@dusharge || همت شهبازی
287 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
Audio
علیرضا نابدل اوختای‌|| #ایشیق

دانیشان: #همت_شهبازی

#رادیو_فرهنگ: ۱۳۹۳ قیش

###

↙️ دانیشیقدا اوختای‌ین #ایشیق کیتابی‌نین اوچ چاپ نسخه‌سی توتوشدورولاراق تانیدیلمیشدیر:

۱
۱۳۵۷ ده تبریزین نشر رفعت طرفیندن #ایشیق آدیندا چاپ اولان اثری

۲
۱۳۸۹ دا #سعید_موغانلی‌نین پینار (یاشماق) نشریاتی طرفیندن #ایشیق آدیندا چاپ اولان اثری

۳
#هادی_قاراچای طرفیندن الکترون نشر کیمی یاییملانان #ال_یازما نسخه‌سی (بو نسخه‌نی #ایشیق سایتیندان ائندیره بیلرسیز).

https://ishiq.net/kitab/667/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%82-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D9%84-%D8%A7%D9%88%D8%AE%D8%AA%D8%A7%DB%8C.html

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#فراخوان #جایزه_مهرگان_ادب فراخوان جایزه مهرگان ادب دوره‌های بیست و یکم و بیست و دوم رمان و مجموعه داستان فارسی رمان و مجموعه داستان زبان مادری دبیرخانه جایزه مهرگان با انتشار فراخوان دوره‌های بیست و یکم و بیست و دوم جایزه مهرگان ادب داخل ایران، از…
جایزه مهرگان ادب زبان مادری
(یادداشتی برای #ترجمه آثار #زبان_مادری به زبان‌های دیگر)

#همت_شهبازی


یکی از شاخص‌هایی که طی دوره‌ی گذشته جایزه #مهرگان_ادب را برجسته نمود توجه ویژه به آثار داستانی منتشر شده به زبان‌های مادری بود که به فارسی ترجمه شده بود. سهم #ادبیات_آذربایجان از این جایزه، معرفی رمان «قوشلار داها قورخمورلار» از خانم #رقیه_کبیری بود که در این جایزه شایسته تقدیر شناخته شد.

از سال‌ها پیش یعنی از دهه‌ی 80 در وبلاگ ادبی خود به نام #دوشرگه، بخشی تحت عنوان «چئویری بوتاسی» به راه انداختیم و در آن زمان متذکر شدیم که بیایید آثار ادبی خود را به زبانهای دیگر ترجمه کنیم. بعضی از آثار هم در حوزه نقد و شعر به زبانهای #فارسی، #انگلیسی، #فرانسه و #کردی ترجمه شد. در همان زمان هم متذکر شدیم که برای ورود به ادبیات جهانی، ترجمه آثار خود به زبان‌های دیگر ضروری است. مسلما مترجمینی که زبان مادریشان غیر از زبان ترکی است و تازه این زبان را فرا گرفته‌اند کمتر میل و وقت برای ترجمه آثار ما خواهند داشت. این، برعهده‌ی ماست که آثارمان را به زبان‌های دیگر ترجمه کنیم. تجربه‌ی ادبیات جهان هم این موضوع را تایید کرده است. در دهه 1950 در #ترکیه مترجمینی از خود ترکیه #نهضت_ترجمه‌ی آثار خود به زبان‌های دیگر را شروع کردند و نتیجه هم گرفتند. امروزه ادبیات ترکیه پابه‌پای آثار نویسندگان دنیا در جهان چاپ می‌شود.

جایزه مهرگان ادب یک جایزه مستقل ادبی است که با افزودن بخشی تحت عنوان ادبیات زبان مادری گام بزرگی در این عرصه برداشته است. این رویکرد جایزه، تنگ‌نظری محافل روشنفکری و ادبی و سیستم حکومتی که در جامعه ما حاکم است را کنار زده و نشان می‌دهد که قصد تحول در نگرش مزبور و ورود به بازنگری و تعامل نسبت به ارزش‌های زبان مادری را دارد. فرصتی که مغتنم است برای معرفی آثار داستانی‌مان به دنیای دیگر. و تا آنجا که اطلاع دارم در صورت استقبال، قصد گسترش آن نه با ترجمه بلکه با محوریت و اولویت دادن به اصل زبان‌های مادری را دارند و طبیعتا آثار تالیفی، به زبان‌های مادری داوری و معرفی خواهد شد.

بنظر می‌رسد ورود به این حوزه برای نویسندگان ما خالی از تاثیر نیست و با رویکردی خوشبینانه و فارغ از هرگونه نگرش بدبینانه پیشنهاد می‌کنیم که ورود به این عرصه را در اولویت کاری خود قرار دهند.
#فراخوان جایزه مهرگان ادب را به اشتراک می‌گذارم.

موغان _ ۱۳۹۹/۱۰/۱۶

http://ishiq.net/?p=25690

https://telegram.me/dusharge
Audio
#حکایه‌نین_امکانلاری کیتابی حاقدا #رادیو_فرهنگده تانیتیم وئرلیشی

وئرلیشین مؤلفی: #ابوالفضل_پاشا
وئرلیشین اوزمانی: #سعید_موغانلی
وئرلیشین دانیشان قوناغی: #همت_شهبازی

وئرلیشین سس فایلینی ائدیت و رئداکته ائدن: #کبری_میرحسینی

#رادیو_فرهنگ: ۱۳۹۳ قیش

###

وئرلیشده ۱۳۹۲ده پردیس دانش یاییم‌ائوی طرفیندن چاپ اولان #حکایه_نین_امکانلاری کیتابیم حاقدا دانیشیلیر. کیتابین تانیتیم مؤلفی حؤرمتلی دوستوم #ابوالفضل_پاشا و کیتاب حاقدا دانیشانلار ایسه من و حؤرمتلی #سعید_موغانلی‌دیر. وئرلیش ۱۳۹۳ ده لئنته آلیناراق رادیو فرهنگده سس‌لنمیشدیر.

#قئید:
سس فایلی‌نین سونلاری اولمادیغی اوچون منی عذورلو سانین. آمما بو اولان دقیقه‌لرده ده کیتاب یئترینجه تانیدیلمیشدیر. اومید ائدیرم فایدالی اولسون.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge
بؤیورتیکان‌لیقلار سیراسیندان-۱
شعر: #همت_شهبازی


بؤیورتیکان‌لیغین خالخالی ایپه‌یینده
گاه قیزاریر،
گاه قارالیر
سئوگیلیمین ماوی‌لییی.
هردن حاجی‌لئیلک‌لر قانادلانیر
آرازین چیسگین‌لی بَنیزیندن.
قانادلاریندا دورنالارین انتظارینی
حاخلاییر کؤکسومون آجی خطرینه.
هاوانین کؤپویونده
آرازی او تای بو تای آددیملاییرام
بورکولو قوخوسوندا
چیینیمه پَرچیمله‌نن ساعاتلاری فیرلاییرام
آخ نه قدر یالقیز
نه قدر درین‌لشیرم
آراز سویونون فیریلقان هیزینده
یولغونلوقلارین ایلغیملی یارپاقلاری
دویغولاریمی بؤلور
آغاریب بوزاران ساچاقلاریندا.
یولغونلوقلارین دیبینده
گیزلینجه سئویشن ایکی سئوگیلی‌نین آیاق ایزلری
بؤیورتیکان‌لیقلارین یارپاقلاریندا
ایکی سئوگیلی‌نین اؤپوش قوخوسو
بیر قوش دَنله‌دی
بؤیورتیکان‌لارین یوموشاق بَنیزینی.
اوچدو،
اوچدو
آرازی آشدی
و قوندو یئنه ده تانیش بؤیورتیکان‌ تارلاسینا.


#موغان - ۱۳۷۷


https://telegram.me/dusharge
صالح عطایی‌نین #کلمه‌لرین_آردییجا رومانینی اوخویوب قوتاردیم. #ائکیزلر_اثرینی ایسه ایکی آی اؤنجه اوخوموشدوم.
رومان اوغورلو، اوسلوب باخیمیندان دونیادا گئدن ان یئنی اوسلوبدا یعنی مئتافیکشئن (فراداستان) یا اوست‌رومان اوسلوبوندا یازبلمیش بیر رومان‌دیر.بو اوسلوبو اؤنجه #شریف_مردی‌نین #قلمه‌قوزان اثرینده ده تجروبه ائتمیشدیک.
بو روماندا باشقا متنلردن اولدوغو کیمی(بونا متنلرآراسیلیق یا متن ایچینده متن ده دئییرلر) همی ده صالح‌ین #منیم_آدلاریم رومانی‌نین دا ایزی وار. حتتا کاراکتئرلرین خصوصیله رعنا کاراکتئری‌نین هر ایکیسینده ده حضورونو گؤروروک.
گوجلو اوسلوب و سوژئت دیلینی منیمسه‌دیینی نظره آلدیقدا بعضی کیچیک ایرادلارینا گؤز یومماق شرطیله اثری تحکیه ادبیاتینین تکنیکی رومانلار سیراسینا داخیل ائتمک شوبهه‌سیزدیر.
رومانین تحکیه‌سی اصیل رومان تحکیه‌سی‌دیر. اثری اوخودوقجا اونون یازاری‌نین نه قدر ایشینه بلد، سئچدییی ژانر اوسلوبونون خیردالیقلاریله نه درجه‌ده تانیش اولدوغو آچیق آیدین گؤرونور. رومانا ساده‌جه نقل ائتمه بوجاغیندان یاناشماییر یازیچی.نقل ائتمه اوسلوبونو رومان تکنیک‌لریله اوخوجویا چاتدیریر.

#همت_شهبازی
@dusharge
#شعر : #همت_شهبازی


بیری دئدی
اؤلومه آرخا چئویردیم قاچدیم.
بیری دئدی
اوشاغیمین بئشیینی
یاغیشین اود کیمی چاخناشماسیندا
بوراخدیم قاچدیم.
قیغیلجیم‌لار اود پوسگوروردو.
بیری دئدی
قیزیمین سونالیغی
میندار سئویشمه‌لرله
قیزیل گولون تنهالیغینا قووشدو
کپنک‌لریمین
قان چیخماز گؤوده‌سی
دووارلارا پرچیملندی.
بیری دئدی
او اوچ قادین
-او دنیز گئییملیسی –
اولدوزلاری اَتک‌لرینده گیزلتدی.
دورنا گؤزلرینی باسدیردیلار
وطن آدلی قومرال تورپاغین آلتیندا
و بوتون تورپاق سئوگیسینی
هؤردولر هؤروک‌لری‌نین دویون‌لرینده
آخ!
او تایلی بو تایلی چاییم منیم!
حسرت پاییم منیم!
یئنه ده
حسرتیمی یئنی‌لشدیردین.
اوره‌یی اوره‌ییمه سؤیکه‌نن بیریسی
-یاواشجا میزیلدادی بونو-
آخ!
سئوگیلی چاییم،
آخ!
توکنمز حسرتیم!
بو گون
اؤلومدن قاچمیشام
بو گون بئشییمی یارالی بوراخمیشام
و سنین آخار حسرتینده
بئشیک‌لنمیشم

#موغان-تبریز ۱۳۷۲-۱۳۷۳ (۹۴-۱۹۹۳)
|| سون ائدیت ۱۳۷۸


#آچیقلاما:
ایلک قاراباغ ساواشیندا ائرمنی‌لرین ۱۹۹۴-۱۹۹۳ لرده تؤرتدییی فاجعه‌لر نتیجه‌سینده اؤزلرینی آراز چایینا ووران سویداشلاریمیزی گؤره‌رکن یازیلمیشدی بو شعر. دوز بیر ایل اؤنجه ده خوجالی فاجعه‌سینی تؤرتمیشدیلر اونلار.

###

Şeir: #hümmət_şəhbazi


Biri dedi
Ölümə arxa çevirdim qaçdım
biri dedi
uşağımın beşiyini
yağışın od kimi çaxnaşmasında
buraxdım qaçdım
qığılcımlar od püskürürdü
biri dedi
qızımın sonanlığı
mındar sevişmələrlə
Qızıl gülün tənhalığına qovuşdu
kəpənəklərimin
Qançıxmaz gövdəsi
duvarlara pərçimləndi
biri dedi
O üç qadın
- o dəniz geyimlisi-
ulduzların ətəklərində gizlətdi
durna gözlərini basdırdılar
vətən adlı qumral torpağın altında
və bütün torpaq sevgisini
hördülər hörüklərinin düyünlərində
ax!
o taylı bu taylı çayım mənim!
həsrət payım mənim
yenə də
həsrətimi yenilədin.
ürəyi ürəyimə söykənən birisi
-yavaşca mızıldadı bunu-
ax !
sevgili çayım
ax !
Tükənməz həsrətim
bu gün
ölümdən qaçmışam
bu gün
beşiyimi yaralı buraxmışam
və sənin axar həsrətində
beşiklənmişəm


#müğan-təbriz - (1993-94)

#Açıqlama:
İlk Qarabağ savaşında ermənilərin 1993-94 də törətdiyi faciələr nəticəsində özlərini #araz çayına vuran soydaşlarımızı görərkən yazılmışdı bu şeir. Duz bir il öncə də #xocalı faciəsini törətmişdilər onlar.

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#شعر : #همت_شهبازی بیری دئدی اؤلومه آرخا چئویردیم قاچدیم. بیری دئدی اوشاغیمین بئشیینی یاغیشین اود کیمی چاخناشماسیندا بوراخدیم قاچدیم. قیغیلجیم‌لار اود پوسگوروردو. بیری دئدی قیزیمین سونالیغی میندار سئویشمه‌لرله قیزیل گولون تنهالیغینا قووشدو کپنک‌لریمین…
شعر‌: همت شهبازی
مترجم: کاظم نظری‌بقا

یکی گفت
پشت به مرگ کرده گریختم.
یکی گفت
گهواره‌ی کودک‌ام را
در تصادمِ آتشگونِ باران
گذاشته و گریختم.
شراره‌های آتش، فوران می‌کردند.
یکی گفت
زیباییِ دخترم
با معاشقه‌های کثیف
به غربتِ گل سرخ پیوست
اجسادِ بی‌خونِ
پروانه‌هایم
به دیوارها پرچ شد.
یکی گفت
آن سه زن
- آن که دریا پوشیده بود -
ستاره‌ها را در دامن‌اش پنهان کرد.
چشم‌های دریایی‌اش را چال کردند
در زیرِ خاکی بلوطی‌رنگ به نام وطن
و همه‌ی عشقِ خاک را
در گرهِ بافه‌های گیسوان‌اش بافتند
آه‌!
ای رودخانه‌ی دو سویه‌ی من!
ای سهمِ حسرتِ من!
باز هم
حسرت‌ام را تازه کردی.
یک نفر که دل‌اش به دل‌ام تکیه داده بود
- آهسته زمزمه کرد این را -
آه!
ای رودخانه‌ی دوست‌داشتنی‌ام
آه‌!
ای حسرتِ پایان‌ناپذیرم!
امروز
از مرگ گریخته‌ام
امروز گهواره‌ام را زخمی رها کرده‌ام
و در حسرتِ جاریِ تو
به گهواره‌گی رسیده‌ام


99/12/8
#کاظم_نظری_بقا
@kazembagha

###


شعر : #همت_شهبازی


بیری دئدی
اؤلومه آرخا چئویردیم قاچدیم.
بیری دئدی
اوشاغیمین بئشیینی
یاغیشین اود کیمی چاخناشماسیندا
بوراخدیم قاچدیم.
قیغیلجیم‌لار اود پوسگوروردو.
بیری دئدی
قیزیمین سونالیغی
میندار سئویشمه‌لرله
قیزیل گولون تنهالیغینا قووشدو
کپنک‌لریمین
قان چیخماز گؤوده‌سی
دووارلارا پرچیملندی.
بیری دئدی
او اوچ قادین
-او دنیز گئییملیسی –
اولدوزلاری اَتک‌لرینده گیزلتدی.
دورنا گؤزلرینی باسدیردیلار
وطن آدلی قومرال تورپاغین آلتیندا
و بوتون تورپاق سئوگیسینی
هؤردولر هؤروک‌لری‌نین دویون‌لرینده
آخ!
او تایلی بو تایلی چاییم منیم!
حسرت پاییم منیم!
یئنه ده
حسرتیمی یئنی‌لشدیردین.
اوره‌یی اوره‌ییمه سؤیکه‌نن بیریسی
-یاواشجا میزیلدادی بونو-
آخ!
سئوگیلی چاییم،
آخ!
توکنمز حسرتیم!
بو گون
اؤلومدن قاچمیشام
بو گون بئشییمی یارالی بوراخمیشام
و سنین آخار حسرتینده
بئشیک‌لنمیشم

#موغان-تبریز ۱۳۷۲-۱۳۷۳ (۹۴-۱۹۹۳)
|| سون ائدیت ۱۳۷۸


#آچیقلاما:
ایلک قاراباغ ساواشیندا ائرمنی‌لرین ۱۹۹۴-۱۹۹۳ لرده تؤرتدییی فاجعه‌لر نتیجه‌سینده اؤزلرینی آراز چایینا ووران سویداشلاریمیزی گؤره‌رکن یازیلمیشدی بو شعر. دوز بیر ایل اؤنجه ده خوجالی فاجعه‌سینی تؤرتمیشدیلر اونلار.

___&&& ______

#توضیح در باره‌ی ترجمه:
#ترجمه خیلی زیبا و هنرمندانه بود. از محضر آقای #دکتر_نظری‌بقا اجازه گرفتم تا به اشتراک بگذارم. فکر می‌کنم انتشار مجدد اصل شعر به همراه ترجمه مفید فایده خواهد بود (با احترام : همت شهبازی).

@dusharge
#اونوتقانلیق (آلزایمر) رومانینا کیچیک یادداشت / اثرین یازاری: #احمد_خیرالله‌پور


#همت_شهبازی

#رومانین ایلک بؤلومونده اولان نحوی نؤقصانلاری گؤردوکده اونون سوناجاق اوخویاجاغیمدا شوبهه ائدیردیم. آنجاق گئت گئده نیسبی ده اولسا حالیمی یاخشیلاشدیردی. چونکی بو نؤقصانلار آزالدی. اثرین تحکیه‌وی دیلی (زبان روایی) ایسه جومله‌لرین نحوی قورولوشونا اوستون گلدی. تحکیه‌وی اوسلوبون (سبک روایی) یاردیمینا اثرده اولان تئما دا چاتدی. بو ایکیسی‌نین پارالئل‌لییی ایله اوخوجونو آردیجا چکن رومان ادبيّاتیمیزدا اؤزونه مخصوص یئر توتاراق قبول نؤمره‌سینی آلا بیلدی.

هر شئیی بیلن اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیله‌نن رومان کاراکتئرلرین، موحیطین، زامانین بوتون گیزلی یئرلرینه باش چکه بیلیر. اونلارین حتتا گیزلی سؤزلرینه اورک‌لریندن اؤتن بوتون گیزلی‌لیکلرینه ال تاپیر.

رومانین ایلک بؤلومونو گئریده قویدوقدان سونرا اوخوجو هئچ بیر چتینلیک چکمه‌دن آخارلی بیر اوخو سیستئمی ایله ایره‌لیله‌یه بیلیر. ایلک بؤلومو اونا گؤره استثنا ائدیرم کی یازیچی‌نین بو بؤلومده هم جومله ایچی نحوی اجزالارین یئرینی دقیق‌لشدیره بیلمه‌ییب‌دیر، هم ده سونراکی بؤلوملرله موقایسه‌ده بو نؤقصان داها قاباریقدیر. اوخوجو بو اوسلوبا آلیشدیقدان سونرا آخیجی بیر تحکیه‌وی اوسلوبلا راستلاشیر.

ایلک اوخونوشدا #ساراماگونون #کورلوق اثری‌نین اوزوندن یازیلدیغی گؤرونور. بونو تام تصدیقله‌مه‌سک ده چوخ یوکسک فاییزدا اولان بو اثرلرین هم #تئما هم ده #اوسلوب اوخشارلیقلاری بو دوشونجه‌نی تصدیقله‌مه‌یه مجبور ائدیر. عینی ایله کورلوق رومانیندا اولدوغو کیمی بورادا دا یئر و مکان آدلاری بللی دئییل. اثرده تکجه اوبرازلارین آدی واردیر. بو اوبرازلارین ایچینده قوجا، ماهنی اوخویان قادین، قهوه‌خاناچی و ایسلام توکانچی‌نین ایشچیسی کیمی اوبرازلارین دا یئنه آدلارینی بیلمیریک.

#رومان اینسانین یادداشینا عاید اولان بیر دویغونون یولوخوجو اولدوغونو سرگیله‌ییر. اصلینده خسته‌لیک جیسمانی خسته‌لیکدن داها چوخ معنوی خسته‌لیکدیر. اونوتقانلیق ديَرلرین ایتیریلمه‌سی یا دا ديَیشیلمه‌سی اینسان شعورونون من دئمزدیم شعورسوزلوغو، بلکه اونون یورغونلوغو یا دا فسادلیغی و بونلارین اینسانلار آراسیندا یولوخوجو وضعيّته گلمه‌سیندن بحث ائدن رومان بو موضوعلاری یئترینجه اوخوجویا چاتدیرماق اوچون گئنیش وسعتده اوبرازلار یاراداراق اونلارین اطرافیندا کی حادثه‌‌ و ماجرالاری دا تحکیه‌وی بیر اوسلوبدا یئرینه یئتیرمکده چتینلیک چکمیر، اوسته‌لیک رومانی اوخودوقدا یازارین تحکیه‌چیلیک ایمکانلاری‌نین گئنیش‌لیینه ده حئیران قالیر.

رومانین #رئال بؤلوملری اوستونلوک داشییر. اونوتقانلیغی رئال صحنه‌‌لرله یاناشی غیررئال فضالاردا دولاشدیرماسی دا اثری بیر چوخ حاللاردا #سئحیرلی_رئالیزمه طرف استیقامت‌لنمه‌سینی گؤروروک. چونکو سئحیرلی رئالیزمده ده مومکونسوز و معجزه‌یه اوخشار حادثه‌‌لر، بیر سؤزله تایی آز گؤرونن حادثه‌‌لرله راستلاشیریق. بو روماندا شهرین بیر چوخ بؤلومو اونوتقانلیق توتور. بو اؤزلویونده مومکونسوز نظره گلیر. کاراکتئرلری ایلک اؤنجه گئرچک و رئال دورومدا گؤسترن یازیچی، گئت گئده اونلارین اونوتقانلیق دا اولدوغونو گؤستریر. روماندا بیردن بیره کاراکتئرلرین اونوتقان اولماقلاری ایناندیریجی دئییل. آنجاق یازیچی بو مسئله‌ اوچون بیز ده اؤنجه‌دن حاضرلیقلار یارادیر. هر بیر کاراکتئرین بو خسته‌لییه دوچار اولماسینی خسته‌لییه دوچار اولمایان کیمسه‌لرله قارشی قارشییا قویور. بو موضوعنو او قدر روماندا تکرار ائدیر کی آرتیق اوخوجو اونا آلیشیر. آلیشدیقدا ایسه هر بیر یئنی کاراکتئرین بو خسته‌لییه دوچار اولماسینا دا اینانیر‌. اوخوجو اثرده اولان اینامسیزلیغینی کنارا قویوب غیرمومکون اولمایان حادثه‌‌نین مومکون اولماسینی تصدیقله‌ییر.

روماندا اونوتقانلیق اوجباتیندان اینسانلارین اؤلومونو گؤروروک. ان تأسف‌لندیریجی مقام ایسه اونلارین اؤلومونه ده سایمازیانا یاناشیلماسیدیر. اثرین بوتون فضاسینی دولدوران اونوتقانلیق فاجعه‌‌وی اؤلوملره سبب اولور. بونون نتیجه‌سی ایسه نیک‌بین‌لیک یوخ، اومیدسیزلیکدیر. #اونوتقانلیق، اومودون توکندییی سون منزل‌دیر. اؤلومدور.

https://telegram.me/dusharge
Audio
#ائلدار_موغانلی جنابلاری‌نین یارادیجیلیغی
(#حیات_یوللاریندا اثری)

۶۰ یاشی موناسیتی ایله

#همت_شهبازی

https://t.me/Adabiyyatsevanlar
💢💢💢


"جاساراتسيز بولودلار"

يول‌لارين قيقاجی گؤزونده
سورغو ـ سوال گؤرونور
آغاج‌لارين نسلينی آلدادان
حياتين آخيميندان…
ياغيشين چورومه‌سيندن
دانيشير هامی؛
بولودلار
جاساراتسيز آنجاق،
يئل‌لر آغلاييردی
اؤلن يارپاق‌لارا
گئجه‌لر
اودوردو كؤلگه‌لری،
و كؤلگه‌لر
يئنی‌لشمه‌دن كؤهنه‌ليردی.

#همت_شهبازی

#ایمگه‌لر_کانالی
✔️✔️✔️
👇👇👇
https://telegram.me/imgalar
@dusharge || همت شهبازی
#خانیم_الی (حکایه توپلوسو) یازار: #فرانک_فرید.ایپک ناشیر: مولف ۱۳۹۲ https://telegram.me/dusharge
#فرانک_فرید.ایپک
#خانیم_الی (حکایه توپلوسو)

#همت_شهبازی

#فرانک_فرید #خانیم_الی حکایه‌لرینده حکایه‌چیلیک اوسلوبونو حادثه‌‌ مرکزلیکدن چیخاریر.#حکایه‌لر، حادثه‌‌لر اوزره قاباغا گئتمیر. اونون اساس قایغیسی حکایه‌نی یازیچی یا تحکیه‌چی تحکیه‌لری اوزره قورماقلا اوزرینه مقصد گؤتوردویو مضمونلا اویغون اولاراق #سوژئت‌لر اوره‌تمکدیر. بیز بو حِکایه‌لرده حکایه‌لرین حادثه‌‌لردن یاخا قورتارماسینی، سربست‌لشمه‌سینی گؤروروک. حادثه‌‌نی عوض ائدن سوژئت یازیچی‌نین یازارلیق قابلیت‌لرینی ده گؤستریر.
#خانیم_الی توپلوسونون بوتون حکایه‌لرینده قادین تصووراتی، اونا قارشی اولان باشقا جینسلی انسانلارین باخیشلاری قاباریلیر. بوتون بو آنلاری گؤسترمک اوچون یازیچی حکایه‌لرده حادثه‌‌ تؤرتمیر. حکایه‌لرده کاراکتئرلرین -بوتونلوکله قادین کاراکتئرلری- حیاتینی گرگین‌لشدیرن حادثه‌‌لر یوخدور. حکایه‌ده #توققوشما (کشمکش، جدال) و #تحکیه_حرکتی (عمل داستانی) ده یوخدور. یازیچی بوتون بونلارین یئرینه کاراکتئرلرین اولدوغو دورومو، توتدوغو مؤوقعیتلری روایت ائدیر. بئله اولان حالدا بیز اونون کاراکتئرلری‌نین داخیلی ائموسییالارینی، روحی چالخینتی‌لارینی، قادینا عاید اجتماعی قاداغالاری و فردی رئاکسییالاری گؤروروک. (بو حاقدا نمونه‌لر چوخدور). بونا گؤره اونون حکایه‌لری « #دوروم situasiya حکایه‌لری»دیر. حکایه‌لر بویو هر بیر کاراکتئرده عکس اولونان هر بیر دوروم نمونه‌وی و #تیپیک اولاراق اونا تای اولان باشقا انسانلاری دا احاطه‌‌ ائدیر. نمونه‌وی اولان قادین تیپ‌لری‌نین توتدوغو مؤوقعیتلری، یاشادیغی حیاتی تکجه حکایه‌ده گئدن کاراکتئرلره عاید اولدوغونو سانماق یانلیشدیر. چونکو توپلومدا بونلارا تای سایسیز قادین نمونه‌لرینی، یا اونلارا عاید اولان باشقالارینین باخیش نمونه‌لرینی تاپماق چتین دئییل. بونا گؤره بو حکایه‌لرده اولان دوروملار عمومی حال داشییاراق اونلارین خاراکتئر اوخشارلیقلارینی دا گؤسترمک اولار.

بو کیتابدا اؤنملی مسئله‌ تحکیه‌چی‌نین تحکیه باجاریغیدیر. حکایه‌لرده، حکایه‌نین ایره‌لیلمه پروسئسی گؤز قانشاریندا اولان سوژئت‌لردن تشکیل تاپیر. یازیچینین بدیعی باجاریغی دا اورادا بللی اولور کی گؤرونتوده اولان بو ساده سوژئتلرین آرخاسیندا بؤیوک معنالاری دا اوخوجویا اؤتوره بیلیر: «بیرگه درسه باخاردیق، چوخ دا اونلاردا؛ منیم بؤیوک قارداشیم وار ایدی، اونون یوخ» (ص ۱۰) تحکیه‌چی اوشاقلیق دوستو اولان «فهی»دن دانیشارکن اوخوجویا بوندان آرتیق بیلگی وئرمیر. نه‌دن فهی‌گیلده درسه باخماسینی آچیقلامیر. عینی حالدا درحال سونرا، منیم بؤیوک قارداشیم وار ایدی جومله‌سینی ده نه‌دن استفاده ائتمه‌سینی ده آچیقلامیر. بو جومله‌لر ایلک باخیشدا ساده جومله‌‌لردیر. آنجاق منیم بؤیوک قارداشیم وار ایدی دئدیکده عنعنه‌وی توپلومدا (جامعه سنتی) اولان بؤیوک تصوورو سورغو آلتینا آلیر. اونو آچیقلادیقدا «قیز باشقا ائوه گئتمه‌مه‌لیدیر، گئدرسه اوردا بؤیوک اوغلان اوشاغی اولدوقدا آدینا سؤز چیخماق احتمالی اولدوغو اوچون اورادا قالمامالی‌دیر» کیمی سیستئم‌لشمیش عنعنه‌وی دوشونجه طرزلری اونو سیخینتیدا ساخلایاراق بوتون آرزو و ایستک‌لرینی، سربست‌لیینی پوچا چیخاراجاقدیر. سؤزوم اوندادیر کی یازیچی ساده معين بیر جومله‌‌نین آرخاسیندا بؤیوک معنانی گیزلتدییی ده اورتایا قویولور. بونلارا تای جومله‌‌ و ایفاده‌لری بو توپلودا گؤردوکده یازیچی‌نین نه قدر اجتماعی بیر پسیکولوق کیمی هر نه‌یین داخیلینه گیرمه‌یی باجارماسی اوزه چیخیر. اثرین اؤنملی غایه‌سی ده ائله توپلومون قادین‌لارا یؤنه‌لن بو کیمی دوشونجه و تصوورلری اورتادان قالدیرماقدیر.
بو حکایه‌لرین مرکزینده استثناسیز اولاراق قادین حیاتی و اونون قارشی طرفی یعنی کیشی‌لرله اولان مناسیبتلرده آخان عنعنه‌وی باخیشلار، قاراباسمالار و قایدا قانون یئرینه ایشله‌ین آشیری اینانجلار دورور. قادین مرکزلی اولان حکایه‌لرین هر بیریسینده قادینلارین اجتماعی حیاتدا اولان مسئله‌لرینه توخونولور. بونونلا باغلی منه چوخ ماراقلی اولان جهت یازیچی‌نین شعارچی تفکردن قیراقدا قالماسی‌دیر. چاغداش دؤنمده خصوصی ایله #فئمینیزمین یایغینلاشماسی ایله ایلگیده اولاراق قادین حاقلارینی ایسته‌مک، بیر نوع پوز وئرمه پروسئسینه چئوریلمیشدیر. آنجاق بو حکایه‌لرده قادین ایستکلری، اونون پروبلئملری او قدر نورمال حال آلیر کی آرتیق اوخوجو بئینینده مسئله‌نین ایناندیریجی و گئرچک حاللارینی دا تصدیقله‌مکدن باشقا چاره‌سی قالمیر. حکایه‌لرین بوتونونده بیز قادین حقوقونو، اجتماعی و اخلاقی بیر موستویده چؤزولمه‌لرینه شاهید اولوروق. بیر سیرا فئمینیست متفکرلرین اؤنم وئردییی جینسی ایستکلره بو اثرده دئمک اولار راست گلمیریک. حکایه‌لرین چوخوندا، کیشی اؤزونه حاق بیلدیک‌لرینی، قادین دا قارشیلیقلی اولاراق اؤزونه حاق بیلدیینی وورغولاییر. اونون ایستک‌لری‌نین

@dusharge

#آردی_وار 👇👇👇
بؤیوک تنقیدچی:« #سکینه_برنجیان»
یازان: #همت_شهبازی

تخمینن ۱۳۷۲.جی ایلده تبریز دانشگاهیندا بین‌الخالق دیل ترجومه‌سی (و یا بونا بنزه‌ر بیر شئی) آدلی سئمیناردا آذربایجان جمهوریتیندن گلن پروفسور #واقیف_اصلانوف هر بیر اؤیرنجی‌یه «سکینه برنجیانی تانییرسان؟» سورغوسونو وئریردی. «تانیمادیم»- دئیه جاوابلار قارشیسیندا «واختیلا او بؤیوک تنقیدچی» اولوبدور دئییردی. سن دئمه #آذربایجان_ادبیاتی‌نین تنقید یوخ، اوسته‌لیک یارادیجیلیغی‌نین قیتلیق چاغیندا، بیر بؤیوک تنقیدچی یاشاییرمیش.

سکینه خانیم اصلینده گونئیلی اولاراق عؤمرونو خاریجده سورور و ۱۳۵۰.جی ایلده دونیاسینی دَییشیر. او دونیانین بیر چوخ جانلی دیللرینی بیلدیینه گؤره، بو دیللرده آذربایجان ادبیاتی حاقدا چیخان بوتون یازیلاری اوخویور. اوخوماقلا قناعت‌لنمیر. اوخویارکن اؤزو ده ادبیاتیمیزدا تنقیدین بوشلوغونو گؤرور و بو ادبیاتین تنقیدینی یازیر.

مرحوم #سلام‌الله_جاوید «دوستلار گؤروشو» کیتابی‌نین ۲۰.جی صحیفه‌سینده ۱۳۴۰.جی اون‌ایللیین ائولرده قورولان ادبی محفل‌لرینه اشاره ائده‌رک، سکینه خانیما دا بئله اشاره ائدیر:
“بو گؤروش‌لرین بیرینده آقای دکتر کاتبی واسیطه‌سیله معلوم اولدی کی کانادادان سکینه برنجیان آدلی بیر آذربایجان قیزی گلمیش، علمی تئز ایچون انگلیسی آذربایجان ادبیاتی یازماق ایسته‌یور. بو کتاب ایچون ماتریال توپلا[ماق] مقصدی وار. سونرالار خانم برنجیان ایله مکرر گؤروشوب ایسته‌دیگی معلوماتی وئردیک. او جدیتلی آذربایجان قیزی کانادادا کتابین چاپینه موفق اولدی. متاسفانه تعجیلی اجل اونون یاشاماسینا مانع اولدی. او کتابدان منده بیری موجوددی”.

مرحوم جاویدین اشاره ائتدیی کیتاب و اونون انگیلیزجه یازدیغی اثر، «دکتر #اسماعیل_فقیه » طرفیندن «ادبیات آذری و فارسی در آذربایجان ایران در سده‌ی بیستم» باشلیقلا ترجومه و نشر مرکز طرفیندن چاپ اولونوبدور. سکینه خانیم بو کیتابین چاپینی اؤز وصیتینده قئید ائدیر.

مرحوم برنجیانین اینجه باخیشلاری، دوشونجه‌لشمیش تنقیدی یئنی تنقید اوصول‌لارینی قاوراماسی کیتابین بوتون بؤلوملرینده گؤرونمکده‌دیر. او حتتا تاریخی قونولاری دا بئله، تنقیدی دوشونجه ایله آراشدیریر. داها دوغروسو اونون جومله‌لرینده دوشونجه بوشلوغو گؤرمک اولمور. بونا گؤره ده اصیل بیر تنقید گؤزلمی‌دیر (پرئسپئکتیوی‌دیر). اونون اثری ادبیات تاریخی دئییل. ادبیات تاریخی‌نین آراشدیرماسی‌دیر. بو آراشدیرمانی اصیل بیر قایناغا چئویرن ایسه، اونون دئدییی سؤزلرینه قایناق گؤسترمه‌لری‌دیر. کیتابین سونونداکی زنگین کیتاب‌شوناسلیق بؤلومو بونو تصدیقله‌ییر. اثرین ترجومه‌سی آخارلی بیر دیل داشییر. اونون اساس ایرادلاریندان، تورکجه یازی و شعرلرین املاجا یانلیش یازیلمالاری‌دیر. اؤرنک اوچون: اون دوققوزونجو عصیر = اون‌دوگوزونجی کیمی یازیلیبدیر.
بو تنقیدچیمیز عؤمرونو کانادادا کئچیرمیش و اورادا وفات ائتمیشدیر.

https://telegram.me/dusharge
"بیر زامانلار #وراوی" ۱

بيرينجى شورا سئچگی‌لریندن الده ائتدیگیمیز ان دیرلی قازانج ایدی "وراوی". اؤيله بير قازانج كى هئچ سيلينمه‌یه‌جک، دایم پارلایاجاق بیر اولدوز کیمی  یاخین تاریخیمیزی سوسله‌دی.

او دؤنمين اولاناقلارينا گؤره، ائله‌جه ده سیخینتی‌لارا گؤره خييوو كيمى بير شهرده توركجه- فارسجا بیر #درگی‌نین باسیلماسی،  گئرچکلشمه‌سی ایمکانسیز بیر رویا کیمی گؤرونوردو.

او دورومدا آنجاق #وراوى چیخدی. گونش چیخان کیمی داغلارین آرخاسیندان چیخدی. شهریمیز تاریخینده بیر شانلی ایلک اولدو‌. آغیرلیق اعتباری ایله ده اوستاندا ایلک ساییلاجاق قدر اؤنه چیخدی. بوتون اؤلكه‌نین بیر ایکی اؤنملى توركجه درگی‌لری ایله یان یانا دوردو و آوازی اوزاقلاردا ائشیدیلدی. 
بو ايشين آغير يوكونو داشيان اوچ کیشی‌نین بیری "زلیم خان" ایدی؛ درگی‌نین سوروملو مودورو.

ایندی اوزون ایللردی وراوی یوخدی. آمما زلیم خان هله ده وار. من اونو هر گون گؤرورم. سحر چاغی قولتوغوندا کیتاب ائویندن چیخیر؛ کیتابخاناسینا گئدیر؛ اوخویور، یازیر، پوزور. یؤنلنديردييی شهرین ادبی انجمنی‌نین شعر مجلیس‌لرینه گئدیر؛ #کیتاب تنقیدی ییغینجاقلارینا قاتیلیر،  #مثنوی اینجه‌له‌ییر، #فضولی اوخویور ، #تورکجه دیل کورسولاریندا اولور و آخشام یئنه قولتوغوندا كيتاب ائوینه دؤنور. كيتاب اونون ياخين دوستو. و باشقا دوستلارى شاعيرلر، يازارلار، آراشديريجيلار، ....
هه؛ بير باشقا آدى دا " #سليم_زحمت_دوست".
سیز، ندن تانیمیرسیز اونو؟!


@dusharge

_________&&&&&&&&_____

✍️ #یازی‌یا قئیدلر ( #همت_شهبازی‌):👇

۱. #وراوی نشریه‌سی ۱۳۸۱دن #خییوو شهرینده چاپ اولماغا باشلایاراق، دولغون یازی‌لاری ایله آز زاماندا اؤلکه‌دن کناردا دا آد آچماغا باشلادی.

✍️ یازینی عزیز دوستوم #منصور_مظلومی‌نین انستا صحیفه‌سیندن پای گؤتورموشم 👇👇👇


https://www.instagram.com/p/CQAxK72stkW/?utm_medium=copy_link
@dusharge || همت شهبازی
Photo
تبریک به همسر عزیزم #فرحروز_ببری


#معرفی_کتاب:
تحلیل مباحث اجتماعی در آثار #فریبا_وفی
نوشته: #فرحروز_ببری - #ایمان_مهری، انتشارات برتراندیشان، چاپ اول ۱۴۰۰، تهران


✍️ تحلیل مباحث اجتماعی در آثار #فریبا_وفی عنوان اثری‌ است از خانم #فرحروز_ببری. این کتاب در اصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد ایشان است که با راهنمایی دکتر ایمان مهری دفاع و توسط انتشارات برتراندیشان تهران به چاپ رسیده است.

نویسنده پس از معرفی کوتاه نویسنده و آثارش در فصل دوم کتاب برخی مبانی نظری: مفاهیم و اصطلاحات بکار رفته در کتاب از جمله مفاهیم اجتماع، رمانس، رمان و سیر تطور آن و تقسیم‌بندی رمان بر اساس موضوع و نیز رمان اجتماعی را توضیح داده است. در بحث رمان اجتماعی، با مطمح نظر گرفتن دیدگاه‌های نظریه‌پردازان معاصر از جمله #آدورنو، #لوکاچ، #باختین و #گلدمن در حقیقت به تدوین اصول #جامعه‌شناسی_رمان پرداخته است.

در فصل سوم اثر، مباحث اجتماعی از جمله عشق، طلاق، ازدواج، تربیت فرزند، زن محصور در خانه، رویاهای زنان، تبعیض جنسی، آزارهای جنسی، مسائل معیشتی و زیست محیطی، مباحث فرهنگی و سیاسی مطرح شده در سه رمان #پرنده‌ی_من، #ترلان و #رویای_تبت تحلیل گردیده است. در پایان نویسنده ضمن نتیجه‌گیری، با بیان این نکته که علیرغم اقبال عمومی آثار #فریبا_وفی، آثار او در جامعه‌ی دانشگاهی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ایشان علت بی‌توجهی به ادبیات داستانی را ناشی از اختصاص دادن اکثر واحدهای درسی دانشگاهی به متون کهن می‌داند.

مولف در نوشتن این اثر به بیش از سیصد منبع مراجعه نموده و آنها را در فهرست منابع آورده است.

در پایان ضمن تبریک به همسر عزیزم خانم فرحروز ببری، بدینوسیله از زحمات و راهنمایی‌های دکتر ایمان مهری نیز تقدیر و تشکر می‌نمایم.

#همت_شهبازی
موغان- ۱۴۰۰/۳/۲۷


https://telegram.me/dusharge
#فرهنگ_کنایات|| #حسین_دلدار_بناب

✍️ #حسین_دلداربناب جنابلارینی تورکجه‌میزده کینایه‌لر سؤزلویونو ایشله‌مه‌میشدن اؤنجه‌دن تانییرام. ۱۳۷۱دن. اونونلا من #تبریز_دانشگاهیندا همکلاس اولموشام. او زامانلار داها چوخ #نثر (رومان، حکایه، تنقید و..‌.) اوخویاردی. بونلارین کناریندا خاص بیر مسئله‌یه ده ماراقلی ایدی: #فتوت‌نامه‌لره. هئچ بیر کیمسه‌نین ماراغینی چکمه‌ین بیر موضوع اونون ماراغینی چکه‌رک بوتون فتوت‌نامه‌لری اوخوماغا باشلامیشدی.
اوزون مدت سونرا اونون #فرهنگ_کنایات کیتابی چیخاندا دا هئچ تعجب‌لنمه‌دیم. چونکی بیلیردیم او، هر زامان خاص بیر شئیین، اوزرینده ایشله‌نیلمه‌ین بیر شئیین آختاریشیندادیر‌. بیزیم هر ایکیمیزین اوستادلاریمیز اولان دکتر #منصور_ثروت و مرحوم دکتر #رضا_انزابی_نژاد بو ایشی فارس دیلینده یازدیقلاری فرهنگ کنایات کیتابیندا گؤرموشدولر. اونلار بو سؤزلری عمومیتله چاغداش فارس دیلینده یازیلان نثر اثرلری او جومله‌دن: #جمالزاده، #هدایت، #چوبک کیمی ناثیرلرین کیتابلارینا اساسلاناراق توپلامیشدیلار. دوستوم جناب دلدار ایسه #آنا_دیلیمیزده ایشلکده اولان کینایه‌لری توپلاییب آچیقلامیشدیر. ایشین نه قدر اهمیتلی اولماسینی یازارلیقلا مشغول اولانلار بیلرلر. بونون عیانی مثالی دوستوم جناب #شریف_مردی نین اونون حاقدا اولان یازیسی‌دیر.

حؤرمتله #همت_شهبازی‌
موغان - ۱۴۰۰/۴/۷


کنایه‌لره عاید مکتوب
«شریف مردی»

✍️ ایلک اؤنجه عزیز محققیمیز میرحسین دلداربناب جنابلارینا درین سایغیلاریمی بیلدیریب تشکور ائله‌ییرم. لاپ ائله بیرینجی برنامه‌دن ایندییه کیمی سؤزلرین، دئییم‌لرین و کینایه‌لرین هامیسینا دؤنه دؤنه قولاق آسمیشام، چوخلارینی هئچ ائشیتمه‌میشدیم، چوخلارینی ائشیتمیشدیم آنجاق آنلامینی بیلمیردیم یوخسا قوللانیمینی بیلمیردیم. هر حالدا بئله سؤزلر و دئییم‌لر بیزیم دیلیمیزین زنگین خزینه‌سینین بیر لایه‌سی اولاراق، قولانماغی، قوللانما باشاریسی، دانیشدیغیمیزین و بلکه ده یازیمیزین نئچه قاتلی، رنگلی اولدوغو و گئنیش معنادا ایفاده گوجوموزه یاردیم اولماسینا اینانیرام. ایشین نه درجه‌ده اهمیت‌لی اولدوغونا منیم دانیشماغیم هئچ ده گرک دَییل دیر. اوتوز ایل بیر ایشین اوغروندا زامان آییرماق ایسه، جناب دلدارین سؤزه، فرهنگه و اؤز آنا دیلینه نئجه اؤنم وئریب اوغروندا چالیشدیغینی گؤرسه‌دیر. بونلاردان واز کئچیرم. سؤز بعضی کلمه‌لره و بعضی حیطه‌لره مخصوص اولان کلمه‌لردن گئدیر. ایکی هفته بوندان قاباق دا بیر پارا سؤزلر دئمیشدیم آنجاق چالیشاجاغام داها ییغجام شکیلده نظریمی دئیم.
مساله‌یه نئچه یؤنلو گیریشمک اولار؛ آنجاق بوردا سؤز دیلیمیزده اولان بعضی دئییم‌لر و سؤزلردن گئتدییینه گؤره ائله من ده او آچیدان گیرمک ایسته‌ییرم. سؤز بو دیر: دیلیمیزده اولدوغو و بیزلرین ده بیلدیییمیز بعضی کلمه‌لری فرهنگی بیر دیسکورس یا گفتمان‌دا نئجه ایشله‌ده بیلریک یوخسا ایشله‌تمه‌یینه نجور باخا بیلریک؟
بیر: عرف، شرم، حیا و ادب، دئیه تانینان حیطه‌نین نسبی آنلامی وار؛ اؤلکه‌دن اؤلکه‌یه، فرهنگ‌دن فرهنگه بونلارین حیطه‌سی و تعریفی بوسبوتون فرقلی دیر.
ایکی: قُبح دئیه تانینان بیر قاورامین باغلی و سویوت تعریفی یوخ دیر. اینسان باشقاسینین یانیندا اؤزل یئرینی گؤرسه‌تمه‌یه یوخسا اوندان دانیشماغا قباحت دئیه بو ایشی گؤرمه‌سه ده، ائله همن قونودا بیر اوزمانین یانیندا چوخ راحات داورانیر. بئله ایسه دیسکورس یوخسا پارادایم دییشینجه هر شئی آلت اوست اولابیلر.
اوچ: اون هفته‌دیر، جناب دلدار بنابین اوتوز ایل امه‌یینه سایقی دویاراق گؤردویو ایشلردن بیر شِمّه‌سینی فرهنگی و ادبی بیر دیسکورس‌دا، اؤز ایسته‌ییمیزله قولاق آسیریق. قونو ایسه ائله ایلک باشدان بیلدیییمیز اینسان گؤوده‌سینه عایید اولان دئییم‌لر دیر.
اوسته دئدیییم سؤزلره باشقا نئچه سؤز داها آرتیریرام.
بیر: ویکتوریا دؤنمینه عایید اولان دب، عرف، دیسکورس و پارادایمی، جسارتلی دوشونورلر، چؤزولمز سانیلان چیزگیلری پوزاراق بشرین ساختا و أل‌آیاغا دولاشان سینیرلاری گئنیشله‌ندیریب، اونون اینسان گؤوده‌سی ایله باریشدیراراق چئشیتلی آلانلارا یول آچماغی باشاردیلار. بونلاردان بیری روانکاوی علمی‌دیر.
ایکی: ییرمینجی یوز ایلین فلسفه‌سینین تمل داشلاریندان اولان، اون دوققوزونجو یوز ایلین بوتون فلسفی باخیشینی قیراغا قویان، فردریش نیچه، اؤز فلسفه‌سینین بینوره‌سینی اینسان بدنینه قاییداراق قویدو. بدن ایسه بیر بوتون دیر.
اوچ: بیر شئییین آدی اولماسا، (یانی سؤزه گلمه‌سه... وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا) اوزرینده فیکیر یوروتمک یوخسا اونا گؤره دویقو پایلاشماق
@dusharge
آردی وار
نثریمیزین تنقیدی اثرلری
#همت_شهبازی

نثر حاقدا یازیلان تنقیدی یازیلار قناعت‌بخش اولماسا دا آرتیق بو ژانرین تئوریک مباحثه‌لری ده آرا سیرا اورتایا قویولور. دکتر #صمد_رحمانی‌نین معاصر ایران آذربایجان حکایه‌لری‌نین تدقیقی و تحلیلی تورکجه تنقیدی اثری، دکتر #بهادر_گوجویئترین تورکجه‌دن فارسجایا ترجمه اولموش نگاهی به رمان و داستان‌های ترک های ایران، (#شریف_مردی جنابلاری‌نین نثر حاققیندا یازدیغی کیتابی هله‌لیک الده ائده بیلمه‌دییم اوچون بو کیتابی اوخویاندان سونرا باخیشلاریمی پایلاشاجاغام) سونرا #شهرام_زمانی‌نین جامعه‌شناسی ادبیات آذربایجان اثری (آدیندان آسیلی اولمایاراق، چونکی ادبیات سؤزو باشقا ژانرلاری دا چئوره‌ییر) اختصاصجا انقلابدان سونرا چاپ اولان #آذربایجان_رومانلاری اوزره #باختین، #لوکاچ، #گلدمن کیمی رومان حاقدا نظریه‌لر ایره‌لی سورن دوشونرلرین دوشونجه‌لری اساسیندا نثریمیزه یاناشیر.

آردی وار 👇
@dusharge
@dusharge || همت شهبازی
Photo
نثریمیزین تنقیدی اثرلری
#همت_شهبازی

✍️ سون اوتوز ایلده نثر یارادیجیلیغیمیزا اؤنم وئره‌رک یازیب یارادان یازارلاریمیز اولدو. بونلارین اوسلوبلاری‌ پروفسیونال اولوب اولمادیقلاریندان، اوغراشدیقلاری مضمونلاری‌ یئنی اولوب اولمادیقلاریندان آسیلی اولمایاراق کمیتجه آنا دیللی نثر اثرلریمیزین سایی آرتیم گؤستریر. یارادیجیلیق اولان یئرده اونون حاقدا دویوب دوشونن اثرلر ده اولاجاقدیر.

نثر حاقدا یازیلان تنقیدی یازیلار قناعت‌بخش اولماسا دا آرتیق بو ژانرین تئوریک مباحثه‌لری ده آرا سیرا اورتایا قویولور. دکتر #صمد_رحمانی‌نین معاصر ایران آذربایجان حکایه‌لری‌نین تدقیقی و تحلیلی تورکجه تنقیدی اثری، دکتر #بهادر_گوجویئترین تورکجه‌دن فارسجایا ترجمه اولموش نگاهی به رمان و داستان‌های ترک های ایران، (#شریف_مردی جنابلاری‌نین نثر حاققیندا یازدیغی کیتابی هله‌لیک الده ائده بیلمه‌دییم اوچون بو کیتابی اوخویاندان سونرا باخیشلاریمی پایلاشاجاغام) سونرا #شهرام_زمانی‌نین جامعه‌شناسی ادبیات آذربایجان اثری (آدیندان آسیلی اولمایاراق، چونکی ادبیات سؤزو باشقا ژانرلاری دا چئوره‌ییر) اختصاصجا انقلابدان سونرا چاپ اولان #آذربایجان_رومانلاری اوزره #باختین، #لوکاچ، #گلدمن کیمی رومان حاقدا نظریه‌لر ایره‌لی سورن دوشونرلرین دوشونجه‌لری اساسیندا نثریمیزه یاناشیر. اثرین ایک صفحه‌لرینده باختین، لوکاچ و گلدمن‌ین نظریه‌لری آچیقلاناندان سونرا، یازیچی اوزرینه گؤتوردویو موضوعلاری آذربایجانین بیر سیرا رومانلاریندا ایزله‌یه‌رک اونلاری #نورمن_فرکلاف‌ین اوچ قاتدا (توصیف، یوزوم و ایفاده) ایره‌لی سوردویو نظریه‌سی چرچیوه‌سینده آراشدیرماغا چالیشیر. یازیچی تحلیل زامانی بیر چوخ حاللاردا بو اوچ قاتی رعایت ائتمه‌سه ده اوزرینه گؤتوردویو مقصدلره نایل اولا بیلیر.
بو اثرده تحلیل اولان رومانلار: قاراچوخا، لاچین، منیم آدلاریم، آواوا، تبت یدا، هئره‌یه قونان گؤیرچینلر، یانلیش رومان، نیسگیللی ملک‌لر، دؤردمونجوسو یولدادیر، سون دیلک و قلمه‌قوزان اثرلری‌دیر. سون بؤلومده ایسه یازیچی رومانلاریمیزی اوچ دؤورده آراشدیراراق نتیجه چیخارماغا جهد ائدیر.

کیتاب #قاراچوخا یاییم ائوی طرفیندن چاپ اولوبدور.

https://telegram.me/dusharge
گلمیشم کیتاب آلماغا، دوستجاسینا قاپینی آچ دوستوم!
#همت_شهبازی‌


✍️ خییوو شهرینده #دنیز کیتاب ساتیش مرکزی هر کیمسه‌یه بللی اولان بیر مدنی اوجاقدیر. چونکی اونون مودورو جلیل مقدسی ( بیز چوخ زامان #میرزه_جلیل، هردن ده کابی دئیه‌ریک) بیر زامانلار بو شهرین اؤنجول نشریه‌لرینه چئوریلن #وراوی نشریه‌سی‌نین یازارلاریندان بیری ایدی. میرزه، جومعه‌لر تعطیل اولار. آمما بو گون من زنگ آتدیم دوستجاسینا گلدی دنیزی ده آچدی. اؤزومه لازیم اولان #کیتابلاری آلدیم. ( خانیم، سهند و آیلین ده اؤزلرینه آلدیلار). بو اوجاق ان سئویملی کیتابلارلا دولودور. میرزه‌یه دئییرم بونلاری نقد آلیبسان، آنجاق هامیسی سنه بیر زیان کیمی قالمیش. گولور دئییر #فدای_دوست. بو فدای دوست ماجراسینی دا آچیقلاییر بیر رحمت‌لیین دیلیندن دوشمه‌ین و ایندی ده قبری اوزرینه یازیلان بیر سؤز کیمی.

📚کیتاب قفسه‌لریندن ساوایی، اؤزونون و اورادا ایشله‌ین‌لرین ده اؤزلری اوخوماق اوچون سئچیب گؤتوردوک‌لری کیتابلار دا واردیر. میرزه‌نین اؤزونه آییردیغی ایکی کیتابی دا آلیرام. آخی بونون بیرینی چوخدان ایدی آختاریردیم: #شریف_مردی‌نین #داغیتماغا_دوغرو کیتابینی.

قفسه‌لرده اؤزومون ده حتتا کیچیک بیر دفتر قیمتینه اولمایان کیتابلاریمین دا قالانیب قالدیقلارینی گؤرورم: #حکایه‌نین_امکانلاری، #مدرنیته و مدرنلیک، #چوراق اؤلکه، #آخشام‌اوستو ساعات بئشده، #تویوغ‌لار و سون کیتابیم #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم.
میرزه دئییر سون کیتابدان بئش دؤوره واریم ایدی. بیرینی اؤزوم گؤتوردوم. ایکیسینی آلیبلار. ایکیسی ده قفسه‌ده قالیردی. اؤز اؤزومه فیکیرلشیرم: بو کیتابدا ان آزیندان #خییوو شهری‌نین اوچ شاعیری‌نین شعرلرینه یاناشمیشام. اوچ شاعیر قدر ده بو کیتاب ساتیشا گئتمه‌ییبدیر!!!. آخی بوتون شاعیر و یازارلاریمیز آغیزلارینی آچاندا ایلک سؤزلری بو اولور: ادبیاتیمیزدا #تنقید یوخدور. حتتا بیر سیرا گروه و کانال‌لار مندن اینجیمیش‌لر کی اونلارین دئدیکلرینه گؤره گویا کی من اؤزومو یئکه توتورام و تنقید مباحثه‌لرینه قوشولمورام. دئییرلر گروهون ایکیمین نفر عضوو وار، بس من نه قدر اوخوجو آرخاسینجایام؟!
بیر داها اوزولورم بیر گروهدا ایکیمین نفر #تنقید ایزله‌ین بیر ادبی توپلومون بئش نفری تنقید کیتابی آلماغا ماراغی یوخدور. بونلاری گؤردوکده اؤزومو سیلکه‌له‌ییرم:
هر حالدا گوناهین ایکی بؤیوک باشی وار: یا یازیچی‌نین اثری دیرسیزدیر، یا دا اوخوجو یوخوموزدور. باشقا عامیل‌لر ده کیچیک بهانه‌لر اولا بیلر. بس اوندا نه اوچون یازیرام گؤره‌سن؟!!

📚کیتاب آلان گون منیم سئوینجلی گونوم اولور. آمما بو گون گؤزلریمین قاپاقلاری‌نین آرخاسیندا قهر توتموش بیریسی‌ کیمی‌یم. آخی من بیر اوخوجو اولاراق تعطیل گونو کیتاب ساتیش مرکزی‌نین صاحیبینه زنگ آچیرام کی من گلمیشم کیتاب آلماغا، دوستجاسینا قاپینی آچ دوستوم! 😢😢

موغان - ۱۴۰۰/۵/۲۲

https://telegram.me/dusharge
استانبولدا بیر قادین وارمیش آدی نوستالژی

#همت_شهبازی


استانبولدا بیر قادین رومانی، حادثه‌لر حکایه‌سی یوخ، دویغولار حکایه‌سیدیر. حادثه‌لر، بورادا رول اوینامیر. داها دوغروسو آکتیو حادثه‌ یوخدور. اولایلاشما جریانی بلکه‌ ده صیفیر حددینده‌دیر. بونلارین یئرینه، بول-بول دویغولارین سوژئت‌لنمه جریانی، هم اثرین شعرسل نقل ائتمه‌سینه، هم ده مونولوقا طرف یؤنلمه‌سینه سبب اولور. ایلک آندان تحکیه‌چی ایله کاراکتئر بیرلشیر. کیتاب الینده اولان کاراکتئرله تحکیه‌چی عینی اولور. یازیچی مونوگرافی یازیر. گؤزونون اؤنونده دوران کیمسه‌نین الینده کی کیتابین ایچیندن واراقلانیر اونون حیاتی (ص 16). یازیچی ایلک باشلانغیجدا کاراکتئرلری تانیتدیرارکن اؤزونو اونون الینده اولان کیتابین ایچینده گؤرور. بو، او دئمکدیر کی بیز رومان حاقدا رومان اوخویاجاغیق، بیر اوست‌رومانلا (فرارمان) قارشی‌قارشییا گله‌جه‌ییک. (ص13).

روماندا اوچ تحکیه‌چی (باخ ص 65) وار: کیشی تحکیه‌چی، قادین تحکیه‌چی و اوخوجو تحکیه‌چی (بونا یازار تحکیه‌چی ده دئمک اولار).
«هر ایکیسینی دینله‌ییرم» (ص55) جومله‌سیندن بللی اولور کی روماندا تحکیه‌چی قادین، تحکیه‌چی کیشی، تحکیه‌چی یازار واردیر. بیر باشقا و بلکه دقیق نوقطه‌ی نظردن دئمک اولار کی بو جومله «اوخوجو تحکیه‌چی»‌نین سؤزودور. «قارشیسیندا کی قادینا «استانبولدا بیر قادین»ین حکایه‌سینی اوخویور» (ص81) جومله‌سیندن بئله چیخیر کی بوتون رومانین بوتونلویونو تشکیل ائدن دؤرد حکایه‌نی چئوره‌ین تئما، سوژئت خطی و یازی اوسلوبو «استانبولدا بیر قادین» کیتابینی اوخویان اوخوجو تحکیه‌چی طرفیندن سؤیله‌نیلیبدیر. باشقا سؤزله کیتابین اساس تحکیه‌چیسی اوخوجودور. بونو کیتابین سونوندا بیلیریک. استانبولدا بیر قادین رومانی‌نین سونونا گلدیکده اوخوجونون دا روماندا اشتراک ائتدییی درحال بللی اولور. بو زامان اوخوجو رومانین ایچینده اولماسیندان هویوخور. چونکی او، بو آندا اؤزونون حیاتینی رومان شکلینده یازیلیب کیتاب اولدوغونو و سونرا دا اونو اوخودوغونو دویور. بئله‌لیکله کیتابا باشقا بیر تحکیه‌چی یعنی اوخوجو تحکیه‌چی کاراکتئری ده آرتیریلیر. من دئیردیم کی اثرده گئدن تحکیه‌چی‌لر، اوخوجو تحکیه‌چی تمثالیندا بیرلشیر؛ بوتؤولشیر.

استانبولدا بیر قادین رومانی‌نین اساس موتیولریندن بیری سیاحت و گزینتی‌دیر. اثرده بوتون تحکیه‌چی‌لر گل‌گئتده‌دیر. بو سیاحت، ایکی فرقلی فضادا ایکی فرقلی دونیانی گؤستریر. بیری تحکیه‌چی‌نین حال حاضیردا مجبوری سورگون دوشموش یاشادیغی نؤقطه‌ یعنی خارجی بیر اؤلکه‌نین گمی، پارک، موزئی و شهرلری‌نین (استانبولون) کوچه‌لرینده‌دیر. بو گزینتی داها چوخ کانکرئت بیر دونیانین گزینتیسی‌دیر. بو کانکرئت گزینتی اونلاری خیالی داها دقیق دئسک نوستالژیک بیر گزینتی‌یه چیخاریر. او دا آرخادا قویدوغو ا‌ؤلکه‌سی‌نین آجی-آغریلی و بعضا سئوگی ایله یاناشی گونلری‌دیر. استانبولدا گزرکن اونلاری بیز حقیقی بیر گزینتیده گؤروروک. حال بو کی، دوغما اؤلکه‌لرینده کی خیالی گزینتی‌لری نوستالژیک گزینتی‌دیر. بو نوستالژیک گزینتی، قهرمانلاردا سفیل‌لیک دویغوسونو اویادیر. دیدرگین دوشموش انسانلارین خوش آنلارینی یاشایا بیله‌جک‌لری حیسینی یاشادیر. آنجاق بئله اولمور. خوش آنلاری یاشاماق یئرینه، اؤزلریندن آسیلی اولمایاراق دیدرگین‌لیک نصیب اولدوغونا شاهید اولوروق. اثرده انسانلارین طالع‌لری مقایسه‌لی شکیلده توتوشدورولور. بونون آردیندا بیز انسانلارین «یالقیزلیغا» دا چولغالادیقلارینی گؤروروک. تحکیه‌چی‌لر هر نه قدر ده اؤزلری‌نین سئوگی ماجرالاریندان، یا دا بیرگه اولدوقلاری مکاندان دانیشیرلارسا، یا دا هر بیر یولدا، ماغاردا بیر بیری ایله ال اله وئریب گزیرلرسه، یئنه ده بونلارین هامیسی بیر نوستالژی کیمی اؤزونو گؤستریر (ص52). بونلار کئچمیشده اولوب بیتن آنلاردیر، خاطیره‌لردیر. ایندی ایسه اونلارین نصیبی یالنیز و یالنیز یالقیزلیق‌ و دیدرگین‌لیکدیر (صص40 و 41).

آنا دیلیمیزده یازیلان رومان، شاعیرانه و آخارلی بیر دیل ایله یازیلیبدیر. ایندییه‌دک عرب، فارس و استانبول تورکجه‌سینده یاییلاراق گئنیش اوخوجو ماراغینی قازانمیشدیر بو رومان.

___

#استانبولدا_بیر_قادین (تورکجه رومان)
یازان: علی‌اصغر حقدار
باشگاه ادبیات، استانبول 2016

https://telegram.me/dusharge
#بوغاناق رومانیندا #باخیش_بوجاغی و #شعور_آخینی

یازان: #همت_شهبازی


-بوغاناق (مولفی مرحوم #محمد_ملک‌نژاد) رومانی، رومانین ایلکینده باش اوبرازینی بوغاناغا، بورولغانا سالدیغی کیمی ائله ایلک آندان دا سیرلی تحکیه‌سی ایله، سئحیرلی ایفاده اوسلوبو ایله اوخوجوسونو دا بورولغانا سالیر. بورولغان اوخوجونو اؤز ایچینه چکیر عینی ایله باش اوبرازینی اؤز ایچینه چکدییی کیمی.
#بوغاناق رومانیندا #تحکیه‌چی (راوی)، زامان ماشینی کیمی‌دیر. زاماندان زامانا درحال سیاحته چیخان بیر تحکیه‌چی گئدیب چاتدیغی زامان کسیمینده اؤزونو چوخ راحات حیس ائدیر.

اوچ نسلین #تحکیه (روایت) موضوعسو اولان بوغاناق رومانی، اؤزونون تحکیه‌چیسینی ایکینجی نسیلده یعنی اورتا نسیلده احاطه ائدیر. تحکیه‌چی مصطفی یا ماتانین دیلی ایله دئسک میسدانا اثرین باش‌قهرمانی اولاراق اثرین ایچینده اشتراک ائدیر. بئله تحکیه‌چییه، قهرمان تحکیه‌چی (راوی قهرمان) دئییلیر. قهرمان تحکیه‌چییه، مداخیله‌چی تحکیه‌چی(راوی مداخله‌گر) ده دئییلیر. یعنی بوتون سوژئت بویو، یا دقیق دئسک تحکیه بویو، تحکیه ماجرالاریندا اؤزو ده اثرین قهرمانی یا کاراکتئری اولاراق اشتراک ائدن کاراکتئره مداخیله‌چی قهرمان دئییلیر. مداخیله‌چی قهرمان، یازارین یئرینه اوتوراراق اونون یئرینه سوژئت‌لری سؤیله‌ییر.
اثرین بوتون بؤلومونده، اصیل یازیچی تحکیه‌ چرچیوه‌سیندن کناردا قالاراق اونون رولونو «من‌تحکیه‌چی» (راوی اول شخص) اولان باش قهرمان یئرینه یئتیریر. بو تحکیه واسیطه‌سی ایله اوخوجو، مؤلفی اونودور. بونون باشقا کاراکتئرلرده، من‌تحکیه‌چی بئینینده آخان دیلی ایله تانیش اولور. روماندا بیر یئرده مؤلفین تحکیه‌ده اولان حضورونو بیلیریک: او دا رومانین سون بؤلومودور. بو بؤلومده مؤلف، اؤزونون اساس کاراکتئری اولان «من‌تحکیه‌چی مصطفی»نی، اونون ساییقلاماقدا اولماسینی، یوخو ایله کابوسلار گؤردویونو، روحی سارسینتی‌لارینی اوخوجو ایله بؤلوشدویو حالدا، بو کاراکتئر حاقدا باخیش بوجاغی بیلدیردییی زاماندا گؤروروک. بو بؤلوم ایسه اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلن بیر بؤلومدور.

بئله‌لیکله اثرده اوچ #باخیش_بوجاغیندان (زاویه دید) استفاده ائدن یازیچی اونون تحکیه اوسلوبوندا باجاریقلی بیر یازیچی اولماسیندان خبر وئریر. اثرده باخیش بوجاغی اوچ‌لشیر:

الف) واسیطه‌سیز ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی مستقیم)

ب) واسیطه‌لی ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی غیرمستقیم)

ج) اوچونجو شخص دیلی

رومانین اساس بؤلومو #بیرینجی_باخیش_بوجاغی ایله سؤیله‌نیلیر. اصلینده بوغاناقدا اولان مونولوق حادثه‌لر، سوژئت‌لر باش اوبرازین (من‌تحکیه‌چی‌نین) ایچ دانیشیقلاری واسیطه‌سی ایله اوخوجویا چاتدیریلیر. بو ایچ دانیشیقلار بعضا همان آندا یعنی روایت زامانیندا اولایلاشان حادثه و یا داورانیشلار اوزرینده‌دیر. اؤرنک اوچون تحکیه‌چی اؤز حیات یولداشینی خسته‌خانادا یانیندا گؤره‌رکن ایچینده دانیشدیغی سؤزلر همان لحظه‌یه عایددیر. آنجاق بو آنا عاید اولان دانیشیقدا بیردن بیره کئچمیشی ده بو سوژئت‌لره قاتدیقدا اونون مونولوقو خاطیره سایاغی اولور. چونکی کئچمیشه قاییدیر. بعضی حاللاردا ایسه اونون دانیشیق و مونولوقونون زامانی بللی دئییل. عمومیتله مونولوق چوخ شاخه‌لی بیر باخیش بوجاغی‌دیر. اونون ایچینده هر ایش گؤرمک اولار. کیچیک بیر ائپیزودیک دانیشیقلا باخیش بوجاغینی دییشدیرمک اولار. ائلاستیک بیر ماهیتی وار. بوغاناق بوتون بو باخیش بوجاقلارینی سیناییر. اونون مونولوق‌لاری واسیطه‌سیزدیر. بونا گؤره ده بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلیر؛ و بوتون بو سبب‌لره گؤره، اثرین « #شعور_آخینی» (جریان سیال ذهن) اوسلوبوندا یازیلماسینا چوخلو شاهیدلر گتیرمک اولار. یازیچی بو اوسلوبدان استفاده ائدرکن نئچه مقصدی قارشیسینا قویور:

1. رومان، شعور آخینی اوسلوبا مخصوص اولان بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک یازیچی بونونلا دا ایچ‌مونولوقلو اوبرازلار یاراتماغا جان آتیر. بونونلا او متن‌آلتی دیالوقلار یاراتماقدا دا اوغورلو گؤرونور.

2. یوخاریدا دئدییمیزه اساسلاناراق یازیچی بو اوسلوبو سئچمکله، باش قهرمان و کاراکتئرین داخیلی توققوشمالارینی، خاراکتئرینی، ایچ‌چالخینتی‌لارینی، روحی سارسینتی‌لارینی اورتایا قویور.

3. بو اوسلوب واسیطه‌سی ایله زامان، خطی‌لیکدن چیخیر. اثری بیر غیرخطی تحکیه اوسلوبو ایله ایزله‌ییریک.

4. ایچ‌مونولوقدا بیز کاراکتئرین شعور آخینیندا چات (گسست) گؤروروک. اونلارین چوخو بیر بیری‌نین آردی آردینا گلمیر ظاهرا ییغجام اولمایان جومله‌لر ایشله‌نیلیر. کلمه‌لر بیر چوخ حالدا یاری ایشله‌نیر. یا جومله‌لر کامیل اولمادان یاریدا بوراخیلیر. (بونلارین هامیسینا بو روماندا نمونه‌لر وار).

آردی وار 👇👇
@dusharge
👇👇🌱🌿
Ardi var