Чарцяжы паходзяць з Расійскага дзяржаўнага гістарычнага архіва ў Пецярбургу. Не дзіва, што іх знайшла і апублікавала менавата польская даследчыца, а не беларуская. У беларусаў жа мяжа з Расіяй, да Піцера з Варшавы бліжэй, ну і моўны бар'ер перашкаджае 🤡 Жартую, здзекуюся, але добра ілюструе пасіўнасць беларускай навукі.

Дык вось менавіта дзякуючы гэтым планам нарэшце ўдалося прывязаць кармеліцкі касцёл. У Бялынічах сапраўды нічога не засталося, да чаго можна прывязацца. Але самае жывучае чалавечае тварэнне — вуліцы і дарогі. Нават шырыня пэўных вуліц захавалася, што дазволіла даволі дакладна пасадзіць планы. Пры іх супастаўленні са спадарожнікавымі здымкамі выявілася, што агароджы участкаў банка і цяперашняй царквы месцамі супадаюць з агароджай і сценамі кляштарных пабудоў. Сам касцёл апынуўся на паркоўцы перад будынкам, толькі апсіда зараз недзе пад падлогай хола кінатэатра. Месца кляштарнага корпуса амаль цалкам зараз вольнае.

А вось з царквой былі складанасці. На плане яна не ўціскалася ў фармат ліста і яе паказалі ўмоўна, пазначыўшы адлегласць каля 100 сажняў. А гэта пад 180 м - занадата далёка, больш чым мы бачым на старых фота. І тут нам як раз гэтыя фота і дапамаглі. На адным з іх, дзе бачны і касцёл, і царква, такі ракурс, што каталіцкая святыня павернута да нас строга бокам. Прымаем даўжыню ад скрайняй кропкі апсіды да галоўнага фасада за модуль, тады адлегласць да цаквы складае амаль даклана 2 модулі. Цяпер на плане адкладаем аналагічны модуль ад фасада касцёла і атрымліваем дугу, да якой мусіць прымыкаць будынак царквы.

І як вы думаеце дзе яна праходзіць? Роўна на поўнач ад музея, менавіта там, дзе стаяла бібліятэка, там, дзе, як кажуць мясцовыя, жыхары, былі выяўлены скляпенні. Супадзенне? Не думаю.

Тэрыторыі абодвух храмаў мусяць быць узята пад ахову як помнікі археалогіі. Для атрымання такога статусу не трэба нават капаць археалагічны помнік: селішчы дадаюцца ў Спіс ужо толькі па натурным абследаванні. Чаму такой практыкі няма для падмуркаў храмаў і культурнага пласта вакол іх? Яны не менш каштоўныя для нас, чым пацеркі і спражкі з паляны ў лесе.

#Бялынічы #цэрквы #касцёлы #выяўленне #археалогія