🔰 چالش #اسلام و قدرت (۱۱)
اظهارات شنیدنی و تأمل برانگیز دکتر #کدیور در جلسه‌ی دهم نقد نظریات دکتر #سروش

🔹منطق #مولانا در مورد جهنم و عذاب یا غم و حزن در فراق جان جانان با منطق #قرآن کریم فرقی ندارد.

🔸قرآن کتاب مرجع مولاناست نه برعکس
معنای اعلام «کتب مرجع» در ادعای مذکور:
مسلمانان باید مثنوی معنوی و دیوان شمس مولانا جلال‌الدین محمد بلخی را مرجع باورهای اعتقادی، موازین اخلاقی و تکالیف فقهی خود بکنند، و به جای تلاوت خوف‌نامه که ناقص است، به مثنوی خوانی، و به جای ادعیه و اذکار قرآنی و نبوی به قرائت طرب نامه دیوان شمس در مجالس سماع صوفیانه مشغول شوند!

🔹به معنای دیگر، در این صورت دیگر محمد(ص) که تجربه‌اش خوفی است، نمی‌تواند «اسوه» محسوب شود و باید به سیره عشقی حضرت مولانا به عنوان اسوه اقتدا کرد...

🔸نگاه مولانا به پیامبر به نگاه قرآن بسیار نزدیک است: پیامبر رحمت. هدف جنگ‌های پیامبر در مثنوی کسب #قدرت و نیل به غلبه نیست، یعنی نفی صریح اقتدارگرایی!

🔹مشکل لاینحل ادعای پیامبر اقتدارگرا این است که این ادعا با #اسلام در زمان ما قابل جمع نیست.

🔸منطق روشنفکر دینی به روایت مدعی محترم کاملا نامفهوم است. صداقت و اخلاق علمی اقتضا می‌کند که بین این ادعا و عنوان #روشنفکری_دینی یکی انتخاب شود.


📄 مطالعه متن کامل PDF

🎥 مشاهده فایل تصویری

🎙 شنیدن فایل صوتی

👥 پرسش و پاسخ

✅ @Shariati_Group
.

🔰 چالش #اسلام و قدرت (۱۲)
اظهارات شنیدنی و تأمل برانگیز دکتر #کدیور در جلسه‌ی دوازدهم نقد نظریات دکتر #سروش

🔹اقتدارگرایی (یا قدرت پرستی، یا تقدم #قدرت بر #حقیقت ) یعنی تسلیم و اطاعت کورکورانه به قدرت مرکزی غیرمسئول در برابر مردم که فرامین او از ترس مجازات رعایت می‌شود، از قبیل «شخصیت اقتدارطلب» در #فاشیسم

🔸مدعی با غفلت از معنی اصطلاحی اقتدارگرایی، مقتدر و اقتدارگرا را به یک معنی بکار برده و برای آن شخصاً معنایی خاص وضع کرده و #پیامبر #اسلام را به #اقتدارگرایی متهم کرده است.

🔹اگر یکی از دانشجویانم در تکلیف درسی خود اقتدار را با اقتدارگرایی خلط کرده بود، به او نمره مردودی می‌دادم و موظفش می‌کردم چند درس پیش نیاز بگیرد تا دیگر چنین خطای فاحشی مرتکب نشود.

🔸اقتدارگرایی تنها در زمینه و زمانه مدرن قابل بحث است. استعمال مفاهیم مدرن در دوران پیشامدرن و از آنها نتیجه مدرن گرفتن «زمان پریشی» است.

🔹استعمال اقتدارگرایی در دنیای پیشامدرن مغالطه‌ای سهمگین است.

📄 مطالعه متن کامل PDF

🎥 مشاهده فایل تصویری

🎙 شنیدن فایل صوتی

👥 پرسش و پاسخ

✅ @Shariati_Group

🔰 چالش #اسلام و قدرت (۱۳)
اظهارات شنیدنی و تأمل برانگیز دکتر #کدیور در جلسه‌ی سیزدهم نقد نظریات دکتر #سروش

🔹آنچه در طول #تاریخ_اسلام اتفاق افتاده معلول عوامل مختلف بوده است، نه تک عامل، آن هم شخصیت پیامبر.

🔸لازمه پدیدارشناسی عدم داوری است. ادعای #پیامبر اقتدارگرا که در بنیاد آن داوری صریح نهفته است، به هیچ وجه پدیدارشناسانه نیست.

🔹جمع رویکردهای صوفیانه و فلسفه‌ی تحلیلی در یک دستگاه فکری اندیشه‌ای ناسازگار را باعث شده است.

🔸زیگزاگهای فرااخلاقی مدعی: نسبی‌گرایی، اخلاق واقع‌گرا، و بار دیگر نسبی‌گرایی.

🔹آقای #خمینی برای مدعی پلی شده تا بتواند شخصیت پیامبر را درک کند..!
ادعای پیامبر اقتدارگرا به منزله عقبه ایدئولوژیک #اسلام_طالبانی است.

🔸عنوان «عارف مسلح» زیبنده آقای خمینی است. مدعی شیفته شخصیت آقای خمینی بوده و هست و او را جلوه‌ی پیامبر فرض کرده! و در حقیقت آقای خمینی برای وی پلی شده تا بتواند شخصیت پیامبر را درک کند.

🔹وجوه مشترک جمهوری اسلامی و طالبان:
هر دو طرفدار اقتدارگرایی، حکومت اسلامی، جامعه بسته، و شریعت به مثابه قانون هستند.


📄 مطالعه متن کامل PDF

🎥 مشاهده فایل تصویری

🎙 شنیدن فایل صوتی

👥 پرسش و پاسخ

✅ @Shariati_Group

🔰 چالش #اسلام و قدرت (۱۴)
اظهارات شنیدنی و تأمل برانگیز دکتر #کدیور در جلسه‌ی چهاردهم نقد نظریات دکتر #سروش

آبِ شوری نیست درمانِ عطش!

🔹سروش متقدم را تقدیر می‌کنم، اما منتقد رادیکال و منصف سروش متأخر هستم.

🔸سروش متقدم به عنوان پژوهشگر #فلسفه و #عرفان و روشنفکر دینی سرگرم «اصلاح معرفت دینی» در مستوای ایران کارنامه‌ای پربار، قابل دفاع بلکه قابل تشویق دارد.

🔹از دهه دوم فعالیت‌های فرهنگیش، عبدالکریم سروش (سروش متأخر) بتدریج مشغول «اصلاح اصل دین» شده، و به صامت بودن شریعت، تابعیت معرفت دینی نسبت به معارف بشری، بشری و تاریخی بودن «اصل دین»، تابعیت #قرآن از شخصیت پیامبر، وحی: رؤیای محمد، و تعبیر قرآن به جای تفسیر آن قائل شده است.


📄 مطالعه متن کامل PDF

🎥 مشاهده فایل تصویری

🎙 شنیدن فایل صوتی

👥 پرسش و پاسخ

✅ @Shariati_Group

🔰 چالش #اسلام و قدرت (۱۵)
اظهارات شنیدنی و تأمل برانگیز دکتر #کدیور در جلسه‌ی پانزدهم نقد نظریات دکتر #سروش

نقد سروش متأخر (روشنفکر دینی)

🔹سروش متقدم به عنوان «پژوهشگر فلسفه و عرفان» و نواندیش دینی، سرگرم «اصلاح معرفت دینی» در مستوای #ایران، کارنامه‌ای پربار و قابل تقدیر دارد. مراد از سروش متأخر اما، روشنفکر دینیِ مؤلف کتاب‌های پنجگانه اخیر که دلمشغولی اصلی او «اصلاح دین» است نه اصلاح معرفت دینی.

🔸از آنجا که مقدمات ادعای #پیامبر اقتدارگرا در چهار گام قبلی فراهم آمده است، آخرین جلسه‌ی این بحث به نقد اجمالی چهار کتاب مذکور و برخی نکات باقیمانده اختصاص دارد، با پاسخ به پرسش‌هایی از این دست:

📌- به چه دلیلی دلمشغولی سروش «اصلاح معرفت دینی» نیست، و «اصلاح اصل دین» است؟ تفاوتشان در چیست؟

📌- وقتی چیزی به #اسلام نسبت داده می‌شود، اصولاً ضابطه‌ای برای درست بودن چنین نسبتی در دست هست؟ این «ضابطه» چیست؟ فرق #علم و #جهل در امر #دین چیست؟

📌- آیا در منظومه‌ی فکری سروش متأخر چیزی به نام خطا در فهم، اشتباه تفسیر در نسبت به اسلام پیش بینی شده است؟

📌- آیا برای نسبت دادن چیزی به اسلام یا ارائه تفسیری از آن اصولاً نیازی به «دانش دینی» هست یا نه؟

📌- دانش‌های دینی چه فرقی با دانش‌های عرفی دارند، که در اولی برخلاف دومی نیازی به تخصص و ضابطه نیست؟

📌- آیا دعاوی پنجگانه سروش متأخر به نظر خود وی «ابطال ناپذیر» و کلیدی است که با آن قفل همه معارف دینی گشوده می‌شود؟

📌- «قلب اسلام» و تقرب به اسلام واقعی یعنی چه؟

📌- مقصد #روشنفکری_دینی به سبک سروش کجاست؟

و ...

📄 مطالعه متن کامل PDF

🎥 مشاهده فایل تصویری

🎙 شنیدن فایل صوتی

👥 پرسش و پاسخ


✅ @Shariati_Group
.

🔴 شناخت چهار نوع "پفیوزیسم" در آرای شریعتی / پاسخ به یک پرسش


🔸سؤال: سلام و عرض ادب
خیلی خوشحال میشم نظر دکتر #محدثی رو در مورد سخن یکی از اساتید #فلسفه بدونم👇

🔹«اعتراف می‌کنم شرمنده‌ام که کتاب‌های این دو نفر را در روزگار نوجوانی خوانده‌ام:
#علی_شریعتی - #عبدالکریم_سروش

#سقراط می‌گفت: دشمن فیلسوف، "شعبده‌باز کلمات" است: rhetorician.
ما برای "فکر کردن" نیازمند "سموم‌زدایی" از "زبان" هستیم.
و «این دو نفر» مخاطبان را به هیجان می‌آورند تا از فکر کردن بازمانند..!
#شریعتی که خوب مخالف حقیقی‌اش را شناخته بود که عربده می‌کشید:
"فیلسوفان پفیوزهای #تاریخ هستند".



🔸پاسخ دکتر محدثی: سلام و عرض احترام!

سخنانی است از سر نفرت و خشم و فاقد هر گونه استدلال...

نویسنده توجه ندارد که بین #فیلسوف و #فلسفه باید فرق گذاشت. #پوپر هم در ابتدای کتاب جامعه‌ی باز و دشمنان‌اش به فیلسوفان تاخته و در مورد فیلسوفان گفته: «خردمندان در خدمت خودکامگان» (پوپر، جامعه‌‌ی باز و دشمنانش، ترجمه‌ی علی‌اصغر مهاجر).
#مارکس هم گفته فیلسوفان اهل تفسیر بوده‌اند، نه اهل تغییر. درباره‌ی پوپر چه بگوییم؟

اما، هیجان نیز می‌تواند ممد اندیشیدن و حتا فلسفه‌ورزی باشد و حتماً فیلسوف نیز به نوعی از هیجان نیازمند است. هر هیجانی ضد اندیشیدن نیست. #انسان بدون هیجان انسان مرده یا ربات است.
باید ببینیم آثار این استاد فلسفه بیش‌تر مردم را به اندیشیدن واداشته یا آثار #شریعتی و #سروش.

این را هم اضافه کنم که «پفیوزیسم» یکی از مقولات فکریِ نظریه‌پردازی‌ِ اجتماعی‌ِ شریعتی بود و او از چهار نوع «پفیوزیسم» سخن گفته است:
۱. پفیوزیسم دینی
۲. پفیوزیسم عرفانی
۳. پفیوزیسم ادبی
۴. پفیوزیسم فلسفی

و متأسفانه فقط نوع چهارم پفیوزیسم به خاطر جمله‌ی «فیلسوفان پفیوزان تاریخ‌اند» (نقل به مضمون) در آرای او شناخته شده است و از سه نوع دیگر غفلت شده است! منبع اصلی‌ برای مطالعه‌ی آرای علی شریعتی درباره‌ی انواع «پفیوزیسم» کتاب «با مخاطب‌های آشنا» (مجموعه‌ی آثار ۱) او است و علاقه‌مندان برای مطالعه‌ی این بحث، می‌توانند به آن‌جا مراجعه کنند.

البته، من شخصاً این‌گونه تعابیر شریعتی را نمی‌پسندم و آن را حاوی‌ نوعی خشونت کلامی می‌دانم و ترجیح می‌دهم تعبیر خنثا و غیرخشونت‌آمیز و غیر باردارِ گرایش یا تفکر عمل‌گریزانه را به‌کار ببرم. اگرچه مردان عمل و نظریه‌پردازان اجتماعی اغلب از تعابیر هنجارین و باردار بهره می‌گیرند و #کارل_مارکس یکی از سرآمدان به‌کارگیری‌ این‌گونه تعابیر بود. شدت حملات او به مخالفان‌ فکری‌اش شگفت‌انگیز است.

اما با گرایش عمل‌ محورانه‌ی شریعتی کاملاً هم‌دل هستم و این سخنان شریعتی را کاملاً با مبانی‌ِ فکری‌ و فلسفی‌ِ او هم‌ساز می‌دانم و چنین سخنانی را سخنانی از سر هیجان صرف تلقی نمی‌کنم.

درود!

✍️ #حسن_محدثی‌ گیلوایی
۴ آذر ۱۴۰۰


✅ @Shariati_Group
🆔 @NewHasanMohaddesi

⭕️ پایداری شریعتی در هجوم منتقدان

✍ گزارشی از نشست احسان شریعتی، علیرضا رجایی‌ حسین مصباحیان و مسعود پدرام

#علی_شریعتی را #معلم_انقلاب ایران می‌نامند؛ انقلابی که فارغ از هر نقد وارد بر آن و مسیری که بعدا طی کرد، واقعه‌ای مهم در #تاریخ سیاسی قرن بیستم محسوب می‌شود. برخی پژوهشگران آن را در شمار چند #انقلاب بزرگ جهان می‌دانند و فیلسوفی همچون #میشل_فوکو آن را با انقلاب #فرانسه مقايسه كرده است. تاکنون کتاب‌ها و مقالات و سمینارهای مختلفی به تاریخ و ویژگی‌های #انقلاب_۵۷ ایران اختصاص داده شده است. در چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب، بنیاد فرهنگی #شریعتی نشستی چهار ساعته در کلاب‌هاوس با عنوان «مردم، انقلاب و شریعتی» برگزار کرد که در آن چهره‌هایی همچون #احسان_شریعتی #سوسن_شریعتی، #علیرضا_رجایی #سروش_دباغ #حسین_رفیعی #محمود_عمرانی #احمد_زید‌آبادی #مسعود_پدرام #حسین_مصباحیان و #محمدجواد_کاشی سخنرانی کردند. در میانه‌ی برنامه پرسش و پاسخ با حضار و نیز مسائل مختلفی از خصلت خود انقلاب و تأثیر شریعتی بر آن تا رابطه‌ی او با روحانیت و نحوه #مرگ_مشکوک او دستمایه بحث‌های چالشی و انتقادی شد.

✅ @Shariati_Group
🆔 @sharghdaily

🟠 تقلیل شریعتی به "کویریات" قابل دفاع نیست!

🔅دکتر #سروش_دباغ در نوشته‌ی خویش به مناسبت سالروز درگذشت شریعتی، ضمن ذکر برخی خاطرات و تعارفات، #شریعتی را به #کویریات تقلیل داده است. دکتر دباغ می‌نویسد: "به نزد من بخش زیادی از #اجتماعیات و #اسلامیات او امروز دیگر به کار نمی‌آید و گرهی از کار ما نمی‌گشاید، که ناموجه است؛ کویریات ماندگارترین بخش آثار اوست".

🔅به نظر می‌رسد بعضی از اصحاب اندیشه در دامن زدن به برخی مشهورات در خصوص شریعتی کوتاه نمی‌آیند؛ من خود در سخنرانی خویش در #۱۶_آذر ۱۳۹۹ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به اهمیت زبان و بوطیقای خاص شریعتی در کویریات و امکانات نهفته در آن در مواجهه با #نیهیلیسم دوران جدید اشاره کرده‌ام. اما معتقد هم نیستم که از اسلامیات و اجتماعیات وی باید گذشت، گرچه بی‌تردید باید آن‌ها را به بوته‌ی نقد کشید. تلاش‌های مشابهی در بین سایر پژوهندگان نیز می‌توان سراغ گرفت که به تقلیل شریعتی به کویریات مبادرت ورزیده‌اند.

🔅به نظر می‌رسد #سروش پسر چندان که پدر بزرگوار ایشان؛ به موازات ناکامی در پروژه‌ی حکمی و اجتماعیِ خویش به سمت ذوق ورزی در هوای شاعران کشیده شده‌اند!

🔅حالا اگر پدر #مولانا را برکشیده است، وی به سپهری دل‌مشغول است. و شاید از همین جهت کویریات را ترجيح داده است. البته با دکتر دباغ همداستان هستم که کویریات به جهت سبک خاص نوشتاری آن در طول زمان ماندگارتر است. از طرفی باید پذیرفت چنین امکانی در نگارش که وجه اگزیستانسیل عمیقی دارد به میزان زیادی از عهده‌ی سروش بزرگ هم بیرون بوده است، حتی در قمار عاشقانه که اساساً می‌توانست محمل خوبی برای این‌گونه طبع آزمایی‌ها باشد.

🔅باری ارزیابی‌های شتابزده در خصوص شریعتی در غیاب «مطالعات آکادمیک» همچنان تداوم دارد. شریعتی در اسلامیات و اجتماعیات ما را به بازخوانی انتقادی متون #سنت تاریخی خویش فرا می‌خواند و ما را به آسیب‌های سنت احیا نشده تذکار می‌دهد. او زیست‌جهان جدید را به رسمیت می‌شناسد و به زندگی آری می‌گوید. با این همه، جست‌وجوی امکانات نو در تفکر شریعتی می‌تواند و باید برای یک ارزیاب منتقد و مطالبه‌گر همچنان به عنوان پروژه‌ای ناتمام تلقی شود. شریعتی ما را به خویشتن انسانیِ خویش فرا می‌خواند و ما را به ضرورت نیل به #خودآگاهی تاریخی، اجتماعی، وجودی از وضعیت خویش دعوت می‌کند. این دعوت علی‌الاصول نمی‌تواند تهی از عناصر تاریخی و فرهنگیِ ما باشد. غنای این دعوت باید بر فرازهای درخشانی که وی از #حکمت و #هنر مردمان این سرزمین در آثار خویش گنجانده است، مورد واکاوی قرار گیرد.

✍ دکتر #محمدحسن_علایی

✅ @Shariati_Group

⭕️ در باب متن نخوانی موسی غنی‌نژاد در مورد دکتر شریعتی

✍ چه اصراری است درباره #شریعتی صحبت می‌کنید ولی از آثارش کاملا دورید؟ اگر با #سروش مشکل دارید چرا در باب شریعتی سخن می‌گویید؟ مگر سروش امتداد شریعتی است؟!
یکی از چپ‌هایی که این روزها بدجوری چپ کرده! دکتر موسی غنی‌نژاد است که وقتی از اقتصاد سخن می‌گوید، قائل به منطق آکادمیک است، ولی وقتی از دکتر شریعتی و گفتمانش سخن می‌گوید، خود را بی‌نیاز از ارجاع به متن می‌داند. سخن من به ایشان این است که وقت بگذارید کمی تئوری‌های تفسیر متن بخوانید و سپس به متن متفکران ایرانی هم به اندازه‌ای که به متون انگلیسی و آمریکایی رجوع می‌کنید، رجوع کنید. به قول متفکر بزرگ عصر صفوی، #شیخ_بهایی باید به امثال دکتر غنی‌نژاد گفت:

ای مدرس! درس عشقی هم بگوی
چند و چند از حکمت یونانیان؟
حکمت ایمانیان را هم بدان
چند زین #فقه و کلام بی‌اصول
مغز را خالی کنی، ای بوالفضول

اگر قرار است متفکری #نقد شود، آثارش باید مورد نقد قرار گیرد، نه اینکه "شریعتی دیر آمد... و ترافیک را بهانه کرد" و از این هجو نتیجه گرفت که شریعتی از زمین و زمان طلبکار بود. آیا دکتر غنی‌نژاد وقتی #هایک را نقد می‌کنی اینطور نقد می‌کنی؟ اندیشه لیبرالی فروتن است یا فرو بر تن جهانیان رفته است؟ این مغلطه بازی‌ها در باب #لیبرالیسم یعنی چه؟ پیش از این هم می‌گفتید که اندیشه سوسیالی فروتن است؟ واقعاً مبنا چیست؟
آیا مبنا چرخش‌های ذهنی شما است؟

📚دکتر #سیدجواد_میری

✅ @Shariati_Group
🆔 @seyedjavadmiri