«ابر یا فضاپیمای بیگانه؟»
—----------------------

این #ابر است یا یک فضاپیما؟

ظاهرش مانند یک سفینه‌ی مادر (mothership) بیگانگان است ولی در واقع یک ابرِ توفان تندری پرابهت است که به نام ابَریاخته (سوپرسل- supercell) شناخته می‌شود.

چنین سامانه‌های توفانی غول‌پیکری پیرامون میان-چرخندها (مزوسیکلون- mesocyclone) شکل می‌گیرند، هوای چرخان و بالارونده‌ای که تا چندین کیلومتر گستردگی داشته و باران‌های سیل آسا و بادهای شدید از جمله پیچند را در پی دارد. لبه‌های ابریاخته با ابرهایی با ساختار دندانه‌دار آراسته شده و مرکز آن را باران و غباری که با باد جاروب شده در بر گرفته است.

در پیش‌زمینه درختی را می‌بینیم که با شکیبایی چشم به راه #توفان است.

این عکس در ‌ژوییه‌ی ۲۰۱۰، در باختر گلاسگو، مونتانای آمریکا از ابر اَبَریاخته‌ای گرفته شده که ویرانی اندکی به بار آورد و پس از چند ساعت هم راهش را گرفت و رفت.

#apod #هواشناسی https://goo.gl/hJt0Hv
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2010/11/supercell.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«۳۰ سال از مرگ باشکوه یک ستاره گذشت»
—-------------------------------

سه دهه پیش، انفجار سهمگین یک ستاره امواج شوکی را نه تنها در فضا، بلکه در جامعه‌ی اخترشناسان پدید آورد. اس‌ان ۱۹۸۷آ که نزدیک‌ترین ابرنواخترِ دیده شده به زمین از زمان اختراع تلسکوپ تا به امروز بود، بهترین پژوهش‌هایی که تاکنون روی یک ابرنواختر شده را از آن خود کرده و انقلابی در شناخت ما از مرگ انفجاری ستارگان بزرگ پدید آورده است.

#ابرنواختر #۱۹۸۷آ در ابر بزرگ ماژلان، کهکشان ماهواره‌ای راه شیری رخ داد و نزدیک‌ترین ابرنواختر به زمین در چند سده‌ی گذشته بود. این ابرنواختر نشانگر پایان زندگی یک ستاره‌ی بزرگ بود و موج شوکی از مواد پرتابی با فورانی از نور به فضا فرستاد. این پرتوها سرانجام [پس از سفری ۱۶۸۰۰۰ ساله] در ۲۳ فوریه‌ی ۱۹۸۷ به زمین رسیدند- مانند یک انفجار کیهانی در زمان گذشته.

#تلسکوپ_فضایی_هابل از ۱۹۹۰ تاکنون در خط مقدم رصد ۱۹۸۷آ بوده و در ۲۷ سالی که از عمر کاری‌اش می‌گذرد بارها به آن چشم دوخته است. هابل به مناسبت ۳۰ سالگی این ابرنواختر و برای بررسی روند دگرگونی پسماندهای آن، عکس دیگری در ژانویه‌ی ۲۰۱۷ از آن گرفت و به مجموعه عکس‌ها و داده‌های موجود افزود. [عکس همین پست]

اس‌ان ۱۹۸۷آ به دلیل شناسایی زودهنگام و همچنین نزدیک بودن به زمین، بررسی‌شده‌ترین ابرنواختر تا به امروز بوده است. پیش از ۱۹۸۷آ، دانش ما از ابرنواخترها ساده و خیالی بود. ولی با بررسی بسیار پرجزییاتِ روند دگرگونی ۱۹۸۷آ و چگونگی تبدیل شدن آن از یک ابرنواختر به یک پسماند ابرنواختر با بهره از تلسکوپ‌های فضایی و زمینی، اخترشناسان به بینش‌هایی انقلابی درباره‌ی مرگ ستارگان بزرگ دست یافته اند.

نخستین بار هابل در سال ۱۹۹۰ این پدیده را با وضوحی بالا رصد کرد و به روشنی حلقه‌ی اصلی که گرداگرد ستاره‌ی منفجر شده پرتو می‌افشاند را دید. این تلسکوپ همچنین دو حلقه‌ی بیرونی کم‌نورتر را هم آشکار کرد که مانند تصاویر آینه‌ای یکدیگر در یک ساختار ساعت شنی-مانند جای گرفته بودند. حتی هنوز هم ریشه‌ی این ساختارها به خوبی شناخته نشده.

ولی تلسکوپ هابل با رصد این پسماندهای گسترنده‌ در درازنای این سال‌ها، به دانشمندان کمک کرد دریابند که مواد درون این ساختارها ۲۰ هزار سال پیش از انفجار ستاره از آن پس زده شده بوده‌. شکل آن در آغاز اخترشناسان را به شگفتی انداخت، زیرا انتظار داشتند ستاره در پایان زندگی و پیش از مرگ، مواد پیکرش را به شکل کروی پس زده باشد- ولی گویا بادهای پرسرعت‌تر ستاره باعث شده بودند مواد کندتر در ساختارهایی حلقه-مانند انباشته شوند.

نور آغازین انفجار ستاره این حلقه‌ها را روشن کرد. تا پایان دهه‌ی نخست پس از انفجار، به آرام از نور این حلقه‌ها کاسته شد تا این که در سال ۲۰۰۱ #موج_شوک انفجار [که سرعتش کمتر از سرعت نور بود] به حلقه‌ی درونی کوبیده شد و دمای گازهایش را به اندازه‌ای بالا برد که شروع به تابش پرتوهای X نیرومند کردند. مشاهدات هابل از این فرآیند، چگونگی تاثیر ابرنواخترها بر پویایی و شیمی محیط پیرامونشان، و در نتیجه بر فرگشت کهکشانی را روشن‌تر کرد.
https://goo.gl/PO8bQS
پنج سال پیش خوانده بودید: * بیست و پنجمین سالروز مرگ یک ستاره (https://goo.gl/I4Uh2F)

#پسماند_ابرنواختر
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/1987A.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

پسماند ابرنواختر ۱۹۸۷آ در گذر زمان.
—------------—
درباره اش بخوانید:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2244

یک همگذاری از داده‌های تصویری سه تلسکوپ گوناگون (آلما، هابل، و چاندرا) در طول‌ موج‌های گوناگون از پسماند ابرنواختر ۱۹۸۷آ
—---------
درباره اش بخوانید:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2244

شبیه سازی از پسماند ابرنواختر ۱۹۸۷آ
—------------------—
درباره اش بخوانید:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2244

این ویدیوی زمان‌گریز از عکس‌های چندین ساله‌ی تلسکوپ هابل درست شده و روند دگرگونی‌ها در گردنبند مروارید پیرامون ابرنواختر ا۹۸۷آ را نشان می‌دهد
درباره اش بخوانید:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2244

عکسی که فضاپیمای جونو، روز دوم فوریه با دوربین جونوکم از فاصله‌ ۱۴۵۰۰ کیلومتری قله ابرهای مشتری، از یکی از سامانه‌های ابری چرخان و بیضی‌شکل در نیمکره جنوبی این غول گازی گرفت.
@onestar_in_sevenskies

«خورشیدگرفتگی در سانتیاگوی شیلی»
—------------------------

بامداد ۲۶ فوریه در سانتیاگوی شیلی، ماه از برابر خورشید، بیرون از مرکز آن گذشت و قرص درخشان آن را به یک هلال تبدیل کرد. آسمان ابری بود و در آغاز به نظر می‌رسید کسی نخواهد توانست در این شهر خورشیدگرفتگی را ببیند، ولی به گفته‌ی پاتریسیو لئون، عکاس تصویر بالا، سرانجام بخشی از ابرها باز شدند و خورشیدگرفتگی را آشکار کردند.

وی این عکس را در ساعت ۱۴:۰۳ به وقت جهانی، هنگامی که ۴۹ درصد چهره‌ی خورشید پوشیده شده بود گرفت.
https://goo.gl/Le7f44

برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/eclipse.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«تماشای خورشیدگرفتگی به شیوه ای خلاقانه»
—-------------------------------------------

#خورشیدگرفتگی ۲۶ فوریه در برزیل هم دیده می‌شد. ولی ادسون لوییز از استان پارانای این کشور، آن را به شیوه‌ی کمی متفاوت با دیگران تماشا کرد.

