#افشین_شهبازی ایله دانیشیقدان بیر سوالا جاوابیم:

س) یازیچی‌نین ان بؤیوک قورخوسونو، باشقاسی‌نین تاثیرینده قالماق گؤرمک اولارمی؟ بونون یارادیجیلیقدا تاثیری نئجه اولا بیلر؟

ج) "#پست_قورولوشچولار=پساساختارگرا" اؤزللیکله #ژولیا_کریستووانین اؤنم وئردییی بیر نظرییه یعنی " #متینلر_آراسیلیق یا بینامتنییت" واردیر. بعضن بیر یازارین متنی‌نین باشقا یازارین متنینه کئچمه‌سینی "تأثیر" آنلاییشییلا آچیقلاییریق. #کریستووا "متین‌لر آراسیلیق" اصطلاحی ایله بونو چؤزمه‌یه چالیشیر. دوغرودور بو نظرییه‌ده، هر بیر متن اؤز کیملییینی قورویور و ایشاره ائتدییی متندن مستقل اولاراق یارانیر. آنجاق "تأثیر" سؤزونو بیرآز مسامحه ایله بیر چرچیوه‌یه سالماق اولار. بوندان علاوه #ژاک_دئریدانین نظرینده، #ارسطودان گله‌رک "میمه‌سیس" و " #پاستیش" یعنی #ادبی_تقلید سؤزلری‌ ده اؤنم داشیییر. "#چنگیزـآیتماتوو" دئمیشکن: یازیچیلیغین ایلک آنلاریندا بیر نوع دویغوسال و #رومانتیک هوس، یازارین ذهنینی دولدورور. بو مرحله‌ده او تقلید مسأله‌سینه قاپیلا بیلر. بیر شئی‌لر اوخویور و گؤیلوندن کئچیرکی اونا تای بیر شئی‌لر یاراتسین، بو مرحله‌ده تقلید ائتمک و یاخود باشقاسی‌نین تأثیری آلتیندا یازماق طبیعی بیر حالدیر. بعضن بو مرحله‌ده #نیما_یوشیج دئمیشکن تقلید اؤزو ده بیر نوع تشخیص‌دیر. یازار بو واسیطه ایله اؤز یولونو تاپیر. یاواش-یاواش پیشدیکده باشقاسیندان تأثیر ویاخود تقلید ائتمه‌سیندن یاخا قورتاریر.

قایناق:
" #مدرنیزمین_چاغداشلیغی" کیتابی، افشین شهبازی ایله دانیشیقدان بیر پارچا صص 27-28
https://telegram.me/dusharge

#مصاحیبه (۱)
دانیشیغی آپاران:#افشین_شهبازی

👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو. امه‌یی کئچن هر کیمسه‌یه خصوصیله عزیز افشینه منتدارام.

ایلک اؤنجه #افشین_شهبازی‌ دن:

✅ دونیا ادبیاتیندا مدرنلشمه گئدیشی چوخدان باشلایاراق، اوزون سوره ایریلی-خیردالی آخیملار یارادیقدان سونرا بعضی‌لری بو دؤنمین سونا وارماسینی، بعضی‌لری او جومله‌دن #یورگئن_هابئرماس هله اونون تاماملانماماسینی وورغولاییرلار. بو آرادا آذربایجان ادبیاتیندا اولان یارادیجیلیق، مدرنیزم قوراللاری ایله اویغون گلیب-گلمه‌مه‌سی دارتیشمالار دوغوران آنلار کیمی هله ده چؤزولمه‌سی گره‌کن مقاملاردان حساب اولونور. عینی حالدا ادبیاتیمیزین ژانرلاری او جومله‌دن شعر، نثر، تنقید و... موباحثه‌لی مقاملارا چئوریلمیشدیر. بو آرادا بیر سیرا یازارلاریمیز چاتیشمایان بعضی اؤنملی بوشلوقلاری سئزه‌رک بو حاقدا بوشلوقلاری دولدورماغا چالیشمیشلار. #همت_شهبازی ادبیاتیمیزدا بیر تنقیدچی کیمی تانینیر. اؤزو ده یورولمادان یالنیز و یالنیز یارادیجیلیقلا مشغول اولان بیر یازاریمیزدیر. بونو اونون چاپ ائتدییی کیتابلار دا گؤستریر. آشاغیدا اونونلا آپاردیغیمیز دانیشیغی اوخوجولارلا بؤلوشوروک:

#دانیشیق:


❎ #مدرن_ادبیات نئجه یاراندی؟ سیزجه بونون یارانماسیندا تاثیر قویان پارامئترلر نه‌لر اولموش؟ باشقا دئییمده #مدرن_ادبیات دئدیییمیز هانسی اؤزللیک‌لری داشیییر؟

↙️-هر شئی قاییدیر آوروپادا #رونئسانس و سونرادا #آیدینلانما (روشنگری) دؤنَمینه. عمومییت‌له مدرن سؤزو، یئنی و چاغداش آنلامیندا اولدوغونا گؤره، بیر دورومون دَییشیلمه‌سی و یا محو اولماسی و یئنی بیر دورومون یارانماسییلا ایلگیلی‌دیر. یعنی مدرن دئدیکده، اونون قارشی طرفی "سنت و یا گله‌نک"دیر. بعضی آشیری مدرنیست‌لره گؤره، "گله‌نک" بیر ییغینتی‌دیر. اونو قیراغا قویماق لازیم گلیر. بورادا بو سوال یارانیرکی: اگر "گله‌نه"یی دَب‌دن دوشموش ساییریقسا اوندا بوتون یارانان یئنی‌لیک‌لر، بیر زامان سوردوکدن سونرا داها دوغروسو دَبلشدیکدن سونرا "گله‌نه"یه چئوریلیر. یعنی هر بیر یئنی لیک اؤزلویونده "گله‌نکسل" اولور. کئچمیشه چئوریلیر.
بیر چوخلارینا گؤره " #مدرنیزم" ادبییاتلا باشلاییر. بو فیکیر، چوخدا یانلیش دئییل. توپلوملا ادبییات هر زامان قارشیلیقلی ایلگیده اولوبلار. بونلاردان هانسی تئز، هانسی گئج ویاخود هانسی باشقاسینا تأثیر بوراخمیش، قطعی سؤز دئمک اولماز. آنجاق دئمک اولارکی #مدرنیته دئدیکده، هر شئی‌دن قاباق فیکیر و اونون آردیندا یازیدا دَییشیکلیک یاراندی. دوشونجه‌ده دییشیکلیک یاراندیقدان سونرا، قاداغالار قیراغا قویولور و توپلوم گلیشمه‌یه طرف یؤنه‌لیر.

❎- بونون عیانی اؤرنک‌لرینی آذربایجان توپلوم و یا ادبییاتیندا گؤسترمک اولارمی؟

↙️-بیزده‌ ده بئله اولموش. مثلن ایجتیماعی گلیشمه: تئکنولوژی، #صنایع‌لشمه یارانمادان قاباق، اونون دوشونجه‌سی میرزه فتحعلی #آخوندزاده ده یاراندی. آخوندزاده بیزیم " #آیدینلانما" دؤنَمیمیزین باشلانغیجی‌دیر. او یئنی‌لشمک اوچون یاخاسینی جیریردی. آخوندزاده‌نین دوشونجه‌سینده ادبی و ایجتیماعی گلیشمه‌نین یولو ایکی جیغیردان کئچیر: #بیلیم و #تنقید.
#آخوندزاده تک باشینا باتی آخیملارینین بیر نئچه‌سینی اؤزونده توپلاییر. بوتون بوشلوقلاری تانیییر. او، بو گونکو معنادا بوتون ایلکین‌لرین یارادیجیسی‌دیر: ایلک #ادبی_تنقید، ایلک یئنی اوسلوبدا #نثر یازان، ایلک #پوبلیسیت، ایلک #ضییالی، ایلک آدام‌دیرکی کلاسیک ادبیات‌دان اؤزونو قیریر. گؤردویو ایش‌لرده، ایره‌لی سوردویو دوشونجه‌لرده یالنیز و یالنیز عاغیل حاکیم‌دیر. یعنی مدرنیته‌نین ان اؤنملی فاکتورو. #اوسچولوغون (خردگرایی) تمل داشینی قویور. #آذربایجان انتئلئکتوال تاریخینده اونون کیمی ییغجام فیکیرلی ایکینجی بیر شخص تاپماق اولماز. گؤستردییی یولون آرخاسینجا، پیراتیک ایشلر ده گؤرور.

#آردی_وار

https://telegram.me/dusharge

#مصاحیبه(۲)

دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

❎بس اوندا مدرن ادبیاتین اؤزللیکلری؟

↙️-بعضی‌لری مدرن صنعتی مارکسین #کمونیست_مانیفئستی اثری ‌ایله باشلاندیغینی دئییرلر.بعضی‌لری ده شارل بودلئر و سیمبولیزم‌له. هرحالدا مدرن ادبیات دئدیییمیزده بیرچوخ اؤزللیک‌لری ‌ایله کلاسیک ادبیاتدان فرقله‌نیر.بو هم فورم باخیمیندان اولور همی‌ده مضمون باخیمیندان. "پیتئر چایلدز"، "مدرنیزم" اثرینده بونو چوخ گؤزل آراشدیریر اونون فیکرینجه:مدرن صنعت (و ائله‌جه ادبیات) فورم باخیمیندان مرکب‌دیر، ییغجام و سیخ‌دیر، دینه شوبهه ‌ایله یاناشیر،درین ایچه قاپانیش، فورم و تئکنیک یوخلاییجیسی، ذهنی اَیلنجه و اویونبازلیق، دیل یئنیلیک‌لری، ساتیرا و کینایه‌ ایله یوغرولموش لووغا و کوتله‌نی اؤزوندن اوزاقلاشدیران بیر اومیدسیزلیک، فلسفی نظریه، اینانجین الدن گئتمه‌سی، کولتورل بوشلوقلار و... بونلارین هامیسی مدرن یازارین مشغول اولدوغو موضوعلاردیر. مدرنیزم بوتون شئی‌لره اؤزونون ایشلک دایره‌سینده یاناشیر،بونا گؤره ائو، اوندا یاشاماق اوچون بیر ماشین‌دیر و شعر ده کلمه‌لرده دوزلدیلمیش بیر ماشین. مدرنیزمده‌ استعاره و سیمبولا اؤنم وئریلیر. ال-آیاغا دولاشان فورم، وزن و قافیه‌دن یاخا قورتاریر. هارمونی و ریتمه دایانیر.آچیق و سربست شعر یازیر. موتیو باخیمیندان ایسه:اؤلوم، ائروتیزم و درین مذهبی و میستیک دویغولاری عکس ائتدیرمه‌یی اؤزلرینه مقصد گؤتورورلر. دئمک اولارکی مدرنیزم ان قاتماقاریشیقلی،ان تضادلی بیر آخیم‌دیر. عینی حالدا اوغراشدیغی و تمثیل ائتدییی جریانی دا یئترینجه منیمسه‌ییر. تضادلی دئینده آچیق‌ـآیدین گؤرونور کی بو فیل بویدا آخیمین ایچینده نئچه-نئچه کیچیک آخیملار دا گلیب تاثیری قویوب گئتمیش.

❎اجتماعی مناسبت‌لری نظرده آلاراق سیزجه ادبیاتیمیز مدرنلشمیشدیرمی؟ آذربایجان ادبیاتیندا مدرنلشمک پروسه‌سی نئجه قاباغا گئدیر؟ بو پروسه‌نین سوییه‌سی سیزی قانع ائدیرمی؟

