👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«آیا این مادر بسیاری از شهاب‌سنگ‌هاست؟»
—----------------------------

فضای میان بهرام (مریخ) و مشتری انباشته از تخته سنگ‌هاییست که به نام سیارک شناخته می‌شوند. برآورد می‌شود این کمربند سیارکی میلیون‌ها جرم سنگی کوچک و ۱.۱ تا ۱.۹ میلیون جرم سنگی بزرگ‌تر، به اندازه‌ی بیش از یک کیلومتر را در بر داشته باشد. تکه‌های کوچک‌تر هر از گاهی روی سطح زمین می‌افتند که در آن صورت نامشان نه #سیارک، بلکه "#شهاب‌سنگ" می‌شود.

جالب اینجاست که ۳۴ درصد همه‌ی شهاب‌سنگ‌هایی که تاکنون روی زمین یافته شده‌ از یک گونه‌ی ویژه بوده‌اند: "کندریت اچ" (H-chondrite). گمان می‌رود مادر همه‌ی این شهاب‌سنگ‌ها یک جرم یگانه بوده- و یک احتمال برای این جرم، سیارک "هیبی ۶" است که اینجا نشان داده شده.

هیبی ۶ که حدود ۱۸۶ کیلومتر پهنا دارد و نامش را از ایزدبانوی جوانی در افسانه‌های یونان باستان گرفته، ششمین سیارکی بود که یافته شد. این عکس‌ها در جریان پژوهشی گرفته شده‌اند که با بهره از دستگاه SPHERE در تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا انجام شد. هدف این پژوهش، بررسی همین نظریه بود که آیا هیبی ۶ سرچشمه‌ی کندریت‌های اچ هست یا نه.

ستاره‌شناسان با بهره از این عکس‌ها، مدلی از چرخش و ساختار سه‌بعدی هیبی ۶ پدید آوردند و به کمک این شبیه‌سازی، حجم گسترده‌ترین گودال روی آن را اندازه گرفتند. این گودال به احتمال بسیار یک دهانه‌ی برخوردی، و شاید یادگار همان برخوردی باشد که به پیدایش بی‌شمار شهاب‌سنگ کندریت اچ انجامید. ولی بر پایه‌ی اندازه‌گیری‌ها، حجم این گودال پنج برابر کمتر از حجم کل سیارک‌های نزدیک است که دارای همنهش #کندریت اچ هستند. این نشان می‌دهد که هیبی ۶ را دیگر نمی‌توان محتمل‌ترین خاستگاه کندریت‌های اچ‌ دانست.

🔴 در این تصویر، ردیف پایین عکس‌های واقعی است و ردیف بالا، شبیه‌سازی.
https://goo.gl/zF1r4P
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/6Hebe.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«شاید سیارک‌ها در آغاز گلوله‌هایی از گل و لای بوده‌اند»
—-------------------------------------------------

* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، گویا پیش از سیارک‌ها، این گلوله‌های گِلی بودند که در سامانه‌ی خورشیدی جولان می‌دادند.

رایج‌ترین گونه‌ی سیارک‌ها، به نام سیارک‌های کربنی (سیارک‌های گونه‌ی سی) احتمالا آب و مولکول‌های آلی را به زمین آوردند و حتی می‌توانسته‌اند پیش‌سازهای سیاره‌های سنگی نیز باشند. باور بر اینست که این اجرام از یخ، غبار و دانه‌های کانی به نام کاندرول (مغاک سنگ کیهانیِ) موجود در قرصی چگال از گاز و غبار که سامانه‌ی خورشیدی ما را ساخت تشکیل شده‌اند.

ولی چیز چندانی درباره‌ی تاریخ آنها نمی‌دانیم و هنوز برای برخی از ویژگی‌های آنها توضیحی نیافته‌ایم. چندین مدل در این زمینه پیشنهاد شده. یک مدل می‌گوید درون سیارک‌ها جریان‌های آب در گردش بوده، بنابراین آنها می‌توانسته‌اند گرما از دست بدهند- این توضیح می‌دهد که چرا به نظر می‌رسد دگرگونی سیارک‌ها در دماهای به نسبت پایین و یکنواخت رخ داده بوده. ولی اگر فرض کنیم آب بسیاری درونشان بوده، می‌توانسته دمایشان را به آرامی پایین آورد ولی همچنین می‌توانسته عنصرهای حل‌شدنی (انحلال‌پذیر) را هم از سنگ‌ها جدا کند و بنابراین می‌بایست همنهش شیمیایی شهاب‌سنگ‌هایی که از آنها جدا شده و دیده‌ایم بسیار متفاوت با آنچه هست باشد [که مشاهدات خلاف این را نشان می‌دهند].

به گفته‌ی فیلیپ بلند، دانشمند سیاره‌ای در دانشگاه صنعتی کرتین، پرت استرالیا و همکارش برایان ترویس در بنیاد دانش سیاره‌ای توسان آریزونا، پنداشتن این که سیارک‌ها در آغاز توده‌های گل و لای بوده‌اند منطقی‌تر می‌نماید.

مخلوط گلی
بلند می‌گوید هنگامی که یخ، غبار و کاندرول‌ها به هم پیوستند، فشار در همان آغاز آنها را سنگ نکرد، بلکه یخ درونشان در اثر واپاشی اتم‌های پرتوزا (رادیواکتیو) گرم و آب شد و آمیزه‌ی آنها را تبدیل به توده‌ای گل و لای کرد.

این مدل می‌گوید که این سیارک‌های گِلی به احتمال بسیار از مواد غباری که از پیدایش خورشید به جا ماند درست شده بودند، و همرفت اجازه داد تا درونشان به آسانی گرما از دست بدهد. عنصرهای حل‌شدنی و و حل‌ناشدنی با هم آمیختند و همنهش شیمیایی آغازین #سیارک را حفظ کردند. بلند می‌گوید: «به نظر می‌رسد این مدل پرسش‌های بیشتری را پاسخ می‌دهد تا مدل سنگی.»

این توده‌ی گلی بعدها تبدیل به سنگ شد، شاید به کمک فشار گرانشی هنگامی که به اندازه‌ی کافی بزرگ‌تر شده بود، و شاید هم در اثر برخورد با اجرام دیگر.

تام دیویسون از کالج سلطنتی لندن می‌گوید: «من فکر می‌کنم این مدلی بسیار هیجان‌انگیز است. بر پایه‌ی آن، رخ دادن چنین چیزی برای دستکم برخی از اجرام تقریبا اجتناب‌ناپذیر است.»

همخوانی با شهاب‌سنگ‌ها
سارا راسل از موزه‌ی تاریخ طبیعی لندن می‌گوید مدل گلوله‌ی گلی به خوبی با آنچه در #شهاب‌سنگ‌ ها دیده‌ایم همخوانی دارد: «مجموعه شهاب‌سنگ‌های ما نشان می‌دهند که کاندرول‌های درون یک نمونه‌ی ساده با یکدیگر هم‌اندازه‌اند.» توجیه چنین چیزی بدون این مدل دشوار است.

اکنون دو فضاپیما در راه رسیدن به سیارک‌هایی هستند که در آغاز تاریخ سامانه‌ی خورشیدی پدید آمده بوده و می‌توانند گلوله گلی‌های گذشته باشند: فضاپیمای اوسیریس-رکس ناسا و فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲. هر دوی این کاوشگرها به دقت از این سیارک‌ها نقشه برداشته و نمونه‌ای از خاک آنها را به زمین بر خواهند گرداند، که می‌تواند آزمودن این نظریه را برای ما امکان‌پذیر کند.

به گفته‌ی بلند، شناخت فرآیند پیدایش سیارک‌ها به ما در توضیح دگرگونی‌های شیمی آلی در سامانه‌ی خورشیدی، وحتی چه بسا جستجوی زندگی فرازمینی کمک خواهد کرد. وی می‌گوید: «این به ما کمک خواهد کرد تا مدل‌های پیچیده‌تری را برای جاهایی که می‌توانیم در آنها سیاره‌های زیست‌پذیر فرازمینی بیابیم پدید آوریم.»

توضیح تصویر:
* برداشت هنری از فضاپیمای هایابوسا ۲.
https://goo.gl/amdTqQ
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/mudball.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«تصویر متحرک یک کاوشگر در ژرفای فضا»
—---------------------------------------—

این تصویر پویا (محرک) از پیوند نماهایی تلسکوپی درست شده و فضاپیمای اوسیریس-رکس ناسا (OSIRIS-REx) را نشان می‌دهد که دارد برای گرفتن کمک گرانشی از سیاره‌ی خودمان در ۲۲ سپتامبر در عملیاتی به نام #قلاب‌سنگ_گرانشی، به آن نزدیک می‌شود (در چارچوب سرخ). این نماها برای بهتر دیده شدن اجرام، رنگشان وارونه شده و رنگ‌های سیاه و سفید جای همدیگر را گرفته‌اند.

همه‌ی نماها در روز ۲ سپتامبر، به کمک رصدخانه‌ی تلسکوپ دوچشمی بزرگ (ال‌بی‌تی) در کوه گراهام آریزونا گرفته شده‌اند. این نخستین عکسی‌ست که از زمان پرتاب اوسیریس-رکس در ۸ سپتامبر ۲۰۱۶، از روی زمین از آن گرفته می‌شود.

اوسیریس-رکس در زمان گرفته شدن این عکس‌ها حدود ۱۲ میلیون کیلومتر از زمین فاصله داشت و فروغ (قدر) آن به ۲۵ می‌رسید.

هدف ماموریت فضاپیمای #اوسیریس_رکس نمونه‌برداری از یک #سیارک به نام بن‌نو و برگرداندن بخشی از خاک آن به زمین در سال ۲۰۲۳ است.
https://goo.gl/LaFwcN
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/OSIRIS-REx.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«جرم بی‌مانندی که هابل در منظومه خورشیدی یافته»
—----------------------------------------------------------------
https://goo.gl/fHdmwG

* گروهی از اخترشناسان به رهبری دانشمندان آلمانی به کمک #تلسکوپ_فضایی_هابل جرمی شگفت‌انگیز و فریبنده را در کمربند سیارک‌ها میان بهرام و مشتری یافته‌اند: دو سیارک که نه تنها به گرد هم می‌چرخند، بلکه ویژگی‌هایی دنباله‌دار-گونه هم دارند، از جمله یک گیسوی درخشان و و یک دُم بلند.

این نخستین نمونه‌ی شناخته شده از سیارک‌های دوتاییست که در رده‌ی دنباله‌دارها نیز جای می‌گیرند. پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در شماره‌ی این هفته‌ی نیچر انتشار یافته است.

در سپتامبر ۲۰۱۶، درست پیش از آن که سیارک ۲۸۸پی از نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید بگذرد، به اندازه‌ی کافی به زمین نزدیک شد که اخترشناسان بتوانند به کمک تلسکوپ هابل بررسی دقیقی روی آن انجام دهند. [۱]

عکس‌های ۲۸۸پی نشان دادند که این جرم یک جرم تنها نیست بلکه در واقع دو #سیارک تقریبا هم‌جرم و هم‌اندازه است که با فاصله‌ی حدود ۱۰۰ کیلومتر به گرد هم در چرخشند. نکته این بود که از آنجایی که به گرد هم می‌چرخیدند، جرم هر یک را می‌شد اندازه گرفت.

ولی رصدها نشانگر فعالیتی در این سامانه‌ی دوتایی هم بودند.

جسیکا آگروال از بنیاد پژوهش سامانه ی خورشیدی ماکس پلانک در آلمان و رهبر گروه که نویسنده‌ی اصلی پژوهشنامه هم بود می‌گوید: «ما نشانه‌های نیرومندی از فرازِش (تصعید) آب‌های یخ‌زده را دیدیم که در اثر افزایش گرمای خورشید داشت رخ می‌داد، مانند همان چیزی که در دنباله‌دارها رخ داده و دُم آنها را پدید می‌آورد.» بنابراین ۲۸۸پی نخستین سیارک دوتاییِ شناخته شده‌ایست که به عنوان یک "دنباله‌دارِ کمربند اصلی سیارک‌ها" (ام‌بی‌سی) نیز شناخته می‌شود.

شناخت ریشه و فرگشت دنباله‌دارهای کمربند اصلی (سیارک‌هایی که میان بهرام و مشتری در گردشند و فعالیتی #دنباله‌دار-گونه نیز دارند)، عنصری کلیدی در شناخت ما از چگونگی پیدایش و فرگشت کل سامانه‌ی خورشیدی است. یکی از پرسش‌هایی که چنین اجرامی می‌توانند پاسخ دهند چگونگی آمدن آب به زمین است [۲]. از آنجایی که تنها شمار اندکی از این اجرام یافته شده، ۲۸۸پی برای پژوهش‌های آینده بی‌اندازه ارزشمند خواهد بود.

ویژگی‌های گوناگون ۲۸۸پی (فاصله‌ی بسیارِ دو همدم، اندازه‌ی تقریبا یکسان، برون‌مرکزی مداریِ بزرگ، و فعالیت دنباله‌دارگونه) هم آن را به نمونه‌ای یگانه در میان اندک سیاره‌های دوتاییِ شناخته شده تبدیل کرده است. به گفته‌ی آگروال، فعالیتی که در ۲۸۸پی دیده‌شده آگاهی‌هایی درباره‌ی گذشته‌ی آن به دانشمندان می‌دهد: «یخ سطحی نمی‌تواند در درازنای تاریخ سامانه‌ی خورشیدی در کمربند سیارک‌ها دوام بیاورد ولی اگر زیر گوشته‌ای خاکی به کلفتی تنها چند متر باشد، می‌تواند تا میلیاردها سال نگهداری شود.»

این دانشمندان بر پایه ی همین نکته به این نتیجه رسیدند که ۲۸۸پی تنها ۵۰۰۰ سالست که به عنوان یک سامانه‌ی دوتایی در آمده. آگروال نظریه‌ی پیدایش آنها را چنین توضیح می‌دهد: «محتمل‌ترین نظریه برای پدید آمدن ۲۸۸پی، فروپاشی به دلیل چرخش سریع است. پس از آن، احتمالا دو تکه در اثر گشتاورهای تصعید کم کم از هم دور شدند.»

—------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] مانند همه‌ی اجرامی که به گرد خورشید می‌گردند، ۲۸۸پی هم مداری بیضی دارد که در هر دور، آن را به نزدیک‌ترین و دورترین نقطه نسبت به خورشید می‌کشاند.

۲] پزوهش‌های کنونی نشان می‌دهد که بر خلاف آنجه تا مدت‌ها پنداشته می‌شد، این نه دنباله‌دارها بلکه سیارک‌های یخی بودند که #آب را به زمین آوردند. [بخوانید: * سیارک‌ها "آب" را به زمین آوردند نه دنباله‌دارها (https://goo.gl/nLjqVi)]

🔴 توضیح تصویر: * برداشت هنری از سیارک دوتایی ۲۸۸پی. مدار دو سیارک‌ِ آن با بیضی آبی نشان داده شده. بخار آب و یخ برای آن یک گیسو و یک دم افشان ساخته.
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/288P.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«سیاره زمین به تازگی مهمانی از فضای میان‌ستاره‌ای داشته!»
—------------------------------------------------------

* گویا خورشید و خانواده‌اش به تازگی میزبان بازدیدکننده‌ای از سوی ستارگان بوده‌اند!

برای نخستین بار، جرمی که از فضای میان‌ستاره‌ای پا به سامانه‌ی خورشیدی ما گذاشته دیده و شناسایی شده. این جرم که A/2017 U1 (ای/۲۰۱۷ یو۱) نامیده شده، هفته‌ی گذشته با تلسکوپ پان-استارز۱ در هاوایی دیده و شناسایی شد.

پل شوداز، مدیر مرکز اجرام نزدیک-زمین ناسا (NEO) در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا می‌گوید: «ما چندین دهه است در انتظار چنین روزی بوده‌ایم.»

وی می‌افزاید: «از مدت‌ها پیش نظریه‌ها وجود چنین اجرامی را پیشگویی کرده‌ بودند -سیارک‌ها یا دنباله‌دارهایی که میان ستارگان در حرکتند و گاهی از درون سامانه‌ی خورشیدی می‌گذرند؛ ولی این نخستین موردیست که دیده می‌شود. فعلا همه چیز نشان می‌دهد که این جرم به احتمال بسیار یک جرم میان‌ستاره‌ای است، ولی برای تایید آن به داده‌های بیشتری نیازست.»

اخترشناسان در همان آغاز با توجه به هذلولی بودن مسیر ای/۲۰۱۷ یو۱ چنین حدسی زدند- این که مسیرش به گونه‌ایست که آن را به بیرون از سامانه‌ی خورشیدی خواهد فرستاد. در گذشته هم اجرامی با مسیر #هذلولی یافته شده بود ولی به گفته‌ی متیو هولمن، آنها اجرامی [اهل خود سامانه‌ی خورشیدی] بودند که در اثر برهم‌کنش‌های گرانشی از مسیرشان بیرون رانده شده بودند. هولمن مدیر مرکز ریزسیاره (MPC) در کمبریج ماساچوست است، سازمانی که کار گرآوری داده‌ها درباره‌ی سیارک‌ها و دنباله‌دارها در سامانه‌ی خورشیدی را بر عهده دارد.

هولمن می‌افزاید ای/۲۰۱۷ یو۱ چنین رویارویی‌های نزدیکی نداشته. از دید نظری، برون‌ریزی گاز می‌تواند یک #دنباله‌دار را وارد مسیر هذلولی کند ولی این هم به نظر نمی‌رسد یرای ای/۲۰۱۷ یو۱ روی داده باشد.

هولمن به اسپیس دات کام گفت: «هیچ یک از توضیح‌های ممکن در این مورد کارایی ندارند. پس تنها چیزی که می‌ماند اینست که بگوییم از جاهایی در فضای بیرون آمده.»

هنوز به طور دقیق نمی‌دانیم ای/۲۰۱۷ یو۱ چیست. نخستین بار که دیده شد، آن را یک دنباله‌دار دانستند (و به همین دلیل نام سی/۲۰۱۷ یو۱ را رویش گذاشتند). ولی در رصدهای بعدی هیچ نشانی از یک گیسو دیده نشد -ابر افشانی از گاز و غبار که هسته‌ی دنباله‌دارها را در بر گرفته- از همین رو آن را #سیارک دانسته و عنوانش به ای/۲۰۱۷ یو۱ تغییر دادند.

البته به گمان هولمن، ای/۲۰۱۷ یو۱ بیشتر یخی است تا سنگی. دلیلش هم اینست که اجرامی به نسبت دور از ستارگان که راحت‌تر از سامانه‌شان به بیرون پرتاب می‌شوند بیشتر یخی هستند [مانند اجرام ابر اورت خودمان-م]. هولمن می‌گوید دنباله‌دارها همیشه هم گیسو ندارند؛ آنها زمانی گیسودار می‌شوند که به اندازه‌ی کافی به ستاره نزدیک شده و گاز و غبارشان آزاد شود.

اخترشناسان بر پایه‌ی چیزهایی که از مدار ای/۲۰۱۷ یو۱ می‌دانند، مسیر آن در سامانه‌ی خورشیدی را بازسازی کردند. ای/۲۰۱۷ یو۱ که به نظر می‌رسد پهنایی کمتر از ۴۰۰ متر دارد، با سرعت سرسام‌آور ۹۲ هزار کیلومتر بر ساعت، از مسیر صورت فلکی دیگ‌پایه (شلیاق) به این سو آمد

مسیر ورود ای/۲۰۱۷ یو۱ تقریبا عمود بر صفحه‌ی برجگاه (دایره‌البروج) بود، صفحه‌ای که هشت سیاره‌ی اصلی سامانه‌ی خورشیدی در آنند. در ۲ سپتامبر، ای/۲۰۱۷ یو۱ از درون مدار سیاره‌ی تیر از این صفحه گشت و سپس یک هفته بعد، نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید را پشت سر گذاشت.

ای/۲۰۱۷ یو۱ روز ۱۴ اکتبر نزدیک‌ترین دیدارش با زمین را انجام داد و از فاصله‌ی حدود ۲۴ میلیون کیلومتری آن گذشت (حدود ۶۰ برابر فاصله‌ی زمین-ماه). این جرم اکنون بالای صفحه‌ی برجگاهست و دارد با سرعت ۱۵۶۴۰۰ کیلومتر بر ساعت نسبت به خورشید، زوزه‌کشان از سامانه‌ی خورشیدی می‌گریزد و رو به صورت فلکی اسب بالدار می‌رود.

اخترشناسان در تلاشند ای/۲۰۱۷ یو۱ را پیش از آن که برای همیشه از دیدرس ما بیرون رود با تلسکوپ‌های گوناگون بررسی کنند. به گفته‌ی هولمن، این کار می‌تواند به دانشمندان در شناخت سرگذشت و خاستگاه آن کمک کرده و نیز بر آگاهی‌هایمان از فرآیندهای سیاره‌زایی در فضای نزدیک بیفزاید.

وی می‌گوید: «[این را بفهمیم که] چند تا از این اجرام در #فضای_میان‌ستاره‌ای سرگردان است؟ و پس از آن، چگونه شمار بیشتری از آنها را پیدا کنیم؟»
https://goo.gl/scd8d4
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/A-2017U1.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«دایناسورها بدشانس بودند: آن سیارک به بدترین جای ممکن از سطح زمین برخورد کرده بود!»
—------------------------------------------------------------

* دایناسورها بدشانس بودند: اگر آن سیارک در هر جای دیگری از زمین افتاده بود نسل این جانوران منقرض نمی‌شد.

بر پایه‌ی پژوهش دانشمندان، تنها ۱۳% از سطح زمین به اندازه‌ی کافی انباشت‌ هیدروکربن دارد که بتواند در پی یک برخورد، رویداد انقراض جمعی پدید بیاورد.

این پژوهشگران می‌گویند سیارک بزرگی که به زمین کوبیده شد و دایناسورها را نابود کرد اگر تقریبا به هر بخش دیگری از سیاره خورده بود انقراض جمعی پدید نمی‌آورد.

در این بررسی که میزان بدشانی این جانوران پیشاتاریخی را نشان می‌دهد، دانشمندان محاسبه کردند که در ۸۷% سطح زمین، احتمال این که برخورد این سیارک چنین فاجعه‌ای را به بار می‌آورد "پایین" بود.

از بدشانسی دایناسورها بود که این سیارک ۹ کیلومتری در جایی افتاد که اکنون شبه‌جزیره‌ی یوکاتان مکزیک است، جایی که انباشت هیدروکربن در سنگ‌هایش به اندازه‌ای بالا بود که حجم دوده و هواپخش‌های سولفاتی که به آسمان فرستاد باعث خشکی و سرمایشی جهانی شد. دهانه‌ی برخوردی به جا مانده از این رویداد که نزدیک شهر چیکشولوب است، ۱۸۰ کیلومتر پهنا و ۲۰ کیلومتر ژرفا دارد.

کونیو کایهو و ناگا اوشیما از دانشگاه توهوکوی ژاپن، در گزارشی که در نشریه‌ی ساینتیفیک ریپورتز منتشر شده، محاسبه‌هایی را توصیف کرده‌اند که نشان می‌دهد تنها ۱۳% سطح زمین دارای انباشت ته‌نشست هیدروکربن به آن اندازه هست که بتواند در پی چنان برخورد ویرانگری، رویداد انقراض جمعی پدید بیاورد.

این بررسی بخشی از پژوهش‌های روزافزونیست که نشان می‌دهند برخورد یک سیارک غول‌پیکر تنها آغاز دردسرهای دایناسورها بوده. در سال ۲۰۱۴ یک گروه از دانشمندان به این نتیجه رسیدند که اگر سیارک در "زمان مناسب‌تری" به زمین برخورد می‌کرد، زمانی که گونه‌ها متنوع‌تر و در نتیجه سرسخت‌تر و نیرومندتر بودند، احتمالا می‌توانستند جان به در ببرند.

پژوهش تازه نشان می‌دهد که دستکم در مورد دایناسورها، سیارک باید به جای مناسب‌تری هم می‌خورد. کایهو که استاد دیرینه‌شناسی است درباره‌ی سرنوشت دایناسورها به طور خلاصه گفت: «آنها بدشانس بودند.» جنبه‌ی مثبت این رویداد برای ما این بود که نابودی دایناسورها به پستانداران اجازه‌ی رشد و شکوفایی داد.

این رویداد فاجعه‌بار که ۶۶ میلیون سال پیش رخ داد، سونامی‌ها و زمین‌لرزه‌هایی در سرتاسر جهان پدید آورد. موادی که در اثر برخورد به درون پوش‌سپهر (استراتوسفر) جو پرتاب شدند جلوی نور خورشید را گرفتند و تا ۱۰ درجه زمین را سردتر کردند. با پژمردن گیاهان روی خشکی و نابودی یک‌باره‌ی دایناسورها که از مدت‌ها پیش رو به انحطاط بودند، بوم‌سازگان (اکوسیستم) سیاره به سرعت فروپاشید. روی هم رفته، ویرانی‌ای که برخورد این سیارک به بار آورد آغازگر انقراض ۷۵% همه‌ی جانوران خشکی و دریا بود.

کایهو می‌گوید اگر این #سیارک به جایی از زمین خورده بود که سنگ‌هایش دربردارنده‌ی مواد آلی کمتری بود، سرمایشی رخ نمی‌داد یا دستکم سرمایش کمتری رخ می‌داد.

در این پژوهش، کایهو و اوشیما مقدار دوده‌ و سولفاتی که در اثر برخورد یک سیارک مجازی به پوش‌سپهر جو فرستاده می‌شد را با در نظر گرفتن میزان انباشت هیدروکربن و سولفات در زمین برآورد کردند. نتیجه این بود که این سیارک می‌بایست چیزی میان ۲۳۰ میلیون و ۲۳۰۰ میلیون تُن دوده را به جو بالایی زمین می‌فرستاده تا بتواند سیاره را به اندازه‌ی کافی سرد کند و یک #انقراض جمعی به راه بیاندازد. ولی تنها ۱۳% از سطح زمین مقدار کافی هیدروکربن برای پدید آوردن این حجم دوده را در بر دارد.

به نوشته‌ی دانشمندان، دوده‌های وارد شده به پوش‌سپهر می‌توانسته محرک اصلی مرگ دایناسورها بوده باشد: «پس این "نقطه‌ی" برخورد سیارک به زمین بود که تاریخ زندگی در سیاره‌ی زمین را دگرگون کرد.»

#دایناسور
https://goo.gl/aZgyu4
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/dinosaurs.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«"اومواموا": مهمانی که از سوی ستارگان آمد»
—---------------------------------------—
https://goo.gl/8fxCg7
چند روز پیش درباره‌ی یک سنگ آسمانی شگفت‌انگیز و نویافته‌ مطلبی خوانده بودید با این عنوان: "سیاره زمین به تازگی مهمانی از فضای میان‌ستاره‌ای داشته!" [خبرش را اینچا خوانده بودید: "سیاره زمین به تازگی مهمانی از فضای میان‌ستاره‌ای داشته!" (https://goo.gl/gyxnLg)]

اکنون یافته‌های دیگری درباره‌اش منتشر شده که چکیده‌ای از آن را اینجا می‌خوانید:

سنگ آسمانی شگفت‌انگیزی که اکنون "اومواموا" ('Oumuamua) نام گرفته به ویژه از این رو جالب و فریبنده است که نخستین سیارکی از بیرون از سامانه‌ی خورشیدیست که تاکنون دیده شده، هر چند که به احتمال بسیار در آینده با دیده‌بانی رایانه‌ای پیشرفته‌ی آسمان شمار بیشتری از آنها یافته خواهد شد.

به دلیل همین ویژگی اومواموا، تلسکوپ‌های بسیاری -از هر گونه و دسته- این جرم را در برنامه‌ی رصدی خود گنجانده‌اند تا در شناخت بیشتر این مهمان میان‌ستاره‌ای سهمی داشته باشند.

تصویری که اینجا می‌بینید یک برداشت هنری از نمای احتمالی اومواموا است. اومواموا همچنین به دلیل همانندی‌اش با راما توجه برانگیز است- فضاپیمای میان‌ستاره‌ای تخیلی در داستان‌های نویسنده‌ی درگذشته‌ی داستان‌های علمی-تخیلی، آرتور سی. کلارک.

اومواموا هم مانند راما، به گونه‌ی نامعمولی کشیده است و گویا از مواد سختی درست شده که جلوی فروپاشی آن را گرفته. این جرم تنها دارد از درون سامانه‌ی خورشیدی "می‌گذرد" و به راه خود می‌رود، و با توجه به این که در قید گرانش خورشید نبود بیش از اندازه در مسیرش به آن نزدیک شد.

با این همه، بر خلاف یک فضاپیمای گذری، مسیر، رنگ، سرعت، و حتی احتمال دیده شدنِ اومواموا به گونه‌ایست که نشان می‌دهد به طور طبیعی پیرامون یک ستاره‌ی معمولی، در میلیون‌ها سال پیش پدید آمده، و سپس در پی رویارویی گرانشی با یک سیاره‌ی معمولی به فضای میان‌ستاره‌ای پرتاب، و آواره‌ی کهکشان شده است.

با توچه به خاستگاه احتمالا معمولی اومواموا، شاید روزی انسان‌ها بتوانند اومواموا -یا هر مهمان میان‌ستاره‌ای دیگری- را به یک فضاپیمای میان‌ستاره‌ای "راما" تبدیل کنند.

#apod #سیارک

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/oumuamua.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
در این ویدیوی زمان‌گریز (دور تند)، جابجایی دنباله‌دار سنگی ۳۲۰۰ فایتون در آسمان به مدت حدود یک ساعت دیده می‌شود. @onestar_in_sevenskies
«تکه سنگ آشنا ولی اسرارآمیزی که از کنار زمین خواهد گذشت»
—---------------------------------------------

* در روز ۱۶ دسامبر ۲۰۱۷، یک سنگ آسمانی اسرارآمیز به نام "۳۲۰۰ فایتون" با فاصله‌ی تنها ۱۰.۳ میلیون کیلومتر از کنار زمین خواهد گذشت. این نزدیک‌ترین دیدار این سنگ بزرگ با زمین در ۴۰ سال گذشته خواهد بود.

۳۲۰۰ فایتون (یا فِیتون) با پهنای ۵ کیلومتر، نصف پهنای سیارکی را دارد که ۶۵ میلیون سال پیش دایناسورها را نابود کرد. ولی این بار چنین برخوردی در کار نخواهد بود، هر چند که ۳۲۰۰ فایتون به اندازه‌ی کافی نزدیک می‌شود که از پشت تلسکوپ‌های کوچک هم دیده شود.

در روز ۸ دسامبر، باشگاه ستاره‌شناسی دبیرستان سینگ یین در هنگ کنگ به کمک تلسکوپ شکستی ۴ اینچی خود جابجایی این جرم را به تصویر کشید. در گزارش این باشگاه آمده: «ما ۳۲۰۰ فایتون، جرمی که مادر #بارش_شهابی دو-پِیکری (جوزایی) است را از زمین بسکتبال پردیس دبیرستانمان رصد کردیم. مدرسه‌ی ما نزدیک مرکز شهر است، جایی که در آن محدوده‌ی دیدمان به قدر ۲ تا ۳ محدود است. با وجود آلودگی نوری بسیار، توانستیم حرکت این جرم بر زمینه‌ی ستارگان را به مدت حدود ۱ ساعت ثبت کنیم.» (باب کینگ از تارنمای اسکای اند تلسکوپ هم راهنمایی‌های خوبی در این زمینه دارد که می‌توانید در این نشانی بخوانید، البته به زبان انگلیسی.)

ولی ۳۲۰۰ فایتون چیست؟
این پرسشی است که اخترشناسان سال‌هاست با آن درگیرند. در سال ۱۹۸۳، هنگامی فایتون ۳۲۰۰ توسط ماهواره‌ی آیراس ناسا (IRAS) یافته شد، اخترشناسان به سرعت دریافتند که سرچشمه‌ی بارش شهابی سالانه‌ی دوپیکری را یافته‌اند. مدار ۳۲۰۰ فایتون به اندازه‌ای با مسیر جریان ذرات دوپیکری همخوانی داشت که هیچ نتیجه‌ی دیگری نمی‌توانست گرفته شود. با این حال یک راز وجود داشت: بارش‌های شهابی معمولا توسط دنباله‌دارها پدید می‌آیند. ولی همه‌ چیز درباره‌ی ۳۲۰۰ فایتون نشان می‌دهد این جرم یک #سیارک است.

در حقیقت، ۳۲۰۰ فایتون به اندازه‌ی همانند "۲-پالاس"، سیارک کمربند اصلی سیارک‌ها است که به خوبی می‌توان آن را یک تکه‌ی ۵ کیلومتریِ جدا شده از این سیارک ۵۴۴ کیلومتری دانست. اگر ۳۲۰۰ فایتون مدت ها پیش از سیارک پالاس جدا شده باشد، چیزی که بسیاری از پژوهشگران بدان باور دارند، شهاب‌واره‌های دوپیکری هم می‌توانند آوارهای پدید آمده از همین رویدادی باشند که به شکسته شدن پالاس انجامید و ۳۲۰۰ فایتون را پدید آورد.

ولی یک احتمال دیگر هم هست: ۳۲۰۰ فایتون شاید یک "دنباله‌دار سنگی" باشد. یک #دنباله‌دار سنگی سیارکیست که بسیار به خورشید نزدیک می‌شود- آنقدر نزدیک که گرمای خورشید سطح آن را برشته کرده و توده‌های سنگ و ذرات داغ از آن جدا می‌کند. از همین رو آنها می‌توانند توده‌هایی مانند دُم دنباله‌دار پشت سر خود پدید بیاورند که همان‌ها با ورود به جو زمین بارانی از شهابی به پا می‌کنند. ۳۲۰۰ فایتون می‌توانند دقیقا یک چنین چیزی باشد. این جرم بی‌اندازه به خورشید نزدیک می‌شود. تنها ۰.۱ یکای نجومی (۰.۱ فاصله‌ی زمین-خورشید) ، کمتر ازنصف فاصله‌ی سیاره‌ی تیر از خورشید؛ فضایی آنچنان داغ که سرب می‌تواند مانند آب روی سطح سوخته‌ی اجرام روان شود.

دیدار نزدیکِ امسالِ ۳۲۰۰ فایتون تنها چند روز پس از رسیدن بارش دوپیکری به بیشینه‌ی خود در ۱۳ و ۱۴ دسامبر انجام می‌شود. ولی پیش‌بینی‌کنندگان انتظار بیشتر شدن شهاب‌ها را ندارند. شهاب‌واره‌هایی که از ۳۲۰۰ فیتون جدا می‌شود برای گذشتن از مدار زمین نیاز به زمان دارند. بیل کوک از مرکز محیط شهابواره‌ای ناسا (ام‌ئی‌او) می‌گوید: «موادی که در این دور گذر از کنار زمین از ۳۲۰۰ فایتون جدا می‌شوند دستکم یک دور مداری دیگر- شاید هم بیشتر- به زمین برخورد می‌کنند.»

خوشبختانه شهاب‌های دوپیکری نیازی به کمک ندارند. با ورود زمین به ذرات به جریان جامانده از این جرم در شب‌های ۱۳ و ۱۴ دسامبر، انتظار می‌رود در هر ساعت بیش از ۱۰۰ شهاب دیده شود که از #صورت_فلکی_دوپیکر (جوزا) بر زمین می‌بارند.

🔴 در تصویر پایین، برداشتی هنری از رویداد برخورد به سیارک پالاس را می‌بینید:
https://goo.gl/iCV9i8
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Phaethon.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«نخستین مهمان میان‌ستاره‌ای ما به احتمال بسیار دو مادر داشته!»
—-------------------------------------------------------------------
https://goo.gl/3vsDj8
* شاید نخستین مهمان میان‌ستاره‌ایِ شناخته شده‌ی خانواده‌ی خورشید از آنچه گمان می‌رفت هم بیگانه‌تر و شگفت‌انگیزتر باشد.

بر پایه‌ی پژوهشی تازه، احتمال می‌رود "اومواموا"، جرم سوزن‌مانند اسرارآمیزی که ماه اکتبر گذشته، هنگامی که داشت از درون سامانه‌ی خورشیدی می‌گذشت یافته شد، از یک سامانه‌ی دوستاره‌ای آمده بوده.

"اومواموا" در زبان بومیان هاوایی به معنای "پیام‌آور" یا "|پیشاهنگ" است. عنوان علمی این جرمِ ۴۰۰ متری A/2017 U1 (ای/۲۰۱۷ یو۱) است و به کمک تلسکوپ پان-استارز۱ در هاوایی دیده و شناسایی شد.

مدار هذلولی اومواموا نشان می‌داد که این جرم در قید گرانش خورشید نبوده و بنابراین از درون سامانه‌ی خودمان نیامده بوده. در آغاز آن را یک دنباله‌دار دانستند، ولی از آنجایی که حتی پس از گذشتن از فاصله‌ی به نسبت کمی از خورشید، هیچ فعالیت دنباله‌دارگونه‌ای (دم بلند و گیسوی گستردی به گرد هسته) پیدا نکرد، به نام یک سیارک رده‌بندی شد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، آلن جکسون از مرکز علوم سیاره‌ای دانشگاه تورنتو می‌گوید: «این عجیب است که نخستین جرمی که از بیرون سامانه‌ی خورشیدی می‌بینیم یک #سیارک است، زیرا دیدن یک دنباله‌دار بسیار آسان‌تر است، و سامانه‌ی خورشیدی خودمان هم دنباله‌دارها را بسیار بیشتر از سیارک‌ها به بیرون پرتاب می‌کند.»

ولی بر پایه‌ی این پژوهش، اومواموا احتمالا از سامانه‌ای مانند خودمان نیامده. مدل‌های رایانه‌ای جکسون و همکارانش نشان می‌دهند که سامانه‌هایی با دو ستاره‌ی همدم نزدیک، سیارک‌ها را بسیار بیشتر از سامانه‌های تک‌ستاره‌ای به بیرون پرتاب می‌کنند.

و تا دلتان بخواهد هم #سامانه‌_دوتایی داریم؛ پژوهش‌ گذشته نشان داده بود که بیش از نیمی از ستارگان کهکشان راه شیری دارای همدم ستاره‌ایِ نزدیک هستند.

هیچ کس با اطمینان نمی‌داند که #اومواموا از کجا آمده یا چه مدتی را در ژرفای فضا گذرانده بوده. ولی بر پایه‌ی پژوهش تازه، احتمال بسیار می‌رود که زادگاهش یک سامانه‌ی دوتایی بوده که دستکم یکی از ستارگانش یک ستاره‌ی بزرگ و داغ بوده. دلیل این گمانه‌زنی اینست که چنین سامانه‌هایی در منطقه‌ی نزدیک به ستارگانشان (منطقه‌ی اصلی پرتاب) بیشتر دربردارنده‌ی اجرام سنگی هستند تا یخی.

و به گفته‌ی جکسون و همکارانش، اومواموا به احتمال بسیار در دوره‌ی سیاره‌زایی سامانه‌اش به بیرون پرتاب شده بوده، که می‌توانسته مدت‌ها پیش بوده باشد.

اومواموا در روز ۱۴ اکتبر از نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین (۲۴ میلیون کیلومتری) گذشت. به گفته‌ی ناسا، این جرم اکنون دارد از سامانه‌ی خورشیدی بیرون می‌رود و به اندازه‌ای دور شده که حتی تلسکوپ‌های بزرگ هم از نیمه‌های دسامبر تاکنون دیگر نتوانسته‌اند آن را ببینند. ولی اخترشناسان در زمانی که می‌توانستند آن را بررسی کنند داده‌های بسیاری درباره‌اش گرد آوردند که بی‌شک آگاهی‌های بسیاری درباره‌ی آینده‌ی این جرم از آنها به دست خواهد آمد.

جکسون می گوید: «شاید به همان شیوه‌ای که از دنباله‌دارها برای شناخت فرآیند سیاره‌زایی در سامانه‌ی خورشیدی بهره می‌جوییم، این جرم رازگونه هم بتواند آگاهی‌هایی درباره‌ی سیاره‌زایی در سامانه‌های دیگر به ما بدهد.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در شماره‌ی ۱۹ مارس ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.

در همین زمینه: * اومواموا سرخ‌رنگ است و روکشی از مواد آلی دارد (https://goo.gl/enMtk2)

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/Oumuamua.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کشف نخستین سیارکی که از درون منظومه خورشیدی به بیرون آن تبعید شده»
—---------------------------------------------------------------------

* ستاره‌شناسان یک سیارک کربنی را در منطقه‌ی اجرام یخی آن سوی نپتون -کمربند کویپر- شناسایی کرده‌اند. این نخستین نمونه‌ی یافته شده از چنین سیارک‌هاییست که از بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی به بیرون تبعید شده‌اند.

به گزارش رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اِسو)، این سیارک که "۲۰۰۴ ئی‌دبلیو۹۵" نامیده شده، به احتمال بسیار در کمربند سیارک‌ها میان بهرام و مشتری پدید آمده بوده ولی اندکی بعد از آن جا به بیرون پرتاب شده و سر از کمربند کویپر در آورده است. این سنگ باستانیِ تبعید شده یادگاری از روزگار آغازین سامانه‌ی خورشیدی است و شواهدی بی‌سابقه از آن روزگار برای پژوهشگران در خود دارد.

سامانه‌ی خورشیدی در آن روزگار بسیار پرآشوب‌تر از امروز بوده. بر پایه‌ی مدل‌های نظری، در آن روزها اجرام از بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی به مدارهای دوردست‌ بیرونی آن پرتاب می‌شدند. این مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که کمربند کویپر می‌بایست دربردارنده‌ی اجرامی مانند سیارک‌های کربنی یا سیارک‌های گونه‌ی سی (C-type) باشد.

در گذشته، اجرامی که ریشه در بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی داشتند در دوردست سامانه‌ی خورشید یافته شده بودند -یافته‌هایی که این مدل‌ها را تایید کرده‌اند. ولی اگرچه پیش از این گزارش‌هایی از اجرام دیگر در کمربند کویپر با طیف نامعمول شده بود که نشان می‌دادند این اجرام از موادی ساخته شده‌اند که به طور معمول در آن منطقه پیدا نمی‌شوند، ولی هیچ یک به اندازه‌ و دقت ۲۰۰۴ ئی‌دبلیو۹۵ تایید نشده بودند.

این نخستین بارست که یک #سیارک گونه‌ی سی به طور آشکاری در جایی به دوردستی کمربند کویپر دیده می‌شود. یافتن این سیارک یکی از بهترین گواه‌هاییست که تاکنون برای نظریه‌های پیدایش سامانه‌ی خورشیدی مطرح شده.

نخستین بار وسلی فریزر، اخترشناس دانشگاه کویینز بلفاست این سیارک را با تلسکوپ فضایی هابل یافت. این سیارک تبعیدی به دلیل طیف بازتابی ویژه‌ای که داشت (الگوی طول موج‌های نوری که از آن بازمی‌تابید) جرم نمایانی بود. تام سکول، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش از دانشگاه کویینز می‌گوید طیف این جرم مانند طیف‌های معمولا دیده شده در آن منطقه نبود: «به اندازه‌ی کافی شگفت‌انگیز و نامعمول بود که به سراغش رفته و آن را دقیق‌تر بررسی کنیم.»

سکول و گروهش ۲۰۰۴ ئی‌دبلیو۹۵ را از پشت تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) و با کمک طیف‌نگارهای X-افکن (X-shooter) و فورس۲ (FORS2) بررسی کردند. با وجود حسمندی بسیار بالای این دستگاه‌ها، دانشمندان برای گردآوری داده‌ها از این سیارک با چالش‌های سختی روبرو شدند. یکی از این پژوهشگران، توماس پوتزیا می‌گوید: «انگار بخواهید یک کوه غول‌پیکر از زغال را بر پس‌زمینه‌ی قیرگون آسمان شب ببینید.»

الیور هینو از رصدخانه‌ی جنوبی اروپا می گوید: «یافتن یک سیارک کربنی در کمربند کویپر تایید کلیدیِ یکی از بنیادین‌ترین نظریه‌ها درباره‌ی مدل های دینامیکی روزگار آغازین سامانه‌ی خورشیدی است.» وی می‌افزاید این کشف یک گام ارزشمند در راه شناخت کودکی‌های سامانه‌ی خورشیدی است.

با همه‌ی چالش‌ها در بررسی این جرم تیره، کم‌نور، و متحرک، دانشمندان توانستند با بهره از شیوه‌های پیشرفته‌ی پردازش، داده‌های چشمگیری از آن بیرون بکشند.

🔴 تصویری که می‌بینید یک برداشت هنری است 🔴
https://goo.gl/oQWqtv
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/2004EW95.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
آیا سیارک ب‌زی۵۰۹ از فضای میان‌ستاره‌ای به دام مشتری افتاده؟ یا تنها جرمیست که از ابر اورت خودمان آمده؟ @onestar_in_sevenskies
«آیا این سیارک از فضای میان‌ستاره‌ای به دام مشتری افتاده؟»
—---------------------------------------------------—

چرا سیارک ۲۰۱۵بی‌زی۵۰۹ چرخشی پس‌ررَونده به گرد خورشید دارد؟

چنان چه در این پویانمایی نشان داده شده، سیارک‌های تروجان مشتری دو دسته‌ی عمده هستند- یک دسته جلوی مشتری و دسته‌ی دیگر درست پشت آن- ولی همگی هم‌جهت با مشتری به گرد خورشید در چرخشند.

ولی #سیارک بی‌زی۵۰۹ که در سال ۲۰۱۵ یافته شده بود و هنوز نام ویژه‌ای ندارد، در مداری پس‌رو به گرد خورشید در گردش است و رقص گرانشی بسیار پیچیده‌ای هم با مشتری انجام می‌دهد.

[مطلبی هم درباره‌ی این سیارک در فروردین سال گذشته منتشر کرده بودیم:🔴بازی خطرناک یک سیارک با مشتری (https://goo.gl/wBNc7G)]

دلیل این ویژگی‌ها هنوز ناشناخته است و در دست پژوهش و بررسی‌ست- ولی اگر رازش گشوده شود، می‌تواند آگاهی‌های بسیاری درباره‌ی روزگار آغازین سامانه‌ی خورشیدی به ما بدهد.

دو نظریه‌ی پرطرفدار تاکنون برای آن پیشنهاد شده. یکی این که بی‌زی۵۰۹ جرمی از فضای میان‌ستاره‌ای بوده که میلیاردها سال پیش به دام مشتری گرفتار شده، و نظریه‌ی دیگر این که بی‌زی۵۰۹ در روزگاری نزدیک‌تر، از ابر اورت که ابری از دنباله‌دارها در بخش بیرونی خود سامانه‌ی خورشید‌ی‌ست به درون آمده بوده.

یافتن پاسخ درست نیاز به شبیه‌سازی‌های پرجزییات بیشتری درباره‌ی احتمال و پایداری مدارها نزدیک مشتری و بررسی آنها دارد، ولی شاید هم نیاز به مشاهده‌ی مستقیمِ ویژگی‌های آن پیدا کنیم.
#apod

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180530.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«به زودی می‌توانید سیارک وستا را بدون تلسکوپ ببینید!»
—------------------------------------------------—

تصور کنید به آسمان نگاه کنید و بتوانید یک "سیارک" را با چشم خود، و بدون هیچ ابزاری ببینید- این کار شدنی است! در یکی دو هفته‌ی آینده، #سیارک وستا به بیشترین درخشش خود در چندین سال گذشته می‌رسد و شانسی کمیاب برای رصدگران فراهم می‌کند.

سیارک یا در حقیقت، پیش‌سیاره‌ی وستا که دومین جرم بزرگ کمربند سیارک‌هاست، در روز ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن) به جایگاه #پادیستان (مقابله) با خورشید می‌رسد. در آن هنگام فاصله‌اش از زمین کمتر از ۱۷۰.۶ میلیون کیلومتر خواهد بود، نزدیک‌ترین فاصله در دو دهه‌ی گذشته.

قدر وستا اکنون ۵.۷ است، ولی در ۲۹ خرداد به ۵.۳ خواهد رسید. از خوش‌شانسی، کیوان (زحل) هم نزدیک به آن دیده می‌شود -تنها ۷.۵ درجه‌ی جنوب خاور آن- و می‌تواند راهنمای خوبی برای یافتنش در آسمان باشد. در عرض‌های شمالی میانه، پدیده‌ی خاموشی (یعنی کم‌نور شدن یک جرم آسمانی در اثر جذب نور توسط جو)، قدر وستا را به اندازه‌ی حدود ۰.۴ افزایش خواهد داد.

آشکار شدن وستا برای چشم نامسلح از ۱۵ خرداد آغاز می‌شود، هنگامی که در جنوب خاور آسمان، و اندکی پیش از طلوع ماه دیده می‌شود. سپس از نورش کاسته می‌شود تا در ۲۵ تیر، قدرش به ۶ می‌رسد که حد دیدارپذیری برای چشم نامسلح است. بیشترین درخشش این سیارک در آسمان بدون ماه، از ۱۸ خرداد تا ۱ تیر خواهد بود.

#رصد
https://goo.gl/E2D6BZ
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/Vesta.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
انفجار سیارک ۲۰۱۸ ال‌ای در آسمان بوتسوانا که تنها ۸ ساعت پیش از ورودش به جو زمین یافته شده بود @onestar_in_sevenskies
«فیلم انفجار سیارکی که تنها ۸ ساعت پیش از ورودش به جو زمین یافته شده بود»
--------------------------------------------------------------------------

روز شنبه، ۲ ژوئن، اخترشناسانی که سرگرم کار در برنامه‌ی پیمایش آسمان کاتالینا در آریزونا بودند یک سیارک کوچک (۲۰۱۸ ال‌ای) را نزدیک مدار ماه یافتند. هنوز هشت ساعت نگذشته بود که این تخته سنگ آسمانی با سرعت ۱۷ کیلومتر بر ثانیه (۶۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت) وارد جو زمین شد بر فراز کشور بوتسوانا در جنوب آفریقا منفجر شدد. ویدیویی که اینجا می‌بینید را یک دوربین ویدیویی در مزرعه‌ای در اوتوسدال آفریقای جنوبی از انفجار این سیارک گرفته.

این انفجار موج‌هایی با بسامد کمتر از دامنه‌ی شنوایی انسان (امواج فروصوت) در جو منتشر کرد؛ این موج با یک نمایشگر فروصوت در آفریقای جنوبی که بخشی از سامانه‌ی دیدبانی بین‌المللیِ پیمان منع فراگیر آزمایش هسته‌ای است دریافت شد. کارشناس شهاب‌ها، پیتر براون از دانشگاه وسترن اونتاریو این سیگنال‌ها را بررسی کرد و به این نتایج درباره‌ی انفجار دست یافت:

«نیروی این انفجار هم‌ارز نیروی انفجار ۰.۳ تا ۰.۵ کیلوتُن تی‌ان‌تی بود. این با سیارکی به قطر ۲ متر سازگاری دارد.»

این جرم به عنوان یک #سیارک، بسیار کوچک بود که آسیب چشمگیری به چیزهای روی زمین نزد و تقریبا به طور کامل در جو از هم پاشید. تکه‌های آن اگر یافته شود برای فروش و نیز برای پژوهش‌های علمی به کار می‌رود.

اهمیت واقعی این رویداد اینست که رشد فزاینده‌ی توانمندی‌های کاوش‌های امروزی در یافتن سیارک‌هایی را نشان می‌دهد که به سوی زمین می‌آیند. حتی سنگ‌های آسمانی کوچک و کم‌نور هم یافته می‌شوند. در ۱۰ سال گذشته، ۳ تخته‌سنگ‌ که رو به زمین می‌آمدند، پیش از برخورد شناسایی شده: سیارک "۲۰۰۸ تی‌سی۳" که روز ۷ اکتبر ۲۰۰۸ در آسمان شمال سودان منفجر شد، سیارک "۲۰۱۴ ای‌ای" که در ۱ ژانویه‌ی ۲۰۱۴ بر فراز اقیانوس اتلس سوخت، و اکنون هم ۲۰۱۸ ال‌ای. در هر سه مورد، هشدار برخورد کمتر از یک روز پیش از رخ دادنش انجام شده بود، ولی سیارک‌های بزرگ‌تر می‌توانند از فاصله‌های بیشتر، و در زمانی زودتر دیده شوند.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/06/2018LA.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«فضاپیمای ژاپنی به سیارک ریوگو نزدیک‌تر می‌شود»
-------------------------------------------------

چیزی که اینجا می‌بینید مانند یک تکه الماس بزرگ فضایی به نظر می‌رسد- البته با دهانه‌هایی روی آن!

این ۱۶۲۱۷۳ ریوگو (قلعه‌ی اژدها) است، یکی از سیارک‌های نزدیک-زمین که فضاپیمای روباتیک ژاپنی هایابوسا۲ دارد به آن می‌رسد.

فضاپیمای جاه‌طلب هایابوسا۲ با خود ناوگانی از دستگاه‌های جداشونده را برده: دو برخوردگر، چهار کاوشگر که نزدیک سطح پرواز می‌کنند، سه دستگاه جهنده روی سطح، و دستگاه پویشگر متحرک سطح سیارک (مسکات، MASCOT) که بر روی سطح خواهد نشست و با جابجایی روی سطح سیارک ریوگو، آن را بررسی خواهد کرد. بیشتر این دستگاه‌ها دوربین هم دارند.

افزون بر این، خود هایابوسا۲ هم از سطح سیارک نمونه‌برداری کرده و نمونه‌ها را تا پایان سال ۲۰۲۰ برای بررسی دقیق‌تر به زمین خواهد آورد.

تا پیش از این تنها چیزهایی که از #سیارک ریوگو می‌دانستیم مدارش بود، پهنایش که حدود ۱ کیلومتر است، و این که سطحی تیره دارد که رنگ‌هایی نامعمول را بازمی‌تاباند.

بررسی ریوگو نه تنها می‌تواند درباره‌ی سطح آن و ساختار درونی‌اش به دانشمندان آگاهی بدهد، بلکه می‌تواند در شناخت موادی که در روزگار آغازین سامانه‌ی خورشیدی برای پیدایش زندگی در دسترس بود نیز به آنها کمک کند.

اینجا رشته عکس‌هایی پی در پی را می‌بینید که #هایابوسا۲ به هنگام نزدیک شدن به ریوگو از آن گرفته و تخته‌سنگ‌ها و دهانه‌هایی را روی آن نشان می‌دهند.

#apod

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/06/ap180625.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سیارک دوقلوی عجیبی که از کنار زمین گذشت»
---------------------------------------------

در ماه ژوئن بود که دانشمندان پی بردند گویا سیارک ۲۰۱۷ وای‌ئی۵ نمایی دو-لوبی دارد و از همین رو بررسی آن را آغاز کردند. چند روز پیش (۱۲ ژوییه) ناسا اعلام کرد که این سیارک دو لوبی نیست، بلکه در حقیقت دو سیارک جدا از همست که به گرد یکدیگر در چرخشند.

این دو سیارک توسط ۳ تلسکوپ‌ راداری یافته شد؛ آنها باریکه‌هایی از امواج رادیویی را به سیارک‌های نزدیک زمین شلیک می‌کنند و منتظر بازتاب آنها به زمین می‌مانند. اخترشناسان می‌توانند با بهره از همین بازتاب‌های دریافت شده تصویری از پیکره‌ی سیارک بسازند. در مورد سیارک ۲۰۱۷ وای‌ئی۵ ، این سیگنال‌ها نشان دادند که آنچه به نظر لوب‌های یک سنگ می‌آید در حقیقت دو سنگ جداگانه است که هر ۲۰ تا ۲۴ ساعت یک بار به گرد یکدیگر می‌چرخند.

از این هم شگفت‌انگیزتر این که دو تکه‌ی ۲۰۱۷ وای‌ئی۵ با پهناهای ۹۰۰ متر، تقریبا هم‌اندازه‌اند. تا پیش از این تنها سه جفت سیارک هم‌اندازه یافته شده بود. بیشتر سیارک‌های دوتایی پیکره‌هایی ناهمسان دارند و یکی از دیگری بسیار کوچک‌تر است.

رصدهای بیشتر برای ۲۰۱۷ وای‌ئی۵ نشانگر یک ویژگی خیره‌کننده بوده: این دو #سیارک، دوقلوی همسان نیستند. یکی از آنها بسیار تیره‌تر از دیگریست، که نشان می‌دهد یا همنهش رویه‌ی سطح آنها بی‌اندازه متفاوت است یا این که سطح یکی از آنها ناهموارتر و زبرتر از دیگریست [که باعث می‌شود بازتابندگی کمتری داشته باشد-م].

ولی شاید تا مدت زمانی دراز دیگر نتوانیم رازهای بیشتری را از این دو آشکار کنیم. این رصدهای تازه هنگامی انجام شد که ۲۰۱۷ وای‌ئی۵ به نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به زمین رسیده بود و داشت از فاصله‌ی ۶ میلیون کیلومتری زمین می‌گذشت. برای این که این دوقلوها را یک بار دیگر در چنین فاصله‌ای از زمین ببینیم باید بیش از ۱۷۰ سال انتظار بکشیم.
#رادار

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/2017YE5.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«عکاسی یک خودرو به هنگام جست و خیز روی یک سیارک»
---------------------------------------------------------

دو روبات کوچک جست و خیز روی سطح سیاره ریوگو را آغاز کرده‌اند.

این دو خودرو هر یک به اندازه‌ی یک ماهیتابه هستند و جابجایی آنها روی سطح سیارکِ تقریبا یک کیلومتریِ ۱۶۲۱۷۳ ریوگو به روش جست و خیز است. با گرانش اندکی که این سیارک دارد، این کاوشگرها بالا می‌پرند و پس از حدود ۱۵ دقیقه، به فاصله‌ی چند متر دورتر دوباره روی سطح فرود می‌آیند.

در روز جمعه، فرودگر مینروا-آی‌آی-۱ از فضاپیمای هایابوسا۲ جدا شد، خودروهای ۱ای و ۱بی را روی سطح انداخت و خود نیز روی آن فرود آمد.

در روز شنبه، خودروی ۱ای به هنگام یکی از نخستین جهش‌ها بر روی سطح سیارک، عکسی از این خانه‌ی تازه‌اش (سمت چپ) گرفت.

بررسی ریوگو نه تنها می‌توانند به شناخت ما از سطح و درون سیارک ریوگو کمک کند، بلکه درباره‌ی مواد زندگی‌سازی که در آغاز پیدایش سامانه‌ی خورشیدی در دسترس بود نیز به ما آگاهی‌هایی دهد.

بر پایه‌ی برنامه، هایابوسا۲ دو خودروی جهنده‌ی دیگر را هم در آینده روی #سیارک می‌اندازد و خودش هم پس از گردآوری نمونه‌های خاک و سنگ ریوگو، در سال ۲۰۲۱ به زمین باز خواهد گشت و این نمونه ها را برای بررسی بیشتر به زمین خواهد آورد.

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/ap180924.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
جابجایی خورشید در آسمان #سیارک #ریوگو. این فیلم از پیوند ۱۵ عکسی درست شده که خودروی #1B که از سوی فضاپیمای #هایابوسا۲ به سطح ریوگو فرستاده شده، در روز ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۸ گرفت.


@onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
@onestar_in_sevenskies
«برخاستن از سطح سیارک ریوگو پس از یک فرود آزمایشی»
------------------------------------------------------

آیا فضاپیمای #هایابوسا۲ می‌تواند به سلامت بر سطح سیارک ریوگو فرود بیاید؟

این کاوشگر ژاپنی که فضاپیمایی به اندازه‌ی یک اتوبوس است در ماه ژوییه به این #سیارک تقریبا ۱ کیلومتری الماسی-شکل رسید. عکس‌هایی که هایابوسا۲ از آن هنگام تاکنون گرفته و به زمین فرستاده سطحی سنگلاخ و پوشیده از تخته سنگ‌ها را نشان می‌دهد، از همین رو پیدا کردن جایی هموار که فضای کافی برای نشستن این فضاپیما داشته باشد کاری دشوار بوده.

در این ویدیو که هفته‌ی گذشته گرفته شده، سایه‌ی فضاپیمای روباتیک هایابوسا۲ را از فراز ۲۰ متری سطح ناهموار ریوگو می‌بینیم که پس از انجام یک فرود آزمایشی دارد به بالا بر می گردد.

پیش از این، فرودگرهای کوچکی که به اندازه‌ی یک فریزبی کوچک هستند از هایابوسا۲ جدا شده و بر سطح ریوگو فرود آمده، و جست و خیز روی سطح این سیارک را آغاز کرده بودند.

بررسی #ریوگو نه تنها می‌تواند به ما در شناخت ریزسیاره‌ها و سطح و درون آنها کمک کند، بلکه در باره‌ی موادی که در آغاز سامانه‌ی خورشیدی برای پیدایش زندگی در دسترس بوده نیز به ما آگاهی‌هایی بدهد.

فرود فضاپیمای هایابوسا۲ی مادر برای اوایل سال آینده‌ی میلادی برنامه‌ریزی شده که امید می‌رود بتواند نمونه‌هایی از خاک این سیارک را برای برگرداندن به زمین گرد آورد.
#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181101.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«چرخش سیارک بن‌نو از چشم فضاپیمای اوسیریس-رکس»
-----------------------------------------------------

آیا این #سیارک می‌تواند روزی با زمین برخورد کند؟

بله! ولی نه به این زودی، حتی با این که در سده‌ی آینده در بخشی از مسیرش از درون مدار ماه هم خواهد گذشت، یعنی از ماه هم به زمین نزدیک‌تر خواهد شد.

با این وجود، ناسا برای شناخت بیشتر درباره‌ی سیارک‌های نزدیک-زمین، کاوشگری به نام اوسیریس-رکس را راهی یکی از آنها کرده: سیارک ۵۰۰ متری "۱۰۱۹۵۵ بن‌نو".

اوسیریس-رکس که سال ۲۰۱۶ سفر خود را آغاز کرده بود، اکنون دارد به بن‌نو نزدیک می‌شود و بر پایه‌ی برنامه، نخست می‌خواهد از سطح ناهموار این ریزسیاره نقشه بردارد.

این ویدیوی زمان‌گریز که اوایل همین ماه گرفته شده، ۴.۲۵ ساعت از چرخش بن‌نو را در ۷ ثانیه نشان می‌دهد. پیکره‌ی الماسی-شکل بن‌نو بسیار همانند سیارک ریوگو است که اکنون میزبان فضاپیمای ژاپنی هایابوسا۲ است.

شناسایی دقیق مسیر بن‌نو در مدارهای بعدی‌اش کمی دشوارست. یکی به دلیل نزدیک بودن مسیرش به زمین و دیگر به دلیل پدیده‌ای به نام اثر یارکوفسکی: پس از گرما گرفتن یک بخش سیارک توسط نور خورشید، پرتوی گرمایی (فروسرخ) نامتقارنی از آن می‌تابد که می‌تواند مانند فواره‌ای، بر سیارک فشار ملایمی آورد و بر گردش آن اثر بگذارد.

اگر همه چیز بر پایه‌ی برنامه پیش برود، #اوسیریس_رکس در سال ۲۰۲۰ عملا از خاک سطح آن نمونه برداشته و در سال ۲۰۲۳ این نمونه‌ها را برای بررسی دقیق به زمین خواهد برگرداند.

🔴 تصویر بزرگ‌تر (۳.۶۶ مگ)
#apod

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ap181113.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سیارکی با یک "ماه" از کنار زمین گذشت»
----------------------------------------

روز ۷ ژانویه (۱۷ دی)، یک سیارکِ نزدیک‌زمین به نام ۲۰۱۶ ای‌زی۸ با فاصله‌ی ۴.۵ میلیون کیلومتر از کنار سامانه‌ی زمین-ماه گذشت. اخترشناسان به کمک رادار غول‌پیکر آرسیبو در پورتوریکو آن را به هنگام نزدیک شدن ردیابی کرده و به تصویر کشیدند. آنها با بهره از تپ‌های رادیویی با انرژی ۲۳۸۰ مگاهرتز دریافتند که ۲۰۱۶ ای‌زی۸ تنها نیست و یک ماه (قمر) هم دارد.

چنانکه از نماهای راداری پیداست، جرم اصلی تقریبا کروی است و ۴۳۰ متر قطر دارد، ولی ماه آن کشیده‌تر است، مانند یک سیگار برگ با درازای ۱۸۰ متر.

سیارک‌های دوتایی به آن اندازه که برخی فکر می‌کنند چیزهای کمیابی نیستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تقریبا ۱۵ درصد سیارک‌های نزدیک‌زمین "ماه" دارند. در تاریخ زمین‌شناسی زمین چنین سامانه‌هایی به زمین برخورد کرده و دهانه‌های برخوردیِ دوتایی پدید آورده‌اند، از جمله در یمتلاند سوئد.

سازمان‌های فضایی سرانجام روزی ناچار خواهند شد سیارکی که دارد یکراست به سوی زمین می آید را نابود کرده و یا از مسیرش منحرف کنند. شناخت ویژگی‌های سیارک‌های دوتایی‌ای مانند ۲۰۱۶ ای‌زی۸ می‌تواند برای برنامه‌های آینده‌ی پدافند (دفاع) سیاره‌ای کلیدی باشد.
#سیارک

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/AZ8.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky