👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.16K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«غولی که نمی‌خواهد پیر شود»
—---------------------------------

این عکس به کمک دوربین گسترده-میدان شماره ۳ی تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده و کهکشانی با گذشته‌ای پرحادثه به نام ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ را نشان می‌دهد که داستان‌های بسیار برای گفتن دارد.

ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ به عنوان نمونه‌‌ی نامعمولی از گونه‌ای از کهکشان‌ها به نام کهکشان‌های عدسی شناخته شده. به طور معمول این دسته از کهکشان‌ها نمایی یکدست در آسمان دارند و بیشتر از ستارگان پیر و سرخ‌فام تشکیل شده‌اند. فضایی دلگیر و خسته‌کننده دارند، نه؟

ولی ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ به طور قطع یک عضو معمولی این رده از کهکشان‌ها نیست و به هیچ وجه مانند دیگران فضایی پیر و خسته‌کننده ندارد. در این کهکشان ویژگی‌هایی دیده شده که نشان می‌دهند به تازگی یک فرآیند #ستاره‌زایی بسیار بزرگ در آن انجام شده- رویدادی که به نام #ستاره‌فشانی شناخته می‌شود.

دلیل این فعالیت خشونت‌آمیز را باید در این واقعیت که ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ "تنها نیست" جستجو کرد. این کهکشان سه منطقه‌ی فشرده و چگال دارد که به نظر می‌رسد هر کدامشان هسته‌ی مرکزی یک کهکشان جداگانه هستند. اخترشناسان فکر می‌کنند ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ دو #کهکشان_کوتوله‌ ی بسیار کوچک‌تر که به آن نزدیک شده بودند را بلعیده و هنوز دارد آنها را هضم می‌کند. احتمال می‌رود همین رویارویی‌ها بوده که با فراهم آوردن انبوهی از گازهای تازه به عنوان سوخت تازه‌ی ستاره‌زایی، فرآیند ستاره‌فشانی را در ان‌جی‌سی ۱۲۲۲ آغاز کرده.

شکل و ساختار شگفت‌انگیز این کهکشان نخستین بار در عکس‌هایی که با تلسکوپ‌های معمولی گرفته شده بود دیده شد، ولی تنها تلسکوپ هابل بود که توانست جزییات ظریف ساختاری در آن را آشکار کند. این عکس که توسط هابل گرفته شده ساختارهایی خیره‌کننده را در این کهکشان به ما نشان داده و تاریخ رنگارنگ آن را آشکار کرده است.

بخش پس‌زمینه‌ی هموار کهکشان که از ستارگان پیر تشکیل شده، خود #کهکشان_عدسی اصلی است، و جلوی آن هم می‌توانیم به خوبی رشته‌های تیره‌ی غبار و رشته‌های درخشان گاز را ببینیم که هر دو به فرآیند نیرومند ستاره‌‌زایی در این کهکشان مربوطند.
https://goo.gl/ENuyTx

#تلسکوپ_فضایی_هابل #NGC_1222 #برخورد_کهکشانی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_52.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«ساده مثل این کهکشان
—------------------------------—
https://goo.gl/4osi9r
در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل یک کهکشان کوتوله‌ی نامنظم به نام ان‌جی‌سی ۴۷۸۹آ در صورت فلکی گیسو را می‌بینیم. ان‌جی‌سی ۴۷۸۹آ بی‌هیچ گفتگویی یک کهکشان آشفته و به هم ریخته است- ستارگان پراکنده‌اش بدون هیچ دسته‌بندی و ترتیبی در آسمان پخش شده‌اند و به آن نمایی داده‌اند که بسیار ساده‌تر و بی‌پیرایه‌تر از نمای عموزاده‌های پر زرق و برق مارپیچی و بیضیگونش است.

شاید به نظر برسد که اینها تنها ستارگانی پراکنده در آسمانند، ولی در واقع همگی با نیروی گرانش به یکدیگر وابسته‌اند و این نیرو آنها را کنار هم نگه داشته. رنگ‌های درون این تصویر به طور عمدی سیرتر شده‌اند تا آمیزه‌ی سرخ و آبی ستارگان کهکشان را بهتر نشان دهند. ستارگان آبی ستارگانی درخشان، داغ و پرجرم هستند که نسبت به ستارگان سرخ، بسیار جوان‌ترند. وجود هر دو دسته‌ی ستارگان نشان می‌دهد که همه‌ی آنها در خود این کهکشان و در درازنای تاریخ آن ساخته شده‌اند.

ان‌جی‌سی ۴۷۸۹آ با فاصله‌ی بیش از ۱۴ میلیون سال نوری یک کهکشانِ به نسبت نزدیک است و به ما اجازه می‌دهد تا بسیاری از ستارگان قلمرویش را تک به تک ببینیم. در این تصویر همچنین شمار بسیاری کهکشان را می‌بینیم که مانند لکه‌های کرکی کوچک در گوشه و کنار چارچوب پراکنده‌اند.

