⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(68)
فصل دوم؛منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸هنگامی که یک قوم، بدون توجه به روابط بنیادین #فرهنگ و تمدن، مرکزیت فرهنگی خویش را از دست بدهد و شبکه‌های مختلفی از فرهنگ‌های گوناگون انسانی و نظام‌های متنوع تمدنی را بدون تناسب و هماهنگی در جامعه مستقر کند، دچار آشوب می‌شود. در واقع، گرایش‌های فرهنگی و دستاوردهای تمدنی هر جامعه، در تناسب با مرکزیت فکری - فرهنگی همان جامعه ایجاد شده است و به همین دلیل، نظم مخصوصی را میان تفکر، فرهنگ و #تمدن برقرار کرده است. استفاده از دستاوردهای تمدنی دیگر جوامع و عدم توجه به بنیان‌های فرهنگ بومی و اقتضائات آن، موجب آسیب‌های تمدنی و ظهور #بحران‌های_فرهنگی در روابط اجتماعی خواهد بود.

🔸الف. آشوب در شهرسازی
وقتی تناسب مذکور مورد دقت فعالین فکری و فرهنگی و مدیران سیاسی جامعه نباشد، تلاش‌های فرهنگی بی‌شک عقیم و ناکارآمد می‌ماند، همچنانکه برخی از این تلاش‌ها امروزه ناکارآمد باقی مانده است. تمدن‌ها شبکه‌ای ایجاد می‌شوند و ریشه در افکار و #باورهای_فرهنگی دارند، کار زیاد در جامعه غربی، مبتنی بر مصرف و لذت‌گرایی انسان جدید است و از این جهت، همه زمینه‌های غفلت ازعالم قدس در آن حضور پیدا می‌کند. اما کار در اسلام، به هدف خدمت و در چرخه #اقتصاد_اسلامی معنا می‌شود و زمینه بیشتری برای توجه به خدا، معاد و عالم غیب ایجاد می‌کند. در #جامعه_اسلامی، روابط اجتماعی و سیاسی و حتی مناسبات تولید و مصرف، بر پایه بندگی خداست. همگی مایه عبرت و توجه به #عالم_قدس است و شهر اسلامی هم شهر عبرت است. اگر عبرت درجای‌جای این شهر رعایت نشود. غفلت جای آن‌را می‌گیرد و به‌تدریج، به دلیل تسلط روابط مادی و این جهانی، باورهای جمعی هم دچار آسیب و تهدید می‌شوند.
#ادامه_دارد...

#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص81 و82.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(72)
فصل دوم؛منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸اجتماعی شدن موسیقی تند، رقص تند و گسترش سرسام‌آور سکس، برای این است که آدمی با وجدانش تنها نماند و ندای بزرگ خداجویی که هر روز در فطرت آدمیان بلند می‌شود، فراموش شود. در #شهر_جدید، انسان لحظه‌ای تنها نیست و گوشه‌نشینی، مذموم است. آموزه‌های #عرفان_اسلامی تأکید دارند که ساعت‌هایی از روز را باید برای تذکر و توجه به معاد و مرگ اختصاص داد. در #شهر_اسلامی یکی از مکان‌های مهم «قبرستان» است، محل تذکر است، انسان‌ها باید ببینند که هم‌نوعان خویش روزانه می‌میرند، کفن می‌شوند و زیر خروارها خاک مدفون می‌گردند. اگر به این ضرورت‌ها دقت شود، شهرسازی #جامعه_اسلامی الگو از غرب نمی‌گیرد و جامعه فرهنگی ایرانی را دچار #آشوب_فرهنگی نمی‌کند.

🔸امروزه برخی از مؤسسات خصوصی تأسیس گردیده که خدمات مشخصی برای کفن ودفن میّت ارایه می‌کنند. شما با تماس تلفنی درخواست می‌کنید که جنازه فردی که اخیراً در میان خانواده شما از دنیا رفته است را دفن نمایند. کارکنان این مؤسسات، جنازه را تحویل می‌گیرند و خودشان می‌برند شستشو می‌دهند، کفن می‌کنند، دفن می‌کنند، شما مستقیم می‌روید #قبرستان بر سرقبر! این یک آشوب تمدنی در جامعه اسلامی است؛ چراکه تمامی ظرفیت‌های توجه به #معاد و تذکر به مرگ، در جامعه اسلامی تدریجاً نابود خواهد شد.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 83 و 84.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️حرکت فرهنگی امام سجاد علیه‌السلام با تربیت و آزادسازی بردگان و موالی

🔻#مطلب_ویژه
🔻#تربیت_و_آزادسازی_بردگان
🔻#حرکت_فرهنگی_امام_سجاد(ع)

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔸خلیفه دوم چون به خلافت دست یافت عرب را بر غیر عرب و برخی قبایل را بر دیگران برگزید. و این، به طور تدریج یک شکاف طبقاتی به وجود آورد، چنان که در زمان بنی امیه «موالی»; یعنی مسلمانان ایرانی تبار سرزمین‌های عربی نمی‌توانستند به هیچ کار آبرومندی مشغول شوند. آنان حق نداشتند سلاح بسازند و بر اسب سوار شوند. در جنگ، آنان را در شمار سواران راه نمی‌دادند و از غنایم جنگ نیز بهره‌ای نداشتند و گمان می‌کردند که آنها برای خدمت کردن به عرب آفریده شده‌اند‌. حتی در همان دوران #امام_سجاد علیه‌السلام، «ابراهیم بن هشام بن ابراهیم » حاکم مدینه، یکی از موالی را به خاطر ازدواج با زنی از عرب، دویست ضربه شلاق زد و سپس سر و ریش و ابروی او را تراشید و طلاق زن را نیز گرفت.

🔸در چنین دورانی، امام سجاد علیه‌السلام به احیای سنت از دست رفته #پیغمبر صلی الله علیه و آله پرداخت. ایشان با پشت پازدن بر همه رسومات بنی‌امیه - که در همه جا به صورت سنت‌های پایدار در آمده بود - #فرهنگ_اسلام را از ورطه نابودی نجات بخشید. امام سجاد علیه السلام با موالی رفتاری ویژه داشت. این رفتار با بردگان نیز در نهایت دقت و بر اساس رافت و مهرورزی پایه‌ریزی شده بود. این رفتار امام علیه‌السلام در تربیت #جامعه_اسلامی نقشی چشمگیر داشته است. روش آن حضرت چنین بود که هر سال بردگان و کنیزان بسیاری می‌خرید، به خانه می‌برد; اما بیش از یک سال نگه نمی‌داشت و به بهانه های گوناگون، آنان را آزاد می‌کرد.

🔸از آنجا که امام علیه السلام [بخاط محدودیت‌های سیاسی که #بنی‌امیه ایجاد می‌کرد] نمی‌توانست به تاسیس مکتب و تربیت علنی بپردازد، این راه را بهترین روش می‌شمرد. ایشان بردگان خود را فرزند می‌نامید و آنان را با تعبیر «یا بنی» صدا می‌زد. امام علیه‌السلام با این برخورد می‌فهماند که نزد وی، مسلمان آزاد و برده برابر است. وی هیچ گاه بردگان خود را تنبیه نمی‌کرد، بلکه خطاهای آنها را می‌نوشت و در آخر ماه مبارک رمضان همه را در یک جا گرد می‌آورد و خطاهای هر یک را برایش می‌خواند و از وی بر ترک آن اقرار می‌گرفت . از آنان درخواست می‌کرد همان گونه که او آنها را بخشیده است، آنان نیز برای امام علیه‌السلام از پروردگار طلب بخشش نمایند. سپس حضرت به آنان جایزه می‌داد و همه را در راه خدا آزاد می‌کرد. وی با این روش به آنها «#اخلاق_اسلامی» می‌آموخت . امام علاوه بر اینها، وسایل لازم را برای یک زندگی مستقل و آبرومندانه به ایشان می‌بخشید. حضرت این عمل را سنت #رسول_خدا صلی الله علیه و آله می‌شمرد و با این روش آنان را دانش می‌آموخت; رفتار و فرهنگ اسلامی تعلیم می‌داد و از ارزش و شخصیت انسانی بهره‌مند می‌نمود . سیره امام سجاد علیه‌السلام چنین بود که در اعیاد، به ویژه عید فطر، بیست برده و کنیز تربیت شده در راه خدا، آزاد می‌کرد.

🔸بدین گونه، عمل امام علیه‌السلام یک مکتب انسان‌ساز بود و پایه مهمی برای گسترش #اسلام_ناب به شمار می‌رفت. امام سجاد علیه‌السلام این رفتار را در تمام ایام، در طول سال تکرار می‌نمود، چنان که بردگان نیز از آن آگاه بودند و بدین جهت، هنگام خرید مشتریان، خود را در معرض دید آن حضرت قرار می‌دادند و تا ایشان را نمی‌دیدند خویشتن را از نگاه دیگران پنهان می‌داشتند .

🔸با توجه با اینکه بردگان از سرزمین‌های دور آورده می‌شدند، معلوم می‌شود که روش امام سجاد علیهالسلام و برخورد ایشان با زیردستان، به ویژه بردگان، در نواحی دیگر نیز معروف بوده است .


🔹#متن_کامل این مطلب را در لینک زیر بخوانید:
http://yon.ir/U8wH5

ا—--------------------------—ا

✅نظریات سید قطب در باره نقد تمدن غربی، لزوم تأسیس تمدن اسلامی، و تأثیر و انعکاس آن در ایران(1)

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#سید_قطب_و_نقد_تمدن_غرب
🔻#حجت‌الاسلام_دکتر_رسول_جعفریان


🔸طرح مباحث #تمدن_اسلامی و غرب در میان ما ایرانیان، امری ابداعی و بی‌سابقه در سایر کشورها نبود. #مصر به عنوان کشوری با مرکزیت دینی الازهر، همواره درگیر این مباحث بود و این به پیش از زمانی که مباحث یاد شده در ایران طرح شد، باز می‌گشت. در واقع، این مباحث در مصر، به نوعی مقدم و جنبه الگویی و پیشگامی برای ما داشت. اکنون به سابقه قدیم این مباحث در حوالی مشروطه و حتی سه چهار دهه بعد از آن کاری نداریم. تاکید در اینجا بیشتر بر مقطع میان سالهای 1340 تا 1357 است که تفکر تازه‌ای در میان مصری‌ها و همین طور پاکستانی‌ها و در رأس آنها #ابوالاعلی_مودودی (م 1979) شکل می‌گیرد. این تفکر در اوج خود توسط #سید_قطب که سال 1966 توسط جمال عبدالناصر اعدام شد، تبیین و ارائه گردید و پس از ترجمه آثار وی به فارسی، در میان اندیشمندان ایرانی هم رواج یافت.

🔸یکی از این آثار کتاب ادعانامه علیه #تمدن_غرب و دورنمای رسالت اسلام بود که سال 1349 ش توسط #آیت‌الله_خامنه‌ای ترجمه شد و مقدمه‌ای هم توسط ایشان بر آن در باب این که صنعت خوب است اما تمدن غرب معنویت ندارد و اینجا هم همه چیز تقلیدی و تصنعی شده، نوشته شد. نمونه دیگر کتاب «اسلام و تمدن غرب» از ابوالاعلی مودودی بود که آقای آیت‌الله ابراهیم امینی آن را ترجمه کرد.

🔸بحث‌های سید قطب، بحث فلسفی نبود، و بیشتر از زاویه #عدالت_اجتماعی و متاثر از نگره‌های انقلابی بود. به عبارت دیگر، حمله وی به تمدن غربی، بیش از همه با ترکیبی از #نگاه_انقلابی و بر اساس شریعت اسلامی به ویژه نوعی #نگره_قرآنی در برخورد با طاغوت تبیین می‌شد. به علاوه، نوعی تأکید بر ساختن تمدن اسلامی در قالب #جامعه_اسلامی، آن هم بر پایه شریعت مطرح گردید. در مصر، ده‌ها سال در دفاع از #شریعت_اسلامی برابر غرب، کار شده بود که نمونه‌ای از آن، #تفسیر_المنار بود، و حالا وقت درو کردن محصول آن تلاش‌ها بود. اینجا بود که سید قطب با ارائه تفسیری از تمدن غربی به عنوان کانون و منجلاب فساد، کوشید تا از تمدن اسلامی در برابر غرب دفاع کند.
#ادامه_دارد...

🔹نقل از کانال رسول جعفریان
@jafarian1964

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅در غرب سیستم‌های کنترلی و نظام اداری خُشک جایگزین وجدان در روابط اجتماعی شده است!

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(87)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸آشوب نظام اداری در ایران
«وبر» می‌گوید #نظام_اداری آرمان‌کُش است. سیستم را جایگزین وجدان می‌داند. یعنی درگذشته، #وجدان انسان‌ها بر روابط اجتماعی مسلط بود، اما امروزه، سیستم به جای وجدان نشسته است، در طوفان کاترینا که چند سال پیش در آمریکا اتفاق افتاد، وقتی سیستم کنترل و مدیریت جامعه به هم ریخت، جنایت‌هایی شد که جامعه‌شناسان آمریکایی تعجب کرده بودند و مسئولین اعلام شرایط جنگی و بحرانی کردند. با تعجب می‌گفتند که تلقی ما این بود که غرب در عالم جدید این چنین رفتارهایی از اجتماع نبیند. چرا؟ چون #وبر گفت: در غرب سیستم آمد و جایگزین وجدان گردید. سیستم وقتی آمد وجدان‌ها را کم می‌کند. در غرب سیستم مهم است و قراردادهای اجتماعی محور ارزش‌گذاری اجتماع است.

🔸آقای #دکتر_کچوئیان درس‌خوانده انگلیس است. می‌گفت روزی در خیابان دیدم که شخصی دچار تهوع گردید و به روی زمین افتاد. تنها اتفاقی که افتاد این بود که جمعیت داخل پیاده‌رو مسیر مستقیم خویش را تغییر دادند. نظام مسلط بر جامعه غربی، قراردادهای اجتماعی است و وجدان انسانی تنها در این دایره قابل تحرک است. چراکه سیستم بزرگترین جایگاه را دارد و مهمترین مناسبک اجتماعی، احترام به قراردادها است. وقتی ما درک درستی از نظام اداری نداریم، نظم اجتماعی غرب‌ را مقدس می‌دانیم. در حالی که ما در #فقه_نظام اولویت داریم. می‌گوییم وقتی یک نفر در خانه‌ای در حال استمداد است و مثلاً در خطر غرق شدن افتاده، وقتی جان یک انسان در میان است، حتی می‌توانی زمین غصبی را تصرف کنی و وارد خانه بشوی و آن فرد را از مرگ نجات دهی. چون اولویت به ترتیب جان، مال و عرض است. در #جامعه_اسلامی، نظام اولویت ها متفاوت است و نظم، گونه دیگری دارد.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 93 و 94؛

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅الگوبرداری ما از نظام اداری و آموزشی غرب اشتباه و آسیب‌زا است

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(88)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸در #جامعه_اسلامی، نظام اولویت‌ها متفاوت است و نظم، گونه دیگری دارد. [اما بدون درنظر گرفتن مقتضیات اجتماعی و فرهنگی خودمان] نظام اداری غرب را وارد نظام علمی و آموزشی خود کرده‌ایم و انتظار تربیت بزرگانی چون #امام_خمینی (ره) یا آیت‌الله بهجت (ره) را [در این نظام] داریم. این نظام اداری [ #تقلید_شده از غرب] آرمان‌کُش است و انسان را در چهارچوب مشخصی برای جریان واقعی مصرف کالا و خدمات استخدام می‌کند. در فیلم «عصر جدید» که چارلی چاپلین انسان را میان چرخدنده‌های ماشین نشان می‌دهد، اشاره‌ای به این معناست. به همین دلیل نه تنها اداری شدن حوزه و #نظام_آموزشی حوزوی، موجب انحطاط نظام علمی و آموزشی حوزه است، بلکه حتی اداری شدن طلبه‌ها نیز موجب زوال روحیه جهادی و معنوی آنها خواهد بود. #نظام_اداری موجود، انسان را [تبدیل به] شیء می‌کند. آدمی را تبدیل به یک مهره بی‌اختیار می‌کند و به تمامی آرمان‌های معنوی و اخلاقی انسان بی‌توجه است.

🔸من یک بار توصیه‌هایی را تقدیم کردم که حداقل در تغییر این نظام اداری موجود، تلاشی صورت گیرد. پیشنهاد من این بود که حداقلی، ساعت اداری و فعالیت انسان‌ها عوض شود؛ یعنی شروع روز به جای اینکه همزمان با شروع ساعت کار باشد، شروع روز همزمان با ساعت عبادت باشد. در #شهر_اسلامی، روز با ساعت عبادات شروع می شود. اگر ساعت اداری و فعالیت نیروهای دولتی را تغییردهیم و متناسب با ساعت عبادت تنظیم کنیم، تفاوت زیادی در زندگی مردم اتفاق می‌افتد. فرض کنید که دولت با قوانین الزام‌آور اعلام کند که زمان شروع کار اداری، یک ساعت پس از نماز صبح است. بنابراین، انسانها بین‌الطلوعین بیدار باشند و حتی اگر عبادت هم نکنند، از برکات تکوینی آن زمان بهره ببرند. در روایت داریم که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: بیداری بین‌الطلوعین موجب سود فراوان اقتصادی است، به میزانی که از سود تجارت تجار بیشتر خواهد بود!
#ادامه_دارد...

#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 94؛

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅ما نمی‌توانیم با غرب تعامل نکنیم، اما مُدلی که در تعامل با غرب از آن بهره می‌گیریم، مهم و قابل توجه است

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(90)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸هنگامی که یک #تمدن شکوفا می‌گردد، خارج از طور واقع و بیرون از واقعیت جهان بشری تحقق نمی‌یابد. بنابراین، هیچ #فرهنگ و تمدنی، لیسیده و عریان از دیگر فرهنگ‌ها تبلور نیافته و بی‌شک، در تعامل با مناطق مختلف تمدنی و با تأثیر و تأثر از حوزه‌های متنوع فکری و فرهنگی تشکیل می‌شود. آنچه جریان‌های سَلفی، متوهّمانه و از سرنادانی و حماقت برآن تأکید می‌کنند، حذف مظاهر #تمدن_غربی و تاسیس جامعه اسلامی برحسب مؤلفه‌های حکومت خلفای صدر اسلام است با پشت نمودن به تمامی مظاهر زندگی جدید و سعی برحذف زیست امروزین بشر، نه تنها ممکن نیست، بلکه بر انحراف فکری و فرهنگی دامن می‌زند و به دلیل ناکامی در رسیدن به این اهداف، موجب ظهور گرایش‌های خشن و متعصبانه می‌شود. ناتوانی جریان‌های سلفی در نابودی تمدن جدید، منجر به وحشی‌گری و درنده خویی در معامله با دیگر انسان‌ها شده است.

🔸خط عالمان شیعی، تلاش کرده‌اند تا #جامعه_اسلامی در فرهنگ مهاجم غربی استحاله نگردد، اما در سوی دیگر، تصور سَلفی‌گرایی و حذف تمدن جدید را ناممکن و کودکانه می‌دانند. در جریان زندگی عادی مردم جهان، مظاهری از تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف به چشم می‌خورد که همگی، میراث زندگی بشر در طول تاریخ بوده است. اما باید دقت نمود که آشوب فرهنگی و تمدنی ایران معاصر، نه به دلیل تکثر #مظاهر_تمدنی، بلکه به دلیل عدم استقرار فرهنگی و نداشتن نظام منسجم تمدنی است. در جامعه‌ای که مرکزیت فرهنگی نابود گردد و کانون مشخصی برای تعیین همه سطوح زندگی فردی و اجتماعی مردمان قابل اشاره نباشد، نتیجه‌ای جز بحران فکری، چالش فرهنگی و آشوب تمدنی به دنبال نخواهد داشت.

🔸ما نمی‌توانیم با غرب تعامل نکنیم، اما مُدلی که در تعامل با غرب از آن بهره می‌گیریم، مهم و قابل توجه است و نسخه تعامل باید کارآمد و اصیل باشد. نسخه عالمان دینی در مواجهه با فرهنگ‌های بیگانه، «#تصرف» است. تصرف دیگر فرهنگ‌ها در #فرهنگ_اسلامی خواهد شد. مثال خوبی که می‌تواند تصرف را توضیح دهد، استحاله شیر گاو در بدن مادر است. مادری که شیر گاو می‌خورد و به بچه‌اش شیر خودش را می‌دهد، در حقیقت شیر گاو را در بدن خود استحاله کرده است. کسی هم نمی‌گوید که این مادر، با خوردن شیر گاو، به بچه هم شیر گاو می‌دهد.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 97 و 98؛

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅مراقبه‌های سلوکی بیست‌و‌دوّم بهمن از نگاه امام خمینی(ره)

#امام_خمینی
#منازل_سلوک
#بیست‌و‌دوم_بهمن
https://telegram.me/tamadone_novine_islami


🔸ایّام و مناسبت‌ها، منازل سلوک انسان و جامعه الهی به سوی توحید هستند

🔅جواد آقای ملکی تبریزی(رض) در ابتدای کتاب شریف المراقبات می‌فرمایند؛ زمان‌ها #منازل_سلوک الی‌الله هستند. به این معنا که هر زمانی از عمر انسان یک گام در سلوک و یک نفحه و جذبه‌ی الهی است و در این میان مناسبت خا‌صّ الهی ظرفیّت خاصّ برای ارتباط ویژه با خداوند و جذبه‌‌ای به خصوص دارند. به این معنا که هر زمانی که واقعه‌ای در آن اتّفاق افتاده و تعلّق و نسبتی با یک حقیقت معنوی در آن هست، یا مناسبتی در آن قرار گرفته است، یک منزل سلوکی مهمّ است که اگر انسان به آن منزل توجّه کرد، و حظّ و بهره کافی از آن منزل گرفت و توانست از طریق توجّه به آن منزل، با حقیقت آن ارتباط برقرار کند، آن منزل سلوک را طی کرده است. امّا اگر غفلت کرد و این ارتباط را برقرار نکرد، و رابطه او با آن زمان و حقیقتی که در ظرف آن زمان واقع شده است برقرار نشد، انسان محروم شده است و این منزل را از دست داده است. این منازل، برای #سلوک_اجتماعی نیز معنادار هستند و افراد یک امّت نیز باید در سیر خودشان به سمت کمال و تحقق #جامعه_الهی و توحیدی، مراقبه های جمعی داشته باشند. در حیات اجتماعی نیز، زمان هایی که برای یک جامعه، رخ می دهند، منازل سلوک اجتماعی هستند و توجّه به آنها و مراقبه جمعی نسبت به آنها لازم است. #جامعه_اسلامی برای حرکت به سمت مقاصد الهی خود، در منازلی قرار می‌گیرد، که ایّام و مناسبت‌های الهی مهمترین آنها است.

🔹ادامه این مطلب را در لینک زیر بخوانید:
http://yon.ir/imamkhomei

ا—--------------------------—ا

⭕️نظری در خصوص امتناع علم دینی و علوم انسانی اسلامی

#تضارب_آراء
#امتناع_علم_دینی
#دکتر_رضا_داوری_اردکانی

🔻پاسخ دکتر رضا داوری اردکانی به دبیرخانه هم‌اندیشی اسلامی در واکنش به دعوت ایشان برای شرکت در نشست "علم دینی و علوم انسانی اسلامی"

🔸دبیرخانه محترم هم اندیشی اسلامی، باسلام و درود؛
از دعوتی که فرموده اید، تشکر می کنم. متأسفانه من توفیق شرکت در نشست علم دینی و علوم انسانی اسلامی ندارم. کسی را هم نمی توانم به عنوان نماینده معرفی کنم. این بحث چنانکه توجه دارید سی سال است که به نتیجه نرسیده است و به نظر نمی رسد که در آینده نیز به نتیجه‌ای برسد. وقتی #مطلب_سیاسی با #مسئله_علمی خلط می‌شود، هر چه بکوشند به نتیجه نمی‌رسند.

🔸علم ماهیتی متفاوت با دین دارد و به این جهت آن را به صفت دینی نمی‌توان متصف کرد. به عبارت دیگر وصف دینی نمی‌تواند صفت ذاتی علم باشد. البته وجود #علوم_دینی محرز است و این علوم در همه جا و بخصوص در کشور ما جایگاه ممتاز دارند اما آنها علومی هستند که مسائلشان #مسائل_دینی است. علوم فقه و اصول فقه و حدیث و تفسیر و کلام و حتی فلسفه اسلامی در زمره علوم اسلامیند.

🔸علم‌های دیگر هر یک مسائل خاص خود دارند و با روش خاص به تحقیق و پژوهش در مسائل می‌پردازند و ملاک درستی و نادرستی‌شان رعایت روش است. هیچ علمی را با ملاک بیرون از آن نمی‌توان سنجید. چنانکه حکم در باب فقه و حدیث با ملاک و میزان متدولوژی #علم_جدید اعتبار و وجهی ندارد. البته دین و دینداران می‌توانند نسبت به مسائل همه علوم و بخصوص علوم معروف به علوم انسانی و اجتماعی نظر انتقادی داشته باشند و پس از مطالعه و آشنایی کافی که البته به آسانی حاصل نمی‌شود، در مباحث آن علوم چون و چرا کنند اما این چون و چرا در نقد علم است نه اینکه علمِ تازه باشد.

🔸ما هنوز به این مرحله نرسیده‌ایم. توجه داشته باشید که #علم_اجتماعی علم نظم جامعه مدرن است. در سی‌صد سال اخیر در غرب علوم اقتصاد و تاریخ و حقوق و جامعه شناسی و مردم شناسی و ... به وجود آمده و تحقیقات عظیمی در مسائل آن علوم صورت گرفته است که بی‌اطلاع وسیع و دقیق از آنها و بدون نقد و تحقیق نمی‌توان درباره آنها حکم کرد و مثلاً تصمیم گرفت که علم دیگری جانشین آنها شود. علم اجتماعی جدید با #نظم_تجدد تناسب دارد. ما اگر نظم دیگری جز نظم تجدد در نظر داریم و به چگونگی قوام و به راه تحقق آن می‌اندیشیم و برای رسیدن به آن می‌کوشیم شاید در راه علمی متناسب با نظم تازه قرار بگیریم.

🔸در این مورد هم توجه داشته باشیم که #علم و #جامعه با هم قوام می‌یابند. جامعه کنونی ما جامعه توسعه نیافته است. این جامعه همه نیازهای جامعه مدرن را دارد، بی‌آنکه از توانایی‌های آن برخوردار باشد. اگر می‌توانستیم خود را از این #وابستگی نجات دهیم و راه رسیدن به جامعه‌ای را بیابیم که در آن #روح_دینی یعنی اعتقاد به توحید و عالم غیب و معاد حاکم باشد و مردمانش از سُودای مصرف آخرین تکنولوژی‌های ساخته جهان توسعه یافته آزاد باشند و با همدلی و هماهنگی برای معاش توأم با اخلاق بکوشند، شاید افقی پیش رویمان گشوده می‌شد.

🔸توجه داشته باشیم که علم یک طرح مهندسی #ساختنی نیست، #یافتنی است. من حرف دیگری ندارم و چیز دیگری نمی‌توانم بگویم، جز اینکه خوبست که اگر می‌توانیم به جای بحث درباره علوم اجتماعی اسلامی، در باب شرایط امکان تجدید #عهد_دینی و بنای یک #جامعه_اسلامی بیندیشیم و در این راه به لطف پروردگار علیم امیدوار باشیم.
✍...رضا داوری اردکانی

🔹نقل از کانال علوم انسانی
@humansciences

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️فلسفه نوصدرایی و تمدن‌سازی نوین اسلامی
✍...حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی

#متن_منتخب
#فلسفه_نوصدرایی
#تمدن‌سازی_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

🔸1- #تمدن نمی‌تواند بدون برداشت عمیق و درست از #هستی و #انسان، و مناسبات انسان و هستی، به خلق یک نظم اجتماعی تازه رو بیاورد؛ ازاین‌رو، هر تمدنی، ضعیف یا قوی، مثبت با منفی، یک پشتوانه فکری و یک فلسفه دارد و تمدن نوین اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ به بیان دیگر، تمدن‌ها، آینه تفکری هستند که در درون آن زیست می‌کنند و یا به آن تکیه زده‌اند. البته این آینه در مقام عمل، همچون یک منشور، این تفکر را به‌صورت متکثر نشان می‌دهد، چراکه نه‌تنها برداشت همه از این #فلسفه یکسان نیست، این فلسفه در هر پدیده‌ای به شکل متفاوت ظهور و بروز دارد.

🔸2- #تمدن_نوین_اسلامی به‌دلیل بهره‌مندی از پسوند اسلامی و متعلَّق آن که انسان است، باید نسبتش را با حقایق اسلامی چه در عالم شهود و چه در عالم غیب و سیر از مبدأ به معاد و از همه مهم‌تر، جوهر انسان، به‌روشنی مشخص کند و ساختمان خود را بر روی محکمات اندیشه‌ای ناشی از این نسبت‌سنجی‌ها بنا کند؛ و #فلسفه_اسلامی خاصه فلسفه نوصدرایی از ظرفیت لازم برای ایجاد پی‌ساخت‌های ساختمان رفیع تمدن نوین اسلامی بهره‌مند است.

🔸3- علی الاصول، تمدن نوین اسلامی به دنبال تقلید از تمدن‌های دیگر و قراردادن انسان در همه مسیر و غایت فعلیِ تمدن‌های بشری نیست؛ ازاین‌رو، طبیعی است به دنبال ترسیم #حیات_معقولِ اسلامی و همچنین، چگونگی تحقق آن در این عالم باشد که طبعاً این کار بدون تکیه‌زدن به یک فلسفه قوی نظیر #فلسفه_نوصدرایی که همسویی آن با وحی تاحدّ زیادی محرز است، ممکن نیست، هرچند سایر علوم همچون فقه نیز در این مسیر دارای نقش مشخصی هستند.

🔸4- مواجهه تمدن نوین اسلامی با #تمدن‌های_رقیب و به‌چالش‌کشیدن آنها به‌طور طبیعی با هجمه‌های فکری متقابل و سنگینِ فکری به تمدن نوین اسلامی همراه خواهد بود و اگر تمدن نوین اسلامی از یک قدرت فکری‌ـ‌فلسفی قوی با قلمرویی باز مانند فلسفه نوصدرایی بهره‌مند نباشد، براثر این هجمه‌ها متلاشی خواهد شد.

🔸5- به جز هجمه‌های فکریِ بیرونی به تمدن نوین اسلامی، ورود ناخالصی‌ها به تمدن نوین اسلامی و سوق‌دادن این تمدن به آنچه می‌توان از آن به انحرافات و کج‌روی‌ها و یا تحجرمآبی‌های لطمه‌زننده تعبیر کرد، مستلزم استوار‌کردن یک فلسفه قوی و درعین‌حال آزاد و مستقل، در #جامعه_اسلامی است و بنابر آنچه گذشت، فلسفه نوصدرایی می‌تواند چنین نقشی را ایفا کند و جالب است که برخی از مخالفت‌ها با گسترش فلسفه اسلامی نیز به‌خاطر همین سختگیری‌های فلسفه و جمع‌کردن بساط #بدعت‌ها و تفسیر به رأی‌های کاسب‌کارانه‌ای است که در ساحت دینداری مشاهده می‌شود.

🔺بنابر آنچه عرض کردم، ما برای ورود در مسیر شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی به یک #فلسفه_قوی، زنده، و همسو با #وحی نیاز مبرم داریم و این فلسفه لااقل تا به امروز #فلسفه_نوصدرایی است؛ هر چند نباید این نکته را ازنظر دور داشت که شکل‌گیری و تکامل تمدن نوین اسلامی به سهم خود در رشد و شکوفایی فلسفه نوصدرایی و حتی ایجاد زمینه لازم برای خلق یک فلسفه با بنیان‌های قوی‌تر، اثرگذار است؛ بنابراین، خدمت فلسفه و #تمدن_نوین_اسلامی را باید خدمتی متقابل قلمداد کرد.

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

ا---------------------------------------------ا

🔻لینک کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» در پیام‌رسان‌های #ایتا و #سروش:

1- ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami
2- سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(11)

✅ضرورت، تمایزات، تعریف و مراحل تمدن نوین اسلامی

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

⭕️اسلام و گرایش به تمدن‌سازی

🔸در این جلسه، ابتدا به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که آیا اساساً اسلام گرایشی به #تمدن‌سازی دارد؟ و آیا مسلمانان موظف به گام برداشتن در مسیر خلق تمدنی بزرگ، اثرگذار و فراگیر هستند یا خیر، تمدن‌سازی متعلق به میدان دنیاگرایی و این جهانی شدن است؟ حتی در اینجا دیدگاه‌هایی وجود دارد که معتقد است، تمدن‌سازی #جامعه_اسلامی را از مسیر اصلی خود که رشد و تعالی معنوی است دور می‌کند و آنچه با عنوان تمدن‌سازی مطرح است، بیش از همه، از علایق جوامع طاغوتی است!
از آنجا که من در درس گفتارهای #اسلام و #پیشرفت به میزان کفایت وارد این بحث شده‌ام، قصد ندارم در اینجا بحث تفصیلی داشته باشم و علاقه‌مندان را به همان درس گفتارها ارجاع می‌دهم اما لازم می‌دانم چند نکته کلیدی را در این زمینه ذکر کنم.

🔸#اول: استفاده از دنیا و نعمات فراوان آن که لاجرم از مسیر #آبادسازی_دنیا می‌گذرد جزء وظایف انسان مسلمان است و آنچه به عنوان دنیاگرایی یا دنیازدگی مطرح است، هیچ نسبتی با استفاده صحیح از نعمات دنیوی ندارد بلکه منظور، اصالت دادن به دنیا، نفی یا غفلت از معاد و دنیاپرستی است. #قرآن_مجید در سوره هود آیه ۶۱ می‌فرماید: «هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فیها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ». یعنی او است که شما را از زمین آفرید و آبادی آن را به شما واگذاشت! از او آمرزش طلبید، سپس به سوی او بازگردید که پروردگارم (به بندگان خود نزدیک و اجابت کننده خواسته‌های آنها) است»!

🔸#دوم: ما در آیات و روایات، هیچ‌گاه با تقبیح نفسِ #جوامع_مدنی عظيم و قدرتمند روبه‌رو نیستیم بلکه آنچه مورد نقد قرار گرفته است، درون مایه و جهت‌گیری‌های مشرکانه و شیطانی بعضی جوامع و تمدن‌های بزرگ مانند هود، ثمود، عاد، لوط و فرعون است. حتی در مقابل، شاهد توصیف یکی از عظیم‌ترین تمدن‌های بشری در دوران نبوت حضرت سلیمان نبی(ع) و همچنین، حضرت یوسف پیامبر(ع) به عنوان عزیز مصر هستیم که نه تنها در این توصیفات دستیابی به قدرت مادی تنبیح نشده است، از نصرت‌های الهی برای شکل‌گیری چنین قدرت‌هایی نیز پرده‌برداری شده‌است؛ بنابراین، اگر کسی تمدن را یک پديدۀ طاغوتی و ضد اسلامی پندارد، طبعاً باید قادر باشد تا توجیه درخوری از تمدن‌های عظیم عصر سلیمان نبی(ع) یا یوسف پیامبر(ع) ارائه کند.

🔸#سوم: تعالیم اسلامی دائماً بر روی عناصری چون قانون (شریعت)، نظم، حکومت، آبادانی، فقرزدایی و امثال اینها تأکید دارد و تمدن چیزی جز تجميع نظام‌مند این عناصر و تأمین لوازم و اقتضائات آنها مانند اخلاق، عدالت، آزادی، پیشرفت و غیره نیست؛ از این رو، نه تنها نمی‌توان گفت اسلام با تمدن‌سازی مخالف است، شواهد فراوانی در زمینه سوق‌دهی مسلمانان به سمت تمدن‌سازی وجود دارد.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 36 - 37.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢انقلاب اسلامی و نظریه عدم وابستگی به شرق و غرب، احیاگر ظرفیّتِ تمدن‌سازی نوین اسلامی

#انقلاب_اسلامی
#نه_شرقی_نه_غربی
#تمدن‌سازی_نوین_اسلامی

🔸انقلاب اسلامى با بیان نظریه «نه شرقى، نه غربى» توانست ابَر نظمى جمعى مبتنى بر برابرى دولت ها و حاکمیت ها و تحقق حقوق الهى و انسانى ملت ها در نظام بین‏‌الملل را رقم زند و با احیاى ظرفیت‌‏ها و امکانات فراموش شده ملت هاى غیر متعهد و نفى انفعال و مرعوبیت در برابر استکبار، درصدد قطع ریشه‌‏هاى وابستگى ملت ها به قدرت هاى بزرگ و درافکندن طرحی نو برآید. هدف نهایی انقلاب اسلامی رسیدن به تمدن اسلامی در زنجیره ای منطقی و مستمر است که بر چهار رکن #دین، #عقلانیت، #علم‌واخلاق بنا شده است.

🔸این زنجیره از حلقه #انقلاب_اسلامی آغاز شده و پس از شکل گیری #نظام_اسلامی وارد مرحله #دولت_اسلامی می گردد؛ و پس از دولت اسلامی، #جامعه_اسلامی اسوه تحقق می یابد و این برق که در این گوشه از جهان درخشیدن گرفته بسان تمام تمدن‌ها در بستری طبیعی در #جهان_اسلام و نیز در جهان بشریت تلألو می‌یابد و فصلی نو در حیات بشر رقم می‌زند. پس از وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام اسلامی که ارکان، عناصر و ابعاد آن در قانون اساسی به طور اجمال بیان شده و البته هنوز به طور کامل و تفصیلی تحقق پیدا نکرده است ، عبور از سه گام دیگر در زنجیره #تمدن‌سازی فرآیندی پیچیده است.

🔸بر این اساس، تامل و تعمق در این مفاهیم و مراحل، و تلاش برای #گفتمان‌سازی به منظور ایجاد نهضت نرم افزاری و تولید فکر و علم به شکل طبیعی در این مجرا، امری ضروری و حیاتی است و کانالِ "به‌سوی تمدن نوین اسلامی" نیز تلاش کوچکی است برای حرکت در مسیرِ تحقق این هدف و منظور.

ا-------------------------------ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢نظریات سید قطب در باره نقد تمدن غربی، لزوم تأسیس تمدن اسلامی و تأثیر و انعکاس آن در ایران(1)

✍حجت‌الاسلام‌دکتر‌رسول‌جعفریان

#سید_قطب_و_نقد_تمدن_غرب

🔸طرح مباحث #تمدن_اسلامی و غرب در میان ما ایرانیان، امری ابداعی و بی‌سابقه در سایر کشورها نبود. #مصر به عنوان کشوری با مرکزیت دینی الازهر، همواره درگیر این مباحث بود و این به پیش از زمانی که مباحث یاد شده در ایران طرح شد، باز می‌گشت. در واقع، این مباحث در مصر، به نوعی مقدم و جنبه الگویی و پیشگامی برای ما داشت. اکنون به سابقه قدیم این مباحث در حوالی مشروطه و حتی سه چهار دهه بعد از آن کاری نداریم. تاکید در اینجا بیشتر بر مقطع میان سالهای 1340 تا 1357 است که تفکر تازه‌ای در میان مصری‌ها و همین طور پاکستانی‌ها و در رأس آنها #ابوالاعلی_مودودی (م 1979) شکل می‌گیرد. این تفکر در اوج خود توسط #سید_قطب که سال 1966 توسط جمال عبدالناصر اعدام شد، تبیین و ارائه گردید و پس از ترجمه آثار وی به فارسی، در میان اندیشمندان ایرانی هم رواج یافت.

🔸یکی از این آثار کتاب ادعانامه علیه #تمدن_غرب و دورنمای رسالت اسلام بود که سال 1349 ش توسط #آیت‌الله_خامنه‌ای ترجمه شد و مقدمه‌ای هم توسط ایشان بر آن در باب این که صنعت خوب است اما تمدن غرب معنویت ندارد و اینجا هم همه چیز تقلیدی و تصنعی شده، نوشته شد. نمونه دیگر کتاب «اسلام و تمدن غرب» از ابوالاعلی مودودی بود که آقای آیت‌الله ابراهیم امینی آن را ترجمه کرد.

🔸بحث‌های سید قطب، بحث فلسفی نبود، و بیشتر از زاویه #عدالت_اجتماعی و متاثر از نگره‌های انقلابی بود. به عبارت دیگر، حمله وی به تمدن غربی، بیش از همه با ترکیبی از #نگاه_انقلابی و بر اساس شریعت اسلامی به ویژه نوعی #نگره_قرآنی در برخورد با طاغوت تبیین می‌شد. به علاوه، نوعی تأکید بر ساختن تمدن اسلامی در قالب #جامعه_اسلامی، آن هم بر پایه شریعت مطرح گردید. در مصر، ده‌ها سال در دفاع از #شریعت_اسلامی برابر غرب، کار شده بود که نمونه‌ای از آن، #تفسیر_المنار بود، و حالا وقت درو کردن محصول آن تلاش‌ها بود. اینجا بود که سید قطب با ارائه تفسیری از تمدن غربی به عنوان کانون و منجلاب فساد، کوشید تا از تمدن اسلامی در برابر غرب دفاع کند.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 فرآیند تحقق تمدن اسلامی از منظر حضرت آیت‌اللّه خامنه‌ای

#مقاله_منتخب
#فرزاد__جهان‌بین
#مسعود_معینی‌پور
yon.ir/P9UjG

🔸از منظر آیت‌الله خامنه‌ای به‌مثابه یک متفکر و اندیشمند اسلامی، هدف نهایی انقلاب اسلامی رسیدن به #تمدن_اسلامی در زنجیره‌ای منطقی و مستمر است که بر چهار رکن #دین، #عقلانیت، #علم و #اخلاق بنا شده‌است و برای تحقق آن بایستی #پنج_مرحله؛ انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی در مسیر تمدن‌سازی پشت سر گذاشته شوند. پس از وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام اسلامی (جمهوری اسلامی) که ارکان، عناصر و ابعاد آن در قانون اساسی متجلی است و البته هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است، عبور از سه گام دیگر در زنجیره تمدن‌سازی فرآیندی پیچیده است.

🔸بررسی بیانات ایشان نشان می‌دهد که برای تحقق این سه مرحله از زنجیره #تمدن_نوین_اسلامی، پیمودن چهار گام لازم است که عبارتند از: #تولید_نظریه توسط حوزه علمیه؛ #تولید_علم توسط دانشگاه؛ #کاربست در سطح خرد توسط گروه‌های خودجوش نخبگانی و #گفتمان‌سازی که نهایتاً به تطبیق دولت و چارچوب‌های آن با چارچوب‌های دینی می‌انجامد؛ تفوق گفتمانی که منجر به ریل‌گذاری و تعیین مسیر حرکت می‌شود. با شکل‌گیری #جامعه_اسلامی اسوه، زمینه برای الگوگیری و آغاز تمدن اسلامی که تجلی کامل آن در عصر ظهور خواهد بود فراهم می‌گردد. مسئله اصلی این مقاله تببین نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در باب لوازم پیشینی تحقق دولت، جامعه و تمدن اسلامی است.

🔹متن کامل مقاله ↙️