«ارباب کیخسرو پس از تألیف و نشر کتاب «آیینه‌ی آیین مزدیسنی» که بدان اشاره شد و بیشتر به منظور تدریس در بستان‌ها نوشته شده بود، به زودی دریافت که احتیاج مبرمی به تألیف کتاب دیگری نیز هست تا نه فقط برای خود زرتشتیان مفید واقع شود، بلکه چشم دیگران را هم که در نتیجه‌ی تعصبات خشک و تلقینات بی‌مورد و نظرات ناروا و غلطی که نسبت به اصول و حقایق این دین باستانی پیدا کرده بودند، باز نماید. بنابراین، برای انجام این منظور دست به نگارش کتاب «فروغ مزدیسنی» زد که در سال ۱۲۸۹ شمسی به طبع رسید و در سراسر ایران و بین طبقات کشور توزیع گردید و مورد توجه فوق‌العاده واقع شد و در اندک مدتی تمام نسخ آن نایاب گردید؛ این کتاب از آن تاریخ تاکنون بارها چاپ و منتشر شده است.»

‏این سخنان ناشر کتاب «زرتشت: پیامبری که باید از نو شناخت» است؛ ناشر، یعنی انتشارات جامی، یادآوری می‌کند که این کتاب، همان «فروغ مزدیسنی»ست که تجدید چاپ می‌شود. انتشارات جام که یادداشت خود را با امضای «پاینده باد ایران» به پایان برده است، این کتاب قدیمی زنده‌یاد کیخسرو شاهرخ را در سال ۱۳۸۸ و برای هفمین بار تجدید چاپ کرده است. گفتنی‌ست که همکاران پژوهشی تیم گفت‌و‌شنود، به ویژه برای تدارک پادکست دیگری‌نامه از این کتاب و آثار دیگر زنده‌یاد کیخسرو شاهرخ، بهره‌ی بسیار گرفته است.

‏در فرگرد (فصل) سیزدهم از این کتاب که نام اصلی‌اش، «فروغ مزدیسنی» است، مولف به تعالیم اجتماعی آیین بهدینی (زرتشتی) می‌پردازد و از جمله به اتهاماتی پاسخ می‌دهد که مبتنی بر آن، ازدواج با محارم (خویشان درجه‌ی یک) میان زرتشتیان رایج و امری شرعی‌ست. شاهرخ زیر عنوان «اتهامات بی‌اساس» در همین بخش می‌نویسد:

‏«... افسوس که بی‌اطلاعان یا نادانسته یا از روی غرض به عمد نسبت‌های ناسزا به این کیش بِهین و بافرّهی داده، و آنچه از روی عناد، پیشه‌ی خود کرده‌اند این است که پناه بر خدا زرتشتیان مادر و خواهر و دختر هر یک از نزدیکان خود را که ممکن است، بدون ترس خدا و خلق، به عقد نکاح خود در‌می‌آورند. (خداوندا مرا از تکرار این ناسزا بیامرز. زیرا غرض از ذکر آن در اینجا رفع این ناسزای کذب محض است نه شرکت در اقرار) و شاهد قول خود را داستان هما و بهمن قرار می‌دهند. یعنی می‌گویند به قول شاهنامه چون بهمن دختر خود همای را به عقد مناکحت خویش درآورد که وارث تاج و تخت شده، محض آنکه بهمن زرتشتی بوده، البته این عمل را به قانون زرتشتی نموده! حالا باید درجه‌ی کژی اندیشه و عدم اطلاعات را دید! آیا عقلا و صاحبان انصاف و محققین، پیوسته جزء را دلیل کل قرار می‌دهند یا کل را دلیل جزء؟ و غیر از سند شاهنامه که سایرین از روی آن چیزی و چیزها نوشته‌اند این نسبت به بهمن را چه سند دیگری‌ست و نسبت به کدام یک از سلاطین و شیوخ و اکابر دیگر این طایفه می‌دهند؟»

‏در اپیزود شانزدهم از دیگری‌نامه با نام «آن دیگری هرزه»، با نقل بخش‌هایی از این کتاب و آثار پژوهشی دیگر در ادبیات زرتشتی، به طرح اتهامات جنسی و جنسیتی به دیگری‌های دینی خواهیم پرداخت. برای آنان که مایلند آشنایی مقدماتی با آیین بهدینی و معارف آن، از زبان یکی از مهم‌ترین کنشگران بهدین در تاریخ معاصر ایران به دست آورند، مطالعه‌ی کتاب «زرتشت: پیامبری که باید از نو شناخت» را توصیه می‌کنیم.

https://x.com/dialogue1402/status/1750940669311389768?s=46

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #کیخسرو_شاهرخ⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #دیگری_دینی⁩ ⁧ #دگردینی⁩ ⁧ #ازدواج_محارم⁩ ⁧ #خوئیتک_دس⁩ ⁧ #خویدوده⁩ ⁧ #شاهنامه⁩ ⁧ #بهمن⁩ ⁧ #هما⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

خنک آنکه دل شاد دارد به نوش
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و دوم

«کوروش به خوبی می‌دانست که اگر او می‌خواهد نظر مساعد بابلی‌ها را که چنین قاطعانه به دست آورده بود همچنان حفظ نماید، نباید آن‌ها را از جشن سال نو محروم کند. همان کاری که نبونید ناکام کرد. اما ظاهرا کوروش حوصله نداشت که نقش همراه شاهانه‌ مردوک را به عهده بگیرد. چون مراسم سال نوی بابلی با ویژگی‌هایی توام بوده است که چنگی به دل کوروش نمی‌زد.

ولیعهد، کمبوجیه نیز آن را نمی‌پسندید. اما پدر می‌توانست پسر را متقاعد کند تا این نقش مقررشده‌ مناسک را به عهده بگیرد. بهای چنین کاری دادن سلطنت بابل به او بود… اما کمبوجیه که خصلتی مستبد داشت و حالا بدخلق هم شده بود، با این مشغولیت فکری که در تشریفات تحقیرکننده چه چیزی در انتظار اوست، با لباس رسمی پارسی و البته بدون کلاه‌گیس ظاهر شد. اما بدتر از آن اینکه کمبوجیه در حالی وارد معبد نبو شد که تا بن دندان مسلح بود؛ یعنی با نیزه و دشنه و تیر و کمان. بهت‌زدگی کاهن نبو را آسان می‌توان تصور کرد… با این که کاهنان بابل با دربار ایران رابطه‌ای کاملا محبت‌آمیز داشتند، رفتار کمبوجیه مسلما زیاد‌روی بود.» 


آنچه والتر هینتس اینجا می‌گوید بر مبنای تفسیر اشارات مختصر و موجزی‌ست که در وقایع‌نگاری‌های کاهنان بابل پیدا شده است. ماجرا دقیقا هر چه بوده، به اصطلاح بخیر گذشته و مناسبات کوروش و کمبوجیه را با کاهنان بابل خراب نکرده است. هینتس خیال خود را پرواز می‌دهد و می‌نویسد: 

«چانه‌زنی سیاسی سختی برای سازش متقابل پیش آمد. در اصل، کمبوجیه با خشونت تمامی «نمایش» را رد کرد. با این همه، چون نمی‌توانست بدون دریافت دبوس از دست کاهن نبو، شاه بابل شود، سرانجام کوتاه آمد و سلاح را از خود کند. اما…

برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-22/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/xjJcyosg9zI?si=1fxLcW8K8oITU3l0

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/683641974

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/7tVhtxuzLgU9nFNv9

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #نوروز #آکیتو #نوروز_بابلی #همبستگی_آیینی #کمبوجیه #والتر_هینتس #کوروش_کبیر #جمشید #شاهنامه #تخت_جمشید #رواداری #هویت_ملی #هویت_دینی

‏ @Dialogue1402

خدایان روی زمین!
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۵

در حالی که شاه هیچ‌گاه در سنت ایرانی پرستیده نشده و با خدا یا خدایان یکی گرفته نشده است، در تمدن کوشانی شواهدی دال بر پرستش شاه مشاهده شده است. با اپیزود بیست‌وپنجم با نام «خدایان روی زمین» از مجموعه‌ دیگری‌نامه در خدمت شما هستیم. این اپیزود، چنانکه شنوندگان پی‌گیر ما انتظار دارند، قرار است به ادامه‌ ماجراهای کوش پیل‌دندان به روایت ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر بپردازد.

هدف ما نقل، تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گرفتن تصویر ضدقهرمان در داستان‌های حماسی ایرانی‌ست. بنابراین در دو سه اپیزود اخیر به موازات اشاراتی به داستان ضحاک به‌عنوان یک کلان‌روایت مشهور از یک دیگری اهریمنی، داستان کوش پیل‌دندان را هم به شما معرفی کرده‌ایم که مطابق با راویان و برسازندگان اصلی این داستان، خود برادرزاده‌ ضحاک بود.

در اپیزود گذشته با نقل از ساقی گازرانی، به وجود نوعی کیش شخصیت در شاهنشاهی کوشان در شرق ایران اشاره کردیم. گازرانی مولف کتاب «کوش پیل‌دندان: خلق یک ضدقهرمان» به پژوهش‌های باستان‌شناختی درباره‌ شاهنشاهی کوشانی استناد می‌کند و می‌نویسد: 

«اعتقاد به پرستش شمایل شاه چنان که در مورد کوش پیل‌دندان می‌بینیم برای کسی که با مضامین مهم تاریخ کوشان آشنایی دارد، باید بسیار جالب باشد. اشاره‌ کوش‌نامه به مجسمه‌ کوش که به منظور پرستش در ساختمانی زیبا و باشکوه قرار گرفته است، چه ارتباطی با واقعیت‌های تاریخ کوشانیان دارد؟ واقعیت این است که میان این شعر و آنچه به صورت کشفیات باستان‌شناختی داریم، از جمله سازه‌هایی که مجسمه‌های پادشاهان کوشان در آن‌ها جای‌داشته‌اند، تناظر و تشابه وجود دارد…»

برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-25/


و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MJlPyt7vV2Y?si=aTXkQZsMNtcM-Ph3

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/692209025

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/cQqUFmsfXMA5Y8iA8

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #کوش_پیل_دندان #دیگری_متخاصم #دیگری_دشمن #دشمن #دیگری_سازی #دگردینی #دگرآیینی #دگراندیشی #ساقی_گازرانی #شاهنامه #روایت_شناسی

‏ @Dialogue1402

آن دیگری بزرگ: یهودیان
دیگری‌نامه
اپیزود اول

جهود آن در خانه از پس ببست
بیاورد خوان و به خوردن نشست
از آن پس به بهرام گفت کای سوار
چون این داستان بشنوی یاد دار
به گیتی هر آن کس که دارد، خورد
سوی مردم بی‌نوا ننگرد
بدو گفت بهرام که این داستان
شنیدستم از گفته‌ی باستان
شنیدم به گفتار و دیدم کنون
که برخواندی از گفته‌ی رهنمون

این چند بیت از بخش تاریخی شاهنامه است؛ جایی که سراینده این اثر بزرگ، حکیم فردوسی، ماجراهای بهرام گور، پادشاه ساسانی، را بازگو می‌کند.

در این بخش، ماجرای سقایی به نام لُنبک آبکش و براهام جهود تعریف می‌شود. لنبک که کارش سقایی‌ست و بنابراین تنگ‌دست است، فوق‌العاده دست و دل‌بازی می‌کند و بی‌آنکه بداند میهمانش، بهرام گور، پادشاه کشور است، نهایت سخاوتمندی را در پذیرایی از او به خرج می‌دهد. در تقابل با این تصویر که از لنبک آبکش و مهربانی‌اش به دست داده می‌شود، بددلی، بدجنسی و خسیسی یک مرد یهودی، یا به اصطلاح «جهود» به نام بَراهام هم روایت می‌شود.

پیشکاران بهرام به او گفته بودند که براهام مرد بدگهر و بددلی‌ست. با این حال، بهرام که به کسوت یک سرباز ساده درآمده بود، با اصرار از براهام می‌خواهد که شبی در منزلش سپری کند. بعد از گفت‌وگوهای بسیار، براهام با شرط و شروطی می‌پذیرد و چنانکه شنیدید…

برای خواندن ادامه‌ی این متن به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_1/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/tPR-E0zixeY?si=ALISShu5RjDLfLM0

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vd/631132652

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/KfEaC4hj6CmseCht7

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #یهودی #یهودیان #دیگری #دگردینی #دیگری_سازی #دیگری_دشمن #شاهنامه #لنبک_آبکش #براهام #براهام_جهود #تاجر_ونیزی #شکسپیر #فروید #زیگموند_فروید

‏ @Dialogue1402

مسیحیان شهر نصیبین
دیگری‌نامه
اپیزود دوازدهم

نصیبین شهری قدیمی و مرزی در جنوب ترکیه است. این شهر که در استان ماردین ترکیه واقع شده و ۸۴ هزار نفر جمعیت دارد، مکان روی دادن نبرد نصیبین بوده‌است. شهر قامشلی که در آن طرف خط مرزی و در سوریه واقع شده در اصل، ادامه شهر نصیبین است و این دو، در اصل یک شهر (و میراث‌دار شهر باستانی نصیبین) هستند که مرز از میان‌شان گذشته‌است. امروزه جمعیت قامشلی بیشتر از نصیبین شده ‌است. این شهر در زمان ساسانیان از دژهای مهم ایران به‌شمار می‌رفت و ۱۲ هزار ایرانی (به گفته طبری، ایرانیانی نژاده و اهل خاندان)، از شهرهای اصطخر و اصفهان و دیگر نقاط ایران، در شهر نصیبین سکونت یافته بودند و نوادگان آنان تا سده هفتم میلادی هنوز در همان‌جا بودند. همچنین در زمان صدر اسلام مالک اشتر نخعی از سوی علی‌بن ابی‌طالب، استاندار و کارگزار جزیره و نصیبین بوده‌است…

برای مطالعه متن اپیزود دوازدهم به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_12/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/aXMDFDjnHFo?si=NBPfH0UrMJUhcExU

و برای شنیدن در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/kUGdd

و برای شنیدن در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/657177274

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #شاهنامه #مسیحیت #مسیحی #دگردینی #رواداری #گفتگو

‏ @Dialogue1402

‏ @dialogue1402

«خدایان روی زمین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۵

با اپیزود بیست‌وپنجم با نام «خدایان روی زمین» از مجموعه‌ دیگری‌نامه در خدمت شما هستیم. این اپیزود، چنانکه شنوندگان پی‌گیر ما انتظار دارند، قرار است به ادامه‌ ماجراهای کوش پیل‌دندان به روایت ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر بپردازد.

هدف ما نقل، تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گرفتن تصویر ضدقهرمان در داستان‌های حماسی ایرانی‌ست. بنابراین در دو سه اپیزود اخیر به موازات اشاراتی به داستان ضحاک به‌عنوان یک کلان‌روایت مشهور از یک دیگری اهریمنی، داستان کوش پیل‌دندان را هم به شما معرفی کرده‌ایم که مطابق با راویان و برسازندگان اصلی این داستان، خود برادرزاده‌ ضحاک بود. در اپیزود گذشته با نقل از ساقی گازرانی، به وجود نوعی کیش شخصیت در شاهنشاهی کوشان در شرق ایران اشاره کردیم.

گازرانی مولف کتاب کوش پیل‌دندان: خلق یک ضدقهرمان به پژوهش‌های باستان‌شناختی درباره‌ شاهنشاهی کوشانی استناد می‌کند و می‌نویسد: 

«اعتقاد به پرستش شمایل شاه چنان که در مورد کوش پیل‌دندان می‌بینیم برای کسی که با مضامین مهم تاریخ کوشان آشنایی دارد، باید بسیار جالب باشد. اشاره‌ کوش‌نامه به مجسمه‌ کوش که به منظور پرستش در ساختمانی زیبا و باشکوه قرار گرفته است، چه ارتباطی با واقعیت‌های تاریخ کوشانیان دارد؟ واقعیت این است که میان این شعر و آنچه به صورت کشفیات باستان‌شناختی داریم، از جمله سازه‌هایی که مجسمه‌های پادشاهان کوشان در آن‌ها جای‌داشته‌اند، تناظر و تشابه وجود دارد. ماهیت این سازه‌ها که به پرستشگاه‌های کوشانی شهرت دارند مانند هر چیز دیگری که به تاریخ کوشانیان مربوط است، محل بحث و مجادله بوده و پیچیده است. تاکنون سه نمونه از چنین ساختمان‌هایی کشف شده است:

برای مطالعه ادامه متن به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-25/

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MJlPyt7vV2Y?si=mitcwo6GS5Mg_QUT

و برای شنیدن نسخه کامل در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/cQqUFmsfXMA5Y8iA8

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/692209025

مراجعه بفرمایید.

#دیگری_نامه #کوش_پیل_دندان #ساقی_گازرانی #شاهنامه #سنت_شاهنامه_نگاری #روایت #دشمن #دشمن_سازی #دیگری_دشمن #گفتگو #رواداری

‏ @dialogue1402

خسرو پناه، دبیر شورای انقلاب فرهنگی:

فردوسی‌ها امروز باید شاهنامه‌ها را درباره سنوار بنویسند


به نظر شما هدف این معمم کوچک‌شمردن شاهنامه است یا بزرگ نشان‌دادن سنوار؟

آیا چنین مقایسه‌ای در امتداد حملاتی است که معمم‌ها به فردوسی و شاهنامه و تاریخ ایران انجام می‌دهند و یا مقایسه‌ای اتفاقی و ناشی از اغراق در معرفی یحیی سنوار؟

#شاهنامه #فردوسی #یحیی_سنوار #گفتگو_توانا

@Dialogue1402