⚛متل لری بختیاری : #موشك_و_مورى( موش و مورچه )

✍ #پیمان_قندعلی، #اندیکا

قسمت اول

بر اساس قصه های لری برای کودکان

يه موشكئ وى و يه مورى كه گگه جوونى بيدن سى يَك
يه رو گَل گرين رهدن وُر دَر زه مال .
رَهن رهن تا رسين وه سا دارئ🌳


#مال: خانه #گگه: برادر
#وی: بود #در: بیرون
#گل_گرهدن: به هم‌پیوستن و دوستی کردن

يخو زَمَندى زيدن و تُروكهسن وِ ره
منجا ره رهدن يه سَرسَرپا(🧠كله پاچه)ديدن زه گوسنه اى رمقى و لاشسو نوى كُماچى نهادن وُر چاله قرار نهان كه موشك ره سى هيوه 🌳مورى هم ره سى آو💧

#زمندی: خستگی
#زمندی_زیدن: رفع خستگی کردن
#تروکهسن: آهسته راه افتادند #لاش: بدن #نوی: نبود
#چاله(=تژگا): آتشدان #هیوه: هیزم.
#کماچی: قابلمه

تورركهسن و ره هركه ره پى تُور كار خوس
مورى زيتر رسى تى خوس گو تا موشك واهه بيل يه كَمچه🥄 زه سرسرپا كه بِلِفنوم 😋كمچه نهاين زى لِفنيدِ همى كه هاس كمچه ديوم دِرِه وُر مى كماچى زه طالع ليشس وس وُر مى كماچى😢

#تور: به دنبال #واهه: بیاید #بیل: بگذار #کمچه: قاشق #بلفنوم: بخورم
#لیش: بد #وست: افتاد

موشك هم زه ره رسى تى خوس فرگ زيتر زه مورى أؤيده 🥄كمچنه وُرداشت رهد سرو خت كماچى كه تُومس بئيره😋

#تی: پیشِ #توم: مزه

تا كمچه زى منس مورى وى وارو وُر مى كمچه اس
دا بوومى تيتون روز بد نوينه يكى وأسكى موشك بئيره 😰😱😨بَنگ بوونه نها همچو😭
و شروع كه وِ ساك سُروُ
اى خومى لوس خومى موشك هاك بسر،مورى جوون جاهل وست به كماچى مرد😪🤧
يه كَلا🐧زه همچو رد اِبى دى موشكى هى بوو بوو كنه ره وا نِهِنگس گو هو ملا موشك چه ويده 😯🤔
#دا: مادر
#نهنگ: نزدیک
#واسکی: می بایست #کلا: کلاغ
#ابی: می شد

🐀موشك هم گو:
موشك هال بسر مورى 🐜جوون جاهل وست به كماچى مرد

🐧كلا هم فِر دا ره نشس گُلُنگ بيد🌲وُ پرهانه شَه كه
🌲بيد وس گو چته
🐧گود:

#کلا: کلاغ
#فر_دا: پرواز کرد‌

https://t.me/thelurishacademy

آقای #محمد_کمالی از بالاگریوه سروده زیر را برای ما فرستاده اند⬇️⬇️


استاد شجریان پِر گِریت دی دارِ دُنیا:

هُو که دَنگِش هَلوره عاشقوݩ وی

هو که اُستادِ دَنگِ ئی مَکوݩ وی

هو که کَسؽ وه پاش نوما د وَنِݩ

دماش آوازِ اؽرونی بؽ جوݩ وی

#هو: آن
#دنگ: صدا، آواز
#هلوره: گهواره
#وی: بود
#ونݩ: خواندن
#دماش: پس از او

#محمد_کمالی

https://t.me/thelurishacademy

استاد #رمضان_پرورده از خرم آباد سروده زیر را در مورد درگذشت استاد شجریان برای ما ارسال کرده اند⬇️⬇️


با درود و عرض تسلیت

شاهِ آوازِ جهوݩ مئلِٛ سفر کِرد
بؽ خَوَر دس دِم کَشی حالم پکر کرد

رت د دسم وَه که دنگش چی طلا بی

زنگِ دنگش تا درِ هونِه ئْ خودا بی

بلبل خوشدنڳ مه شۊرؽ وه پاکرد
وا «نوای ربّنا» ری وِه خودا کرد

پِر گِرؽت «مرغ سحر » د باغِ اؽروݩ

داغؽ تازَه تِر نؽا ری داغ اؽروݩ


🔹#وه va: آن
#دنگ: صدا، آواز

#دم dêm: از من
#بی: بود( در بالاگریوه ای: #وی)
#نؽا: گذاشت
#خوشدنگ: خوش الحان

#پر_گرؽت: درگذشت( هنگامی که گوینده ناراحتی شدید یا عدم انتظار خود را از درگذشت کسی بیان کند)

https://t.me/thelurishacademy

❇️ سوال: زبان به چه کار می آید؟

پاسخ از:

✍ #وی_ویان_اونز
و
✍ #ملانی_گرین

( دو زبان شناسِ شناختی)

ترجمه از:
✍ #جهانشاه_میرزابیگی

♻️فرمول اصلی ماضی بعید در لری


🔹بن ماضی+ شناسه+ بی(وی)

مثلا از مصدر گوتن/ گوڌن:

گوتم بی( گوتم وی): گفته بودم
گوڌوم بی

گوتن بی:گفته بودند
گوڌن بی
گوتؽت بی: گفته بودید( یا گوتؽتون بی)

یا
دیم بی/دیڌوم بی: دیده بودم

✅در برخی از گویش ها در حالت محاوره، #بی یا #وی به مرور زمان تبدیل شده است به ⬅️ ی

گوتمی(=گوتم بی/ گوتم وی): گفته بودم
دینی(= دین بی..): دیده بودند

👈و مقایسه ای بین فرمول ماضی بعید در دستور لری و فارسی

🔹لری: بن ماضی+ شناسه+ بی(وی)

🔹فارسی: صفت مفعولی+ بود+ شناسه

صفت مفعولی مثل گفته، کشته، دیده

#دستور_زبان

https://t.me/thelurishacademy

🔹تقدیم به لرهایی که دیگر هیچوقت با فرزندان خود لری صحبت نمی کنند😞😞:


«وِی وِه اؽلؽ که وا دسِ خوش ها خوشِن زنه ۉ چال مؽکَه ۉ خوش هم ناونه ۉ وه ئی زنه ۉ چال کِردنِ خوش هم ها فیس مؽکه»


#خوش: خودش
#زنه_ۉ_چال: زنده به گور
#فیس_مؽکه: فخر می ورزد
#وی_وه: وای بر ( #وی veý: مصیبت، مرگ)


#از_روی_ناآگاهی_با_افتخار_قاتل_هویت_و_فرهنگ_خود_نشویم

#به_توهم_پیشرفت_خود_را_زنده_به_گور_نکنیم