جامعه‌شناسی گروه‌های اجتماعی
3.63K subscribers
264 photos
92 videos
12 files
765 links
👈تحلیل، نقد، معرفی کتاب، مقالات و پژوهش ها
در حوزه جامعه شناسی گروه‌های اجتماعی، جنگ، ادبیات، غذا
فریبا نظری
دانش آموخته دکترای جامعه‌شناسی

و مطالبی از دنیای:
👈ادبیات
👈 موسیقی
👈سینما
📝 @f_nazari :ارتباط با من👈
Download Telegram
👈" کنش‌گران اعتراضات سال ۱۴۰۱، متکثر و متنوع با هم‌رأیی و هم‌باوری مشترک "


🔵 یک روز پس از جان‌باختن
#مهسا‌امینی در پایتخت، نخستین فراخوان تجمع اعتراضی از‌سوی جمعی از فعالین زن در خیابان حجاب تهران صادر شد. عبارت زن‌، زندگی‌، آزادی که برای بار‌نخست در خاکسپاری مهسا‌امینی درسقز و سنندج گفته شده بود، به شعار محوری تجمعات اعتراضی تهران و سایر شهرها بدل شد.
بنظر می‌آید این دو عامل سبب شد تا ذهنیت برخی از تحلیل‌گران و مفسرین رویداد جاری، بدین سو رود که جنبشی زنانه و با پیشگامی مطالبات زنان از‌جمله مخالفت با حجاب‌اجباری و
گشتارشاد؛ به‌‌ صورتی انحصاری در‌حال شکل‌گیری و وقوع است.
این درحالی‌است که هر‌چه از روزهای آغازین این وقایع فاصله گرفته و می‌گیریم، شاهد تنوع در طیف مشارکت‌کنندگان بوده‌ و هستیم.

در تجمع خیابان حجاب تهران که با اعلان قبلی شکل گرفته بود، معترضین مرد همراه فعالین زن مشارکت داشتند.
حضور پررنگ دختران و پسران نوجوان و جوان در گروه سنی دهه‌ی هشتاد در کنار زنان به‌عنوان پیشران در روزهای نخست اعتراضات؛ نمایان‌گر ترکیب معترضین در دو گروه زنان و نوجوانان بود.
هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی در هفته‌ی اول ماه مهر ۱۴۰۱ و بازگشایی دانشگاه‌ها، ورود دانشجویان دختر و پسر در تمامی مقاطع کارشناسی تا دکتری؛ ترکیب نمایان شده‌ی معترضین را دگرگون ساخت.
در هفته‌ی دوم مهر ۱۴۰۱، سه گروه دیگر بافت و ترکیب کنش‌گران اعتراضات را تغییر دادند؛ نمازگزاران مرکز استان سیستان و بلوچستان به عنوان شهروندان دور از پایتخت، اساتید دانشگاه‌ها و معلمان مدارس، و نیز چهره‌های متنوع ورزشی و هنری.
در ماه دوم از اعتراضات جاری، ترکیب کنش‌گران ازآن‌چه در روزهای نخستین دیده می‌شد، فاصله‌ی بیشتری گرفته و شامل صنوف و اقشار مختلفی چون دانش آموزان، دانشجویان، اساتید و معلمان، کارگران، کسبه، ورزشکاران، هنرمندان؛ با تنوع و تکثر سنی، قومی، مذهبی و طبقاتی، و در هر دو رده‌ی اجتماعی زنان و مردان، گردید. 
این تغییرات تدریجی در تنوع گروه‌های شرکت‌کننده دراعتراضات، هرچه جلوتر می‌رویم بیشتر به چشم می‌آید تا جایی که شامل زیرگروه‌ها نیز می شود. مانند کارگران در رده‌های مختلف تولید، خدمات، صنعت و یا اصناف از صنوف آموزشی به صنوف حوزه‌ی بازار و کسب و کار.
این تنوع در ترکیب کنش‌گران از‌حیث طبقه‌ی اقتصادی نیز، آشکار است و برخلاف اعتراضات سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸؛ شامل طبقات با درآمد و شرایط معیشتی و اقتصادی پایین، متوسط و مرفه شده است. 

🔵 نگاهی به ترکیب معترضین در اعتراضات تیر۱۳۷۸ موسوم به کوی‌دانشگاه‌، خرداد ۱۳۸۸ موسوم به جنبش‌سبز، دی۱۳۹۶، آبان ‌۱۳۹۸، خرداد ۱۴۰۰ موسوم به اعتراضات‌آب و مقایسه‌ی آن با کنش‌گران اعتراضات جاری ۱۴۰۱؛ گویای اختلاف در تنوع، تکثر، گستردگی طبقاتی، قومی، مذهبی، سنی و جنسی است.

🔵 نکته‌ی قابل توجه و تأمل در میان این ترکیب گسترده‌ی معترضین متنوع و متکثر؛ هم‌صدایی، هم‌کنشی، هم‌رأیی، هم‌باوری و هم‌دلی غالب کنش‌گران به مطالبات مطروحه‌ی معترضین به‌ویژه حول محور برابری‌خواهی زنان و اعلام انزجار و اعتراض به تبعیض و بی‌‌عدالتی اعمال شده به گروه‌ها و طبقات به حاشیه ‌رانده‌شده‌ی جامعه؛ شامل زنان، جوانان، کارگران، اقوام و مذاهب؛ و نیز آزادی‌خواهی و دموکراسی طلبی است.

🔵این هم‌دلی و هم‌رأیی و هم‌باوری، به ویژه نسبت به نوع و نحوه‌ی بیان مطالبات برابری‌خواهانه‌ی زنان جامعه از‌سوی نیم دیگر جمعیت کنش‌گران یعنی مردان در گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی، شغلی، قومی و مذهبی؛ پدیده‌ی با‌اهمیت و قابل توجهی است که به تأثیر کنش‌گری آرام و عمیق در جامعه با هدف تغییر و اصلاح قواعد زندگی اجتماعی برای رسیدن به وضعیت مطلوب گروه‌های در‌حاشیه مانده، کمک شایانی می کند.

🔵 به اعتقاد نگارنده، تقلیل اعتراضات جاری و مطالبات آن به یک گروه یا طبقه؛ به‌عنوان مثال زنان یا نوجوانان یا اقوام؛ تفسیری نادرست و درکی ناقص از این پدیده‌ی اجتماعی درحال وقوع است.
آن چه جریان دارد، جنبش یا خیزش، توسط گستره‌ی متنوعی از کنش‌گران شکل گرفته و در‌جریان است و بررسی همه‌جانبه‌ای را برای نوع و چگونگی مواجهه با آن؛ می‌طلبد.

فریبا نظری
۲۹ آبان ۱۴۰۱



#دی۱۳۹۶
#اعتراضات‌آب
#جنبش‌سبز
#کوی‌دانشگاه‌
#گشت‌ارشاد
#حجاب‌اجباری
#زن‌زندگی‌آزادی
#دهه‌هشتادی
#فعالین‌زن
#برابری‌خواهی
#سنندج
#سقز
#سیستان‌و‌بلوچستان



https://t.me/Sociologyofsocialgroups
📝
@f_nazari
" آیا اعلام تعطیلی #گشت‌‌ارشاد، پایان اعتراضات سراسری اخیر است؟"


🟥 خبرگزاری‌ها به نقل از دادستان کل کشور نوشته‌اند:«
گشت ارشاد ربطی به قوه قضائیه ندارد؛ از همان جایی که در گذشته تأسیس شد از همانجا نیز تعطیل شد».


🔵 و اما اگر این خبر صحت داشته باشد، چند پرسش با‌اهمیت در این‌خصوص مطرح است:

1️⃣ بنابر چه ضرورتی،
#گشت‌ارشاد تأسیس و پایه‌گذاری شد؟

2️⃣ مأموریت اصلی و مهم
#گشت‌‌ارشاد چه بوده است که با حذف و تعطیلی آن، معطل و بلاتکلیف نمی‌ماند؟

3️⃣ ارزش اصلی ساختاری
#گشت‌ارشاد از زمان تاسیس و اخذ ردیف اعتباری و استخدام نیروی انسانی، چه بوده است؟

4️⃣ اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت
#گشت‌ارشاد، چه بوده و آیا محقق شده‌اند؟

5️⃣
#گشت‌‌ارشاد چه کاری انجام می‌داده است که اکنون دیگر ضرورتی ندارد؟

6️⃣خدمات‌گیرندگان و ذی‌نفعان
#گشت‌ارشاد، چه کسانی بوده‌اند و چرا از این‌پس به خدمات آن نیازی ندارند؟

7️⃣ کارگزاران
گشت ارشاد به چه نهادی منتقل می‌شوند؟

8️⃣ چه کسی یا نهادی پاسخگوی قصور و تقصیر ‌های پیش‌آمده‌ی
#گشت‌‌ارشاد در طول سالیان گذشته است؟

9️⃣ چه کسی یا نهادی پاسخگوی خسارات جانی و روانی و مالی وقایع چند ماهه‌ی اخیر، حین و پس از دستگیری و جان‌باختن
#مهسا‌امینی توسط #گشت‌‌ارشاد در کشور است؟

0️⃣1️⃣ اگر
#گشت‌‌ارشاد زیرمجموعه ‌ی قوه قضائیه نیست، چرا یک مقام بلند‌پایه‌ی این نهاد؛ تعطیلی آن را اعلام می کند؟

1️⃣1️⃣ آیا
#گشت‌ارشاد بدون والد و بی‌سرپرست بوده و اکنون در ورطه‌ی چالش‌های پیش آمده بدون ریشه‌یابی علل بروز تبعات اجتماعی سنگین عملکرد‌ چندین ساله‌ی آن، قرار است برای رصد و نظارت بر کنش رفتاری شهروندان بدنبال نسخه‌ی بی‌هویت و بی‌ریشه‌ی تکراری دیگری با عنوانی و ظاهری جدید برویم؟

2️⃣1️⃣ آیا این نتیجه گرفته شده که مطالبات معترضین سه ماهه‌ی اخیر در تعطیلی
#گشت‌ارشاد محدود و معنا می‌شود؟

3️⃣1️⃣ و از همه مهم‌تر، آیا با گمان ریزش معترضین و یا پایان اعتراضات جاری، خبر تعطیلی
#گشت‌ارشاد از‌سوی نهاد غیر‌مسوول و غیر‌مرتبط بدون توضیح کافی؛ اعلام شده است؟



فریبا نظری
۱۳ آذر ۱۴۰۱



https://t.me/Sociologyofsocialgroups
📝
@f_nazari
🔰🔴«گشت ارشاد ازبین نمی‌رود؛ بلکه از حالتی به‌حالت دیگر تبدیل می‌شود!»


🔵 در دهمین ماه از اعتراضات آغازشده از سال ۱۴۰۱ پس‌از جان‌باختن #مهساامینی در بازداشتگاه #گشت‌ارشاد پلیس امنیت اخلاقی و جنبش موسوم به #زن‌زندگی‌آزادی، این خبر اعلام شد:
« سخنگوی فراجا از استقرار گشت‌های خودرویی و پیاده پلیس در سراسر کشور با هدف انجام مأموریت‌ها و برخورد با افرادی که بر هنجارشکنی‌های اجتماعی اصرار دارند، خبر داد »( اقتصادنیوز).
🔷 بازتاب این خبر، بیشتر بر یک محور تمرکز داشته است: چرایی بازگشت گشت ارشاد!
اما به اعتقاد نگارنده، گشت ارشاد ازبین نرفته بود که بخواهد دوباره بازگردد. بلکه این سیستم و شیوه‌ای است که در چهار دهه‌ی گذشته، از حالتی به حالت دیگر تغییر یافته و می‌یابد و اسامی مختلفی برای آن انتخاب شده‌است.
🔹به برخی‌از شیوه‌ها و اسامی گشت ارشاد درطی چند دهه‌ی گذشته اشاره می‌شود:
1️⃣ گشت #کمیته‌های انقلاب اسلامی( از سال ۱۳۵۷)
2️⃣ گشت ثارالله #سپاه پاسداران انقلاب اسلامی( از سال ۱۳۵۸)
3️⃣ گشت جندالله #ژاندارمری( ابتدای دهه‌ی شصت) 
4️⃣ طرح مبارزه با بدحجابی #وزارت‌کشور  ( دهه‌ی هفتاد و ابتدای دهه‌ی هشتاد )
5️⃣ گشت ارشاد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ( از نیمه‌ی سال ۱۳۸۵)
6️⃣ گشت امنیت اجتماعی( از نیمه‌ی دوم دهه‌ی هشتاد)
7️⃣ گشت ارشاد پلیس امنیت اخلاقی( از ابتدای دهه‌ی نود تا سال ۱۴۰۱)
8️⃣ حراست، حفاظت، انتظامات، و یا کمیته‌ی انضباطی دانشگاه‌ها، مدارس، وزارت‌خانه‌ها، ادارات، بیمارستان‌ها، سازمان‌ها، فرودگاه‌ها، ترمینال‌های مسافری، و دیگر حوزه‌های زیست عمومی و اجتماعی افراد و حتی داخل خودروهای شخصی و محدوده‌ی زیست فردی شهروندان جامعه
9️⃣  واکنون، گشت خودرویی برخورد با هنجارشکنی اجتماعی نیروی انتظامی (از تیرماه ۱۴۰۲)
🔻🔻چند پرسش مهم:
۱- چرا سیستم کنترل حجاب اجباری و سبک زندگی شهروندان، تا این اندازه برای حاکمیت اهمیت دارد؟
۲ - چرا حاکمیت به‌طور مستمر، نام و صورت گشت ارشاد را تغییر داده، به‌روز کرده و با اسامی و شیوه‌های مختلف اما با هدف و مأموریت و ماهیتی یکسان؛ از آن رونمایی می‌کند؟
۳- چرا حاکمیت در تعامل و #دیپلماسی خارج از مرزها، نرمش قهرمانانه نشان می‌دهد ولی در داخل کشور، حاضر به هیچ‌گونه همراهی و شنیدن مطالبات و صدای مردم نیست؟
۴- آیا حاکمیت در داخل کشور، در قبضه‌ی کارگزارانی از جنس #گروه‌فشار قراردارد؟
۵- آیا حاکمیت، #قدرت‌تحلیل و تبیین و تفسیر واقعیات جامعه‌‌ی امروز ایران را ازدست داده‌است؟
۶ - آیا منافع بزرگتری از حاکمیت درپس فضای #دو‌قطبی مطالبه و مقابله با حجاب اجباری، درمعرض خطر و اهمیت محفوظ داشتن است؟
۷ - آیا تصور حاکمیت از چالش #فقرشدید و مشکلات اقتصادی عموم جامعه، فراموشی و واسپاری مطالبات جنبش #زن‌زندگی‌آزادی شامل: عدالت، آزادی، حق انتخاب، برابری، محو استبداد و انسداد سیاسی_ اجتماعی، احترام، حقوق شهروندی برابر، آسایش، رفاه، سلامت جسم و جان، شأن منطقه‌ای و جهانی؛ ازسوی معترضان و کنش‌گران است؟
۸ - آیا حاکمیت پیشاپیش در آستانه‌ی فرارسیدن اعتراضات آغازشده از سال ۱۴۰۱، به استقبال معترضین و خانواده‌های #دادخواه جنبش #زن‌زندگی‌آزادی می‌رود تا صدای ایشان را به کلی، محو و حذف کند؟
۹ - آیا حاکمیت می‌خواهد پیش‌از فرارسیدن یک‌سالگی رخداد بدنامی گشت ارشاد در شهریور سال ۱۴۰۱، توان #کنش‌گری و #مطالبه‌گری جامعه‌‌ی پرتلاطم و معترض را بسنجد و محک بزند؟
۱۰ - و درنهایت، شیوه و عنوان و سازوکار بعدی گشت ارشاد، چگونه خواهدبود؟
👈شاید تصور شود صلاح مملکت خویش خسروان دانند!، اما گویا این‌بار خسروان حقیقی مملکت؛ همین مردم کنش‌گر و مطالبه‌گر هستند...

  ✍️ فریبا نظری
۲۶ تیر ۱۴۰۲


#زن‌زندگی‌آزادی
#مهساامینی
#حجاب‌اجباری
#گشت‌ارشاد

https://t.me/Sociologyofsocialgroups