#حکایه‌نين_امكاني
#محمد_عاريف
«[آنتوان] #چخوف مينياتور حكايه ژانريني[نوع ادبی] مونومئنتال[تاریخی آبیده] فورمالارا و روس حياتي‌نين بؤيوك ائپوسو[حماسه] سوييه‌سينه قالديرميشدير» بو سؤزلرده كيچيك حكايه اوستاسي اولان چخوفون تعريفي وئريلمكله برابر، بعضا يازيچيلاريميزين قایغی‌سیز ياناشديغي حكايه ژانرينين بؤيوك امكانلارينا دا اشاره ائديلير.
شعردن سونرا حكايه اَن چوخ اوخونان بديعي اثر نوعودور.#آذربايجان اوخوجولاري دا حكايه‌‌ني چوخ سئويرلر. اونلار آنا ديلينده ايلك نثر اؤرنک‌لری ايله محض حكايه ژانريندا تانيش اولموشلار.«#آلدانميش_كواكب»، «شيخ شعبان»، «جنّتين قبضي»، «الله خوفو»، «اوستا زئينال»، «پوچت قوتوسو»،[صندوق پستي] «كؤچ»، «#قاراجا_قيز» اوخوجولاريميزين تصوّرونده گؤزل كلاسيك حكايه‌لر كيمي يئر توتموشدور. اونلارين تصورو روس و دونيا ادبياتيندان (#پوشكين، گوگول، تورگينف، تولستوي، چخوف، مارك توين، موپاسان) ترجمه اولونان حكايه‌لرله داها زنگين‌لشميشدير...
بونونلا بئله، بودا بير حقيقت‌ديركي، باشقا ژانرلارا نسبتا حكايه ضعيف انكشاف ائدير... بونون سببيني بعضي يولداشلار اوندا گؤرورلر كي، حكايه يازيچييا اؤز فكريني گئنيش و سربست افاده ائتمك اوچون امكان وئرمير. اونا گؤره ده تاثيرلر داها چوخ پووئست و رومان ژانرينا یؤنه لیرلر. بونون دا نتيجه‌‌سينده «م. جعفر»ين دئديیي وضعيت عمله گلير: «كيچيك بير پووئسته سيغا بيلن حاديثه‌‌ني شيشيرديب رومان ائتمك و يا كيچيك بير حكايه ماتئرياليني يئرسيز، اویغونسوز تفرعاتلا آغيرلاشديريب پووئست ائتمك ميل‌لري صنعتكارليغا، بديعي كامل‌ليیه چوخ آغير ضربه وورور».
حكايهنين بير ژانر كيمي امكان محدودلوغو حققينده كي تصور بير او قدر ده دوغرو دئييلدير. البته حكايه، #پووئست و #روماني عوض ائده بيلمز، بونو اوندان طلب ائدن ده يوخدور. آما حكايه‌‌ني بير او قدر ده امكانسيز حساب ائتمك اولماز.
منجه حكايهنين بديعي كامل‌ليينه آغير ضربه ووران يالنيز تفرعات و اوزونچولوق دئييلدير. بعضا قناعتله يازيلان حكايهنين اؤزونده ده كامل ليك اولمور. چخوفون آرتيق قیسا اینجی سؤزلر [آفوريزم] حالي آلميش «قيساليق استعدادين باجيسي‌دير» سؤزلريني يالنيز حجم قيساليغي، ایجاز لیق [لاكونيزم] معناسيندا باشا دوشمك اولماز. ایجازلیق معنانين، مضمونون اؤزوندن ده داخلي دولغونلوق طلب ائدير. ييغجامليق فكر و ايدئيانين اؤنملي‌ليينده، داخلي معنا دولغونلوغوندا اؤز افاده‌سيني تاپماليدير. درين معنادان، اؤنملی ايدئيادان، واجب بير مطلب‌دن محروم اولان بير حكايه نه قدر قيسا و ييغجام اولورسا اولسون، بديعي جهتدن كامل اولا بيلمز.
حكايه‌لريميزين بعضا بديعي و ايدئيا جهتدن كامل چيخماماسي‌نين سببيني من اوندا گؤرورم كي ناشرلريميز بو ژانرين امكانلاريندان هميشه باجاريقلا استفاده ائده بيلميرلر. حكايهنين حياتي اؤزونه مخصوص واسطه‌لرله گئنيش عكس ائتديرمك امكاني واردير. بونون اوچون اونون بديعي امكانلاريني آچماق، اونو لازمي يوكسك‌ليیه قالديرماغا چاليشماق لازمدير.
بيزيم بير چوخ حكايه‌لريميزده بئله بير مضمون و ايدئيا دولغونلوغو، معنا ييغجامليغي، داخلي ایجازلیق واردیر. ج. #محمدقليزاده‌نين «#اوستا_زئينال» «پوچت قوتوسو»، «قوربانعلي بي»؛ #حاقوئرديئوين «شيخ شعبان»؛ #چمن_زمينلي‌نين «جنتين قبضي» حكايه‌لري يالنيز آذربايجان ادبياتيندا دئييل، داها گئنيش مقياسدا كلاسيك حكايه‌لردير... بو اثرلرده كيچيك حكايه ژانري مونومئنتال فورمالار سوييه‌سينه قالديرمشدير. دؤور، انسان كاراكتئرلري، اجتماعي فاجعه‌لر، اديبين بونلارا فعال مناسيبتي بو حكايه لرده ائله تيپيك، سجيه‌وي چيزگي‌لرله تصوير ائديلميشديركي، بئش‌ـاون صفحه‌ده اوخوجونون قارشيسيندا بؤيوك بير عالم آچيلير. البته، بورادا ييغجامليق، ایجازلیق يالنيز حجم‌ده دئييل، بلكه داها چوخ مضمونون، ايدئيانين قیسالدیلمیش حالدا، جوهر حاليندا وئريلمه‌سينده‌دير. اوستا زئینالي، اونون دورونو، اجتماعي چئوره‌سینی، گؤروش‌لريني، ايچه‌ري عالميني اطرافلي تصوير ائتمك اوچون «#اوبلوموف» [روس يازاري گنچاروفون اثري] حجمينده بير روماندا يازماق اولاردي. آنجاق اديب اونون اَن مهم، اَن سجيه‌وي و تيپيك كيفيت‌لرينی ائله وئرميشدير كي، اثر و ائله‌جه ده اوستا زئينال صورتي بؤيوك بير دؤنمين و اجتماعي شرايطين محصولو كيمي اؤز بديعي تاثير قووه‌سي ايله متصور ائدير، دوشوندورور.
قيسا يازماق اؤزو بير باجاریق‌دیر. بؤيوك اديب‌‌لردن بيري پوزماق بارجاريغيني استعداد آدلانديرميشدير، چونكو صنعتكار اثرينده‌كي لازيمسيز يئرلري پوزوب، آتاـآتا داهيانه بير سوييه‌يه گليب چيخير.
بوگونكو ادبياتيميزدا حكايه ژانرينين كامل‌ليينه فكر وئر‌ن، اونون امكانلاريندان باجاريقلا استفاده ائدن يازيچيلاريميز آز دئييلدير. ا.#محمدخانلي، اي. #افندي‌يئو و #ميرجلال-ين بير چوخ ليريك، رومانتيك و طنز حكايه‌لري
@dusharge
#محمد_عاريف
«[آنتوان] #چخوف مينياتور حكايه ژانريني[نوع ادبی] مونومئنتال[تاریخی آبیده] فورمالارا و روس حياتي‌نين بؤيوك ائپوسو[حماسه] سوييه‌سينه قالديرميشدير» بو سؤزلرده كيچيك حكايه اوستاسي اولان چخوفون تعريفي وئريلمكله برابر، بعضا يازيچيلاريميزين قایغی‌سیز ياناشديغي حكايه ژانرينين بؤيوك امكانلارينا دا اشاره ائديلير.
شعردن سونرا حكايه اَن چوخ اوخونان بديعي اثر نوعودور.#آذربايجان اوخوجولاري دا حكايه‌‌ني چوخ سئويرلر. اونلار آنا ديلينده ايلك نثر اؤرنک‌لری ايله محض حكايه ژانريندا تانيش اولموشلار.«#آلدانميش_كواكب»، «شيخ شعبان»، «جنّتين قبضي»، «الله خوفو»، «اوستا زئينال»، «پوچت قوتوسو»،[صندوق پستي] «كؤچ»، «#قاراجا_قيز» اوخوجولاريميزين تصوّرونده گؤزل كلاسيك حكايه‌لر كيمي يئر توتموشدور. اونلارين تصورو روس و دونيا ادبياتيندان (#پوشكين، گوگول، تورگينف، تولستوي، چخوف، مارك توين، موپاسان) ترجمه اولونان حكايه‌لرله داها زنگين‌لشميشدير...
بونونلا بئله، بودا بير حقيقت‌ديركي، باشقا ژانرلارا نسبتا حكايه ضعيف انكشاف ائدير... بونون سببيني بعضي يولداشلار اوندا گؤرورلر كي، حكايه يازيچييا اؤز فكريني گئنيش و سربست افاده ائتمك اوچون امكان وئرمير. اونا گؤره ده تاثيرلر داها چوخ پووئست و رومان ژانرينا یؤنه لیرلر. بونون دا نتيجه‌‌سينده «م. جعفر»ين دئديیي وضعيت عمله گلير: «كيچيك بير پووئسته سيغا بيلن حاديثه‌‌ني شيشيرديب رومان ائتمك و يا كيچيك بير حكايه ماتئرياليني يئرسيز، اویغونسوز تفرعاتلا آغيرلاشديريب پووئست ائتمك ميل‌لري صنعتكارليغا، بديعي كامل‌ليیه چوخ آغير ضربه وورور».
حكايهنين بير ژانر كيمي امكان محدودلوغو حققينده كي تصور بير او قدر ده دوغرو دئييلدير. البته حكايه، #پووئست و #روماني عوض ائده بيلمز، بونو اوندان طلب ائدن ده يوخدور. آما حكايه‌‌ني بير او قدر ده امكانسيز حساب ائتمك اولماز.
منجه حكايهنين بديعي كامل‌ليينه آغير ضربه ووران يالنيز تفرعات و اوزونچولوق دئييلدير. بعضا قناعتله يازيلان حكايهنين اؤزونده ده كامل ليك اولمور. چخوفون آرتيق قیسا اینجی سؤزلر [آفوريزم] حالي آلميش «قيساليق استعدادين باجيسي‌دير» سؤزلريني يالنيز حجم قيساليغي، ایجاز لیق [لاكونيزم] معناسيندا باشا دوشمك اولماز. ایجازلیق معنانين، مضمونون اؤزوندن ده داخلي دولغونلوق طلب ائدير. ييغجامليق فكر و ايدئيانين اؤنملي‌ليينده، داخلي معنا دولغونلوغوندا اؤز افاده‌سيني تاپماليدير. درين معنادان، اؤنملی ايدئيادان، واجب بير مطلب‌دن محروم اولان بير حكايه نه قدر قيسا و ييغجام اولورسا اولسون، بديعي جهتدن كامل اولا بيلمز.
حكايه‌لريميزين بعضا بديعي و ايدئيا جهتدن كامل چيخماماسي‌نين سببيني من اوندا گؤرورم كي ناشرلريميز بو ژانرين امكانلاريندان هميشه باجاريقلا استفاده ائده بيلميرلر. حكايهنين حياتي اؤزونه مخصوص واسطه‌لرله گئنيش عكس ائتديرمك امكاني واردير. بونون اوچون اونون بديعي امكانلاريني آچماق، اونو لازمي يوكسك‌ليیه قالديرماغا چاليشماق لازمدير.
بيزيم بير چوخ حكايه‌لريميزده بئله بير مضمون و ايدئيا دولغونلوغو، معنا ييغجامليغي، داخلي ایجازلیق واردیر. ج. #محمدقليزاده‌نين «#اوستا_زئينال» «پوچت قوتوسو»، «قوربانعلي بي»؛ #حاقوئرديئوين «شيخ شعبان»؛ #چمن_زمينلي‌نين «جنتين قبضي» حكايه‌لري يالنيز آذربايجان ادبياتيندا دئييل، داها گئنيش مقياسدا كلاسيك حكايه‌لردير... بو اثرلرده كيچيك حكايه ژانري مونومئنتال فورمالار سوييه‌سينه قالديرمشدير. دؤور، انسان كاراكتئرلري، اجتماعي فاجعه‌لر، اديبين بونلارا فعال مناسيبتي بو حكايه لرده ائله تيپيك، سجيه‌وي چيزگي‌لرله تصوير ائديلميشديركي، بئش‌ـاون صفحه‌ده اوخوجونون قارشيسيندا بؤيوك بير عالم آچيلير. البته، بورادا ييغجامليق، ایجازلیق يالنيز حجم‌ده دئييل، بلكه داها چوخ مضمونون، ايدئيانين قیسالدیلمیش حالدا، جوهر حاليندا وئريلمه‌سينده‌دير. اوستا زئینالي، اونون دورونو، اجتماعي چئوره‌سینی، گؤروش‌لريني، ايچه‌ري عالميني اطرافلي تصوير ائتمك اوچون «#اوبلوموف» [روس يازاري گنچاروفون اثري] حجمينده بير روماندا يازماق اولاردي. آنجاق اديب اونون اَن مهم، اَن سجيه‌وي و تيپيك كيفيت‌لرينی ائله وئرميشدير كي، اثر و ائله‌جه ده اوستا زئينال صورتي بؤيوك بير دؤنمين و اجتماعي شرايطين محصولو كيمي اؤز بديعي تاثير قووه‌سي ايله متصور ائدير، دوشوندورور.
قيسا يازماق اؤزو بير باجاریق‌دیر. بؤيوك اديب‌‌لردن بيري پوزماق بارجاريغيني استعداد آدلانديرميشدير، چونكو صنعتكار اثرينده‌كي لازيمسيز يئرلري پوزوب، آتاـآتا داهيانه بير سوييه‌يه گليب چيخير.
بوگونكو ادبياتيميزدا حكايه ژانرينين كامل‌ليينه فكر وئر‌ن، اونون امكانلاريندان باجاريقلا استفاده ائدن يازيچيلاريميز آز دئييلدير. ا.#محمدخانلي، اي. #افندي‌يئو و #ميرجلال-ين بير چوخ ليريك، رومانتيك و طنز حكايه‌لري
@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#احمدآغا_موغانلی (۲۰۰۱-۱۹۲۶) (#موغان اوتای #بیله‌سوار شهری) #گئجیکمیش_اعتراف باکی، یازیچی نشریاتی ۱۹۹۱ ، کیریل الیفباسی
#احمد_آغا_موغانلی (۲۰۰۱-۱۹۲۶)
یازان:#همت_شهبازی
اوتای موغانین #بیله‌سوار شهریندن اولان یازیچی #احمدآغا_موغانلی عمومیتله هله او تایین اؤزونده گوندمده اولان یازار اولمامیشدی. گؤرونور پایتخت‌له علاقه‌ده اولمایان صنعتکارین طالعی ده کؤلگه‌ده قالیر.
« #گئجیکمش_اعتراف» اثرینده اونون ۴ پووئستی (1) یئرلشیب. پووئست‌لرده #استالینیزم دؤورونده گنج‌لرین ایکیلی حیات و تضادلی گونلر یاشادیقلاریندان صحبت گئدیر.
ماجرا ژانریندا اولان #دوغما_ساحیللر و #داغلار_داغیمدیر_منیم پووئست‌لرینده ایسه اساسن خالقیمیزین ملی دردی، گونئی_قوزئی حسرتی اؤز عکسینی تاپمیشدیر.
دئییلن‌لره گؤره او تای موغانین #شایسئون کندینده کؤکلری بو تای موغان تایفالاری او جومله‌دن #ساریخان‌بیلی، #موغانلی، #مستعلی‌بیلی، #قوجابیلی، و... یاشاییرلار. بونلار #شوروی دؤورو زامانیندا سرحدلرین باغلی اولماسینا باخمایاراق بو تایدا کی قوهوملاری ایله گؤروشه گل گئت ائتدیکده حکومتی ده بئزدیریرلر. حکومت ایسه مجبور قالیر اونلاری #شایسئون کندینده یئرلشدیریر. بونونلا دا اونلارین علاقه‌سینی بو تای قوهوملاری ایله کسیر. بللی اولدوغو اوزره احمدآغا موغانلی دا بو تایفالارین بیرینه عاید ایمیش.
یازارین دیلینه گلدیکده ایسه، #موغان دیلی‌نین چیلخالیغی، درین‌لییی ایتیب باتیب اثرین #ادبی دیلی‌نین هوجئیره‌لرینده. دیل، بایاغی بیر دیل ایله آراسینا گیرن روس سؤزلری ایله یادلاشیر. باشقا سؤزله اثرده مثل اوچون #مولود_سلیمانلی، #آنار_رضا، #ائلچین، #اسماعیل_شیخلی و باشقالاری‌نین اوستا دیلینی تاپماق اولمور. آنجاق سوژئت خطی باخیمیندان بیزده حسرتلری اویادیر، نوستالوژییه دالدیریر.
#
(1) #پووئست #تحکیه اوصولو اوزره یازیلیر. حجمجه حکایه‌دن بؤیوک، روماندان کیچیک‌دیر. بونا گؤره اونا بؤیوک #حکایه ده دئییرلر. آنجاق حکایه ایله فرقلنیر. پووئستده بیر یوخ، بیر نئچه احوالات و حادثه‌دن بحث اولونور و تصویر اولونان #اوبرازلارین سایی دا حکایه‌دن نئچه قات چوخدور. پووئستین #سوژئت خطی #رومانلا مقایسه‌ده ساده، حکایه ایله مقایسه ده ایسه ایکی بعضن ده داها چوخ اولور. لغتجه معناسی دانیشیق و نقل ائتمکدیر.
https://telegram.me/dusharge
یازان:#همت_شهبازی
اوتای موغانین #بیله‌سوار شهریندن اولان یازیچی #احمدآغا_موغانلی عمومیتله هله او تایین اؤزونده گوندمده اولان یازار اولمامیشدی. گؤرونور پایتخت‌له علاقه‌ده اولمایان صنعتکارین طالعی ده کؤلگه‌ده قالیر.
« #گئجیکمش_اعتراف» اثرینده اونون ۴ پووئستی (1) یئرلشیب. پووئست‌لرده #استالینیزم دؤورونده گنج‌لرین ایکیلی حیات و تضادلی گونلر یاشادیقلاریندان صحبت گئدیر.
ماجرا ژانریندا اولان #دوغما_ساحیللر و #داغلار_داغیمدیر_منیم پووئست‌لرینده ایسه اساسن خالقیمیزین ملی دردی، گونئی_قوزئی حسرتی اؤز عکسینی تاپمیشدیر.
دئییلن‌لره گؤره او تای موغانین #شایسئون کندینده کؤکلری بو تای موغان تایفالاری او جومله‌دن #ساریخان‌بیلی، #موغانلی، #مستعلی‌بیلی، #قوجابیلی، و... یاشاییرلار. بونلار #شوروی دؤورو زامانیندا سرحدلرین باغلی اولماسینا باخمایاراق بو تایدا کی قوهوملاری ایله گؤروشه گل گئت ائتدیکده حکومتی ده بئزدیریرلر. حکومت ایسه مجبور قالیر اونلاری #شایسئون کندینده یئرلشدیریر. بونونلا دا اونلارین علاقه‌سینی بو تای قوهوملاری ایله کسیر. بللی اولدوغو اوزره احمدآغا موغانلی دا بو تایفالارین بیرینه عاید ایمیش.
یازارین دیلینه گلدیکده ایسه، #موغان دیلی‌نین چیلخالیغی، درین‌لییی ایتیب باتیب اثرین #ادبی دیلی‌نین هوجئیره‌لرینده. دیل، بایاغی بیر دیل ایله آراسینا گیرن روس سؤزلری ایله یادلاشیر. باشقا سؤزله اثرده مثل اوچون #مولود_سلیمانلی، #آنار_رضا، #ائلچین، #اسماعیل_شیخلی و باشقالاری‌نین اوستا دیلینی تاپماق اولمور. آنجاق سوژئت خطی باخیمیندان بیزده حسرتلری اویادیر، نوستالوژییه دالدیریر.
#
(1) #پووئست #تحکیه اوصولو اوزره یازیلیر. حجمجه حکایه‌دن بؤیوک، روماندان کیچیک‌دیر. بونا گؤره اونا بؤیوک #حکایه ده دئییرلر. آنجاق حکایه ایله فرقلنیر. پووئستده بیر یوخ، بیر نئچه احوالات و حادثه‌دن بحث اولونور و تصویر اولونان #اوبرازلارین سایی دا حکایه‌دن نئچه قات چوخدور. پووئستین #سوژئت خطی #رومانلا مقایسه‌ده ساده، حکایه ایله مقایسه ده ایسه ایکی بعضن ده داها چوخ اولور. لغتجه معناسی دانیشیق و نقل ائتمکدیر.
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
#حئکایه، #حیکایه، #اؤیکو
#محمد_صبحدل جنابلاری #نثر ژانریندا تانینمیش، همی ده بو ساحه‌ده اؤزونه عاید اولان نظری تاپینتی‌لارین اوزمانی‌دیر. بو تاپینتی‌لار همی ده یئرلی تاپینتی اولدوغو اوچون اؤنملی‌دیر. اونا گؤره کی بو نظری تاپینتی‌لار دوغما تاپینتی‌لاردیر.
سایین #ایواز_طاها، اؤزونون شخصی کانالیندا منیم «#حکایه یوخسا #اؤیکو» باشلیقلی یازیما بیر یادداش یازدی و سونرا دا سیلدی. یادداشدا بو موضوعا گئنیش یئر آییراجاغینی سؤز وئرمیشدی. یادداشدا منیم یازیمین خلاصه‌سینی گتیرمیشدیر. آنجاق منیم آدیما اشاره ائتمک یئرینه #دوستلارین_بیری کیمی ایفاده‌سیندن استفاده ائتمکله سانکی قارشی طرفله کوسولو اولدوغونو گؤسترمیشدیر. بلکه ده منیم ناراحات اولاجاغیمی گومان ائتدییی اوچون آدیمی یازمامیشدی. آنجاق بورادا ناراحات اولاسی بیر شئی یوخدور. فیکیر مبادله‌سی وار. طبیعی کی بو حاقدا اونو و باشقا اوزمانلاری دینله‌مک مسئله‌یه آیدینلیق گتیرمکده یاردیمچی اولا بیلر.
