👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.15K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«رشته‌هایی که یک کهکشان را در خود پیچیده‌اند»
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/GrbVm9
تصاویر تازه‌ی تلسکوپ فضایی هابل اِسا/ناسا ساختار در هم پیچیده‌ی کهکشان ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ را با جزییاتی بی‌سابقه را آشکار کرده‌اند. این #کهکشان_بیضیگون یک شگفتی زیبای کیهانی با یک هسته‌ی درخشان است که در سامانه‌ای از رشته‌های تیره‌‌ی تاب خورده و نخ-مانند پیچیده شده.

ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ یکی از اعضای خوشه‌ی کهکشانی قنطورس است، خوشه‌ای از صدها کهکشان نزدیک به هم که گرانش میانشان آنها را در کنار یکدیگر نگه داشته. این خوشه با فاصله‌ی ۵۰ میلیون سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_قنطورس جای دارد.

با آن که خوشه‌ی قنطورس خوشه‌ی بزرگیست، ولی ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ در برابر هم‌خوشه‌ای‌هایش بسیار خودنمایی می‌کند، زیرا درخشان‌ترین عضو این خوشه است و به دلایل آشکار، عنوان "درخشان‌ترین کهکشان خوشه" (#Brightest_Cluster_Galaxy یا BCG) را یدک می‌کشد. BCGها از جمله‌ی بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین کهکشان‌های کیهان هستند.

ولی ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ به یک دلیل دیگر نیز بسیار به چشم می‌آید: به دلیل ساختار یگانه و ویژه‌اش. مشاهدات پیشین وجود رشته‌های پرپیچ و تابی را آشکار کرده‌ بودند که از بدنه‌ی اصلی کهکشان بیرون زده و یک "علامت سوال" کیهانی در آسمان ساخته‌اند، پیچک‌های تیره‌ای که به گرد یک هسته‌ی درخشان حلقه زده‌اند.

اکنون یک گروه بین‌المللی از دانشمندان به رهبری اخترشناسان دانشگاه کمبریج بریتانیا با بهره از تلسکوپ فضایی هابل یک بار دیگر و این بار با دقت بیشتر این ساختار نخ-مانند را بررسی کرده‌اند. آنها دریافتند که هر یک از این رشته‌های غباری پهنایی حدود ۲۰۰ سال نوری داشته و ۱۰ برابر از گاز پیرامونش چگال‌تر است. این رشته‌ها به یکدیگر بافته شده‌، رو به درون، به سوی مرکز کهکشان پیچ خورده‌، و گازهای تشکیل‌دهنده‌ی کهکشان را به هسته‌اش وصل کرده‌اند.

در واقع به نظر می‌رسد هسته‌ی این کهکشان مسئول پیچ و تاب خود این رشته‌ها است. ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ در مرکزش یک ابرسیاهچاله‌ی فعال دارد که منطقه‌ی درونی کهکشان را بسیار پرانرژی کرده و باعث داغ شدن گازهای آن بخش و فرستادن جریان‌هایی از مواد داغ به بیرون شده است.

گویا این جریان‌های گازی داغ رو به بیرون حباب درست می‌کنند و مواد رشته‌ها را هم با خود تاب می‌دهند. #میدان_مغناطیسی کهکشان هم با باد شدن این حباب رو به بیرون کشیده می‌شود و مواد درون رشته‌ها را می‌فشارد و آنها را شکل می‌دهد.

در دل کهکشان، رشته‌ها در مارپیچی شگفت‌انگیز رو به درون پیچ و تاب می‌خورند و به گرد ابرسیاهچاله‌ی مرکزی تابیده شده و سرانجام خوراک آن می‌شوند.

آگاهی بیشتر درباره‌ی کهکشان‌های رشته‌ای مانند ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ می‌تواند به ما در رسیدن به پاسخ این پرسش که چرا به نظر می‌رسد بسیاری از کهکشان‌های بزرگ در کیهانِ نزدیک ما مرده‌اند؛ به جای این که با ذخیره‌های گسترده‌ی گاز و غبار خود ستارگان تازه بسازند، آرام هستند و انباشته از ستارگان پا به سن گذاشته و پیر. ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ هم یکی از این گونه کهکشان‌هاست. دلیلش شاید این باشد که میدان مغناطیسی مرکز کهکشان که به همراه حباب‌ها در سرتاسر کهکشان کشیده شده، جلوی فرآیندهای #ستاره‌زایی از گاز و غبارها را گرفته است.

در ویدیویی که در ادامه می‌بینید، با بزرگ‌نمایی آسمان در صورت فلکی قنطورس، به کهکشان ان‌جی‌سی ۴۶۹۶ می‌رسید.👇🏼

#NGC_4696 #BCG #خوشه_کهکشانی #خوشه_قنطورس #تلسکوپ_هابل

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/NGC4696.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«شکل واقعی سردترین نقطه کیهان»
—------------------------------------
https://goo.gl/K1aSTz
در این تصویر سحابی بومرنگ - یک #سحابی_پیش‌سیاره‌ای- را از چشم آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) می‌بینید. ساختار بنفش-رنگ پس‌زمینه، همان گونه که تلسکوپ فضایی هابل هم آن را در نور دیدنی (مریی) دیده بود، یک پیکره‌ی کلاسیک دو-لَپی با یک منطقه‌ی مرکزی بسیار باریک دارد. توانایی آلما در دیدن گازهای سرد مولکولی شکل کشیده‌ترِ این سحابی را هم آشکار کرده که به رنگ نارنجی دیده می‌شود.

[پیش از این آلما تنها توانسته بود بخشی از آن را آشکار کند: * سردترین جای کیهان با نمای شبح‌گونه‌اش (https://goo.gl/Bgt5Fi)]

سحابی بومرنگ که با فاصله‌ی حدود ۵۰۰۰ سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_قنطورس جای دارد، در سال ۲۰۰۳ رکورد سردترین نقطه‌ی کیهان را به نام خود ثبت کرد. گمان می‌رود این سحابی دستاورد پف کردن پوشش بیرونی یک ستاره در گام‌های پایانی زندگیش، و در بر گرفتن خود ستاره و همدم کوچکش توسط این پوشش است. امکان دارد عامل این برون‌ریزی‌های فرا-سرد که از نور ستاره‌ی رو به مرگِ مرکزی روشن شده هم همین باشد.

[گازی که از این ستاره بیرون می‌زند به سرعت دارد در فضا گسترش می یابد و همزمان خود را نیز خنک می‌کند. اساس این فرآیند همانند روشی است که در آن، یخچال‌ها با پخش کردن گاز دما را پایین می‌آورند. پژوهشگران توانسته‌اند از روی شیوه‌ی جذب تابش زمینه‌ی ریزموج کیهانی توسط این گاز، دمای آن را اندازه بگیرند]

#آلما قرص غبارِ مرکز سحابی و همچنین برون‌ریزی‌های آن که تا فاصله‌ی تقریبا چهار سال نوری در فضا پخش شده‌اند را رصد کرد. این برون‌ریزی‌ها حتی از تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان هم سردترند و دمایشان به ۲۷۰ درجه‌ی سلسیوس زیر صفر می‌رسد. سرعت گسترش این برون‌ریزی‌ها ۵۹۰ هزار کیلومتر بر ساعت است.

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/BoomerangNebula.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«بزرگ‌ترین گوی ستاره در کهکشان راه شیری»
—------------------------------------------

این بزرگ‌ترین گویِ ستاره‌ای در کهکشان راه شیری است.

امگا قنطورس بیش از ۱۰ میلیون ستاره‌‌ دارد که بسیاری از آنها از خورشید پیرترند و همگی با هم در فضایی به قطر تنها ۱۵۰ سال نوری گرد آمده‌اند.

این خوشه‌ بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین #خوشه‌_کروی از حدود ۲۰۰ خوشه‌ی کرویِ شناخته شده‌ در هاله‌ی کهکشان راه شیری است.

برخلاف بسیاری از خوشه‌های کروی دیگر، ستارگان درون خوشه‌ی رازآلود امگا قنطورس از چندین رده‌ی سنی گوناگون هستند و فراوانی همنهش شیمیاییشان هم با یکدیگر تفاوت دارد. در حقیقت، احتمال می‌رود امگا قنطورس بازمانده‌ی هسته‌ی یک کهکشان کوچک است که زمانی راه شیری آن را بلعیده بوده.

ستارگان بیشماری در این تصویر آشکار شده زیرا پیوندی از نوردهی‌های گوناگون است که به روش تصویربرداری دامنه‌ی دینامیک بالا (HDR) گرفته شده‌اند.

امگا قنطورس که به نام ان‌جی‌سی ۵۱۳۹ هم شناخته می‌شود، حدود ۱۵۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله داشته و در آسمان نیمکره‌ی جنوبی، در راستای #صورت_فلکی_قنطورس دیده می‌شود.
#apod
https://goo.gl/o1mt4P
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/OmegaCentauri.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«نگاهی دوباره به یکی از بزرگ‌ترین ستارگان شناخته شده»
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/GArnoy

شاید چندان به نظر نیاید ولی تصویری که اینجا می‌بینید یک ستاره‌ی چشمگیر و شگفت‌انگیز به نام "وی۷۶۶ قنطورس" را به همراه همدم نزدیکش نشان می‌دهد.

این ستاره نخستین بار چند سال پیش با بهره از تداخل‌سنج تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی‌آی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا بررسی و رده‌بندی شد. در آن هنگام، دانشمندان پی بردند که این جرم یک فراغول زرد است، گونه‌ای ستاره‌ی پرجرم و درخشان که بی‌اندازه کمیاب- و بی‌اندازه بزرگ است. [خوانده بودید : * کشف یک خورشید هیولا (https://goo.gl/E3GHvY)]

وی۷۶۶ با قطری بیش از ۱۴۰۰ برایر قطر خورشید نه تنها بزرگ‌ترین ستاره‌ی شناخته شده از این گونه است، بلکه در میان بزرگ‌ترین ستارگانِ شناخته شده نیز یکی از ۱۰ تای نخست است.

با این همه، یک پژوهش تازه نشان داده که وی۷۶۶ قنطورس به احتمال بسیار در گامی از زندگی‌اش به سر می‌برد که درست پیش از گام #فراغول زرد است، یک ابرغول سرخ پیر که به اندازه‌ای سریع دارد جرم از دست می‌دهد که سرانجام دوباره، برای یک مدت کوتاه به یک ابرغول گرم‌ترِ زرد تبدیل خواهد شد. در هر حال هر چه باشد، این ستاره یک هیولای واقعی، و بسیار مورد علاقه‌ی دانشمندانیست که در پی شناخت این گام شگفت‌انگیز در چرخه‌ی زندگی ستارگانند.

اکنون گروهی از دانشمندان به کمک وی‌ال‌تی‌آی ستاره‌ی وی۷۶۶ قنطورس را دوباره و این بار با جزییات دقیق‌تر بررسی کرده‌اند. آنها با بهره از چهار تلسکوپ کمکی #وی‌ال‌تی و نصب دستگاهی به نام PIONIER روی وی‌ال‌تی‌آی، وی۷۶۶ قنطورس و همدم نزدیکش را با جزییاتی خیره‌کننده به تصویر کشیدند.

این دانشمندان پی بردند که این همدم کوچک‌تر و سردتر از خود وی۷۶۶ قنطورس است- به احتمال بسیار یک غول یا #ابرغول سرد با شعاعی حدود ۶۵۰ برابر شعاع خورشید. همدم‌های نزدیک برای ستارگان بزرگ پدیده‌هایی رایج، و در فرآیندهای فرگشت ستاره‌ای مهمند.

در اینجا وی۷۶۶ قنطورس را در سه دوره‌ی زمانی می‌بینیم. این سه عکس در حقیقت هم وی۷۶۶ قنطورس و هم همدمش را نشان می‌دهند. در تصویر نخست (سمت چپ)، همدم دارد از پشت وی۷۶۶ قنطورس می‌گذرد، ولی در تصویرهای دو و سوم، همدم دارد از جلوی آن می‌گذرد و و مانند لکه‌ای روشن دیده می‌شود.

وی۷۶۶ قنطورس که به نام اچ‌آر ۵۱۷۱ ای نیز شناخته می‌شود، حدود ۱۲ هزار سال نوری از زمین فاصله داشته و در #صورت_فلکی_قنطورس دیده می‌شود.
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/V766Cen.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«ستاره‌فشانی‌های یک کهکشان»
—------------------------—

در این تصویر که توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا گرفته شده ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ را می‌بینیم، یک کهکشان مارپیچی میله‌ای در فاصله‌ی حدود ۵۵ میلیون سال نوری زمین، در #صورت_فلکی_قنطورس.

این کهکشان به داشتن یک منطقه‌ی بسیار گسترده‌ی HII (اچ۲) آوازه یافته، ابری بزرگ از هیدروژن یونیده که به نام اچ۲ نیز شناخته می‌شود، H نماد شیمیایی هیدروژن است و II هم نشانگر این که اتم‌های آنها یک الکترون از دست داده و یونیده شده‌اند. این ابرِ ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ به نام "تول ۸۹" شناخته می‌شود و پایین، سمت چپ کهکشان جای دارد، در نوک ساختار "میله‌ای" که از هسته‌ی کهکشان گذشته و برای ادامه‌ی فرآیندهای #ستاره‌زایی، مواد را به درون می‌کشد.

تول ۸۹ تنها مجموعه‌ی بزرگ و گسترده‌ی ستاره زایی در سرتاسر این کهکشانست که پهنه‌ای نزدیک به ۵۰۰۰ در ۴۰۰۰ سال نوری را می‌پوشاند و دستکم هفت خوشه‌ی ستاره‌ای جوان و پرجرم را در بر دارد.

دو توده‌ی از همه درخشان تر در تول ۸۹ که تنها به نام‌های "ای" و "بی" نامیده می‌شوند به نظر می‌رسد به ترتیب حدود ۴ و ۳ میلیون سال پیش یک فرآیند ستاره‌زایی آتشین (ستاره‌فشانی) در آنها رخ داده بوده. گمان می‌رود تول ۸۹-ای به تنهایی دارای چندین ستاره‌ی بسیار درخشان و بزرگ از گونه‌ی ستارگان ولف-رایه است که با دمای بسیار بالا و بادهای سهمگینشان شناخته می‌شوند
https://goo.gl/vuQebg
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Tol89.html
—-------------------------------------------------
کانای یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies