ادامه پاسخ های دریافتی از کاربران گرامی

🔹#بهرنگ_آزادمهر از #چگنی

سلام
#تیف یعنی تنک ، پراکنده

#تورس از #تور میاد تور هم یعنی رد پا

🔹#داریوش_حسین_پور_آقایی از #لردگان

سلام
#تورسن با تلفظ toresan و به معنی غلت خوردن و همچنین ، #تشکنیدن با تلفظ دیگه ش یعنی ( #دشنکیدن) رو هم داریم ما تو بخش لردگون ...چون تلفظ کلمه اولو ننوشته بودین من اشتباه گرفتم با کلمه قبلی که فرستادم.

🔹 #ایل_میوند از #الیگودرز

#تیفنیدن در گویش میوندی معمولا با پیشوند ورwr استفاده می شود به معنی ازهم گسیختن،ازهم جدا کردن،برهم زدن ساختمان چیزی
مثلا: خاکنه #ورتیفنیدم

#تورستن: بی حس شدن دراثر ضربه به ناحیه ران یا گردن

http://t.me/thelurishacademy

⚛متل لری بختیاری : #موشك_و_مورى( موش و مورچه )

✍ #پیمان_قندعلی، #اندیکا

قسمت اول

بر اساس قصه های لری برای کودکان

يه موشكئ وى و يه مورى كه گگه جوونى بيدن سى يَك
يه رو گَل گرين رهدن وُر دَر زه مال .
رَهن رهن تا رسين وه سا دارئ🌳


#مال: خانه #گگه: برادر
#وی: بود #در: بیرون
#گل_گرهدن: به هم‌پیوستن و دوستی کردن

يخو زَمَندى زيدن و تُروكهسن وِ ره
منجا ره رهدن يه سَرسَرپا(🧠كله پاچه)ديدن زه گوسنه اى رمقى و لاشسو نوى كُماچى نهادن وُر چاله قرار نهان كه موشك ره سى هيوه 🌳مورى هم ره سى آو💧

#زمندی: خستگی
#زمندی_زیدن: رفع خستگی کردن
#تروکهسن: آهسته راه افتادند #لاش: بدن #نوی: نبود
#چاله(=تژگا): آتشدان #هیوه: هیزم.
#کماچی: قابلمه

تورركهسن و ره هركه ره پى تُور كار خوس
مورى زيتر رسى تى خوس گو تا موشك واهه بيل يه كَمچه🥄 زه سرسرپا كه بِلِفنوم 😋كمچه نهاين زى لِفنيدِ همى كه هاس كمچه ديوم دِرِه وُر مى كماچى زه طالع ليشس وس وُر مى كماچى😢

#تور: به دنبال #واهه: بیاید #بیل: بگذار #کمچه: قاشق #بلفنوم: بخورم
#لیش: بد #وست: افتاد

موشك هم زه ره رسى تى خوس فرگ زيتر زه مورى أؤيده 🥄كمچنه وُرداشت رهد سرو خت كماچى كه تُومس بئيره😋

#تی: پیشِ #توم: مزه

تا كمچه زى منس مورى وى وارو وُر مى كمچه اس
دا بوومى تيتون روز بد نوينه يكى وأسكى موشك بئيره 😰😱😨بَنگ بوونه نها همچو😭
و شروع كه وِ ساك سُروُ
اى خومى لوس خومى موشك هاك بسر،مورى جوون جاهل وست به كماچى مرد😪🤧
يه كَلا🐧زه همچو رد اِبى دى موشكى هى بوو بوو كنه ره وا نِهِنگس گو هو ملا موشك چه ويده 😯🤔
#دا: مادر
#نهنگ: نزدیک
#واسکی: می بایست #کلا: کلاغ
#ابی: می شد

🐀موشك هم گو:
موشك هال بسر مورى 🐜جوون جاهل وست به كماچى مرد

🐧كلا هم فِر دا ره نشس گُلُنگ بيد🌲وُ پرهانه شَه كه
🌲بيد وس گو چته
🐧گود:

#کلا: کلاغ
#فر_دا: پرواز کرد‌

https://t.me/thelurishacademy

#بٱشن_شٱشو_م

ڤانومنهاڌن تورهؽل لوری پاپریک

#یای_مجهول: ؽ î

ابتدا یک مثال: در فارسی از لحاظ تلفظ، هیچ فرقی بین شیر( جانور درنده) و شیر( مایع لبنی) وجود ندارد ولی در لری تلفظ این دو با هم متفاوت است. در حقیقت در لری همانند انگلیسی دو نوع ای داریم یکی ای بلند مثل ای فارسی و یکی "ای" کوتاه ولی در فارسی فقط یک نوع "ای" داریم.

در انگلیسی نیز دو نوع صدای ای داریم که مثل لری را معنی را عوض می کنند.
leave
( با صدای ای بلند) یعنی ترک کردن، گذاشتن
ولی live با صدای ای کوتاه یعنی زندگی کردن

hill
(با صدای ای کوتاه) یعنی تپه ولی heel با صدای بلند یعنی پاشنه و انبوهی از مثال های دیگر

ای کوتاه را اصطلاحا" یاءمجهول می گویند که در فارسی معاصر وجود ندارد.

در خط لریتین برای ای بلند( همانند ای در فارسی ) کاراکتر i تعریف شده است ولی ای کوتاه یا همان یاء مجهول را با î نشان می دهیم.
ودرخط پاپریک این ای کوتاه را با نشانگر
«ؽ» نشان می دهیم.

i «صدای ای بلند «ی

î ای کوتاه، یاء مجهول
«ؽ»

حالا :
šir
شیر(با رسم الخط پاپریک)

یعنی شیر(مایع لبنی با تلفظ ای بلند دقیقا مثل فارسی)
šîr
شؽر(با رسم الخط پاپریک)

یعنی شیر( جانور درنده با ای کوتاه)

چند مثال دیگر:
sî سیاه
#سؽ: سیاه
si عدد سی_ برای

dîr: دیر
#دؽر:دور
dir: دور

hîl: شیار شخم، خط شخم، خط
#هؽل: شیارشخم،خط شخم،خط
#تور_هؽل: الفبا،رسم الخط

hil: زرد روشن، در برخی گویش ها: قهوهای روشن
#هیل: زرد روشن

liz: موسیر وحشی
#لیز: موسیروحشی
#لؽز: آرامش،آسایش

lîz: آسایش،آرامش

bî: بدونه
#بؽ:بدون
#مؽرٱ: شوهر
#زؽنٱ: زن

واژگان زیادی در شاخه های زبانی،زبان لری "ایî" «ؽ» کوتاه را درخود دارند اما در لری مینجایی و نواحی بختیاری نشین استان لرستان مخصوصا طوایف میوند تعداد واژگانی که این "ای" کوتاه را دارند بسیار بیشتر است.

گرچه مقایسه نوع تلفظ واژگان لری از زبان کهنسالان با نوع تلفظ همان واژه گان از زبان جوانان نشان می دهدکه گرایش تلفظ ای کوتاه در واژگانی که این نوع "î" «ؽ» را دارند به سمت «ی» بلند در حال گرایش است.

برای مثال کهنسالان واژه لری« bîl بؽل » را با "ای î ؽ" تلفظ می کنند امایک سری جوانان همین واژه را" بیلbil" تلفظ می کنند.
یا کهنسالان واژه لری" bîďońg بؽ ڌونڳ" به معنی سکوت را با" î ؽ"تلفظ می کنند و جوانان با" ی i " تلفظ می کنند و مثال های بسیاری بیشتری ازاین نوع وجود دارد که مجال پرداختن به همه ی آنان وجود ندارد. این به علت اثرگذاری زبان معیار بر لری است به عبارت دیگر خیلی از نسل جوان لر واژگان لری را با آواهای فارسی تلفظ می کنند واین اولین شکل از اثرگذاری یک زبان بر زبان دیگر است.

📗برخی از معادل های ساخته یا احیا شده از سوی مجموعه فرهنگستان زبان لری

#قسمت_اول

#زایاراٛzāyāre: ملت،مردم.

این واژه کهن لری در لری امروزی به فراموشی سپرده شده بود ولی توسط مجموعه ای فرهنگستان از گفتار پیرمردان وکهنسالان استخراج وبکار گرفته شد.

#مؽن_زایاراٛیmînzāyāri: بین المللی

#مؽن: بین

#فرگرجاfêrgêrjā: فرودگاه

#فر: پریدن،پرواز


فرگرجا مؽن زایاراٛی ماٛئرآوا

فرودگاه بین المللی مهرآباد

#رهزهشت/رهزیشتrazêhšt:

#ره: راه

#زهشت: زندگی

رهزهشت یا رهزیشت به معنی راه ورسم زندگی یاهمان فرهنگ

#دیڤونڌارdivonďār: مدیر

در لری قدیمی تر مخصوص لری بختیاری به افرادی که قابلیت انجام کارهای اداری را داشتن «دیڤوݩ رۉ» می گفتن

در اشعارمرحوم #حسینقلی_کیان_علیخانی شاعرکهن سال وحماسه سرای لر واژه #دیڤونڌاری به معنی سر رشته داری در حل مشکلات وکارهای اداری بکار رفته است که ما تا حدودی این واژه را به روز رسانی کرده ایم و برای معادل مدیریت بکار گرفته ایم

#دیڤونڌاریdivonďāri: مدیریت

#ڤانومنؽگارvanomnîgār: استاد

#ڤانوم_نهاڌن:
در اکثریت گویش های لری به معنی آموزش دادن بصورت بومی وجود دارد

#تور_هؽلtorhîl: رسم الخط

#تور: رد،خط
#هؽل:شیار

#ماسالگٱmāsālga:
بصورت بومی در لری اصیل به معنی شورا اما توسط مجموعه فرهنگستان احیاشد

#شؽڤا_تجیلšîvātjil: انمیشن

#شؽڤاتšîvāt: تصویر

#جیل: متحرک
@thelurishacademy

📗 تۉلکم


هٱماْ شۉ چی لٛفؽ ٱرسام ڤ هوراْ

زاْ اۉر تی یٱلم ڤاران دوهوراْ

ڤ دآوناْ پام لٛرکی برگ ۉ بنار

زاْ شؽهی تۉلکم چی تۉل لٛوراْ
#پاپریک

hamê šow či łêfî arsām vêhorê
zê owrê tiyalêm vārān dohorê
vêdawnê pām łêrki bêrg ow bênār
zê šîhi towlêkêm či towlê łorê

#لوریتین

همه شو چی لفی ارسم وهوره
زه اورتی یلم واران دو هوره
ودآونه پام لرکی برگ و بنار
زه شئهی تولکم چی تول لُره

#فارسی_عربی

#حسین_عیسوند_اسدی

#ٱرسars: اشک

#لٛفłêf:سیل،سیلاب

#هورhor: ریزش مایعات

#دوهورdohor:باران شدید

#لٛرکłêrk:لیز

#تۉلtowl: گرچه معنی اصلی تول پیشانی است اما دربسیاری از موارد معنی بخت واقبال نیز می دهد
برای مثال یک ضرب المثل معروف در لرستان رایج است که می گوید
«ڤ هۉل نؽ ڤ تۉلاْ»
یعنی به هول زدن نیست باید بخت واقبالت یار باشد.

ترجمه کامل

همه شب مانند سیلابی اشکم روان است
از ابر چشمان باران شدیدی می بارد
جای پاهایم ناهمواری لیز و لغزنده است
از سیاه بختی وبدبیاری اقبالم بسان اقبال لر است

#پاپریک_لوریتین_خط_لری
#تور_هئل_لری
#فرهنگستان_زبان_لری

https://telegram.me/thelurishacademy