«سرعت رخ دادن یک ابرنواختر چقدر است؟»
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/DlKGsP
* ستارگان بزرگ هنگامی که به پایان زندگی می‌رسند به شکل یک ابرنواختر منفجر می‌شوند. ولی این فرآیند با چه سرعتی رخ می‌دهد؟
خورشید ما میلیاردها سال دیگر، زمانی که شیره‌ی سحرانگیز جانش به پایان رسید، با مرگی آرام و اندوهبار خواهد مُرد. البته برای اندک مدتی یک #غول_سرخ باشکوه خواهد شد ولی پس از آن به کوتوله‌ای سفید تبدیل شده و مانند انسان کهنسالی که دوران بازنشستگی‌اش فرارسیده، آرام خواهد گرفت. از آن پس خورشید به آرامی سرد و سردتر خواهد شد تا به کلی خاموش شده و همدمای فضای پیرامونش شود.
اگر خورشید ما جرمی کمتر از اکنون داشت، عمرش از این هم درازتر می‌شد. پس جای شگفتی نیست که بگوییم اگر جرمش بیشتر بود، گذر عمرش هم سریع‌تر می‌بود. در واقع ستارگانی که چندین برابر خورشید جرم دارند مرگی آنی خواهند داشت: یک انفجار ابرنواختری که در یک دَم رخ می‌دهد. معمولا سخن از فضا که می‌شود از رویدادهایی می‌گوییم که میلیاردها سال به درازا می‌کشند. آیا درباره‌ی ابرنواختر هم چنین است؟ می‌توانید حدس بزنید ابرنواختر با چه سرعتی رخ می‌دهد؟
ابرنواخترها در عمل چند گونه‌ی مختلف دارند، هر یک با سازوکاری متفاوت و دوره‌ی زمانی متفاوت. ولی ما می‌خواهیم بر ابرنواخترهای رُمبش هسته‌ای تمرکز کنیم.
ستارگانی که جرمشان میان ۸ تا ۵۰ برابر جرم خورشید است، سوخت #هیدروژن هسته‌ی خود را به سرعت و تنها در چند میلیون سال به پایان می‌برند. این ستارگان هم درست مانند خورشید ما، با #همجوشی هیدروژن، #هلیوم می سازند و در این فرآیند مقدار هنگفتی انرژی آزاد می‌کنند که در برابر فشار رو به درونی که از سوی گرانش ستاره وارد می‌شود پایداری کرده و جلوی رُمبش ستاره را میگیرد.
با ته کشیدن سوخت هیدروژن ستاره در هسته، نوبت به همجوشی هلیوم‌ها میرسد و پس از آن هم #کربن، سپس #نئون، و ..... این روند در #جدول_تناوبی ادامه می‌یابد تا به #آهن میرسد. مشکل اینجاست که آهن برای ستارگان هم‌ارز خاکستر است و نمی‌تواند انرژیای از راه همجوشی تولید کند، بنابراین با رسیدن به آن، دیگر چیزی نخواهد توانست جلوی فشار گرانش ستاره و رُمبش آن را بگیرد و در نتیجه ستاره در خود می‌رُمبد.... و بوم! #ابرنواختر رخ می‌دهد.
لبه‌های بیرونی هسته با سرعت ۷۰ هزار کیلومتر بر ثانیه، حدود ۲۳% سرعت نور، به درون فرو می‌ریزند. مواد فروریزنده تنها در عرض یک چهارم ثانیه از روی هسته‌ی آهنی ستاره به بیرون میجهند و موج شوکی از مواد پدید می‌آورند که رو به بیرون منتشر می‌شود. این #موج_شوک می تواند در مدت چند ساعت به سطح ستاره برسد.
این موج با گذشتن از درون ستاره، عنصرهای شگفت تازه‌ای می‌سازد که ستاره در زمان زندگی عادی‌اش هرگز نمی توانست آنها را در هسته بسازد. و اینجاست که ما ثروتمند می‌شویم! همه‌ی طلا، نقره، پلاتین، اورانیوم و هر عنصر سنگین‌تر از آهنی که در جدول تناوبی وجود دارد در همین جا ساخته می‌شود. [در وبلاگ خواندید: * چرا می‌گویند "ما از مواد ستاره‌ای ساخته شده‌ایم"؟ (https://goo.gl/GOyrOU)]
یک ابرنواختر سپس چند ماه زمان می‌برد تا به اوج درخشش خود برسد، و شاید بتواند انرژیای هم ارز انرژی کل کهکشانش آزاد کند.
ابرنواختر ۱۹۸۷-آ، نخستین ابرنواخترِ سال ۱۹۸۷، ۸۵ روز زمان برد تا به اوج درخشش خود برسد و تا دو سال بعد هم به آرامی نورش خاموش شد. با گذشت چند دهه، هنوز هم تلسکوپ‌های پرقدرتی مانند تلسکوپ فضایی هابل می‌توانند موج شوک آن را که دارد در فضا گسترش می‌یابد ببینند.
ابرنواخترهای "#رمبش_هسته‌ای" تنها یک گونه از ستارگان انفجاری هستند. گونه ی دیگری از آن ها به نام #ابرنواختر_1a یا (#Ia) زمانی رخ می‌دهد که یک #کوتوله_سفید در یک #سامانه_دو_ستاره‌ای مواد پیکره ی همدمش را مانند یک انگل غول‌آسا می‌مکد. این انگل کارش را آنقدر ادامه می‌دهد تا جرمش به ۱.۴ برابر جرم خورشید برسد، و اینجاست که منفجر می‌شود. این ابرنواخترها تنها در چند روز به اوج درخشش می‌رسند و بسیار سریع‌تر از ابرنواخترهای رمبش هسته‌ای هم کم‌نور می‌شوند.
* خوب پس چه مدت طول می‌کشد تا یک ابرنواختر منفجر شود؟
پاسخ اینست: میلیون‌ها سال زمان می‌برد تا ستاره به پایان زندگیاش برسد، کمتر از یک چهارم ثانیه تا هسته‌اش برُمبد، چند ساعت تا موج شوک به سطحش برسد، چند ماه تا به اوج درخشش برسد، و تنها چند سال تا کم کم ناپدید شود.
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2015/08/blog-post_50.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/DlKGsP
* ستارگان بزرگ هنگامی که به پایان زندگی می‌رسند به شکل یک ابرنواختر منفجر می‌شوند. ولی این فرآیند با چه سرعتی رخ می‌دهد؟
خورشید ما میلیاردها سال دیگر، زمانی که شیره‌ی سحرانگیز جانش به پایان رسید، با مرگی آرام و اندوهبار خواهد مُرد. البته برای اندک مدتی یک #غول_سرخ باشکوه خواهد شد ولی پس از آن به کوتوله‌ای سفید تبدیل شده و مانند انسان کهنسالی که دوران بازنشستگی‌اش فرارسیده، آرام خواهد گرفت. از آن پس خورشید به آرامی سرد و سردتر خواهد شد تا به کلی خاموش شده و همدمای فضای پیرامونش شود.
اگر خورشید ما جرمی کمتر از اکنون داشت، عمرش از این هم درازتر می‌شد. پس جای شگفتی نیست که بگوییم اگر جرمش بیشتر بود، گذر عمرش هم سریع‌تر می‌بود. در واقع ستارگانی که چندین برابر خورشید جرم دارند مرگی آنی خواهند داشت: یک انفجار ابرنواختری که در یک دَم رخ می‌دهد. معمولا سخن از فضا که می‌شود از رویدادهایی می‌گوییم که میلیاردها سال به درازا می‌کشند. آیا درباره‌ی ابرنواختر هم چنین است؟ می‌توانید حدس بزنید ابرنواختر با چه سرعتی رخ می‌دهد؟
ابرنواخترها در عمل چند گونه‌ی مختلف دارند، هر یک با سازوکاری متفاوت و دوره‌ی زمانی متفاوت. ولی ما می‌خواهیم بر ابرنواخترهای رُمبش هسته‌ای تمرکز کنیم.
ستارگانی که جرمشان میان ۸ تا ۵۰ برابر جرم خورشید است، سوخت #هیدروژن هسته‌ی خود را به سرعت و تنها در چند میلیون سال به پایان می‌برند. این ستارگان هم درست مانند خورشید ما، با #همجوشی هیدروژن، #هلیوم می سازند و در این فرآیند مقدار هنگفتی انرژی آزاد می‌کنند که در برابر فشار رو به درونی که از سوی گرانش ستاره وارد می‌شود پایداری کرده و جلوی رُمبش ستاره را میگیرد.
با ته کشیدن سوخت هیدروژن ستاره در هسته، نوبت به همجوشی هلیوم‌ها میرسد و پس از آن هم #کربن، سپس #نئون، و ..... این روند در #جدول_تناوبی ادامه می‌یابد تا به #آهن میرسد. مشکل اینجاست که آهن برای ستارگان هم‌ارز خاکستر است و نمی‌تواند انرژیای از راه همجوشی تولید کند، بنابراین با رسیدن به آن، دیگر چیزی نخواهد توانست جلوی فشار گرانش ستاره و رُمبش آن را بگیرد و در نتیجه ستاره در خود می‌رُمبد.... و بوم! #ابرنواختر رخ می‌دهد.
لبه‌های بیرونی هسته با سرعت ۷۰ هزار کیلومتر بر ثانیه، حدود ۲۳% سرعت نور، به درون فرو می‌ریزند. مواد فروریزنده تنها در عرض یک چهارم ثانیه از روی هسته‌ی آهنی ستاره به بیرون میجهند و موج شوکی از مواد پدید می‌آورند که رو به بیرون منتشر می‌شود. این #موج_شوک می تواند در مدت چند ساعت به سطح ستاره برسد.
این موج با گذشتن از درون ستاره، عنصرهای شگفت تازه‌ای می‌سازد که ستاره در زمان زندگی عادی‌اش هرگز نمی توانست آنها را در هسته بسازد. و اینجاست که ما ثروتمند می‌شویم! همه‌ی طلا، نقره، پلاتین، اورانیوم و هر عنصر سنگین‌تر از آهنی که در جدول تناوبی وجود دارد در همین جا ساخته می‌شود. [در وبلاگ خواندید: * چرا می‌گویند "ما از مواد ستاره‌ای ساخته شده‌ایم"؟ (https://goo.gl/GOyrOU)]
یک ابرنواختر سپس چند ماه زمان می‌برد تا به اوج درخشش خود برسد، و شاید بتواند انرژیای هم ارز انرژی کل کهکشانش آزاد کند.
ابرنواختر ۱۹۸۷-آ، نخستین ابرنواخترِ سال ۱۹۸۷، ۸۵ روز زمان برد تا به اوج درخشش خود برسد و تا دو سال بعد هم به آرامی نورش خاموش شد. با گذشت چند دهه، هنوز هم تلسکوپ‌های پرقدرتی مانند تلسکوپ فضایی هابل می‌توانند موج شوک آن را که دارد در فضا گسترش می‌یابد ببینند.
ابرنواخترهای "#رمبش_هسته‌ای" تنها یک گونه از ستارگان انفجاری هستند. گونه ی دیگری از آن ها به نام #ابرنواختر_1a یا (#Ia) زمانی رخ می‌دهد که یک #کوتوله_سفید در یک #سامانه_دو_ستاره‌ای مواد پیکره ی همدمش را مانند یک انگل غول‌آسا می‌مکد. این انگل کارش را آنقدر ادامه می‌دهد تا جرمش به ۱.۴ برابر جرم خورشید برسد، و اینجاست که منفجر می‌شود. این ابرنواخترها تنها در چند روز به اوج درخشش می‌رسند و بسیار سریع‌تر از ابرنواخترهای رمبش هسته‌ای هم کم‌نور می‌شوند.
* خوب پس چه مدت طول می‌کشد تا یک ابرنواختر منفجر شود؟
پاسخ اینست: میلیون‌ها سال زمان می‌برد تا ستاره به پایان زندگیاش برسد، کمتر از یک چهارم ثانیه تا هسته‌اش برُمبد، چند ساعت تا موج شوک به سطحش برسد، چند ماه تا به اوج درخشش برسد، و تنها چند سال تا کم کم ناپدید شود.
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2015/08/blog-post_50.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«ام۲۷: سحابی دمبل»
—---------------------------
https://goo.gl/oGQJoz
نخستین نشانه‌ی راهنما درباره‌ی سرنوشتی که انتظار خورشیدمان را می‌کشد، به گونه‌ای ناخواسته در سال ۱۷۶۴ یافته شد.
در آن زمان، شارل مسیه سرگرم گردآوری فهرستی از اجرام با روشنایی افشان و نامتمرکز بود که با دنباله‌دار تفاوت داشته و با آنها اشتباه گرفته نشوند. ۲۷مین جرمی که وی وارد فهرستش کرد و اکنون به نام ام۲۷ یا سحابی دمبل شناخته می‌شود، یک سحابی سیارهای (سیاره‌نما) بود، از گونه‌ی سحابی‌هایی که خورشید ما در پایان عمرش، هنگامی که فرآیند همجوشی هسته‌ای در مرکزش به پایان میرسد پدید خواهد آورد.
ام۲۷ یکی از درخشان‌ترین سحابی‌های سیارهای در آسمان است، و آن را می توان با یک دوربین دوچشمی در محدوده‌ی صورت فلکی روباهک تماشا کرد. نور ام۲۷ برای رسیدن به ما، حدود ۱۰۰۰ سال زمان نیاز دارد. در تصویر بالا، نور این سحابی را در رنگ‌های تابش هیدروژن و اکسیژن می‌بینید.
درک و شناخت فیزیک و اهمیت ام۲۷ بسیار سنگین‌تر از دانش سده‌ی ۱۸ میلادی بود. حتی امروز هم رازهای بسیاری درباره‌ی سحابی‌های سیارهای دوقطبی همچون ام۲۷ ناگشوده مانده، از جمله سازوکار فیزیکی‌ای که باعث پس زدن پوسته‌ی گازی بیرونی یک ستارهی کم‌جرم، و بر جای ماندن یک کوتوله‌ی سفید داغ و تابان در محدوده‌ی پرتو X می‌شود.
#M27 #apod #سحابی_دمبل #همجوشی_هسته‌ای #شارل_مسیه #روباهک #سحابی_سیاره‌نما #سحابی_سیازه‌ای #دوقطبی
#کوتوله_سفید
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_48.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—---------------------------
https://goo.gl/oGQJoz
نخستین نشانه‌ی راهنما درباره‌ی سرنوشتی که انتظار خورشیدمان را می‌کشد، به گونه‌ای ناخواسته در سال ۱۷۶۴ یافته شد.
در آن زمان، شارل مسیه سرگرم گردآوری فهرستی از اجرام با روشنایی افشان و نامتمرکز بود که با دنباله‌دار تفاوت داشته و با آنها اشتباه گرفته نشوند. ۲۷مین جرمی که وی وارد فهرستش کرد و اکنون به نام ام۲۷ یا سحابی دمبل شناخته می‌شود، یک سحابی سیارهای (سیاره‌نما) بود، از گونه‌ی سحابی‌هایی که خورشید ما در پایان عمرش، هنگامی که فرآیند همجوشی هسته‌ای در مرکزش به پایان میرسد پدید خواهد آورد.
ام۲۷ یکی از درخشان‌ترین سحابی‌های سیارهای در آسمان است، و آن را می توان با یک دوربین دوچشمی در محدوده‌ی صورت فلکی روباهک تماشا کرد. نور ام۲۷ برای رسیدن به ما، حدود ۱۰۰۰ سال زمان نیاز دارد. در تصویر بالا، نور این سحابی را در رنگ‌های تابش هیدروژن و اکسیژن می‌بینید.
درک و شناخت فیزیک و اهمیت ام۲۷ بسیار سنگین‌تر از دانش سده‌ی ۱۸ میلادی بود. حتی امروز هم رازهای بسیاری درباره‌ی سحابی‌های سیارهای دوقطبی همچون ام۲۷ ناگشوده مانده، از جمله سازوکار فیزیکی‌ای که باعث پس زدن پوسته‌ی گازی بیرونی یک ستارهی کم‌جرم، و بر جای ماندن یک کوتوله‌ی سفید داغ و تابان در محدوده‌ی پرتو X می‌شود.
#M27 #apod #سحابی_دمبل #همجوشی_هسته‌ای #شارل_مسیه #روباهک #سحابی_سیاره‌نما #سحابی_سیازه‌ای #دوقطبی
#کوتوله_سفید
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_48.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«نواختر درخشان در آسمان تایلند»
—-------------------------------------
https://goo.gl/cJYLJA
ماه گذشته یک انفجار ستاره‌ای از گونه‌ی نواختر در صورت فلکی کمان رخ داد که هفته‌ی گذشته روشنی‌اش حتی به اندازه‌ی توان دید چشم نامسلح هم رسید و این شب‌ها می‌توان آن را با یک دوربین دوچشمی دید.
یک نواختر کلاسیک در اثر انفجار #گرماهسته‌ای روی سطح یک کوتوله‌ی سفید رخ می دهد؛ کوتوله‌ی سفید ستارهی چگالی است که جرمی برابر با خورشید دارد ولی همه‌ی آن را در کره‌ای به اندازه‌ی زمین جا داده.
در این تصویر که هفته‌ی گذشته گرفته شده، این نواختر را بر فراز پرستشگاه باستانی وات ماهاتات در پارک تاریخی سوخوتای تایلند می‌بینیم. [نقطه‌ی درخشان بالای آسمان سیاره‌ی ناهید است- تصویر دوم را ببینید👇🏼👇🏼]
اگر می‌خواهید نواختر ۲۰۱۶ کمان را با چشم خود ببینید، درست پس از غروب آفتاب بیرون بروید و آن را نزدیک افق باختری، در صورت فلکی کمان (قوس) که شکلی مانند یک قوری هم دارد جستجو کنید. در ضمن سیاره‌ی بسیار تابناک ناهید هم در آسمان به این نواختر نزدیک است.
ولی امروز و فردا نکنید، زیرا نه تنها این نواختر دارد کم‌نور می‌شود، بلکه آن بخش آسمان هم روز به روز دارد بیشتر به افق نیمه‌روشن باختری نزدیک می‌شود.
#نواختر #صورت_فلکی_کمان #کوتوله_سفید #ناهید #apod
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/Nova-Sagittarius2016.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—-------------------------------------
https://goo.gl/cJYLJA
ماه گذشته یک انفجار ستاره‌ای از گونه‌ی نواختر در صورت فلکی کمان رخ داد که هفته‌ی گذشته روشنی‌اش حتی به اندازه‌ی توان دید چشم نامسلح هم رسید و این شب‌ها می‌توان آن را با یک دوربین دوچشمی دید.
یک نواختر کلاسیک در اثر انفجار #گرماهسته‌ای روی سطح یک کوتوله‌ی سفید رخ می دهد؛ کوتوله‌ی سفید ستارهی چگالی است که جرمی برابر با خورشید دارد ولی همه‌ی آن را در کره‌ای به اندازه‌ی زمین جا داده.
در این تصویر که هفته‌ی گذشته گرفته شده، این نواختر را بر فراز پرستشگاه باستانی وات ماهاتات در پارک تاریخی سوخوتای تایلند می‌بینیم. [نقطه‌ی درخشان بالای آسمان سیاره‌ی ناهید است- تصویر دوم را ببینید👇🏼👇🏼]
اگر می‌خواهید نواختر ۲۰۱۶ کمان را با چشم خود ببینید، درست پس از غروب آفتاب بیرون بروید و آن را نزدیک افق باختری، در صورت فلکی کمان (قوس) که شکلی مانند یک قوری هم دارد جستجو کنید. در ضمن سیاره‌ی بسیار تابناک ناهید هم در آسمان به این نواختر نزدیک است.
ولی امروز و فردا نکنید، زیرا نه تنها این نواختر دارد کم‌نور می‌شود، بلکه آن بخش آسمان هم روز به روز دارد بیشتر به افق نیمه‌روشن باختری نزدیک می‌شود.
#نواختر #صورت_فلکی_کمان #کوتوله_سفید #ناهید #apod
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/Nova-Sagittarius2016.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«آیا زمین تا ۵ میلیارد سال دیگر دوام خواهد آورد؟»
—------------------------------------------------------
https://goo.gl/IPDLCZ
چند میلیارد سال دیگر که خورشید صدها برابر بزرگ‌تر از امروز می‌شود چه بر سر زمین خواهد آمد؟
یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان با بهره از نیرومندترین رادیوتلسکوپ جهان، در صدد یافتن پاسخ این پرسش در ستارهی ال۲_کشتی‌دُم (#L2_Puppis) برآمده‌اند. پنج میلیارد سال پیش، این ستاره بسیار همانند خورشیدِ امروز بوده.
پرفسور لین دسین از بنیاد اخترشناسی کی‌یو لوون می‌گوید: «پنج میلیارد سال دیگر، خورشید به یک ستارهی #غول_سرخ تبدیل شده و صدها برابر اندازه‌ی امروزش خواهد بود. همچنین در آن زمان، در اثر وزش بادهای بسیار نیرومند درصد بزرگی از جرمش را از دست داده است. تا ۷ میلیارد دیگر تنها چیزی که از خورشید بر جای خواهد ماند یک #کوتوله_سفید به اندازه‌ی سیاره‌ی زمین، ولی بسیار پرجرم‌تر خواهد بود که یک قاشق چایخوری از موادش وزنی حدود ۵ تُن خواهد داشت.»
این دگردیسی اثر چشمگیری بر سیاره‌های سامانه‌ی خورشیدی می‌گذارد. برای نمونه، خورشید در گام غول سرخ، سیاره‌های تیر و ناهید را در دل خود فرو برده و نابود خواهد کرد.
دسین ادامه می‌دهد: «ولی سرنوشت زمین هنوز نامعلوم است. ما می دانیم که خورشیدمان بزرگ‌تر و درخشان‌تر خواهد شد، پس احتمال این هست که همه‌ی گونه‌های زیستی زمین نابود شود. ولی آیا هسته‌ی سنگی زمین از گام غول سرخیِ خورشید جان به در برده و به گردش دور کوتوله‌ی سفید ادامه خواهد داد؟»
به همین دلیل این گروه بین‌المللی بررسی ستارهی ال۲_کشتی‌دُم را آغاز کرده‌اند. این ستاره ۲۰۸ سال نوری از زمین فاصله دارد، یعنی در استاندارد کیهانی، ستاره‌ای نزدیک است. پژوهشگران برای این منظور از آرایه‌ی رادیوتلسکوپی آلما (َ#ALMA) بهره گرفته‌اند. این آرایه از ۶۶ آنتن رادیویی درست شده که با هم یک تلسکوپ مجازی غول‌پیکر به قطر ۱۶ کیلومتر را ساخته‌اند.
وارد هومن از بنیاد اخترشناسی کی‌یو لوون می‌گوید: «ما دریافتیم که ال۲_کشتی‌دم حدود ۱۰ میلیارد سال سن دارد. پنج میلیارد سال پیش، این ستاره تقریبا درست همسان و حتی هم‌جرم خورشیدِ امروز بوده. یک سوم از جرم این ستاره در روند فرگشتش از دست رفته و این چیزیست که برای خورشید خودمان هم در آینده‌ی بسیار دور رخ خواهد داد.»
این پژوهشگران جرمی را شناسایی کردند که در فاصله‌ی ۳۰۰ میلیون کیلومتری ال۲_کشتی‌دم (حدود دو برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) به گرد این ستارهی غول‌پیکر در چرخش است. این سیاره تقریبا نمایی کاملا همسان با چیزی که زمین در ۵ میلیارد سال دیگر خواهد بود را دارد.
با شناخت دقیق‌تر از برهمکنش‌های میان ال۲_کشتی‌دُم و سیاره‌اش، آگاهی‌های ارزشمندی درباره‌ی گام پایانی زندگی خورشید و تاثیر آن بر سیاره‌های درون سامانه‌ی خورشیدی به دست خواهد آمد. این که سرانجام زمین از نابودی توسط خورشید نجات می‌یابد یا نه هنوز روشن نیست و از همین رو سامانه‌ی ال۲_کشتی‌دم می تواند کلید گشودن این راز باشد.
این پژوهشنامه در نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده.
* توضیح تصویر: یک همگذاری از عکس‌های رادیویی و نور دیدنی (مریی) سامانه‌ی ال۲_کشتی‌دم
#سیاره_فراخورشیدی
پیش از این دباره‌ی این ستاره خوانده بودید: * یک پروانه کیهانی که دارد از پیله اش بیرون می آید (https://goo.gl/D6qZaB)
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/L2Puppis.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—------------------------------------------------------
https://goo.gl/IPDLCZ
چند میلیارد سال دیگر که خورشید صدها برابر بزرگ‌تر از امروز می‌شود چه بر سر زمین خواهد آمد؟
یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان با بهره از نیرومندترین رادیوتلسکوپ جهان، در صدد یافتن پاسخ این پرسش در ستارهی ال۲_کشتی‌دُم (#L2_Puppis) برآمده‌اند. پنج میلیارد سال پیش، این ستاره بسیار همانند خورشیدِ امروز بوده.
پرفسور لین دسین از بنیاد اخترشناسی کی‌یو لوون می‌گوید: «پنج میلیارد سال دیگر، خورشید به یک ستارهی #غول_سرخ تبدیل شده و صدها برابر اندازه‌ی امروزش خواهد بود. همچنین در آن زمان، در اثر وزش بادهای بسیار نیرومند درصد بزرگی از جرمش را از دست داده است. تا ۷ میلیارد دیگر تنها چیزی که از خورشید بر جای خواهد ماند یک #کوتوله_سفید به اندازه‌ی سیاره‌ی زمین، ولی بسیار پرجرم‌تر خواهد بود که یک قاشق چایخوری از موادش وزنی حدود ۵ تُن خواهد داشت.»
این دگردیسی اثر چشمگیری بر سیاره‌های سامانه‌ی خورشیدی می‌گذارد. برای نمونه، خورشید در گام غول سرخ، سیاره‌های تیر و ناهید را در دل خود فرو برده و نابود خواهد کرد.
دسین ادامه می‌دهد: «ولی سرنوشت زمین هنوز نامعلوم است. ما می دانیم که خورشیدمان بزرگ‌تر و درخشان‌تر خواهد شد، پس احتمال این هست که همه‌ی گونه‌های زیستی زمین نابود شود. ولی آیا هسته‌ی سنگی زمین از گام غول سرخیِ خورشید جان به در برده و به گردش دور کوتوله‌ی سفید ادامه خواهد داد؟»
به همین دلیل این گروه بین‌المللی بررسی ستارهی ال۲_کشتی‌دُم را آغاز کرده‌اند. این ستاره ۲۰۸ سال نوری از زمین فاصله دارد، یعنی در استاندارد کیهانی، ستاره‌ای نزدیک است. پژوهشگران برای این منظور از آرایه‌ی رادیوتلسکوپی آلما (َ#ALMA) بهره گرفته‌اند. این آرایه از ۶۶ آنتن رادیویی درست شده که با هم یک تلسکوپ مجازی غول‌پیکر به قطر ۱۶ کیلومتر را ساخته‌اند.
وارد هومن از بنیاد اخترشناسی کی‌یو لوون می‌گوید: «ما دریافتیم که ال۲_کشتی‌دم حدود ۱۰ میلیارد سال سن دارد. پنج میلیارد سال پیش، این ستاره تقریبا درست همسان و حتی هم‌جرم خورشیدِ امروز بوده. یک سوم از جرم این ستاره در روند فرگشتش از دست رفته و این چیزیست که برای خورشید خودمان هم در آینده‌ی بسیار دور رخ خواهد داد.»
این پژوهشگران جرمی را شناسایی کردند که در فاصله‌ی ۳۰۰ میلیون کیلومتری ال۲_کشتی‌دم (حدود دو برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) به گرد این ستارهی غول‌پیکر در چرخش است. این سیاره تقریبا نمایی کاملا همسان با چیزی که زمین در ۵ میلیارد سال دیگر خواهد بود را دارد.
با شناخت دقیق‌تر از برهمکنش‌های میان ال۲_کشتی‌دُم و سیاره‌اش، آگاهی‌های ارزشمندی درباره‌ی گام پایانی زندگی خورشید و تاثیر آن بر سیاره‌های درون سامانه‌ی خورشیدی به دست خواهد آمد. این که سرانجام زمین از نابودی توسط خورشید نجات می‌یابد یا نه هنوز روشن نیست و از همین رو سامانه‌ی ال۲_کشتی‌دم می تواند کلید گشودن این راز باشد.
این پژوهشنامه در نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده.
* توضیح تصویر: یک همگذاری از عکس‌های رادیویی و نور دیدنی (مریی) سامانه‌ی ال۲_کشتی‌دم
#سیاره_فراخورشیدی
پیش از این دباره‌ی این ستاره خوانده بودید: * یک پروانه کیهانی که دارد از پیله اش بیرون می آید (https://goo.gl/D6qZaB)
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/L2Puppis.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«استوانه‌ای در آسمان که از پهلو دیده می‌شود»
—------------------------------------------—
https://goo.gl/ziF6kH
چگونه ممکن است یک ستارهی گرد و کروی یک سحابی چهارگوش بسازد؟
این پرسشیست که با بررسی سحابی‌های سیاره‌نمایی مانند آی‌سی ۴۴۰۶ به ذهن می‌آید.
بر پایه‌ی شواهد، آی‌سی ۴۴۰۶ به احتمال بسیار یک استوانه‌ی توخالی است و به دلیل زاویه‌ی دیدگاه ماست که چهارگوش به نظر میرسد زیرا ما آن را از پهلو می‌بینیم. اگر از بالا دیده می‌شد، می‌توانست از دید ما چیزی مانند #سحابی_حلقه را در آسمان پدید آورد.
این تصویر رنگ نمایشی از پیوند عکس‌هایی درست شده که تلسکوپ فضایی هابل در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ گرفته بود.
گازهای داغ از دو سر استوانه به بیرون روانست و رشته‌های تیره‌ای از غبار و گاز مولکولی هم دیواره‌های آن را آراسته‌اند. ستاره‌ای که در پایان عمرش این ساختار میان‌ستاره‌ای را پدید آورده در مرکز آن دیده می‌شود.
تا چند میلیون سال دیگر تنها چیزی که از آی‌سی ۴۴۰۶ برای تماشا به جا خواهد ماند یک ستارهی #کوتوله_سفید و رو به خاموشی خواهد بود.
#IC_4406 #apod #سحابی_سیاره‌نما #استوانه
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/IC4406.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—------------------------------------------—
https://goo.gl/ziF6kH
چگونه ممکن است یک ستارهی گرد و کروی یک سحابی چهارگوش بسازد؟
این پرسشیست که با بررسی سحابی‌های سیاره‌نمایی مانند آی‌سی ۴۴۰۶ به ذهن می‌آید.
بر پایه‌ی شواهد، آی‌سی ۴۴۰۶ به احتمال بسیار یک استوانه‌ی توخالی است و به دلیل زاویه‌ی دیدگاه ماست که چهارگوش به نظر میرسد زیرا ما آن را از پهلو می‌بینیم. اگر از بالا دیده می‌شد، می‌توانست از دید ما چیزی مانند #سحابی_حلقه را در آسمان پدید آورد.
این تصویر رنگ نمایشی از پیوند عکس‌هایی درست شده که تلسکوپ فضایی هابل در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ گرفته بود.
گازهای داغ از دو سر استوانه به بیرون روانست و رشته‌های تیره‌ای از غبار و گاز مولکولی هم دیواره‌های آن را آراسته‌اند. ستاره‌ای که در پایان عمرش این ساختار میان‌ستاره‌ای را پدید آورده در مرکز آن دیده می‌شود.
تا چند میلیون سال دیگر تنها چیزی که از آی‌سی ۴۴۰۶ برای تماشا به جا خواهد ماند یک ستارهی #کوتوله_سفید و رو به خاموشی خواهد بود.
#IC_4406 #apod #سحابی_سیاره‌نما #استوانه
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/IC4406.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«برادر بزرگ دنباله‌دار هالی که در چنگ یک کوتوله سفید از هم پاشیده »
—-------------------------------------------------------------
https://goo.gl/37YGjD
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان با بهره از تلسکوپ فضایی هابل برای نخستین بار جرم بزرگ دنباله‌دار-مانندی را دیده‌اند که از هم پاشیده و دارد در جو یک کوتوله‌ی سفید پخش می‌شود. این جرم فروپاشیده دارای همنهش شیمیایی همانند دنباله‌دار هالی است ولی جرمش به ۱۰۰ هزار برابر این همتای پرآوازه‌اش میرسد.
این کوتوله‌ی سفید که WD 1425+540 نام دارد، ۱۷۰ سال نوری از زمین دورتر است و در صورت فلکی گاوران دیده می‌شود [۱]. اخترشناسان به هنگام رصد آن با بهره از تلسکوپ اِسا/ناسای هابل و رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک شواهدی را یافتند که نشان می‌داد جرمی مانند یک #دنباله‌دار بزرگ دارد به سوی این ستاره کشیده می‌شود و در اثر نیروی گرانش شدید ستاره، دچار گسست کشندی شده است.
اخترشناسان همنهش شیمیایی این جرم را همانند دنباله‌دار پرآوازه‌ی هالی در سامانه‌ی خورشیدی خودمان تعیین کردند، ولی با جرمی ۱۰۰ هزار بار بیشتر و با محتوای آب دو برابر. بررسی طیفی نشان داد که این جرم فروپاشیده سرشار از عنصرهای مورد نیاز #زندگی، مانند کربن، اکسیژن، گوگرد و حتی نیتروژن است [۲].
این نخستین آشکارسازی نیتروژن در پسماندهاییست که بر روی یک #کوتوله_سفید فرو می‌ریزد. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، سی‌یی زو از رصدخانه‌ی جنوبی اروپا از آلمان اهمیت این یافته را توضیح می‌دهد: «نیتروژن یک عنصر بسیار مهم برای زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم است. این جرمِ فروپاشیده نیتروژن بسیار فراوانی دارد، بیشتر از هر جرمی که تاکنون در سامانه‌ی خورشیدی دیده‌ایم.»
تاکنون بیش از یک دوجین کوتوله‌ی سفید که جَوِشان آلوده به پسماندهای اجرام سنگی سیارک-مانند است یافته شده، ولی این نخستین بارست که می‌بینیم جو یک کوتوله‌ی سفید آلوده به مواد یخی دنباله‌دار-مانند شده است. این یافته‌ها گواهی بر وجود کمربندی از اجرام دنباله‌دار-مانند، همسان با کمربند کویپر خودمان به گرد این کوتوله‌ی سفید است. به نظر میرسد این اجرام یخی از روند فرگشت ستاره در درازنای زندگیاش -یعنی دگرگونی آن از یک ستارهی رشته‌ی اصلی (مانند خورشید) به یک غول سرخ، و رُمبش پایانی و تبدیل آن به یک کوتوله‌ی سفید چگال- جان به در برده‌اند.
گروهی که این کشف را انجام دادند همچنین این را هم بررسی کردند که این جرم بزرگ چگونه از مدار دوردست آغازین خود وارد مسیر برخورد با ستارهی مادری‌اش شده [۳]. تغییر مدار می‌توانسته در اثر آشفتگی گرانشی سیاره‌های تاکنون ناشناخته‌ای باشد که آنها هم از مرگ این ستاره جان به در برده و به گونه‌ای، کمربند دنباله‌دارها را به هم ریخته‌اند. توضیح دیگر اینست که شاید ستارهی همدمِ این کوتوله‌ی سفید کمربند آن را به ریخته و باعث شده مسیر اجرامش به سوی کوتوله‌ی سفید تغییر کند. و یا شاید هم آمیزه‌ای از هر دو عامل در تغییر مدار این دنباله‌دار نقش داشته‌اند.
کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی که از مدار نپتون به بیرون گسترده شده، جایگاه شمار فراوانی از سیاره‌های کوتوله، دنباله‌دارها، و اجرام کوچک دیگریست که از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی به جا مانده‌اند. اکنون این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که اجرام یخی در سامانه‌های سیارهای دیگر هم وجود دارد، و از تاریخ و فرگشت ستاره جان به در برده‌اند.
—------------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] این کوتوله‌ی سفید که در سال ۱۹۷۴ یافته شده بود عضو یک سامانه‌ی دوتایی گسترده است که فاصله‌اش از ستارهی همدم ۲۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (یکای اخترشناسی) است.
۲] سنجش کربن، نیتروژن، اکسیژن، سیلیسیم، گوگرد، آهن و نیکل و هیدروژن به کمک طیف نگار ریشه های کیهانی (COS) که روی تلسکوپ هابل نصب شده انجام شد. رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک هم کلسیم، منیزیم، و هیدروژن را شناسایی کرد.
۳] به گفته‌ی پژوهشگران، این جرم در آغاز حدود ۳۰۰ یکای اخترشناسی (۳۰۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) از کوتوله‌ی سفید فاصله داشته. این هفت برابر دورتر از اجرام کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی است.
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/comet.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—-------------------------------------------------------------
https://goo.gl/37YGjD
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان با بهره از تلسکوپ فضایی هابل برای نخستین بار جرم بزرگ دنباله‌دار-مانندی را دیده‌اند که از هم پاشیده و دارد در جو یک کوتوله‌ی سفید پخش می‌شود. این جرم فروپاشیده دارای همنهش شیمیایی همانند دنباله‌دار هالی است ولی جرمش به ۱۰۰ هزار برابر این همتای پرآوازه‌اش میرسد.
این کوتوله‌ی سفید که WD 1425+540 نام دارد، ۱۷۰ سال نوری از زمین دورتر است و در صورت فلکی گاوران دیده می‌شود [۱]. اخترشناسان به هنگام رصد آن با بهره از تلسکوپ اِسا/ناسای هابل و رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک شواهدی را یافتند که نشان می‌داد جرمی مانند یک #دنباله‌دار بزرگ دارد به سوی این ستاره کشیده می‌شود و در اثر نیروی گرانش شدید ستاره، دچار گسست کشندی شده است.
اخترشناسان همنهش شیمیایی این جرم را همانند دنباله‌دار پرآوازه‌ی هالی در سامانه‌ی خورشیدی خودمان تعیین کردند، ولی با جرمی ۱۰۰ هزار بار بیشتر و با محتوای آب دو برابر. بررسی طیفی نشان داد که این جرم فروپاشیده سرشار از عنصرهای مورد نیاز #زندگی، مانند کربن، اکسیژن، گوگرد و حتی نیتروژن است [۲].
این نخستین آشکارسازی نیتروژن در پسماندهاییست که بر روی یک #کوتوله_سفید فرو می‌ریزد. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، سی‌یی زو از رصدخانه‌ی جنوبی اروپا از آلمان اهمیت این یافته را توضیح می‌دهد: «نیتروژن یک عنصر بسیار مهم برای زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم است. این جرمِ فروپاشیده نیتروژن بسیار فراوانی دارد، بیشتر از هر جرمی که تاکنون در سامانه‌ی خورشیدی دیده‌ایم.»
تاکنون بیش از یک دوجین کوتوله‌ی سفید که جَوِشان آلوده به پسماندهای اجرام سنگی سیارک-مانند است یافته شده، ولی این نخستین بارست که می‌بینیم جو یک کوتوله‌ی سفید آلوده به مواد یخی دنباله‌دار-مانند شده است. این یافته‌ها گواهی بر وجود کمربندی از اجرام دنباله‌دار-مانند، همسان با کمربند کویپر خودمان به گرد این کوتوله‌ی سفید است. به نظر میرسد این اجرام یخی از روند فرگشت ستاره در درازنای زندگیاش -یعنی دگرگونی آن از یک ستارهی رشته‌ی اصلی (مانند خورشید) به یک غول سرخ، و رُمبش پایانی و تبدیل آن به یک کوتوله‌ی سفید چگال- جان به در برده‌اند.
گروهی که این کشف را انجام دادند همچنین این را هم بررسی کردند که این جرم بزرگ چگونه از مدار دوردست آغازین خود وارد مسیر برخورد با ستارهی مادری‌اش شده [۳]. تغییر مدار می‌توانسته در اثر آشفتگی گرانشی سیاره‌های تاکنون ناشناخته‌ای باشد که آنها هم از مرگ این ستاره جان به در برده و به گونه‌ای، کمربند دنباله‌دارها را به هم ریخته‌اند. توضیح دیگر اینست که شاید ستارهی همدمِ این کوتوله‌ی سفید کمربند آن را به ریخته و باعث شده مسیر اجرامش به سوی کوتوله‌ی سفید تغییر کند. و یا شاید هم آمیزه‌ای از هر دو عامل در تغییر مدار این دنباله‌دار نقش داشته‌اند.
کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی که از مدار نپتون به بیرون گسترده شده، جایگاه شمار فراوانی از سیاره‌های کوتوله، دنباله‌دارها، و اجرام کوچک دیگریست که از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی به جا مانده‌اند. اکنون این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که اجرام یخی در سامانه‌های سیارهای دیگر هم وجود دارد، و از تاریخ و فرگشت ستاره جان به در برده‌اند.
—------------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] این کوتوله‌ی سفید که در سال ۱۹۷۴ یافته شده بود عضو یک سامانه‌ی دوتایی گسترده است که فاصله‌اش از ستارهی همدم ۲۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (یکای اخترشناسی) است.
۲] سنجش کربن، نیتروژن، اکسیژن، سیلیسیم، گوگرد، آهن و نیکل و هیدروژن به کمک طیف نگار ریشه های کیهانی (COS) که روی تلسکوپ هابل نصب شده انجام شد. رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک هم کلسیم، منیزیم، و هیدروژن را شناسایی کرد.
۳] به گفته‌ی پژوهشگران، این جرم در آغاز حدود ۳۰۰ یکای اخترشناسی (۳۰۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) از کوتوله‌ی سفید فاصله داشته. این هفت برابر دورتر از اجرام کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی است.
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/comet.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«ستاره‌ای که با تنگ‌ترین مدار دیده شده به گرد یک سیاهچاله می‌چرخد»
—---------------------------------------------------------------
* اخترشناسان یک جفتِ بی‌اندازه نزدیک به هم با تنگ‌ترین مداری که تاکنون دیده شده را در خوشه‌ی کروی "۴۷ توکان"، توده‌ی فشرده‌ای از ستارگان در لبه‌های کهکشان راه شیری، به فاصله‌ی ۱۴۸۰۰ سال نوری زمین را یافته‌اند.
این دوتایی که به نام ایکس۹ شناخته می‌شود، سال‌هاست که مورد علاقه‌ی دانشمندان است. تا همین چند سال پیش، اخترشناسان فکر می‌کردند ایکس۹ از یک کوتوله‌ی سفید تشکیل شده که دارد مواد پیکره‌ی همدمش که یک ستارهی خورشیدسان است را می‌مکد. (اخترشناسان چنین جفت‌هایی که در آنها دو ستاره به گرد یکدیگر می‌چرخند را "سامانه‌های دوتایی" می‌نامند.)
ولی گروهی از دانشمندان در سال ۲۰۱۵ با بهره از داده‌های رادیویی نشان دادند که ایکس۹ به احتمال بسیار یک دوتایی ستاره-سیاهچاله است که در آن برعکس، این #سیاهچاله است که دارد گازهای همدمش که یک #کوتوله_سفید است را می‌مکد. آنان پیش‌بینی کردند که این کوتوله‌ی سفید هر بار در مدت تنها حدود ۲۵ دقیقه به گرد سیاهچاله می‌چرخد.
اکنون گویا داده‌های تازه‌ی رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا هم این انگاره را تایید کرده و نشان داده که تابش پرتوهای X آن به گونه‌ی دوره‌ای، هر ۲۸ دقیقه یک بار تغییر می‌کند. همچنین، داده‌های چاندرا نشانگر شواهدی از اکسیژن فراوان در این سامانه است، نشان ویژه از وجود یک کوتوله‌ی سفید. بنابراین به احتمال بسیار، ستارهی همدم یک کوتوله‌ی سفید است که دارد از فاصله‌ای حدود ۲.۵ برابر فاصله‌ی ماه و زمین، به گرد سیاهچاله می‌چرخد.
#دانشمند_ایرانی، آرش بهرامیان از دانشگاه آلبرتا در ادمونتون کانادا و دانشگاه ایالتی میشیگان در لنسینگ خاوری که نویسنده‌ی اصلی این پژوهش نیز هست می‌گوید: «این کوتوله‌ی سفید به اندازه‌ای به سیاهچاله نزدیک است که مواد پیکره‌اش دارد از آن کشیده شده و وارد قرصی از مواد پیرامون سیاهچاله می‌شود تا به کام آن فرو رود. خوشبختانه در مورد این ستاره، ما فکر نمی‌کنیم این روند را تا نابودی ادامه دهد، بلکه در مدار سیاهچاله باقی خواهد ماند.»
اگرچه به نظر نمی‌رسد این کوتوله‌ی سفید در خطر فرورفتن در کام سیاهچاله یا از هم پاشیدن توسط آن باشد، ولی سرنوشتش روشن نیست.
نویسنده‌ی همکار پژوهش، کریگ هاینکه از دانشگاه آلبرتا می‌گوید: «احتمالا این ستاره به اندازه‌ای مواد از دست خواهد داد که در پایان تنها جرم یک سیاره برایش خواهد ماند. [ولی] اگر باز هم این روند ادامه پیدا کند، شاید کوتوله‌ی سفید به کلی نابود شود.»
@onestar_in_sevenskies
خوب دلیل پیدایش چنین مدار نزدیکی چیست؟
یک احتمال اینست که سیاهچاله با یک غول سرخ رویارو شده بوده، و سپس با پراکنده شدن گازهای لایه‌های بیرونی ستاره، تنها هسته‌ای از آن به جا ماند که یک کوتوله‌ی سفید را پدید آورد و آن هم تبدیل به همدم سیاهچاله شد. مدار این دو همدم در اثر امواج گرانشی که گسیلیده می‌شد تنگ و تنگ‌تر شد تا جایی که سیاهچاله آغاز به کشیدن مواد پیکره‌ی کوتوله‌ی سفید کرد.
امواج گرانشی که اکنون دارد از ایکس۹ گسیلیده می‌شود بسامدشان کمتر از آنست که رصدخانه‌ی تداخل سنج لیزری امواج گرانشی (لیگو، LIGO) بتواند آشکارش کند. شاید در آینده، رصدخانه‌های امواج گرانشی در فضا بتوانند از پس این کار بربیایند....
https://goo.gl/CZT5n8
🔴 ادامه به همراه توضیح تصویر در پست بعد 👇👇👇👇
—---------------------------------------------------------------
* اخترشناسان یک جفتِ بی‌اندازه نزدیک به هم با تنگ‌ترین مداری که تاکنون دیده شده را در خوشه‌ی کروی "۴۷ توکان"، توده‌ی فشرده‌ای از ستارگان در لبه‌های کهکشان راه شیری، به فاصله‌ی ۱۴۸۰۰ سال نوری زمین را یافته‌اند.
این دوتایی که به نام ایکس۹ شناخته می‌شود، سال‌هاست که مورد علاقه‌ی دانشمندان است. تا همین چند سال پیش، اخترشناسان فکر می‌کردند ایکس۹ از یک کوتوله‌ی سفید تشکیل شده که دارد مواد پیکره‌ی همدمش که یک ستارهی خورشیدسان است را می‌مکد. (اخترشناسان چنین جفت‌هایی که در آنها دو ستاره به گرد یکدیگر می‌چرخند را "سامانه‌های دوتایی" می‌نامند.)
ولی گروهی از دانشمندان در سال ۲۰۱۵ با بهره از داده‌های رادیویی نشان دادند که ایکس۹ به احتمال بسیار یک دوتایی ستاره-سیاهچاله است که در آن برعکس، این #سیاهچاله است که دارد گازهای همدمش که یک #کوتوله_سفید است را می‌مکد. آنان پیش‌بینی کردند که این کوتوله‌ی سفید هر بار در مدت تنها حدود ۲۵ دقیقه به گرد سیاهچاله می‌چرخد.
اکنون گویا داده‌های تازه‌ی رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا هم این انگاره را تایید کرده و نشان داده که تابش پرتوهای X آن به گونه‌ی دوره‌ای، هر ۲۸ دقیقه یک بار تغییر می‌کند. همچنین، داده‌های چاندرا نشانگر شواهدی از اکسیژن فراوان در این سامانه است، نشان ویژه از وجود یک کوتوله‌ی سفید. بنابراین به احتمال بسیار، ستارهی همدم یک کوتوله‌ی سفید است که دارد از فاصله‌ای حدود ۲.۵ برابر فاصله‌ی ماه و زمین، به گرد سیاهچاله می‌چرخد.
#دانشمند_ایرانی، آرش بهرامیان از دانشگاه آلبرتا در ادمونتون کانادا و دانشگاه ایالتی میشیگان در لنسینگ خاوری که نویسنده‌ی اصلی این پژوهش نیز هست می‌گوید: «این کوتوله‌ی سفید به اندازه‌ای به سیاهچاله نزدیک است که مواد پیکره‌اش دارد از آن کشیده شده و وارد قرصی از مواد پیرامون سیاهچاله می‌شود تا به کام آن فرو رود. خوشبختانه در مورد این ستاره، ما فکر نمی‌کنیم این روند را تا نابودی ادامه دهد، بلکه در مدار سیاهچاله باقی خواهد ماند.»
اگرچه به نظر نمی‌رسد این کوتوله‌ی سفید در خطر فرورفتن در کام سیاهچاله یا از هم پاشیدن توسط آن باشد، ولی سرنوشتش روشن نیست.
نویسنده‌ی همکار پژوهش، کریگ هاینکه از دانشگاه آلبرتا می‌گوید: «احتمالا این ستاره به اندازه‌ای مواد از دست خواهد داد که در پایان تنها جرم یک سیاره برایش خواهد ماند. [ولی] اگر باز هم این روند ادامه پیدا کند، شاید کوتوله‌ی سفید به کلی نابود شود.»
@onestar_in_sevenskies
خوب دلیل پیدایش چنین مدار نزدیکی چیست؟
یک احتمال اینست که سیاهچاله با یک غول سرخ رویارو شده بوده، و سپس با پراکنده شدن گازهای لایه‌های بیرونی ستاره، تنها هسته‌ای از آن به جا ماند که یک کوتوله‌ی سفید را پدید آورد و آن هم تبدیل به همدم سیاهچاله شد. مدار این دو همدم در اثر امواج گرانشی که گسیلیده می‌شد تنگ و تنگ‌تر شد تا جایی که سیاهچاله آغاز به کشیدن مواد پیکره‌ی کوتوله‌ی سفید کرد.
امواج گرانشی که اکنون دارد از ایکس۹ گسیلیده می‌شود بسامدشان کمتر از آنست که رصدخانه‌ی تداخل سنج لیزری امواج گرانشی (لیگو، LIGO) بتواند آشکارش کند. شاید در آینده، رصدخانه‌های امواج گرانشی در فضا بتوانند از پس این کار بربیایند....
https://goo.gl/CZT5n8
🔴 ادامه به همراه توضیح تصویر در پست بعد 👇👇👇👇
«اندازه‌گیری جرم یک کوتوله سفید به کمک نسبیت عام»
—-------------------------------------------------
* اندازه‌گیری جرم ستارگان کار آسانی نیست- نمی‌توانیم آنها را در ترازو بگذاریم و دقیق اندازه بگیریم. ولی اخترشناسان به لطف یکی از پیش‌بینی‌های کلیدی اینشتین در نظریه‌ی #نسبیت_عام توانسته‌اند برای نخستین بار، به طور مستقیم جرم یک کوتوله‌ی سفید را اندازه بگیرند.
بر پایه‌ی پیش‌بینی اینشتین که به نام "#همگرایی_گرانشی" شناخته می‌شود، خمیدگی فضا نزدیک یک جرم سنگین، مانند یک ستاره یا یک سیاهچاله، باعث می‌شود نور اجرام دیگر با گذشتن از کنار آن، به جای مسیر راست، مسیری خمیده را بپیمایند. ولی او در پژوهشنامه‌ای که در سال ۱۹۳۶ منتشر شد، دیدن مستقیمِ چنین پدیده‌ای را ناممکن دانست، زیرا تلسکوپ‌ها توان دیدن این سطح از جزییات را نخواهند داشت.
ولی به نظر میرسد وی توانایی نسل‌های بعدی تلسکوپ‌ها را دست کم گرفته بود، مانند همین رصد تازه که به کمک تلسکوپ فضایی هابل انجام شده.
کایلاش ساهو از بنیاد علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور مریلند به همراه همکارانش، برای اندازه‌گیری جرم کوتوله‌ی سفید "استاین ۲۰۵۱ بی"، خمش نور توسط آن را اندازه گرفتند. این ستاره ۱۸ سال نوری از زمین فاصله دارد. به هنگام گذر این ستاره از برابر ستارهی پس‌زمینه، نور ستارهی دورتر در اثر گرانش استاین ۲۰۵۱ بی به اندازه‌ی ۲ هزارم ثانیه‌ی قوس جابجا شد. این خمیدگی به اندازه‌ای کوچک است که دیدن آن مانند دیدن راه رفتن مورچه‌ای روی سطح یک سکه‌ی ۲۵ سنتی در فاصله‌ی ۲۴۰۰ کیلومتری است.
ساهو می‌گوید: «جرم ستاره اساسا همه چیز را درباره‌ی آن آشکار می‌کند.» دانستن جرم یک ستاره می‌تواند به اخترفیزیکدانان در اندازه‌گیری سن ستاره و پی بردن به سرنوشت پایانی آن کمک کند.
دانشمندان پی بردند که استاین ۲۰۵۱ بی حدود ۶۸ درصد جرم خورشید را دارد. این چندان دورتر از برآوردهای پیشین نست، ولی برآورد تازه به این دلیل اهمیت دارد که برخلاف سنجش‌های گذشته، بر پایه‌ی پنداشت‌ها از همنهش (ترکیب) ستاره یا مدار آن پیرامون ستارگان دیگر انجام نشده. برای نمونه، در برآوردهای آغازین از جرم این کوتوله‌ی سفید فرض شده بود که دارای هسته‌ای آهنی است، ولی این سنجش سرراستِ تازه نشان می‌دهد که این فرض نادرست بوده.
مارتین بارستو از دانشگاه لستر بریتانیا، که در این پژوهش شرکت نداشت، از یافته‌های آن به هیجان آمده. وی می‌گوید: «اندازه‌گیری جرم کوتوله‌های سفید بدون به کار بردن هیچ مدلی به راستی دشوار و چالش‌برانگیز است.»
ساهو و همکارانش به مدت دو سال، گذشتن این کوتوله‌ی سفید از برابر یک ستارهی دیگر رصد کردند. آنها توانستند با سنجش تغییر مسیر نور ستارهی پشتی به هنگام گذر کوتوله‌ی سفید، جرم کوتوله را اندازه بگیرند- هر چه جرم ستاره بیشتر باشد، [گرانش نیرومندتر و] خمش نور ستارهی پشتی بیشتر می‌شود.
این گروه اکنون در تلاشند جرم پروکسیما قنطورس را هم اندازه بگیرند، یک کوتوله‌ی سرخ که تنها ۴.۲۵ سال نوری از زمین فاصله دارد.
به گفته‌ی بارتو، همگرایی گرانشی راهی سودمند و کاربردی برای سنجش مستقلانه‌ی جرم یک ستاره است، ولی یافتن ستارگانی که با همترازی مناسب برای سنجش، از برابر ستاره‌ای دیگر می‌گذرند سخت است. ساهو و همکارانش بیش از ۵۰۰۰ ستاره را بررسی کردند تا سرانجام به مورد مناسبِ استاین ۲۰۵۱ بی رسیدند.
با این وجود، بارستو می‌گوید همگرایی گرانشی تنها راه برای اندازه‌گیری دقیق جرم ستارگانیست که جفت نیستند. [ولی] در سامانه‌های دوتایی که در آنها، دو ستاره با هم به گرد یک مرکز جرم مشترک می‌چرخند، اخترشناسان می‌توانند جرم آنها را با بررسی مدارشان نیز برآورد کنند.
ساهو می‌گوید اندازه‌گیری جرم استاین ۲۰۵۱ بی شاید ۷.۵ درصد خطا داشته باشد که آن هم به دلیل نبودِ وضوح کافی است، ولی باز هم بهترین برآورد ما از جرم یک #کوتوله_سفید است. به گفته‌ی وی، تلسکوپ‌های آینده، مانند تلسکوپ جیمز وب ناسا می‌توانند به اخترشناسان در اندازه‌گیری‌هایی از این هم دقیق‌تر کمک کنند.
https://goo.gl/GXV4iI
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/Stein2015B.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—-------------------------------------------------
* اندازه‌گیری جرم ستارگان کار آسانی نیست- نمی‌توانیم آنها را در ترازو بگذاریم و دقیق اندازه بگیریم. ولی اخترشناسان به لطف یکی از پیش‌بینی‌های کلیدی اینشتین در نظریه‌ی #نسبیت_عام توانسته‌اند برای نخستین بار، به طور مستقیم جرم یک کوتوله‌ی سفید را اندازه بگیرند.
بر پایه‌ی پیش‌بینی اینشتین که به نام "#همگرایی_گرانشی" شناخته می‌شود، خمیدگی فضا نزدیک یک جرم سنگین، مانند یک ستاره یا یک سیاهچاله، باعث می‌شود نور اجرام دیگر با گذشتن از کنار آن، به جای مسیر راست، مسیری خمیده را بپیمایند. ولی او در پژوهشنامه‌ای که در سال ۱۹۳۶ منتشر شد، دیدن مستقیمِ چنین پدیده‌ای را ناممکن دانست، زیرا تلسکوپ‌ها توان دیدن این سطح از جزییات را نخواهند داشت.
ولی به نظر میرسد وی توانایی نسل‌های بعدی تلسکوپ‌ها را دست کم گرفته بود، مانند همین رصد تازه که به کمک تلسکوپ فضایی هابل انجام شده.
کایلاش ساهو از بنیاد علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور مریلند به همراه همکارانش، برای اندازه‌گیری جرم کوتوله‌ی سفید "استاین ۲۰۵۱ بی"، خمش نور توسط آن را اندازه گرفتند. این ستاره ۱۸ سال نوری از زمین فاصله دارد. به هنگام گذر این ستاره از برابر ستارهی پس‌زمینه، نور ستارهی دورتر در اثر گرانش استاین ۲۰۵۱ بی به اندازه‌ی ۲ هزارم ثانیه‌ی قوس جابجا شد. این خمیدگی به اندازه‌ای کوچک است که دیدن آن مانند دیدن راه رفتن مورچه‌ای روی سطح یک سکه‌ی ۲۵ سنتی در فاصله‌ی ۲۴۰۰ کیلومتری است.
ساهو می‌گوید: «جرم ستاره اساسا همه چیز را درباره‌ی آن آشکار می‌کند.» دانستن جرم یک ستاره می‌تواند به اخترفیزیکدانان در اندازه‌گیری سن ستاره و پی بردن به سرنوشت پایانی آن کمک کند.
دانشمندان پی بردند که استاین ۲۰۵۱ بی حدود ۶۸ درصد جرم خورشید را دارد. این چندان دورتر از برآوردهای پیشین نست، ولی برآورد تازه به این دلیل اهمیت دارد که برخلاف سنجش‌های گذشته، بر پایه‌ی پنداشت‌ها از همنهش (ترکیب) ستاره یا مدار آن پیرامون ستارگان دیگر انجام نشده. برای نمونه، در برآوردهای آغازین از جرم این کوتوله‌ی سفید فرض شده بود که دارای هسته‌ای آهنی است، ولی این سنجش سرراستِ تازه نشان می‌دهد که این فرض نادرست بوده.
مارتین بارستو از دانشگاه لستر بریتانیا، که در این پژوهش شرکت نداشت، از یافته‌های آن به هیجان آمده. وی می‌گوید: «اندازه‌گیری جرم کوتوله‌های سفید بدون به کار بردن هیچ مدلی به راستی دشوار و چالش‌برانگیز است.»
ساهو و همکارانش به مدت دو سال، گذشتن این کوتوله‌ی سفید از برابر یک ستارهی دیگر رصد کردند. آنها توانستند با سنجش تغییر مسیر نور ستارهی پشتی به هنگام گذر کوتوله‌ی سفید، جرم کوتوله را اندازه بگیرند- هر چه جرم ستاره بیشتر باشد، [گرانش نیرومندتر و] خمش نور ستارهی پشتی بیشتر می‌شود.
این گروه اکنون در تلاشند جرم پروکسیما قنطورس را هم اندازه بگیرند، یک کوتوله‌ی سرخ که تنها ۴.۲۵ سال نوری از زمین فاصله دارد.
به گفته‌ی بارتو، همگرایی گرانشی راهی سودمند و کاربردی برای سنجش مستقلانه‌ی جرم یک ستاره است، ولی یافتن ستارگانی که با همترازی مناسب برای سنجش، از برابر ستاره‌ای دیگر می‌گذرند سخت است. ساهو و همکارانش بیش از ۵۰۰۰ ستاره را بررسی کردند تا سرانجام به مورد مناسبِ استاین ۲۰۵۱ بی رسیدند.
با این وجود، بارستو می‌گوید همگرایی گرانشی تنها راه برای اندازه‌گیری دقیق جرم ستارگانیست که جفت نیستند. [ولی] در سامانه‌های دوتایی که در آنها، دو ستاره با هم به گرد یک مرکز جرم مشترک می‌چرخند، اخترشناسان می‌توانند جرم آنها را با بررسی مدارشان نیز برآورد کنند.
ساهو می‌گوید اندازه‌گیری جرم استاین ۲۰۵۱ بی شاید ۷.۵ درصد خطا داشته باشد که آن هم به دلیل نبودِ وضوح کافی است، ولی باز هم بهترین برآورد ما از جرم یک #کوتوله_سفید است. به گفته‌ی وی، تلسکوپ‌های آینده، مانند تلسکوپ جیمز وب ناسا می‌توانند به اخترشناسان در اندازه‌گیری‌هایی از این هم دقیق‌تر کمک کنند.
https://goo.gl/GXV4iI
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/Stein2015B.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کشف کوتوله سفیدی که از یک انفجار ابرنواختری جان به در برده»
—------------------------------------------------------------
https://goo.gl/PYnNw6
* یک ابرنواختر همیشه هم نابود نمی‌کند. یک کوتوله‌ی سفید که دارد در کهکشان به پیش می‌رود، به احتمال بسیار نخستین بازمانده‌ای از یک گونه ابرنواختر کمیاب و ضعیف است که تاکنون دیده شده.
ابرنواخترهای گونه‌ی Iax که نخستین بار در سال ۲۰۱۳ یافته شدند کم‌نورتر و کم‌انرژی‌تر از خویشاوندشان، گونه‌ی Ia که درخششی اعتمادپذیر داشته و می‌توانند به عنوان "شمع‌های استاندارد" برای اندازه‌گیری فاصله‌های کیهانی به کار روند هستند. هر دو در سامانه‌هایی رخ می‌دهند که در آن، دو ستاره به گرد یکدیگر می‌چرخند و به نام سامانه‌های ستاره‌ای #دوتایی شناخته می‌شوند. اگر در این سامانه، یک کوتوله‌ی سفید مواد لایه‌های بیرونی ستارهی همدم بزرگ‌تر از خودش را بمکد و بر جرم خود بیفزاید، سرانجام به جرمی بحرانی میرسد که به انفجارش می‌انجامد.
[خبر کشف آن را اینجا خواندید: * کشف رده‌ای تازه از ابرنواخترها (https://goo.gl/hQkoGd)]
ابرنواخترهای گونه‌ی Ia هیچ چیز سالمی به جا نمی‌گذارند، ولی بر پایه‌ی بررسی‌های تازه، ابرنواخترهای Iax می‌توانند به اندازه‌ی کافی ضعیف باشند که کوتوله‌ی سفید جان به در ببرد. مدل‌ها نشان می‌دهند که این ابرنواخترها لگدی پرسرعت پدید می‌آورند که ستاره را به پرواز در می‌آورد.
تاکنون شواهد سرراستی از این بازماندگان یافته نشده، ولی استفانه ون از بنیاد اخترفیزیک آکادمی علوم چک و همکارانش بر این باورند که یکی از چنین بازماندگانی را شناسایی کرده‌اند: ستاره‌ای به نام ال‌پی ۳۶۵-۴۰.
ترکیب در هم آمیخته‌ی این #کوتوله_سفید و چرخش سریعش نشان می‌دهد که احتمالا زمانی یک همدم داشته است. و سرعت بسیار و مسیر آن هم در راستا و جهتی‌ست که برای لگد یک #ابرنواختر گونه‌ی Iax انتظار می‌رود.
سریع و آتشین
به طور معمول، ستارگان تنها و پرسرعت از دوتایی‌هایی می‌آیند که مدارشان آنها را بیش از اندازه به مرکز کهکشان نزدیک کرده و این باعث شده بوده یکی از آنها به بیرون پرتاب شود.
ولی با دنبال کردن مدار ال‌پی ۳۶۵-۴۰ به زمان گذشته، روشن شد که این ستاره هرگز نزدیک مرکز کهکشان نبوده.
ون و گروهش با ترکیب همنهش و برآورد سن به این نتیجه رسیدند که به احتمال بسیار، ال‌پی ۳۶۵-۴۰ بازمانده‌ی ابرنواختری از گونه‌ی Iax است که ۵ تا ۵۰ میلیون سال پیش، در فاصله‌ی ده‌ها هزار سال نوری زمین رخ داده بوده.
اشلی پانیوتا از کالج چارلستون در کارولینای جنوبی می‌گوید: «ابرنواخترهای گونه‌ی Iax بسیار کم شناخته شده‌اند و شمار ابرنواخترهای شناخته شده از این گونه هم هم چندان نیست، بنابراین هر اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی آنها اطلاعات سودمندیست.»
از آنجایی که ابرنواخترها در چند ثانیه رخ می‌دهند و ما نیز زمان دقیق رخ دادنشان را نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم، هر چه درباره‌شان می‌دانیم با بررسی پیامدهای آنها به دست آمده. کوتوله‌های سفید نجات‌یافته‌ای مانند ال‌پی ۳۶۵-۴۰ می‌توانند به ما در شناسایی دقیق‌ترِ چیزی که به رخ دادن ابرنواخترهای Iax می‌انجامد کمک کنند، و چه بسا آگاهی‌هایی درباره‌ی پسرعموهایشان، ابرنواخترهای Ia که برای شناخت نرخ گسترش کیهان کلیدی هستند نیز به ما بدهند.
پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/LP40-365.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—------------------------------------------------------------
https://goo.gl/PYnNw6
* یک ابرنواختر همیشه هم نابود نمی‌کند. یک کوتوله‌ی سفید که دارد در کهکشان به پیش می‌رود، به احتمال بسیار نخستین بازمانده‌ای از یک گونه ابرنواختر کمیاب و ضعیف است که تاکنون دیده شده.
ابرنواخترهای گونه‌ی Iax که نخستین بار در سال ۲۰۱۳ یافته شدند کم‌نورتر و کم‌انرژی‌تر از خویشاوندشان، گونه‌ی Ia که درخششی اعتمادپذیر داشته و می‌توانند به عنوان "شمع‌های استاندارد" برای اندازه‌گیری فاصله‌های کیهانی به کار روند هستند. هر دو در سامانه‌هایی رخ می‌دهند که در آن، دو ستاره به گرد یکدیگر می‌چرخند و به نام سامانه‌های ستاره‌ای #دوتایی شناخته می‌شوند. اگر در این سامانه، یک کوتوله‌ی سفید مواد لایه‌های بیرونی ستارهی همدم بزرگ‌تر از خودش را بمکد و بر جرم خود بیفزاید، سرانجام به جرمی بحرانی میرسد که به انفجارش می‌انجامد.
[خبر کشف آن را اینجا خواندید: * کشف رده‌ای تازه از ابرنواخترها (https://goo.gl/hQkoGd)]
ابرنواخترهای گونه‌ی Ia هیچ چیز سالمی به جا نمی‌گذارند، ولی بر پایه‌ی بررسی‌های تازه، ابرنواخترهای Iax می‌توانند به اندازه‌ی کافی ضعیف باشند که کوتوله‌ی سفید جان به در ببرد. مدل‌ها نشان می‌دهند که این ابرنواخترها لگدی پرسرعت پدید می‌آورند که ستاره را به پرواز در می‌آورد.
تاکنون شواهد سرراستی از این بازماندگان یافته نشده، ولی استفانه ون از بنیاد اخترفیزیک آکادمی علوم چک و همکارانش بر این باورند که یکی از چنین بازماندگانی را شناسایی کرده‌اند: ستاره‌ای به نام ال‌پی ۳۶۵-۴۰.
ترکیب در هم آمیخته‌ی این #کوتوله_سفید و چرخش سریعش نشان می‌دهد که احتمالا زمانی یک همدم داشته است. و سرعت بسیار و مسیر آن هم در راستا و جهتی‌ست که برای لگد یک #ابرنواختر گونه‌ی Iax انتظار می‌رود.
سریع و آتشین
به طور معمول، ستارگان تنها و پرسرعت از دوتایی‌هایی می‌آیند که مدارشان آنها را بیش از اندازه به مرکز کهکشان نزدیک کرده و این باعث شده بوده یکی از آنها به بیرون پرتاب شود.
ولی با دنبال کردن مدار ال‌پی ۳۶۵-۴۰ به زمان گذشته، روشن شد که این ستاره هرگز نزدیک مرکز کهکشان نبوده.
ون و گروهش با ترکیب همنهش و برآورد سن به این نتیجه رسیدند که به احتمال بسیار، ال‌پی ۳۶۵-۴۰ بازمانده‌ی ابرنواختری از گونه‌ی Iax است که ۵ تا ۵۰ میلیون سال پیش، در فاصله‌ی ده‌ها هزار سال نوری زمین رخ داده بوده.
اشلی پانیوتا از کالج چارلستون در کارولینای جنوبی می‌گوید: «ابرنواخترهای گونه‌ی Iax بسیار کم شناخته شده‌اند و شمار ابرنواخترهای شناخته شده از این گونه هم هم چندان نیست، بنابراین هر اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی آنها اطلاعات سودمندیست.»
از آنجایی که ابرنواخترها در چند ثانیه رخ می‌دهند و ما نیز زمان دقیق رخ دادنشان را نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم، هر چه درباره‌شان می‌دانیم با بررسی پیامدهای آنها به دست آمده. کوتوله‌های سفید نجات‌یافته‌ای مانند ال‌پی ۳۶۵-۴۰ می‌توانند به ما در شناسایی دقیق‌ترِ چیزی که به رخ دادن ابرنواخترهای Iax می‌انجامد کمک کنند، و چه بسا آگاهی‌هایی درباره‌ی پسرعموهایشان، ابرنواخترهای Ia که برای شناخت نرخ گسترش کیهان کلیدی هستند نیز به ما بدهند.
پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/LP40-365.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«هم‌زیستی پرالتهاب دو ستاره»
—------------------------—
اخترشناسان از چند دهه پیش از وجود برون‌ریزی‌های بی‌نظم از سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی "وی۷۴۵ کژدم" در فاصله‌ی ۲۵۰۰۰ سال نوری زمین (در #صورت_فلکی_کژدم) آگاه بوده‌اند. آنها به هنگام برون‌ریزی‌های پیشین که سال‌های ۱۹۳۷ و ۱۹۸۹ رخ دادند غافلگیر شدند. ولی هنگامی که ۶ فوریه‌ی ۲۰۱۴ دوباره غرید، اخترشناسان با چندین تلسکوپ از جمله رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، از پیش خود را آماده‌ی رصدش کرده بودند.
وی۷۴۵ کژدم از یک #غول_سرخ و یک #کوتوله_سفید تشکیل شده که در دام گرانش یکدیگر گرفتار شده‌اند. این دو با چنان فاصله‌ی کمی به گرد یکدیگر می‌چرخند که لایه‌های بیرونی غول سرخ در اثر گرانش نیرومند کوتوله‌ی سفید از آن جدا شده و به آرامی به سطح کوتوله‌ی سفید فروکشیده می‌شوند. با گذشت زمان، مواد به اندازه‌ای روی کوتوله‌ی سفید انباشته می‌شود که یک انفجار گرماهسته‌ای به پا می‌کنند و درخشش سامانه را به گونه‌ی چشمگیری بالا می‌برند- پدیده‌ای بسیار درخشان که به نام نواختر شناخته می‌شود. در کمتر از ۹ روز پس از رویداد، نور وی۷۴۵ کژدم به اندازه‌ی ۱۰۰۰ برابر در طیف دیدنی (مریی) کاهش یافت.
@onestar_in_sevenskies
پس از برون‌ریزی سال ۲۰۱۴، اخترشناسان حدود دو هفته‌ی دیگر رصد آن را با تلسکوپ چاندرا ادامه دادند. یافته‌ی کلیدی آنها این بود که گویا بیشتر مواد پرتاب شده داشتند رو به زمین می‌آمدند. برای توضیح این، یک گروه از دانشمندان از رصدخانه‌ی بنیاد ملی اخترفیزیک ایتالیا در پالرمو، دانشگاه پالرمو، و مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین یک شبیه‌سازی رایانه‌ای سه بُعدی از این انفجار پدید آوردند و تنظیماتش را تا جایی تغییر دادند که با مشاهدات همخوانی پیدا کند. آنها یک قرص گسترده از گاز سرد را در استوای سامانه به مدلشان افزودند که کوتوله‌ی سفید با کشش گرانشی بر مواد گازی که در یک باد از غول سرخ می‌وزد درست کرده بود.
محاسبات رایانه‌ای نشان می‌داد که پیشروی موج انفچار و مواد پس زده شده در راستای قطب‌های شمال و جنوب سامانه انجام می‌شد. این شکل در اثر برخورد موج انفجار به قرص گاز سرد پیرامون دو ستاره پدید آمده بود. این برخورد باعث شد موج انفجار و مواد پرتابی درصفحه‌ی قرص از سرعتشان کاسته شده و یک حلقه‌ی داغِ رو به گسترش از گازهایی با تابش #پرتو_X پدید بیاورند. پرتوهای X از مواد پرتابی که داشتند از ما دور می‌شدند، به طور عمده توسط موادی که به سوی ما می‌آمدند درآشامیده (جذب) و پنهان شد؛ به همین دلیل بود که به نظر می‌رسید بیشتر این مواد رو به ما پرتاب شده بودند.
@onestar_in_sevenskies
تصویر نخستی که اینجا می‌بینید مدل سه بعدی تازه‌ی این انفجار را نشان می‌دهد و در آن، موج انفجار به رنگ زرد، مواد پرتاب شده در اثر انقجار به رنگ صورتی، و قرص مواد خنک‌تر که امواج انفجار تاثیر چندانی رویش نداشته هم به رنگ آبی نمایانده شده. حفره‌ای که سمت چپ مواد پرتابی دیده می‌شود دستاورد مواد سطح کوتوله‌ی سفید است که با برخورد به غول سرخ از سرعتشان کاسته شده. تصویر دوم که در رصدخانه‌ی سایدینگ اسپرینگ استرالیا گرفته شده، این #نواختر را در طیف نور دیدنی (مریی) نشان می‌دهد.
در این انفجار، انرژیای باورنکردنی، هم‌ارز حدود ۱۰ میلیون تریلیون بمب هیدروژنی آزاد شد. به برآورد پژوهشگران، جرم موادی که در این فرآیند پرتاب شدند به حدود یک دهم جرم زمین می‌رسید.
با آن که این رویدادِ ستاره‌ای بسیار چشمگیر بود، ولی ...
ادامه‌ی مطلب در پست بعد 👇👇👇👇
—------------------------—
اخترشناسان از چند دهه پیش از وجود برون‌ریزی‌های بی‌نظم از سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی "وی۷۴۵ کژدم" در فاصله‌ی ۲۵۰۰۰ سال نوری زمین (در #صورت_فلکی_کژدم) آگاه بوده‌اند. آنها به هنگام برون‌ریزی‌های پیشین که سال‌های ۱۹۳۷ و ۱۹۸۹ رخ دادند غافلگیر شدند. ولی هنگامی که ۶ فوریه‌ی ۲۰۱۴ دوباره غرید، اخترشناسان با چندین تلسکوپ از جمله رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، از پیش خود را آماده‌ی رصدش کرده بودند.
وی۷۴۵ کژدم از یک #غول_سرخ و یک #کوتوله_سفید تشکیل شده که در دام گرانش یکدیگر گرفتار شده‌اند. این دو با چنان فاصله‌ی کمی به گرد یکدیگر می‌چرخند که لایه‌های بیرونی غول سرخ در اثر گرانش نیرومند کوتوله‌ی سفید از آن جدا شده و به آرامی به سطح کوتوله‌ی سفید فروکشیده می‌شوند. با گذشت زمان، مواد به اندازه‌ای روی کوتوله‌ی سفید انباشته می‌شود که یک انفجار گرماهسته‌ای به پا می‌کنند و درخشش سامانه را به گونه‌ی چشمگیری بالا می‌برند- پدیده‌ای بسیار درخشان که به نام نواختر شناخته می‌شود. در کمتر از ۹ روز پس از رویداد، نور وی۷۴۵ کژدم به اندازه‌ی ۱۰۰۰ برابر در طیف دیدنی (مریی) کاهش یافت.
@onestar_in_sevenskies
پس از برون‌ریزی سال ۲۰۱۴، اخترشناسان حدود دو هفته‌ی دیگر رصد آن را با تلسکوپ چاندرا ادامه دادند. یافته‌ی کلیدی آنها این بود که گویا بیشتر مواد پرتاب شده داشتند رو به زمین می‌آمدند. برای توضیح این، یک گروه از دانشمندان از رصدخانه‌ی بنیاد ملی اخترفیزیک ایتالیا در پالرمو، دانشگاه پالرمو، و مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین یک شبیه‌سازی رایانه‌ای سه بُعدی از این انفجار پدید آوردند و تنظیماتش را تا جایی تغییر دادند که با مشاهدات همخوانی پیدا کند. آنها یک قرص گسترده از گاز سرد را در استوای سامانه به مدلشان افزودند که کوتوله‌ی سفید با کشش گرانشی بر مواد گازی که در یک باد از غول سرخ می‌وزد درست کرده بود.
محاسبات رایانه‌ای نشان می‌داد که پیشروی موج انفچار و مواد پس زده شده در راستای قطب‌های شمال و جنوب سامانه انجام می‌شد. این شکل در اثر برخورد موج انفجار به قرص گاز سرد پیرامون دو ستاره پدید آمده بود. این برخورد باعث شد موج انفجار و مواد پرتابی درصفحه‌ی قرص از سرعتشان کاسته شده و یک حلقه‌ی داغِ رو به گسترش از گازهایی با تابش #پرتو_X پدید بیاورند. پرتوهای X از مواد پرتابی که داشتند از ما دور می‌شدند، به طور عمده توسط موادی که به سوی ما می‌آمدند درآشامیده (جذب) و پنهان شد؛ به همین دلیل بود که به نظر می‌رسید بیشتر این مواد رو به ما پرتاب شده بودند.
@onestar_in_sevenskies
تصویر نخستی که اینجا می‌بینید مدل سه بعدی تازه‌ی این انفجار را نشان می‌دهد و در آن، موج انفجار به رنگ زرد، مواد پرتاب شده در اثر انقجار به رنگ صورتی، و قرص مواد خنک‌تر که امواج انفجار تاثیر چندانی رویش نداشته هم به رنگ آبی نمایانده شده. حفره‌ای که سمت چپ مواد پرتابی دیده می‌شود دستاورد مواد سطح کوتوله‌ی سفید است که با برخورد به غول سرخ از سرعتشان کاسته شده. تصویر دوم که در رصدخانه‌ی سایدینگ اسپرینگ استرالیا گرفته شده، این #نواختر را در طیف نور دیدنی (مریی) نشان می‌دهد.
در این انفجار، انرژیای باورنکردنی، هم‌ارز حدود ۱۰ میلیون تریلیون بمب هیدروژنی آزاد شد. به برآورد پژوهشگران، جرم موادی که در این فرآیند پرتاب شدند به حدود یک دهم جرم زمین می‌رسید.
با آن که این رویدادِ ستاره‌ای بسیار چشمگیر بود، ولی ...
ادامه‌ی مطلب در پست بعد 👇👇👇👇
«سحابی شبح کوچک»
—------------------
سحابی شبحگون ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ با سیمای کم‌نورش در آسمان شب، به نام سحابی شبح کوچک نیز شناخته شده است.
این سحابی در سده‌ی ۱۸ میلادی به دست اخترشناس بریتانیایی، سر ویلیام هرشل در #صورت_فلکی_مارافسای یافته شد. وی مانند همه‌ی اخترشناسان آن روزگار، این جرم را به دلیل گِرد بودنش و این که در تلسکوپ‌های آن زمان همچون یک سیاره دیده می‌شد به عنوان یک سحابی سیارهای (سیاره‌نما) رده بندی کرد.
ولی اکنون می‌دانیم که سحابی‌های سیاره‌نما هیچ ازتباطی با سیاره‌ها ندارند. آنها پوسته‌های گازی ستارگان خورشیدسانی هستند که در پایان زندگیشان پف کرده و لایه‌های بیرونیشان را به فضا پس می‌زنند و همزمان، هسته‌شان هم می‌رُمبد و تبدیل به یک #کوتوله_سفید می‌شود.
کوتوله‌ی سفید این سحابی که نزدیک مرکز آن دیده می‌شود، به شدت پرتوهای فرابنفش می‌گسیلد و گازهای رو به گسترشِ پیرامونش را روشن کرده است.
در این تصویر وسوسه‌انگیز که از پیوند داده‌های #تلسکوپ_فضایی_هابل درست شده، جزییات و ساختارهای پیچیده‌ی ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ به زیبایی نمایان شده‌اند.
پهنای ساختار دایره‌ای اصلی این سحابی حدود یک سال نوریست و پرتوهایی که از اتم‌های یونیده‌ی اکسیژن، هیدروژن، و نیتروژنِ آن گسیلیده شده به ترتیب به رنگ‌های آبی، سبز و سرخ نمایانده شده است.
سحابی شبح کوچک که بیش از ۲۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، نمایی کوتاه از سرنوشت خورشید خودمان را به ما نشان می‌دهد که حدود ۵ میلیارد سال دیگر، آن هم برای خود یک #سحابی_سیاره‌نما پدید خواهد آورد.
#apod
https://goo.gl/W4uyds
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/NGC6369.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—------------------
سحابی شبحگون ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ با سیمای کم‌نورش در آسمان شب، به نام سحابی شبح کوچک نیز شناخته شده است.
این سحابی در سده‌ی ۱۸ میلادی به دست اخترشناس بریتانیایی، سر ویلیام هرشل در #صورت_فلکی_مارافسای یافته شد. وی مانند همه‌ی اخترشناسان آن روزگار، این جرم را به دلیل گِرد بودنش و این که در تلسکوپ‌های آن زمان همچون یک سیاره دیده می‌شد به عنوان یک سحابی سیارهای (سیاره‌نما) رده بندی کرد.
ولی اکنون می‌دانیم که سحابی‌های سیاره‌نما هیچ ازتباطی با سیاره‌ها ندارند. آنها پوسته‌های گازی ستارگان خورشیدسانی هستند که در پایان زندگیشان پف کرده و لایه‌های بیرونیشان را به فضا پس می‌زنند و همزمان، هسته‌شان هم می‌رُمبد و تبدیل به یک #کوتوله_سفید می‌شود.
کوتوله‌ی سفید این سحابی که نزدیک مرکز آن دیده می‌شود، به شدت پرتوهای فرابنفش می‌گسیلد و گازهای رو به گسترشِ پیرامونش را روشن کرده است.
در این تصویر وسوسه‌انگیز که از پیوند داده‌های #تلسکوپ_فضایی_هابل درست شده، جزییات و ساختارهای پیچیده‌ی ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ به زیبایی نمایان شده‌اند.
پهنای ساختار دایره‌ای اصلی این سحابی حدود یک سال نوریست و پرتوهایی که از اتم‌های یونیده‌ی اکسیژن، هیدروژن، و نیتروژنِ آن گسیلیده شده به ترتیب به رنگ‌های آبی، سبز و سرخ نمایانده شده است.
سحابی شبح کوچک که بیش از ۲۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، نمایی کوتاه از سرنوشت خورشید خودمان را به ما نشان می‌دهد که حدود ۵ میلیارد سال دیگر، آن هم برای خود یک #سحابی_سیاره‌نما پدید خواهد آورد.
#apod
https://goo.gl/W4uyds
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/NGC6369.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«سیاهچاله‌هایی که می‌توانند مرده‌ها را زنده کنند»
--------------------------------------------
* رویارویی نزدیک با یک سیاهچاله‌ی میان‌جرم می‌تواند ستارگان مرده را جانی دوباره بدهد، حتی اگر شده برای لحظه ای کوتاه.
گروهی از دانشمندان با انجام شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای به بررسی این پرداختند که اگر یک کوتوله‌ی سفید (جنازه‌ی بدون همجوشی یک ستاره) به یک سیاهچاله‌ی میان‌جرم نزدیک شود چه روی می‌دهد. سیاله‌چاله‌های میان‌جرم سیاهچاله‌هایی با جرم ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار برابر خورشیدند.
آنها پی بردند که در این رویارویی، گرانش نیرومند #سیاهچاله می‌تواند #کوتوله_سفید را به شدت کش آورده و دل مرده و بی‌جانش را آنچنان به هم بریزد که فرآیندهای همجوشی هسته‌ای بتوانند برای چند ثانیه در آن دوباره آغاز شوند و هلیوم، کربن، و اکسیژن را به عنصرهایی سنگین‌تر مانند آهن تبدیل کنند.
این دسته از رویدادهای گسیخت کشندی (تی‌دی‌ئی‌ها، TDEs) می‌توانند امواج گرانشی هم پدید بیاورند- موج‌هایی در بافت فضازمان که اینشتین یک سده پیش در نظریه‌ی نسبیت عام پیش‌بینی کرده بود و در سال ۲۰۱۵ نخستین مورد آن توسط آزمایشگاه لایگو (LIGO) دریافت و آشکار شد.
البته به گفته‌ی پژوهشگران، لایگو احتمالا نمی‌تواند امواج گرانشی که در چنین رویدادی پدید آمده را آشکار کند، ولی دستگاه‌های آینده، مانند "آنتن فضایی تداخل‌سنج لیزری" (لیسا، LISA) که قرار است در سال ۲۰۲۳ توسط سازمان فضایی اروپا راهی فضا شود، شاید توان چنین چیزی را داشته باشند.
و اگر کوتوله‌ی سفید دچار گسیختگی بیش از اندازه شود (پاره پاره شود)، مقدار هنگفتی ماده از آن به درون سیاهچاله‌ی قاتلش کشیده شده و تابش‌های نیرومندی پدید خواهد آورد که تلسکوپ‌های کنونی توان دیدنش را دارند.
این پژوهش راهی را برای بررسی بهترِ سیاهچالههای میان‌جرم به ما می‌دهد، اجرامی که بررسی‌شان بی‌اندازه دشوار است. اخترشناسان تاکنون شمار فراوانی سیاهچالههای کوچک (ستاره‌جرم)، و ابرسیاهچاله‌ها (سیاهچالههای ابرپرجرم) که میلیون‌ها یا میلیاردها برابر خورشید جرم داشته و در مرکز بیشتر کهکشان‌ها لانه دارند را شناسایی کرده‌اند. ولی سیاهچالههای شگفت‌انگیز میان‌جرم تا به امروز یافتنشان ناممکن بوده.
یکی از نویسندگان این پژوهش، کریس فراجیل از کالج چارلستون می‌گوید: «دانستن شمار سیاهچالههای میان‌جرم برای ما اهمیت دارد زیرا به این پرسخ که ابرسیاهچاله‌ها از کجا آمده‌اند پاسخ می‌دهد. یافتن سیاهچالههای میان‌جرم از راه رویدادهای گسیخت کشندی می‌تواند دستاوردی شگرف باشد.»
ولی ابرسیاهچاله‌ها برای چنین رویدادهایی (گسیخت کشندی) چندان مناسب نیستند زیرا آنها احتمالا پیش از آن که کوتوله‌ی سفید فرصت از هم گسیختن پیدا کند آن را می‌بلعند.
خورشید ما هم در آینده‌ی دور، پس از پایان یافتن همجوشی هسته‌ایش تبدیل به غول سرخ شده و سرانجام یک کوتوله‌ی سفید از خود به جا خواهد گذاشت. پس این پژوهش از یک نظر دیگر هم جالب است زیرا می‌تواند سرنوشتی که چه بسا خورشید ما در آینده‌ی بسیار دور پیدا خواهد کرد را توضیح دهد.
این پژوهش برای انتشار در نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال پذیرفته شده. نگارش برخط (آنلاین) آن را می‌توانید اینجا بخوانید.
-------------------------------------------
در همین زمینه:
* کشف نیرومندترین شواهد برای سیاهچالههای میان‌جرم
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/CosmicZombies.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
--------------------------------------------
* رویارویی نزدیک با یک سیاهچاله‌ی میان‌جرم می‌تواند ستارگان مرده را جانی دوباره بدهد، حتی اگر شده برای لحظه ای کوتاه.
گروهی از دانشمندان با انجام شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای به بررسی این پرداختند که اگر یک کوتوله‌ی سفید (جنازه‌ی بدون همجوشی یک ستاره) به یک سیاهچاله‌ی میان‌جرم نزدیک شود چه روی می‌دهد. سیاله‌چاله‌های میان‌جرم سیاهچاله‌هایی با جرم ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار برابر خورشیدند.
آنها پی بردند که در این رویارویی، گرانش نیرومند #سیاهچاله می‌تواند #کوتوله_سفید را به شدت کش آورده و دل مرده و بی‌جانش را آنچنان به هم بریزد که فرآیندهای همجوشی هسته‌ای بتوانند برای چند ثانیه در آن دوباره آغاز شوند و هلیوم، کربن، و اکسیژن را به عنصرهایی سنگین‌تر مانند آهن تبدیل کنند.
این دسته از رویدادهای گسیخت کشندی (تی‌دی‌ئی‌ها، TDEs) می‌توانند امواج گرانشی هم پدید بیاورند- موج‌هایی در بافت فضازمان که اینشتین یک سده پیش در نظریه‌ی نسبیت عام پیش‌بینی کرده بود و در سال ۲۰۱۵ نخستین مورد آن توسط آزمایشگاه لایگو (LIGO) دریافت و آشکار شد.
البته به گفته‌ی پژوهشگران، لایگو احتمالا نمی‌تواند امواج گرانشی که در چنین رویدادی پدید آمده را آشکار کند، ولی دستگاه‌های آینده، مانند "آنتن فضایی تداخل‌سنج لیزری" (لیسا، LISA) که قرار است در سال ۲۰۲۳ توسط سازمان فضایی اروپا راهی فضا شود، شاید توان چنین چیزی را داشته باشند.
و اگر کوتوله‌ی سفید دچار گسیختگی بیش از اندازه شود (پاره پاره شود)، مقدار هنگفتی ماده از آن به درون سیاهچاله‌ی قاتلش کشیده شده و تابش‌های نیرومندی پدید خواهد آورد که تلسکوپ‌های کنونی توان دیدنش را دارند.
این پژوهش راهی را برای بررسی بهترِ سیاهچالههای میان‌جرم به ما می‌دهد، اجرامی که بررسی‌شان بی‌اندازه دشوار است. اخترشناسان تاکنون شمار فراوانی سیاهچالههای کوچک (ستاره‌جرم)، و ابرسیاهچاله‌ها (سیاهچالههای ابرپرجرم) که میلیون‌ها یا میلیاردها برابر خورشید جرم داشته و در مرکز بیشتر کهکشان‌ها لانه دارند را شناسایی کرده‌اند. ولی سیاهچالههای شگفت‌انگیز میان‌جرم تا به امروز یافتنشان ناممکن بوده.
یکی از نویسندگان این پژوهش، کریس فراجیل از کالج چارلستون می‌گوید: «دانستن شمار سیاهچالههای میان‌جرم برای ما اهمیت دارد زیرا به این پرسخ که ابرسیاهچاله‌ها از کجا آمده‌اند پاسخ می‌دهد. یافتن سیاهچالههای میان‌جرم از راه رویدادهای گسیخت کشندی می‌تواند دستاوردی شگرف باشد.»
ولی ابرسیاهچاله‌ها برای چنین رویدادهایی (گسیخت کشندی) چندان مناسب نیستند زیرا آنها احتمالا پیش از آن که کوتوله‌ی سفید فرصت از هم گسیختن پیدا کند آن را می‌بلعند.
خورشید ما هم در آینده‌ی دور، پس از پایان یافتن همجوشی هسته‌ایش تبدیل به غول سرخ شده و سرانجام یک کوتوله‌ی سفید از خود به جا خواهد گذاشت. پس این پژوهش از یک نظر دیگر هم جالب است زیرا می‌تواند سرنوشتی که چه بسا خورشید ما در آینده‌ی بسیار دور پیدا خواهد کرد را توضیح دهد.
این پژوهش برای انتشار در نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال پذیرفته شده. نگارش برخط (آنلاین) آن را می‌توانید اینجا بخوانید.
-------------------------------------------
در همین زمینه:
* کشف نیرومندترین شواهد برای سیاهچالههای میان‌جرم
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/CosmicZombies.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«داغی اسرارآمیز محیط پیرامون یک کوتوله سفید»
----------------------------------------------
یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان با گشودن یک راز ده‌ها ساله، مغناطکره‌ای بی‌اندازه داغ را پیرامون یک #کوتوله_سفید یافته‌اند. این پژوهش به رهبری نیکول رایندل از دانشگاه لستر انجام گرفته. پژوهشنامه‌ی این گروه در شماره‌ی ۷ نوامبر ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
کوتوله‌های سفید در واپسین گام از زندگی خورشیدسانان پدید می‌آید. این ستارگان در پایان زندگی لایه‌های بیرونی خود را به فضا پس می‌زنند و هسته‌ای داغ و فشرده از خود به جا می‌گذارند که میلیاردها سال زمان می‌برد تا خنک شود. دمای سطح یک کوتوله‌ی سفید معمولی حدود ۱۰۰ هزار درجه‌ی سلسیوس است (آن را با خورشید بسنجید که دمای سطحش تنها ۵۵۰۰ درجه است).
ولی برخی از کوتوله‌های سفید دانشمندان را دچار سردرگمی کرده‌اند زیرا نشانه‌هایی از فلزهای بسیار یونیده در آنها دیده می‌شود. در اخترشناسی به هر عنصری به جز هیدروژن و هلیوم، "فلز" می‌گویند. پونشِ بسیار بالا هم در اینجا بدین معناست که همه به جز یکی از الکترون‌های بیرونیِ اتم‌های این عنصرها از آنها جدا شده. چنین فرآیندی نیاز به دمای ۱ میلیون درجه‌ی سلسیوس دارد که بسیار بالاتر از دمای سطح داغ‌ترین کوتوله‌های سفید است.
رایندل و گروهش به کمک تلسکوپ ۳.۵ متری کالار آلتوی اسپانیا کوتوله‌ی سفیدی با عنوان GALEXJ014636.8+323615 را در صورت فلکی #سه‌سو، و به فاصله‌ی ۱۲۰۰ سال نوری زمین یافته‌اند. بررسی نور این کوتوله‌ی سفید به روش طیفی نشانگر وجود فلزهای به شدت یونیده بود. شگفت این که این یونیدگی‌ها در یک بازه‌ی شش ساعته تغییر می‌کند- همان دوره‌ی چرخش محوری ستاره.
رایندل و گروهش نتیجه گرفته‌اند که محیط مغناطیسی پیرامون این ستاره (در حقیقت مغناطکره‌ی آن) موادی که از سطحش می‌آیند را به دام می‌اندازد. شوک‌های درون مغناطکره دمای این مواد را به طور چشمگیری بالا می‌برد و تقریبا همه‌ی الکترون‌های اتم‌های فلزها را از آنها جدا می‌کند.
رایندل می‌گوید: «مانند چنبره‌ای از مواد فرا-داغ پیرامون این ستاره است که خودش هم بسیار داغ است.»
«محور #میدان_مغناطیسی این ستاره نسبت به محور چرخش آن کج است (مانند زمین). این بدین معناست که میزان موادی که در اثر شوک، گرم شده‌اند و ما می‌بینیم، با چرخش ستاره تغییر می‌کند.»
رایندل در ادامه می‌افزاید: «پس از چند دهه که شمار بیشتر و بیشتری از این ستارگان رازآلود را می‌یافتیم بدون آن که سرنخی برای ریشه‌ی فلزهای بسیار یونیده‌ی آنها پیدا کنیم، اکنون مدل مغناطکره با گرمای ناشی از شوک که ما ارایه کردیم توانسته سرچشمه‌ی آنها را توضیح دهد.»
مغناطکره‌ها پیرامون دیگر ستارگان نیز یافته شده‌اند ولی این نخستین موردیست که پیرامون یک کوتوله‌ی سفید دیده می‌شود. این کشف می‌تواند پیامدهایی بسیار گسترده داشته باشد. رایندل می‌گوید: «ما این را اصلا به حساب نمی‌آوردیم. نادیده گرفتن مغناطکره‌ی آنها می‌تواند بدین معنا باشد که سنجش‌های ما برای دیگر ویژگی‌های کوتوله‌های سفید (مانند دما و جرم) هم نادرست است.»
احتمال می‌رود یک چهارم کوتوله‌های سفید در بخشی از زندگیشان وارد گامِ به دام انداختن و به شدت داغ کردن مواد می‌شوند. رایندل و گروهش اکنون می‌خواهند مدل‌سازی دقیق‌تر انجام داده و با بررسی شمار بیشتری از این اجرام شگفت‌انگیز، دامنه‌ی پژوهش خود را گسترش دهند.
***************
توضیح تصویر:
🔴 برداشت هنری از کوتوله‌ی سفید GALEXJ014636.8+323615 (سفید) و مغناطکره‌ی فرا-داغ پیرامونش (بنفش) که توسط میدان مغناطیسی به دام افتاده
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/HotMagnetosphere.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
----------------------------------------------
یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان با گشودن یک راز ده‌ها ساله، مغناطکره‌ای بی‌اندازه داغ را پیرامون یک #کوتوله_سفید یافته‌اند. این پژوهش به رهبری نیکول رایندل از دانشگاه لستر انجام گرفته. پژوهشنامه‌ی این گروه در شماره‌ی ۷ نوامبر ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
کوتوله‌های سفید در واپسین گام از زندگی خورشیدسانان پدید می‌آید. این ستارگان در پایان زندگی لایه‌های بیرونی خود را به فضا پس می‌زنند و هسته‌ای داغ و فشرده از خود به جا می‌گذارند که میلیاردها سال زمان می‌برد تا خنک شود. دمای سطح یک کوتوله‌ی سفید معمولی حدود ۱۰۰ هزار درجه‌ی سلسیوس است (آن را با خورشید بسنجید که دمای سطحش تنها ۵۵۰۰ درجه است).
ولی برخی از کوتوله‌های سفید دانشمندان را دچار سردرگمی کرده‌اند زیرا نشانه‌هایی از فلزهای بسیار یونیده در آنها دیده می‌شود. در اخترشناسی به هر عنصری به جز هیدروژن و هلیوم، "فلز" می‌گویند. پونشِ بسیار بالا هم در اینجا بدین معناست که همه به جز یکی از الکترون‌های بیرونیِ اتم‌های این عنصرها از آنها جدا شده. چنین فرآیندی نیاز به دمای ۱ میلیون درجه‌ی سلسیوس دارد که بسیار بالاتر از دمای سطح داغ‌ترین کوتوله‌های سفید است.
رایندل و گروهش به کمک تلسکوپ ۳.۵ متری کالار آلتوی اسپانیا کوتوله‌ی سفیدی با عنوان GALEXJ014636.8+323615 را در صورت فلکی #سه‌سو، و به فاصله‌ی ۱۲۰۰ سال نوری زمین یافته‌اند. بررسی نور این کوتوله‌ی سفید به روش طیفی نشانگر وجود فلزهای به شدت یونیده بود. شگفت این که این یونیدگی‌ها در یک بازه‌ی شش ساعته تغییر می‌کند- همان دوره‌ی چرخش محوری ستاره.
رایندل و گروهش نتیجه گرفته‌اند که محیط مغناطیسی پیرامون این ستاره (در حقیقت مغناطکره‌ی آن) موادی که از سطحش می‌آیند را به دام می‌اندازد. شوک‌های درون مغناطکره دمای این مواد را به طور چشمگیری بالا می‌برد و تقریبا همه‌ی الکترون‌های اتم‌های فلزها را از آنها جدا می‌کند.
رایندل می‌گوید: «مانند چنبره‌ای از مواد فرا-داغ پیرامون این ستاره است که خودش هم بسیار داغ است.»
«محور #میدان_مغناطیسی این ستاره نسبت به محور چرخش آن کج است (مانند زمین). این بدین معناست که میزان موادی که در اثر شوک، گرم شده‌اند و ما می‌بینیم، با چرخش ستاره تغییر می‌کند.»
رایندل در ادامه می‌افزاید: «پس از چند دهه که شمار بیشتر و بیشتری از این ستارگان رازآلود را می‌یافتیم بدون آن که سرنخی برای ریشه‌ی فلزهای بسیار یونیده‌ی آنها پیدا کنیم، اکنون مدل مغناطکره با گرمای ناشی از شوک که ما ارایه کردیم توانسته سرچشمه‌ی آنها را توضیح دهد.»
مغناطکره‌ها پیرامون دیگر ستارگان نیز یافته شده‌اند ولی این نخستین موردیست که پیرامون یک کوتوله‌ی سفید دیده می‌شود. این کشف می‌تواند پیامدهایی بسیار گسترده داشته باشد. رایندل می‌گوید: «ما این را اصلا به حساب نمی‌آوردیم. نادیده گرفتن مغناطکره‌ی آنها می‌تواند بدین معنا باشد که سنجش‌های ما برای دیگر ویژگی‌های کوتوله‌های سفید (مانند دما و جرم) هم نادرست است.»
احتمال می‌رود یک چهارم کوتوله‌های سفید در بخشی از زندگیشان وارد گامِ به دام انداختن و به شدت داغ کردن مواد می‌شوند. رایندل و گروهش اکنون می‌خواهند مدل‌سازی دقیق‌تر انجام داده و با بررسی شمار بیشتری از این اجرام شگفت‌انگیز، دامنه‌ی پژوهش خود را گسترش دهند.
***************
توضیح تصویر:
🔴 برداشت هنری از کوتوله‌ی سفید GALEXJ014636.8+323615 (سفید) و مغناطکره‌ی فرا-داغ پیرامونش (بنفش) که توسط میدان مغناطیسی به دام افتاده
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/HotMagnetosphere.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کوتوله سفیدی که اخترشناسان را شگفت‌زده کرده»
-----------------------------------------------
اخترشناسان یک برون‌ریزی #پرتو_X درخشان را از ستاره‌ای در ابر ماژلانی کوچک، ۲۰۰ هزار سال نوری دورتر از زمین دیده‌اند. آمیزه‌ی داده‌های پرتو ایکس و نوری نشان می‌دهد که سرچشمه‌ی این درخشش یک #کوتوله_سفید است که شاید سریع‌ترین نرخ رشد را در میان کوتوله‌های سفیدی که تاکنون یافته شده داشته باشد.
خورشید ما تا چند میلیارد سال دیگر بیشتر سوخت هسته‌ایش به پایان میرسد و با فشرده شدن، یک "کوتوله‌ی سفید" بسیار کوچکتر و کم‌نورتر به بزرگی حدود دو برابر زمین و گرانش سطحی صدها هزار برابر آن از خود به جا می‌گذارد.
برخلاف خورشید ما، بیشتر ستارگان از جمله کوتوله‌های سفید، تنها نیستند و همدمی دارند که با آن یک "#سامانه_دوتایی" ساخته‌اند. اگر این دو به اندازه‌ی کافی به هم نزدیک باشند، کوتوله‌ی سفید می‌تواند با گرانش هولناکش مواد را از همدمش به سوی خود بکشد.
@onestar_in_sevenskies
دانشمندان در پژوهش تازه‌ای که بر پایه‌ی داده‌های رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرای ناسا و رصدخانه‌ی سویفت انجام شده، تابش پرتو ایکس ویژه‌ای از یک سامانه‌ی دوتایی که یک کوتوله‌ی سفید به نام ASASSN-16oh در آنست دریافت کرده‌اند. این کشف شامل پرتو ایکس کم-انرژی (چیزی که اخترشناسان به آن پرتو ایکس "نرم" می‌گویند) که در دماهای چند صد هزار درجه پدید می‌آید هم می‌شود. بر خلاف آن، پرتو ایک پرانرژی یا "سخت" نشانگر پدیده‌هایست که در دماهای چند ده میلیون درجه رخ می‌دهد. تابش پرتو ایکسِ ASASSN-16oh بسیار درخشان‌تر از پرتو ایکس نرمیست که از جو یک ستارهی معمولی می‌آید و از این رو باید آن را از رده‌ی ویژه‌ی چشمه‌های پرتو X ابَر-نرم (supersoft) دانست.
اخترشناسان تا مدت‌ها می‌پنداشته‌اند تابش پرتو ایکس ابر-نرم از کوتوله‌های سفید در اثر همجوشی هسته‌ای در یک لایه‌ی داغ و چگال از هسته‌های هلیوم و هیدروژن پدید می‌آید. این ماده ی گریزا (فرّار) از موادی که کوتوله‌ی سفید از همدمش کشیده و بر روی سطح خود انباشته درست شده، و به یک همجوشی انفجاری هسته‌ای، بسیار همانند یک بمب هیدروژنی می‌انجامد.
ولی ASASSN-16oh چیز بیشتری به این ماجرا می‌افزاید. این سامانه‌ی دوتایی به کمک پیمایش خودکار سراسر آسمان برای ابرنواخترها (ASASSN) یافته شد، مجموعه‌ای از حدود ۲۰ تلسکوپ نوری در سراسر جهان که هر شب سرتاسر آسمان را در جستجوی ابرنواخترها و دیگر پدیده‌های زودگذر می‌کاوند. پس از یافته شدن این سامانه، اخترشناسان با بهره از چاندرا و سویفت گسیل پرتو ایکس ابر-نرمِ آن را آشکار کردند.
@onestar_in_sevenskies
گزارش این کشف روز ۳ دسامبر در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، پرفسور تام ماکارونه می‌گوید : «در گذشته همه‌ی چشمه‌های ابرنرم مربوط به همجوشی هسته‌ای در سطح کوتوله‌های سفید بود.»
اگر دلیل تابش پرتو ایکس ابرنرم در ASASSN-16oh، همجوشی هسته‌ای باشد، این تابش باید با یک انفجار آغاز شده و نورش می‌بایست از سرتاسر طح کوتوله‌ی سفید می‌آمد. ولی افزایش پرتوی دیدنیِ (مرییِ) آن به آن اندازه سریع نبود که بتواند ناشی از یک انفجار باشد، و داده‌های چاندرا هم نشان می‌داد که تابش آن از یک منطقه‌ی کوچکتر از سطح کوتوله‌ی سفید آمده. این تابش همچنین در طیف دیدنی صد برابر کم‌نورتر از چیزی بود که از همجوشی هسته‌ای روی سطح کوتوله‌ی سفید انتظار می‌رود. این مشاهدات، و همچنین دیده نشدن نشانه‌ای از برون‌ریزی گاز از کوتوله‌ی سفید، بحث‌های داغی بر ضد همجوشی روی سطح این کوتوله‌ی سفید به دنبال آورد...
ادامه‌ی این مطلب را در پست بعد بخوانید 👇👇👇👇👇👇👇
-----------------------------------------------
اخترشناسان یک برون‌ریزی #پرتو_X درخشان را از ستاره‌ای در ابر ماژلانی کوچک، ۲۰۰ هزار سال نوری دورتر از زمین دیده‌اند. آمیزه‌ی داده‌های پرتو ایکس و نوری نشان می‌دهد که سرچشمه‌ی این درخشش یک #کوتوله_سفید است که شاید سریع‌ترین نرخ رشد را در میان کوتوله‌های سفیدی که تاکنون یافته شده داشته باشد.
خورشید ما تا چند میلیارد سال دیگر بیشتر سوخت هسته‌ایش به پایان میرسد و با فشرده شدن، یک "کوتوله‌ی سفید" بسیار کوچکتر و کم‌نورتر به بزرگی حدود دو برابر زمین و گرانش سطحی صدها هزار برابر آن از خود به جا می‌گذارد.
برخلاف خورشید ما، بیشتر ستارگان از جمله کوتوله‌های سفید، تنها نیستند و همدمی دارند که با آن یک "#سامانه_دوتایی" ساخته‌اند. اگر این دو به اندازه‌ی کافی به هم نزدیک باشند، کوتوله‌ی سفید می‌تواند با گرانش هولناکش مواد را از همدمش به سوی خود بکشد.
@onestar_in_sevenskies
دانشمندان در پژوهش تازه‌ای که بر پایه‌ی داده‌های رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرای ناسا و رصدخانه‌ی سویفت انجام شده، تابش پرتو ایکس ویژه‌ای از یک سامانه‌ی دوتایی که یک کوتوله‌ی سفید به نام ASASSN-16oh در آنست دریافت کرده‌اند. این کشف شامل پرتو ایکس کم-انرژی (چیزی که اخترشناسان به آن پرتو ایکس "نرم" می‌گویند) که در دماهای چند صد هزار درجه پدید می‌آید هم می‌شود. بر خلاف آن، پرتو ایک پرانرژی یا "سخت" نشانگر پدیده‌هایست که در دماهای چند ده میلیون درجه رخ می‌دهد. تابش پرتو ایکسِ ASASSN-16oh بسیار درخشان‌تر از پرتو ایکس نرمیست که از جو یک ستارهی معمولی می‌آید و از این رو باید آن را از رده‌ی ویژه‌ی چشمه‌های پرتو X ابَر-نرم (supersoft) دانست.
اخترشناسان تا مدت‌ها می‌پنداشته‌اند تابش پرتو ایکس ابر-نرم از کوتوله‌های سفید در اثر همجوشی هسته‌ای در یک لایه‌ی داغ و چگال از هسته‌های هلیوم و هیدروژن پدید می‌آید. این ماده ی گریزا (فرّار) از موادی که کوتوله‌ی سفید از همدمش کشیده و بر روی سطح خود انباشته درست شده، و به یک همجوشی انفجاری هسته‌ای، بسیار همانند یک بمب هیدروژنی می‌انجامد.
ولی ASASSN-16oh چیز بیشتری به این ماجرا می‌افزاید. این سامانه‌ی دوتایی به کمک پیمایش خودکار سراسر آسمان برای ابرنواخترها (ASASSN) یافته شد، مجموعه‌ای از حدود ۲۰ تلسکوپ نوری در سراسر جهان که هر شب سرتاسر آسمان را در جستجوی ابرنواخترها و دیگر پدیده‌های زودگذر می‌کاوند. پس از یافته شدن این سامانه، اخترشناسان با بهره از چاندرا و سویفت گسیل پرتو ایکس ابر-نرمِ آن را آشکار کردند.
@onestar_in_sevenskies
گزارش این کشف روز ۳ دسامبر در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، پرفسور تام ماکارونه می‌گوید : «در گذشته همه‌ی چشمه‌های ابرنرم مربوط به همجوشی هسته‌ای در سطح کوتوله‌های سفید بود.»
اگر دلیل تابش پرتو ایکس ابرنرم در ASASSN-16oh، همجوشی هسته‌ای باشد، این تابش باید با یک انفجار آغاز شده و نورش می‌بایست از سرتاسر طح کوتوله‌ی سفید می‌آمد. ولی افزایش پرتوی دیدنیِ (مرییِ) آن به آن اندازه سریع نبود که بتواند ناشی از یک انفجار باشد، و داده‌های چاندرا هم نشان می‌داد که تابش آن از یک منطقه‌ی کوچکتر از سطح کوتوله‌ی سفید آمده. این تابش همچنین در طیف دیدنی صد برابر کم‌نورتر از چیزی بود که از همجوشی هسته‌ای روی سطح کوتوله‌ی سفید انتظار می‌رود. این مشاهدات، و همچنین دیده نشدن نشانه‌ای از برون‌ریزی گاز از کوتوله‌ی سفید، بحث‌های داغی بر ضد همجوشی روی سطح این کوتوله‌ی سفید به دنبال آورد...
ادامه‌ی این مطلب را در پست بعد بخوانید 👇👇👇👇👇👇👇
«ستارگانی مانند خورشید در پایان عمر به گوی‌های بلورین غول‌پیکر تبدیل می‌شوند»
------------------------------------------------------------------
* میلیاردها سال دیگر، خورشید مُرده‌ی ما به یک گوهر غول‌پیکر کیهانی تبدیل خواهد شد.
مانند بیشتر ستارگان کهکشان، خورشید ما هم سرانجام در خود می‌رُمبد و یک کوتوله‌ی سفید به جا می‌گذارد، جرمی شگفت‌انگیز با چگالی تقریبا ۲۰۰ هزار برابر زمین. برای درک این چگالی باید بدانید که یک قاشق چایخوری از مواد آن وزنی به اندازه‌ی یک فیل دارد، البته اگر بتوانید این مواد را یک جوری به زمین بیاورید و وزن کنید!
نیم سده پیش، نظریه‌پردازان پیش‌بینی کرده بودند که کوتوله‌های سفید با گذشت زمان جامد و بلوری می‌شوند- و پژوهش تازه هم نشان می‌دهد که چنین چیزی به راستی رخ می‌دهد.
پی‌یر-امانوئل ترمبلی، نویسنده‌ی اصلی پژوهش و فیزیکدان دانشگاه واریک انگلستان می‌گوید: «همه‌ی کوتوله‌های سفید در گامی از زندگیشان بلوری می‌شوند، گرچه کوتوله‌های سفید پرجرم‌تر زودتر این فرآیند را آغاز می‌کنند.»
ترمبلی می‌افزاید: «این بدان معناست که در کهکشانمان میلیاردها کوتوله‌ی سفید داریم که این فرآیند را کامل کرده و اساسا کره‌های بلورینی در آسمانند. خود خورشید هم تا حدود ۱۰ میلیارد سال دیگر به یک کوتوله‌ی سفید بلوری تبدیل خواهد شد.»
این پژوهشگران داده‌های ماهواره‌ی اروپایی #گایا را بررسی کردند، ماهواره‌ای که در دسامبر ۲۰۱۳ برای کمک به دانشمندان در پدید آوردن بهترین نقشه‌ی سه بعدی از کهکشان راه شیری راهی فضا شد. گایا این کار را با رصد دقیق جایگاه شمار انبوهی از ستارگان انجام می‌دهد. اخترشناسان در تلاشند تا پایان عمر کاری گایا، ۱ میلیارد ستاره را بررسی کنند.
پژوهشگران برای این پژوهشِ تازه داده‌های گایا درباره‌ی حدود ۱۵۰۰۰ #کوتوله_سفید در فاصله‌های تا ۳۳۰ سال نوری خورشید را بررسی کردند. این داده‌ها یک انباشتگی نامعمول را نشان می‌دادند -یک بیش‌فراوانی از کوتوله‌های سفید با رنگ و درخشش ویژه‌ای که نمی‌توان آن را با سن یا جرم آنها توضیح داد.
مدل‌سازی نشان داد که این پدیده دستارود بلوری شدن درونِ کوتوله‌های سفید است، فرآیندی که به اندازه‌ی کافی گرما آزاد می‌کند تا روند سرمایش کوتوله‌ی سفید را کُند سازد.
ترمبلی می‌گوید: «این نخستین شواهد از بلوری شدن کوتوله‌های سفید، یا همان گذار از مایع به جامد است. این که باید در اثر بلوری شدن کوتوله‌های سفید یک بیش‌فراوانی در شمار این اجرام با تابندگی و رنگ ویژه ببینیم ۵۰ سال قبل پیش‌بینی شده بود، و تنها اکنون مشاهده شده.»
بلورین شدن کوتوله‌های سفید همانند یخ زدن آب است. ولی در این مورد، مواد ما اکسیژن است و کربن، و بلوری شدن (جامد شدن) در دماهایی که دقیقا سرد نیستند رخ می‌دهد. به گفته‌ی پژوهشگران این فرآیند زمانی آغاز می‌شود که دمای درون یک کوتوله‌ی سفید پایین آمده و به حدود ۱۰ میلیون درجه‌ی سانتیگراد میرسد.
نتیجه‌ی این فرایند به احتمال بسیار یک هسته‌ی فشرده از جنس اکسیژن بلوری و یک گوشته‌ی عمدتا کربنی است.
ترمبلی می‌گوید: «نه تنها نشانه‌های آزاد شدن گرما در فرآیند جامد شدن وجود دارند، بلکه انرژیای بسیار بیشتر از این که توضیحی برای مشاهداتمان داشته باشیم وجود دارد. به باور ما این به دلیل اینست که اکسیژن نخست بلوری شده و سپس ته‌نشین می‌شود، فرآیندی همسان با ته‌نشین شدن ته‌نشت‌ها (رسوب‌ها) در بستر رودهای زمین. این باعث رانده شدن کربن رو به بالا می‌شود، و این جداسازی هم انرژی گرانشی آزاد می‌کند.»
این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که بسیاری از کوتوله‌های سفید به میزان چشمگیری پیرتر از آنچه که دانشمندان می‌پنداشتند هستند- در برخی موارد تا ۱۵ درصد. اخترشناسان به طور کلی سن این اجرام را از روی دمایشان می‌سنجند، و بلوری شدن نشانگر کند شدن این سرمایش است [یعنی برای خنک شدن زمان بیشتری را گذرانده‌اند، پس سنشان بیش از چیزیست که گمان می‌رود-م]
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/GiantCrystal.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
------------------------------------------------------------------
* میلیاردها سال دیگر، خورشید مُرده‌ی ما به یک گوهر غول‌پیکر کیهانی تبدیل خواهد شد.
مانند بیشتر ستارگان کهکشان، خورشید ما هم سرانجام در خود می‌رُمبد و یک کوتوله‌ی سفید به جا می‌گذارد، جرمی شگفت‌انگیز با چگالی تقریبا ۲۰۰ هزار برابر زمین. برای درک این چگالی باید بدانید که یک قاشق چایخوری از مواد آن وزنی به اندازه‌ی یک فیل دارد، البته اگر بتوانید این مواد را یک جوری به زمین بیاورید و وزن کنید!
نیم سده پیش، نظریه‌پردازان پیش‌بینی کرده بودند که کوتوله‌های سفید با گذشت زمان جامد و بلوری می‌شوند- و پژوهش تازه هم نشان می‌دهد که چنین چیزی به راستی رخ می‌دهد.
پی‌یر-امانوئل ترمبلی، نویسنده‌ی اصلی پژوهش و فیزیکدان دانشگاه واریک انگلستان می‌گوید: «همه‌ی کوتوله‌های سفید در گامی از زندگیشان بلوری می‌شوند، گرچه کوتوله‌های سفید پرجرم‌تر زودتر این فرآیند را آغاز می‌کنند.»
ترمبلی می‌افزاید: «این بدان معناست که در کهکشانمان میلیاردها کوتوله‌ی سفید داریم که این فرآیند را کامل کرده و اساسا کره‌های بلورینی در آسمانند. خود خورشید هم تا حدود ۱۰ میلیارد سال دیگر به یک کوتوله‌ی سفید بلوری تبدیل خواهد شد.»
این پژوهشگران داده‌های ماهواره‌ی اروپایی #گایا را بررسی کردند، ماهواره‌ای که در دسامبر ۲۰۱۳ برای کمک به دانشمندان در پدید آوردن بهترین نقشه‌ی سه بعدی از کهکشان راه شیری راهی فضا شد. گایا این کار را با رصد دقیق جایگاه شمار انبوهی از ستارگان انجام می‌دهد. اخترشناسان در تلاشند تا پایان عمر کاری گایا، ۱ میلیارد ستاره را بررسی کنند.
پژوهشگران برای این پژوهشِ تازه داده‌های گایا درباره‌ی حدود ۱۵۰۰۰ #کوتوله_سفید در فاصله‌های تا ۳۳۰ سال نوری خورشید را بررسی کردند. این داده‌ها یک انباشتگی نامعمول را نشان می‌دادند -یک بیش‌فراوانی از کوتوله‌های سفید با رنگ و درخشش ویژه‌ای که نمی‌توان آن را با سن یا جرم آنها توضیح داد.
مدل‌سازی نشان داد که این پدیده دستارود بلوری شدن درونِ کوتوله‌های سفید است، فرآیندی که به اندازه‌ی کافی گرما آزاد می‌کند تا روند سرمایش کوتوله‌ی سفید را کُند سازد.
ترمبلی می‌گوید: «این نخستین شواهد از بلوری شدن کوتوله‌های سفید، یا همان گذار از مایع به جامد است. این که باید در اثر بلوری شدن کوتوله‌های سفید یک بیش‌فراوانی در شمار این اجرام با تابندگی و رنگ ویژه ببینیم ۵۰ سال قبل پیش‌بینی شده بود، و تنها اکنون مشاهده شده.»
بلورین شدن کوتوله‌های سفید همانند یخ زدن آب است. ولی در این مورد، مواد ما اکسیژن است و کربن، و بلوری شدن (جامد شدن) در دماهایی که دقیقا سرد نیستند رخ می‌دهد. به گفته‌ی پژوهشگران این فرآیند زمانی آغاز می‌شود که دمای درون یک کوتوله‌ی سفید پایین آمده و به حدود ۱۰ میلیون درجه‌ی سانتیگراد میرسد.
نتیجه‌ی این فرایند به احتمال بسیار یک هسته‌ی فشرده از جنس اکسیژن بلوری و یک گوشته‌ی عمدتا کربنی است.
ترمبلی می‌گوید: «نه تنها نشانه‌های آزاد شدن گرما در فرآیند جامد شدن وجود دارند، بلکه انرژیای بسیار بیشتر از این که توضیحی برای مشاهداتمان داشته باشیم وجود دارد. به باور ما این به دلیل اینست که اکسیژن نخست بلوری شده و سپس ته‌نشین می‌شود، فرآیندی همسان با ته‌نشین شدن ته‌نشت‌ها (رسوب‌ها) در بستر رودهای زمین. این باعث رانده شدن کربن رو به بالا می‌شود، و این جداسازی هم انرژی گرانشی آزاد می‌کند.»
این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که بسیاری از کوتوله‌های سفید به میزان چشمگیری پیرتر از آنچه که دانشمندان می‌پنداشتند هستند- در برخی موارد تا ۱۵ درصد. اخترشناسان به طور کلی سن این اجرام را از روی دمایشان می‌سنجند، و بلوری شدن نشانگر کند شدن این سرمایش است [یعنی برای خنک شدن زمان بیشتری را گذرانده‌اند، پس سنشان بیش از چیزیست که گمان می‌رود-م]
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/GiantCrystal.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky