47 #یاش آز دئییل
#همت_شهبازی
47 یاشا دولماق، عؤمرون اوغلان چاغینی ایتیرمک دئمکدیر. انسان یاشادیغی عؤمروندن لذت آلمادیقدا عؤمرونون هدر اولماسینی دوشونور. آرزوسوندا اولدوغوم چوخ ایشلری یئرینه یئتیره بیلمه میشم: ادبیات دونیاسیندا اولان آرزولاریمی دئییرم. #کلاسیک ادبیاتدان توتموش سون #چاغداش ادبیاتا قدر.
45 یاشا دولان زامان آشاغیداکی یادداشی یازمیشدیم. آچیغینی دئییرم: تاسوفله هله ده بو باخیمدان اؤزومو قیناییرام.
###
بو گون (5 دی) 44 یاشی آشیب 45 یاشا کئچدیم. اؤز اؤزومله سوردویوم ادبی عؤمرومه باخیرام. 1369 دا ایلک #تورکجه_شعریم چاپ اولدو. اوندان دا بیرآز قاباق ادبیاتلا ماراقلانمیشام. آنجاق 25 ایل ادبی فعالیتده گؤردویوم ایشلر یوخ حددینده‌دیر. اؤزللیکله آذربایجان ادبی دونیامیزا. بو دونیانین هر طرفینه باخمیشام بوشلوق حیس ائتمیشم. آنجاق بیر ایش گؤره بیلمه‌میشم. هردن اؤز اؤزومه دئییرم کاش بو آهیل‌لیق زامانیمین فیکیرلری جاهیل‌لیق (جاوانلیق) زامانیمدا اولوردو. هردن فیکیرلشیرم کاش قاییدیردیم جاهیل‌لیق زامانیما. او زاماندا اولان انرژینی تؤکوردوم بوتون آهیل‌لیق زامانیندا اولمایان انرژی‌نین اوزرینه.
بیر سیرا ایش‌لره ائله تاماهیم دوشموش. آنجاق حیاتا کئچیره بیلمه‌ییمین حسرتینده‌یم:
#اورخون_یئنی‌سئی متن‌لری،
#کتاب_الادراک_فی_لسان_الاتراک کیتابی،
#بابورشاهین #عروض_رساله‌سی،
مهدیخان استرآبادی‌نین #مبانی_اللغت،
عبدالقادر مراغی‌نین کیتاب #الادواری،
#آخوندزاده‌نین تورکجه اثرلری،
#اکینچی قزئتی‌نین متنی،
جلیل محمدقلیزاده‌نین #حکایه‌لری،
#آذربایجان قزئتینده چاپ اولان #حکایه‌لر،
#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم،
حکایه‌چی‌لیک و #نثریمیزین آراشدیرماسی، #فلسفه_سؤزلویو، ....
بونلار آرزولادیغیم ایشلردیر. آنجاق عؤمرون بئله بهره‌سیز گئتمه‌سی هرنه‌یی یاریمچیق قویاجاق دئیه‌سن. کاشکی بئله اولمایایدی.
###
(ساغ اولسون #بانک لاری. #اقساط لارلا بیرگه #دوغوم گونوموزو ده خاطیرلادیرلار بیزه)
https://telegram.me/dusharge
#همت_شهبازی
47 یاشا دولماق، عؤمرون اوغلان چاغینی ایتیرمک دئمکدیر. انسان یاشادیغی عؤمروندن لذت آلمادیقدا عؤمرونون هدر اولماسینی دوشونور. آرزوسوندا اولدوغوم چوخ ایشلری یئرینه یئتیره بیلمه میشم: ادبیات دونیاسیندا اولان آرزولاریمی دئییرم. #کلاسیک ادبیاتدان توتموش سون #چاغداش ادبیاتا قدر.
45 یاشا دولان زامان آشاغیداکی یادداشی یازمیشدیم. آچیغینی دئییرم: تاسوفله هله ده بو باخیمدان اؤزومو قیناییرام.
###
بو گون (5 دی) 44 یاشی آشیب 45 یاشا کئچدیم. اؤز اؤزومله سوردویوم ادبی عؤمرومه باخیرام. 1369 دا ایلک #تورکجه_شعریم چاپ اولدو. اوندان دا بیرآز قاباق ادبیاتلا ماراقلانمیشام. آنجاق 25 ایل ادبی فعالیتده گؤردویوم ایشلر یوخ حددینده‌دیر. اؤزللیکله آذربایجان ادبی دونیامیزا. بو دونیانین هر طرفینه باخمیشام بوشلوق حیس ائتمیشم. آنجاق بیر ایش گؤره بیلمه‌میشم. هردن اؤز اؤزومه دئییرم کاش بو آهیل‌لیق زامانیمین فیکیرلری جاهیل‌لیق (جاوانلیق) زامانیمدا اولوردو. هردن فیکیرلشیرم کاش قاییدیردیم جاهیل‌لیق زامانیما. او زاماندا اولان انرژینی تؤکوردوم بوتون آهیل‌لیق زامانیندا اولمایان انرژی‌نین اوزرینه.
بیر سیرا ایش‌لره ائله تاماهیم دوشموش. آنجاق حیاتا کئچیره بیلمه‌ییمین حسرتینده‌یم:
#اورخون_یئنی‌سئی متن‌لری،
#کتاب_الادراک_فی_لسان_الاتراک کیتابی،
#بابورشاهین #عروض_رساله‌سی،
مهدیخان استرآبادی‌نین #مبانی_اللغت،
عبدالقادر مراغی‌نین کیتاب #الادواری،
#آخوندزاده‌نین تورکجه اثرلری،
#اکینچی قزئتی‌نین متنی،
جلیل محمدقلیزاده‌نین #حکایه‌لری،
#آذربایجان قزئتینده چاپ اولان #حکایه‌لر،
#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم،
حکایه‌چی‌لیک و #نثریمیزین آراشدیرماسی، #فلسفه_سؤزلویو، ....
بونلار آرزولادیغیم ایشلردیر. آنجاق عؤمرون بئله بهره‌سیز گئتمه‌سی هرنه‌یی یاریمچیق قویاجاق دئیه‌سن. کاشکی بئله اولمایایدی.
###
(ساغ اولسون #بانک لاری. #اقساط لارلا بیرگه #دوغوم گونوموزو ده خاطیرلادیرلار بیزه)
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
#اورخون_یئنی‌سئی کیتابه‌سی‌نین شمال جهتی
#کیتابه‌نی اوخویان و آچیقلایان:
#نجیب_عاصیم
آذربایجان تورکجه‌سینه چئویرن:
#همت_شهبازی
#گیریش
#ادبیاتیمیزدا اؤنملی یئر آلان اسکی یازیلی آبیده‌لردن اولان، اورخون یئنی سئی کیتابه‌لری‌نین بیر بؤلومونون اصیل متنی و اونو بو گونکو #دیلیمیزه اويغونلاشديراراق وئریرم. چاليشميشام قدیم کلمه‌لره قارشیلیق اولاراق بو گونوموزون ان یاخین کلمه‌لرینی سئچیب هر سطرین اؤنونده گتیرم.(سیرا ایله گلَن سای‌لار، کیتابه‌ده اولان سطیرلری گؤستریر) —- #چئویرن
×××
----------------------
1) … آبیرله آلوشوتوتوق (1) بیرله سونگوشمیش اَرین قوپ اؤلورمیش. آبین باریقین بوزوپ سوسین قوپ کلورتیمیز(2) کول‌تیگن ییتی اوتوز یاشینگا(3) قارلوق بودون ارور بارور(4) اریکلی یاغی بولدی. تاماغ ایدوق باشدا سونگوشدیمیز.
1) … ایله، آلوشوتوتوق [قومی] ایله محاریبه ائتمیش، ارَن‌لرینی بوتون اؤلدورموش [ایدی]. ائولرینی، بینالارینی ییخیب عسگرلری‌نین‌هامیسینی گتیردیک. کول تکینین اییرمی‌یئددی یاشیندا قارلوق قومی‌گوجلو و مستقل دوشمن اولدو. تاماغ [آددیر] مقدس تپه‌ده محاریبه ائتدیک.
2) [کول]تیگن اول سونگوشده اوتوز یاشایور(5) ارتی. آلپ شالچی آقین(6) بینیپ اوپلایو تکدی ائکی اَریگ(7) اودیشرو سانچدی قارلوغ اؤلورتیمیز، آز بودون یاغی بولتی. قارا کؤلته سونگوشدیمیز. کول‌تیگن بیر قیرق یاشایور ارتی. آلپ شالچی آقین
2) کول‌تیکن او محاریبه‌ده اوتوز یاشیندا ایدی. جسور شالچی آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. ایکی دؤیوشجونو بیر بیری‌نین آردینجا سونگوله‌دی. قارلوغ ( قومونو) اؤلدوردوک، آز اولان بو قوم دوشمن اولدو. قارا گؤلده محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن اوتوز بیر یاشیندا ایدی. جسور شالچی آغ آتینا
3) بینیپ اوپلایو تگدی. آزا التَبَریگ توتدی. آز بودون آندا یوق بولتی. اچیم قاغان ایلی قاماشیغ(8) بولتوقیندا، بودون اؤلوگ ایکلیک(9) بولتوقیندا ایزگیل بودون بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آلپ شالچی آقین بینیپ
3) مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آزلارین ائلتبَرینی توتدو. آز اولان قوم اورادا محو اولدو. خان عمی‌مین ائلی ضعیفله دیینه گؤره، خلق اؤلوم حالیندا، خسته لییی اولدوقدا ایزگیل قومی‌ایله محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن جسور شالچی آتینا مینیب،
4) [اوپلایو تگدی]. اول آت آندا توشـ [ـدی] ایزگیل بودون اؤلتی. توقوز اوغوز بودون کَنتو بودونیم ارتی. تنگری، ییر بولغاقین(10) اوچون یاغی بولتی. بیر ییلقابیش یولی سونگوشدیمیز ائنگیلگی(11) توغو بالیقدا سونگوشدیمیز.
4) فیرلایاراق یوروش ائتدی. او آت اورادا اؤلدو، ایزگیل قومی‌محو اولدو. دوققوز اوغوز [قبیله] ائلی اؤز ائلیم ایدی. گؤی یئر قاریشدیغی اوچون [اونلار بیزه] دوشمن اولدو. بیر ایلده بئش دفعه ووروشدوق. ان اول توغو شهرینده ووروشدوق.
5) کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ اوپلایو تگدی. آلتی اریگ سانچدی. سونگوشیسینده ییتینچ اریگ قیلینچلادی. ائکینتی قوشلیغاقادا اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آز یاغیزین بینیپ اوپلایو تَکیب بیر اریگ سانچدی.
5) کول‌تیکن آزغین آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آلتی دؤیوشجونو سونگوله دی عسگر خلقی ایچینده یئددینجی دؤیوشجونو قیلینجلادی. ایکینجی [دفعه] قوشلیغاقادا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائده‌رک بیر دؤیوشجونو سونگوله دی(نیزه له دی) .
6) توقوز ارین گیرو(12) توقیدی(13). اوغوز بودون آندا اؤلتی. اوچونچ یول … ـنده اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ تگدی. سانچدی. سوسین(14) سانچدیمیز، ایلین آتیمیز، تورتونچ چوش باشیندا سونگوشدیمیز. تورک
6) دوققوز دؤیوشجونو چئویریب چارپدی. اوغوز ائلی اوردا اؤلدو. اوچونجو دفعه یول…ـدا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائتدی. سونگوله دی. قوشونلارینی سونگوله دیک ائلینی ضبط ائتدیک. دؤردونجو [دفعه] چوش [ایرماغی] باشیندا ووروشدوق. تورک
7) بودون آزاق قاماشدی(15) یابلاق(16) بو …(17) بیری یه اوزمیش ارمیش. سوسین کول‌تیگن آغیتیپ، تونگرا بیر اوغوش آلپاغو اون اریگ تونگاتیگن(18) یوغیندا اکیریپ اؤلورتیمیز. بیشینچ اَزکنتی قازیندا(19) اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن
7) ائلی آیاقلارینی ضعیفله دی. قورخاق اولدو، بو … بری یه تقدم ائتمیش ایدی. قوشونونو کول‌تیکن داغیدیب، تونگرا [ائلینه منسوب] بیر سویلو آلپاغو [آدلی آدامی] اون دؤیوشجونو تونگاتیکی‌نین دفنینده چئویریب اؤلدوردوک بئشینجی [دفعه] ازکنتی [محل] یانیندا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن
…
#آردینی #ایشیق سایتی نین آشاغیدا کی #لینکیندن 👇👇👇اوخویون:
http://ishiq.net/məqalə/643/اورخون-یئنی‌سئی-کیتابه‌سی‌نین-شمال.html
###
https://telegram.me/dusharge
#کیتابه‌نی اوخویان و آچیقلایان:
#نجیب_عاصیم
آذربایجان تورکجه‌سینه چئویرن:
#همت_شهبازی
#گیریش
#ادبیاتیمیزدا اؤنملی یئر آلان اسکی یازیلی آبیده‌لردن اولان، اورخون یئنی سئی کیتابه‌لری‌نین بیر بؤلومونون اصیل متنی و اونو بو گونکو #دیلیمیزه اويغونلاشديراراق وئریرم. چاليشميشام قدیم کلمه‌لره قارشیلیق اولاراق بو گونوموزون ان یاخین کلمه‌لرینی سئچیب هر سطرین اؤنونده گتیرم.(سیرا ایله گلَن سای‌لار، کیتابه‌ده اولان سطیرلری گؤستریر) —- #چئویرن
×××
----------------------
1) … آبیرله آلوشوتوتوق (1) بیرله سونگوشمیش اَرین قوپ اؤلورمیش. آبین باریقین بوزوپ سوسین قوپ کلورتیمیز(2) کول‌تیگن ییتی اوتوز یاشینگا(3) قارلوق بودون ارور بارور(4) اریکلی یاغی بولدی. تاماغ ایدوق باشدا سونگوشدیمیز.
1) … ایله، آلوشوتوتوق [قومی] ایله محاریبه ائتمیش، ارَن‌لرینی بوتون اؤلدورموش [ایدی]. ائولرینی، بینالارینی ییخیب عسگرلری‌نین‌هامیسینی گتیردیک. کول تکینین اییرمی‌یئددی یاشیندا قارلوق قومی‌گوجلو و مستقل دوشمن اولدو. تاماغ [آددیر] مقدس تپه‌ده محاریبه ائتدیک.
2) [کول]تیگن اول سونگوشده اوتوز یاشایور(5) ارتی. آلپ شالچی آقین(6) بینیپ اوپلایو تکدی ائکی اَریگ(7) اودیشرو سانچدی قارلوغ اؤلورتیمیز، آز بودون یاغی بولتی. قارا کؤلته سونگوشدیمیز. کول‌تیگن بیر قیرق یاشایور ارتی. آلپ شالچی آقین
2) کول‌تیکن او محاریبه‌ده اوتوز یاشیندا ایدی. جسور شالچی آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. ایکی دؤیوشجونو بیر بیری‌نین آردینجا سونگوله‌دی. قارلوغ ( قومونو) اؤلدوردوک، آز اولان بو قوم دوشمن اولدو. قارا گؤلده محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن اوتوز بیر یاشیندا ایدی. جسور شالچی آغ آتینا
3) بینیپ اوپلایو تگدی. آزا التَبَریگ توتدی. آز بودون آندا یوق بولتی. اچیم قاغان ایلی قاماشیغ(8) بولتوقیندا، بودون اؤلوگ ایکلیک(9) بولتوقیندا ایزگیل بودون بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آلپ شالچی آقین بینیپ
3) مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آزلارین ائلتبَرینی توتدو. آز اولان قوم اورادا محو اولدو. خان عمی‌مین ائلی ضعیفله دیینه گؤره، خلق اؤلوم حالیندا، خسته لییی اولدوقدا ایزگیل قومی‌ایله محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن جسور شالچی آتینا مینیب،
4) [اوپلایو تگدی]. اول آت آندا توشـ [ـدی] ایزگیل بودون اؤلتی. توقوز اوغوز بودون کَنتو بودونیم ارتی. تنگری، ییر بولغاقین(10) اوچون یاغی بولتی. بیر ییلقابیش یولی سونگوشدیمیز ائنگیلگی(11) توغو بالیقدا سونگوشدیمیز.
4) فیرلایاراق یوروش ائتدی. او آت اورادا اؤلدو، ایزگیل قومی‌محو اولدو. دوققوز اوغوز [قبیله] ائلی اؤز ائلیم ایدی. گؤی یئر قاریشدیغی اوچون [اونلار بیزه] دوشمن اولدو. بیر ایلده بئش دفعه ووروشدوق. ان اول توغو شهرینده ووروشدوق.
5) کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ اوپلایو تگدی. آلتی اریگ سانچدی. سونگوشیسینده ییتینچ اریگ قیلینچلادی. ائکینتی قوشلیغاقادا اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آز یاغیزین بینیپ اوپلایو تَکیب بیر اریگ سانچدی.
5) کول‌تیکن آزغین آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آلتی دؤیوشجونو سونگوله دی عسگر خلقی ایچینده یئددینجی دؤیوشجونو قیلینجلادی. ایکینجی [دفعه] قوشلیغاقادا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائده‌رک بیر دؤیوشجونو سونگوله دی(نیزه له دی) .
6) توقوز ارین گیرو(12) توقیدی(13). اوغوز بودون آندا اؤلتی. اوچونچ یول … ـنده اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ تگدی. سانچدی. سوسین(14) سانچدیمیز، ایلین آتیمیز، تورتونچ چوش باشیندا سونگوشدیمیز. تورک
6) دوققوز دؤیوشجونو چئویریب چارپدی. اوغوز ائلی اوردا اؤلدو. اوچونجو دفعه یول…ـدا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائتدی. سونگوله دی. قوشونلارینی سونگوله دیک ائلینی ضبط ائتدیک. دؤردونجو [دفعه] چوش [ایرماغی] باشیندا ووروشدوق. تورک
7) بودون آزاق قاماشدی(15) یابلاق(16) بو …(17) بیری یه اوزمیش ارمیش. سوسین کول‌تیگن آغیتیپ، تونگرا بیر اوغوش آلپاغو اون اریگ تونگاتیگن(18) یوغیندا اکیریپ اؤلورتیمیز. بیشینچ اَزکنتی قازیندا(19) اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن
7) ائلی آیاقلارینی ضعیفله دی. قورخاق اولدو، بو … بری یه تقدم ائتمیش ایدی. قوشونونو کول‌تیکن داغیدیب، تونگرا [ائلینه منسوب] بیر سویلو آلپاغو [آدلی آدامی] اون دؤیوشجونو تونگاتیکی‌نین دفنینده چئویریب اؤلدوردوک بئشینجی [دفعه] ازکنتی [محل] یانیندا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن
…
#آردینی #ایشیق سایتی نین آشاغیدا کی #لینکیندن 👇👇👇اوخویون:
http://ishiq.net/məqalə/643/اورخون-یئنی‌سئی-کیتابه‌سی‌نین-شمال.html
###
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
@dusharge || همت شهبازی
#اورخون_یئنی‌سئی کیتابه‌سی‌نین شمال جهتی #کیتابه‌نی اوخویان و آچیقلایان: #نجیب_عاصیم آذربایجان تورکجه‌سینه چئویرن: #همت_شهبازی #گیریش #ادبیاتیمیزدا اؤنملی یئر آلان اسکی یازیلی آبیده‌لردن اولان، اورخون یئنی سئی کیتابه‌لری‌نین بیر بؤلومونون اصیل متنی و اونو…
#اعداد در #کتیبه‌های_اورخون_یئنی_سئی
#همت_شهبازی
در کتیبه‌های #اورخون_یئنی‌سئی که در قرن ۴ و به روایتی در قرن ۷ میلادی بر روی سنگ قبر شاهان ترک و به #زبان_ترکی نگاشته شده است نکته‌ای در خصوص شمارش‌ها ( سای‌لار ) توجهم را جلب کرد.
در این #کتیبه‌ها اعداد ( بیر، ایکی ...دوققوز ) ( 1 الی 9 ) به همان صورت امروزی است.
اما در خصوص اعداد #دورقمی شیوه بکارگیری آن عجیب است:
اعداد دورقمیِ سرراست مثل 20، 30 ، 40 و ... به همان صورت ( اییرمی و... به شکل امروزی ) بکار می رود اما وقتی شمارش های یکان آنها اضافه می شود مفهوم عکس آن می‌شود. به عنوان مثال وقتی منظور (هفده 17 ) باشد در کتیبه بصورت ( یئددی ییرمی ) یعنی ( 27 امروزی) بکار می رود. البته مستحضرید امروزه ( 27 ) بصورت " اییرمی یئددی " بکار می رود نه " یئددی ییرمی ".
اصل موضوع نیز به اینجا ارتباط دارد. چون الفبای " گؤک تورک " یعنی ( الفبای کتیبه ها ) از راست به چپ ( مثل الفبای عربی و گویا از بالا به پائین ) خوانده می شده است. مثل نمونه‌های زیر:
شمارش 31 : کول تیگن بیرقیرق ( به تعبیر امروزی ۳۱) یاشایور ارتی.
شمارش های 17 و 27 : کول تیگن قوی ییلقا ییتی یَگیرمیکه ( 27 امروزی ) اوچدی. توقوزینچ آی ییتی اوتوزقا ( 37 امروزی ) یوغ ارتورتیمیز.
###
متون کتیبه های اورخون یئنی سئی برگرفته از کتاب " #اورخون_آبیده‌لری " است که اصل متون کتیبه ها را مرحوم #نجیب_عاصم خوانده است. بخشی از این متون توسط نگارنده این سطور ( به همراه اصل تلفظ متون ) به #ترکی_آذربایجانی امروزی ترجمه و در هفته نامه " #نوید_آذربایجان " شماره 172، تاریخ 27/5/ 1380 چاپ شده است.
https://telegram.me/dusharge
#همت_شهبازی
در کتیبه‌های #اورخون_یئنی‌سئی که در قرن ۴ و به روایتی در قرن ۷ میلادی بر روی سنگ قبر شاهان ترک و به #زبان_ترکی نگاشته شده است نکته‌ای در خصوص شمارش‌ها ( سای‌لار ) توجهم را جلب کرد.
در این #کتیبه‌ها اعداد ( بیر، ایکی ...دوققوز ) ( 1 الی 9 ) به همان صورت امروزی است.
اما در خصوص اعداد #دورقمی شیوه بکارگیری آن عجیب است:
اعداد دورقمیِ سرراست مثل 20، 30 ، 40 و ... به همان صورت ( اییرمی و... به شکل امروزی ) بکار می رود اما وقتی شمارش های یکان آنها اضافه می شود مفهوم عکس آن می‌شود. به عنوان مثال وقتی منظور (هفده 17 ) باشد در کتیبه بصورت ( یئددی ییرمی ) یعنی ( 27 امروزی) بکار می رود. البته مستحضرید امروزه ( 27 ) بصورت " اییرمی یئددی " بکار می رود نه " یئددی ییرمی ".
اصل موضوع نیز به اینجا ارتباط دارد. چون الفبای " گؤک تورک " یعنی ( الفبای کتیبه ها ) از راست به چپ ( مثل الفبای عربی و گویا از بالا به پائین ) خوانده می شده است. مثل نمونه‌های زیر:
شمارش 31 : کول تیگن بیرقیرق ( به تعبیر امروزی ۳۱) یاشایور ارتی.
شمارش های 17 و 27 : کول تیگن قوی ییلقا ییتی یَگیرمیکه ( 27 امروزی ) اوچدی. توقوزینچ آی ییتی اوتوزقا ( 37 امروزی ) یوغ ارتورتیمیز.
###
متون کتیبه های اورخون یئنی سئی برگرفته از کتاب " #اورخون_آبیده‌لری " است که اصل متون کتیبه ها را مرحوم #نجیب_عاصم خوانده است. بخشی از این متون توسط نگارنده این سطور ( به همراه اصل تلفظ متون ) به #ترکی_آذربایجانی امروزی ترجمه و در هفته نامه " #نوید_آذربایجان " شماره 172، تاریخ 27/5/ 1380 چاپ شده است.
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.