👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.14K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«دو دنباله‌دار و یک کهکشان در یک تصویر»
—-------------------------------------------------
https://goo.gl/aZqfz2
در این میدان دید گسترده و زیبای ۴ در ۲.۵ درجه‌ای از آسمان شب که روز ۱ دسامبر گرفته شده، دو #دنباله‌دار دیده می‌شود. ولی لکه‌ی روشن بالا، سمت چپ یکی از آنها نیست.

این لکه، کهکشان مارپیچی درخشان #ام۵۱ یا مسیه ۵۱ است که به نام #کهکشان_گرداب هم شناخته می‌شود و درست بیرون از دسته‌ی ملاقه‌ی خرس بزرگ (دب اکبر) در آسمان نیمکره‌ی شمالی دیده می‌شود.

هر دوی این دنباله‌دارها میهمانان تازه‌ی بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی‌اند، یعنی برای نخستین بار است که گذرشان به اینجا افتاده. این دو که نماهایی متفاوت با یکدیگر دارند، هنوز از پشت تلسکوپ کم‌نورند و در زمان سپیده‌دم، بر فراز افق شمالی دیده می‌شوند.

پایین، سمت چپ چشم‌انداز دنباله‌دار نئووایز (C/2016 U1) را می‌بینیم که به تازگی یافته شده و گیسوی افشان گِردش از تابش فلورسانس گاز کربن دواتمی‌اش زیر نور خورشید به رنگ سبز می‌درخشد.

در بالا، سمت راست هم دنباله‌دار جانسون (C/2015 V2) دیده می‌شود که نور خورشید را با غبارهای درون گیسو و دُم باریک و کشیده‌اش بازمی‌تاباند.

#نئووایز #جانسون #C2015_V2
#C2016_U1 #apod #خرس_بزرگ

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/galaxy-comets.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«کوتوله عجیب و غریب!»
—---------------------------
https://goo.gl/Fbzbd0
در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل کهکشان ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ را می‌بینیم، یک #کهکشان_کوتوله ی شگفت‌انگیز که با فاصله‌ی ۲۱ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی #خرس_بزرگ (به عربی: دب اکبر) جای دارد. #تلسکوپ_هابل این تصویر زیبا را با دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته است.

شاید با شنیدن واژه‌ی "کوتوله" به یاد چیزی خرد و کوچک بیفتید ولی نگذارید این عنوان فریبتان دهد- ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ چندین میلیارد ستاره در خود دارد! هر چند اگر بخواهیم با کهکشان خودمان که صدها میلیارد ستاره دارد بسنجیم، ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ به راستی کوچک‌تر است.

ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ عضو گروه کهکشانی مسیه ۱۰۱ است؛ گروهی که نامش را از درخشان‌ترین عضوش، کهکشان مارپیچی پرآوازه‌ی فرفره (ام۱۰۱) گرفته که با بازوهای بزرگ و خوش‌کرانش به عنوان یک "کهکشان طرح شکوهمند" شناخته می‌شود. کهکشان‌های مارپیچی خوش‌ریخت ام۸۱ و ام۷۴ نیز در این گروه جای دارند.

احتمال می‌رود ام۱۰۱ بخشی از شکوه خیره‌کننده‌ی ساختارش را وامدار برهم‌کنش‌های گرانشی با همسایگانش باشد. به هم ریختگی‌هایی که در ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ دیده می‌شود نیز می‌تواند دستاورد همین گونه بر هم‌کنش‌ها میان آن و ام۱۰۱ باشد. این درگیری‌های گرانشی باعث شده صفحه‌ی ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ نسبت به مرکزش جابجا شود.

گروه ام۱۰۱ و گروه محلی خودمان، هر دو درون #ابرخوشه‌_دوشیزه جای دارند بنابراین شاید بتوانیم ان‌جی سی ۵۴۷۴ را به گونه‌ای همسایه‌ی کیهانی خودمان هم بدانیم.

#NGC_5474 #M101

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/NGC5474.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کهکشانی پر از شمع‌های استاندارد»
—------------------------------—

این #کهکشان_مارپیچی دلربا و فریبنده که در صورت فلکی #خرس_بزرگ دیده می‌شود ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ نام دارد و فاصله‌اش از زمین حدود ۶۵ میلیون سال نوریست، یعنی نوری که از آن می‌بینیم ۶۵ میلیون سال پیش از آن جدا شده بوده، درست در زمان انقراض دایناسورها.

