کیخسرو شاهرخ در خاطرات خودنوشتی (autobiography) که از خود به جاگذاشت توضیح می‌دهد که چگونه تحت‌تأثیر یک شیخ مسلمان به آیین آبا و اجدادی خود علاقه‌مند می‌شود: کیخسرو می‌گوید که چهار سال در مدرسه آمریکایی‌ها در تهران به همراه برادرش رستم درس می‌خوانده است و به تبع مقررات مدرسه روزهای یک‌شنبه در کلیسا حاضر شده و موعظه کشیشان مسیحی را می‌شنیده است تا آنکه یک روز تعدادی آخوند مسلمان برای مشاهده مراسم کلیسایی وارد می‌شوند و یکی از آنها به نام شیخ یحیی از کیخسرو در مورد دین آباء و اجدادی‌اش سوال می‌کند. کیخسرو توضیح می‌دهد که مسیحیت را کم و بیش آموخته است اما دین‌بهی را نمی‌شناسد. شیخ مسلمان او را تشویق می‌کند که آموزه اصلی دین‌بهی یعنی «پندار نیک، گفتار نیک، و کردار نیک» را سرلوحه قرار دهد که سرچشمه آموزه‌های ادیان بزرگ دیگر از جمله مسیحیت و اسلام است. از این به بعد، کیخسرو مطالعه شخصی درباره آیین زرتشت را آغاز می‌کند و دین خانوادگی‌اش را به عبارتی، دوباره بازمی‌یابد.

ارباب کیخسرو شاهرخ از ۱۲۸۶ یعنی یک سال پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه قاجار، عضو انجمن زرتشتیان تهران می‌شود و در حقیقت این انجمن را با همکاری هم کیشان خود در تهران برای اول بار تاسیس می‌کند. از اولین اقدامات کیخسرو در مقام رییس انجمن زرتشتیان تهران، درخواست از ارباب جمشید برای مساعدت مالی جهت تاسیس مدارس دخترانه و پسرانه زرتشتی‌ست. ارباب جمشید زمینی را برای احداث مدرسه به انجمن زرتشتیان اهدا می‌کند.

چون آنچه که برای مدرسه دخترانه در نظر گرفته شده بود از سه اتاق تجاوز نمی‌کرد، احتیاج به مساعدت بیش‌تر بود. ارباب کیخسرو شاهرخ در مقام عضو فعال و رییس انجمن زرتشتیان کوشید تا کمک‌های مالی بیش‌تری دریافت کند و در این راه از کمک‌های مالی دو خانم هم‌کیش خود بهره‌مند شد و مدرسه‌ای به نام ایرج برای دختران دانش‌آموز تاسیس گردید.  از دیگر مدارسی که محصول کوشش کیخسرو شاهرخ است می‌توان به مدرسه آدریان، فیروز بهرام و انوشیروان دادگر اشاره کرد.

اما آنچه باعث شده بود کیخسرو شاهرخ، تحسین باورمندان به دین اکثریت را به خود جلب کند، خدماتش برای هم‌کیشان خود نبود. ماجرای قحطی گندم در تهران پس از وقوع جنگ جهانی اول به خوبی نشان می‌دهد که او چگونه شایسته تحسین شده است...

بیشتر بخوانید


#کیخسرو_شاهرخ #گفتگو_توانا #زرتشتیان #مدارا #اقلیت_دینی

@Dialogue1402

کیخسرو شاهرخ در خاطرات خودنوشتی (autobiography) که از خود به جاگذاشت توضیح می‌دهد که چگونه تحت‌تأثیر یک شیخ مسلمان به آیین آبا و اجدادی خود علاقه‌مند می‌شود.

کیخسرو می‌گوید که چهار سال در مدرسه آمریکایی‌ها در تهران به همراه برادرش رستم درس می‌خوانده است و به تبع مقررات مدرسه روزهای یک‌شنبه در کلیسا حاضر شده و موعظه کشیشان مسیحی را می‌شنیده است تا آنکه یک روز تعدادی آخوند مسلمان برای مشاهده مراسم کلیسایی وارد می‌شوند و یکی از آنها به نام شیخ یحیی از کیخسرو در مورد دین آباء و اجدادی‌اش سوال می‌کند. کیخسرو توضیح می‌دهد که مسیحیت را کم و بیش آموخته است اما دین‌بهی را نمی‌شناسد.

شیخ مسلمان او را تشویق می‌کند که آموزه اصلی دین‌بهی یعنی «پندار نیک، گفتار نیک، و کردار نیک» را سرلوحه قرار دهد که سرچشمه آموزه‌های ادیان بزرگ دیگر از جمله مسیحیت و اسلام است. از این به بعد، کیخسرو مطالعه شخصی درباره آیین زرتشت را آغاز می‌کند و دین خانوادگی‌اش را به عبارتی، دوباره بازمی‌یابد.

ارباب کیخسرو شاهرخ از ۱۲۸۶ یعنی یک سال پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه قاجار، عضو انجمن زرتشتیان تهران می‌شود و در حقیقت این انجمن را با همکاری هم کیشان خود در تهران برای اول بار تاسیس می‌کند. از اولین اقدامات کیخسرو در مقام رییس انجمن زرتشتیان تهران، درخواست از ارباب جمشید برای مساعدت مالی جهت تاسیس مدارس دخترانه و پسرانه زرتشتی‌ست. ارباب جمشید زمینی را برای احداث مدرسه به انجمن زرتشتیان اهدا می‌کند.

 از دیگر مدارسی که محصول کوشش کیخسرو شاهرخ است می‌توان به مدرسه آدریان، فیروز بهرام و انوشیروان دادگر اشاره کرد.

اما آنچه باعث شده بود کیخسرو شاهرخ، تحسین باورمندان به دین اکثریت را به خود جلب کند، خدماتش برای هم‌کیشان خود نبود. ماجرای قحطی گندم در تهران پس از وقوع جنگ جهانی اول به خوبی نشان می‌دهد که او چگونه شایسته تحسین شده است...

برای خواندن ادامه مقاله درباره شخصیت تحسین‌برانگیز کیخسرو شاهرخ به وبسایت بروید.
https://tolerance.tavaana.org/fa/Arbab_Keykhosro_Shahrokh


#کیخسرو_شاهرخ #گفتگو_توانا #زرتشتیان #مدارا #اقلیت_دینی

@Dialogue1402

درزمان ناصرالدین‌شاه «جزیه» از زرتشتیان برداشته شد؛ برای اولین‌بار در هزاره‌ی اخیر که باعث شد اقلیت زرتشتی در ایران جان بگیرند و بنگاه‌های اقتصادی موفق تاسیس کنند. کیخسرو شاهرخ از درخشان‌ترین چهره‌های بهدینان ایران در تاریخ معاصر است.

‏برای خواندن مقاله‌ای کامل از خدمات او به لینک زیر مراجعه کنید:

‏⁦ ‏ https://dialog.tavaana.org/fa/Arbab_Keykhosro_Shahrokh ⁩

‏⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ⁩ ⁧ #ناصرالدین‌شاه⁩ ⁧ #گفتگو⁩ ⁧ #توانا⁩ ⁧ #آزادی_دین⁩ ⁧ #اقلیت_دینی⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

آن دیگری ابراهیمی!
‏دیگری‌نامه
‏اپیزود هفتم

‏در کتاب دینکرد آمده است:

‏«بددینی از دهاک به ابراهیم، دستور جهودان رسید و از او به اولین و دومین و سومین جهودی تبدیل شد.»

‏منظور از دهاک در این جمله، همان آژی‌دهاک یا ضحاک افسانه‌ای‌ست. مضمون جمله این است که تمامی ادیانی که از فرزندان ابراهیم به وجود آمدند میراث ضحاک و نوعی بددینی هستند و آنچه جالب است تعبیر از مسیحیت و اسلام به‌عنوان دومین و سومین جهودی‌ست.

‏گفتنی‌ست که کتاب دینکرد مجموعه‌ای از گفتارهای آیین به‌دینی‌ست که نویسندگان متعددی در طول تاریخ داشته است و یکی از این نویسندگان، آذرفَرْنْبَغ فرخزادان است. آذرفرنبغ، موبدی بوده معاصر با بابک خرمدین و خرمدینان که در دربار مامون عباسی و به دعوت او به مناظره با نمایندگان سنت‌های دینی دیگر می‌پرداخت. آذرفرنبغ به‌عنوان پیشوای به‌دینان به دعوت مامون به بغداد رفت و از جمله به مقابله با کسی پرداخت که سابقا زرتشتی بود و نامش دین‌هرمزد بود؛ اما مسلمان شده بود و نامش را به عبداللیث تغییر داده بود…

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود رجوع کنید در:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_7/ ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏⁦ https://youtu.be/187ANbFrYgw?si=AWgkZshk9dThY9DV

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏⁦castbox.fm/vd/645844337 ⁩

‏و در ساند کلود به:

‏⁦ https://on.soundcloud.com/vUmcVSMJ1NAoVaJA6 ⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه ⁩ ⁧ #بابک_خرمدین ⁩ ⁧ #دینکرد ⁩ ⁧ #بهدینی ⁩ ⁧ #آذرفرنبغ ⁩ ⁧ #زرتشتی ⁩ ⁧ #زرتشتیان ⁩ ⁧ #تغییر_دین ⁩ ⁧ #ابراهیمی ⁩ ⁧ #ادیان_ابراهیمی ⁩ ⁧ #گفتگو ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

سید حسن مدرس زمانی گفته بود که اگر در مجلس ما یک مسلمان باشد، آن کس ارباب کیخسرو ست. اما این جمله که مورد استناد خمینی قرار گرفته است (جلد سیزدهم «صحیفه نور»، ص۴۱۷) تا بلندنظری مدرس را از آن نتیجه بگیرد، درباره یک زرتشتی به نام کیخسرو شاهرخ ملقب به ارباب است. 

‏نام پدر کیخسرو،‌ شاهرخ و نام مادرش فیروزه بود. کیخسرو هشتم تیرماه ۱۲۵۳ در خانواده‌ای زرتشتی در کرمان متولد شد و زندگی‌اش چنان پیش رفت که اکثریت مسلمان و شیعه این جامعه همواره از او به بزرگی یاد کردند. فهرست خدمات او به ایران و به نهادهای دولتی به عنوان یک تاجر موفق از اقلیت‌های دینی بسیار وسیع است.

‏کیخسرو شاهرخ،‌ اگرچه هیچ‌ گاه پدر خود را ندید و به همراه با برادر بزرگ‌ترش، رستم، با کار و زحمت مادر بزرگ شد، اما در تجارت‌خانه ارباب جمشید، هم‌کیش ذی‌نفوذ و موفق خود در دربار قاجار، رشد کرد و به نمایندگی جامعه زرتشتیان، از دوره دوم مجلس شورای ملی تا دوره دوازدهم، یعنی مجموعاً یازده دوره حضور داشت…

‏برای خواندن متن کامل شناسه‌ی کیخسرو شاهرخ به صفحه‌ی گفت‌و‌شنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/arbab_keykhosro_shahrokh/


https://x.com/dialogue1402/status/1750536795417166324?s=46

‏⁧ #گفتگو⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #زرتشتیان⁩ ⁧ #اقلیت_دینی⁩ ⁧ #قاجار⁩ ⁧ #مجلس_شورای_ملی⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

«ارباب کیخسرو پس از تألیف و نشر کتاب «آیینه‌ی آیین مزدیسنی» که بدان اشاره شد و بیشتر به منظور تدریس در بستان‌ها نوشته شده بود، به زودی دریافت که احتیاج مبرمی به تألیف کتاب دیگری نیز هست تا نه فقط برای خود زرتشتیان مفید واقع شود، بلکه چشم دیگران را هم که در نتیجه‌ی تعصبات خشک و تلقینات بی‌مورد و نظرات ناروا و غلطی که نسبت به اصول و حقایق این دین باستانی پیدا کرده بودند، باز نماید. بنابراین، برای انجام این منظور دست به نگارش کتاب «فروغ مزدیسنی» زد که در سال ۱۲۸۹ شمسی به طبع رسید و در سراسر ایران و بین طبقات کشور توزیع گردید و مورد توجه فوق‌العاده واقع شد و در اندک مدتی تمام نسخ آن نایاب گردید؛ این کتاب از آن تاریخ تاکنون بارها چاپ و منتشر شده است.»

‏این سخنان ناشر کتاب «زرتشت: پیامبری که باید از نو شناخت» است؛ ناشر، یعنی انتشارات جامی، یادآوری می‌کند که این کتاب، همان «فروغ مزدیسنی»ست که تجدید چاپ می‌شود. انتشارات جام که یادداشت خود را با امضای «پاینده باد ایران» به پایان برده است، این کتاب قدیمی زنده‌یاد کیخسرو شاهرخ را در سال ۱۳۸۸ و برای هفمین بار تجدید چاپ کرده است. گفتنی‌ست که همکاران پژوهشی تیم گفت‌و‌شنود، به ویژه برای تدارک پادکست دیگری‌نامه از این کتاب و آثار دیگر زنده‌یاد کیخسرو شاهرخ، بهره‌ی بسیار گرفته است.

‏در فرگرد (فصل) سیزدهم از این کتاب که نام اصلی‌اش، «فروغ مزدیسنی» است، مولف به تعالیم اجتماعی آیین بهدینی (زرتشتی) می‌پردازد و از جمله به اتهاماتی پاسخ می‌دهد که مبتنی بر آن، ازدواج با محارم (خویشان درجه‌ی یک) میان زرتشتیان رایج و امری شرعی‌ست. شاهرخ زیر عنوان «اتهامات بی‌اساس» در همین بخش می‌نویسد:

‏«... افسوس که بی‌اطلاعان یا نادانسته یا از روی غرض به عمد نسبت‌های ناسزا به این کیش بِهین و بافرّهی داده، و آنچه از روی عناد، پیشه‌ی خود کرده‌اند این است که پناه بر خدا زرتشتیان مادر و خواهر و دختر هر یک از نزدیکان خود را که ممکن است، بدون ترس خدا و خلق، به عقد نکاح خود در‌می‌آورند. (خداوندا مرا از تکرار این ناسزا بیامرز. زیرا غرض از ذکر آن در اینجا رفع این ناسزای کذب محض است نه شرکت در اقرار) و شاهد قول خود را داستان هما و بهمن قرار می‌دهند. یعنی می‌گویند به قول شاهنامه چون بهمن دختر خود همای را به عقد مناکحت خویش درآورد که وارث تاج و تخت شده، محض آنکه بهمن زرتشتی بوده، البته این عمل را به قانون زرتشتی نموده! حالا باید درجه‌ی کژی اندیشه و عدم اطلاعات را دید! آیا عقلا و صاحبان انصاف و محققین، پیوسته جزء را دلیل کل قرار می‌دهند یا کل را دلیل جزء؟ و غیر از سند شاهنامه که سایرین از روی آن چیزی و چیزها نوشته‌اند این نسبت به بهمن را چه سند دیگری‌ست و نسبت به کدام یک از سلاطین و شیوخ و اکابر دیگر این طایفه می‌دهند؟»

‏در اپیزود شانزدهم از دیگری‌نامه با نام «آن دیگری هرزه»، با نقل بخش‌هایی از این کتاب و آثار پژوهشی دیگر در ادبیات زرتشتی، به طرح اتهامات جنسی و جنسیتی به دیگری‌های دینی خواهیم پرداخت. برای آنان که مایلند آشنایی مقدماتی با آیین بهدینی و معارف آن، از زبان یکی از مهم‌ترین کنشگران بهدین در تاریخ معاصر ایران به دست آورند، مطالعه‌ی کتاب «زرتشت: پیامبری که باید از نو شناخت» را توصیه می‌کنیم.

https://x.com/dialogue1402/status/1750940669311389768?s=46

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #دیگری_دینی⁩ ⁧ #دگردینی⁩ ⁧ #ازدواج_محارم⁩ ⁧ #خوئیتک_دس⁩ ⁧ #خویدوده⁩ ⁧ #شاهنامه⁩ ⁧ #بهمن⁩ ⁧ #هما⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

امروز ششم فروردین زادروز پیشوای آیین بهدینی، اشو ززرتشت است.

این روز خجسته را به همه‌ی هموطنان زرتشتی و به تمامی زرتشتیان جهان تبریک می‌گوییم.

به مناسبت این روز خجسته، از شما دعوت می‌کنیم که با یکی از بزرگمردان تاریخ معاصر، کیخسرو شاهرخ، نماینده‌ی زرتشتیان در چند دوره از مجلس شورای ملی آشنا شوید:

سید حسن مدرس زمانی گفته بود که اگر در مجلس ما یک مسلمان باشد، آن کس ارباب کیخسرو ست. اما این جمله که مورد استناد خمینی قرار گرفته است (جلد سیزدهم «صحیفه نور»، ص۴۱۷) تا بلندنظری مدرس را از آن نتیجه بگیرد، درباره یک زرتشتی به نام کیخسرو شاهرخ ملقب به ارباب است. 

نام پدر کیخسرو،‌ شاهرخ و نام مادرش فیروزه بود. کیخسرو هشتم تیرماه ۱۲۵۳ در خانواده‌ای زرتشتی در کرمان متولد شد و زندگی‌اش چنان پیش رفت که اکثریت مسلمان و شیعه این جامعه همواره از او به بزرگی یاد کردند. فهرست خدمات او به ایران و به نهادهای دولتی به عنوان یک تاجر موفق از اقلیت‌های دینی بسیار وسیع است.

کیخسرو شاهرخ،‌ اگرچه هیچ‌ گاه پدر خود را ندید و به همراه با برادر بزرگ‌ترش، رستم، با کار و زحمت مادر بزرگ شد، اما در تجارت‌خانه ارباب جمشید، هم‌کیش ذی‌نفوذ و موفق خود در دربار قاجار، رشد کرد و به نمایندگی جامعه زرتشتیان، از دوره دوم مجلس شورای ملی تا دوره دوازدهم، یعنی مجموعاً یازده دوره حضور داشت…

برای مطالعه‌ی ادامه‌ی این یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/arbab_keykhosro_shahrokh/

#بهدینی #زرتشت #کیخسرو_شاهرخ #ایران #مدرس #خمینی #گفتگو #رواداری #اقلیت_دینی

‏ @Dialogue1402

آن دیگری ابراهیمی
‏دیگری‌نامه
‏اپیزود هفتم

‏… چندین روز در فکر حرف‌های شیخ بودم. من باید کدام یک از ادیان موجود را انتخاب کنم؟

‏شبی که برای دریافت پاسخ به خدا متوسل شده بودم به خواب رفتم. در عالم خواب دو رویای متفاوت دیدم: اول خواب دیدم که آب تمام دنیا را فراگرفته است و من روی آب شناورم و در آن فرو نمی‌روم. بعد خواب دیدم که خانه‌ام آتش گرفته و شعله‌های آن از سقف گذشته، اما به هیچ‌چیز آسیب نمی‌رسد. خودم را دیدم که با لباسی سرتا پا سفید در وسط آتش زانو زده و به رسم زرتشتیان مشغول خواندن اوستا هستم. صبح روز بعد خوابم را برای همسرم فیروزه تعریف کردم و از او خواستم که سِدره و کشتی مرا بیاورد. پس از حمام، سدره را به تن کردم و کشتی را به دور کمر بستم.»

‏آنچه ابتدای این اپیزود شنیدید، جملات کیخسرو شاهرخ، نماینده‌ زرتشتی چند دوره از مجلس شورای ملی، در کتاب خاطرات زندگی‌اش بود. او در صفحات اول کتاب سرگذشت خود توضیح می‌دهد که چگونه تحت‌تاثیر کشیش‌های مسیحی در مدرسه‌ آمریکایی کرمان، علی‌رغم تبار زرتشتی خود، به مسیحیت دل‌بسته بود اما یک شیخ مسلمان او را به دین نیاکان خود تشویق کرد.

‏سدره، زیرپیراهنی سفید و ساده و گشاد و بی‌یقه‌ایست که در انتهای آن کیسه‌ای به نام کیسه‌ ثواب دوخته می‌شود و کشتی، بندی سفید و باریک و بلند است که به نشانه‌ اندیشه‌ نیک، گفتار نیک و کردار نیک، سه‌بار به دور کمر بسته می‌شود…

‏برای خواندن ادامه‌ی مطلب به صفحه‌ی گفت‌وشنود رجوع کنید:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_7/ ⁩

‏و برای شنیدن اپیزود هفتم در یوتیوب به:

https://youtu.be/187ANbFrYgw?si=BqqKczMcJMl2mbFo

‏و برای شنیدن این اپیزود در کست‌باکس به:

‏⁦ castbox.fm/vd/646219270⁩

‏و برای شنیدن این اپیزود در ساند کلود به:

https://on.soundcloud.com/4A7yQXFyTCkaieG39

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #زرتشت⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #دگردینی⁩ ⁧ #اقلیت_دینی⁩

https://t.me/hamazoor
https://t.me/Bahdina
‏⁦@Dialogue1402⁩

ارباب کیخسرو شاهرخ
نماینده زرتشتیان ایران

سید حسن مدرس زمانی گفته بود که اگر در مجلس ما یک مسلمان باشد، آن کس ارباب کیخسرو ست. اما این جمله که مورد استناد خمینی قرار گرفته است (جلد سیزدهم «صحیفه نور»، ص۴۱۷) تا بلندنظری مدرس را از آن نتیجه بگیرد، درباره یک زرتشتی به نام کیخسرو شاهرخ ملقب به ارباب است. 

نام پدر کیخسرو،‌ شاهرخ و نام مادرش فیروزه بود. کیخسرو هشتم تیرماه ۱۲۵۳ در خانواده‌ای زرتشتی در کرمان متولد شد و زندگی‌اش چنان پیش رفت که اکثریت مسلمان و شیعه این جامعه همواره از او به بزرگی یاد کردند.

فهرست خدمات او به ایران و به نهادهای دولتی به عنوان یک تاجر موفق از اقلیت‌های دینی بسیار وسیع است. کیخسرو شاهرخ،‌ اگرچه هیچ‌ گاه پدر خود را ندید و به همراه با برادر بزرگ‌ترش، رستم، با کار و زحمت مادر بزرگ شد، اما در تجارت‌خانه ارباب جمشید، هم‌کیش ذی‌نفوذ و موفق خود در دربار قاجار، رشد کرد و به نمایندگی جامعه زرتشتیان، از دوره دوم مجلس شورای ملی تا دوره دوازدهم، یعنی مجموعاً یازده دوره حضور داشت…

برای مطالعه‌ی ادامه‌ی یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/arbab_keykhosro_shahrokh/

گفتنی‌ست که در اپیزودهای مختلف پادکست دیگری‌نامه از جمله به ویژه اپیزود هفتم با نام «آن دیگری ابراهیمی»، به داستان زندگی و خدمات ارباب کیخسرو پرداخته‌ایم. برای دسترسی به متن و اجرای اپیزود هفتم از لینک زیر استفاده کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_7/

#کیخسرو_شاهرخ #زرتشتیان #بهدین #بهدینی #اقلیت_دینی #دگردینی #زرتشت

‏ @Dialogue1402

آن دیگری هرزه!
اپیزود شانزدهم
دیگری‌نامه

گفتنی‌ست که نوعی ازدواج در متون کهن زرتشتی طرح شده که به آن «خویتوک‌دس» می‌گفتند. این اصطلاح که امروزه حتی تلفظش هم برای ما هم دشوار است، در گذر زمان، به شیوه‌های مختلفی معنا شده و تا حدی مورد مناقشه میان پژوهشگران بوده است. اختلاف اینجاست که آیا خویتوک‌دس، که ازدواجی فوق‌العاده پسندیده و توصیه‌شده بوده، آیا ازدواج با دخترعمو یا پسرعمو، دخترخاله یا پسرخاله است، و یا ازدواج با نزدیکان درجه‌یک، یعنی ازدواج پسر با مادر، یا پدر با دختر!؟

به‌عبارت‌دیگر، کسانی معتقدند که احکم کهن زرتشتی، ازدواج با محارم را نه تنها ممنوع نکرده‌اند، بلکه حتی به‌عنوان بهترین نوع ازدواج، توصیه کرده‌اند.

آنچه مسلم است این است که در کهن‌ترین و اصیل‌ترین متون زرتشتی، یعنی گات‌ها و اوستا، چنین چیزی مطلقا وجود ندارد و زرتشتیان امروز هم ازدواج با محارم را، چنان‌که کیخسرو شاهرخ می‌گفت، قبول ندارند. ازدواج با محارم در برخی منابع جدیدتر زرتشتی، مانند دینکرد، و ارداویراف‌نامه مورد اشاره قرار گرفته است.

به‌عنوان مثال، ارداویراف، موبد موبدان که با نوشیدن می و منگ گشتاسپی، به خلسه‌ای عمیق فرورفت تا احکام دین را به یاد آورد، در ارداویراف‌نامه به‌عنوان مردی توصیف شده که هفت خواهر خود را به همسری داشته است! علیرضا شاپورشهبازی، پژوهشگر و نویسنده، در مورد شواهد چنین ازدواج‌هایی در افسانه‌های ایرانیان قدیم و زرتشتیان کهن می‌نویسد: 

یک دسته از شواهد کتبی ما درباره خویتوک‌دس عبارت است از مواردی که برای ازدواج با محارم در میان ایزدان و یا موجودات و افراد افسانه‌ای آورده‌اند و هدف از ذکر آن‌ها اثبات جایز بودن چنان ازدواج‌هایی در میان انسان‌ها بوده است. تعداد این گواهی‌ها …

برای خواندن ادامه متن اپیزود شانزدهم به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-16/

و برای شنیدن این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/nxv1vCY27tg?si=XaUIrwsWG3jTEHgb

و برای شنیدن این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/668114349

و برای شنیدن این اپیزود در ساوندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/zmQJE

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #دگراندیشی #دگردینی #ارداویراف #ارداویراف_نامه #خویتوک_دس #هرزگی_جنسی #بهمن #کیخسرو_شاهرخ #زرتشتیان #بهدینی

‏ @Dialogue1402