↙️-دئمک اولارکی آذربایجاندا یئنی‌لشمه‌یه ماراق بیر چوخ میللت‌لردن داها قاباق یاراندی. بونون دا سببی بیر طرفی تورکیه، بیر طرفی‌ ده روسیه اولور. تورکیه، غربی آوروپانین دروازاسی و روسیه شرقی آوروپانین. یعنی تخمینن یوز ایل آوروپادا "آیدینلانما" دؤنَمی یاراندیقدان سونرا آذربایجاندا آخوندزاده‌ ایله اویانیش و آیدینلانما دؤنَمی باشلاییر. بیزده آیدینلانما سوره‌جی باشلادیقدا، آوروپادا بودلئر ایله مدرن ادبیات باشلامیشدی.بیزیم ایلک یئنی‌لشمه مرحله‌میز یعنی آیدینلانما مرحله‌سی عینی ‌ایله آوروپا آیدینلانماسی کیمی ‌ایدی. آنجاق مدرن‌لشمه مرحله‌سینده بیز آرتیق ادبیات استئهلاکچیسی اولدوق. بیز ادبیاتین یالنیز شعر قولوندا علیرضا نابدل "اوختای"لا مدرن‌‌لشیریک. سونرا اوچوروم یارانیر. مدرن‌لشمه سوره‌جی‌ ایسه سیستئماتیک بیچیمده 70-جی اون ایللیکدن بویانا باشلاییر.بو زاماندان شعریمیزده گؤزل ایشلر گؤروندو. حمید شهانقی‌نین "زنجیرده سئودا"، صالح عطایی‌نین "بلکه داها دئینمه‌دیم"، هادی قاراچای و اسماعیل اولکرین شعرلری، ناصر مرقاتی‌نین "تالانمیش گونش" اثرلری بو دؤوره عاییددیر.من ایندی‌ ده هله تالانمیش گونش کیمی بیر اثرین یارانماسینین تامارزیسیندایام. مدرن شعریمیزین ایچه‌ریسینده:ان انتئلئکتووال،ان جئنتئلمن شعر ناصر مرقاتی‌نین بو اثری‌دیر. همیشه بو کیتابی اوخویاندا چنگیز آیتماتووون بیر سؤزو یادیما دوشور.او دئییر: هرزامان طلباتلاری یوکسک و یوخاری سوییه‌ده اولان بیر چوخ جئنتئلمن مدنی اوخوجونو گؤز اؤنونده ساخلاییرام.منجه تالانمیش گونش اؤزو جئنتئلمن بیر شعر توپلوسو اولدوغو قدر، اوخوجولاری دا جئنتئلمن اولمالی‌دیر.بیز 70-جی ایللرده یارانان مدرن اثرلرده، آوروپا مدرنیزمینده یارانان اؤزللیک‌لرین بیر چوخونو گؤروروک، مدرن شعرین فاکتورلاری چوخ چوخدور بو اثرلرده.داها نه ایسته‌ییریک. اونوتمایاق کی بیزیم کوتله‌وی اوخوجولوغوموز یوخدو.بیزیم میللتیمیزین بیر چوخو بو ادبیاتلا مشغول اولمور.بیر چوخو اولورسا حیدر بابایاسلام کیمی کوتله دیلینده یازیلان شعرلری سئویر.طبیعی کی بوکیمی سلیقه‌لرده اولان اوخوجولار دا، تالانمیش گونش کیمی اثرلرله ماراقلانمایاجاقدیر.چوخ آز سایدا مدرن شعریمیزله اوغراشان اوخوجولاریمیز واردیر. آما بو بیزیم اوچون یاراتماماغا بهانه اولا بیلمز.بیز چوخ نفوس‌لو میللت اولاراق بو 10 ایلده بارماق سایی قدر مدرن یازانیمیزین اولماماسی دا بیزه افسوسلار دوغورور.آنجاق او آز یازیلان شعرلریمیز ده ائله مدرن شعرین ائسکئلئتینی قورور.ائله همین کی مدرن شعریمیز، شعریمیزی اوخشار مضمونلولوقدان چیخاریر بؤیوک ایش گؤرور.مدرن شعریمیزده چئشیدلی مضمونلار واردیر.اگر شعریمیز مضمونو مَلَک‌لر، پر‌ی‌لر الیندن آلیر یئرده مسکونلاشدیریبسا دئمک بؤیوک ایش گؤروبدور.بونو هئچ زامان دانماق اولماز. طبیعی کی بو بلکه قانع ائدیجی اولمادی. آنجاق شعریمیز، دوردوغو یئرده ده دورماییبدیر.

https://telegram.me/dusharge

#مصاحیبه (۳)
دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو. امه‌یی کئچن هر کیمسه‌یه خصوصیله عزیز افشینه منتدارام ( #همت_شهبازی)


###

❎ سیزجه نئجه #مدرن_دونیا_ادبیاتی سوییه‌سینه چاتماق اولار؟

↙️ #مدرن_ادبیاتین ائسکئلئتی دیل یئنیلیک‌لری اوزره قورولور. دیل آنلاییشلارینین گئنیشلنمه‌سی نتیجه‌سینده صنعتکارین دا گؤروشلری گئنیشله‌‌نیر. هارداسا بیر یئرده دئمیشم دیل شعرده بیر ایلگی واسیطه‌سی دئییل. بلکه دیل، انسانین ایچیندن قوپان دویغولارین دانیشیغی‌دیر. دویغولار دانیشاندا ایسه، #دیل بیر #سوپئر_ایلگی رولونو اویناییر. یعنی بوردا دیل، نه‌یی دئمکله اهمیت قازانمیر. نئجه دئمکله اؤنملی اولور. بونلاری نظرده آلدیقدا #مدرن_شعرده، ان آکتیو فاکتورلاردان بیری دیل فاکتورودور. ایندی انگیلیس ادبیاتیندا، شئکسپیرین دیلینی بو گونکو انگیلیس دیلینه ترجومه ائدیرلر. عینی ایله تورکیه ادبیاتیندا #توفیق_فیکرت‌ین شعرلرینی بو گونکو تورکجه‌یه چئویردیکلری کیمی. یعنی مدرن شعر دیلی ایله #کلاسیک_شعر دیلی‌نین آرا وئریب آنلاشیلماز اولدوغو بیر یئنی واسیطه‌چی یعنی ترجومه‌چینی طلب ائدیر. بیزیم مدرن شعریمیزده ان چاتیشمایان جهت‌لردن بیری دیل احتیاط‌لارینا (ذخیره‌لرینی) راحاتجا ال چاتیلماماسی‌دیر. یعنی دیلیمیزده سؤزلر، کلمه‌لر، قاورام‌لار وار. آنجاق اونو ایشلتمیریک. چونکو اونلارین یئرینه، دانیشیق دیلیمیزده باشقا دیل‌لرین کلمه‌لریندن استفاده ائدیریک. بو دا شعر دیلیمیزین پتانسیلینه تأثیر قویور. دانیشیق دیلینی بو گون بیزه یابانجی اولان مئدیا و یا درسلیک‌لر واسیطه‌سییله آلیریق. اونون قورولوشونو بئینیمیزه حک ائدیریک. آنا دیلیمیزده‌کی کلمه‌لر ایسه بیزیمله یادلاشیر. استفاده اولونمایان آنبارلارا یوللاییریق. بو، شعریمیزده ده تأثیر قویور. شعریمیز دیل احتیاط‌لارینا مراجعت ائله‌میر. بو کلمه‌لر، دیلچیلیک باخیمیندان دئسک بیر نوع #گؤسترگه (نشانه)‌دیر. #گؤسترگه‌چیلیکده (نشانه شناسی) ایسه، هر بیر #گؤسترگه نئچه حالت‌ده استفاده اولونا بیلر. اونلاردان بیری بدیعی دیل‌دیر. بدیعی دیلده بیر گؤسترگه‌نین استفاده فاکتورلاری نئچه جهت‌لی‌دیر. یعنی مثلن بیر کلمه‌نی بیر مصراع‌دا: کینایه ایله، باشقاسیندا استعاره ایله، بیر باشقاسیندا مجاز ایله و... استفاده ائتمک اولار. بونلاری نظرده آلدیقدا، دیل احتیاط‌لاریندان یارارلانماق مسأله‌سی اؤز اهمیتینی قازانیر. اوندا شاعیر و یازارین‌ دا اؤز مقصدینی چاتدیرماغا پروبلئمی اولمور. چوخ زامان، شاعیرلریمیز بیر یاخشی مضمونو دئمک اوچون، دیل واسیطه‌سی، ابزاری اولمادان اوندان واز کئچیرلر. یعنی باخیر گؤرور دئدییی و ایجرا ائتدییی فورم، مضمون یوکسکلییندن چوخ آشاغیدیر. بو پروبلئمی اورتادان قالدیرماق اوچون "سؤزلوک" کیتابلارینی قارشیسینا قویوب ازبرله‌مک لازیم دئییل. ساده‌جه آرتیق اوخوماق لازیم‌دیر. اوخوماقلا یاناشی آرتیق سیناماق لازیم‌دیر. بیزیم دیلده پتانسیل وار. ساده‌جه اونون پاخیرلارینی جیلالامالییق. اؤز تجروبمدن دئییم. #فلسفی و #تئوریک ایش‌لرله مشغول اولدوم. چتین‌لیک‌لر گؤردوم. آنجاق دیلیمیزده یارارسیزلیق، چاتیشمازلیق‌لار گؤرمه‌دیم. هله من‌ ده، ائله یوخاریدا دئدییم آداملارا داخیل اولان کیمسه‌لردن حئساب اولورام. یعنی من ‌ده دیل احتیاط‌لاریمیزین یوزده اوتوز فاییزیندان استفاده ائتمه‌یی باجارمیرام.


#آردی_وار

https://telegram.me/dusharge

#مصاحیبه (۴)
دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

❓ادبی تنقیدین ایندیکی دورومونو نئجه دیرلندیریرسینیز؟

✅ ادبیاتیمیزین ان آغریدیجی یئرینه توخوندونوز.بونا باخمایاراق کی بیزیم یئنی تنقیدیمیزین ان آزیندان ایکی یوز ایل کئچمیشی وار.آنجاق بو ساحه‌ده ان تنبل اولانی دا بیزیک.ایکی یوز ایل دئدیکده ائله ‌بئله‌سینه دئمیرم. آخوندزاده‌نین "نظم و نثر حاققیندا" یازدیغی تورکجه مقاله‌سی، و فارسجا یازدیغی #کریتیکا آدلی مقاله‌سی یئنی تنقیدچی‌لییمیزده بؤیوک اؤرنک‌دیر.آنجاق زامان کئچدیکده بوساحه‌ده گؤردویوموز ایشلر هئچ حددینده‌دیر.بو سؤزله آراسیرا یازانلاریمیزین-و ائله من اؤزوم ده اونلارین ایچینده- اَمه‌یینی ایتیرمک ایسته‌میرم.آنجاق سون یوز ایلی نظره آلساق بارماق سایی قدر تنقیدی اثریمیز چیخماییب‌دیر. طبیعی‌کی بوگون دوروموموز هئچ‌ده قناعت‌بخش دئییل.دوزونو ایسته‌سه‌نیز،بو ایشی هامی تنقید‌چیدن گؤزله‌یر.آنجاق اوزاق یئره گئتمه‌دن ائله تورکیه ادبیاتینا باخساق گؤره‌ریک کی اورادا تنقید ایشی تکجه تنقید‌چی آدییلا تانینانلارین اوزه‌رینه قویولماییب‌دیر.تورکیه‌نین آدلیم یازار و شاعیرلری، هَمی ده ان بؤیوک تنقید‌چی‌دیر‌لر.#احمد_هاشیم،#ملیح_جئودت، #اورهان_ولی‌دن توتموش #جمال_ثریا،#آتیلا_ایلهان،#ایلهان_برک، #حیلمی_یاووز،#انیس_باتور، #اورهان_پاموک‌ا قدر.یعنی بونلار یارادیجیلیقلا یاناشی تئوری ‌ایله‌ ده تانیش‌دیرلار.اونو یارادیجیلیقلاریندا اجرا ائتمک‌لرییله یاناشی اؤزلری‌ ده تئوری ایرائه ائدیرلر. یازیقلار اولسون‌کی بیزده یازان شاعیر‌لر بئله دئییل.اونلار هرشئیی تنقید‌چی‌دن اومورلار.بس اؤزلری نئجه؟ چیخان کیتابلار حاقدا فیکیر سؤزلری سؤیله‌یه بیلمزلرمی؟ طبیعی‌کی اولار.من بیرکیمسه‌نی قیناماق ایسته‌میرم.آنجاق منیم بوردا وورغولادیغیم کیمی هر بیرکیمسه‌نی دیندیریریکسه تنقیدین یوخلوغوندان دانیشیر. حاقلی‌دیر.آنجاق هاچاناجاق بئله اولمالی‌دیر؟ سؤزومون کسه‌سی بودورکی بونلار هامیسی اوخومامازلیغا قاییدیر.هئچ کیمسه اینجیمه‌سین مندن، بوگون بیز هامیمیز، باشدا همت شهبازی اولماقلا یاناشی اوخوموروق.بیر کیتابی اوخودوقدا،بیر پاراقیرافلیق اونون حاقدا دانیشماغا سؤزوموز یوخدور. اوخوماقدان سوال یارانار.سوال تنقیدچی‌لیین بینؤوره‌سی‌دیر. چونکو اثر حاقدا سوال یاراندیقدا درحال جاواب تاپماغا چالیشیرسان.و سنین بو جاوابین تنقیدچی‌لیین باشلانغیجی، اؤزو ده اؤنملی باشلانغیجی‌دیر. گلین تنقیدچی‌لییمیزی ساده و کیچیک و بیر جومله‌لیک باخیشا ساتمایاغین. اوخوماقلا سورغولاریمیزی و سونرا دا جاوابلاریمیزی گئنیشله‌ده‌یین. بوگون امین‌لیکله دئمک اولارکی ادبیاتیمیزدا اوخوجولوق غیر پروفئسیونال‌دیر. 70-جی اون ایللیکده اوخوجولوق داها پروفئسیونال ایدی. یازیقلار اولسون کی او دؤنَم یازیب یارادانلاریمیز دا بوگونون خسته‌لیینه یعنی اوخومامازلیغینا دوچار اولموشلار.من هامینی قیناماق ایسته‌میرم. آنجاق بوگئرچک‌لییی آچیق کؤنوللولوکله قبول ائتمه‌لییک.
بوگون دونیا تنقید‌چی‌لیینده، #ادبی_تنقید آدیندا بیر آنلاییش داها اؤز یئرینی ایتیرمیش. هرنه وار "نظریه"دیر. اونون یئرینه "نظریه" سؤزوندن استفاده اولور. بونون دا سببی وار.بیر اثردن یازان و یا دانیشان یازار: یالنیز او اثرین چرچیوه‌سینده قالمیر.اونون ادبی جهتینی گؤرمور.اونونلا یاناشی، فلسفه‌دن، پیسکولوژی‌دن، سوسیولوژی‌دن وسایره‌دن‌ ده دانیشیر. یعنی سیز مثلن #رولان_بارتی اوخویاندا، هانسی ساحه‌دن دانیشدیغینی بیلمیرسیز. هرشئیدن دانیشیر هئچ ندن‌ ده دانیشیمیر.ادبیاتین ایچینده فلسفه‌دن، فلسفه‌نین ایچینده ادبیاتدان، سوسیولوژی‌دن دانیشدیغینی گؤرورسن. طبیعی‌کی بیزیم تنقیدچی‌لییمیز بئله بیر"نظریه" ساحه‌سینه اوخوماقلا یئتیشه بیلر.آنجاق بیز هله‌لیک بونو ایسته‌میریک.اوندان یئنی تنقیدچی‌لیین ایلک چاغلاریندا ایشه توتولان ایشله‌یینی گؤزله‌ییریک.بو دا اوخوماقلا اولا بیلر.

❓بئله باخماق اولارکی تورکیه ادبیاتی‌نین گلیشمه‌سی دونیا اثرلری‌نین چئوریلمه‌سییله اؤز یئرینی تاپیب.دونیا اثرلری‌نین تورکجه‌یه چئوریلمه‌سی، ادبیاتیمیزین گلیشمه‌سینده نئجه رول اوینایا بیلر؟

✅اونلارین تورکجه‌یه چئوریلمه‌سی‌نین بیزه ایکی قات خئیری وار. بعضی‌لری غربه و اونون یارادیجیلیقلارینا منفی گؤزله باخیرلار. سیز یقین ائدین غربین منفی جهت‌لرینه بیز شرقلی‌لردن داهاچوخ قاباق اونلارین اؤز یازارلاری تنقید ائدیرلر. گلین غرب مدرنیزمینه بیرآز نانکورلوقلا یاناشمایاق.بوگون ادبیات ساحه‌لرینین یئنی‌لشمه‌سیله یاناشی ائستئتیک‌لشن شرق ادبیاتی ایلک اؤنجه غرب ادبیاتی اوصول‌لارییلا یازیلدیغی اوچون گؤزللیک و بدیعی‌لیینی غرب ادبیاتینا بورجلودور.بو یئنی تنقید اؤزو بیر ائستئتیکادیر.بیر اورژینال متن کیمی،یئنی تنقید، اوخوجویا داد وئریر. غربدن گلن بوگؤزللیک‌لره نانکور اولسایدیق، تنقیدچی‌لییمیز ائله تذکره‌چیلیکدن یوخاری قالخمازدی.


https://telegram.me/dusharge