کهکشان پرستاره‌ی ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ به سهم خود میزبان پدیده‌ها و رویدادهای چشمگیری بوده. در سال ۲۰۱۱ اخترشناسان بیننده‌ی انفجار ابرنواختری از گونه‌ی "یکم‌ای" (Type Ia) بودند که البته در این تصویر دیده نمی‌شود. همه‌ی این اجرام درخشان اوج درخشش یکسانی دارند و به اندازه‌ی کافی پرنور هستند که از فاصله‌های بسیار دور هم دیده شوند.

ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ چندین ستاره‌ی تپنده از گونه‌ی متغیرهای قیفاووسی نیز دارد. روشنایی این ستارگان با نرخی تغییر می‌کند که تقریبا همخوان با درخشندگی ذاتی‌شان است، و همین آنها را به فانوس‌هایی آرمانی (شمع‌های استاندارد) برای اندازه‌گیری دقیق فاصله‌ی کهکشان‌های به نسبت نزدیک تبدیل کرده است.

اخترشناسان به جستجوی متغیرهای قیفاووسی در کهکشان‌های نزدیکی که ابرنواختر یکم‌ای هم دارند می‌پردازند تا بتوانند درخشش واقعی هر دو گونه ستاره را با هم بسنجند (مقایسه کنند). اطلاعات درباره‌ی درخشش آنها برای واسنجی (کالیبریزاسیون) تابندگی ابرنواخترهای یکم‌ای در کهکشان‌های دوردست به کار می‌رود و از این راه اخترشناسان می‌توانند فاصله‌ی آن کهکشان‌ها تا زمین را اندازه بگیرند، و با دانستن فاصله‌ی درست کهکشان‌های دور و نزدیک هم می‌توانند نرخ گسترش کیهان را تعیین و پالایش کنند.

این عکس در سال ۲۰۱۵ به کمک دوربین میدان گسترده‌ی شماره ۳ی #تلسکوپ_فضایی_هابل، و در برنامه‌ای برای بهبود دقت ثابت هابل (عددی که نرخ گسترش کیهان را نشان می‌دهد) گرفته شد.
https://goo.gl/QgyrwV
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/NGC3972.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«فرفره غول‌پیکر آسمان در کنار همدمش»
—-------------------------------------

#کهکشان_مارپیچی بزرگ و زیبای ام۱۰۱ یکی از آخرین ورودی‌ها در فهرست پرآوازه‌ی شارل مسیه بود، ولی به هیچ وجه یکی از کوچک‌ترین‌های آن نبود.

این کهکشان با پهنای ۱۷۰ هزار سال نوری، کهکشانی غول‌پیکر است، به بزرگی تقریبا دو برابر کهکشان راه شیری خودمان. همچنین ام۱۰۱ یکی از سحابی‌های مارپیچی اصلی بود که به کمک "لویاتان پارسونزتاون"، تلسکوپ بزرگ سده‌ی ۱۹ ساخته‌ی لردِ راس -ویلیام پارسونز- رصد شد.

در پیش‌زمینه‌ی این عکس که از پشت تلسکوپ‌های پیشرفته‌ی امروزی گرفته شده، چند ستاره‌ی پرنور کهکشان خودمان را می‌بینیم و در پس‌زمینه، گوشه‌ی پایین سمت راست نیز همدم ام۱۰۱ به چشم می‌خورد- کهکشان‌ کوتوله‌ی ان‌جی‌سی ۵۴۷۴.

رنگ‌های ستارگان راه شیری را در ستارگان این جزیره‌ی بزرگ کیهانی هم می‌توان یافت. هسته‌ی آن از نور زردفام ستارگان پیر و سرد می‌درخشد. بازوهای گسترده‌ی آن هم با رنگ‌های آبی ستارگان جوان‌تر و داغ‌تر، رگه‌های تیره‌ی غبار، و همچنین مناطق سرخ‌فام ستاره‌زایی آراسته شده است.

ام۱۰۱ که به نام کهکشان فرفره نیز شناخته می‌شود، با فاصله‌ی ۲۳ میلیون سال نوری از زمین، در مرزهای صورت فلکی شمالی #خرس_بزرگ دیده می‌شود.

به هم‌ریختگی همدم آن، ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ می‌تواند دستاورد کشمکش گرانشی با همسایه‌ی بزرگش، ام۱۰۱ در گذشته بوده.

#apod
https://goo.gl/i777dU
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180504.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«عدسی غبارآلود»
-----------------

اینجا تصویرِ تلسکوپ فضایی #هابل ناسا از کهکشانی به نام ان‌جی‌سی ۴۰۳۶ را می‌بینیم- یک #کهکشان_عدسی که با فاصله‌ی حدود ۷۰ میلیون سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی #خرس_بزرگ دیده می‌شود.

ویژگی این کهکشان، رگه‌های بی‌نظمی از غبارست که الگوی یک چرخه‌ی مارپیچی را به گرد مرکز آن ساخته‌اند. این هسته با منطقه‌ای افشان از گاز و غبار در بر گرفته شده که تا دوردست فضا گسترده شده و تابش گرم و افشانی که اینجا می‌توانیم می‌بینیم را پدید آورده.

خود مرکز کهکشان هم جای شگفت‌انگیزیست، این بخش چیزیست که به نام یک هسته‌ی کهکشانی لاینری (LINER-type) شناخته می‌شود، یعنی در طیفش خطوط گسیلشی ویژه‌ای دارد- واژه‌ی لاینر (Liner) کوتاه شد‌ه‌ی Low-ionization nuclear emission-line region است و به معنای هسته‌ایست که خطوط گسیلشی طیفش به طور عمده از آنِ اتم‌هایی با یونش کم یا کاملا خنثا مانند O ،O ،+N+، و S+ باشد.

تک‌ستاره‌ی روشن و زردفامی که سمت راستِ پایینِ هسته دیده می‌شود عضو آن کهکشان نیست، بلکه یکی از ستارگان کهکشان خودمانست که در راستای دید ما از ان‌جی‌سی ۴۰۳۶ جای دارد و یک روشنایی نقطه‌ای به چشم‌انداز ما از این کهکشان افزوده است.

به دلیل همین روشنایی نسبی، ان‌جی‌سی ۴۰۳۶ را می‌توان با تلسکوپ‌های خانگی هم پیدا کرد و از همین رو این کهکشان میان ستاره‌شناسان آماتور و عکاسان نجومی محبوبیت یافته است.

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/NGC4036.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کهکشان باده»
--------------

یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌ها در آسمان سیاره‌ی زمین کهکشانیست هم‌اندازه‌ی راه شیری خودمان: کهکشان بزرگ و زیبای ام۸۱. این کهکشان مارپیچی شکوهمند را می‌توانید در صورت فلکی شمالی #خرس_بزرگ (دب اکبر) پیدا کنید.

این #کهکشان_مارپیچی فَرساز و آراسته که به نام‌های ان‌جی‌سی ۳۰۳۱ و کهکشان باده (برگرفته از نام یابنده‌اش در سده‌ی ۱۸) هم شناخته می‌شود در صورت فلکی شمالی خرس بزرگ جای دارد.

در این تصویر تلسکوپی پُرجزییات، ساختارهای گوناگون فراوانی را در این کهکشان می‌بینیم، از هسته‌ی زردفام و درخشان و بازوان مارپیچی آبی‌فامش گرفته تا مناطق ستاره‌زایی با رنگ ویژه‌ی صورتی، و همچنین رگه‌های تاب‌خورده‌ی غبار کیهانی که از نظر اندازه، تقریبا برابر با کهکشان راه شیری‌اند.

رگه‌های غباری را هم می‌بینیم که بر خلاف دیگر ساختارهای مارپیچی برجسته‌ی این کهکشان، عملا از درون قرص ام۸۱ گذشته (سمت چپ مرکز)؛ این رگه‌های غبارِ کج و وارونه یادگار گذشته‌ی آشفته‌ی ام۸۱ است و می‌تواند دستاورد ماندگارِ یک رویارویی نزدیک میان ام۸۱ و همدم کوچکترش، کهکشان ام۸۲ باشد [این حلقه به نام حلقه‌ی آرپ ناخته می‌شود-م].

بررسی موشکافانه‌ی ستارگان متغیر درون ام۸۱ باعث یکی از بهترین مسافت‌‌سنجی‌ها برای یک کهکشان بیگانه انجام شده و فاصله‌ی آن از زمین به گونه‌ای بسیار خوب اندازه گرفته شود: ۱۱.۸ میلیون سال نوری.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/04/ap190417.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky