا دویورسان. ائله بونا اؤرنک اثرین ایلک بؤلوموندن وئریریک:
… گئجه باشلانمیشدی .
قیش ایدی
بوران، آغ دلی‌لیغین، قورو بوداقلارا و سوواقلی دووارلارا چیرپیردی.
خرمن یئرینده، باغ اته‌یینده ، ایت‌لرین اولاماسیندان سوای، بیر سس گلمه‌ییردی.
گؤروندویو کیمی بورادا «گئجه»: اؤز قارانلیق دؤور آنلامینی، و «قیش»: دؤورون سویوقلوغو، و بو آرادا دلی و رحیم‌سیز «بوران»: یازیق و قورو بوداقلارا و دووارلارا رحیم‌سیزلییی حیات و طبیعت و یوردوموزا (خرمن) ایت‌لرین (طبیعت و توپلوم عامیل‌لری) اولاماسی شاعیرین سیمگه‌لی دوشونجه‌سیندن یارانیر.
« #عاشیقلی_کروان»ین باشدان باشا اویناق وورغو ایله یازیلماسی اوخوجونو حئیرتده قویور. اوندا اولان ریتمیک موسیقی، انساندا میللی روح و معنوی دویغو یارادیر.
شاعیر اثرین سونوندا دئییر: «بو شعیرلر هئچ بیری ابدی دویغو و یا ثابیت بیر فیکیر داشیمیر نییه کی بونلار لحظه‌لر شعری‌دیر و لحظه‌لر ده همیشه چئشیدلی‌دیر». شاعیرین بندلر آراسی دوشونجه‌لری فرقلی اولسا دا بیر نؤقطه‌ده یعنی اثرین هر بؤلومونون ایلکینده سربست شعر شکلینده گتیردییی اؤن‌سؤز، دوشونجه‌لرینی بیربیرینه جالاشدیریر. هله بونلاری نظره آلماساقدا او، بیرینجی بؤلومده (اوجاق باشیندا) یعنی هله کروانین حرکت ائتمه‌دییی چاغدا بعضی مسئله‌لره شوبهه ایله یاناشیر؛ آنجاق سونونجو مرحله ده (داغ باشیندا) یعنی مقصده یئتیشدیکدن سونرا و بوتون جهد و حرکت‌لری سونوجلانمادیقدان سونرا، بوتون اینام ایله باشقا جورا فیکیرله‌شیر. بیرینجی بؤلومده دئییر:
باخیش لار، گیزلیجه پیغام آلیرلار
نه یان – یان بیر بیریندن جام آلیرلار
اوره‌ک‌لر ایسته‌ییر دیللر دییه‌نمیر
و لاکین عشق لر الهام آلیرلار
اوچونجو بؤلومده ایسه بئله دئییر:
ایچاق بو جامی، اوزلر آغلیغی ایله
قیزارداق رنگی عشقین ساغلیغی ایله
سویوق، دونیانی باسمیشدیر ولاکین
نه غم واردیر، اوره‌ک‌لر داغلیغی ایله
#قایناقلار:
اؤرنک شعرلر آشاغیداکی اثردن‌دیر:
۱. #عاشیقلی_کروان، مفتون امینی، تبریز نشر رفعت، پاییز ۱۳۵۷
۲. #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان»، بو یازاردان، نشر اختر، تبریز ۱۳۸۳، ص۵۹
۳. یئنه اورایا باخ : صص ۵۹- ۶۰
_____&&____
#آچیقلاما:
مفتون امینی‌نین عاشیقلی کروان اثری ۱۳۸۹دا «از پرسه خیال در اطراف وقت سبز» آدلی کیتابی‌نین بیر بؤلومونده امرود یایین ائوی طرفیندن یئنی ائدیتله چاپ اولونموشدور. #عاشیقلی_کروان کیمی مستقل بیر
👇👇👇 @dusharge 👇👇👇 #آردی وار
«شاعیرین تمثیل‌لری‌نین چوخ بؤلومو، اونون ذؤوق و خیالی‌نین منطقی سونوجوندا یارانیر. منطقچی‌لرین اوچ بوجاقلی اؤنَرمه‌لرینی (قضیه‌سینی) خاطیرلاماقلا، قئید ائدیریک کی او شعرلری‌نین چوخ قیسمینی، منطقچی‌لرین اؤنرمه‌لری کیمی یئنی بیر تمثیل یاراتمیشدیر:
نئجه یئرلشدی داشلار تیر – کاماندا
بو آفت یاغمامیشدی هئش زاماندا
سو دامدان دامسا، آساندور علاجی
آما کیم، نئیله‌ییم گؤزدن داماندا؟
بو اونون بؤیوک تجروبه‌یه مالیک اولماسینی گؤستریر. تجروبه‌سیز آدام بئله گؤزل بیر منطق اؤنرمه‌سی چیخارا بیلمز نئجه کی بیزیم آتا بابالاریمیز تجروبه و بیلیک نتیجه‌سینده اؤنملی سؤزلر و نصیحت‌لر دئمیشلر».( ۳)
بئله نظره گلیرکی #مفتون_امینی «عاشیقلی کروان» اثرینده، تمثیلدن علاوه، سیمگه‌دن ده (سیمبول) یارارلانمیشدیر. دوغرودور تمثیل ایله سیمگه بیربیریله اورتاقلیق و یاخینلیغی چوخدور، آنجاق اونلارین آراسیندا بیر نئچه فرق ده گؤرونمکده‌دیر. بیریسی بو کی تمثیلده، ایمگه (تصویر) یاراتماغا آز دَیر وئریلیر و اونون داخیلی آنلامی نظرده توتولور، حال بو کی سیمگه ده شاعیر و یازارین صنعتی، تکجه سیمگه و اونون یاراتدیغی ایمگه‌لرله بللی اولور. ایکینجی فرق بوراسیندادیرکی عمومیتله تمثیلده بیر ایفاده، جومله و یا باشقا سؤزله دئسک عمومی بیر شئی نظره آلینیر، حال بو کی شاعیر وارگوجونو ایشله‌دیر و دئمک اولار کی باشقا بیر ساختا آنلام و ایفاده یارادیر، بو دا ائله سیمگه‌نین بیر آنلامینی آچیقلاییر: بیر سؤزله ایکی آنلام و یا بیر سؤزجوک گتیرمکله باشقا آنلامی ایفاده ائتمک آنلامی.
#مفتون_امینی‌نین سیمگه‌لری ساده و عینی زاماندا چوخ مرکب‌دیر. بئله کی ایلک باخیشدا اوخوجو سؤزجوک‌لرین اؤز عادی حالیندا ایشلنمه‌لرینی دویور (بو دا اونون بیر باشقا گوجه یعنی ادبی صنعت‌لرین بیریندن اولان « #سهل_الممتنع» گوجونه مالیک اولماسینی گؤستریر) آنجاق درین دوشوندوکده اونون باشقا آنلام و آنلاییش داشیدیغینی دا دویورسان. ائله بونا اؤرنک اثرین ایلک بؤلوموندن وئریریک:
… گئجه باشلانمیشدی .
قیش ایدی
بوران، آغ دلی‌لیغین، قورو بوداقلارا و سوواقلی دووارلارا چیرپیردی.
خرمن یئرینده، باغ اته‌یینده ، ایت‌لرین اولاماسیندان سوای، بیر سس گلمه‌ییردی.
گؤروندویو کیمی بورادا «گئجه»: اؤز قارانلیق دؤور آنلامینی، و «قیش»: دؤورون سویوقلوغو، و بو آرادا دلی و رحیم‌سیز «بوران»: یازیق و قورو بوداقلارا و دووارلارا رحیم‌سیزلییی حیات و طبیعت و یوردوموزا (خرمن) ایت‌لرین (طبیعت و توپلوم عامیل‌لری) اولاماسی شاعیرین سیمگه‌لی دوشونجه‌سیندن یارانیر.
« #عاشیقلی_کروان»ین باشدان باشا اویناق وورغو ایله یازیلماسی اوخوجونو حئیرتده قویور. اوندا اولان ریتمیک موسیقی، انساندا میللی روح و معنوی دویغو یارادیر.
شاعیر اثرین سونوندا دئییر: «بو شعیرلر هئچ بیری ابدی دویغو و یا ثابیت بیر فیکیر داشیمیر نییه کی بونلار لحظه‌لر شعری‌دیر و لحظه‌لر ده همیشه چئشیدلی‌دیر». شاعیرین بندلر آراسی دوشونجه‌لری فرقلی اولسا دا بیر نؤقطه‌ده یعنی اثرین هر بؤلومونون ایلکینده سربست شعر شکلینده گتیردییی اؤن‌سؤز، دوشونجه‌لرینی بیربیرینه جالاشدیریر. هله بونلاری نظره آلماساقدا او، بیرینجی بؤلومده (اوجاق باشیندا) یعنی هله کروانین حرکت ائتمه‌دییی چاغدا بعضی مسئله‌لره شوبهه ایله یاناشیر؛ آنجاق سونونجو مرحله ده (داغ باشیندا) یعنی مقصده یئتیشدیکدن سونرا و بوتون جهد و حرکت‌لری سونوجلانمادیقدان سونرا، بوتون اینام ایله باشقا جورا فیکیرله‌شیر. بیرینجی بؤلومده دئییر:
باخیش لار، گیزلیجه پیغام آلیرلار
نه یان – یان بیر بیریندن جام آلیرلار
اوره‌ک‌لر ایسته‌ییر دیللر دییه‌نمیر
و لاکین عشق لر الهام آلیرلار
اوچونجو بؤلومده ایسه بئله دئییر:
ایچاق بو جامی، اوزلر آغلیغی ایله
قیزارداق رنگی عشقین ساغلیغی ایله
سویوق، دونیانی باسمیشدیر ولاکین
نه غم واردیر، اوره‌ک‌لر داغلیغی ایله
#قایناقلار:
اؤرنک شعرلر آشاغیداکی اثردن‌دیر:
۱. #عاشیقلی_کروان، مفتون امینی، تبریز نشر رفعت، پاییز ۱۳۵۷
۲. #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان»، بو یازاردان، نشر اختر، تبریز ۱۳۸۳، ص۵۹
۳. یئنه اورایا باخ : صص ۵۹- ۶۰
_____&&____
#آچیقلاما:
مفتون امینی‌نین عاشیقلی کروان اثری ۱۳۸۹دا «از پرسه خیال در اطراف وقت سبز» آدلی کیتابی‌نین بیر بؤلومونده امرود یایین ائوی طرفیندن یئنی ائدیتله چاپ اولونموشدور. #عاشیقلی_کروان کیمی مستقل بیر
👇👇👇 @dusharge 👇👇👇 #آردی وار