У Ляхавіцкім раёне абвешчаны два новыя батанічныя помнікі прыроды мясцовага значэння - "Парк Нача Брындзоўская" і "Парк Рэпіхава"
Пад гэтымі няўцямнымі юрыдычнымі фармулёўкамі хаваюцца сядзібныя паркі Чарноцкіх у Начы Брындзоўскай (цяпер частка Начы) і Патоцкіх у Рэпіхаве (цяпер Крывошын).
Парк у Начы мае таксама статус гісторыка-культурнай каштоўнасці, а ў Рэпіхава як сядзібы ніякага статусу дагэтуль не было, але меўся статус помніка прыроды рэспубліканскага значэння - не зусім зразумела, што з ім стала. Панізілі?
У дзяцінстве, у 1800 — 1809 гадах, у Рэпіхаве жыў адзін з заснавальнікаў беларускай літаратуры Ян Чачот, бацька якога працаваў у маёнтку эканомам. У ягоны гонар пастаўлены памятны знак.
#паркі #сядзібы #помнікіпрыроды #крывошын #нача #ахова
https://www.belta.by/regions/view/dva-novyh-botanicheskih-pamjatnika-prirody-objjavleny-v-ljahovichskom-rajone-599848-2023
Пад гэтымі няўцямнымі юрыдычнымі фармулёўкамі хаваюцца сядзібныя паркі Чарноцкіх у Начы Брындзоўскай (цяпер частка Начы) і Патоцкіх у Рэпіхаве (цяпер Крывошын).
Парк у Начы мае таксама статус гісторыка-культурнай каштоўнасці, а ў Рэпіхава як сядзібы ніякага статусу дагэтуль не было, але меўся статус помніка прыроды рэспубліканскага значэння - не зусім зразумела, што з ім стала. Панізілі?
У дзяцінстве, у 1800 — 1809 гадах, у Рэпіхаве жыў адзін з заснавальнікаў беларускай літаратуры Ян Чачот, бацька якога працаваў у маёнтку эканомам. У ягоны гонар пастаўлены памятны знак.
#паркі #сядзібы #помнікіпрыроды #крывошын #нача #ахова
https://www.belta.by/regions/view/dva-novyh-botanicheskih-pamjatnika-prirody-objjavleny-v-ljahovichskom-rajone-599848-2023
На тэрыторыі палацава-паркавага ансамблю ў Гомелі знішчылі гістарычную камяніцу канца XIX - пачатку XX стагоддзя. Да нядаўняга часу тут размяшчаўся паркавы туалет. Адраса ў будынка няма, размешчаны побач з будынкам па вуліцы Гагарына, 3.
Аб'ект быў выкананы ў так званым цагляным стылі і меў цыліндрычныя скляпенні. Канал «Пошукі старога Гомеля» лічыць, што тут, хутчэй за ўсё, месціліся крамы, якія абслугоўвалі Спасаву Слабаду.
Будынак размяшчаецца на тэрыторыі гісторыка-культурнай каштоўнасці “Палацава-паркавы ансамбль”, які мае 0-ю каштоўнасць - гэта значыць, што каштоўнасць або ўключана або прапанавана да ўключэння ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Работы тут магчымыя толькі пасля дазволу Міністэрства культуры. Будзем высвятляць ці быў такі атрыманы, ці вялося навуковае кіраўніцтва.
#Гомель #знішчэнне #ахова #гістарычнаязабудова
Аб'ект быў выкананы ў так званым цагляным стылі і меў цыліндрычныя скляпенні. Канал «Пошукі старога Гомеля» лічыць, што тут, хутчэй за ўсё, месціліся крамы, якія абслугоўвалі Спасаву Слабаду.
Будынак размяшчаецца на тэрыторыі гісторыка-культурнай каштоўнасці “Палацава-паркавы ансамбль”, які мае 0-ю каштоўнасць - гэта значыць, што каштоўнасць або ўключана або прапанавана да ўключэння ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Работы тут магчымыя толькі пасля дазволу Міністэрства культуры. Будзем высвятляць ці быў такі атрыманы, ці вялося навуковае кіраўніцтва.
#Гомель #знішчэнне #ахова #гістарычнаязабудова
Пад новы год Міністэрства культуры падкаціла падарункі, якіх не было амаль цэлы год. Статус гісторыка-культурных каштоўнасцей атрымаў шэраг матэрыяльных і нематэрыяльных каштоўнасцей.
🔴 Комплекс будынкаў Магілёўскай абласной псіхіятрычнай бальніцы: будынак вадацяжнай вежы (1929-1933), будынак лячэбнага корпуса (1918-1928) па вуліцы Сурганава, 41.
Пра трагічны лёс гэтага аб'екты мы ўжо распавядалі шмат разоў. Першапачаткова Пячэрск быў загараднай рэзідэнцыяй біскупа. Магілёўскі біскуп Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч, глава ўсіх католікаў імперыі пабудаваў тут палац, але ў хуткім часе тут размясцілася псіхіятрычная бальніца, якая стала адной з найбуйнешай у краі. У час сталінскіх рэпрэсій тут закатавалі Цішку Гартнага, а нацысты развярнулі тут сваю праграму па вынішчэнні "непаўнавартасных". Комплекс ужо меў ахоўны статус, але мясцовыя ўлады дамагліся яго пазбаўлення і ўціхую знеслі амаль увесь комплекс разам з біскупскім палацам. Пасля спрабавалі забудаваць 10-павярховікамі, але ахоўныя зоны аднаго недабітага будынка комплексу не далі гэта зрабіць. Цяпер ахоўны статус набылі апошнія будынкі комплексу, якія не мелі раней ахоўнага статусу, але і не былі знесены.
🔴 Будынак павятовага казначэйства ў Чавусах (канец XIX - пачатку XX стагоддзя) па вуліцы Савецкай, 1. Характэрны будынак ў цагляным варыянце эклектычнага стылю, сёння тут размяшчаецца краязнаўчы музей.
🔴 Царква прападобнай Марыі Егіпецкай (1865) у Вілейцы па вуліцы 17 Верасня, 33. Тыповая мура'ёўка, пастаўленая пасля здушэння паўстання. Яна ўжо сустракалася ў нашых публікацыях, калі мясцовы поп правёў такі капітальны рамонт храма, што выкінуў знутры аўтэнтычныя дарэвалюцыйныя кафляныя печы.
🔴 Царква Пакрова Прасвятой Багародзіцы (1867-1871) ў Маладзечне на плошчы Старое Месца, 1. З той жа мураўёўскай оперы. На гэтай старой маладзечанскай плошчы чамусьці дагэтуль не было ніводнай гісторыка-культурнай каштоўнасці, хоць забудова гістарычная маецца і актыўна вынішчаецца рэмонтамі і рэканструкцыямі. Магчыма, цяпер у царквы з'явяцца ахоўныя зоны, якія выправяць сітуацыю.
🔴 Былая сядзіба Свентаржэцкіх другой паловы XIX стагоддзя ў Маліноўшчыне: флігель, рэшткі парку і пірамідальная капліца-пахавальня. У гэтым маёнтку нарадзілася Брыгіда Святарэцкая, жонка Тамаша Зана, сам паэт таксама бываў тут.
🔴 Былы сядзібны дом Макавых (1876) ў Мар'інай Горцы па вуліцы Карла Маркса, 9/1. Сядзіба пабудавана міністрм унутраных спраў Расійскай імперыі Львом Макавым, які валодаў усім мястэчкам пасля канфіскацыі яго ў удзельнікаў паўстання 1863 года. Наданне статусу было ініцыявана нашым падпісчыкам, але мясцовыя ўлады, варта аддаць належнае, як і ў выпадку з Блонню, перахапілі ініцыятыву і падрыхтавалі прапанову самі. ВОСЬ ЯК МУСІЦЬ БЫЦЬ
🔴 Таксама статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай спадчыны быў нанадзены каляднай зорцы Случчыне.
Але ёсць і страты: з Дзяржаўнага спісу быў выключаны паравы млын XX стагоддзя ў Мсціславе. Як мы ўжо не раз зважалі, выключыць аб'ект са спісу паводле дзеяючага заканадаўства немагчыма, бо адзінай умовай з'яўляецца страчанасць аб'екта і немагчымасць яго навукога ўзнаўлення - але ўсе аб'екты ў спісе былі зафіксаваны на фота, таму пры любым разбурэнні навуковае аднаўленне магчымае, той жа Стары замак у Гродне "навукова аднаўляюць" па адной невыразнай гравюры.
Мсціслаў проста пекла Беларусі па стаўленні да помнікаў архітэктуры, тут не выконваюцца абсалютна ніякія законы і патрабаванні вышэйстаячых устаноў. Таму варта разбірацца, чаму выключылі млын і ці было гэта дзейснена законна.
Можна заўважыць, што большасць аб'ектаў дададзена ў Мінскай вобласці, чый мясцовы савет па пытаннях гісторыка-культурных каштоўнасцей найбольш лаяльна і зацікаўлена ставіцца да прысваення ахоўнага статусу новым аб'ектам.
#ахова #Мсціслаў #Магілёў #цэрквы #гістарычнаязабудова #Чавусы #Вілейка #Маладзечна #Маліноўшчына #Мар'інаГорка
🔴 Комплекс будынкаў Магілёўскай абласной псіхіятрычнай бальніцы: будынак вадацяжнай вежы (1929-1933), будынак лячэбнага корпуса (1918-1928) па вуліцы Сурганава, 41.
Пра трагічны лёс гэтага аб'екты мы ўжо распавядалі шмат разоў. Першапачаткова Пячэрск быў загараднай рэзідэнцыяй біскупа. Магілёўскі біскуп Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч, глава ўсіх католікаў імперыі пабудаваў тут палац, але ў хуткім часе тут размясцілася псіхіятрычная бальніца, якая стала адной з найбуйнешай у краі. У час сталінскіх рэпрэсій тут закатавалі Цішку Гартнага, а нацысты развярнулі тут сваю праграму па вынішчэнні "непаўнавартасных". Комплекс ужо меў ахоўны статус, але мясцовыя ўлады дамагліся яго пазбаўлення і ўціхую знеслі амаль увесь комплекс разам з біскупскім палацам. Пасля спрабавалі забудаваць 10-павярховікамі, але ахоўныя зоны аднаго недабітага будынка комплексу не далі гэта зрабіць. Цяпер ахоўны статус набылі апошнія будынкі комплексу, якія не мелі раней ахоўнага статусу, але і не былі знесены.
🔴 Будынак павятовага казначэйства ў Чавусах (канец XIX - пачатку XX стагоддзя) па вуліцы Савецкай, 1. Характэрны будынак ў цагляным варыянце эклектычнага стылю, сёння тут размяшчаецца краязнаўчы музей.
🔴 Царква прападобнай Марыі Егіпецкай (1865) у Вілейцы па вуліцы 17 Верасня, 33. Тыповая мура'ёўка, пастаўленая пасля здушэння паўстання. Яна ўжо сустракалася ў нашых публікацыях, калі мясцовы поп правёў такі капітальны рамонт храма, што выкінуў знутры аўтэнтычныя дарэвалюцыйныя кафляныя печы.
🔴 Царква Пакрова Прасвятой Багародзіцы (1867-1871) ў Маладзечне на плошчы Старое Месца, 1. З той жа мураўёўскай оперы. На гэтай старой маладзечанскай плошчы чамусьці дагэтуль не было ніводнай гісторыка-культурнай каштоўнасці, хоць забудова гістарычная маецца і актыўна вынішчаецца рэмонтамі і рэканструкцыямі. Магчыма, цяпер у царквы з'явяцца ахоўныя зоны, якія выправяць сітуацыю.
🔴 Былая сядзіба Свентаржэцкіх другой паловы XIX стагоддзя ў Маліноўшчыне: флігель, рэшткі парку і пірамідальная капліца-пахавальня. У гэтым маёнтку нарадзілася Брыгіда Святарэцкая, жонка Тамаша Зана, сам паэт таксама бываў тут.
🔴 Былы сядзібны дом Макавых (1876) ў Мар'інай Горцы па вуліцы Карла Маркса, 9/1. Сядзіба пабудавана міністрм унутраных спраў Расійскай імперыі Львом Макавым, які валодаў усім мястэчкам пасля канфіскацыі яго ў удзельнікаў паўстання 1863 года. Наданне статусу было ініцыявана нашым падпісчыкам, але мясцовыя ўлады, варта аддаць належнае, як і ў выпадку з Блонню, перахапілі ініцыятыву і падрыхтавалі прапанову самі. ВОСЬ ЯК МУСІЦЬ БЫЦЬ
🔴 Таксама статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай спадчыны быў нанадзены каляднай зорцы Случчыне.
