@dusharge || همت شهبازی
287 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
#کارل_گوستاو_يونگ
#رئال و #سوررئال

چئويره‌ني: مسيح‌آغا محمدي

معاصر #غرب تفکرونده «رئال» آنلاييشي يالنيز «دويولان»، ياخود «ماددي» عالم له محدودلاشير. گئرچک‌ليين بو شکيلده باشا دوشولمه سينه غرب تفکر تاريخي نين اولکي دؤورلرينده ده راست گلمک مومکوندور. لاکين يئني دؤورده غربده حاکيم اولان هومانيست و آنتروپولوژي {انسان‌شناسي} دوشونجه ساکرال عالمين آچيق-آشکار اينکاري ايله نتيجه لنميشدير و او، ظاهيري حيس لر واسيطه سيله قاورانيلمايان هئچ بير شئيي رئال سايمير. مشهور ايسوئچره پسيخولوقو کارل گوستاو يونگ (1875-1961) اکثر اثرلرينده، او جومله دن آشاغيداکي مقاله سينده، بو صيرف ماتئرياليست موناسيبتي شوبهه آلتينا آلير و يئني علم لرين مئتودولوگيياسينا صاديق قالماقلا، مؤوجود علمي تئرمينولوگييادان و ايشلک آنلاييشلاردان ايستيفاده ائتمکله، غرب آدامي نين قارشيسيندا يئني اوفوقلر آچماغا چاليشير. خريستيان متفکرلري و ميستيک لري نين دوشونجه سينه، خريستيانليق تاريخي نين ادراکي و ديني تجروبه سينه دريندن بلد اولان يونگ بير نؤوع ياييلميش ماتئرياليست تفکر مقابيلينده ساکرال عالمه اينامي ديرچلتمک و برپا ائتمک ايسته يير. رئنئسسانسدان سونراکي غرب ائستئتيک جريان و مئتودلاري نين اکثريتي گئرچکلييه «رئاليزم» آدلانديريلان عمومي موناسيبتي بديعي ياراديجيليقدا فورما و مضمون سئچيمي نين اساسينا چئوريرميشلر. بو جريان و مئتودلاري درک ائتمک اوچون همين عومومي رئالليغين خوصوصيتلريني و هانسي عنصرلردن عبارت اولدوغونو آراشديرماق لازيمدير. ديگر طرفدن، اييرمينجي عصرده مئيدانا چيخان بعضي ائستئتيک حرکات و مئتودلار چاليشيرلار کي، رئالليغا بو عومومي موناسيبتي ردد ائديب بير نؤوع اوندان قاچسين لار، ياخود اونو مجرد فورمالاردا پارچالاييب داغيتسين لار و عوضينده يئني بير «رئالليق» ياراتسين لار. سوررئاليزم جرياني و يا آبستراکسيونيزم مئتودو شکلينده تظاهور ائدن بو رئالليقدان قاچماغين سبب و موتيولري اؤتن عصرده کي «رئال» آنلاييشي نين تحليلي نتيجه سينده آيدينلاشا بيلر. يونگ -ون بو #مقاله‌سينده محض همين مسله مختصر شکيلده آراشديريلير.


* * *
«سوررئال»ين منيم اوچون هئچ بير معناسي يوخدور. رئالليق منيم آنلاماغا قادير اولدوغوم شئي لري احتيوا ائدير. منه تاثير گؤسترن، منده دويغو اويادان هر بير شئي رئال و اوبيئکتيودير. اگر بير شئي منده دويغو اوياتميرسا و منه معين تاثير گؤسترميرسه، منيم اوچون قارانليق قالير و من اونو درک ائده بيلميرم. بونا گؤره ده من يالنيز رئال شئي لر باره ده محاکمه يوروده، فيکير سؤيله يه بيلرم، «ايررئال»، «سوررئال» و «سوب رئال» شئي لر باره ده يوخ!.. رئالليغين، نئجه دئيرلر، «ماددي»، «غئير-آبستراکت» {مجرد، سويوت، معنا} و دويولان عالم له محدودلاشديريلماسي خوصوصي تفککور طرزي نين نتيجه سي و محصولودور: ائله بير تفکرون کي، اونيوئرسال ساغلام دوشونجه نين بونؤوره سيني و ديلدن عادي قايدادا استفاده نين اساسيني تشکيل ائدير. رئالليغين بو جور قاوراييشي بئله بير مشهور مدعايا سؤيکه نير کي، اينسانين پسيخيکاسيندا دويولان شئي لردن اؤزگه بير شئي يوخدور. حال بو کي پسيخيکانين مضمونونون بؤيوک بير حيصه سي حيسسي قاوراييشلاردان دوغمور. يوخاريداکي مؤقعه گؤره، يالنيز حيس لر واسيطه سيله اينسانا بللي اولان دونيادان دولايي، ياخود دولايي سيز شکيلده اخذ ائديلميش فيکير و يا تصوور «رئال»دير. دونيادان بو محدود منظره سي غرب آدامي نين بيرطرفلي باخيشي نين تؤره‌مه‌سيدير. ماددي رئالليق بوتؤولوکده رئالليغين گئنيش بير حيصه سيني احتيوا ائدير، لاکين هر حالدا او، قارانليق، حدودسوز و غئيري-معين بير ساحه ايله احاطه اولونموشدور کي، اينسان ايستر-ايسته مز بونو «ايررئال»، ياخود «سوررئال» آدلانديرير. شرق دونياگؤروشونه بو جور دار و محدود باخيش تاماميله يابانجي دير. اونا گؤره ده شرق تفککورونون هئچ واخت «سوررئال» آدلي فلسفي تصووره احتياجي اولماييب. محدود آنلامدا گؤتورولن غرب رئالليغي دايم حيس لرله دويولمايان مئتافيزيک، فؤق‌البشري ائلئمئنتلر و قووه‌لرين هجوم و هَدَه لرينه، سايسيز-حسابسيز ديگر تهلوکه لره معروض قالير. شرق رئالليغي ايسه بوتون بو عالملري طبيعي شکيلده احتيوا ائدير. بيز غربلي لرين بوتون بلالاري «پسيخي حاديثه» آنلاييشيندان باشلايير. بيزيم رئالليق چرچيوه سينده پسيخي حاديثه معين فيزيکي سببدن دوغان اوچونجو درجه لي نتيجه دن باشقا بير شئي اولا بيلمز: «شعور آخيني» و يا بو تيپلي خوشاگلن باشقا بير شئي ده ائله! بونا باخماياراق، ماددي عالمين همين تؤره مه سي نه اينکي دويولان دونيانين سيرلرينه و گيزلي گوشه لرينه نفوذ ائدير، حتتا «سوبيئکت» سوييه سينده اؤزونو درک ائتمه يه قاديردير. آمما يئنه ده او، کؤمکچي و ايکينجي درجه لي رئالليق ساييلير. معين بير فيکير، ياخود تصوور «رئال»ديرمي؟ يقين کي،

@dusharge

آردی وار 👇👇👇
#اونوتقانلیق (آلزایمر) رومانینا کیچیک یادداشت / اثرین یازاری: #احمد_خیرالله‌پور


#همت_شهبازی

#رومانین ایلک بؤلومونده اولان نحوی نؤقصانلاری گؤردوکده اونون سوناجاق اوخویاجاغیمدا شوبهه ائدیردیم. آنجاق گئت گئده نیسبی ده اولسا حالیمی یاخشیلاشدیردی. چونکی بو نؤقصانلار آزالدی. اثرین تحکیه‌وی دیلی (زبان روایی) ایسه جومله‌لرین نحوی قورولوشونا اوستون گلدی. تحکیه‌وی اوسلوبون (سبک روایی) یاردیمینا اثرده اولان تئما دا چاتدی. بو ایکیسی‌نین پارالئل‌لییی ایله اوخوجونو آردیجا چکن رومان ادبيّاتیمیزدا اؤزونه مخصوص یئر توتاراق قبول نؤمره‌سینی آلا بیلدی.

هر شئیی بیلن اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیله‌نن رومان کاراکتئرلرین، موحیطین، زامانین بوتون گیزلی یئرلرینه باش چکه بیلیر. اونلارین حتتا گیزلی سؤزلرینه اورک‌لریندن اؤتن بوتون گیزلی‌لیکلرینه ال تاپیر.

رومانین ایلک بؤلومونو گئریده قویدوقدان سونرا اوخوجو هئچ بیر چتینلیک چکمه‌دن آخارلی بیر اوخو سیستئمی ایله ایره‌لیله‌یه بیلیر. ایلک بؤلومو اونا گؤره استثنا ائدیرم کی یازیچی‌نین بو بؤلومده هم جومله ایچی نحوی اجزالارین یئرینی دقیق‌لشدیره بیلمه‌ییب‌دیر، هم ده سونراکی بؤلوملرله موقایسه‌ده بو نؤقصان داها قاباریقدیر. اوخوجو بو اوسلوبا آلیشدیقدان سونرا آخیجی بیر تحکیه‌وی اوسلوبلا راستلاشیر.

ایلک اوخونوشدا #ساراماگونون #کورلوق اثری‌نین اوزوندن یازیلدیغی گؤرونور. بونو تام تصدیقله‌مه‌سک ده چوخ یوکسک فاییزدا اولان بو اثرلرین هم #تئما هم ده #اوسلوب اوخشارلیقلاری بو دوشونجه‌نی تصدیقله‌مه‌یه مجبور ائدیر. عینی ایله کورلوق رومانیندا اولدوغو کیمی بورادا دا یئر و مکان آدلاری بللی دئییل. اثرده تکجه اوبرازلارین آدی واردیر. بو اوبرازلارین ایچینده قوجا، ماهنی اوخویان قادین، قهوه‌خاناچی و ایسلام توکانچی‌نین ایشچیسی کیمی اوبرازلارین دا یئنه آدلارینی بیلمیریک.

#رومان اینسانین یادداشینا عاید اولان بیر دویغونون یولوخوجو اولدوغونو سرگیله‌ییر. اصلینده خسته‌لیک جیسمانی خسته‌لیکدن داها چوخ معنوی خسته‌لیکدیر. اونوتقانلیق ديَرلرین ایتیریلمه‌سی یا دا ديَیشیلمه‌سی اینسان شعورونون من دئمزدیم شعورسوزلوغو، بلکه اونون یورغونلوغو یا دا فسادلیغی و بونلارین اینسانلار آراسیندا یولوخوجو وضعيّته گلمه‌سیندن بحث ائدن رومان بو موضوعلاری یئترینجه اوخوجویا چاتدیرماق اوچون گئنیش وسعتده اوبرازلار یاراداراق اونلارین اطرافیندا کی حادثه‌‌ و ماجرالاری دا تحکیه‌وی بیر اوسلوبدا یئرینه یئتیرمکده چتینلیک چکمیر، اوسته‌لیک رومانی اوخودوقدا یازارین تحکیه‌چیلیک ایمکانلاری‌نین گئنیش‌لیینه ده حئیران قالیر.

رومانین #رئال بؤلوملری اوستونلوک داشییر. اونوتقانلیغی رئال صحنه‌‌لرله یاناشی غیررئال فضالاردا دولاشدیرماسی دا اثری بیر چوخ حاللاردا #سئحیرلی_رئالیزمه طرف استیقامت‌لنمه‌سینی گؤروروک. چونکو سئحیرلی رئالیزمده ده مومکونسوز و معجزه‌یه اوخشار حادثه‌‌لر، بیر سؤزله تایی آز گؤرونن حادثه‌‌لرله راستلاشیریق. بو روماندا شهرین بیر چوخ بؤلومو اونوتقانلیق توتور. بو اؤزلویونده مومکونسوز نظره گلیر. کاراکتئرلری ایلک اؤنجه گئرچک و رئال دورومدا گؤسترن یازیچی، گئت گئده اونلارین اونوتقانلیق دا اولدوغونو گؤستریر. روماندا بیردن بیره کاراکتئرلرین اونوتقان اولماقلاری ایناندیریجی دئییل. آنجاق یازیچی بو مسئله‌ اوچون بیز ده اؤنجه‌دن حاضرلیقلار یارادیر. هر بیر کاراکتئرین بو خسته‌لییه دوچار اولماسینی خسته‌لییه دوچار اولمایان کیمسه‌لرله قارشی قارشییا قویور. بو موضوعنو او قدر روماندا تکرار ائدیر کی آرتیق اوخوجو اونا آلیشیر. آلیشدیقدا ایسه هر بیر یئنی کاراکتئرین بو خسته‌لییه دوچار اولماسینا دا اینانیر‌. اوخوجو اثرده اولان اینامسیزلیغینی کنارا قویوب غیرمومکون اولمایان حادثه‌‌نین مومکون اولماسینی تصدیقله‌ییر.

روماندا اونوتقانلیق اوجباتیندان اینسانلارین اؤلومونو گؤروروک. ان تأسف‌لندیریجی مقام ایسه اونلارین اؤلومونه ده سایمازیانا یاناشیلماسیدیر. اثرین بوتون فضاسینی دولدوران اونوتقانلیق فاجعه‌‌وی اؤلوملره سبب اولور. بونون نتیجه‌سی ایسه نیک‌بین‌لیک یوخ، اومیدسیزلیکدیر. #اونوتقانلیق، اومودون توکندییی سون منزل‌دیر. اؤلومدور.

https://telegram.me/dusharge