ایللر اؤنجه سئویملی #صبحدل جنابلاری سایین #رضا_کاظمی ایله ادبیاتیمیز حاقدا بیر دانیشیق آپاردی.بو دانیشیغین بوتونونو هر بیر ادبیاتچی اوچون اوخوماسینی فایدالی بیلیرم.( #لینکینی وئرمیشم) همان دانیشیقدا موضوعا عاید بیر سورغویا دا جاواب وئریر #صبحدل جنابلاری.اونو سیزلرله پایلاشماق ایستیرم. خاطیرلادیرام یازی‌نین #عنوانی بیزیم طرفدن‌دیر:
سایغی ایله- #همت_شهبازی
##
#سوال:
بو دانيشيقدا، «داستان کوتاه» آنلاميندا «اؤيکو» دئديييمده، سيز کسکينليکله «حيکايه» سؤزونو ايشلَتدينيز... يازي شکلينده گئتمه‌دييي دارتيشمالاريميز قيراقدا قالسين، آنجاق سيزه اورَکدن سايغي بَسله ديييمدن، بورادا بوتونلوکله «حيکايه» سؤزوندن يارارلانديم. بو وورغولامانين سببي نه‌دير؟ نييه «حيکايه»؟!
#جاواب:
#تحكييه ژانرلاري آراسيندا اولان حودود چوخدا موعيين جيزگيلرله آيريلمير و اوصولن تركيب ائتمه نين بوتون صنعت ژانرلاريندا اساس رول اويناديغينا دوشونرسك، هئچ بير بؤيوك اثري موطلق ايدديعا ائتديي ژانرين سينيرلاريندا گؤره بيلمه‌يه‌جه‌ييك. آمما بو حودودو تعيين ائتمه ادبي تنقيدين اساس لوازيماتيني الده ائتمك دئمكدير.ان اسكي دؤورلردن ياشايان تحكيه‌چيليك، موختليف زامانلاردا و شراييطده موختليف اؤزللييه داياناراق فرقلي ژانرلارين يارانماسينا سبب اولموشدور. #كلاسيك فضادان #مودئرن فضايا گيرديكده هر ژانر اؤزونو يئني شراييطله تطبيق ائديب، اؤز مودئرن ادبي نؤوعونو ياراتميشدير. مثلن «رومان»، «رومانس»ـين مودئرنلشمه سي دير و « #حيكايه» ده؛ « #ناغيل»، « #تمثيل» و « #حيكايت»ـين يئريني توتوبدور. مودئرن تحكييه نؤوعو، كلاسيك نؤوعلريله، اثرين داخيلي ديالئكتيكاسينا اساسلانمادا فرقله‌نير. بورادا اينسان پسيخولوگيياسي و حاديثه‌لرين داخيلي نه‌دن‌لرينه ديققت واردير.بو فلسفه سي دييشميش ژانرلارين، اسكي فورمالاريلا آددا دا فرقلريني نظرده توتماميز گركدير. يعني تئرمينلري عئلمي و ديلين طبيعي آخاريني نظرده توتاركن ياراتمالي ييق. مودئرن تحكييه نين اساس قايناغي غرب اولان يئرده اورادا گئدن تئرمينلرين قبولا آلينما پروسه سي بوتون دونيا ادبيياتلاريندا اؤرنك كيمي گؤتورولموشدور. بعضن تئرمين ائله اورادان گلميشدير. ميثال اولاراق هئچ كيم «رومان» سؤزجويونه يئرلي بير قارشيليق تاپما سيخينيسيندا دئييل. ائله همين مئتودا اساسلانساق كلاسيك نؤوعلريميزي «ناغيل» عونواني آلتدا يئكونلاشديرماق اولار. «خالق ناغيللاري»، «تمثيللر»، «حيكايتلر» و باشقالاري بوسيرادانديرلار. يعني هاميسي شيفاهيلييه و ديالئكتيكانين ضعيف گئتمه‌سي اؤنونده آچيق تخييوله دايانيرلار. «ناغيل» سؤزجويونون ده عربجه ده «نقل» سؤزجويوندن اولماسي بو مسله‌نين اينگلتره ده «Tale» سؤزجويونون نه درجه ده يئرينه اوتورا بيلمه قابيليتيني گؤستره بيلر. تحكييه سؤزجويو ايسه «Fiction» يئرينده اوتورمالي دير. مودئرن تحكييه ژانرلاري اؤز آدلاريلا تانيليرلار. « #رومان»، « #پووئست»، « #اوچرئك»، « #فئليئتون» و ان چوخ موناقيشه لي و ايمكاناتلي ژانر اولان « #حيكايه» ژانري. بونلار هاميسي مودئرن تحكييه ژانرلاري ديرلار. آمما «حيكايه» ژانري حاقدا نئچه ايضاحي گركلي سانيرام.بو ژانري «حيكايت» نؤوعونون مودئرنلشميشي كيمي ده قلمه وئرمك اولار. «رومان» سؤزجويونون ده «رومانس» سؤزجويونه بنزريشي همين فلسفه اساسيندا اولموشدور. يعني «حيكايت»، «حيكايه»يه چئوريلينجه مودئرنلشمه پروسه سيندن كئچمه لي دير. ايلك مودئرن تحكييه چي لر بو يازديقلاري و غربده «Short story» آدلانان ژانري «حيكايه» آدلانديرميشلار. هئچ بير كلاسيك متنده «حيكايه» محض بو فورمادا ايشله نيلمه ميشدير. البتته ايلك يازارلار او زامانين عرب اليفباسيندا يازديقلاري متنلرده فونونتيك قايدالاري نظرده توتولماديقلاري اوچون بو سؤزجويو «حكايه» فورموندا يازميشلار.
@dusharde
#آردی وار👇👇
#محمد_صبحدل جنابلاری #نثر ژانریندا تانینمیش، همی ده بو ساحه‌ده اؤزونه عاید اولان نظری تاپینتی‌لارین اوزمانی‌دیر. بو تاپینتی‌لار همی ده یئرلی تاپینتی اولدوغو اوچون اؤنملی‌دیر. اونا گؤره کی بو نظری تاپینتی‌لار دوغما تاپینتی‌لاردیر.
سایین #ایواز_طاها، اؤزونون شخصی کانالیندا منیم «#حکایه یوخسا #اؤیکو» باشلیقلی یازیما بیر یادداش یازدی و سونرا دا سیلدی. یادداشدا بو موضوعا گئنیش یئر آییراجاغینی سؤز وئرمیشدی. یادداشدا منیم یازیمین خلاصه‌سینی گتیرمیشدیر. آنجاق منیم آدیما اشاره ائتمک یئرینه #دوستلارین_بیری کیمی ایفاده‌سیندن استفاده ائتمکله سانکی قارشی طرفله کوسولو اولدوغونو گؤسترمیشدیر. بلکه ده منیم ناراحات اولاجاغیمی گومان ائتدییی اوچون آدیمی یازمامیشدی. آنجاق بورادا ناراحات اولاسی بیر شئی یوخدور. فیکیر مبادله‌سی وار. طبیعی کی بو حاقدا اونو و باشقا اوزمانلاری دینله‌مک مسئله‌یه آیدینلیق گتیرمکده یاردیمچی اولا بیلر.
ایللر اؤنجه سئویملی #صبحدل جنابلاری سایین #رضا_کاظمی ایله ادبیاتیمیز حاقدا بیر دانیشیق آپاردی.بو دانیشیغین بوتونونو هر بیر ادبیاتچی اوچون اوخوماسینی فایدالی بیلیرم.( #لینکینی وئرمیشم) همان دانیشیقدا موضوعا عاید بیر سورغویا دا جاواب وئریر #صبحدل جنابلاری.اونو سیزلرله پایلاشماق ایستیرم. خاطیرلادیرام یازی‌نین #عنوانی بیزیم طرفدن‌دیر:
سایغی ایله- #همت_شهبازی
##
#سوال:
بو دانيشيقدا، «داستان کوتاه» آنلاميندا «اؤيکو» دئديييمده، سيز کسکينليکله «حيکايه» سؤزونو ايشلَتدينيز... يازي شکلينده گئتمه‌دييي دارتيشمالاريميز قيراقدا قالسين، آنجاق سيزه اورَکدن سايغي بَسله ديييمدن، بورادا بوتونلوکله «حيکايه» سؤزوندن يارارلانديم. بو وورغولامانين سببي نه‌دير؟ نييه «حيکايه»؟!
#جاواب:
#تحكييه ژانرلاري آراسيندا اولان حودود چوخدا موعيين جيزگيلرله آيريلمير و اوصولن تركيب ائتمه نين بوتون صنعت ژانرلاريندا اساس رول اويناديغينا دوشونرسك، هئچ بير بؤيوك اثري موطلق ايدديعا ائتديي ژانرين سينيرلاريندا گؤره بيلمه‌يه‌جه‌ييك. آمما بو حودودو تعيين ائتمه ادبي تنقيدين اساس لوازيماتيني الده ائتمك دئمكدير.ان اسكي دؤورلردن ياشايان تحكيه‌چيليك، موختليف زامانلاردا و شراييطده موختليف اؤزللييه داياناراق فرقلي ژانرلارين يارانماسينا سبب اولموشدور. #كلاسيك فضادان #مودئرن فضايا گيرديكده هر ژانر اؤزونو يئني شراييطله تطبيق ائديب، اؤز مودئرن ادبي نؤوعونو ياراتميشدير. مثلن «رومان»، «رومانس»ـين مودئرنلشمه سي دير و « #حيكايه» ده؛ « #ناغيل»، « #تمثيل» و « #حيكايت»ـين يئريني توتوبدور. مودئرن تحكييه نؤوعو، كلاسيك نؤوعلريله، اثرين داخيلي ديالئكتيكاسينا اساسلانمادا فرقله‌نير. بورادا اينسان پسيخولوگيياسي و حاديثه‌لرين داخيلي نه‌دن‌لرينه ديققت واردير.بو فلسفه سي دييشميش ژانرلارين، اسكي فورمالاريلا آددا دا فرقلريني نظرده توتماميز گركدير. يعني تئرمينلري عئلمي و ديلين طبيعي آخاريني نظرده توتاركن ياراتمالي ييق. مودئرن تحكييه نين اساس قايناغي غرب اولان يئرده اورادا گئدن تئرمينلرين قبولا آلينما پروسه سي بوتون دونيا ادبيياتلاريندا اؤرنك كيمي گؤتورولموشدور. بعضن تئرمين ائله اورادان گلميشدير. ميثال اولاراق هئچ كيم «رومان» سؤزجويونه يئرلي بير قارشيليق تاپما سيخينيسيندا دئييل. ائله همين مئتودا اساسلانساق كلاسيك نؤوعلريميزي «ناغيل» عونواني آلتدا يئكونلاشديرماق اولار. «خالق ناغيللاري»، «تمثيللر»، «حيكايتلر» و باشقالاري بوسيرادانديرلار. يعني هاميسي شيفاهيلييه و ديالئكتيكانين ضعيف گئتمه‌سي اؤنونده آچيق تخييوله دايانيرلار. «ناغيل» سؤزجويونون ده عربجه ده «نقل» سؤزجويوندن اولماسي بو مسله‌نين اينگلتره ده «Tale» سؤزجويونون نه درجه ده يئرينه اوتورا بيلمه قابيليتيني گؤستره بيلر. تحكييه سؤزجويو ايسه «Fiction» يئرينده اوتورمالي دير. مودئرن تحكييه ژانرلاري اؤز آدلاريلا تانيليرلار. « #رومان»، « #پووئست»، « #اوچرئك»، « #فئليئتون» و ان چوخ موناقيشه لي و ايمكاناتلي ژانر اولان « #حيكايه» ژانري. بونلار هاميسي مودئرن تحكييه ژانرلاري ديرلار. آمما «حيكايه» ژانري حاقدا نئچه ايضاحي گركلي سانيرام.بو ژانري «حيكايت» نؤوعونون مودئرنلشميشي كيمي ده قلمه وئرمك اولار. «رومان» سؤزجويونون ده «رومانس» سؤزجويونه بنزريشي همين فلسفه اساسيندا اولموشدور. يعني «حيكايت»، «حيكايه»يه چئوريلينجه مودئرنلشمه پروسه سيندن كئچمه لي دير. ايلك مودئرن تحكييه چي لر بو يازديقلاري و غربده «Short story» آدلانان ژانري «حيكايه» آدلانديرميشلار. هئچ بير كلاسيك متنده «حيكايه» محض بو فورمادا ايشله نيلمه ميشدير. البتته ايلك يازارلار او زامانين عرب اليفباسيندا يازديقلاري متنلرده فونونتيك قايدالاري نظرده توتولماديقلاري اوچون بو سؤزجويو «حكايه» فورموندا يازميشلار.
@dusharde
#آردی وار👇👇