💠بسمِ‌الله‌ِ‌الرَّحمن‌الرَّحیم💠

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری(25)

⭕️فصل دوم/منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی(8)
✔️۱- دقت مفهومی به «تمدن» با پسوند «اسلامی»(7)

🔸1-1- زبان، خانه وجود(3)
متأسفانه در مباحث #اصول_فقه نیز به این #نظام_معنایی و بسترهای فرهنگی زبان دقت و توجه نمی‌شود. تنها بحثی که در اصول فقه در مورد وضع الفاظ و نسبت آن با معانی بیان گردیده، توجه به وضع تعیینی و تعیّنی است. می‌گوید یا شخصی واضع لفظی برای معناست که می‌شود #وضع_تعیینی و یا اینکه لفظی برای معنایی در استعمالات عُرفی و اجتماعی تثبیت می‌شود، که اینگونه وضع لفظ برای معنا را #وضع_تعینی نامیده‌اند. بالاتر از این ارتباط لفظ و معنی، دیگرسخنی مطرح نمی‌شود. باید بحث #نسبت لفظ، زبان و فرهنگ مورد توجه حوزه‌های علمیه باشد تا دچار آشوب لفظی و به تبع آن بحران تفکر نشویم. مثلاً #مفهوم_عدالت، درعالم اسلامی معنایی بسیار متفاوت از Justice در غرب است. نباید همان لفظ justice را به معنای عدالت دانست. امروزه وقتی در غرب می‌گویند عدالت و آزادی، مفاهیمی اراده کرده‌اند که آن معانی درعالم اسلامی، مقارن کفر و طغیان و فساد است.

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 55.


ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️نقش علوم عقلی در تمدن‌سازی اسلامی(9)
گزیده‌ی مباحث افتتاحیه شعبه مجمع عالی حکمت مشهد

🔻#نقش_علوم_عقلی
🔻#تمدن‌سازی__اسلامی
🔻#مجمع_عالی_حکمت_مشهد

✅سخنان حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا(بخش دوم):

🔸اهمیت ایضاح مفاهیم عقل، عقلانیت و علوم عقلی(2)
این تعریف از #علوم_عقلی که کانت میکند، لازمه غیر قابل انفکاک #فرهنگ_مدرن است. مدتی ادعای حذف این علوم عقلی از تاریخ و ناتوانی از این است و بازگشت مجدد علوم عقلی با عناوین دیگری و با همان هویت است؛ مثل #عقل_التقاطی و انتقادی و آن چیزی که زیست جهان و این مسائل گفته می‌شود و به آن رسمیت بخشیده می‌شود؛ لذا مرادمان از علوم عقلی چیست؟ مثلاً نظریه‌پردازانی داریم که فرهنگ‌هایی را تصویر می‌کنند که در آن علوم عقلی نیست؛ مثلاً فارابی مُدن را به مُدن جاهله، مدینه فاضله و مدینه ضاله تقسیم می‌کند. ویژگی مدینه فاضله این است که لایه‌های مختلفی از عقل و علوم عقلی است. مُدن جاهله‌اش این است که در او عقل نیست. بعد چیزی‌هایی را که به عنوان عقلانیت ابزاری می‌گوییم؛ چون فارابی در رسالة فی العقل دارد که می‌گوید آن چیزی را که در مثل .... هست اتفاقاً این حدیث العقل ....... تا أخرش بعينه در رسالة فی العقل فارابی آمده است.

[این رساله] نشان می‌دهد که [فارابی] چه مقدار در تفسیرش و بیانش از عقلی متخذ از مفاهیم عقلی فرهنگ و روایات و #متون_دینی ما هم هست. این قسمتش کاملاً عین عبارات آمده است که رساله بسیار تأثیرگذار و مهمی است و تقریباً همه‌ی شارحینی که به تفسیر عقل در شرح اصول کافی پرداخته‌اند همان معانی را گفته‌اند که فارابی ذکر کرده است برخی این شش تا را و برخی یکی را کم و زیاد کردند. این رساله در همان سال‌هایی تدوین شده که #اصول_کافی تدوین می‌شود. تدوین می‌شود یعنی جمع می‌شود و به صورت این کتاب می‌شود. عقل را به معنی دیگر به کار می‌برد و عقلانیت.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️پیوند فلسفه اسلامی و اصول فقه برای تأسیس تمدن نوین اسلامی

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#فلسفه_و_فقه_اسلامی
🔻#تمدن‌سازی_نوین_اسلامی
🔻#حجت‌الاسلام_دکتر_خسروپناه
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅مقدمه:
«انقلاب و تطور در تاریخ و اندیشه اسلامی» عنوان ‌همایشی بود که در #آکادمی_فلسفه_روسیه با شرکت جمعی از پژوهشگران ایران و روسیه و کشورهای دیگر، روز 13 مهر (5 اکتبر) برگزار شد. در این همایش که با همکاری موسسه پژوهشی #حکمت_و_فلسفه‌ ایران برگزار شد، حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه رئیس این موسسه، با #موضوع «مطالعه تطبیقی سیر تطور فلسفه اسلامی و علم اصول فقه» به ایراد سخن پرداخت.

🔸خسروپناه در این سخنرانی سعی کرد که نشان دهد که چگونه فلسفه و به‌ویژه #فلسفه_اسلامی بر اصول فقه اثرگذار بوده و این اثرگذاری چگونه می‌تواند به #ساختارسازی در جامعه و درنهایت تأسیس #تمدن_نوین_اسلامی منجر شود. او برای دستیابی به این هدف، مروری بر دو مقاله خود با عنوان «سیر تطور چیستی فلسفه در یونان و جهان اسلام» و «سیر تحول اصول فقه در تاریخ #تفکر_اسلامی» انجام داد و سپس یافته‌های آن را بر هم تطبیق داد و در پنج محور سخنانش را عرضه کرد.

🔸او به‌عنوان نخستین نکته به نسبت استدلال و فلسفه اسلامی و همچنین نسبت استدلال در فرآیند استنباط در اصول فقه اشاره کرد و گفت: «فلسفه اسلامی خودش به منطق استدلال نمی‌پردازد بلکه از منطق استدلال مدد می‌جوید تا مباحث فلسفی را اثبات کند، #اصول_فقه دانشی است که خودش دربردارنده منطق استنباط است.»

🔸خسروپناه معتقد است به‌رغم اینکه #مسلمانان مباحث فلسفی را از #یونان و #روم وام گرفته‌اند اما آن‌چنان به آن عمق و غنا بخشیده‌اند که به‌طور مثال می‌توان مباحث مشترک میان #فلسفه_ارسطو و #ابن‌سینا را حدود 20 درصد دانست. او این تأثیر را در خصوص علم اصول کمتر از یک درصد می‌داند که آن‌هم به مباحث الفاظ در علم اصول مربوط می‌شود که از علم منطق گرفته شده است.

🔸او در بخش بعدی سخنانش به #تعریف_فلسفه در نزد یونانیان به‌عنوان «بحث از عوارض و احکام موجود بماهو موجود» اشاره کرد و تصریح کرد که این تعریف و ساختار کلی متافیزیک توسط دانشمندان مسلمان پذیرفته شد. خسروپناه تغییرات فلسفه در #جهان_اسلام را بیشتر متوجه «#روش‌شناسی» دانست و گفت: «شیخ اشراق روش شهودی را به روش عقلی افزود. میرداماد روش نقلی دینی را به روش عقلی اضافه کرد. @ملاصدرا نیز روش شهودی و نقلی را در کنار روش عقلی قرار داد.»

🔹ادامه‌ی این یادداشت را در لینک زیر بخوانید:
http://sobhe-no.ir/newspaper/332/14/12908

ا—--------------------------—ا

✅چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت تمدن اسلامی است؟

⭕️مباحث تمدن‌زایی شیعه(50)
🔻#گزیده‌ی_کتاب
🔻#تمدن‌زایی_شیعه
🔻#استاد_اصغر_طاهرزاده

🔸این‌ها باید خوب تجزیه و تحلیل شود که چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت #تمدن_اسلامی است. این که شما گاهی تعجب می‌کنید: چرا بعضی‌ها در مقابل فراز و نشیب‌های #انقلاب_اسلامی هیچ خسته نمی‌شوند و یأسی به خود راه نمی‌دهند! همینطور ساده نیست، متوجه اصولی شده‌اند که مطابق آن اصول به ثمر رسیدن #اهداف این انقلاب را حتمی می‌دانند و هر قدمی که در راستای انقلاب اسلامی بردارند، آن را قدمی پایدار می‌شناسند. این که بعضی‌ها خسته می‌شوند، برای این است که نمی‌دانند، تمدن اسلامی یعنی چه، و چرا #حکومت_اسلامی حتماً می‌ماند؟ و چرا حتماً به تمدن اسلامی ختم می‌شود؟ و چرا حتماً جهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؟ علت این‌ها را نمی‌دانند و لذا خسته می‌شوند.

🔸موضوع ظهور تمدن اسلامی، مثل #اصول_طبیعی این عالم است: قانون ارشمیدس اگر صد سال بعد هم ثابت شده بود، بالاخره ثابت می‌شد. این‌ها چیزی نیست که با هوس ما آمده باشد و با هوس ما برود، این ها قواعد و #سنن_عالم است. شما قواعد ریاضی عالم را با قواعد عقلی و فلسفی مقایسه کنید؛ #قواعد_عقلی و فلسفی خیلی محکم‌تر است. مثلاً اگر این دیوار قائمه باشد بیشترین نیرو را تحمل می‌کند، و اگر یک مقدار کاج باشد بالاخره باز کمی نیرو تحمل می‌کند. یعنی یک مقدار خلاف قوانین ریاضی هم می‌شود زندگی کرد، ولی شما خلاف عقل‌تان نمی‌توانید زندگی کنید.

🔸#جامعه به میزانی که از قواعد عقلی منحرف شود، به نتیجه‌ای که باید برسد، نمی‌رسد. اما یک دیوار اگر هم کمی کج باشد، به نتیجه‌ای که ما برای آن در نظر گرفته‌ایم مثل نگه داشتن سقف دست می‌یابیم. پایدارماندن #تمدن‌ها قضیه‌شان به شکل دیگری است، چون تمدن‌ها شکل می‌گیرند تا ابعاد همه جانبه‌ی انسان‌ها را جواب دهند و اگر از این کار باز بمانند، فلسفه‌ی وجودی‌شان را از دست می‌دهند، به همین جهت #لیبرال_دموکراسی با آن همه شور و توان اولیه، امروزه یک تئوری شکست خورده است، چون در جوابگویی به بسیاری از ابعاد انسان‌ها معطل مانده و تنها آنچه که در جوابگویی همه‌ی ابعاد بشر در صحنه است، #اسلام_شیعی است.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
کتاب تمدن‌زایی شیعه، ص 57 و 58؛
تالیف استاد اصغر طاهرزاده.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️چالش راهبردی جامعه و نظام چیست؟
✍... حجت‌الاسلام علی مهدیان

#یادداشت_منتخب
#چالش_ذهنی_و_راهبردی
#حجت‌الاسلام_علی_مهدیان

🔸به نظر من #کلیدی‌ترین جمله رهبری در سخنرانی ابتدای سال، معرفی اساسی‌ترین مانع پیشرفت کشور بود. این پرسش که چه چیزی مانع رشد و پیشرفت کشور است سوال مهمی است. خیلی از دلسوزان کشور بر اساس پاسخی که به این سوال می‌دهند، رفتار سیاسی را در این دوران انتخاب می‌کنند.

🔸عده‌ای مانع اصلی را مدیران ناکارآمد می‌دانند. اینها خود را به آب و آتش می‌زنند که فلان مدیر عوض شود. البته برخی برای نجات خود یا نزدیکان‌شان از عقوبت قانون شکنی‌هایشان زبان به اعتراض گشوده‌اند مرادم این‌ها نیستند. اما ممکن است کسی خالصانه برای #نجات_انقلاب، سرنگونی مدیران را با رفتارهایی شبیه کودتا یا امثال آن، مثل برداشتن مدیران «بِأَیِ نحوٍ کان» پیشنهاد کند. این‌ها مشکل را در سیستم فاسد یا مدیر فاسد می‌بینند. این پاسخ قطعاً ریشه‌ای نیست و آدرس غلطی است که هم باعث گمراهی و سرخوردگی خودشان می‌شود و هم دیگران. مدیران نالایق مشکل کشورند ولی نه ریشه مشکل.

🔸عده‌ای نیز مانع رشد کشور را ایستادن بر سر #اصول و دشمنی با #مستکبرین عالم می‌دانند. اینها هم طبیعتاً تلاش می‌کنند همین ارزش‌ها و آرمان‌ها به هر صورت که ممکن است ضعیف شود تا کشور پیش برود. نوعی #تحجر را برای رشد کشور پیشنهاد می‌کنند.

🔸برای رفقای حزب اللهی‌ام این سوال خیلی کلیدی است که مشکل کشور برای تحقق دوران #دولت_اسلامی چیست؟

🔸سخنان رهبر پاسخ روشنی بود به این سوال. مهمترین چالش از نگاه رهبری یک #چالش_ذهنی است. چالشی که در ذهن مردم و افکار عمومی وجود دارد. آنهم اینکه مردم دارایی‌های خود را نمی‌شناسند و به این دارایی‌ها اعتماد ندارند. اگر مردم دوران #انقلاب_اسلامی با همان حرکت عمومی در به دست گرفتن سرنوشت‌شان را بر اساس آرمان‌های دینی پشت سر گذاشته اند. و اگر ریل گذاری و نظام سازی‌ها را هم تمام کرده‌اند. علت عدم تحقق دوران دولت اسلامی، نشناختن نعمت‌هایی است که دارند. #راهبرد_شکر یا همان شناختن داشته‌ها رخ نداده است. والا به سرعت مدیران در همه سطوح به دست خود مردم تصفیه می‌شوند.

🔸انتخابات سال گذشته یک واقعه مشعشع در این جهت بود. چرا که مردم همه با هم تجربه کردند که می‌توان به نظام اعتماد کرد و سرنوشت کشور را رقم زد. و همه با هم تجربه کردند که می‌توانند دولتی را انتخاب کنند که گفتمانی مخالف رهبری دارد. و همه با هم ثمره این انتخاب خود را دارند می‌چشند. تا بدانند گفتمان امید به خارج باعث سرشکستگی آنها است.

🔸تجربه #برجام نیز یک تجربه موفق دیگر بود. همه با هم مزه اعتماد به دیگران را چشیدند و حالا می‌بینند دارایی زیادی دادند و هیچ، به معنای دقیق کلمه در مُشت‌شان است.

🔸این قصه تمام نمی‌شود تا این چالش کلیدی امروز انقلاب حل و فصل شود. مردم باید با گوشت و پوست خود دریابند که دارایی‌شان انقلاب اسلامی و #نظام_اسلامی است یعنی هر آنچه از ایمان و وجودشان جوشیده. و مساله‌شان دقیقاً کاستی خودشان در باور به این داشته‌ها است.

🔸هر طرحی که امروز مصداق اصلی مشکل را از این #چالش_ذهنی که باعث خطای در تطبیق مردم می‌شود به سوی دیگری جهت دهد راه را دور می‌کند. امروز جریان‌های رسانه‌ای مُوّفق و مؤمن، جریان‌هایی هستند که دارایی کشور را به مردم نشان دهند تا امید مردم به دارایی‌های خودشان برگردد. والا این حجم تنفر از دولتمردان فایده چندانی را عائد کشور نخواهد کرد.

🔹نقل از کانال حجت‌الاسلام علی مهدیان
@ali_mahdiyan

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت تمدن اسلامی است؟

#گزیده‌ی_کتاب
#تمدن‌زایی_شیعه
#استاد_اصغر_طاهرزاده

🔸این‌ها باید خوب تجزیه و تحلیل شود که چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت #تمدن_اسلامی است. این که شما گاهی تعجب می‌کنید: چرا بعضی‌ها در مقابل فراز و نشیب‌های #انقلاب_اسلامی هیچ خسته نمی‌شوند و یأسی به خود راه نمی‌دهند! همینطور ساده نیست، متوجه اصولی شده‌اند که مطابق آن اصول به ثمر رسیدن #اهداف این انقلاب را حتمی می‌دانند و هر قدمی که در راستای انقلاب اسلامی بردارند، آن را قدمی پایدار می‌شناسند. این که بعضی‌ها خسته می‌شوند، برای این است که نمی‌دانند، تمدن اسلامی یعنی چه، و چرا #حکومت_اسلامی حتماً می‌ماند؟ و چرا حتماً به #تمدن_نوین_اسلامی ختم می‌شود؟ و چرا حتماً جهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؟ علت این‌ها را نمی‌دانند و لذا خسته می‌شوند.

🔸موضوع ظهور تمدن اسلامی، مثل #اصول_طبیعی این عالم است: قانون ارشمیدس اگر صد سال بعد هم ثابت شده بود، بالاخره ثابت می‌شد. این‌ها چیزی نیست که با هوس ما آمده باشد و با هوس ما برود، این ها قواعد و #سنن_عالم است. شما قواعد ریاضی عالم را با قواعد عقلی و فلسفی مقایسه کنید؛ #قواعد_عقلی و فلسفی خیلی محکم‌تر است. مثلاً اگر این دیوار قائمه باشد بیشترین نیرو را تحمل می‌کند، و اگر یک مقدار کاج باشد بالاخره باز کمی نیرو تحمل می‌کند. یعنی یک مقدار خلاف قوانین ریاضی هم می‌شود زندگی کرد، ولی شما خلاف عقل‌تان نمی‌توانید زندگی کنید.

🔸#جامعه به میزانی که از قواعد عقلی منحرف شود، به نتیجه‌ای که باید برسد، نمی‌رسد. اما یک دیوار اگر هم کمی کج باشد، به نتیجه‌ای که ما برای آن در نظر گرفته‌ایم مثل نگه داشتن سقف دست می‌یابیم. پایدارماندن #تمدن‌ها قضیه‌شان به شکل دیگری است، چون تمدن‌ها شکل می‌گیرند تا ابعاد همه جانبه‌ی انسان‌ها را جواب دهند و اگر از این کار باز بمانند، فلسفه‌ی وجودی‌شان را از دست می‌دهند، به همین جهت #لیبرال_دموکراسی با آن همه شور و توان اولیه، امروزه یک تئوری شکست خورده است، چون در جوابگویی به بسیاری از ابعاد انسان‌ها معطل مانده و تنها آنچه که در جوابگویی همه‌ی ابعاد بشر در صحنه است، #اسلام_شیعی است.

🔹#منبع:
کتاب تمدن‌زایی شیعه، ص 57 و 58؛
تالیف استاد اصغر طاهرزاده.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami