پرنیان خیال (ادبی اجتماعی)
300 subscribers
31.9K photos
10.7K videos
7.34K files
8.92K links
پرنیان خیال با مطالب ادبی ،شعر،مقاله ،کتاب ومتنهای اجتماعی تاریخی تلاش برای گسترش فرهنگ کتاب خوانی دارد.
Download Telegram
Forwarded from Psy-SσSԋιAɳT 👽
۸ دی ماه ، روز #ملی بزرگداشت یعقوب ،

زنده کننده زبان #پارسی و هویت #ایرانی ... گرامی باد. 💛

🔅 @HamBastegi_ir 🔆
Forwarded from ایران زمین
زبان پارسی پس از گذشت چند هزار سال و البته با برنامه های فاشیستی و ترکیزه کردن اجباری علیف‌ها ، هنوز در #آران زنده است

@pasoookh

🔴 آشنایی با زبان #تاتی_قفقاز یا #پارسی یا #آرانی


این زبان جز دسته زبانهای « جنوب غربی ایرانی » و همخانواده با #فارسی و #لری است و با زبان #تاتی_ایران که از شاخه « شمال غربی » است ، تفاوت دارد. این زبان در جمهوری آذربایجان ، داغستان روسیه ، اسراییل ، و تا حدودی آمریکا رایج است ، هرچند که با برنامه های اجباری « ترکی سازی » رژیم باکو ، جمعیت گویشوران این زبان بشدت کاهش یافته و درحال نابودی است.

این زبان را ، زبان بازماندگان سپاهیان #ساسانی دوران #انوشیروان میدانند. در کتاب تاریخی « احسن التقاسیم مقدسی » نام آن بعنوان #آرانی یاد شده است و مقدسی خاطر نشان ساخته که زبانشان با دری خراسانیان یکی است و فقط در برخی حروف با یکدیگر اختلاف دارند.

بنظر میرسد در گذشته محدوده زبان تاتی در منطقه قفقاز بسیار بزرگتر بوده باشد و باتوجه به حکومت طولانی مدت #شروانشاهان که حامی #زبان_فارسی در #قفقاز بودند و تا زمان #صفویان بر منطقه استیلا داشتند احتمالاً این زبان رشد و گسترش بیشتری داشته است.

این زبان در سال ۱۹۰۱ بیش از ۱۳۵٫۰۰۰ نفر گویشور داشته است. امروزه با وجود چندین برابر شدن جمعیت منطقه قفقاز ، زبان تاتی قفقازی تنها ۲۳٫۰۰۰ گویشور دارد. این زبان که در آذربایجان به نفع ترکی آذربایجانی بشدت درحال عقب‌نشینی است از سوی یونسکو در فهرست زبانهای در خطر جای گرفت.

گویشوران زبان تاتی به سه دسته تقسیم می‌شوند که سه لهجه مجزا نیز برای خود دارند :

تات‌های مسلمان که در آبشوران، خیزین، دوه‌چی و برخی نواحی مجاور آن زندگی می‌کنند و مسلمان می‌باشند.

تات‌های یهودی که که بیشتر آنان به اسرائیل مهاجرت نموده‌اند و به زبان تاتی سخن می‌گویند. این افراد خود را «داغ جودی» یا «یهودی کوهستان» می‌نامند و سرزمین اصلی شان داغستان روسیه است.

تات‌های مسیحی: یا تات‌های ارمنی که در روستاهای ماتراسه و بخش اسماعیل‌لی و روستای کیلوز و بخش دوه‌چی و ارتاشِن و قوبا و برخی نواحی دیگر بسر می‌برند. این دسته از تات‌ها مسیحی مذهب هستند و گاهی آنان را تات‌های ارمنی نیز می‌نامند.

در نقشه اقوام قفقاز ، متعلق به سال ۱۸۷۷ میلادی ، از مردم منطقه محدود به باکو ، شماخی و قبه با عنوان Persans (ایرانیان) Hadjemis (عجم‌ها) و Tats (تات‌ها) یاد شده ‌است.

نخستین اشاره در منابع موجود از حضور پارسیان در قفقاز جنوبی ، به گسترش نظامی هخامنشیان بازمی‌گردد که جز یکی از ساتراپهای حکومتی بود. کشف ویرانه ‌های معماری هخامنشی ، قطعات جواهرات و سفالینه‌ها در بررسیهای باستانشناسی در جمهوری آذربایجان ( ازجمله در شماخی ) ، ارمنستان و گرجستان این موضوع را تأیید کرده ‌است.

گمان مؤکد بر این است که نیاکان تاتهای کنونی در زمان ساسانیان در این منطقه ساکن شده باشند. ساسانیان برای استواری موقعیت خود در قفقاز جنوبی شهرها و پادگانهایی ساختند. انوشیروان ، پادشاه ساسانی عنوان نمایندگی خود را در شروان ( منطقه شرقی قفقاز جنوبی ) به یکی از خویشان نزدیکش داد. این فرد ، نیای نخستین دودمان شروانشاهان ( حدوداً ۵۱۰–۱۵۳۸ ) بود.

پس از پیروزیهای اعراب در منطقه ، مسلمان شدن مردم قفقاز جنوبی شروع شد. حمله اعراب با حمله‌های ترک ها و مغول ها در آسیای میانه دنبال گردید. تاتهای قفقاز جز آذربایجانی های فارسی‌ زبانند که زبان آنها در اثر حمله ترکان هنوز تغییر نکرده است ، هرچند این حملات در دگرگونی و کاهش گویشوران تاتی بی تاثیر نبود. گرچه با روند تسلط زبان ترکی آذری در جمهوری آذربایجان هر روز از جمعیت آنان کاسته می‌شود.

ابو الحسن علی بن الحسین بن علی المسعودی ، تاریخدان عراقی ، در سالهای بین ۸۹۶ تا ۹۵۶ پس از میلاد مسیح؛ پیش از حمله ترک و مغول به ایران ؛ حضور پارسیان و پارسی ‌زبانان را در منطقه گواهی می‌دهد. وی می‌گوید :

« مرزهای پارسیان عبارتند از کوه‌های ماد و آذربایجان تا ارمنستان، اران، بیلقان، دربند و ری و تبرستان، مسقط و شابران، جرجان و ابرشهر که نیشابور است و هرات و مرو و دیگر سرزمینها در خراسان و سجستان، کرمان، فارس و اهواز … همه این سرزمینها روزی یک پادشاهی بود با یک فرمانروا و یک زبان … اگرچه گویشهای متفاوتی در آن زبان وجود داشت ؛ ولی ، این گویشها در واقع یک زبان است ، به صورتی که حرفهای آنها به یک صورت نوشته می‌شود و به یک صورت در ترکیب به کار برده می‌شود. بدین ترتیب ، گویشهای مختلفی است که عبارتند از : پهلوی، دری، آذری و دیگر زبانهای پارسی. »


🌀 پاینده باد اتحادیه خویشاوندان آریایی ، ساکنان ۱۱ هزار ساله فلات #ایران : کرد و #آذری و آرانی و #پارسی و لر و #تات و تاجیک و پشتون و بلوچ و خراسانی و سیستانی و جنوبی و خوزی و بوشهری و اسپهانی و تالش و گیلک و مازنی و #آسی و ...


t.me/pasoookh

.
🔵 معصومه درفشيان

🔵 شاعر و پژوهشگر ادبی
🔵 کارشناس مهندسی بهداشت محیط
🔵 مهندس طراح پیشین سازمان آب وپژوهشگرادبی فعلی

🔵 دارنده ی كتاب
"ادمها با مرگ شاعر ميشوند"
و اعتقاد به اينكه
" شاعرها، با مرگ، به دنيا ميايند"

🔵 رتبه ي اول جشنواره ي شعر كشوري كيان
🔵 رتبه ي دوم جشنواره شعر دانشگاه شهيد بهشتي
🔵 منتخب شعر برگزيده ي كتاب جشنواره ي شبهاي شعر شهريور
🔵 منتخب كتاب جشنواره واژه ها
🔵 منتخب البوم كافه كتاب

🔵 یک شعرازاین شاعر

نسبيت زمان
كشف انيشتن بود
نسبيت مكان
كشف من
ببين
تو از نزديكترين فاصله
دست نيافتني هستي
مرگ از دورترين فاصله
در دست


🔵 یکی از پژوهش های ادبی معصومه درفشیان

جریان های شعر معاصر

1 #شاهین ، ۱۳۱۸
◀️پرتو تندرکیا
نخستین مانیفست پیش ازنیما
، آزادی لفظ برای معنا

2 #بومی
◀️نیماومنوچهرآتشی
فردیت وتجربه های شاعر،
عناصرمتروک، شعرظهور

3 #نوکلاسیک_رمانتیک
◀️خانلری، توللی ، نادرپور
معناگرا، بدون ابهام،
ارتقا زبان نیما

4 #سمبولیک_رمزگرا
◀️اخوان
معنایی وعینیت ،خراسانی نوین

5 #اشراقی
◀️سپهری
معانی دور ازواقعیات ذهنی

6 #زنانه
◀️فروغ
سیلیت وزن وآهنگ طبیعی واژه ها،تاویل پذیری

7 #موج_نو دهه ۴۰
◀️احمدرضا احمدی
رهایی ازوزن و آهنگ درونی برمبنای فضاسازی وتصاویر انتزایی و عدم تعهد دریافت مخاطب وعینیت معنا، ایجاد روایت وفضای نمایشی شعر

8 #چریکی_شعرجنگل سال۴۹
◀️خسروگلسرخی ، سیاوش کسرایی و سلطانپور
جنبش سیاهکل، ابهام تنهابرای رفع سانسور، صرفا انقلابی ، پراگماتیسی

9 #منثورسپید
◀️شاملو
معنای عینی ، مرجعیت نیت مولف، خودمختاری زبانی

10 #بنفش
◀️هوشنگ ایرانی
نخستین منثور ،
ناظربه معنای عینی نیست،
سور ریال، موثر در موج نو

11 #موج_ناب
◀️منوچهرآتشی در پیروی از آریاپور
حذف حشو، ایجادحس امیری بانشانه های طبیعی

12 #پلاستیکی_شعرتجسمی سال۵۳
◀️اسماعیل نوری اعلا
ترکیب نوآوری موج نو ونیمایی، دوری ازابهام وزبان تصویری که ناموفق بود

13 #شعرسیاه
◀️نصرت رحمانی
کارکردطبیعی زبان گفتار،
واژه هاعامیانه، عینی ومعناگرا

14 #شعرحجم
◀️یدالله رویایی ،
متاثراز فرانسه وپل والری وسن ژون پرس
بنابرایجاز و دوری از اضافات،
حجنی بین واقعیت وماورا که شاعر کشف می کند
تاکید بر سهم خواننده ازکشف

15 #غزل_مدرن
◀️سیمین بهبهانی
تغییر محتوا وفالب واوزان جدید درغزل، زبان گفتار

16 #شعرزبانی
◀️براهنی
شعرازناخودآگاه، اجرای زبان،
استفاده از ظرفیت واژه ها،
بی مفهومی ونحوشکنی زبان

17 #شعرریاضی. سال۵۶
◀️منشی زاده
تلمیحات اجتماعی وریاضی،
نهیلیستی، درکل موج نوبود

18 #شعرگفتار. سال۶۴
◀️سیدعلی صالحی
زبان معیار و گفتار و سادگی،
دوری از آرکاییک

19 #موج۳. سال۶۴
◀️فرامرزسلیمانی
گونه یی از شعرنو دهه شصت اعلام موجودیت کرد

20 #پسانیمایی دهه ۷۰
◀️بابک احمدی، علی باباچاهی
،متاثر از فرمالیست های روس و لیوتار و دریدا،
تنوع وزن و قافیه وچندآوایی،
چندمحوری تصویر ونحو گریزی،
آشنایی زدایی، زبان قایم به ذات، پایان بندی غیرمناظره،
پست مدرنیسم ، عدم ادات تشبیه وتوضیح

21 #شعرمقاومت_افغانستان.
◀️خلیل الله خلیلی، نایل لاجوردین، دلجوحسینی، عبدالاحدتارشی، داوودسرمد، حیدرلهیب ، اصف باختری، قهار عاصی، افسر رهبین، پرتو نادری ازپیشگامان پیکار شعری برابر تجاوز روسها ، آزادیخواهی گوهر درونمایه ی شعر مقاومت را میسازد. واژه ها و نمادهای حماسی و اسطوره هادر آن بازتاب دارد

22 #شعرحرکت. دهه۷۰
◀️ابوالفضل پاشا ،مهردادفلاخ،
علی عبدالرضایی
پرمعنایی،تاویل پذیری، زبان گفتار، برجسته سازی نحوی،
مداخله درکارکرد زبان ،وزن و موسیقی طبیعی

23 #خواندیدنی
◀️اسماعیل شاهرودی، طاهره صفارزاده، مهردادفلاح
درکلاسیک به نام مشجر درالمعجم شمس قیس رازی،
دربرزیل از۱۹۵۰ ویونان باستان،
آمیختن شعربانقاشی

24 #پارسی_سرایی دهه ۸۰
◀️عمران حیدری آریا
سرایش بدون واژه های غیرپارسی وبه زبان امروزی،مثال:غزلی که حتی یک واژه عربی هم درآن دیده نمی شود، این جریان به قلم ایشان همچنان ادامه دارد، پیش ازاین اخوان ثالث این روش را درپیش گرفت ولی رهاکرد

25 #شعرک دهه ۸۰(شعرکودک)
◀️یحیی علی فرد
به دو گونه تک هسته یی و
دوهسته یی سروده می شود

26 #شعرزلال ۱۳۸۸
◀️دادا بیلوردی
شعربه شکل لوزی ومثلت

27 #سه_گانی. اواخردهه۸۰
◀️علیرضا فولادی
ازسه مصرع یاسه خط تشکیل می شود وطرح های قافیه گوناگونی داردودرپایان ضربه ذهنی

28 #آهه. ۱۳۸۹ افغانستان
◀️محمدافسر رهبین
در آهه درونمایه اندوهگین یا تراژیک پررنگ است
وساختار آن نیز سه بند دارد و بیشتربر نیروی آفرینش و تخیل

29 #پریسکه دهه ۹۰
◀️علیرضا بهرهی
شعرکوتاه ازدوخط تاچهارخط

30 #سپکو تیرماه ۱۳۹۶
◀️رضاکرفکوهی
نامی برگرفته ازشعر ( سپید و کوتاه ) ازدو خط تا هفت خط
می باشد

🔽برگرفته از
۱، شعر نو در ترازوي تاويل
دكتر جعفري
۲، ویکی پدیا
۳، ویکی شعر
۴، دیگر پژوهش ها
#جریان_های_شعرپارسی_معاصر
◀️پژوهش و گردآوری از:
#معصومه_درفشیان



1 #شاهین ، ۱۳۱۸
◀️پرتو تندرکیا
نخستین مانیفست پیش ازنیما
، آزادی لفظ برای معنا


2 #بومی
◀️نیماومنوچهرآتشی
فردیت وتجربه های شاعر،
عناصرمتروک، شعرظهور


3 #نوکلاسیک_رمانتیک
◀️خانلری ، توللی ، نادرپور
معناگرا، بدون ابهام،
ارتقا زبان نیما


4 #سمبولیک_رمزگرا
◀️اخوان
معنایی وعینیت ، خراسانی نوین


5 #اشراقی
◀️سپهری
معانی دور ازواقعیات ذهنی


6 #زنانه
◀️فروغ
سیالیت وزن وآهنگ طبیعی واژه ها، تاویل پذیری


7 #موج_نو دهه ۴۰
◀️احمدرضا احمدی
رهایی کامل ازوزن و آهنگ درونی برمبنای فضاسازی وتصاویر انتزایی و عدم تعهد دریافت مخاطب وعینیت معنا، ایجاد روایت وفضای نمایشی شعر


8 #چریکی_شعرجنگل سال۴۹
◀️خسروگلسرخی ، سیاوش کسرایی و سلطانپور
جنبش سیاهکل، ابهام تنهابرای رفع سانسور، صرفا انقلابی ، پراگماتیسی


9 #منثورسپید
◀️شاملو
معنای عینی ، مرجعیت نیت مولف، خودمختاری زبانی


10 #بنفش
◀️هوشنگ ایرانی
نخستین منثور ،
ناظربه معنای عینی نیست،
سور ریال، موثر در موج نو


11 #موج_ناب
◀️منوچهرآتشی در پیروی از آریاپور
حذف حشو، ایجادحس آمیزی بانشانه های طبیعی


12 #پلاستیکی_شعرتجسمی سال۵۳
◀️اسماعیل نوری اعلا
ترکیب نوآوری موج نو ونیمایی، دوری ازابهام وزبان تصویری، درکل ناموفق بود


13 #شعرسیاه
◀️نصرت رحمانی
کارکردطبیعی زبان گفتار،
واژه های عامیانه، عینی ومعناگرا

14 #شعرحجم
◀️یدالله رویایی ،
متاثراز فرانسه وپل والری وسن ژون پرس
بنابرایجاز و دوری از اضافات،
حجمی بین واقعیت وماورا که شاعر کشف می کند،
تاکید بر سهم خواننده ازکشف متن



15 #غزل_مدرن
◀️سیمین بهبهانی
تغییر محتوا وقالب واوزان جدید درغزل ، زبان گفتار


16 #شعرزبانی
◀️براهنی
شعرازناخودآگاه، اجرای زبان،
استفاده از ظرفیت واژه ها،
بی مفهومی ونحوشکنی زبان


17 #شعرریاضی. سال۵۶
◀️منشی زاده
تلمیحات اجتماعی وریاضی،
نهیلیستی، درکل موج نوبود


18 #شعرگفتار. سال۶۴
◀️سیدعلی صالحی
زبان معیار و گفتار و سادگی،
دوری از آرکاییک


19 #موج۳. سال۶۴
◀️فرامرزسلیمانی
گونه یی از شعرنو که دهه شصت اعلام موجودیت کرد



20 #پسانیمایی دهه ۷۰
◀️بابک احمدی، علی باباچاهی
،متاثر از فرمالیست های روس و لیوتار و دریدا،
تنوع وزن و قافیه وچندآوایی،
چندمحوری تصویر ونحو گریزی،
آشنایی زدایی ، زبان قایم به ذات، پایان بندی غیرمنتظره،
پست مدرنیسم ، عدم ادات تشبیه وتوضیح



21 #شعرمقاومت_افغانستان.
◀️خلیل الله خلیلی، نایل لاجوردین، دلجوحسینی، عبدالاحدتارشی، داوودسرمد، حیدرلهیب ، اصف باختری، قهار عاصی، افسر رهبین، پرتو نادری ازپیشگامان پیکار شعری برابر تجاوز روسها( شوروی)یعنی آزادیخواهی و عدالت گوهر و درونمایه ی شعر مقاومت را میسازد. واژه ها و نمادهای حماسی و اسطوره های جهاد و مقاومت در این جریان بازتاب دارد

22 #شعرحرکت. دهه۷۰
◀️ابوالفضل پاشا ، مهردادفلاح،
علی عبدالرضایی
پرمعنایی ، تاویل پذیری، زبان گفتار، برجسته سازی نحوی،
مداخله درکارکرد زبان ، وزن و موسیقی طبیعی


23 #خواندیدنی
◀️اسماعیل شاهرودی، طاهره صفارزاده، مهردادفلاح
درکلاسیک به نام مشجر درالمعجم شمس قیس رازی،
دربرزیل از۱۹۵۰ ویونان باستان،
آمیختن شعربانقاشی

24 #پارسی_سرایی_نوین دهه ۸۰
◀️عمران حیدری آریا
سرایش بدون واژه های غیرپارسی وبه زبان امروزی،مثال:غزلی که حتی یک واژه عربی هم درآن دیده نمی شود، این جریان به قلم ایشان همچنان ادامه دارد، پیش ازاین نیز اخوان ثالث این روش را درپیش گرفت ولی رهاکرد



25 #شعرک دهه ۸۰(شعرکودک)
◀️یحیی علی فرد
به دو گونه تک هسته یی و
دوهسته یی سروده می شود



26 #شعرزلال ۱۳۸۸
◀️دادا بیلوردی
شعربه شکل لوزی ومثلت



27 #سه_گانی. اواخردهه۸۰
◀️علیرضا فولادی
ازسه مصرع یاسه خط تشکیل می شود وطرح های قافیه گوناگونی داردودرپایان ضربه ذهنی می زند



28 #آهه. ۱۳۸۹( افغانستان )
◀️محمدافسر رهبین
در آهه درونمایه اندوهگین یا تراژیک پررنگ تراست
وساختار آن نیز سه بند دارد و بیشتربر نیروی آفرینش و تخیل شاعر وابسته میباشد.



29 #پریسکه اوایل دهه ۹۰
◀️علیرضا بهرهی
شعرکوتاه که ازدوخط تاچهارخط می باشد


30 #سپکو تیرماه ۱۳۹۶
◀️رضاکرفکوهی
نامی برگرفته ازشعر ( سپید و کوتاه ) ازدو خط تا هفت خط
می باشد، این جریان هنوزنوپاست




🔽برگرفته از:
۱، شعر نو در ترازوي تاويل
دكتر جعفري
۲، ویکی پدیا
۳، ویکی شعر
۴، دیگر پژوهش های شخصی
معصومه درفشیان


🖋 ۳۰جريان شعري معاصر به اجمال نام برده شده و اشاره به خصوصياتشان شد. در ادامه مفصل راجع به هر جريان و شاعران ان بحث ميشود.
#آشنایی_با_جشن‌های_ایرانی
#جشن_میانه‌_زمستان


جشن میانه‌ی زمستان، یکی از جشن‌های پرشمار ایران باستان و در پیوند با موسم(فصل) و بخش‌بندی آن است.
دسته‌ای از جشن‌های کهن ایرانی، با دگرگونی موسم‌ها یا شمارش آغاز و انجام آن در پیوند بودند. برای نمونه در هر موسم برای آغاز، میانه و پایان آن جشن گرفته می‌شد. جشن‌های میانه‌ی بهار، میانه‌ی تابستان، میانه‌ی پاییز و میانه‌ی زمستان از این دسته هستند.

☔️از جشن میانه‌ی زمستان و آیین‌های آن هیچ آگاهی برای ما نمانده است. باستان‌شناسان و کهن‌نگاران(مورخان) باور دارند که آیین‌های این جشن به دست موبدان زمان ساسانیان دچار دگرگونی‌های دروغینی شده و شوند(دلیل) آن هم این است که ساسانیان می‌کوشیدند جشن‌های گاهنباری را با گاهشماری مزدیسنا و باورهای دینی نوساخته خود هماهنگ کرده و آن‌ها را دارای ریشه‌ی دینی بنمایانند.

در نیپیک‌های کهن ایرانی از شش جشن دیرینه و سالیانه نام برده شده که با نام «جشن‌های گاهنباری» شناخته می‌شوند.
به گمان پژوهشگران، جشن‌های گاهَـنْـباری (پاره‌های سال/موسم‌های سالیانه)، بازمانده‌ی یکی از گاهشماری‌های کهن است که سال خورشیدی نه به دوازده ماه خورشیدی، که به چهار موسم و هر موسم به دو نیم بخش می‌شدند و هر یک از این بازه‌های زمانی، نام و جشنی ویژه به همراه داشت.
سال گاهنباری از هنگام دگرگونی(انقلاب) تابستانی یا نخستین روز تابستان (بلندترین روز سال) آغاز می‌شد و پس از هفت پاره‌ی زمانی (سه پایان موسم و چهار میانه) به آغاز سال پسین می‌رسید. پایان بهار یا آغاز تابستان مانند دیگر موسم‌ها، دارای جشن گاهنباری نبود و جشن آغاز سال نو به‌شمار می‌رفت.

❄️ با آنکه آیین این جشن فراموش شده‌اند، مردمان استان‌ها و روستاهای گوناگون با برگزاری آیین‌هایی، جشن میانه‌ی زمستان را زنده نگاه داشته‌اند.
جشن بزرگداشت "پیرشالیار"(یا شهریار) در سرزمین کهن اورامانات کردستان، جشن "میرما" در تپورستان(مازندران) و اَپاختر(شمال) کوهستان‌های هندوکش (استان‌های تخار، بغلان و سمنگان)، نمونه‌هایی از آن هستند. همچنین نیمه‌ی زمستان، در برخی گاهشمارهای بومی، مانند گاهشمار‌ "وهار کردی" که در لرستان، بختیاری و کردستان نشانه‌های آن تا به امروز مانده است، آغاز سال نو به شمار می‌رفت.


#پارسی_را_پاس_بداریم

👌🌹❤️