#رويدادها

⭕️آداب مناظره در الگوی مباحثات امام رضا(ع)

امام رضا (ع) الگوی گفت‌و‌گوی بین‌ادیانی است. از میان گفت‌و‌گوها، مباحثات و مناظرات نقل‌شده، میان امام رضا (ع) و سران و بزرگان #فرقه‌ها و صاحبان #ادیان و #مذاهب در منابع مختلف، بر اساس آن مقدار که قابل اعتماد است، نکات بسیار ارزنده‌ای در آداب گفت‌و‌گو و مناظره و بحث می‌توان استخراج کرد که به مهم‌ترین این آداب براساس اخبار و احادیث یاد‌شده اشاره می‌شود:

١. هدف از گفت‌و‌گو و مناظره محکوم‌کردن نیست، بلکه راه‌یابی به حقیقت هدف است.

۲. لازمۀ گفت‌و‌گو و مناظره، احاطۀ علمی به موضوع است.

۳. در گفت‌و‌گوی بین ادیان و مذاهب، آگاهی دقیق به متون ادیان و مذاهب ضروری است.

۴. در گفت‌و‌گو و مناظرات بین ادیان و مذاهب، نیاز به #زبان_مشترک است.

۵. در سخن و استدلال، جای هیچ‌گونه درشتی در سخن و بیان نیست.

۶. در گفت‌و‌گو و مباحثه و مناظره، رعایت #احترام اشخاص به تمام‌معنا ضروری است.

۷. هنگام گفت‌و‌گو و مناظره، از هرگونه قطع‌کردن سخن طرف مقابل باید پرهیز شود.

۸. در ضمن گفت‌و‌گو و مناظره، باید به سوی زدودن #شک و تحیّر در مباحث پیش رفت.

۹. پیشرفت گفت‌و‌گو و مناظره، در گرو کنار زده‌‌شدن پرده‌های #ابهام از مسائل است.

۱۰.لازمۀ پیشرفت گفت‌و‌گو و مناظره، زدودن شبهه‌هایی است که از پیش در ذهن اشخاص ایجاد شده است.‌

۱۱.لازمۀ گفت‌و‌گو و مناظرۀ #منطقی، تصویر‌سازی درست از #واقعیت‌ها و حقایق است.

۱۲.گفت‌و‌گو، مباحثه و مناظره، نیازمند #استدلال‌های قابل فهم است.

۱۳.مناظره زمانی به درستی پیش می‌رود که مسائل به درستی تبیین شود.

۱۴.روش‌های بحث باید روش‌هایی لطیف باشد.

۱۵. در گفت‌و‌گو راه را بر گفت‌و‌گو‌کننده نباید بست و باید او را در طریق بحث آزاد گذاشت تا در راهی که می‌خواهد پیش رود و به جایی برسد که ایراد نظر خود را دریابد.

۱۶.لازمهٔ گفت‌و‌گو حوصلۀ فراوان و حلم‌ورزیدن است.

۱۷. در گفت‌و‌گو و مناظره، به هیچ‌روی نباید از #ادب، #نزاکت، #مدارا و #ملایمت دور شد هر چند که طرفِ گفت‌و‌گو و مذاکره به جدل بپردازد.

#ويژه_نامه_ميلاد_امام_رضا(ع) #مناظره #رضا #مدارا #اخلاق

📍کانال مصطفی دلشاد تهرانى

@delshadtehrani

💠 «انسانِ غیر مسلمان» در فتاوای یوسف #صانعی (با تلخیص)
✍ سید ضیاء #مرتضوی

● همه ی انسانها، به دلیل #انسان بودن و در ذات خود، دارای #حرمت و #کرامت اند و از ارزش و #حقوق انسانی برخوردارند.

● هیچ کسی نمیتواند اعتقادات خویش را مجوّز تعرّض به حقوق دیگران و تصرّف در شئون مادی، معنوی، فردی یا اجتماعی آنان بشمارد.

● استثناها نیز، که پیآمد عوامل عارضی و بیرونی است، ویژه ی دسته ای خاص نیست و اعتقادات در آن نقشی ندارد.

◀️ به عنوان نمونه، همان گونه که #غیبت کردن و بدگویی نسبت [به] #شیعه جایز نیست، درباره ی دیگران، مسلمان و #غیر_مسلمان، نیز جایز نیست و اگر در مواردی جایز باشد، درباره ی همه است.

◀️ در ثبوت #حد #قذف نیز میان شخص قذف شده ی مسلمان و غیر مسلمان فرق نیست.

از نظر ایشان،

◀️ #قصاص، و
◀️ #دیه ی کامل، و حتّی
◀️ وجوب #کفاره به دلیل ارتکاب #قتل

نیز اختصاص به قتل مسلمان ندارد و شامل غیر مسلمان نیز میشود، هرچند کافر حربی، امّا «معاهَد»، باشد.

● و معاهَد بودن، بر پایه ی پذیرش و پیوستن به معاهَدات عمومی بین المللی نیز تحقّق پیدا میکند.

◀️ چنان که صرف اعتقادات، هرچند از نگاه اسلامی نادرست باشد، نمیتواند مایه ی #نجاست شخص شود و از این رو، غیر مسلمانان نیز، همه، اعمّ از #اهل_کتاب (خداشناس) و غیر اهل کتاب (خداناشناس)، از نظر شرعی پاک هستند.

◀️ همین ملاک درباره ی #ازدواج نیز جاری است.

❌ البته حساب دسته ی سوم، که «کافران مُعانِد» هستند، جداست.

● «#تقوا»... که ملاک عامّی... برای ارزشگذاری میان انسانها است، را نباید تنها در چارچوب پایبندی به آموزه های اسلامی، یا حتّی توحیدی و ادیان آسمانی، معنا و تفسیر کرد.

ایشان حتّی

◀️ #وقف، و
◀️ #وصیت به نفع غیر مسلمان،
*⃣ هرچند، به عنوان مثال، برای تعمیر کلیسا و کنیسه باشد،

را جایز و درست میشمارند.

◀️ چنان که یکی از موارد جواز #تیمم را استفاده ی آب #وضو در رفع تشنگی #کافر، هرچند #حربی، میدانند.

● پس از پذیرش تفکیک کلّی میان «انسان قاصر»، با هر اعتقادی که باشد، و «کافر مقصّر»، قصور آدمیان در شناخت دین یا مذهب حقّ، مایه ی سلب حقوق انسانی و عمومی، که برخاسته از حرمت و کرامت انسانی آنان است، نمیشود.

● کافر، کسی است که، دانسته، #حق را نادیده میگیرد و پنهان میسازد.

● چنین نیست که هر کسی #مسلمان نبود، کافر است؛ بلکه در صنف سومی قرار میگیرد که حضرت آیت الله صانعی از آن به «غیر مسلمان» نام میبرند.

و از همین منظر است که ایشان در مسائلی مانند:

◀️ حرمت #نبش_قبر،
◀️ دادن #زکات_فطره،
◀️ #ذبح شرعی،
◀️ #ولایت بر #فرزند،
◀️ #ارث،
◀️ کفایت و عدم کفایت آزادی #برده ی نامسلمان

● و حتّی #تکلیف کفّار به احکام شرعی (فروع دین)؛

میان این دو دسته فرق میگذارند؛ و نه [میان] مسلمان و غیر مسلمان، یا کافر اهل کتاب و غیر اهل کتاب.

● استاد معظّم، حتّی «#کافر_حربی» را کسانی میدانند که با مسلمانان به دلیل مسلمان بودن آنان در حال #جنگ هستند و نه هر جنگی.

◀️ چنان که ایشان تحقّق #ارتداد را به صرف #شک یا برگشت اعتقادی شخص نمیدانند؛ بلکه در نگاه ایشان کسی #مرتد است و احکام آن بر وی جاری میشود که ارتداد او در واقع به بی احترامی و #هتک و #تکذیب پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و متّهم ساختن مسلمانان برگردد یا #اهانت به مقدّسات جامعه ی اسلامی، مانند -نعوذ بالله- سوزاندن قرآن کریم، باشد.

◀️ ایشان در برشماری شرایط #شاهد نیز صرف #وثاقت و #اعتدال را کافی دیده و «#ایمان» و حتّی «#اسلام» را نیز شرط ندانسته اند.

● دستاورد هیچ اجتهادی نمیتواند ناسازگار با حکم قطعی عقلی باشد.

● مخالفت با بنا و ارتکاز عقلاء نیز در صورتی ممکن است که دلیلی کاملاً استوار، که از نظر صدور و دلالت، تاب مقابله با آن را داشته باشد، در دست باشد.

◀️ ایشان... شرط #شیعه بودن #قاضی را محدود به داوری میان شیعیان کرده و در استدلال بر عدم وجود این شرط در #قضاوت میان دیگران، افزون بر لزوم رعایت عدالت و ایجاد #امنیت میان آنان، ملازمه ی عقلایی، و بلکه عقلی، را شاهد آن شمرده اند.

◀️ ایشان حتّی، با توجّه به مجموع ادلّه ی باب #قضاء، جواز قضاوت میان شیعیان توسّط قاضی غیر شیعی و حتّی غیر مسلمان را، که مورد اطمینان است و سایر شرایط را داراست، حرفی گزاف و بیوجه ندانسته اند.

● #عدالت، یک اصل حاکم و یک ارزش فراگیر و جهانی است و اعتقادات و #جنسیت و #قومیت دخالتی در آن ندارد و نمیتواند آن را مقیّد و محدود سازد.

● این است که اگر در نگاه فقیه، مفاد یک دلیل، به صورت عمومی یا در بخشی از مدلول خود، در تعارض قطعی با اصل #عدل باشد، آن فقیه نمیتواند با نادیده گرفتن این اصل حاکم، بر پایه ی آن دلیل، فتوا دهد.

◀️ چنان که ایشان، از جمله بر پایه ی همین اصل، #تکریم بیشتر مسلمان نسبت به غیر مسلمان، توسّط قاضی را، که فقهاء مجاز دانسته اند، نادرست و حرام میشمارد.

#نکته_ها

⭕️آداب مناظره در الگوی مباحثات امام رضا(ع)

امام رضا (ع) الگوی گفت‌و‌گوی بین‌ادیانی است. از میان گفت‌و‌گوها، مباحثات و مناظرات نقل‌شده، میان امام رضا (ع) و سران و بزرگان #فرقه‌ها و صاحبان #ادیان و #مذاهب در منابع مختلف، بر اساس آن مقدار که قابل اعتماد است، نکات بسیار ارزنده‌ای در آداب گفت‌و‌گو و مناظره و بحث می‌توان استخراج کرد که به مهم‌ترین این آداب براساس اخبار و احادیث یاد‌شده اشاره می‌شود:

١. هدف از گفت‌و‌گو و مناظره محکوم‌کردن نیست، بلکه راه‌یابی به حقیقت هدف است.

۲. لازمۀ گفت‌و‌گو و مناظره، احاطۀ علمی به موضوع است.

۳. در گفت‌و‌گوی بین ادیان و مذاهب، آگاهی دقیق به متون ادیان و مذاهب ضروری است.

۴. در گفت‌و‌گو و مناظرات بین ادیان و مذاهب، نیاز به #زبان_مشترک است.

۵. در سخن و استدلال، جای هیچ‌گونه درشتی در سخن و بیان نیست.

۶. در گفت‌و‌گو و مباحثه و مناظره، رعایت #احترام اشخاص به تمام‌معنا ضروری است.

۷. هنگام گفت‌و‌گو و مناظره، از هرگونه قطع‌کردن سخن طرف مقابل باید پرهیز شود.

۸. در ضمن گفت‌و‌گو و مناظره، باید به سوی زدودن #شک و تحیّر در مباحث پیش رفت.

۹. پیشرفت گفت‌و‌گو و مناظره، در گرو کنار زده‌‌شدن پرده‌های #ابهام از مسائل است.

۱۰. لازمۀ پیشرفت گفت‌و‌گو و مناظره، زدودن شبهه‌هایی است که از پیش در ذهن اشخاص ایجاد شده است.‌

۱۱. لازمۀ گفت‌و‌گو و مناظرۀ #منطقی، تصویر‌سازی درست از #واقعیت‌ها و حقایق است.

۱۲. گفت‌و‌گو، مباحثه و مناظره، نیازمند #استدلال‌های قابل فهم است.

۱۳. مناظره زمانی به درستی پیش می‌رود که مسائل به درستی تبیین شود.

۱۴. روش‌های بحث باید روش‌هایی لطیف باشد.

۱۵. در گفت‌و‌گو راه را بر گفت‌و‌گو‌کننده نباید بست و باید او را در طریق بحث آزاد گذاشت تا در راهی که می‌خواهد پیش رود و به جایی برسد که ایراد نظر خود را دریابد.

۱۶. لازمهٔ گفت‌و‌گو حوصلۀ فراوان و حلم‌ورزیدن است.

۱۷. در گفت‌و‌گو و مناظره، به هیچ‌روی نباید از #ادب، #نزاکت، #مدارا و #ملایمت دور شد هر چند که طرفِ گفت‌و‌گو و مذاکره به جدل بپردازد.

#امام_رضا‌ع #مناظره #رضا #مدارا #اخلاق

📍کانال مصطفی دلشاد تهرانى