نیازستان
1.57K subscribers
792 photos
107 videos
132 files
234 links
به ایران:
قسم به موی تو و گیسوان بر بادت
غریق آتش نسیان نمی‌شود یادت..
(حوصله دارید هم‌راه شوید)

ارتباط با ادمین
@Mohsenbarani_niyaz
Download Telegram
Forwarded from اتچ بات
#اسطوره_ی_آفرینش

ِسپندار_آرمئیتی

حکایت #آفرینش در اسطوره های ایرانی حکایتی است شگفت،پیچیده، طولانی و...
به مناسبت ورود به ماههای ایرانی دراین باره گهگاه نوشته ای تقدیم میشود.

ایرانیان باور داشتند هستی دو وجه دارد جهان مینو(غیر مادی) وجهان گیتیک (مادی) که این دو پیوندی تنگاتنگ با هم دارند آنگونه که خط کشیدن و جدا کردنشان ناممکن است.

به هرحال هرمزد (اهورا مزدا) گیتی را در شش روز(مرحله) آفریده -> قرآن مجید نیز چنین اشاراتی دارد.
نخست آسمان، سپس آب، زمین، گیاه، گوسفند(حیوانات) و در پایان #نخستین_انسان(گیوَمَرَتَ) کیومرث -زنده ی میرا- را آفریده است.

کیومرث طی هفتاد روز( از رام روز در دیماه تا انیران روز در اسفندماه) آفریده شده که برابر با ۱۵دی تا ۲۴ اسفند ِ تقویم ایرانی است.

ماه آخر سال به پنجه ی نیکو (مسترقه) میرسیده پنج روزی که به سیصد و شصت روز قبل اضافه میشده.دایره سیصدو شصت درجه و نمادی از چرخه ی هستی است. از نگاه انسان ایرانی هر سال به نوعی تمثیل آفرینش از آغاز تا انجام است.
اما این پنج روز پایانی، خارج از جهان گیتیک است یعنی از جنس مینو است که به جهان مادی داده شده تا نشانی باشد از جهان مینویی و آدمی را به جهان مینو پیوند دهد.

ماه آخر سال براساس سپندار آرمئیتی نامگذاری شده(که به معنای اندیشه، فداکاری ِ مقدس یا برکت بخش است)

او پرورش دهنده ی آفریدگان است و فراهم آرنده ی مرغزارهای سبز. و براین اساس رنگ آن باید سبز باشد که رنگ عشق ایرانی زایش و جهان برین است چنانکه در #سرو...

این ایزدبانو را موکل زمین دانسته اند که هزار ده هزار داروی درمانبخش دارد و در #وداها مادر زمین نامیده میشود و با #زامیاد (مینوی زمین) پیوند دارد...

دقت در همین اندک مطالب کافیست که این #امشاسپند را زنی ببینیم اندیشه ور برکت دهنده، تقدیس گر، آغازگر، حامی، موجد عشق و مهر و...
و سبب انتخاب روز ویژه ی زنان در پنج اسفندماه یا بیست ونه بهمن ازین روست. در روز مردگیران،مژده گیران یا مزدگیران زنان از مردان هدیه میگرفتند.

از میان هفت عضو ِ بدن، سر متعلق به اوست.و از میان گیاهان اسپند از آن اوست. ما ایرانیان در آیین دود کردن اسپند در واقع روح مادرانه و حامی زمین را به یاری میخواهیم و این کار را در تولد،بیماری، زایمان ومرگ انجام میدهیم.

@niyazestanbarani
#آیینهای_کهن

#سیزده_به_در (۲)

دربخش پیشین سخن از نفی شومی در فرهنگ ایرانی رفت واینکه نحوست سیزده یا برخی روزها ممکن است بیشتر منشایی غیرایرانی(بیشتر سامی) یا محدود( خرده فرهنگی) داشته باشد. مثلا یاران مسیح دوازده تن دانسته شده اند و سیزدهمین نفر همان یهودای خائن بوده وممکن است این برداشت به ایران هم رسیده باشد که نفر یا عدد سیزده نحس است..

اما دوازده روز بودن تعطیلات میتواند دلایل بسیار داشته باشد ؛ مثلا دوازده برج فلکی یا کامل دانستن عدد دوازده مثلا در ائمه ی دوازده گانه یا حتا اینکه ایرانیان دوره ی آفرینش گیتیک (مادی) را دوازده هزارسال تلقی کرده اند ونیز شش مرحله ی آفرینش که در سیصدو شصت روز سال اتفاق میافتد(👆👆👆) و آخرین آفریده انسان است و دوازده روز تعطیلی در واقع مروری است بر آغاز و انجام جهان.
روز سیزدهم از منظری روز آشفتگی است وبهم ریختگی نُرم و هنجارهای جهان مادی و#به_در_رفتن از شهرها. و شهر نمادی از حصرجان و روان آدمیست در چنبره ی قوانین مادی دنیا. چرا که در فرهنگ ایرانی #شهربند یعنی زندانی، و گریز از عادات روزمره ی شهر و رفتن به صحرا، نمادی است از رفتن به صحرای جان...

چنانکه در فرهنگ معرفتی ما بویژه نزد مولانا صحرا نمادی است از رهایی روح آدمی از شهربندی..

#مثنوی_شریف
این جهان خود حبس جانهای شماست
هین روید آن سو که صحرای شماست...

سیزده فروردین حتا نمادی از قیامت و به صحرای محشر درآمدن هم میتواند باشد چون عناصر آن را دارد.

برخی اسطوره شناسان ربطی بین این آیین و آیین باروری ومراسم اباحتی و شگفت آن در میان رودان قایل شده اند که واکاوی اش را مجالی دیگر لازم است.

در داستان حضرت ابراهیم و قضییه ی شکستن بتها کاملا روشن است جشنی وجود داشته که همه ی مردم، شهر را ترک میکردند و.. ابراهیم (ع) ازین فرصت بهره برده و بتها را شکسته و... که این مطلب هم میتواند مد نظر قرار بگیرد.

اما قطعیت این است که این مراسم حتما ربطی به آفرینش و آغاز و انجام آن دارد و حتما مربوط است به زمین، طبیعت و گیاه.
جوجه علم کردن رسمی زشت و جدید است اما هنوز آش رشته دارد مقاومت میکند تا پرهیز یا اعتدال در گوشت خواری را به ما یادآوری کند که کاریست بسیار پسندیده..

بد نیست بدانید هنوز هم در استانهای غربی ایران مانند کردستان، کرمانشاه، لرستان و ایلام غذاهای گیاهی در بهار فراوان می شود و مصرف گوشت در این استانها به حداقل میرسد.

به هرحال اینکه یک ملت (حتا در مفهوم مدرن آن) از هر تیره و قوم و زبان چنین روزی را میعادی میلیونی میکنند و مجری یک آیین کهن میشوند بسیار مبارک و فرخنده است.

زدودن خرافات و مهمتر از آن تلاش برای سالم برگزارکردن این آیین و حفاظت از طبیعت و گردهم آمدن واحترام به هرکس و هرچیز غیر از خود وظیفه ی هر ایرانی میهن دوست است که در سلامت این آیینها هویت جمعی و تشخص ملی ما پررنگ تر خواهد شد.

#سیزده_به_در از مولفه های اقوام ایرانی است برای زنده نگه داشتن #اسطوره_ی_ایران در جهانی که #اسطوره هایش سراسر اسیر دست ابلیس سرمایه داری غرب است. من نیز مانند شما این آیین مبارک و دیرسال را پاس میدارم ودر آن از آسیب به دیگران (طبیعت و انسان) پرهیزمیکنم زیرا نیک میدانم رستگاری و کامیابی در جهان انسانها وابسته به رستگاری و کامیابی دیگران (طبیعت و انسانهای دیگر) است...
الحمدلله اولا و آخرا

@niyazestanbarani
Forwarded from اتچ بات
#یکشنبه_های_کتاب

#تاریخ_اساطیری_ایران

مللی که اساطیر دارند و اساطیری جامع و مفصل دارند شاید تعدادشان دو رقمی نشود. ( مطرح ترینشان چین و هند و ایران و مصر و یونان اند) اما و در همین تعداد #ایران_فرهنگی ما داستانش همچنان متفاوت است.

سایر ملل یا تقریبا از بافت اسطوره ای شان گسسته اند یا در حال گسستن آخرین پیوندها با اساطیرشان هستند. درحالیکه #ایران همچنان با اسطوره هایش زندگی میکند و این بی شک #مبارک است مبارک اما نیازمند شناخت...

تلاشهای بسیاری برای معرفی اساطیر ما صورت گرفته اما برای آشنایی مقدماتی هر #ایراندوست ِ جستجوگری خواندن کتاب مختصر اما بسیار مفید #دکتر_ژاله_آموزگار واجب است.

#تاریخ_اساطیری_ایران از سال ۷۰تا۹۵ بیش از هفده بار تجدید چاپ شده است. درست است که کتابی است درسی و برای دانشجویان، اما به سبب ارائه ی نقشه ی راه و رفتن به سوی جهان رازآمیز #اسطوره_های_ایرانی بسیار مفید و دلچسب است.

مولف پس از مقدمه از دوازده هزار سال زمان کرانه مندی سخن گفته که کلیدی ترین نکات #زیست_جهان ایران است.

- قلمرو #اورمزد و امشاسپندان ویاران و یاوران نور و نیکی

- قلمرو #اهریمن و معرفی دیوان و #دروجان و...

- سه هزار سال دوم. آفرینش پیش نمونه های گیتیک

- سه هزاره ی سوم و یورش #اهریمن

- نخستین انسان

- #پیشدادیان و بعدها #کیانیان و...

- سرانجام سه هزار سال آخر و حضور #اوشیدر و #اوشیدرماه و سرانجام سومین فرزند #زرتشت و... پایان جهان..

همه و همه به اختصار دراین کتاب توضیح داده شده تا خواننده نخستین گامهایش را به سوی اقلیم مه آلود اما خلسه آور و آگاهی بخش اساطیر ایران بردارد...

ناشر این کتاب بیشتر #سمت است و در چاپهای متعدد صفحاتش بین نود تا صدوبیست سی متغیر بوده.
#تاریخ_اساطیری_ایران کتابیست که اگر نخوانید قطعا خلایی تیره در اقلیم جان و روح اهورایتان باقی خواهد ماند..که چنین مباد...

@Niyazestanbarani
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
#ماوعاشورا

دریادداشت پیشین از #بهارسبزوبهارسرخ سخن گفتم 👆 👆
اکنون به مناسبت بهارسرخ عاشورا بیان چند نکته را ضروری میدانم:
- وقتی در پنج شش سالگی #ماهی_سیاه_کوچولو را میخواندم افتادم در جستجوی #دریا، حالا پس از گذشت حدود چهل سال این جستجوی توام با مطالعه و دقت و تعمق و درک و دریافت به من بسیاری چیزها را یاد داده است.

اینکه ساحات انسان، آیینها و باورهایش (بویژه انسان ایرانی) آنقدر قدمت دارد و عمیق و گسترده و پیچده هست که مرا به دادن فتوا و حکم نکشاند. چنانکه جوجکگان تازه سر از تخم درکرده یا بزرگان به محضر سیمرغ رسیده و مدرسه ساز میکنند و دعوت به فلان کار و بهمان کار میکنند.

من فقط دعوت میکنم به حرکت و تدوام این جستجو...

اما در این جستجوها در کنار بسیاری عناوین که باید در بررسی یک پدیده ی انسانی بکار بست چهار سرفصل مهم را اساسی تر میدانم:
۱- #اسطوره ۲- #افسانه ۳- #تاریخ
۴- #خرافه

بگویم که هرچهار اینها از نظر من #فطری است. یعنی در هسته ی انسانیت #بارشده و چون این هسته یا دانه میترکد تا تصویرکند انسان را، و رشد و #شدن را، اینها در خود دارد. شاید چیزی که جدیدترها #آنتولوژیک میگویند.

در بررسی هر آیین پایدار و گسترده ای مانند #نوروز # یلدا #عاشورا و... جدای از سرفصل #آیین باید این چهار ستون اصلی، تعریف و ساخته شوند تا بنای نظریه ی ما استحکام بیشتری داشته باشد.
حقیقتش دهها صفحه دراین باره امروز نوشتم اما قابل ارائه دراین رسانه نیست و مجال بسیار میطلبد.

اما حرفم این است هرکس بدون در نظر گرفتن این چهارستون به #عاشورا نگاه کند بنایی ساخته که سست خواهد بود چون #عاشورا آیینی است که در این چهار ساحت شگفت به شکلهای مختلف و حتا متضاد چهره خواهد نمود.

#عاشورا یک متن است. متنی به قدمت #اسطوره که #خرافه پرستان هم در تعبیر و تفسیر و گرامیداشتش کارها کرده اند.
اگر در این متن قرار است #قرار بگیریم کاری بسیار بزرگ پیش رو داریم.

جوینده یابنده است...
الحمدلله اولا و آخرا

@Niyazestanbarani
#یکشنبه_های_کتاب

#شناخت_اساطیرایران

سالهاست (1975) از نوشتن چنین کتابی به دست #جان_هیلنز میگذرد اما درلابه لای این کتاب ۲۲۱ صفحه ای مطالب دلنشین و? گاهی بخش زیادی وجود دارد که حاکی از شناخت دقیق تر نویسنده از مفهوم و معنای #اسطوره است.

دکتر آموزگار و احمد تفضلی، ایران دوست ِ زود به کام مرگ افکنده شده، این کتاب را به گونه ای دلنشین ترجمه کرده اند و کتابسرای بابل و نشرچشمه ناشر این کتاب اند.

پس از مقدمه ای دلنشین نویسنده از تصویر عالم در اساطیر ایران باستان میگوید سپس به قهرمانان ایزدی مانند #یمه و گرشاسپ و.. میگوید بعد به امشاسپندان، نیروهای شر، اسطوره های آفرینش و پایان جهان می پردازد..و در ادامه از کیش مهر، آیین ونماد پردازی و.. مینویسد...

حتما کتاب را بخوانید تا ریشه های خویش را دریابید..

@Niyazestanbarani
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
#حیاتستان

#دروغگو_دشمن_خداست

همه ی ایرانیان این سخن راشنیده وگفته اند
اما براستی چرا چنین باوری دروجود ما دمیده شده که دزدی و مثلا زنا وقتل و..را باهمه ی زشتیشان دشمنی با خدانمیدانیم اما #دروغ رادشمنی باخدا تلقی میکنیم؟

میتوان به این پرسش پاسخهایی فراوان داد اما یک پاسخ مبتنی بر #اسطوره چنین است

طبق باور ایرانیان جهان آفریده ی #مزدااهورا است یعنی پایه ی هستی #نوروخرد است

اهورامزدا هستی را براساس #اشه ( راستی)و #نظم آفریده، بنابراین باور، چیزی که آغازش پاکی وخیراست ادامه وانجامش نیز #نیک خواهدبود

طبق یک روایت پس ازآفریدن نخستین زن ومرد #مشی_مشیانه وقتی ازایشان درباره ی آفرینش پرسیدند #اهریمن به ایشان القاکرد که جهان ساخته ی اهریمن است وآنها این دروغ را تایید کردند

این نخستین #دروغ و #گناه بود که موجب رانده شدن مشی ومشیانه شد

قبول این دروغ درواقع نفی #خیر بودن گیتی وپذیرش وتن دادن به بدیها و تاریکیهاست چراکه آغازگر جهان تاریکی بوده
پذیرش نگاه اول یک جهان و انسان پدید میآورد ونگاه دوم جهانی دیگر
درنگاه نخست انسان یاور اهورامزداست وگسترنده ی #نوروخرد
ودرنگاه دوم انسان مقهور تاریکی و..

@Niyazestanbarani
#اسطوره_های_آفرینش

#ازمهرتامهر

از تاریخ ۹۷/۹/۱۵ طی دو پنجشنبه، از ساعت ۹ تا ۱۳ صبح، در #یوسف_آباد به بازخوانی #اسطوره_های_آفرینش ایران اسطوره ای میپردازیم.

در این سفر به #هند، #میان_رودان #یونان و #روم نیز نگاهی خواهیم داشت تا ریشه های تبار ایرانی را بهتر دریابیم..

برای همراهی ما دراین سفر کم نظیر با شماره ی
09121483033
خانم طیب نما تماس بگیرید...

@Niyazestanbarani
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
#ایران_جان

تهران، تهران، تهران..

برای من تهران وجوه شگفت بسیار دارد میتوانم همه ی تاریخ و فرهنگ ایران را در #تهران ببینم و البته بنویسم..
تهران ِ هزاران ساله برایم وجهی #اسطوره ای نیز دارد باشد که این مادر مهربان را دریابیم و بیشترازین زخمش نزنیم.
تهران این روزها خیلی زیباتر است..

@Niyazestanbarani
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
#بازباش_ای_باب_رحمت_تا_ابد


برای من #اسطوره نه چیزی است در گذشته که اسطوره چیزی است برای #همیشه..
نوشته و گفته ام اساطیر یک ملت (که فرد هم باید برسد به جایی که ابراهیم شد ملت) نقشه ی وجودی آن ملت است و بلندترین قله ی وجودی یک انسان اینکه تکیه بزند بر #عرش_اسطوره
و #علی سوای شخصیت تاریخی اش که مجالی است بسیار خرد برای #ظهور #مظهر، آری علی برای من از #اساطیر-اولین_والاخرین است..
مگر نه اینکه تاریخ اساطیری هر #ملت، #تاریخ_ملکوت آن ملت است؟
علی و #محمد و #فاطمه و #حسین برای من چنین اند..
فراتر از زمان و زمین در اقالیم #ملکوت میبینمشان و... آه میشوم.
آه میاید یاد ماه می افتم و چاه.. وچرا علی سر در چاه میکرد؟!
چه رازی در این اسطوره هست؟!
چرا نه با ستاره نه با سنگی مثلا در کوهی و.. چرا چاه!؟
باید این اسطوره ی همیشه را همیشه دریافت وگرنه...

@niyazestanbarani
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
#عاشورا

#چندسخن_درباره_ی_آیین_عاشورا(۳)


هرگز نمی توان درباره ی بررسی یک پدیده ی غیرعادی، روشهای عادی اندیشیدن، تحلیل کردن و... سخن گفتن را به کاربرد.
جدای از اینکه برای هر پدیده ای باید روش خاصی در تعمق و تحلیل آن به کار برد، وقایع ویژه هم به طریق اولی روش خاص طلب میکنند.
منظور از غیرعادی آثار نوادری است که بشر به شیوه ای دیگر با آنها رویارویی (مواجهه) کرده..
مثلا #حافظ در فرهنگ ما یک پدیده ی غیرعادی است، #مثنوی یک کتاب غیر عادی است و نوروز ایرانیان و.. #عاشورا از #واقعات_الغرایب است.
چیزی که بتواند اینگونه در ذهن و زبان و زندگی تن و روان و جان یک ملت بصورتی سیال جا باز کند، موثر باشد، و فراتر از زمان و مکان برود عادی نیست.
سخن این است برای نگاه به #عاشورا اگر دیدی #عیرعادی برنگزینیم به بی راهه خواهیم افتاد.
#عاشورا و کربلا یک واقعیت تاریخی است که صد البته روایات گوناگون دربابش هست. خود آن ایام، چندین و چند سال پیش از آن و چندین و چند سال پس از آن درباره اش کارها شده و سخنها آمده. مطالعه و دقت و دراین آثار و ارائه ی تحلیل براساس آنها خود، زمان و مجال ویژه میطلبد.
اما سخن من اینجا بیشتر ناظر بر دو رویکرد است #اسطوره و دیگری #خرافات.
#اسطوره در زندگی من اشاره دارد به اقالیم_الاولین، اسطوره در نظرم احاطه ی نوع خاصی از مواجهه ی انسان با هستی و هستان است. اسطوره زبان غیب است همانطور که #حافظ #لسان_الغیب است یا #مثنوی #جنود_الغیب است یا نوروز #آیینه_ی_غیب است یا #عاشورا #صحن_غیب است..
چیزی که هزار سال دوهزار سال و چندهزار سال میماند بلاشک پیوندی با #ازل دارد و لاجرم ربطی به ابد پیدا میکند همین ازلی ابدی واژگانی اسطوره ای هستند..
و #خرافات نیز هرچند قابل تبین هستند و ریشه ای در وجود شگفت انسان دارند اما از نظر من مبتنی بر ابعاد تیره ی وجود انسان اند. محمل کشیدن #خرافه #جهل است، جهلی َرِف کننده و مخدر، دقیقا مثل رونگردان عمل میکند خرافه. گفتم حتما قابل تحلیلهای رنگارنگ است اما تهش تهی است.پوسیدگی است و پوکی، تخدیر است و نشئگی و وادادگی.
اگر شما به مفاهیمی چون مذهب و عرفان در ایران بنگرید این دو نوع رویکرد انسان ایرانی را در مواجهه با این دو موضوع میبینید،(این دو سوای رویکرد #علمانی مبتنی بر تجارب همه فهم است) رویکردی که می آفریند و رویکردی که تباه میکند
پس از منظر من #عاشورا در سه ساحت
میتواند و باید، بررسی شود
۱-علم و تجربه و تاریخ با تمام پیچیدگیهایش
۲- ساحت خرافه که براساس دو متن قبل و مفهوم #یهود_ستیزه_گر من اینها را #اسراییلیات مینامم (مثلا روایات عجیب مداحان در باب #عاشورا که اغلبشان مستقیم و غیر مستقیم پرورده ی اسراییل اند)
۳- رویکرد #اسطوره ای به عاشورا..
در بخش پایانی بیشتر از رویکرد اسطوره ای خواهم گفت. (انشاالله)

#محسن_یارمحمدی
جستجوگر فرهنگ ایران

@Niyazestanbarani
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