۴

#شیخ_اشراق


سهروردی در حکمت و هم‌چنین در نوشته‌های
ماندگار خود چندین چیز را با هم جمع کرده
که به واقع کاری بس بزرگ و ناباور است.
کار او با توجّه به سال‌های کمی که زیسته است ‌
هنری بزرگ و قابل تحسین است .
چنین کاری یا باید به نبوغی متّصل باشد و
یا به تایید الهی.
و این راقم بر آن است که برای شیخ اشراق
این هر دو به مدد الهی حاصل بوده است.



#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
#استاد_دکتر_کاظم_محمدی 🖊
#پروفسور_کاظم_محمدی

@konje_ahle_del

۵

#شیخ_اشراق



طبق آنچه که برخی آثار به مانند : نزهه‌ الارواحِ شهرزوری، وفیات الاعیانِ ابن خلکان ، طبقات الاطباءِ خزرجی و معجم الادباءِ یاقوت حموی نوشته‌اند: شیخ شهاب‌الدّین یحیی‌بن‌حبش‌بن امیرک‌ ابوالفتوح سهروردی، فیلسوف بزرگ اشراقی که با نام‌های: شیخ اشراق، شیخ مقتول
و شیخ شهید نیز شهرت یافته است در سال ۵۴۹
هجری قمری در منطقه‌ی سهرورد از توابع شهر زنجان به دنیا آمده و به مانند همه‌ی مشاهیر بزرگ، مقدّماتی را در علوم و دانش‌های مقدّماتی طی کرده و نکته‌هائی از دانش‌های ادبی و دینی را از هر دست فرا گرفته است. و در بسیاری از
علوم هم به واسطه‌ی علاقه و استعداد و همّت،
دستی بلند یافته و به نوعی صاحب نظر گشته بود.
برخی از این مطالب و اطلاعات نیز در لابلای
نوشته‌ها و گفته‌های خود سهروردی ثبت و
درج گشته است.



#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
#استاد_دکتر_کاظم_محمدی 🖊
#پروفسور_کاظم_محمدی

@konje_ahle_del

۶

#شیخ_اشراق


سهروردی تحصیلات مقدّماتی و دانش حکمت،
و به عبارتی ، علوم عقلی و نقلی را در سفر مراغه
نزد شیخ دانشمند، مجدالدّین جیلی که با عناوین فقیه، متکلّم، ادیب، حکیم و اصولی شناخته شده
به پایان برده است و گویا در همان جا آشنائی با
امام فخر رازی(متوفی به سال ۶۰۶ ه ق ) که بعدها
جزو بزرگ‌ترین متکلّمان و همین‌طور از مخالفان
سرسخت فلسفه شد، حاصل شده است و به قولی
این دو با هم در همان شهر مراغه که بعدها از جهت رصدخانه و دانشمند شهیر خواجه نصیرالدّین طوسی ( متوفی به سال ۶۷۲ ه ق )
به اوج شهرت خود رسید، در یک مکتب درس
می‌خواندند و در ظاهر هم‌کلاسیِ هم بودند.
سهروردی پس از آن به شهر اصفهان که در آن
زمان از مراکز مهمّ علمی ایران به حساب می‌آمد
رفته و جهت تکمیل دانشِ صوریِ خود در نزد ظهیرالدّین (ظاهرالدّین) قاری شاگردی کرده و
از دانش آن دانشمند توشه‌هائی در خصوص
فلسفه برگرفته است.
از جمله مطالعات او که در برخی نوشته‌ها ذکر شده
کتاب بصائر عمربن سهلان السّاوی است
که ظاهراً از کتاب‌های خوب و قابل توجّه
در علم منطق بوده است.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
#استاد_دکتر_کاظم_محمدی 🖊
#پروفسور_کاظم_محمدی

@konje_ahle_del

۷

#شیخ_اشراق



سهروردی طبق برخی نوشته‌ها که همگی تقریباً
در این‌باره یک‌سان است در تاریخ ۵۸۷ هجری قمری به فرمان صلاح‌الدّین ایّوبی ( متوفی
به سال ۵۸۹ ه‌ق ) به قتل رسیده است
امّا نوع مرگ او ناشناس است و در این‌باره
حدسیّات و حکایات گوناگونی وجود دارد.
در این‌باره حتّی مرید او ، شهرزوری که
بهترین شرح حال سهروردی را بر نوشته است
نیز به تخمین و گمان سخن گفته و چندین احتمال
را در این‌باره در کتاب خود ذکر کرده است.



#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
#استاد_دکتر_کاظم_محمدی 🖊
#پروفسور_کاظم_محمدی

@konje_ahle_del

۷۰


#عقل_اول

این عقل اوّل به عنوان #صادر_نخستین
چنان که بارها گفته‌ایم در مکتب اشراقیِ #سهروردی رنگ نور گرفته و همه چیز به
#نور و #اشراق بیان و تعریف و توصیف می‌گردند.
لذا دور نیست که به صادر نخستین عنوان نور اوّل نیز اطلاق گردد چنان که #شیخ_اشراق
در آواز پر جبرئیل چنین کرده است.
گفت: بدان که حق را سبحانه و تعالی چندان کلمات است کبری که آن کلمات نورانی است از سبحات وجه کریم او و بعضی بالای بعضی.
نور اوّل کلمه‌ی علیا است که از آن عظیم‌تر کلمتی نیست.
نسبت او در نور و تجلّی با کلمات دیگر چون نسبت آفتاب است با دیگر کواکب.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۷۴✨


#عقل_فعال


عقل فعّال یا همان #عقل_عاشر  آخرین عقل از سلسله عقول اعلی است که پس از آن عقلی نخواهد بود و این عقل مدبّر عالم ملک است و به تعبیر #سهروردی کدخدای عالم عنصری است و هیولای مشترک و صور آن و نفوس ما جمله از این عقل است.
علوم و دانش‌های ما و آن‌چه که می‌توانیم کسب کرد نیز به تمامی از این عقل است، و رمز این که آن را #عقل_فعال نامیده‌اند آن است که او ما را از قوّه به فعل در می‌آورد و به گفته‌ی #شیخ_اشراق نسبت او
با ما همانند #آفتاب است به #بصر.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۷۷✨


#فلک_خورشید #آفتاب


#سهروردی در کتاب #بستان‌القلوب اشاره‌ای به #آفتاب و #شعاع_آفتاب دارد که با مقدّماتی که بر او شمرده قابل توجّه است.
#شیخ_اشراق در این مقدّمه از تقدّم و انواع آن سخن گفته و با بیان تقدّم زمانی و مکانی، و تقدّم شرفی و ذاتی به چهار نوع تقدم با مثال های مربوطه اشاره نموده است و بحث او در واقع در این بوده که قدیم بودن #خداوند و #صادر_اول از چه نوعی است و به طور بسیار زیبا مثالی از #آفتاب و #شعاع_آفتاب را به تمثیل گرفته است
و لذا نوشته است: و گویند که حق تعالی و تقدّس قدیم است به ذات که همه از اویند.
و نیز گویند که #آفتاب دیگر است و #شعاع_آفتاب دیگر.
چه، از #شعاع تا #آفتاب فرق بسیار است.
#آفتاب بر #چهارم_آسمان است و #شعاع بر زمین.
چون #آفتاب بر آید لازم آید البتّه که #شعاع پدید آید معاًمعاً هم در آن حالت و هرگز #آفتاب برنیاید
که پس از آن #شعاع ساعتی دیگر پیدا شود.
و اگر چه آفتاب و #شعاع به هم باشند امّا تقدّم #آفتاب راست، زیرا که #شعاع از او پدید می‌آید
و بدو #قائم است و بدو #موجود است.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۷۹✨



#خورشید

خورشید به عنوان خلیفه‌ی خداوند البتّه که از خداوند جود و کرم را نیز وام گرفته و به قدر خود نیز آن را بدون چشم‌داشتی و بدون منّتی به طور رایگان در اختیار همگان قرار می‌دهد و این نکته‌ایست که #شیخ_اشراق نیز به آن اشاره کرده است.
او در رساله‌ی #فی_حاله‌_الطفولیه می‌نویسد:
شیخ را گفتم که آفتاب را این همه قوّت باشد که گوهر شب‌افروز را روشنایی در نفس هم از اثر وی بود؟
شیخ گفت او را قوّت بسیار است و بر همه‌ی جهان منّت دارد، امّا کسی حق منّت او نمی‌گذارد. اگر کسی را باغی باشد و از آن باغ خوشه‌ی انگوری به سایلی دهد در همه‌ی عمر خویش هزار منّت بر سائل نهد. آفتاب هر سال باغ وی را پُر از انگور و دیگر میوه‌ها می‌کند، هرگز باغبان زیر منّت آفتاب نمی‌شود.
چه چیزی است تا آفتاب را در آن عمل نیست؟
اگر طفلی را در خانه‌ای تاریک پرورش کنند چنان که بزرگ شود و هرگز آفتاب را ندیده باشد چون در وی قوّت تمییز بینند آفتاب را بر وی عرضه کنند ممکن که وی قدر آن روشنایی بشناسد.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۸۰✨


#خورشید


در نظر #شیخ_اشراق که البتّه درست هم هست #خورشید در حکم پادشاه است و به سان سلطان نوردهندگان و سیّارات به حساب می‌آید او به نور خود قاهر بر تاریکی‌هاست.
با نور و گرمای خود نگهبان و نگهدارنده‌ی زمان و روزگار است، دست او در فیض و خیر بخشی در سطح زمین بسیار گشاده است، به فعلیت درآورنده‌ی موالید از قوّه‌های آنان است، و به گونه‌ای خلق شده که برای عظمت و بزرگی‌اش مورد احترام عالم کون و فساد باشد چه به اختیار و چه به اکراه و اجبار و به واسطه‌ی فیضان نوری که دارد و بر #ماه اشراق می‌کند در حکم #معشوق_ماه قرار گرفته و #ماه را #عاشق آن فلک نورانی دانسته‌اند. از این بابت در #رساله_الابراج می‌توان نکاتی را به دست آورد.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۸۱✨


#ماه_و_خورشید


این مسئله‌ی ماه و خورشید می‌تواند به #نبی و #ولی نیز تمثیل شود که #خورشید را نبی و #ماه را که مستفیض از نور خورشید است و هموار کننده‌ی نور او برای اهل زمین به حساب م‌ی‌آید در حکم #ولی و #امام و #خلیفه‌ی_رسول به حساب بیاید. و طبیعی است که حتّی با این توجیه و تفسیر هم به #شیعه بودن #شیخ_اشراق بتوان راه برد که او با عنایت به مسئله‌ی افلاک و ترتیب آنان که رابطه‌ی #ماه و #خورشید را بیان می‌کند این خلافت و قطعی بودن آن را برای #امام_علی علیه‌السلام به عنوان جانشین #حضرت_ختمی_مرتبت (ص) را تصوّر کرده باشد. و حتّی چنان‌چه به فرض هم روایت نجوم بودن اصحاب را بتوان بیان کرد باز هم در جائی که #ماه وجود دارد هرگز #خلافت به #ستارگان نمی‌تواند برسد، چرا که ستاره شانیّت خلافت نور کامل که به #خورشید و #آفتاب تمثیل شده را ندارد. و از طرفی هم که در یک نقل تاریخی #امام_علی علیه‌السلام را خارج از صحابه و #عین_رسول تصوّر و تصویر کرده‌اند نیز می‌تواند دلالتی بر این مسئله باشد.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۸۴✨


#نفس_ناطقه

نفس ناطقه در واقع همه‌ی هویّت و اساس وجود آدمی‌است. در این‌ باره سخنان مشایخ حکمت و فلسفه اندکی سخت و دریافت کنه نظریاتشان اندکی صعب و دشوار است.
ولی به هر جهت برای کسی که مشتاق مطالب فلسفی است دانستن و فهمیدن این موضوع که از اهمّ مسائل فلسفی و حتّی عرفانی است
لازم و ضروری به نظر می‌رسد، به ویژه در شناخت حکمت اشراقیِ سهروردی.
#نفس و #نفس_ناطقه در حکمت #سهروردی
چنان مهم است که اگر کسی نظریات #شیخ_اشراق را در این باره نداند شاید بتوان  گفت که هرگز نمی‌تواند به ماهیّت این حکمت راه پیدا نماید.
شناخت #نفس_ناطقه در حکمت اشراقی گامی اساسی و کاملاً بنیادین است.
بر این اساس طالب #اشراق باید به فهم این مقوله راه یابد تا بتواند از طریق آن به دیگر مسائل عالم #نفس و #فلک که بازتاب عقول مجردّه است راه پیدا کند.
به قول برخی از شارحان حکمت اشراق
نفس ناطقه به منزله‌ی کلید فهم حکمت اشراق به حساب می‌آید.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۸۹✨

#نفس

این نفس هر چند که پیش از جسم و بدن وجود نداشته و با بدن پدیدار شده است ولی بقاء و دوام او هرگز وابسته به بدن نیست و با فنای بدن او فانی نمی‌شود و مدام بقاء می‌یابد. و البتّه طبق نظریاتی که خود #سهروردی درباره‌ی عقول دارد از آن‌جا که #نفس_ناطقه تحت نظر عقل عاشر است به جهت بقای آن باقی خواهد بود و به نابودی راه نمی‌برد.
این است که #شیخ_اشراق در همان #پرتونامه در فصل نهم از این بابت سخن گفته و بیان نموده است: بدان که نفس باقی است، بر او فنا متصوّر نشود، زیرا که علّت او که عقل فعّال است دائمی است، پس معلول، به دوامِ او دائم مانَد.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

#سهروردی_دانای_حکمت_باستان
#سهروردی_مفسر_آیات_نور
#هشت_رساله_سهروردی
#استاد_کاظم_محمدی
#انتشارات_نجم_کبری
#هشتم_مرداد
#بزرگداشت_سهروردی
#شیخ_اشراق

📚 @konje_ahle_del

✨۱۰۴✨


آراء و اندیشه‌های شیخ اشراق

اولیاء الهی جزو کسانی هستند که باید به آن ها تاسی نمود و این کاری است که #شیخ_اشراق نیز خود به آن توجه داشته و از باطن مردان ربّانی مدد می‌گرفته است.
دیدار با این مردان می‌تواند در #سلوک و باطن آدمی تاثیراتی ژرف و عمیق بگذارد تا جائی که به گفته‌ی #بایزید_بسطامی دیدار آنان به منزله‌ی شناخت خداوند است که هر کدام از این اولیاء به منزله‌ی بابی از معرفت الهی و نوعی تجلّیِ غیر تکرار خداوند به حساب می‌آید.
این مردان واسطه‌های انسان و خدا هستند و در راس همه‌ی ایشان چنان که اشارت دادیم مقام #قطب است که این قطب #علی_علیه_السلام و پس از او در هر دوره از ادوار #امامت ، امامِ حیِّ حاضری است که رهبریِ جامعه را بر عهده دارد و در این زمان نیز قطب آخرین ستاره‌ی درخشان خاندان #عصمت_و_طهارت ، نور کامل #ولایت ، حضرت #خاتم_الاولیاء ، #امام_مهدیِ (عج) است.
و لذا سلسله‌های اولیاء در همه‌ی مراتب آن باید به او برسد و تحت ولایت و سرپرستیِ آن قوّه‌ی الهی حضور به هم رسانند و در شرایط خاص و با اذن و حکم او به تعلیم و تربیت مبادرت نمایند. 


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۱۰۵✨


#سهروردی_و_عقل_و_عشق


از دیگر مسائل قابل پژوهش در آثار سهروردی بررسیِ مسئله‌ی اختلاف و چالش بین 《عقل》 و 《عشق》 است. او در این باره در برخی از نوشته‌های خود به خوبی از این بابت سخن گفته است.
نگارش کتاب عرفانی_فلسفی #مونس_العشاق یا رساله #فی_حقیقه_العشق نظریّات #شیخ_اشراق  را به دقّت تمام درباره‌ی #عشق_عرفانی و #عقل بیان کرده است.
آغاز این رساله‌ی کوتاه با روایت عقل شروع شده است، او می‌گوید: بدان که اوّل چیزی که حق سبحانه و تعالی بیافرید گوهری بود تابناک، او را عقل نام کرد که 《اوّل ما خلق الله تعالی العقل 》 و این گوهر را سه صفت بخشید.
۱_شناخت حق.
۲_شناخت خود.
۳_شناخت آن که نبود، پس ببود.
از آن صفت که به شناخت حق تعالی تعلّق داشت 《حُسن》 پدید آمد که آن را نیکوئی خوانند. و از آن صفت که به شناخت خود تعلّق داشت 《عشق》پدید آمد که آن را 《مهر》خوانند.
و از آن صفت که نبود و پس به بود تعلّق داشت 《حُزن》پدید آمد که آن را اندوه خوانند.
و این هر سه که از یک #چشمه‌سار پدید آمده‌اند برادران یک‌دیگرند.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۱۰۷✨


در همه جای آثار سهروردی ردّ پای #عشق را می‌توان دید. عقل و عشق در مراحل بالای خود در او به یک آشتیِ شررانگیز تبدیل شده است. در کم‌تر رساله‌ی رمزی از رساله‌های سهروردی است که بحثی از عشق و شورافکنی‌های آن راه نیافته باشد. خاصّه که باور او به عرفان وجود این بحث را در آثارش کاملاً جدّی و بنیادین می‌سازد. وجود نوشته‌ای با نام #رساله_فی_حقیقه_العشق کشش و گرایش عاشقانه‌ی سهروردی را به این مقوله مشخّص می‌سازد. امّا از آن‌جا که بیش‌تر کارهای #شیخ_اشراق عجیب و تامّل برانگیز است در این رساله نیز برای خواننده همین اتّفاق می‌افتد، و آن این‌که وی رساله‌ی عشقیِ خود را با بیان مسئله‌ی عقل آغاز می‌کند. و حدیث عقلِ اوّل سرلوحه و دیباچه‌ی این رساله قرار گرفته است.
در این رساله به طور بسیار خلاصه و رمزی بیان می‌شود که عقل و عشق که گوهرهای بزرگ خلقت به حساب می‌آیند هر دو از برای آدمی خواهد بود و جز آدم و بنی‌آدم کسی دیگر از این دو گنجینه‌ی فناناپذیر بهره‌ای بایسته و شایسته نخواهد داشت.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del