او به جای آن که خودش خورشید را ببینید، یک پیش‌افکن (پروژکتور) #سوراخ_سوزنی ساده درست کرد و با گرفتن آن جلوی خورشید، کاری کرد که تصویر هلالِ خورشید بر روی یک تابلوی نقاشی در خانه‌اش بیفتد.

وی می‌گوید ابرهای درون این تابلو را خود وی پس از افتادن تصویر خورشید با رنگ روغن به بوم افزوده.
https://goo.gl/gj5hyn
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/eclipse.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«گویا وویجر ۲۵ سال زودتر از کاسینی فواره‌های انسلادوس را دیده بود»
—----------------------------------------------------------------

* اگر می‌دانستیم دنبال چه چیزی باید بگردیم، شاید ۲۵ سال زودتر به وجود یخ‌فشان‌های انسلادوس، ماه سیاره‌ی کیوان پی می‌بردیم.

نخستین بار در سال ۲۰۰۵ فواره‌های بزرگی از ذرات یخی که از قطب جنوب انسلادوس بیرون می‌زدند در عکس‌های فضاپیمای کاسینی ناسا دیده شد و دانشمندان سیاره‌ای را شیفته و مفتون ساخت. داده‌های بعدی کاسینی نشان داد که در زیر سطح این ماه دریایی [از آب مایع] پنهان شده که می‌تواند یکی از بهترین جاهای سامانه‌ی خورشیدی برای جستجوی زندگی باشد.

اکنون یک علاقمند به پردازش تصاویر از تنسی آمریکا بر این باور است که توانسته این فواره‌ها را در بایگانی داده‌های تصویری فضاپیمای وویجر ۱ که در سال ۱۹۸۰ از کنار کیوان گذشت "پیش-کشف" کند.

تد استریک، استادیار کالج منطقه‌ای رون استیت که به تازگی با گروه نیوهورایزنز ناسا هم کار کرده، با دریافت بخشی از داده‌های وویجر ۱ که در دسترس همگان است از سامانه‌ی برخط داده‌های سیاره‌ای ناسا و پردازش آنها، برآمدگی محوی را در نیمکره‌ی جنوبی این ماه یخی آشکار کرده.

پشته‌سازی عکس‌ها
استریک برای نمایان کردن فواره‌های انسلادوس در داده‌های قدیمی #وویجر نیاز به عکس‌هایی داشت که در زمانی که انسلادوس با زاویه‌ی ویژه‌ای روشن شده بود گرفته شده بودند. ولی وویجر در آن زمان‌های کلیدی هیچ عکسی که انسلادوس در کانون دوربینش باشد نگرفته بود.

پس وی ناچار شد بایگانی تصاویر را جستجو کند و در عکس‌هایی که وویجر از دیگر اجرام پیرامون کیوان گرفته بود، به دنبال عکسی بگردد که انسلادوس به طور شانسی در آنها افتاده باشد. وی می‌گوید: «هشت تصویر که انسلادوس هم در آنها بود را در یک دسته تصویر یافتم. انسلادوس تنها به اندازه‌ی چند پیکسل بود، در یک زاویه‌ی گام که چندان آرمانی نبود ولی برای این گونه کارها سودمند بود.»

استریک با پشته‌سازی (stacking) این هشت عکس که در نوامبر ۱۹۸۰ گرفته شده بودند، و میانگین گرفتن از آنها، توانست نسبت سیگنال-به-نویزِ تصویر پایانی را افزایش داده و چیزی را آشکار کند که به گفته‌ی او، همان یخ‌فشان‌هاییست که کاسینی چند دهه بعد یافت. دستاورد استریک در نشست علوم ماه و سیاره‌ای که ماه آینده در وودلندز تگزاس برگزار می‌شود ارایه خواهد شد.

اندرو کوتز، یکی از دانشمندان ماموریت کاسینی در آزمایشگاه علوم فضای مولارد بریتانیا می‌گوید: «این بسیار عالیست که بشود به سراغ داده‌هایی که حدود یک چهارم سده پیش از رسیدن کاسینی به دست آمده بود رفت -و با بهره از یافته‌های کاسینی- این تصویر پردازش شده و چشمگیر وویجر را به دست آورد که به نظر می‌رسد یخ‌فشان‌ها را در آن زمان نشان می‌دهد.»

وی می‌افزاید، اگر تصویر پرداخته‌ی (پردازش شده‌ی) استریک به راستی توده‌ی پدید آمده در اثر یخ‌فشان‌های #انسلادوس را نشان بدهد، این می‌تواند منبع داده‌های تازه و فریبنده‌ای برای پژوهشگران فراهم کند.

«اگر یک مورد شناسایی دیگر در داده‌های دهه‌ی ۸۰ تایید شود توان آن را دارد که -پس از بررسی و واسنجی کامل داده‌ها-چیزهایی درباره‌ی پیشینه‌ی این فواره‌ها و این که از چه زمانی فعال بوده‌اند به ما بگوید.»
https://goo.gl/jVq8yR
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Enceladus-Voyager1.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

انسلادوس در دوردست، بر فراز پیکره‌ی کیوان در تصویر وویجر. برآمدگی محوی که در بخش جنوبی آن دیده می شود می تواند همان توده یخ‌فشان‌هایش باشد
@onestar_in_sevenskies

«دورگه سنگین وزن»
—----------------
https://goo.gl/jMzBAJ
در این تصویر #تلسکوپ_فضایی_هابل اِسا/ناسا کهکشانی چشمگیر و زیبا به نام یوجی‌سی ۱۲۵۹۱ را می‌بینیم. یوجی‌سی ۱۲۵۹۱ که از رده‌ی کهکشان‌های S0/Sa شناخته شده، چیزی میان کهکشان‌های عدسی و مارپیچی است.

این کهکشان با فاصله‌ی ۴۰۰ میلیون سال نوری زمین، در باختری‌ترین بخش ابرخوشه‌ی ماهی-برساووش جای گرفته، یک زنجیره‌ی بلند از خوشه‌های کهکشانی که تا صدها میلیون سال نوری درازا دارد و نزدیک به ۴۰ درجه از آسمان نیمکره‌ی شمالی را می‌پوشاند. این ابرخوشه یکی از بزرگ‌ترین ساختارهای شناخته شده در جهان هستی است.

خود یوجی‌سی ۱۲۵۹۱ هم شگفت‌انگیز است، زیرا جرمی باورنکردنی دارد. جرم این کهکشان و هاله‌اش روی هم چند صد میلیارد برابر جرم خورشید است؛ چهار برابر سنگین‌تر از راه شیری. سرعت چرخش آن هم باورنکردنی است و با سرعت‌هایی نزدیک به ۱.۸ میلیون کیلومتر بر ساعت دور خود می‌چرخد!

رصدهایی که به کمک هابل انجام می‌شود به دانشمندان در بررسی جرم یوجی‌سی ۱۲۵۹۱، و تعیین این که آیا تنها در گذر زمان و به آرامی رشد کرده، یا این که به گونه‌ای نامعمول در پی برخورد و ادغام با کهکشان بزرگ دیگری در گذشته به این جرم دست یافته کمک می‌کند.

#کهکشان_مارپیچی #کهکشان_عدسی
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/UGC12591.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

مطلب زیر در چند پست قبل به طور خلاصه منتشر شده بود:
👇👇👇👇👇

«مروارید درشت مشتری»
—---------------------
https://goo.gl/mdjwCy
این ابر توفانی روی سیاره‌ی مشتری تقریبا به بزرگی سیاره‌ی زمین است. این ساختار چرخان که به نام یک "بیضی سفید" شناخته می‌شود، یک سامانه‌ی پرفشار و نمونه‌ی غول‌آسای یک واچرخند زمینی است و یکی از بیضی‌هاییست که با هم یک "رشته مروارید" در جنوب لکه‌ی سرخ بزرگ و پرآوازه‌ی مشتری ساخته‌اند. امکان دارد خود لکه‌ی سرخ بزرگ هم تنها یک بیضی سفید بسیار بزرگ بوده که به رنگ سرخ در آمده است.

ابرهای پیرامون این بیضی همچنان که به گرد آن جریان یافته و از کنارش می‌گذرند، به گونه‌ی شگفت‌انگیزی آشفته و متلاطم شده‌اند.

این عکس در روز ۲ فوریه، هنگامی که فضاپیمای جونوی ناسا گذر تازه‌ای را از فراز قله‌ی ابرهای مشتری انجام می داد به کمک دوربین جونوکم و از فاصله ۱۴۵۰۰ کیلومتری گرفته شده.

در چند سال آینده، جونو به گردش در مدار #مشتری و کاوش و بررسی آن ادامه خواهد داد. هدف این فضاپیما سنجش فراوانی آب‌های جَوی مشتری و بررسی اینست که آیا این غول زیر ابرهای فشرده‌اش قلبی از سنگ دارد یا نه.

#فضاپیمای_جونو #apod
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/whiteoval.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«جان‌سخت‌های حلقه F کیوان»
—------------------------

فضاپیمای کاسینی ناسا در ادامه‌ی پیمودن مدارهای حلقه‌خراش خود، با گذر از کنار حلقه‌ی F سیاره‌ی کیوان (زحل)، اجرام کوچک و ماندگاری را هم در آنجا دنبال می‌کند.

در این عکس‌ها دو تا از چنین اجرامی را می‌بینیم که کاسینی نخستین بار در بهار سال ۲۰۱۶، زمانی که داشت از مدارهایی استوایی‌تر به مدارهایی با زاویه‌ی فزاینده نسبت به استوای سیاره جابجا می‌شد آنها را دیده بود.

اعضای گروه تصویربرداری کاسینی برای این دو جرم، نام‌های غیررسمی اف۱۶کیوای (F16QA) در سمت راست و اف۱۶کیوبی (F16QB) را برگزیدند. پژوهشگران دیده‌اند که این اجرام هر از گاهی به هسته‌ی روشن حلقه‌ی F برخورد کرده و ساختارهای برخوردی دیدنی‌ای پدید آورده‌اند [تصویر دوم را ببینید]، مانند ساختارهایی که در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ توسط جرمی به نام S/2004 S 6 پدید آمده بود.

این اجرام احتمالا به طور عمده توده‌هایی سست از ذرات ریز حلقه هستند، ولی از آنجایی که از زمان یافته شدنشان تاکنون برخوردهای پرشماری با حلقه داشته و جان به در برده‌اند، دانشمندان گمان می‌برند اجرام کوچک سفت و سختی هم در دل هر یک از آنها پنهان شده است. هاله‌ی محو غباری که آنها را در بر گرفته به احتمال بسیار دستاورد تازه‌ترین برخوردیست که پیش از گرفته شدن این عکس میان حلقه با هر یک از آنها رخ داده بوده.

به نظر دانشمندان، این اجرام در آغاز به دنبال آشفتگی‌هایی که پرومتئوس، ماه #کیوان پدید آورده بود، به شکل توده‌هایی سست و شل در هسته‌ی #حلقه‌_F درست شدند. اگر این توده‌ها از برخوردهای بعدی با پرومتئوس جان به در ببرند، مدارهایشان می‌تواند تکامل پیدا کرده و سرانجام توده‌هایی درست کنند که با گذشتن از هسته‌ی حلقه، ساختارهایی تماشایی پدید بیاورند، حتی اگر برخوردشان با حلقه با سرعت کم انجام شود.

این عکس‌ها در روز ۵ فوریه‌ی ۲۰۱۷، به کمک دوربین زاویه‌باریک #فضاپیمای_کاسینی گرفته شده‌اند. در زمان گرفتن عکس، فاصله‌ی فضاپیما از حلقه‌ی F برابر با ۹۸۲۰۰۰ کیلومتر (عکس سمت چپ) و ۸۹۴۰۰۰ کیلومتر (عکس سمت راست) بود. هر پیکسل عکس‌ها هم‌ارز ۶ کیلومتر است.
https://goo.gl/mmChRa
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/F16QA-B.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

ساختارهای برخوردی که در پی برخورد اجرام کوچک درون حلقه‌ی F با هسته‌ی آن پدید می‌آیند.
@onestar_in_sevenskies

«پدیده‌ای کمیاب‌تر از کمیاب: حلقه آتش با نگین الماس»
—---------------------------------------------

این دیگر چه جور خورشیدگرفتگی‌ای است؟

در روز یکشنبه، از دید مناطقی در نیمکره‌ی جنوبی زمین، ماه بخشی از چهره‌ی خورشید را پوشاند و یک خورشیدگرفتگی پاره‌ای (جزیی) پدید آورد.

ولی در برخی جاها این پدیده به یک خورشیدگرفتگی پاره‌ای کمیاب به نام خورشیدگرفتگی حلقوی انجامید. در آن مناطق، از آنجایی که ماه نسبت به زمین دورتر از آن بود که همه‌ی قرص خورشید را بپوشاند، نور خورشید از کناره‌های ماه بیرون زد و یک "حلقه‌ی آتش" پدید آورد.

ولی در برخی مناطق، خودِ این خورشیدگرفتگی حلقوی هم از گونه‌ای کمیاب بود: یک لبه‌ی ماه تقریبا هم‌تراز با یک لبه‌ی خورشید شد، به گونه‌ای که کوه‌ها و بلندی‌های ماه جلوی خورشید را گرفته بودند ولی باریکه‌هایی از نور آن تنها از بخش‌های پست‌ترِ ماه می‌توانست بگریزد. در نتیجه، پدیده‌‌ای رخ داد که به نام "انگشتر الماس" یا "نگین بیلی" شناخته می‌شود.

عکسی که اینجا می‌بینید همین پدیده‌ی کمیاب‌تر از کمیاب را در روز یکشنبه در آسمان چوبوت آرژانتین، در آمریکای جنوبی نمایش می‌دهد.

تابستان آینده هم یک #خورشیدگرفتگی کلی در آسمان بخش‌هایی از آمریکای شمالی رخ خواهد داد.
#apod https://goo.gl/BmvHuh
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/Baily-bead.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«وقتی ماه "زنجیر خورشید" را پاره می‌کند»
—------------------------------------
https://goo.gl/OLRdxw
در روز ۲۶ فوریه، آسمان بامدادی شمال پاتاگونیا در آمریکای جنوبی صاف و آبی بود.

این تصویر گسترده‌ی پیوندی که از یک بلندی از چشم‌انداز واله هرموسو، فاکوندو در چوبوت آرژانتین گرفته شده، خورشید بامدادی را پس از طلوع و به هنگام بالا رفتن در آسمان نشان می‌دهد که در بخشی از مسیرش، به پشت قرص ماه رفته و یک خورشیدگرفتگی حلقوی را پدید می‌آورد.

رشته نماهایی که این تصویر از پیوند آنها درست شده با فاصله‌ی زمانی سه دقیقه‌ای گرفته شده بودند و با هم نخستین #خورشیدگرفتگی سال ۲۰۱۷ را نشان می‌دهند که درست از بالای افق دوردست خاوری آغاز می‌شود.

چنان که انتظار می‌رفت، در یکی از نماهای نزدیک به میانه‌ی گرفتگی، حلقه‌ی آتش ثبت شده- پیکر تیره‌ و ضدنور شده‌ی ماه نو که اندکی کوچک‌تر از آن بود که بتواند همه‌ی قرص درخشان خورشید را بپوشاند، در نتیجه پرتوهای آفتاب از لبه‌هایش بیرون زدند و حلقه‌ای روشن را پدید آوردند.

این خورشیدگرفتگی حلقوی در این بخش از سیاره‌ی زمین تنها ۴۵ ثانیه به درازا کشید.

#apod
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/eclipse.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«سیاره سرخ در تسلط بادهایش است»
—------------------------------—

بادها بر سیاره‌ی بهرام (مریخ) فرمان می‌رانند. میلیاردها سال است که آنها چشم اندازهای سیاره ی سرخ را دگرگون کرده و همچنان می‌کنند. پژوهش‌هایی که با بهره از یک مدارگرد و یک خودروی ناسا انجام شده نقش باد در پدید آوردن ساختارهایی بزرگ و کوچک درون دهانه‌ی گیل را آشکار کرده است.

خودروی کنجکاوی ناسا که اکنون در پایه‌ی کوه شارپ -یک کوه لایه ای در مرکز دهانه‌ی گیل- به سر می‌برد، دومین برنامه‌ی بررسی تپه‌های شنی (تلماسه‌ها) در سمت شمال باختری این کوه را آغازیده است. این خودرو همچنین گردبادهایی که خاک را بلند می‌کنند دیده و میزان جابجایی دانه‌های شن توسط باد در مدت یک روز را بررسی می‌کند.
@onestar_in_sevenskies
عکس‌های دهانه‌ی گیل توسط مدارگرد شناسایی بهرام ناسا هم الگوهای بلندمدت و نرخ فرسایش بادی را تایید کرده، که به دانشمندان در شناخت چراییِ وجود یک کوه لایه‌ای در میان یک دهانه‌ی برخوردی کمک می‌کنند.

مکنزی دِی، از دانشگاه تگزاس در آستین و نویسنده‌ی اصلی گزارش یک پژوهش درباره‌ی نقش برتر باد در گیل که در نشریه‌ی ایکاروس منتشر شده می‌گوید: «این مدارگرد دیدگاهی گسترده‌تر به ما می‌دهد- چشم‌اندازی از همه‌ی سمت‌های کوه شارپ و زمینه‌ی منطقه‌ای دهانه‌ی گیل. ما این مشاهدات را با جزییات محلی و واقعیت‌های سطح که خودرو دیده ترکیب می‌کنیم.»
@onestar_in_sevenskies
آمیزه‌ی این مشاهدات نشان می‌دهد که الگوهای بادی امروزی در دهانه، با الگوی دورانی که بادهای شمال، موادی که زمانی فضای میان کوه مرکزی و لبه‌ی دهانه را پر کرده‌ بودند را جابجا می‌کردند تفاوت دارد. امروز خود کوه شارپ نقش بزرگی در تعیین جهت بادهای محلی دارد. روزگای بادها این کوه را شکل دادند؛ اکنون این کوه است که بادها را شکل می‌دهد.

هوای #بهرام نزدیک به صد بار تنُک‌تر (رقیق‌تر) از هوای زمین است، از همین رو بادهای آن هم نیروی بسیاری کمتری نسبت به بادهای زمین دارند. این "زمان" است که باعت شده بادهای بهرام چنین نقش بزرگی در دگرگونی چهره‌ی آن داشته باشند. بیشتر نیروهایی که چهره‌ی زمین را تغییر می دهند -آب که ته‌نشست‌ها را می‌ساید و جابجا می‌کند، فعالیت‌های زمین‌ساختی که کوه‌ها را پدید می آورند و پوسته‌ی سیاره را بازمی‌سازند، و فعالیت‌های آتشفشانی- میلیاردها سال است که دیگر نقش چندانی روی بهرام ندارند. [اکنون] شن‌های بادآورد [هستند] که حتی اگر کم هم باشند، می‌توانند چشم‌اندازهای بهرام را در این زمان دور و دراز تغییر دهند.

ادامه در پست یعد👇👇👇👇

ادامه از پست قبل 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽
کوه لایه‌ای
بیش از ۳.۶ میلیارد سال پیش یک سیارک یا دنباله‌دار به سطح بهرام کوبیده شد و با کندن گودالی به پهنای حدود ۱۶۰ کیلومتر، دهانه‌ی گیل را پدید آورد. بعدها ته‌نشست‌هایی (رسوب‌هایی) از جمله سنگ، شن، و گل و لایی که رودها از بخش‌های بالاتر پیرامون دهانه آورده بودند، آن را پر کردند. #خودروی_کنجکاوی نشانه‌هایی از دورانی خیس و آبناک در زمانی بیش از ۳ میلیارد سال پیش در این منطقه یافته. به گفته‌ی دی، احتمال می‌رود یک نقطه‌ی بازگشت در تاریخ گیل (زمانی که انباشتگی خالص ته‌نشست‌ها به جابجایی خالص در اثر فرسایش باد تغییر کرد) همزمان شده بوده با یک نقطه‌ی بازگشت کلیدی در اقلیم خود سیاره، زمانی که سیاره خشک‌تر شد.

دانشمندان نخستین بار در سال ۲۰۰۰ این نظریه را دادند که ستیغ مرکزی دهانه‌ی گیل از فرسایش بادیِ موادی به جا مانده که روزگاری این دهانه را پر کرده بودند. در پژوهش تازه هم حجم موادی که (توسط باد) کنار زده شدند حدود ۶۴۰۰۰ کیلومتر مکعب برآورد شده که با مشاهدات مداری از تاثیر باد بر درون و بیرون دهانه (اگر در یک و اندی میلیارد سال ضرب شود) همخوانی دارد.

پژوهش دیگری که به کمک کنجکاوی انجام شده به فعالیت‌های امروزی باد در دهانه ی گیل می‌پردازد.

کنجکاوی این ماه دارد گونه‌ای از تلماسه‌ها را بررسی می‌کند که ظاهرشان با تلماسه‌هایی که در اواخر ۲۰۱۵ و اوایل ۲۰۱۶ بررسی کرده بود تفاوت دارد. تلماسه‌های هلالی‌شکل از ویژگی‌های پژوهش پیشین بودند- نخستین بررسی‌ای که از نزدیک روی تلماسه‌های فعال در جایی به جز زمین انجام شده بود. دومین پژوهش تلماسه‌ها توسط کنجکاوی بر روی تلماسه‌های خطی نواری‌شکل انجام می‌شود.
@onestar_in_sevenskies
ناتان بریجز، یکی از اعضای گروه علمی کنجکاوی از آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز در لورل مریلند می‌گوید: «در این تلماسه‌های خطی، شن‌ها در راستای مسیرهای نواری جابجا می‌شوند ولی خود نوارها می‌توانند به عقب و جلو، چپ و راست نوسان کنند.»

اکنون در دهانه‌ی گیل فصل تابستان است، پربادترین زمان سال. این یکی دیگر از تفاوت‌های عمده میان این پژوهش با پژوهش پیشین است که در زمستان، زمان کم‌بادترِ بهرام انجام شده بود.

آشوین واساوادا، دانشمند پروژه‌ی کنجکاوی از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنای کالیفرنیا می‌گوید: «ما کنجکاوی را در جایی پر از شن و در فصلی که بادهای بسیاری در آنجا می‌وزد به کار گرفته‌ایم. یک جنبه که می‌خواهیم درباره‌اش بیشتر بدانیم نقش باد در دسته‌بندی کردن دانه‌های شن با همنهش‌های (ترکیب‌های) گوناگون است. این در تفسیر و شناخت تلماسه‌های امروزی و همچنین ماسه‌سنگ‌های باستانی به ما کمک می‌کند.»

کنجکاوی پیش از آن که راهی بخش‌های بالاتر کوه شود، حرکت دانه‌های شن در تلماسه‌های خطی را ارزیابی کرده، شکل‌های موج‌دار روی سطح تلماسه‌ها را بررسی کرده، و همنهش آمیزه‌ی مواد تلماسه‌ها را تعیین خواهد کرد.
@onestar_in_sevenskies
شن‌های روان و "تنوره‌های دیو"
عکس‌هایی که با قاصله‌های یک روزه از یک تکه‌ی سطح بهرام گرفته شده‌اند، از جمله برخی از جفت عکس‌های تازه‌ی تصویرگر فرود بهرام (MARDI، ماردی)، همان دوربینی که به هنگام فرود کنجکاوی از سطح سیاره فیلم گرفته بود [پیوند درون وبلاگ را ببینید]، موج‌های کوچکی از شن را نشان می‌دهند که حدود ۲.۵ سانتیمتر در مسیر باد جابجا می‌شوند.

همچنین، رشته عکس‌هایی که به فاصله‌ی چند ثانیه در بعد از ظهر گرفته شده‌اند، حرکت گردبادهایی که به نام "تنوره‌ی دیو" شناخته میشوند را بر روی سطح دهانه نشان می‌دهد.

کنجکاوی پس از پایان مشاهدات و سنجش‌های برنامه‌ریزی شده‌ی تلماسه‌ها، رو به جنوب و از سربالایی، به سوی پشته‌ای که مدارگرد شناسایی بهرام در آن کانی هماتیت شناسایی کرده پیش خواهد رفت. گروه علمی کنجکاوی بر آن شده‌اند تا این ویژگی چشمگیر و باارزش را "پشته‌ی ورا روبین" بنامند، به یاد ورا کوپر روبین (۲۰۱۶-۱۹۲۸) که مشاهدات اخترشناسی‌اش به یافته شدن شواهدی از وجود ماده‌ی تاریک کیهان انجامید.

ادامه در پست بعد 👇👇👇👇