#NGC_4789A
#کهکشان_کوتوله #کهکشان_نامنظم #گیسو

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/NGC4789A.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کوتوله عجیب و غریب!»
—---------------------------
https://goo.gl/Fbzbd0
در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل کهکشان ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ را می‌بینیم، یک #کهکشان_کوتوله ی شگفت‌انگیز که با فاصله‌ی ۲۱ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی #خرس_بزرگ (به عربی: دب اکبر) جای دارد. #تلسکوپ_هابل این تصویر زیبا را با دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته است.

شاید با شنیدن واژه‌ی "کوتوله" به یاد چیزی خرد و کوچک بیفتید ولی نگذارید این عنوان فریبتان دهد- ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ چندین میلیارد ستاره در خود دارد! هر چند اگر بخواهیم با کهکشان خودمان که صدها میلیارد ستاره دارد بسنجیم، ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ به راستی کوچک‌تر است.

ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ عضو گروه کهکشانی مسیه ۱۰۱ است؛ گروهی که نامش را از درخشان‌ترین عضوش، کهکشان مارپیچی پرآوازه‌ی فرفره (ام۱۰۱) گرفته که با بازوهای بزرگ و خوش‌کرانش به عنوان یک "کهکشان طرح شکوهمند" شناخته می‌شود. کهکشان‌های مارپیچی خوش‌ریخت ام۸۱ و ام۷۴ نیز در این گروه جای دارند.

احتمال می‌رود ام۱۰۱ بخشی از شکوه خیره‌کننده‌ی ساختارش را وامدار برهم‌کنش‌های گرانشی با همسایگانش باشد. به هم ریختگی‌هایی که در ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ دیده می‌شود نیز می‌تواند دستاورد همین گونه بر هم‌کنش‌ها میان آن و ام۱۰۱ باشد. این درگیری‌های گرانشی باعث شده صفحه‌ی ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ نسبت به مرکزش جابجا شود.

گروه ام۱۰۱ و گروه محلی خودمان، هر دو درون #ابرخوشه‌_دوشیزه جای دارند بنابراین شاید بتوانیم ان‌جی سی ۵۴۷۴ را به گونه‌ای همسایه‌ی کیهانی خودمان هم بدانیم.

#NGC_5474 #M101

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/NGC5474.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«برای نخستین بار جایگاه یکی از درخشان‌ترین انفجارهای کیهان شناسایی شد» —---------------------------------------------------------------------------— https://goo.gl/kNG2Q3 * دانشمندان برای نخستین بار توانسته‌اند کهکشانی که یک #فوران_زودگذر_رادیویی در آن رخ…
ادامه ی پست پیشین👆🏼👆🏼👆🏼
... از آنجایی که FRBها پدیده‌هایی کوتاه مدتند، و از آنجایی که تلسکوپ‌های رادیویی تنها می‌توانند منطقه‌ی کوچکی از آسمان را در یک زمان پوشش دهند، تاکنون تنها ۱۸ مورد FRB یافته شده. از این میان، تنها یک FRB تکرارشونده بوده: FRB 121102 [درباره‌اش را خوانده بودید: * برای نخستین بار سیگنال های رادیویی "تکرارشونده" از سرچشمه ای ناشناخته در آسمان دریافت شد (https://goo.gl/dvlnRn)]

شامی چاترجی از دانشگاه کرنل در ایتاکای نیویورک که این یافته‌ها را در نشست انجمن اخترشناسی آمریکا در گریپواین تگزاس ارایه کرد می‌گوید: «ما جای قطعی آن را یافتیم. من حتی تا دو ماه پیش هم فکر نمی‌کردم بتوانیم این داستان بلند را تعریف کنیم، ولی اکنون می‌توانیم.»

میزبان کم‌توان
چاترجی و همکارانش این FRB را با بهره از آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جی. جانسکی که آرایه‌ای از ‌۲۷ رادیوتلسکوپ در نیومکزیکو است، و شبکه‌ی ۲۱-تلسکوپی VLBI اروپا رد این FRB را گرفتند.

این شبکه‌ها با هم می‌توانند به واگشودی (وضوحی) بسیار بیشتر از هر تک رادیوتلسکوپی دست یابند [از راه تداخل‌سنجی]. این افزایش دقت به چاترجی و همکارانش اجازه داد تا پس از مشاهده‌ی ۹ فوران دیگر از FRB 121102، آن را حدود ۱۰۰ هزار بار دقیق‌تر از تلاش‌های پیشین که با تک تلسکوپ‌ها انجام شده بود ردیابی کرده و برای نخستین بار به روشنی و بی هیچ ابهامی جایگاه آن را پیدا کنند.

چیزی که مایه‌ی شگفتی بود اینست که این FRB از جایی در یک کهکشان بی‌اندازه کم‌نور در آسمان می‌آید.

این میزبان کوچک و فروتن یک #کهکشان_کوتوله در فاصله‌ی بیش از ۲.۵ میلیارد سال نوری است که اگرچه قطرش تنها حدود یک دهم قطر کهکشان راه شیریست، ولی یک کهکشان ستاره‌زاست.

چاترجی می‌گوید: «تا پیش از برداشتن این گام، می‌توانستیم [تنها] بحث‌هایی بی‌پایان درباره‌ی فاصله‌ی FRBها و بنابراین چیزی و جایی که از آن می‌آیند انجام دهیم، ولی اکنون پاسخشان را می‌دانیم.»

اکنون گروهی از اخترشناسان با به کار بردن چندین رادیوتلسکوپ در گوشه‌و کنار دنیا، توانسته‌اند سرانجام جایگاه دقیق چشمه‌ی این فوران تکرارشونده را شناسایی کنند.

یک نمونه‌ی ویژه؟
دانستن جایی که یک FRB از آن می‌آید به دانشمندان اجازه می دهد برخی از چندین پیشنهادی که برای توضیح سرچشمه‌ی آنها داده شده را حذف کنند. این FRB از جایی بسیار دور آمده، پس می‌بایست بی‌اندازه پرانرژی و درخشان باشد- پس بعید است که FRBهای دیگر هم از جایی در فضای نزدیکمان آمده باشند.

دو توضیح برای سرچشمه‌ی FRB 121102 هنوز پابرجا هستند. نخستین احتمال اینست که این FRB می‌تواند از یک هسته‌ی کهکشانی فعال آمده باشد: یک منطقه‌ی درخشان پیرامون یک سیاهچاله در مرکز برخی از کهکشان‌ها که با فروکشیدن گاز و پلاسمای پیرامونش، امواج رادیویی می‌گسیلد.

ولی توضیح برتر پژوهشگران اینست که FRB 121102 و تابش‌های رادیویی پیاپی آن می‌تواند از یک پسمان ابرنواختر سرچشمه گرفته باشد که توسط یک ستاره‌ی نوترونی سریع-چرخان برافروخته می‌شود. از آنجایی که کهکشان میزبان این FRB همانند کهکشان‌های بی‌اندازه کم‌نوریست که درخشان‌ترین ابرنواخترها را دارند، این سناریو یک مورد فریبنده است- هر چند که برای اثباتش راه بسیار درازی در پیش است.

پیتر ویلیامز از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین می‌گوید: «چیزی که از این پژوهشنامه‌ها می‌آموزیم شاید برای همه‌ی FRBها کاربرد نداشته باشد.» احتمال دارد #FRB_121102 یک مورد ویژه بوده و نیز بسیار با FRBهای دیگر که تکرار نمی‌شوند تفاوت داشته باشد. ویلیامز می‌افزاید: «ولی کسان بسیاری جایگاه FRBهای دیگر را در جستجوی اجرامی شگفت‌انگیز کاویده‌اند و تاکنون هیچ چیز ویژه‌ی قانع‌کننده‌ای نیافته‌اند. این با کهکشان میزبان کم‌نوری که ما یافته‌ایم سازگار است.»

چاترجی اهمیت این نکته را چنین بیان می‌کند: «بالاترین اولویت ما برای آینده، یافتن یک FRB تکرارشونده‌ی دیگر است. ما در این زمان داریم درباره‌ی یک FRB از این گونه گفتگو می‌کنیم و نتیجه‌گیری از روی آن کار خطرناکی است.»

سه پژوهشنامه‌ در این باره منتشر شده: در نیچر، آستروفیکال جورنال، و نگارش برخط DOI.

🔴 درون چارچوب پیوست این تصویر، کهکشان میزبان FRB 121102 در طیف نور دیدنی (مریی) نشان داده شده🔴

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/FRB121102.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«ستاره زایی با احتمال وزش باد»
—---------------------------------
https://goo.gl/3XN9Zt
صورت فلکی کمتر شناخته شده‌ی تازی‌ها جایگاه اجرام گوناگون و دوردست بسیاریست- از جمله این کهکشان زیبا که به نام ان‌جی‌سی ۴۸۶۱ شناخته شده و حدود ۳۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد.

اخترشناسان هنوز برای رده‌بندی این کهکشان به توافق نرسیده‌اند: با آن که ویژگی‌های فیزیکی‌اش (مانند جرم، اندازه، و سرعت چرخش) نشانگر یک کهکشان مارپیچی است ولی نمای ظاهری‌اش بیشتر به یک دنباله‌دار می‌ماند که یک "سر" درخشان و فشرده و یک "دِم" کم‌نورتر پشت سرش دارد، ویژگی‌هایی که بیشتر با یک کهکشان کوتوله‌ی نامنظم همخوانی دارد.

با این حال کهکشان‌های کوچک و به هم ریخته‌ای مانند ان‌جی‌سی ۴۸۶۱ به اخترشناسان فرصتی جالب برای پژوهش می‌دهند. کهکشان‌های کوچک پتانسیل گرانشی کمتری دارند؛ معنای ساده‌اش اینست که اجرام درون آن برای حرکت به انرژی کمتری نیاز دارند تا در کهکشان‌های دیگر. در نتیجه رفتن به این سو و آن سو در چنین کهکشان کوچکی بسیار آسان است و شانس این که جریان‌ها و برون‌ریزی‌هایی از ذرات پرسرعت باردار در آنها به راه افتد بسیار بیشتر می‌شود. این جریان‌ها که به نام #باد_کهکشانی خوانده می‌شوند، می‌توانند با کمی تلاش از این کهکشان‌ها بیرون بزنند.

در ان‌جی‌سی ۴۸۶۱ هم بادهای کهکشانی [یا بادهای کیهانی] می‌توانند در پی فرآیندهای #ستاره‌زایی به راه بیفتند. دانشمندان می‌دانند که ستاره‌زایی‌هایی که دارد در "سر" رنگین و درخشان این کهکشان رخ می‌دهد، باید با آزاد کردن انرژی‌های هنگفت، جریان‌هایی از ذرات پرسرعت تولید کنند که از سر کهکشان بیرون زده و به بادهای گسترده‌تر کهکشانی بپیوندند. با این که بر پایه‌ی این نظریه، ان‌جی‌سی ۴۸۶۱ می‌بایست نامزدی عالی برای بررسی چنین بادهایی باشد، ولی در پژوهش‌هایی که به تازگی انجام گرفته هیچ اثری از باد کهکشانی در آن یافته نشده است.

#NGC_4861 #صورت_فلکی_تازی‌ها #کهکشان_کوتوله #کهکشان_نامنظم

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/NGC4861.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskie
«هم‌محله‌ای دورافتاده و منزوی ما»
—------------------------------

این جرم که نامش ("ولف-لاندمارک-ملو" یا WLM) را از سه دانشمندی که در یافتن و شناسایی‌اش نقش داشتند گرفته، یک کهکشان کوتوله‌ی تک و تنهاست.

کهکشان دبلیوال‌ام در صورت فلکی عمدتا جنوبی نهنگ (به عربی: قیطس) و در فاصله‌ی ۳ میلیون سال نوری راه شیری جای دارد و یکی از دورترین اعضای گروه محلی کهکشان‌هاست.

گرچه شاید این کهکشان هرگز با هیچ یک از اعضای گروه محلی و چه بسا هیچ کهکشان دیگری در تاریخ کیهان برهمکنشی نداشته، ولی باز هم مناطق صورتی‌فام ستاره‌زایی و ستارگان داغ، جوان و آبی فام در جاهایی از آن به چشم می‌خورد. ستارگان پیرترِ سرد و زردفامی هم در هاله‌ای که گستره‌ی این کهکشان کوچک را تا ۸۰۰۰ سال نوری ادامه داده پراکنده شده‌اند.

بسیار همانند قبیله‌ای ناشناخته در دل جنگل آمازون یا در جزیره‌ای در اقیانوس آرام، کهکشان دورافتاده و دست نخورده‌ی دبلیوال‌ام هم دیدگاهی کمیاب از سرشت آغازین کهکشان‌هایی به ما می‌دهد که بسیار کم از محیط خود تاثیر گرفته‌اند.

این تصویر باکیفیت از دبلیوال‌ام با بهره از دوربین ۲۶۸ مگاپیکسلی گسترده‌میدانِ اومگاکم (OmegaCAM) بر روی تلسکوپ پیمایشی وی‌ال‌تی در رصدخانه‌ی پارانالِ ESO گرفته شده.

#کهکشان_کوتوله #صورت_فلکی_نهنگ #گروه_محلی #apod
https://goo.gl/Iwh9ZB
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/05/WLM.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«نمای نزدیک از یک جزیره کوچک کیهانی»
—---------------------------------------
https://goo.gl/YCbciK

کهکشان‌های مارپیچی اغلب با شکوه و جلال تمام دیده می‌شوند. خوشه‌های ستارگان جوان و آبی‌فام و مناطق صورتی‌رنگ ستاره‌زاییِ آنها در بازوهای گسترده‌ی مارپیچی‌شان چشم‌ها را خیره می‌کند.

ولی کهکشان‌های نامنظم و کوچک مانند ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ در فاصله‌ی ۱۲ میلیون سال نوری زمین هم به سهم خود ستاره می‌سازند. این کهکشان با پهنای کمتر از ۲۰ هزار سال نوری، یک جزیره‌ی کوچک کیهانی تقریبا هم‌اندازه‌ی کهکشان ماهواره‌ای راه شیری خودمان، ابر ماژلانی بزرگ (ال‌ام‌سی) است و اغلب نیز با آن مقایسه می‌شود.

این تصویر چشمگیر توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل از این کهکشانِ به خوبی بررسی شده گرفته شده و با پردازش آن، تابش سرخ‌فامی که نماینده‌ی گاز هیدروژن است در آن پدیدار شود. این تابش سرخ‌فام، مناطق گسترده‌ی #ستاره‌زایی در ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ را نشان می‌دهد که برخی از آنها حتی از مناطق ستاره‌زایی در ابر ماژلانی بزرگ هم گسترده‌ترند، با کمان‌های بزرگ میان‌ستاره‌ای و حباب‌هایی که توسط ستارگان بزرگ و کوتاه‌عمر به فضا دمیده‌اند.

ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ عضو یک گروه کهکشانی در #صورت_فلکی_تازی‌ها است. هنچنین این کهکشان نخستین #کهکشان_کوتوله‌ ی شناخته شده‌ایست که یک جریان کشندی از ستارگان دارد. [در این باره خوانده بودید: یک کهکشان"کوچک" چگونه "بزرگ" می‌شود؟ (https://goo.gl/4tTkDa)]

#apod
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/NGC4449.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کوچک ولی پراهمیت»
—------------------—

در این عکسِ #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا، یک کهکشان کوتوله به نام ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ در #صورت_فلکی_اژدها را می‌بینیم. فاصله‌ی این کهکشان از زمین حدود ۴۴ میلیون سال نوریست، یعنی در همسایگی راه شیری جای دارد. به لطف همین نزدیکی به ما، ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ هدفی عالی برای بررسی کهکشان‌های کوتوله است.

ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ به داشتن جرمی حدود یک صدم راه شیری، یک کهکشان کوتوله‌ی به نسبت انبوه و چگال به شمار می‌آید. این کهکشان به دلیل شمار به نسبت کمِ ستارگانش به عنوان یک #کهکشان_کوتوله رده‌بندی شده، ولی بازوهای مارپیچی شل و ولش باعث شده در رده‌های کهکشان‌های مارپیچی میله‌ای نیز گنجانده شود. این ساختار که در این عکس نمایانست، کهکشان را مانند چرخ‌دنده‌ای به هم ریخته نشان می‌دهد.

ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ با وجود کوچکی‌اش، به دلیل نزدیک بودن به زمین از پشت تلسکوپ‌های به نسبت کوچک نیز دیده می‌شود، حتی به کوچکی تلسکوپی که نخستین بار در سال ۱۸۰۱، ویلیام هرشل به کمکش آن را دید.

اخترشناسان هنگامی که به سراغ کهکشان‌های کوتوله‌ای مانند ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ می‌روند، با شگفتی‌های کیهانی بسیاری روبرو می‌شوند. برای نمونه، این که پراکندگی #ماده‌_تاریک در کهکشان‌های کوتوله بسیار گیج‌کننده است (مساله‌ی "هاله‌ی تیزه‌ای" یا مساله‌ی تیزه-مرکز)، و این که شبیه‌سازی‌های ما از کیهان پیش‌بینی می‌کند که کهکشان‌های کوتوله باید بسیار پرشمارتر از چیزی که پیرامونمان می‌بینیم باشند ("مساله‌ی کهکشان کوتوله" یا "ماهواره‌های گمشده").

#کهکشان_مارپیچی
https://goo.gl/whxLKP
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/NGC5949.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«کشف کهکشانی که می‌تواند نماینده‌ای برای نخستین کهکشان‌های کیهان باشد»
—------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/55T4Ch
* بر پایه‌ی گزارش گروهی از پژوهشگران، کهکشان کوتوله‌‌ای که به تازگی در #صورت_فلکی_سیاهگوش یافته شده شاید بتواند به ما در شناخت رشد و فرگشت شیمیایی کیهان آغازین کمک کند.

این یافته‌ی تازه که گزارش آن در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده نشان می‌دهد که سطح اکسیژن در این کهکشان کاین کهکشان کوچک، که ۶۳۰ میلیون سال نوری با زمین فاصله دارد، از هر کهکشان ستاره‌ساز دیگری که تاکنون یافته شده کمتر است، و از همین رو می‌تواند نمایی از کهکشان‌های روزگار آغازین کیهان را به ما نشان دهد.

اخترشناسان می‌دانند که نخستین کهکشان‌های کیهان در زمان شکل‌گیری، همنهش شیمیایی ساده‌ای داشتند- به طور عمده از هیدروژن و هلیوم ساخته شده بودند، یعنی عنصرهایی که پس از مهبانگ (انفجار بزرگ)، در سه دقیقه‌ی نخست تاریخ کیهان ساخته شده بودند. #اکسیژن بعدها آمد، هنگامی که ستارگان بزرگ ساخته شدند و با همجوشی هسته‌ای در مرکرشان، و نیز در روند مرگ انقجاریشان عنصرهای سنگین‌تر و پیچیده‌تر را ساختند، و سرانجام جهانی پر از کهکشان اکسیژن‌دار، از جمله راه شیری خودمان را ساختند.

کهکشان‌های کم‌اکسیژن آغازین به اندازه‌ای از ما دورند و به اندازه‌ای کم‌نورند که دیدنشان تقریبا ناممکن است، ولی کهکشان‌های کوتوله‌ی ستاره‌زای نزدیک‌تر، که مانند کهکشان‌های آغازین اکسیژن بسیار کمی هم دارند، دیدنشان آسان‌تر است و می‌توانند نمایی از آنها به ما بدهند. بدبختانه این کهکشان‌های کوچک و کم‌اکسیژن نزدیک، که اکنون ستارگان بزرگ و آبی‌فام بسیاری می‌سازند، بسیار کمیابند. ولی اگر یافته شوند می‌توانند بینش‌هایی ارزشمند درباره‌ی چگونگی پیدایش نخستین کهکشان‌های کیهان در ۱۳ میلیارد سال پیش، و در نتیجه درباره‌ی دگرگونی‌های کیهان آغازین به ما بدهند.

کهکشان کوتوله‌ی ستاره‌زایِ درون این پژوهش، در فرآیند یک نقشه‌برداری گسترده از آسمان که همچنان ادامه دارد، به نام "پیمایش دیجیتالی آسمان اسلون" (SDSS) یافته شد. این کهکشان در نقشه‌ها مانند نقطه‌ای که ارزش یررسی داشت دیده می‌شد. اخترشناسان سپس با بهره از "تلسکوپ دوچشمی بزرگ" نیرومند در آریزونا، بررسی بیشتری روی آن انجام دادند. داده‌های این تلسکوپ نشان دادند که این کهکشان ستاره‌ساز کوچک که J0811+4730 نامیده شده، یک رکوردشکن است: محتوای اکسیژن آن -نشانه‌ای از سادگی یک کهکشان- ۹ درصد کمتر از همه‌ی کهکشان‌هاییست که تاکنون یافته شده.

اخترشناس دانشگاه ویرجینیا، ترینه توآن که یکی از نویسندگان پژوهش نیز هست می‌گوید: «ما دریافتیم که درصد چشمگیری از جرم ستاره‌ای این کهکشان تنها همین چند میلیون سال پیش ساخته شده‌، یعنی این یکی از بهترین همتاهای کهکشان‌های آغازینست که تاکنون یافته‌ایم. این کهکشان به دلیل سطح بی‌اندازه پایین اکسیژنش، نماینده‌ای در دسترس برای کهکشان‌های ستارزایی‌ست که یک تا دو میلیارد سال پس از #مهبانگ پدید آمدند، در دوره‌ی آغازینِ کیهانی ۱۴ میلیارد ساله‌مان.»

این #کهکشان_کوتوله به یک دلیل دیگر نیز مورد علاقه‌ی دانشمندان است: می‌تواند سرنخ‌هایی درباره‌ی چگونگی فرآیند باز-یونش (یونش دوباره‌ی) کیهانِ ساده‌ی آغازین توسط نخستین ستارگان به ما بدهد، فرآیندی که "دوران تاریک" کیهان را پایان داد و کیهان را از محیطی تاریک و انباشته از گازهای خنثا به محیطی یونیده با ساختارهای پیچیده‌ای که امروزه می‌بینیم تبدیل کرد.

به گفته‌ی توآن، این کهکشان کوچک دارد به سرعت و با نرخ یک چهارم راه شیری ستاره می‌سازد- با آن که جرم ستاره‌ایش ۳۰ هزار بار کمتر از راه شیری است. ۸۰ درصد از ستارگان این کهکشان تنها در چند میلیون سال گذشته پدید آمده‌‌اند و از آن کهکشانی بسیار جوان ساخته‌اند که پرتوهای یونیده کننده‌ی فراوانی تولید می‌کند.

در همین زمینه:
* چرا می گویند "ما از مواد ستاره ای ساخته شده ایم"؟ (https://goo.gl/eEEnCG)
* ساخته شدن جهان کمی بیش از ۶ روز طول کشید (https://goo.gl/HVpEio)
* روزگار تاریک کیهان چگونه به سر آمد؟ (https://goo.gl/rhRmSU)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/oxygen.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«در جستجوی بازوی گمشده»
—-------------------------

در این تصویر تازه‌ی #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا ان‌جی‌سی ۴۶۲۵ را می‌بینیم، کهکشان کوتوله‌ای که با فاصله‌ی حدود ۳۰ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی تازی‌ها جای دارد. عکس با دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی تلسکوپ هابل (ACS) گرفته شده و تک بازوی مارپیچ این کهکشان را که نمایی نامتقارن به ساختارش داده نشان می‌دهد. ولی کهکشان‌های مارپیچی که دستکم دو بازو دارند، پس چرا این کهکشان تک‌-بازو است؟

اخترشناسان به امید گره‌گشایی از این راز کیهانی، ان‌جی‌سی ۴۶۲۵ را در طول موج‌های گوناگون بررسی کرده‌اند. نخستین پاسخ‌ از رصدهای فرابنفش به دست آمد: در این طیف، قرص کهکشان چهار برابر چیزی که در این تصویر می‌بینیم دیده می‌شود، نشانه‌ای از این که شمار فراوانی از ستارگان بسیار جوان و داغ دارند در بخش‌های بیرونی کهکشان ساخته می‌شوند (به دلیل همین داغی و جوانی به طور عمده در طیف فرابنفش دیده می‌شوند).

