👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.15K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«مارپیچ شگفت‌انگیز یک ستاره پیر»
—------------------------------------
https://goo.gl/JCvEVo
چه چیزی ساختار مارپیچی شگفت‌انگیزی که در سمت چپ این عکس دیده می‌شود را پدید آورده؟

هیچ کس درست نمی داند، ولی به احتمال بسیار مربوط به یک ستاره در یک #سامانه‌_دوتایی است که دارد وارد گام تبدیل شدن به "#سحابی_سیاره‌نما" و پس زدن لایه‌های بیرونی‌اش به فضا می‌شود.

این مارپیچ غول‌آسا که حدود یک سوم سال نوری پهنا دارد، ۴ یا ۵ دور کامل زده و نظمش به اندازه‌ایست که تاکنون مانندش دیده نشده.

با توجه به نرخ گسترش این گازهای مارپیچی، می‌بایست هر هشتصد سال یک لایه‌ی تازه در آن پدید آید، زمانی تقریبا هم‌ارز یک دور چرخش دو ستاره به گرد یکدیگر.

دو ستاره‌ای که این ساختار را آفریده‌اند با هم "ال‌ال اسب بالدار" (LL Pegasi) نام دارند ولی به عنوان AFGL 3068 هم شناخته می‌شوند. خود این ساختار شگفت‌انگیز به نام IRAS 23166+1655 رده‌بندی شده.

این تصویر توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل و در طیف #فروسرخ-نزدیک گرفته شده. دلیل برافروخته بودن این مارپیچ هم یک رازست، ولی بر پایه‌ی نظریه‌ی پیشرو، روشنی آن دستاورد بازتاب نور ستارگان نزدیکش است.

#LL_Pegasi #AFGL_3068 #IRAS_23166_1655 ###apod
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/LLPegasi.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«ستاره‌ای که با تنگ‌ترین مدار دیده شده به گرد یک سیاهچاله می‌چرخد» —--------------------------------------------------------------- * اخترشناسان یک جفتِ بی‌اندازه نزدیک به هم با تنگ‌ترین مداری که تاکنون دیده شده را در خوشه‌ی کروی "۴۷ توکان"، توده‌ی فشرده‌ای…
🔴ادامه ی پست پیشین👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

توضیح دیگری برای این سامانه می‌تواند این باشد که یکی از همدم‌ها به جای سیاهچاله، یک ستاره‌ی نوترونی است که هر چه مواد کوتوله‌ی سفید را می‌کشد و یک قرص دور خود می‌سازد، چرخش محوری‌اش هم سریع‌تر می‌شود. این فرآیند می‌تواند سرعت چرخش ستاره‌ی نوترونی را به هزاران بار در ثانیه برساند. چنین جرمی یک "تپ‌اختر میلی‌ثانیه‌ای گذرشی (transitional millisecond pulsars) شناخته می‌شود و تاکنون چند نمونه‌اش که در پایان این فرآیند افزایش سرعت چرخش یک ستاره‌ی نوترونی بوده‌اند یافته شده.

نویسندگان پژوهش به این توضیح دوم علاقه ندارند زیرا تپ‌اخترهای میلی‌ثانیه‌ای گذرشی دارای ویژگی‌هایی هستند که در ایکس۹ دیده نشده، مانند تغییرپذیری بسیار شدید در طول موج‌های #پرتو_X و رادیویی. با این حال نمی‌توانند آن را رد کنند.

افزون بر چاندرا، تلسکوپ نوستار ناسا که پرتوهای X پرانرژی‌تر را می‌بیند، و رادیوتلسکوپ آرایه‌ی تلسکوپی فشرده‌ی استرالیا (ATCA) هم برای این کشف به کار رفتند.

#سامانه_دوتایی

🔴⚫️ توضیح تصویر:
برداشت هنری از سامانه‌ی ایکس۹. در چارچوب پیوست، عکس واقعی تلسکوپ چاندرا را می‌بینیم که در آن، پرتوهای X با انرژی کم، میانگین، و بالا به ترتیب به رنگ‌های سرخ، سبز و آبی نشان داده شده.
—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/X9.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«خورشید ما احتمالا یک همزاد داشته!»
—----------------------------------

* گویا نمسیس به راستی وجود داشته هر چند که سزاوار این همه بدنامی‌ نبوده.

چندین دهه است که که برخی از دانشمندان باور دارند که خورشید یک همدم دارد که کشش گرانشی آن به طور دوره‌ای دنباله‌دارهایی را از مدارشان بیرون رانده و به سوی زمین می‌فرستد. انقراض‌های گونه‌ای که دستاورد برخورد این دنباله‌دارها با زمین بوده باعث شده نام نمسیس [ایزدبانوی انتقام] به این ستاره داده شود.

اکنون بر پایه‌ی یک پژوهش تازه، به احتمال بسیار تقریبا همه‌ی ستارگان خورشیدسان با همزاد به دنیا می‌آیند، چیزی که اندیشه‌ی وجود #نمسیس را تقویت می‌کند.

استیون استالر، اخترشناس این پژوهش از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی می‌گوید: «ما می‌خواهیم بگوییم که بله، احتمالا در گذشته‌ی دور، نمسیسی وجود داشته.»

ولی این پژوهش تازه نمسیس را یک قاتل نمی‌داند: به گفته‌ی اعضای گروه پژوهشی، همزاد خورشید احتمالا میلیاردها سال پیش خورشید را ترک کرد و در دل کهکشان راه شیری گم شد.

سامانه‌های چندستاره‌ای مانند آلفا قنطورس (نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید، که سه ستاره دارد) در کهکشان راه شیری فراوان هستند. در حقیقت این پژوهش‌ که بر پایه‌ی شبیه‌سازی رایانه‌ای انجام شده نشان می‌دهد که اگر نگوییم همه، ولی بیشتر ستارگان با همزاد به دنیا می‌آیند.

در پژوهش تازه، این پنداشت با داده‌های رصدی آزمایش شده. استالر و نویسنده‌ی اصلی پژوهش، سارا ساداووی از رصدخانه‌ی اخترفیزیکی اسمیتسونیان، ابر مولکولی برساووش را بررسی کردند، یک منطقه‌ی بزرگ ستاره‌زایی در فاصله‌ی حدود ۶۰۰ سال نوری زمین.

رصدهای رادیوییِ این ابر مولکولی که به کمک آرایه‌ی بسیار بزرگ در نیومکزیکو و تلسکوپ جیمز کلارک ماکسول در هاوایی انجام شده ۵۵ ستاره‌ی جوان را در ۲۴ سامانه‌ی چندستاره‌ای (بیشترشان سامانه‌های دوتایی)، و همچنین ۴۵ سامانه‌ی تک-ستاره‌ای را آشکار کرده.

استالر می‌گوید: «نکته اینست که هیچ کس تاکنون پیوند میان ستارگان جوان واقعی با ابرهای زاینده‌شان را به شیوه‌ای سامان‌مند (سیستماتیک) بررسی نکرده بود.»

ساداووی و استالر دریافتند که همه‌ی سامانه‌های "دوتایی بازِ" رصد شده -آنهایی که ستارگانشان دستکم ۵۰۰ یکای اخترشناسی (AU) از هم فاصله دارند- بسیار جوان هستند. به گفته‌ی آنها، سامانه‌های دوتایی پیرتر فشرده‌تر بودند (فاصله‌ی اعضایشان از هم کمتر بود). هر AU هم‌ارز فاصله‌ی میانگین زمین تا خورشید است- حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر.

این دانشمندان سپس چند کار مدل‌سازی انجام دادند تا چیزی که می‌بینند را بهتر درک کنند.

استالر می‌گوید: «ما یک رشته مدل‌ آماری پدید آوردیم که بتواند این جمعیت‌های هم‌خانواده از تک‌ستارگان و دوتایی‌ها -با هر فاصله‌ای- در ابر مولکولی برساووش را توجیه کند. و تنها مدلی که توانست داده‌ها را بازتولید کند مدلی بود که در آن، همه‌ی ستارگان در آغاز به شکل دوتایی‌های باز پدید آمده بودند. اعضای این سامانه‌ها در درازنای چند میلیون سال، یا به هم نزدیک‌تر می‌شدند یا همدیگر را ترک می‌کردند.»

این دو پژوهشگر پی بردند که در حقیقت، بیشتر ستارگان دوتایی نوزاد (حدود ۶۰ درصد) سرانجام از هم جدا شده و به راه خود می‌رفتند. پس بر پایه‌ی این پژوهش، سرنوشت نمسیس و خورشید ما هم می‌توانسته همین بوده باشد.

گزارش این پژوهش برای انتشار در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی پذیرفته شده و نگارش برخط پیش‌چاپ آن نیز در تارنمای arXiv در دسترس است.

#سامانه_دوتایی

🔴 تصویر این پست نمای رادیویی از یک سامانه‌ی سه‌ستاره‌ای است که دارد درون قرصی از غبار در ابر مولکولی برساووش ساخته می‌شود. این عکس به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما در شیلی گرفته شده است.
https://goo.gl/zPsdkn
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/Nemesis.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«جرمی که به اشتباه یک ستاره دانسته می‌شد، در واقع یک جفت سیاره بود!»
—------------------------—
https://goo.gl/TnFqiC
* این روزها یافتن سیاره‌های بزرگ چیز نامعمولی نیست. ولی این که سیاره‌هایی را بیابیم که به جای چرخیدن به گرد یک ستاره، به گرد خودشان می‌چرخند چیز بی‌سابقه‌ای است.

جرمی که در آغاز پنداشته می‌شد یک کوتوله‌ی قهوه‌ای تنهاست در حقیقت یک جفت سیاره‌ی غول‌پیکر است. هنوز روشن نیست که چنین سامانه‌ای چگونه پدید آمده، ولی کشف آن می‌تواند به تعریف دوباره‌ی مرز میان سیاره‌ها و کوتوله‌های قهوه‌ای کمک کند. کوتوله‌های قهوه‌ای ستارگانی ناکام با جرمی چند ده برابر مشتری هستند.

این جفتِ سیاره‌ای دو گوی گازی به اندازه‌ی مشتری، ولی چند برابر سنگین‌تر هستند که ۶۰۰ میلیون کیلومتر از یکدیگر فاصله داشته و به آرامی -تقریبا هر سده یک بار- به گرد همدیگر می‌چرخند. این زوج جوان تنها در طول موج‌های فروسرخ پرتو می‌گسیلند، با گرمایی که از فرآیند پیدایششان در حدود ۱۰ میلیون سال پیش به جا مانده.

رصدهایی که با تلسکوپ ۱۰ متری کک ۲ توسط گروهی از دانشمندان به رهبری ویلیام بست از دانشگاه هاوایی انجام شد از وجود این سامانه‌ی دوتایی پرده برداشت. این رصدها به کمک اپتیک سازگار (adaptive optics) انجام شد که اثرهای مات‌کننده‌ی هوای زمین را تصحیح می‌کند.

دیوید لاتام از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان این را یک کار دقیق و یک کشف بسیار خوب می‌داند.

به گفته‌ی گیبور بسری از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، هیچ کس واقعا از چگونگی پیدایش سیاره‌های سرگردانی که به گرد هیچ ستاره‌ای نمی‌چرخند سر در نمی‌آورد، چه برسد به این که دوتایی هم باشند.

برهم‌کنش‌های گرانشی شاید بتوانند یک سیاره‌ را به بیرون از سامانه‌ی ستاره‌ایش پرتاب کنند، ولی این زوج سیاره‌ایِ نویافته به احتمال بسیار از تکه تکه شدن یک پیش‌ستاره‌ی چگالنده (داشته چگالیده می‌شده) پدید آمده‌اند.

به گفته‌ی الکس دِکوتر از دانشگاه آمستردام، این کشف نشان می‌دهد که روندهای گوناگونی برای پیدایش اجرام آزاد با جرم سیاره‌ای در کیهان وجود دارد. از آنجایی که این اجرام کوچک و کم‌نورند، تنها می‌توانیم در فضای نزدیک خودمان آنها را بیابیم. این سامانه‌ی نویافته -با نام "۲مس جی۱۱۱۹-۱۱۳۷" (2MASS J1119−1137)-، تنها ۸۵ سال نوری از زمین فاصله دارد؛ و به نظر این دانشمندان، سامانه‌های دوتایی جرم-سیاره‌ای بسیار بیشتری هم می‌تواند وجود داشته باشد.

ولی آیا آنها به راستی سیاره‌اند؟ شاید نه. در گذشته، مرز میان سیاره‌ها و کوتوله‌های قهوه‌ای به طور معمول ۱۴ برابر مشتری بود [از این اندازه کمتر می‌شد سیاره]، هنگامی که #همجوشی_هسته‌ای دوتریوم در هسته‌ی جرم آغاز می‌شود.

به باور لاتام بهترین راه برای بازشناختن سیاره‌ها از کوتوله‌‌های قهوه‌ای اندازه‌گیری جرمشان نیست بلکه چگونگی شکل‌گیری آنهاست: کوتوله‌های قهوه‌ای دستاورد رُمبش ابرهای گاز و غبارند ولی سیاره‌ها در یک قرص پیش‌سیاره‌ای پدید می‌آیند.

وی می‌گوید: «پرجرم‌ترین سیاره‌ها می‌توانند از کم‌جرم‌ترین کوتوله‌های قهوه‌ای هم سنگین‌تر باشند. این دو جرم نویافته بهترین نمونه‌ای است که من برای همپوشانی جرم سیاره‌ای و کوتوله‌ی قهوه‌ای می‌شناسم.»

و اگر کوتوله‌های قهوه‌ای دیگر هم همین گونه باشند (یعنی هیچ کدام #کوتوله‌_قهوه‌ای نباشند بلکه اجرام دوتاییِ آب زیر کاه باشند)، پس شاید تاکنون فراوانی سیاره‌های آزاد و سرگردان در کیهان را دستکم گرفته باشیم.

در همین زمینه:
* سیاره‌هایی که خودبخود و بدون ستاره مادر ساخته می‌شوند (https://goo.gl/UbaeAX)
* سیاره‌ها چگونه آواره می‌شوند؟ (https://goo.gl/1Gfrqs)
* کشف یک سیاره «یتیم» در نزدیکی منظومه خورشیدی (https://goo.gl/VfEPTt)

#سامانه_دوتایی
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/2MASSJ1119-1137.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«آبشاری اسرارآمیز در فضا»
—-------------------------

چه چیزی سحابی آبشار را پدید آورده؟ هیچ کس نمی‌داند.

این ساختار که در منطقه‌ی ان‌جی‌سی ۱۹۹۹ در مجموعه ابر مولکولی بزرگ شکارچی (جبار)، در فاصله‌ی حدود ۱۵۰۰ سال نوری زمین جای دارد، یکی از اسرارآمیزترین ساختارهاییست که تاکنون در آسمان یافته شده. جریان بلند گازیِ این سحابی با عنوان اچ‌اچ-۲۲۲، حدود ۱۰ سال نوری درازا دارد و آرایه‌ای نامعمول از رنگ‌ها را می‌گسیلد.

یک انگاره (فرضیه) اینست که این رشته‌های گاز برافروخته دستاورد برخورد باد یک ستاره‌ی جوان به ابر مولکولی کناری هستند. البته این انگاره توضیح نمی‌دهد که چرا به نظر می‌رسد این #آبشار و جریان‌های کم‌نورتر، همگی در یک نقطه‌ی درخشان که به گونه‌ی شگفت‌انگیزی چشمه‌ی پرتوهای رادیویی غیرگرماییست و در بالا سمت چپ این ساختارِ خمیده است به هم می‌رسند.

بر پایه‌ی انگاره‌ای دیگر، این چشمه‌ی رادیویی عجیب از یک #سامانه‌_دوتایی سرچشمه گرفته که از یک کوتوله‌ی سفید داغ، یک ستاره‌ی نوترونی، یا یک سیاهچاله تشکیل شده و آن آبشار هم تنها فواره‌ایست که از این سامانه‌ی پرانرژی می‌آید.

البته این سامانه‌ها معمولا چشمه‌های پرتوهای نیرومند X هستند، ولی از این سامانه هیچ پرتو ایکسی ردیابی نشده. در حال حاضر این پرسش بی‌پاسخ مانده است. شاید رصدهای خوب و استدلال‌های استقرایی هوشمندانه در آینده به یافتن چیستی واقعی این ساختار رازگونه بیانجامد.
#سحابی_گسیلشی

#apod
https://goo.gl/L58m79
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/WaterfalNebula.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«هم‌زیستی پرالتهاب دو ستاره» —------------------------— اخترشناسان از چند دهه پیش از وجود برون‌ریزی‌های بی‌نظم از سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی "وی۷۴۵ کژدم" در فاصله‌ی ۲۵۰۰۰ سال نوری زمین (در #صورت_فلکی_کژدم) آگاه بوده‌اند. آنها به هنگام برون‌ریزی‌های پیشین که…
ادامه‌ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

... با آن که این رویدادِ ستاره‌ای بسیار چشمگیر بود، ولی جرم مواد پرتاب شده بسیار کمتر از برآورد دانشمندان از چیزیست که برای به راه انداختن چنین انفجاری نیازست. این بدان معناست که با وجود انفجارهای چندین باره، مقدار چشمگیری از مواد بر سطح کوتوله‌ی سفید به جا مانده و انباشته می‌شود؛ این مواد اگر به اندازه‌ی کافی برسد، خود کوتوله‌ی سفید می‌تواند دستخوش انفجار گرماهسته‌ای شده و به کلی نابود شود، انفجاری که به نام #ابرنواختر گونه‌ی Ia شناخته می‌شود. اخترشناسان این گونه ابرنواخترها را به عنوان خط‌کش‌هایی کیهانی به کار گرفته و روند گسترش (انبساط) کیهان را می‌سنجند.

دانشمندان همچنین توانستند همنهش (ترکیب) شیمایی مواد پرتاب شده در این نواختر را هم شناسایی کنند. بررسی این داده‌ها نشان می‌دهد که این ستاره‌ی کوتوله به طور عمده از کربن و اکسیژن تشکیل شده است.
#سامانه_دوتایی

[ویدیوی شبیه‌سازی را هم می‌توانید در ادامه ببینید]
https://goo.gl/ui5xGd
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/V745Sco.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«ستاره‌ای که با نفس خود همدم مرده‌اش را به زندگی برگرداند!»
—------------------------------------------------------

* رصدخانه‌ی فضایی "اینتگرال" سازمان فضایی اروپا بیننده‌ی رویدادی کمیاب بوده: لحظه‌ای که بادهای وزیده از یک غول سرخ، همدمش که هسته‌ی کُند-چرخان یک ستاره‌ی مرده بود را با درخششی از پرتو X به زندگی برمی‌گرداند.

اینتگرال نخستین بار در ۱۳ اوت ۲۰۱۷ این برق پرتو ایکس را از چشمه‌ای ناشناخته در راستای مرکز کهکشان راه شیری دید. پس از آن، به مدت چند هفته رصدهایی برای یافتن سرچشمه‌ی اصلی رویداد به راه افتاد.

این رصدها یک ستاره‌ی نوترونی با چرخش کُند و به شدت مغناطیده را نشان داد که گویا تازه تغذیه از مواد همسایه‌ی غول سرخش را آغاز کرده بود.

ستارگانی به جرم کمتر از ۸ برابر خورشید در پایان زندگی به غول‌های سرخ تبدیل می‌شوند. لایه‌های بیرونی آنها پس زده شده و تا میلیون‌ها کیلومتر گسترده می‌شوند، پوسته‌های گاز و غباری‌شان با بادهایی به نسبت کُند که سرعتشان بیش از چند صد کیلومتر بر ثانیه نیست از آنها جدا می‌شود.

ستارگان بزرگ‌تر، با جرم‌هایی تا ۲۵-۳۰ برابر خورشید سوختشان را به سرعت می‌سوزانند و با ابرنواخترهایی تماشایی منفجر می‌شوند؛ چیزی که از آنها به جا می‌ماند می‌تواند یک هسته‌ی ستاره‌ای چرخان با میدان مغناطیسی نیرومند، به نام ستاره‌ی نوترونی باشد. این هسته‌ی ریز می‌تواند جرمی حدود یک و نیم برابر جرم خورشید داشته باشد که همه‌ی آن را در کره‌ای به قطر تنها ۱۰ کیلومتر جا داده و یکی از چگال‌ترین اجرام شناخته شده‌ی کیهانی را ساخته است.

یافتن سامانه‌های دوتایی از این دست چندان نامعمول نیست، ولی این سامانه‌ی نویافته از نژادی کمیاب به نام "دوتایی‌های پرتو X همزی (symbiotic)" است که تاکنون بیش از ۱۰ تای آنها شناخته نشده.

انریکو بوتسو از دانشگاه ژنو و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش می‌گوید: «اینتگرال لحظه‌ای ویژه و کم‌مانند در تولد یک #سامانه‌_دوتایی کمیاب را دید. غول سرخ بادهایی به اندازه‌ی کافی چگال و کم‌سرعت برای تغذیه‌ی ستاره‌ی نوترونی همدمش آزاد کرد، و باعث شد این ستاره‌ی مرده برای نخستین بار درخششی پرانرژی از خود بگسیلد.»

این زوج بی‌تردید زوج نامعمولیست. بر پایه‌ی داده‌های تلسکوپ‌های فضایی ایکس‌ام‌ام-نیوتن اِسا و نوستار ناسا، این ستاره‌ی نوترونی تقریبا هر دو ساعت یک بار به گرد محورش می‌چرخد- این در مقایسه با دیگر ستارگان نوترونی که در هر ثانیه چند بار می‌چرخند بسیار کُند است. نخستین سنجش‌ها از میدان مغناطیسی این ستاره‌ی نوترونی هم نشان داد که این میدان به گونه‌ی شگفت‌انگیزی نیرومند است.

به طور معمول، میدان مغناطیسی نیرومند نشانه‌ی جوان بودن یک ستاره‌ی نوترونی است زیرا به باور دانشمندان میدان مغناطیسی با گذشت زمان ضعیف می‌شود. از سوی دیگر، غول سرخ جرمی بسیار پیرتر است و از همین رو این دو جفت عجیب و غریبی را با هم ساخته‌اند.

انریکو می‌گوید: «این دو جرم گیج‌کننده‌اند. یا باید بگوییم میدان مغناطیسی ستاره‌ی نوترونی اساسا با گذشت زمان تغییری نکرده بوده، یا این که ستاره‌ی نوترونی بعدها در تاریخ این سامانه‌ی دوتایی پدید آمده. اگر ستاره‌ی نوترونی بعدها ساخته شده بوده، پس باید دستاورد رُمبش یک کوتوله‌ی سفید باشد که با فروکشیدن مواد غول سرخ در یک بازه‌ی زمانی بلند به ستاره‌ی نوترونی تبدیل شده، نه این که مانند ستارگان نوترونی معمولی، در پی انفجار ابرنواختریِ یک ستاره‌ی پرجرم کم‌عمر پدید آمده باشد.»

یک #ستاره‌_نوترونی جوان و یک #غول_سرخ پیر که با هم باشند، در جایی بادهای وزیده شده از این غولِ پف‌کرده به ستاره‌ی نوترونی رسیده و آغاز به ریختن بر سر آن کرده، چرخش آن را کند کرده و پرتو X می‌گسیلد.

اریک کولکرز، دانشمند برنامه‌ی اینتگرال اِسا می‌گوید: «ما در همه‌ی ۱۵ سال رصدمان با اینتگرال این جرم را ندیده بودیم، پس باورمان اینست که آنچه دیده‌ایم آغاز درخشش پرتو X آن بوده. ما به رصدمان برای دیدن دگرگونی‌های آن ادامه می‌دهیم [شاید] تنها یک برون‌ریزی بلندمدت بوده، ولی تاکنون که تغییر چشمگیری در آن ندیده‌ایم.»
https://goo.gl/HtpNcf
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/symbiotic-binary.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«نخستین مهمان میان‌ستاره‌ای ما به احتمال بسیار دو مادر داشته!»
—-------------------------------------------------------------------
https://goo.gl/3vsDj8
* شاید نخستین مهمان میان‌ستاره‌ایِ شناخته شده‌ی خانواده‌ی خورشید از آنچه گمان می‌رفت هم بیگانه‌تر و شگفت‌انگیزتر باشد.

بر پایه‌ی پژوهشی تازه، احتمال می‌رود "اومواموا"، جرم سوزن‌مانند اسرارآمیزی که ماه اکتبر گذشته، هنگامی که داشت از درون سامانه‌ی خورشیدی می‌گذشت یافته شد، از یک سامانه‌ی دوستاره‌ای آمده بوده.

"اومواموا" در زبان بومیان هاوایی به معنای "پیام‌آور" یا "|پیشاهنگ" است. عنوان علمی این جرمِ ۴۰۰ متری A/2017 U1 (ای/۲۰۱۷ یو۱) است و به کمک تلسکوپ پان-استارز۱ در هاوایی دیده و شناسایی شد.

مدار هذلولی اومواموا نشان می‌داد که این جرم در قید گرانش خورشید نبوده و بنابراین از درون سامانه‌ی خودمان نیامده بوده. در آغاز آن را یک دنباله‌دار دانستند، ولی از آنجایی که حتی پس از گذشتن از فاصله‌ی به نسبت کمی از خورشید، هیچ فعالیت دنباله‌دارگونه‌ای (دم بلند و گیسوی گستردی به گرد هسته) پیدا نکرد، به نام یک سیارک رده‌بندی شد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، آلن جکسون از مرکز علوم سیاره‌ای دانشگاه تورنتو می‌گوید: «این عجیب است که نخستین جرمی که از بیرون سامانه‌ی خورشیدی می‌بینیم یک #سیارک است، زیرا دیدن یک دنباله‌دار بسیار آسان‌تر است، و سامانه‌ی خورشیدی خودمان هم دنباله‌دارها را بسیار بیشتر از سیارک‌ها به بیرون پرتاب می‌کند.»

ولی بر پایه‌ی این پژوهش، اومواموا احتمالا از سامانه‌ای مانند خودمان نیامده. مدل‌های رایانه‌ای جکسون و همکارانش نشان می‌دهند که سامانه‌هایی با دو ستاره‌ی همدم نزدیک، سیارک‌ها را بسیار بیشتر از سامانه‌های تک‌ستاره‌ای به بیرون پرتاب می‌کنند.

و تا دلتان بخواهد هم #سامانه‌_دوتایی داریم؛ پژوهش‌ گذشته نشان داده بود که بیش از نیمی از ستارگان کهکشان راه شیری دارای همدم ستاره‌ایِ نزدیک هستند.

هیچ کس با اطمینان نمی‌داند که #اومواموا از کجا آمده یا چه مدتی را در ژرفای فضا گذرانده بوده. ولی بر پایه‌ی پژوهش تازه، احتمال بسیار می‌رود که زادگاهش یک سامانه‌ی دوتایی بوده که دستکم یکی از ستارگانش یک ستاره‌ی بزرگ و داغ بوده. دلیل این گمانه‌زنی اینست که چنین سامانه‌هایی در منطقه‌ی نزدیک به ستارگانشان (منطقه‌ی اصلی پرتاب) بیشتر دربردارنده‌ی اجرام سنگی هستند تا یخی.

و به گفته‌ی جکسون و همکارانش، اومواموا به احتمال بسیار در دوره‌ی سیاره‌زایی سامانه‌اش به بیرون پرتاب شده بوده، که می‌توانسته مدت‌ها پیش بوده باشد.

اومواموا در روز ۱۴ اکتبر از نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین (۲۴ میلیون کیلومتری) گذشت. به گفته‌ی ناسا، این جرم اکنون دارد از سامانه‌ی خورشیدی بیرون می‌رود و به اندازه‌ای دور شده که حتی تلسکوپ‌های بزرگ هم از نیمه‌های دسامبر تاکنون دیگر نتوانسته‌اند آن را ببینند. ولی اخترشناسان در زمانی که می‌توانستند آن را بررسی کنند داده‌های بسیاری درباره‌اش گرد آوردند که بی‌شک آگاهی‌های بسیاری درباره‌ی آینده‌ی این جرم از آنها به دست خواهد آمد.

جکسون می گوید: «شاید به همان شیوه‌ای که از دنباله‌دارها برای شناخت فرآیند سیاره‌زایی در سامانه‌ی خورشیدی بهره می‌جوییم، این جرم رازگونه هم بتواند آگاهی‌هایی درباره‌ی سیاره‌زایی در سامانه‌های دیگر به ما بدهد.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در شماره‌ی ۱۹ مارس ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.

در همین زمینه: * اومواموا سرخ‌رنگ است و روکشی از مواد آلی دارد (https://goo.gl/enMtk2)

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/Oumuamua.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«آشکارسازی قلب یک ساعت شنی»
--------------------------------

* آنچه در این عکس می‌بینید شاید قدیمی‌ترین جرم از این گونه باشد که تاکنون فهرست‌بندی شده: پسماندهایی با نمای ساعت شنی به نام "سی‌کی روباهک" در فاصله‌ی ۲۰۰۰ سال نوری زمین.

سی‌کی‌ روباهک در آغاز یک #نواختر پنداشته می‌شد ولی ساختار نامعمولش با نظریه‌‌ها درباره‌ی نواخترها سازگاری نداشت و توضیح آن را برای دانشمندان تا مدت‌ها دشوار کرده بود. در همه‌ی این سال‌ها، توضیح‌های احتمالی بسیاری برای آن پیشنهاد و رد شد.

این جرم اکنون به عنوان پسماندِ به جا مانده از برخورد دو ستاره شناخته شده است- گرچه هنوز درباره‌ی گونه‌ی این دو ستاره نتیجه‌ای گرفته نشده. نوشته‌ی کاملی در این باره را اینجا بخوانید: 🔹🔸 دلیل انفجار اسرارآمیز سده هفده "برخورد دو ستاره بود"

سی‌کی روباهک نخستین بار در ۲۰ ژوئن ۱۶۷۰ میلادی توسط کشیش و ستاره‌شناس فرانسوی، دم آنتلم شناسایی شد. این جرم که در آغاز بسیار پرنور بود و با چشم نامسلح به آسانی دیده می‌شد، در مدت دو سال نورش کاهش و افزایش یافت و دو بار ناپدید و دوباره پدیدار شد، تا این که برای همیشه خود را از چشم‌ها پنهان کرد.

در سده‌ی بیستم اخترشناسان پی بردند که بیشتر نواخترها می‌توانند دستاورد رفتار انفجاری مهارناپذیر و برهمکنش میان دو ستاره‌ی نزدیک در یک #سامانه‌_دوتایی باشند. ولی ساختارهای دیده شده پیرامون سی‌کی روباهک به نظر نمی‌رسید به خوبی با این مدل جور در بیاید، و همین اخترشناسان را تا سال‌ها سر در گم کرده بود.

اکنون دانشمندان به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) به بررسیِ دقیقِ بخش مرکزی این پسماند پرداخته‌اند.

تصویر خیره‌کننده‌ای که اینجا می‌بینید بهترین نمایی که تاکنون دیده شده را از سی‌کی روباهک نشان می‌دهد، و با نمایان کردن غبارهای کیهانی و گسیلش‌های درون و پیرامون آن، ساختار پیچیده‌اش را آشکار کرده. سی‌کی روباهک یک قرص غباری تاب‌خورده در مرکزش دارد، با فواره‌های گازی که نشان می‌دهد سامانه‌ای در مرکز آن دارد مواد را رو به بیرون می‌افشاند.

این مشاهدات تازه برای نخستین بار چهره‌ی این سامانه را نشان داده و راهی برای گشودن این راز ۳۴۸ ساله در اختیار دانشمندان گذاشته است.

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/CKVulpeculae.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کوتوله سفیدی که اخترشناسان را شگفت‌زده کرده»
-----------------------------------------------

اخترشناسان یک برون‌ریزی #پرتو_X درخشان را از ستاره‌ای در ابر ماژلانی کوچک، ۲۰۰ هزار سال نوری دورتر از زمین دیده‌اند. آمیزه‌ی داده‌های پرتو ایکس و نوری نشان می‌دهد که سرچشمه‌ی این درخشش یک #کوتوله‌_سفید است که شاید سریع‌ترین نرخ رشد را در میان کوتوله‌های سفیدی که تاکنون یافته شده داشته باشد.

خورشید ما تا چند میلیارد سال دیگر بیشتر سوخت هسته‌ایش به پایان می‌رسد و با فشرده شدن، یک "کوتوله‌ی سفید" بسیار کوچک‌تر و کم‌نورتر به بزرگی حدود دو برابر زمین و گرانش سطحی صدها هزار برابر آن از خود به جا می‌گذارد.

برخلاف خورشید ما، بیشتر ستارگان از جمله کوتوله‌های سفید، تنها نیستند و همدمی دارند که با آن یک "#سامانه‌_دوتایی" ساخته‌اند. اگر این دو به اندازه‌ی کافی به هم نزدیک باشند، کوتوله‌ی سفید می‌تواند با گرانش هولناکش مواد را از همدمش به سوی خود بکشد.
@onestar_in_sevenskies
دانشمندان در پژوهش تازه‌ای که بر پایه‌ی داده‌های رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرای ناسا و رصدخانه‌ی سویفت انجام شده، تابش پرتو ایکس ویژه‌ای از یک سامانه‌ی دوتایی که یک کوتوله‌ی سفید به نام ASASSN-16oh در آنست دریافت کرده‌اند. این کشف شامل پرتو ایکس کم-انرژی (چیزی که اخترشناسان به آن پرتو ایکس "نرم" می‌گویند) که در دماهای چند صد هزار درجه پدید می‌آید هم می‌شود. بر خلاف آن، پرتو ایک پرانرژی یا "سخت" نشانگر پدیده‌هایست که در دماهای چند ده میلیون درجه رخ می‌دهد. تابش پرتو ایکسِ ASASSN-16oh بسیار درخشان‌تر از پرتو ایکس نرمیست که از جو یک ستاره‌ی معمولی می‌آید و از این رو باید آن را از رده‌ی ویژه‌ی چشمه‌های پرتو X ابَر-نرم (supersoft) دانست.

اخترشناسان تا مدت‌ها می‌پنداشته‌اند تابش پرتو ایکس ابر-نرم از کوتوله‌های سفید در اثر همجوشی هسته‌ای در یک لایه‌ی داغ و چگال از هسته‌های هلیوم و هیدروژن پدید می‌آید. این ماده ی گریزا (فرّار) از موادی که کوتوله‌ی سفید از همدمش کشیده و بر روی سطح خود انباشته درست شده، و به یک همجوشی انفجاری هسته‌ای، بسیار همانند یک بمب هیدروژنی می‌انجامد.

ولی ASASSN-16oh چیز بیشتری به این ماجرا می‌افزاید. این سامانه‌ی دوتایی به کمک پیمایش خودکار سراسر آسمان برای ابرنواخترها (ASASSN) یافته شد، مجموعه‌ای از حدود ۲۰ تلسکوپ نوری در سراسر جهان که هر شب سرتاسر آسمان را در جستجوی ابرنواخترها و دیگر پدیده‌های زودگذر می‌کاوند. پس از یافته شدن این سامانه، اخترشناسان با بهره از چاندرا و سویفت گسیل پرتو ایکس ابر-نرمِ آن را آشکار کردند.
@onestar_in_sevenskies
گزارش این کشف روز ۳ دسامبر در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، پرفسور تام ماکارونه می‌گوید : «در گذشته همه‌ی چشمه‌های ابرنرم مربوط به همجوشی هسته‌ای در سطح کوتوله‌های سفید بود.»

اگر دلیل تابش پرتو ایکس ابرنرم در ASASSN-16oh، همجوشی هسته‌ای باشد، این تابش باید با یک انفجار آغاز شده و نورش می‌بایست از سرتاسر طح کوتوله‌ی سفید می‌آمد. ولی افزایش پرتوی دیدنیِ (مرییِ) آن به آن اندازه‌ سریع نبود که بتواند ناشی از یک انفجار باشد، و داده‌های چاندرا هم نشان می‌داد که تابش آن از یک منطقه‌ی کوچکتر از سطح کوتوله‌ی سفید آمده. این تابش همچنین در طیف دیدنی صد برابر کم‌نورتر از چیزی بود که از همجوشی هسته‌ای روی سطح کوتوله‌ی سفید انتظار می‌رود. این مشاهدات، و همچنین دیده نشدن نشانه‌ای از برون‌ریزی گاز از کوتوله‌ی سفید، بحث‌های داغی بر ضد همجوشی روی سطح این کوتوله‌ی سفید به دنبال آورد...

ادامه‌ی این مطلب را در پست بعد بخوانید 👇👇👇👇👇👇👇