Але ёсць і страты: з Дзяржаўнага спісу быў выключаны паравы млын XX стагоддзя ў Мсціславе. Як мы ўжо не раз зважалі, выключыць аб'ект са спісу паводле дзеяючага заканадаўства немагчыма, бо адзінай умовай з'яўляецца страчанасць аб'екта і немагчымасць яго навукога ўзнаўлення - але ўсе аб'екты ў спісе былі зафіксаваны на фота, таму пры любым разбурэнні навуковае аднаўленне магчымае, той жа Стары замак у Гродне "навукова аднаўляюць" па адной невыразнай гравюры.
Мсціслаў проста пекла Беларусі па стаўленні да помнікаў архітэктуры, тут не выконваюцца абсалютна ніякія законы і патрабаванні вышэйстаячых устаноў. Таму варта разбірацца, чаму выключылі млын і ці было гэта дзейснена законна.
Можна заўважыць, што большасць аб'ектаў дададзена ў Мінскай вобласці, чый мясцовы савет па пытаннях гісторыка-культурных каштоўнасцей найбольш лаяльна і зацікаўлена ставіцца да прысваення ахоўнага статусу новым аб'ектам.
#ахова #Мсціслаў #Магілёў #цэрквы #гістарычнаязабудова #Чавусы #Вілейка #Маладзечна #Маліноўшчына #Мар'інаГорка
18 снежня 2023 г. Беларускi рэспубліканскi навукова-метадычны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны прыняў рашэнне аб неабходнасці надання статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці 6 новым аб’ектам і элементам.
🔴 гістарычны цэнтр г.Навагрудка XII-XX стст. з аднасеннем да катэгорыі “1” (міжнароднае значэнне). Будзе цікава паглядзець, што ў яго ўвайшло. Увогуле цікавая сітуацыя, што аказваецца ў краіне яшчэ былі помнікі міжнароднага значэння без дзяржаўнай аховы.
🔴 касцёл святога Лаўрэнція 1913 г. у г.п.Ушачы з аднасеннем да катэгорыі “3” (рэгіянальнае значэнне)
🔴 капліца святога Яна Хрысціцеля другой паловы XVIII ст. у в.Краснаазёрнае Смаргонскага раёна з аднасеннем да катэгорыі “3” (рэгіянальнае значэнне); Гэта тая капліца, якая была не так даўно адноўлена, але зусім ненавукова, што адбілася на яе дэталях, на іх спрашчэнні.
🔴 касцёл святога апостала Андрэя 1908-1914 гг. у г.п.Лынтупы Пастаўскага раёна з аднасеннем да катэгорыі “2” (нацыянальнае значэнне). Мы прапаноўвалі гэта некалькі гадоў таму, мясцовыя ўлады былі згодныя, усё ўпіралася ў асобу святара, які не падпісваў неабходныя дакументы. Якім чынам удалося яго "пераканаць", нам не вядома.
Сярод нематэрыяльнай спадчыны:
🔴 культура беларускай дуды на Гомельшчыне (катэгорыя “Б”);
🔴 тэхналогія аплятання бяростай ганчарнага посуду» ў Віцебскай вобласці (катэгорыя “Б”).
#ахова #Навагрудак #касцёлы #Ушачы #Лынтупы #Краснаазёрнае #гістарычнаязабудова
🔴 гістарычны цэнтр г.Навагрудка XII-XX стст. з аднасеннем да катэгорыі “1” (міжнароднае значэнне). Будзе цікава паглядзець, што ў яго ўвайшло. Увогуле цікавая сітуацыя, што аказваецца ў краіне яшчэ былі помнікі міжнароднага значэння без дзяржаўнай аховы.
🔴 касцёл святога Лаўрэнція 1913 г. у г.п.Ушачы з аднасеннем да катэгорыі “3” (рэгіянальнае значэнне)
🔴 капліца святога Яна Хрысціцеля другой паловы XVIII ст. у в.Краснаазёрнае Смаргонскага раёна з аднасеннем да катэгорыі “3” (рэгіянальнае значэнне); Гэта тая капліца, якая была не так даўно адноўлена, але зусім ненавукова, што адбілася на яе дэталях, на іх спрашчэнні.
🔴 касцёл святога апостала Андрэя 1908-1914 гг. у г.п.Лынтупы Пастаўскага раёна з аднасеннем да катэгорыі “2” (нацыянальнае значэнне). Мы прапаноўвалі гэта некалькі гадоў таму, мясцовыя ўлады былі згодныя, усё ўпіралася ў асобу святара, які не падпісваў неабходныя дакументы. Якім чынам удалося яго "пераканаць", нам не вядома.
Сярод нематэрыяльнай спадчыны:
🔴 культура беларускай дуды на Гомельшчыне (катэгорыя “Б”);
🔴 тэхналогія аплятання бяростай ганчарнага посуду» ў Віцебскай вобласці (катэгорыя “Б”).
#ахова #Навагрудак #касцёлы #Ушачы #Лынтупы #Краснаазёрнае #гістарычнаязабудова
Спадчына
18 снежня 2023 г. Беларускi рэспубліканскi навукова-метадычны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны прыняў рашэнне аб неабходнасці надання статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці 6 новым аб’ектам і элементам. 🔴 гістарычны цэнтр г.Навагрудка XII…
Нарэшце апублікавалі пастанову Мінкультуры, у якой сярод іншага надалі статус гісторыка-культурнай каштоўнасці 1-й катэгорыі гістарычнаму цэнтру Навагрудка. Цалкам пазіцыя назваецца "Гістарычны цэнтр г. Навагрудка:
будынкі і збудаванні, планіровачная структура, ландшафт і культурны слой" (ХІI – ХХ стагоддзі; шыфр 411Е000775), ёсць падрабязнае апісанне яго межаў, але няма ніводнага будынка і збудавання ў яго складзе.
Навошта ўвогуле такое было ствараць ды яшчэ аж но 1-й катэгорыі? А справа ў тым, што не так даўно Міністэрства культуры ўнесла змены ў Кодэкс аб культуры, перадаўшы амаль усе свае функцыі па кантролі за рэгіянальнымі каштоўнасцямі і работамі, што на іх адбываюцца, мясцовым органам. На мой погляд гэтым рашэннем ведамства прастраліла сабе абодва калены.
Змены, праўда, тычыцца толькі аб'ектаў 3-й катэгорыі, то бок большасці камяніц, сядзіб, касцёлаў, цэркваў і падобнага. Але праблемы гэта не здымае. На месцах няма кадраў, якія б разбіраліся ў ахове спадчыны і не прагібаліся пад хацелкі вышэйстаячанага кіраўніцтва.
Мабыць гэта зразумелі і Міністэрстве, таму што падвышэнні гісторыка-культурных каштоўнасцей з 3-й катэгорыі вышэй адбыліся ў Магілёве, Полацку, а цяпер у Навагрудку на пустым месцы адшукалі і стврылі помнік 1-й катэгорыі. Гэта дазволіць праводзіць усе рашэнні па цэнтры горада праз Мінкультуры, а не праз мясцовыя органы. Там ёсць юрыдычная лазейка, але можа не дадумаюцца праз яе ціснуцца.
Сваю некампетэнтнасць навагрудскія чыноўнікі ўжо паказалі на прыкладзе сядзібы О'Руркаў ва Уселюбе, дзе 10 з гакам гадоў што існуе праект зон аховы яны працягвалі знішчасць тое, што было прама забаронена чапаць. Ніхто не сеў за гэта (гэта не рэпост і не камент, за што саджаць?). Наадварот, у сваіх адказах яны здзекліва прапаноўвалі ўдзельнічаць непасрэдна ў захаванні спадчыны, якую яны знішчаюць.
#ахова #Навагрудак
будынкі і збудаванні, планіровачная структура, ландшафт і культурны слой" (ХІI – ХХ стагоддзі; шыфр 411Е000775), ёсць падрабязнае апісанне яго межаў, але няма ніводнага будынка і збудавання ў яго складзе.
Навошта ўвогуле такое было ствараць ды яшчэ аж но 1-й катэгорыі? А справа ў тым, што не так даўно Міністэрства культуры ўнесла змены ў Кодэкс аб культуры, перадаўшы амаль усе свае функцыі па кантролі за рэгіянальнымі каштоўнасцямі і работамі, што на іх адбываюцца, мясцовым органам. На мой погляд гэтым рашэннем ведамства прастраліла сабе абодва калены.
Змены, праўда, тычыцца толькі аб'ектаў 3-й катэгорыі, то бок большасці камяніц, сядзіб, касцёлаў, цэркваў і падобнага. Але праблемы гэта не здымае. На месцах няма кадраў, якія б разбіраліся ў ахове спадчыны і не прагібаліся пад хацелкі вышэйстаячанага кіраўніцтва.
Мабыць гэта зразумелі і Міністэрстве, таму што падвышэнні гісторыка-культурных каштоўнасцей з 3-й катэгорыі вышэй адбыліся ў Магілёве, Полацку, а цяпер у Навагрудку на пустым месцы адшукалі і стврылі помнік 1-й катэгорыі. Гэта дазволіць праводзіць усе рашэнні па цэнтры горада праз Мінкультуры, а не праз мясцовыя органы. Там ёсць юрыдычная лазейка, але можа не дадумаюцца праз яе ціснуцца.
Сваю некампетэнтнасць навагрудскія чыноўнікі ўжо паказалі на прыкладзе сядзібы О'Руркаў ва Уселюбе, дзе 10 з гакам гадоў што існуе праект зон аховы яны працягвалі знішчасць тое, што было прама забаронена чапаць. Ніхто не сеў за гэта (гэта не рэпост і не камент, за што саджаць?). Наадварот, у сваіх адказах яны здзекліва прапаноўвалі ўдзельнічаць непасрэдна ў захаванні спадчыны, якую яны знішчаюць.
#ахова #Навагрудак
Спадчына
5 мая Мінскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны адмовіў у прысваенні ахоўнага статусу царкве Святой Ганны ў Стоўбцах і руінам касцёла ў Раванічах Чэрвеньскага раёна з фармулёўкай «отсутствует необходимость». Менавіта такая фармулёўка адмовы…
І яшчэ адна цікавая навіна, якая паказвае, што нават тое, што з першага погляду скончылася няўдачай, можа мець пазітыўныя наступствы праз год і болей.
5 мая 2022 года Мінскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны адмовіў у прысваенні ахоўнага статусу царкве Святой Ганны ў Стоўбцах і руінам касцёла ў Раванічах Чэрвеньскага раёна з фармулёўкай «отсутствует необходимость»
І што вы думаеце? 23 лістапада 2023 года, "рэшткі былога касцёла святога Антонія" канца XVIII стагоддзя ціха дадалі да складу былой сядзібы.
Такім чынам касцёл у Раванічах, якому спачатку адмовілі ў статусе, праз 1,5 года атрымаў той жа статус іншым шляхам. 👏
Пішыце звароты, скаргі, прапановы - чыноўнікі нават не здагадваюцца пра тое, што яны маюць і што гэта можа быць для кагосьці каштоўным.
#Раванічы #ахова #касцёлы
5 мая 2022 года Мінскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны адмовіў у прысваенні ахоўнага статусу царкве Святой Ганны ў Стоўбцах і руінам касцёла ў Раванічах Чэрвеньскага раёна з фармулёўкай «отсутствует необходимость»
І што вы думаеце? 23 лістапада 2023 года, "рэшткі былога касцёла святога Антонія" канца XVIII стагоддзя ціха дадалі да складу былой сядзібы.
Такім чынам касцёл у Раванічах, якому спачатку адмовілі ў статусе, праз 1,5 года атрымаў той жа статус іншым шляхам. 👏
Пішыце звароты, скаргі, прапановы - чыноўнікі нават не здагадваюцца пра тое, што яны маюць і што гэта можа быць для кагосьці каштоўным.
#Раванічы #ахова #касцёлы
Таццяна Бокша, начальніца ўпраўлення па ахове гісторыка-культурнай спадчыны Міністэрства культуры:
«За 2022-2023 год на захаванне аб'ектаў гісторыка-культурнай спадчыны за кошт сродкаў рэспубліканскіх і мясцовых бюджэтаў і за кошт прыцягнутых сродкаў накіравана Br189 млн. Гэта вельмі вялікая сума. У 2024 запланавана накіраваць на мерапрыемствы па захаванні гісторыка-культурных каштоўнасцяў парадку Br90 млн»,
Таксама Бокша паведаміла, што за карыстанне помнікамі ў 2023 годзе ў фонд Прэзідэнта паступіла Br12 млн адлючэнняў з прадпрымальнікаў.
#ахова
https://www.belta.by/society/view/v-2023-godu-gosudarstvennyj-spisok-istoriko-kulturnyh-tsennostej-popolnilo-24-objekta-614399-2024/
«За 2022-2023 год на захаванне аб'ектаў гісторыка-культурнай спадчыны за кошт сродкаў рэспубліканскіх і мясцовых бюджэтаў і за кошт прыцягнутых сродкаў накіравана Br189 млн. Гэта вельмі вялікая сума. У 2024 запланавана накіраваць на мерапрыемствы па захаванні гісторыка-культурных каштоўнасцяў парадку Br90 млн»,
Таксама Бокша паведаміла, што за карыстанне помнікамі ў 2023 годзе ў фонд Прэзідэнта паступіла Br12 млн адлючэнняў з прадпрымальнікаў.
#ахова
https://www.belta.by/society/view/v-2023-godu-gosudarstvennyj-spisok-istoriko-kulturnyh-tsennostej-popolnilo-24-objekta-614399-2024/
БелТА
В 2023 году Государственный список историко-культурных ценностей пополнился 24 объектами
"Обновленный Кодекс Республики Беларусь о культуре, который вступил в силу с 1 января 2023 года, закрепил полномочия по приданию статуса историко-культурной ценности за одним органом регулятором - Министерством культуры Беларусь", - сказала Татьяна Бокша.
Спадчына
Таццяна Бокша, начальніца ўпраўлення па ахове гісторыка-культурнай спадчыны Міністэрства культуры: «За 2022-2023 год на захаванне аб'ектаў гісторыка-культурнай спадчыны за кошт сродкаў рэспубліканскіх і мясцовых бюджэтаў і за кошт прыцягнутых сродкаў накіравана…
Але ёсць і пазітыўныя навіны.
«Абноўлены Кодэкс Рэспублікі Беларусь пра культуру, які набыў моц з 1 студзеня 2023 года, замацаваў паўнамоцтвы па наданні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці за адным органам рэгулятарам - Міністэрствам культуры.
Гэтая акалічнасць дазволіла актывізаваць працу па напаўненні дзяржаўнага спісу гісторыка-культурнымі каштоўнасцямі. У 2023 годзе спіс папоўніўся 24 новымі аб'ектамі, сярод іх 14 матэрыяльных праяў творчасці чалавека, 9 помнікаў архітэктуры і 1 помнік горадабудаўніцтва.
Для параўнання ў 2022 годзе было ўнесена 15 аб'ектаў»
Не зусім разумею прычынна-следчую сувязь, але калі помнікаў будзе станавіцца болей, то гэта добра. Можа яшчэ ў якасці паказніка працы для абласцей і горада Мінска вызначаць мінімальную колькасць аб'ектаў, якія мусяць дадавацца штогод у Спіс - было б зусім казачна.
На 2024 год у Мінску запланавана рэстаўрацыя будынкаў Адкадэміі музыкі і тэатра імя Горкага (былая Харальная сінагога).
#ахова
«Абноўлены Кодэкс Рэспублікі Беларусь пра культуру, які набыў моц з 1 студзеня 2023 года, замацаваў паўнамоцтвы па наданні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці за адным органам рэгулятарам - Міністэрствам культуры.
Гэтая акалічнасць дазволіла актывізаваць працу па напаўненні дзяржаўнага спісу гісторыка-культурнымі каштоўнасцямі. У 2023 годзе спіс папоўніўся 24 новымі аб'ектамі, сярод іх 14 матэрыяльных праяў творчасці чалавека, 9 помнікаў архітэктуры і 1 помнік горадабудаўніцтва.
Для параўнання ў 2022 годзе было ўнесена 15 аб'ектаў»
Не зусім разумею прычынна-следчую сувязь, але калі помнікаў будзе станавіцца болей, то гэта добра. Можа яшчэ ў якасці паказніка працы для абласцей і горада Мінска вызначаць мінімальную колькасць аб'ектаў, якія мусяць дадавацца штогод у Спіс - было б зусім казачна.
На 2024 год у Мінску запланавана рэстаўрацыя будынкаў Адкадэміі музыкі і тэатра імя Горкага (былая Харальная сінагога).
#ахова
БелТА
В 2023 году Государственный список историко-культурных ценностей пополнился 24 объектами
"Обновленный Кодекс Республики Беларусь о культуре, который вступил в силу с 1 января 2023 года, закрепил полномочия по приданию статуса историко-культурной ценности за одним органом регулятором - Министерством культуры Беларусь", - сказала Татьяна Бокша.
Забаўна. Літаральна ў лютым 2024 года зацверджаны зоны гісторыка-культурнай каштоўнасці «Троіцкі касцёл з брамай і агароджай» у в. Беніца Маладзечанскага раёна. Праект зроблены добра: фактычна ад анаго помніка ахоўныя зоны распаўсюджаны на ўсё мястэчка, вызначана шараговая забудова, для якой прапісаны рэгламенты (прыгадаем адваротны выпадак у Гродне з казармамі на Шчорса).
Але ў праекце вызначана і дысгарманічная забудова. Напрыклад, нейкі будынак насупраць царквы. Звычайная вясковая хата, звыклы аб'ект атачэння для храма. Чаму ён?
І вось пабачыў дакумент аб зносе закінутых дамоў, дзе як раз фігуруе гэты будынак.
Можна было б падумаць "вау, як хутка ўлады кінуліся выпраўляць дысгарманічныя штукі вакол помнікаў". Але здаецца ўсё дакладна наадварот. Праект зон аховы рабіўся з улікам жадання ўладаў пазбавіцца ад нейкага дома.
Дзіўная практыка. І не зусім зразумела, а што будуць рабіць, калі будынак знясуць? Фактычна любое збудаванне, якое з'явіцца на яго месцы, для тых, хто адкрые праект зон аховы, будзе пазначана як дысгарманічнае. Атрымліваецца пад кожны знос трэба змяняць праект? Хто за гэта будзе плаціць?
#Беніца #ахова #цэрквы #касцёлы #гістарычнаязабудова
Але ў праекце вызначана і дысгарманічная забудова. Напрыклад, нейкі будынак насупраць царквы. Звычайная вясковая хата, звыклы аб'ект атачэння для храма. Чаму ён?
І вось пабачыў дакумент аб зносе закінутых дамоў, дзе як раз фігуруе гэты будынак.
Можна было б падумаць "вау, як хутка ўлады кінуліся выпраўляць дысгарманічныя штукі вакол помнікаў". Але здаецца ўсё дакладна наадварот. Праект зон аховы рабіўся з улікам жадання ўладаў пазбавіцца ад нейкага дома.
Дзіўная практыка. І не зусім зразумела, а што будуць рабіць, калі будынак знясуць? Фактычна любое збудаванне, якое з'явіцца на яго месцы, для тых, хто адкрые праект зон аховы, будзе пазначана як дысгарманічнае. Атрымліваецца пад кожны знос трэба змяняць праект? Хто за гэта будзе плаціць?
#Беніца #ахова #цэрквы #касцёлы #гістарычнаязабудова
У 2024 годзе плануюць дадаць у Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў шэраг новых аб'ектаў.
У Гомельскай вобласці:
* руіны царквы ў вёсцы Свержань Рагачоўскага раёна.
* Месца былога замка Сапегаў у вёсцы Антонаў Нараўлянскага раёна. (Першы раз чую пра такі!)
У Гродзенскай вобласці:
* Будынак Гродзенскага абласнога драматычнага тэатра. Нарэшце ўзяліся за савецкі мадэрнізм.
* Гістарычная частка Слоніма
У Магілёўскай вобласці:
* Новаствораны гістарычны цэнтр Бабруйска, у якім сёння 58 аб'ектаў, дапоўняць яшчэ 15 будынкамі.
У Віцебскай вобласці:
* Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Параф'янаве Докшыцкага раёна, пабудаваны ў пачатку XX стагоддзя ў стылі неабарока. Гэта брат-блізнюк касцёла ў Лынтупах, які атрымаў нарэшце ахоўны статус летась.
* Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі 1824 года ў неараманскім стылі ў Браславе.
У Мінску:
* Дом па праспекце Незалежнасці, 27А. Адзіны будынак, які застаўся ад Юр'еўскай вуліцы
Такім чынам у аўтсайдарах пакуль застаюцца Брэсцкая і Мінская вобласці. А яшчэ зноў ніводнага драўлянага будынка ці помніка манументальнага мастацтва. Але добра, што ў першай палове года ёсць нейкі план, запас аб'ектаў на год. Можа да канца года яшчэ якія помнікі падцягнуцца. Нагадаю, што падрыхтаваць прапанову на наданне ахоўнага статусу можа кожны, хоць гэта і складана.
#ахова #Антонаў #Браслаў #Параф'янава #Свержань #Бабруйск #Слонім #Мінск #Гродна
У Гомельскай вобласці:
* руіны царквы ў вёсцы Свержань Рагачоўскага раёна.
* Месца былога замка Сапегаў у вёсцы Антонаў Нараўлянскага раёна. (Першы раз чую пра такі!)
У Гродзенскай вобласці:
* Будынак Гродзенскага абласнога драматычнага тэатра. Нарэшце ўзяліся за савецкі мадэрнізм.
* Гістарычная частка Слоніма
У Магілёўскай вобласці:
* Новаствораны гістарычны цэнтр Бабруйска, у якім сёння 58 аб'ектаў, дапоўняць яшчэ 15 будынкамі.
У Віцебскай вобласці:
* Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Параф'янаве Докшыцкага раёна, пабудаваны ў пачатку XX стагоддзя ў стылі неабарока. Гэта брат-блізнюк касцёла ў Лынтупах, які атрымаў нарэшце ахоўны статус летась.
* Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі 1824 года ў неараманскім стылі ў Браславе.
У Мінску:
* Дом па праспекце Незалежнасці, 27А. Адзіны будынак, які застаўся ад Юр'еўскай вуліцы
Такім чынам у аўтсайдарах пакуль застаюцца Брэсцкая і Мінская вобласці. А яшчэ зноў ніводнага драўлянага будынка ці помніка манументальнага мастацтва. Але добра, што ў першай палове года ёсць нейкі план, запас аб'ектаў на год. Можа да канца года яшчэ якія помнікі падцягнуцца. Нагадаю, што падрыхтаваць прапанову на наданне ахоўнага статусу можа кожны, хоць гэта і складана.
#ахова #Антонаў #Браслаў #Параф'янава #Свержань #Бабруйск #Слонім #Мінск #Гродна
У Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей унесены цэлы шэраг габеленаў народнага мастака Беларусі Аляксандра Кішчанкі. Гэта вынікае з рашэння Міністэрства культуры.
Творы Кішчанкі і раней былі пад аховай дзяржавы. Гэта габелены «Музыка» (шыфр 722Ж000041) у Музычным каледжы імя Глінкі, габелен-заслона ў Оперным тэатры (722Ж000042) і найбольш вядомы «Габелен Века» (721Ж000038), які быў унесены ў кнігу рэкордаў Гінэса, як найвялікшы ў свеце.
Аказалася, што тэатральная заслона (два перадапошнія здымкі) толькі частка з серыі габеленаў, створаных Кішчанкам у 1970-1980-я гады для Опернага тэатра. У Беларускай акадэміі мастацтваў адшукаліся яшчэ тры габелены з гэтай серыі: «Беларусь», «Музыка», «Скарына» (першыя чатыры фота), якім цяпер прысвоены статус помнікаў мастацтва рэспубліканскага значэння (722Ж000113).
Яшчэ больш габеленаў з серыі адшукалася чамусьці ў Магілёве: «Космас», «Рэвалюцыя», «Песняры», а таксама два велізарныя габелены для фае (11,5х11,12 і 11,4х11,3 м). Як яны выглядаюць - невядома. Распаўсціся па Беларусі габелены маглі ў час апошняй рэканструкцыі тэатра - савецкаму мастацтву не было месца ў лоску і бляску абноўленых інтэр'ераў.
Сёння яны захоўваюцца ў Палацы культуры Магілёўскай вобласці, адкуль у час рэканструкцыі да Форума рэгіёнаў у 2018 годзе павыкідалі ўвесь "савецкі хлам", то бок усё дэкаратыўна-манументальнае мастацтва: столі з трохмерных элементаў, габелены, літыя металічныя перагадокі, люстры з літога шкла і наборныя драўляныя пано на сценах. Большасць проста выламалі і вывезлі на сметнік.
Невядома і што стала з вялікім габеленам «Мой родны край» Славы Сакалова і Зоі Літвінавай, які ўпрыгожваў фае (апошняе фота). Сёння ўсе інтэр'еры палаца зроблены ў стылі "дорага-багата", а габелены, напэўна, пыляцца ў кладоўках.
#габелены #ахова #Мінск #Магілёў
Творы Кішчанкі і раней былі пад аховай дзяржавы. Гэта габелены «Музыка» (шыфр 722Ж000041) у Музычным каледжы імя Глінкі, габелен-заслона ў Оперным тэатры (722Ж000042) і найбольш вядомы «Габелен Века» (721Ж000038), які быў унесены ў кнігу рэкордаў Гінэса, як найвялікшы ў свеце.
Аказалася, што тэатральная заслона (два перадапошнія здымкі) толькі частка з серыі габеленаў, створаных Кішчанкам у 1970-1980-я гады для Опернага тэатра. У Беларускай акадэміі мастацтваў адшукаліся яшчэ тры габелены з гэтай серыі: «Беларусь», «Музыка», «Скарына» (першыя чатыры фота), якім цяпер прысвоены статус помнікаў мастацтва рэспубліканскага значэння (722Ж000113).
Яшчэ больш габеленаў з серыі адшукалася чамусьці ў Магілёве: «Космас», «Рэвалюцыя», «Песняры», а таксама два велізарныя габелены для фае (11,5х11,12 і 11,4х11,3 м). Як яны выглядаюць - невядома. Распаўсціся па Беларусі габелены маглі ў час апошняй рэканструкцыі тэатра - савецкаму мастацтву не было месца ў лоску і бляску абноўленых інтэр'ераў.
Сёння яны захоўваюцца ў Палацы культуры Магілёўскай вобласці, адкуль у час рэканструкцыі да Форума рэгіёнаў у 2018 годзе павыкідалі ўвесь "савецкі хлам", то бок усё дэкаратыўна-манументальнае мастацтва: столі з трохмерных элементаў, габелены, літыя металічныя перагадокі, люстры з літога шкла і наборныя драўляныя пано на сценах. Большасць проста выламалі і вывезлі на сметнік.
Невядома і што стала з вялікім габеленам «Мой родны край» Славы Сакалова і Зоі Літвінавай, які ўпрыгожваў фае (апошняе фота). Сёння ўсе інтэр'еры палаца зроблены ў стылі "дорага-багата", а габелены, напэўна, пыляцца ў кладоўках.
#габелены #ахова #Мінск #Магілёў
Спадчына
Магілёў. Электрастанцыя.pdf
42.8 MB
Прыкладаем падрыхтаваную прапанову па наданні Магілёўскай электрастанцыі статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. З яе можна даведацца больш пра будынак, а таксама паглядзець з чаго мусіць складацца такі дакумент.
У прынцыпе прапанову падрыхтаваць можа кожны, але, як бачыце, у беларускіх умовах гэта часта праца ў нікуды.
#ахова
У прынцыпе прапанову падрыхтаваць можа кожны, але, як бачыце, у беларускіх умовах гэта часта праца ў нікуды.
#ахова
Зацверджаны праект зон аховы гісторыка-культурных каштоўнасцей, размешчаных на плошчы 17 Верасня ў Глыбокім - комплексу былога кляштара кармелітаў (сёння царквы) і Троіцкага касцёла.
Зоны аховы культавых збудаванняў ахопліваюць значную частку гістарычнага цэнтра, дзе некаторыя будынкі вызначаны як "каштоўнае гісторыка-архітэктурнае асяроддзе" (касой штрыхоўкай), чые фасады, форму і вышыню даху, асноўныя габарыты нельга навукова не абгрунтавана змяняць.
Гэта дамы
* па вул. М. Горкага, 4В
* па плошчы 17 Верасня, 5, дзе сёння мясцовы РАУС (фота 2)
* па плошчы 17 Верасня, 16, дзе сёння Сушы Wok (фота 3). Не пытайцеся, я не ведаю чаму менавіта гэты будынак.
* па вул. Савецкай, 4. Камяніца каля касцёла (фота 4), на якой вісіць шыльда (фота 5), што ў доме побач жыў вядомы пісьменнік Тадэвуш Даленга-Мастовіч.
* і яшчэ кавалак агароджы кляштара кармелітаў на рагу М. Горкага і Пушкіна (фота 6,7).
#ахова #Глыбокае #гістарычнаязабудова
Зоны аховы культавых збудаванняў ахопліваюць значную частку гістарычнага цэнтра, дзе некаторыя будынкі вызначаны як "каштоўнае гісторыка-архітэктурнае асяроддзе" (касой штрыхоўкай), чые фасады, форму і вышыню даху, асноўныя габарыты нельга навукова не абгрунтавана змяняць.
Гэта дамы
* па вул. М. Горкага, 4В
* па плошчы 17 Верасня, 5, дзе сёння мясцовы РАУС (фота 2)
* па плошчы 17 Верасня, 16, дзе сёння Сушы Wok (фота 3). Не пытайцеся, я не ведаю чаму менавіта гэты будынак.
* па вул. Савецкай, 4. Камяніца каля касцёла (фота 4), на якой вісіць шыльда (фота 5), што ў доме побач жыў вядомы пісьменнік Тадэвуш Даленга-Мастовіч.
* і яшчэ кавалак агароджы кляштара кармелітаў на рагу М. Горкага і Пушкіна (фота 6,7).
#ахова #Глыбокае #гістарычнаязабудова
Спадчына
Для чаго патрэбныя ахоўныя зоны гісторыка-культурных каштоўнасцей і дакладнае выкананне рэгламентаў: У Валожыне выявілі падмуркі будынка XVII стагоддзя на месцы будучай аўтастаянкі. У месцы ахоўнай зоны каля касцёла будаўнічыя работы павінны суправаджацца…
Дарэчы ніякае археалагічнае суправаджэнне ў Валожыне, дзякуючы якому былі выяўлены падмуркі найстарэйшай пабудовы горада, не спратрэбілася б яшчэ пару месяцаў таму. А ўсё таму, што толькі ў красавіку 2024 года быў зацверджаны, а з мая пачаў дзейнічаць праект зон аховы гісторыка-культурных каштоўнасцей на плошчы Свабоды.
Распрацоўшчыкі выдалі сапраўды якасны, дэталёва распрацаваны праект, які ахоплівае не толькі плошчу, але і ўсе прылеглыя наваколлі і выяўляе тыя каштоўныя будынкі, фота якіх часам нават немагчыма адшукаць у інтэрнэце - то бок бачная работа спецыяліста, а не фармальныя каляровыя квадрацікі.
Таму зон ахоў трэба рабіць як мага болей і як мага больш якаснымі!
#Валожын #ахова
Распрацоўшчыкі выдалі сапраўды якасны, дэталёва распрацаваны праект, які ахоплівае не толькі плошчу, але і ўсе прылеглыя наваколлі і выяўляе тыя каштоўныя будынкі, фота якіх часам нават немагчыма адшукаць у інтэрнэце - то бок бачная работа спецыяліста, а не фармальныя каляровыя квадрацікі.
Таму зон ахоў трэба рабіць як мага болей і як мага больш якаснымі!
#Валожын #ахова
На 46-й сесіі Камісіі сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, якая зараз праходзіць у Нью-Дэлі, было ў экстраным парадку разгледжана пытанне аб уключэнні ў Спіс сусветнай спадчыны руін манастыра Святога Іларыёна.
Прычынай спешкі сталі невыбіральныя ўдары Ізраіля па грамадзянскіх і культурных аб'ектах у сектары Газа, дзе знаходзіцца і гэты манастыр IV стагоддзя.
Манастыр быў узяты ЮНЕСКА пад часовую ахову яшчэ ў снежні 2023 года. Аднак гэта не зберагло яго ад частковага пашкоджання. Цяпер ён афіцыйна прызнаны сусветнай спадчынай пад пагрозай знішчэння. Гэта 6 аб'ект Спісу ў Палесціне і трэці, якому пагражае знічшэнне праз палітыку Ізраіля. Нават само наданне высокага статусу аб'ектам у Палесціне выклікае ў Ізраілі бурлівую рэакцыю і абвінавачванне ЮНЕСКА ва ўсіх смяротных грахах.
За час уварвання ў сектар Газа быццам бы для канчатковай ліквідацыі ХАМАС былі разбураны 195 аб'ектаў культурнай спадчыны Палесціны, у тым ліку бібліятэкі з каштоўнымі зборамі кніг і рукапісаў, музеі з калекцыямі старажытнасцей, старажытныя мячэці і цэрквы, месцы археалагічных раскопак.
Разбурэнне культурных аб'ектаў у час ваенных канфліктаў з'яўляецца ваенным злачынствам. Аднак Ізраіль не прызнае над сабой ніякіх юрысдыкцый і не лічыць патрэбным прытрымлівацца міжнародных нормаў.
19 чэрвеня Міжнародны суд ААН прызнаў анексію пасля 1967 года Ізраілем палесцінскіх земляў незаконнай, як і палітыку прымусовага высялення палесцінцаў, паўсюднага зносу іхніх дамоў, абмяжаванняў на перасоўванне і пражыванне, засяленне ізраільскімі пасляленцамі Усходняга Ерусаліма і Заходняга берага, ігнараванне гвалту з боку гэтых пасяленцаў да мясцовага насельніцтва, эксплуатацыю прыродных рэсурсаў рэгіёна і абмежаванне доступу палесцінцаў да крыніц пітной вады, а таксама прымяненне ізральскага заканадаўства на тэрыторыі дзяржавы Палесціна.
Але ізраільскім уладам пляваць на гэтае рэшэнне, а тым больш пляваць на статус аб'екта спадчыны ЮНЕСКА ў помніка на тэрыторыі Палесціны.
#Палесціна #вайна #ахова
Прычынай спешкі сталі невыбіральныя ўдары Ізраіля па грамадзянскіх і культурных аб'ектах у сектары Газа, дзе знаходзіцца і гэты манастыр IV стагоддзя.
Манастыр быў узяты ЮНЕСКА пад часовую ахову яшчэ ў снежні 2023 года. Аднак гэта не зберагло яго ад частковага пашкоджання. Цяпер ён афіцыйна прызнаны сусветнай спадчынай пад пагрозай знішчэння. Гэта 6 аб'ект Спісу ў Палесціне і трэці, якому пагражае знічшэнне праз палітыку Ізраіля. Нават само наданне высокага статусу аб'ектам у Палесціне выклікае ў Ізраілі бурлівую рэакцыю і абвінавачванне ЮНЕСКА ва ўсіх смяротных грахах.
За час уварвання ў сектар Газа быццам бы для канчатковай ліквідацыі ХАМАС былі разбураны 195 аб'ектаў культурнай спадчыны Палесціны, у тым ліку бібліятэкі з каштоўнымі зборамі кніг і рукапісаў, музеі з калекцыямі старажытнасцей, старажытныя мячэці і цэрквы, месцы археалагічных раскопак.
Разбурэнне культурных аб'ектаў у час ваенных канфліктаў з'яўляецца ваенным злачынствам. Аднак Ізраіль не прызнае над сабой ніякіх юрысдыкцый і не лічыць патрэбным прытрымлівацца міжнародных нормаў.
19 чэрвеня Міжнародны суд ААН прызнаў анексію пасля 1967 года Ізраілем палесцінскіх земляў незаконнай, як і палітыку прымусовага высялення палесцінцаў, паўсюднага зносу іхніх дамоў, абмяжаванняў на перасоўванне і пражыванне, засяленне ізраільскімі пасляленцамі Усходняга Ерусаліма і Заходняга берага, ігнараванне гвалту з боку гэтых пасяленцаў да мясцовага насельніцтва, эксплуатацыю прыродных рэсурсаў рэгіёна і абмежаванне доступу палесцінцаў да крыніц пітной вады, а таксама прымяненне ізральскага заканадаўства на тэрыторыі дзяржавы Палесціна.
Але ізраільскім уладам пляваць на гэтае рэшэнне, а тым больш пляваць на статус аб'екта спадчыны ЮНЕСКА ў помніка на тэрыторыі Палесціны.
#Палесціна #вайна #ахова