این ستارگان جوان سنی کمتر از یک میلیارد سال دارند و حدود ۱۰ برابر جوان‌تر از ستارگانی‌اند که اینجا در طیف دیدنی (مریی) دیده می‌شوند. دانشمندان در آغاز پنداشتند این ستاره‌زایی‌های گسترده در پی برهم‌کنش ان‌جی‌سی ۴۶۲۵ با یک کهکشان کوتوله‌ی دیگر در آن نزدیکی به نام ان‌جی‌سی ۴۶۱۸ به راه افتاده است. به گمان آنها، ان‌جی‌سی ۴۶۱۸ است که با همسایه‌آزاری خود ان‌جی‌سی ۴۶۲۵ را به ستوه آورده و باعث شده همه‌ی بازوهای مارپیچی‌اش به جز یکی را از دست بدهد. در سال ۲۰۰۴ اخترشناسان اثباتی بر این مدعا یافتند و آن این بود که گازهای بیرونی‌ترین بخش‌های #کهکشان_کوتوله‌ ی ان‌جی‌سی ۴۶۱۸ به شدت از ان‌جی‌سی ۴۶۲۵ تاثیر گرفته‌اند، چیزی که نشانگر برهم‌کنش‌های گرانشی نیرومند میان این دو است.

#کهکشان_مارپیچی #برخورد_کهکشانی #ستاره‌زایی
https://goo.gl/BAF8H3
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/NGC4625.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«آشفته‌بازاری از ستارگان»
—---------------------—

کهکشان آی‌سی ۴۷۱۰ که در سال ۱۹۰۰ توسط اخترشناس استوارت دولیل یافته شد و اینجا در عکسی از تلسکوپ فضایی هابل دیده می‌شود چشم‌اندازی با زیبایی انکارناپذیر دارد. این کهکشان ابری شلوغ از ستارگان درخشان است، با توده‌های برافروخته‌ی مناطق ستاره‌زایی که پیرامون لبه‌اش پراکنده‌اند.

آی‌سی ۴۷۱۰ یک کهکشان کوتوله‌ی نامنظم است. چنان چه از نامشان برمی‌آید، این گونه کهکشان‌ها پیکره‌ای بی‌نظم و نمایی آشفته دارند، بدون هیچ کوژی مرکزی یا بازوی مارپیچی- آنها آشکارا متفاوت با کهکشان‌های مارپیچی و بیضیگون هستند. احتمال می‌رود کهکشان‌های نامنظم روزگاری مارپیچی یا بیضیگون بوده‌اند، ولی با گذشت زمان در فرآیندهای ادغام با دیگر کهکشان‌ها، در اثر نیروهای گرانشی که بر آنها وارد می‌شده آشفته شده‌اند. کوتوله‌های نامنظم در شناخت کلی ما از فرگشت کهکشان‌ها ارزش ویژه‌ای دارند زیرا گمان می‌رود آنها همانند نخستین کهکشان‌های کیهان هستند.

آی‌سی ۴۷۱۰ حدود ۲۵ سال نوری با زمین فاصله دارد و در صورت فلکی #طاووس دیده می‌شود. این صورت فلکی که در آسمان نیمکره‌ی جنوبیست همچنین سومین خوشه‌ی کروی درخشان آسمان (ان‌جی‌سی ۶۷۵۲)، کهکشان مارپیچی ان‌جی‌سی ۶۷۴۴، و شش سامانه‌ی سیاره‌ایِ شناخته شده (از جمله اچ‌دی ۱۸۱۴۳۳ که میزبان یک ابرزمین است) را هم در بر دارد.

داده‌های این تصویر به کمک دوربین پیمایش پیشرفته‌ی هابل (ACS) گردآوری شده.

#تلسکوپ_هابل #کهکشان_کوتوله
https://goo.gl/zrvZzv
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/IC4710.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کوتوله جوان و پرانرژی»
-------------------------

در این تصویر فریبنده‌‌ی تلسکوپ فضایی هابل یک کهکشان کوتوله‌ی تنها در فاصله‌ی ۱۰۰ میلیون سال نوری زمین را می‌بینیم. این یک کهکشان از رده‌ی کهکشان‌های "کوتوله‌ی فشرده‌ی آبی" به نام اِسو ۳۳۸-۴ در صورت فلکی تاج جنوبی است.

کوتوله‌های فشرده‌ی آبی یا BCDها به دلیلِ داشتن مناطق ستاره‌زایی به شدت آبی‌فام در هسته‌هایشان چنین نامی گرفته‌اند. هسته‌ی اسو ۳۳۸-۴ هم چنین ویژگی‌ای دارد و انباشته از ستارگان درخشان جوانیست که حریصانه هیدروژن می‌سوزاند. این ستارگان با وجود داشتن سوخت فراوان هیدروژن، عمری کوتاه دارند زیرا این همه هیدروژن را تنها در چند میلیون سال، که چشم بر هم زدنی در استاندارد کیهانیست، می‌سوزانند و به پایان زندگی می‌رسند.

ستارگان آبی جوانی که در مرکز این تصویر، غرق در ابرهای گاز و غبار دیده می‌شوند دستاورد برخوردی تازه میان اسو ۳۳۸-۴ و یک کهکشان سرگردان است. این رویارویی کهکشانی ابرهای گاز و غبار پیرامون اسو ۳۳۸-۴ را آشفته کرده و همین به آغاز ستاره‌فشانی‌های آتشین در آن انجامیده.

یک نمونه‌ی دیگر از این کهکشان‌ها را اینجا دیده بودید: 🔹کهکشان کوتوله با ظاهر جوان
#کهکشان_کوتوله #برخورد_کهکشانی

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/ESO338-4.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«تلسکوپ هابل یک هم‌محله‌ای تازه برای کهکشان راه شیری پیدا کرده»
-----------------------------------------------------------------

* کهکشان ما یک همسایه‌ی دیگر هم دارد.

تلسکوپ فضایی هابل یک #کهکشان_کوتوله را در حیاط خلوت کیهانی‌مان، تنها ۳۰ میلیون سال نوری دورتر از راه شیری پیدا کرده (این شاید فاصله‌ی بسیاری به نظر بیاید ولی یادتان باششد که کیهانِ دیدارپذیر پهنایی به بزرگی ۹۳ میلیارد سال نوری دارد).

این یافته‌ای شانسی توسط یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان بود که در تلاش بودند کوتوله‌های سفید در خوشه‌ی کروی ان‌جی‌سی ۶۷۵۲ در صورت فلکی طاووس که عضو کهکشان راه شیری خودمانست را به کمک تلسکوپ فضای هابل بررسی کنند.

در عکس‌های هابل یک توده‌ی ستاره‌ای نامعمول دیده شد. درخشش و دمای ستارگانِ این توده نشان می‌داد که در آن سوی خوشه‌ی ان‌جی‌سی ۶۷۵۲ جای دارند، و در حقیقت عضو یک کهکشانِ پیشتر ناشناخته هستند.

این کهکشان به نام را "بدین ۱" نامیده‌اند، برگرفته از نام رهبر گروه، ال. آر. بدین از رصدخانه‌ی اخترشناسی پادووای ایتالیا. پژوهشگران آن را یک "کوتوله‌ی کره‌گون" به پهنای تنها ۳۰۰۰ سال نوری شناسایی کرده‌اند؛ مقایسه کنید با راه شیری که قرص مارپیچی‌اش قطری نزدیک به ۱۰۰ هزار سال نوری دارد. کهکشان‌های کوتوله‌ی کره‌گون پدیده‌های کمیابی نیستند؛ تا همین جا هم بیش از ۲۰ کوتوله‌ی کره‌گون که ماهواره‌ی کهکشان راه شیری‌اند شناسایی شده. ولی به گفته‌ی اعضای گروه، بدین ۱ از برخی جهات نمونه‌ی ویژه‌ایست.

یکی این که بدین ۱ حدود ۲ میلیون سال نوری از نزدیک‌ترین کهکشان بزرگ (ان‌جی‌سی ۶۷۴۴) که می‌تواند میزبانش باشد فاصله دارد. پس بدین ۱ شاید جداافتاده‌ترین و منزوی‌ترین کهکشان کوتوله‌ی خُردیست که تاکنون شناخته شده.

ویژگی دیگر بدین ۱ سن آنست.

اعضای گروه هابل نوشته‌اند: «اخترشناسان از روی ویژگی‌های ستارگان ان کهکشان پی بردند که سنی حدود ۱۳ میلیارد سال دارد؛ تقریبا هم‌سن خود کیهان. بدین ۱ به دلیل جداافتادگی آن -که باعث شده کمترین برهمکنش را با کهکشان‌های دیگر داشته باشد- و سنش، جرمیست که در بیان اخترشناسی به عنوان یک فسیل زنده‌ی به جا مانده از روزگار آغازین کیهان شناخته می‌شود.

این پژوهشگران یافته‌های خود را روز ۳۱ ژانویه، درشماره‌ی برخط ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر کرده‌اند.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/02/Bedin1.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky