Kaboudvand.M.S / محەمەد سدێق کەبوودوەند/ محمد صدیق کبودوند /
62 subscribers
464 photos
45 videos
23 links
Download Telegram
برنامه (یک زبان، یک ملت) سازی، به بهای نابودی #زبان_مادری و هویت فرهنگی و تاریخی و سرمایه معنوی دیگر ملتها، #نسل_کشی_فرهنگی محسوب میشود.
تصویر زیر نمایی است از یک کلاس در #کرماشان در ٥٦ سال پیش[۱۳٤۳]. این کودکان دیروز، #کورد بودند و فرزندانشان اما امروز، کرد فارس زبان اند !
#زمانی_کوردی لە ڕۆژهەڵات تادێت دۆخی ناجێگیرتر دەبێت. خەڵک بەگشتی لە پرۆژەی بن بڕ کردنی ئەو زمانە خۆبەخشانە بەشدارن. ئەگەر تا دوێنێ دەگوترا #زمانی_دایکی لە #کرماشان بووتە زاراوەیەکی فارسی، ئێستا زاراوەی ئەردەڵانی [ #سنە و دەور و بەری] لە ١٠٠دا ٩٠ی فارسییە. خەڵک چ لە شەقام و بازار و گەڕەک و کۆڵانەکان و چ لە ماڵان بە زاراوەی سنەیی فارسی ئاخاوتن دەکەن، سنەی ئەمڕو کرماشانی دوێنێیە.
زمانی کوردی، #زمانی_زگماکی و #زمانی_دایکی دەیان ملیون مرۆڤە، زمانی دەیان ملیون کوردی بندەست و ستەملێکراوە لە ڕۆژهەڵاتی ناوین. #زمانی_کوردی پێناسی شۆناس و ناسنامەی نەتەوەی چەوساوەی کوردە.
کوردی ئەو زمانەیە کە دەیان ساڵە لە ژێر هەڕەشەی فەوتان و تواندنەوەیە. چەندین دەوڵەت دژ بە ئەو زمانە و دژ بە فەرهەنگ و کەلتۆری کوردی پڕۆژەیان هەیە و لە سەر ئەو مژارە هەر ئێستا شەڕێکی نەرم لە ئارادایە. کورد و ناسنامەی کوردی هەر ئێستا لە هەر چوار لاوە کەوتووەتە بەر هرووژمی چڕو پڕی زمان و فەرهەنگە دەستوورییەکانەوە.
هیچ گومانێک لەوە نەماوە کە زمان و فەرهەنگ و کەلتۆر و داب و نەریتی کوردی لە بەر هرووژم و هێرشی فەرمی و نافەرمی زمان و فەرهەنگە دەستوورییەکان، ڕووبەڕووی کۆمەڵکوژییەکی بە ڕوواڵەت نەرم و نیانی فەرهەنگی ببێتەوە.
هۆشداری سەربارەت بە دەرئەنجامی ئەو هرووژم و هێرشانە و هۆشداری لە ئەگەری فەوتانی زمانی کوردی و ئاکامی ئاسیمیلاسیون و بێ ناسنامە کردنی ملیونان کەس، تا ئێستا نەیتوانیوە، کورد لە خەون و خەو ڕاپەڕێنێت.
دیارە هەندێ کەس پێیان ناخۆشە هۆشداری لەو شێوەیە. بۆ وێنە لە چەند مانگی ڕابردوو لە چەند پۆستێک کە هەندێکیان لە خوارەوە دێت، بە مەبەستی ڕاکێشانی سەرنجی دڵسوزانی زمانی کوردی بەو مەترسییە کە هەست دەکەم لە ئارادایە، ئاماژەم بە چەند خاڵ کردووە. لە بەرامبەردا هەندێ کەس کە هەست بە مەترسییەکی وەها ناکەن ڕەخنەیان هەبووە ژە هەڵوێستێکی لەو شێوەیە.
٭٭٭
#کورد بۆ خۆی وڵاتێکی تایبەت و حکومەتێکی سەربەخۆی نییە. نە دەسەڵاتی هەیە و نە بە سەر فەرهەنگ و کەلتۆر و مێژووەکەیەوە سەروەرە. نە وەکوو نەتەوەیەکی #یەکگرتووە و نە لەسەر #چارەنووس و داهاتوو و ئایەندەی خۆی یەکڕا و یەکدەستە. ئاخۆ ئەگەر زمانی کوردی واتە ناسنامەی شۆناسەکەی نەمێنێت، هەر کورد هەژماردە دەکرێت ؟
٭٭٭
زمانی کوردی لە ڕۆژهەڵات تادێت دۆخی ناجێگیرتر دەبێت. بە داخەوە خەڵک بەگشتی لە پرۆژەی بن بڕ کردنی ئەو زمانە خۆبەخشانە بەشدارن. ئەگەر تا دوێنێ دەگوترا زمانی دایکی لە #کرماشان بووەتە زاراوەیەکی فارسی، ئێستا زاراوەی ئەردەڵانی [ #سنە و دەور و بەری ] لە ١٠٠دا ٩٠ی بووەتە فارسی. خەڵک چ لە شەقام و بازار و گەڕەک و کۆڵانەکان و چ لە ماڵان بە زاراوەیەکی فارسی- سنەیی ئاخاوتن دەکەن، وادیارە سنەی ئەمڕو کرماشانی دوێنێ بەبیر دێنێتەوە.
٭٭٭٭
سەروەری زمانی کوردی بەسەر #ڕۆژهەڵات [ لانیکەم بەسەر کۆمەڵگا ] بە داخەوە بەخێرایی بەرەو ڕۆخان و کوتایی هێنان پێش دەڕوات.
کاتێک ژیانی زمانی کوردی بە هۆی پەرە پێدانی ئاسیمیلاسیونی درێژخاێن، لە مەترسیدایە، جێی سەرسۆڕمان ئەوەیە هەندێ بە ناو زمانناس و پسپۆڕ و مامۆستا، فێرکاری و فێرکردنی خۆبەخشانەی وانەبێژانی کورد وەکوو هەڕەشەیەکی جددی لە سەر ئەو زمانە، پێناسە دەکەن !
٭٭٭
ئەوە ڕاستییەکی حاشا هەڵنەگرە کە #کورد بێ بەشە لە سەرەکیترین مافەکان و بۆ پاراستنی زمانەکی لە زەختیی و ژێر گوشار دایە.
بەڵام دەبێ ئەو ڕاستییەش ڕەچاو بکرێت کە زمانی کوردی ئێستا وەکوو ئەوە تووشی شڵەژان و تێکچوویی هاتووە، پێویستی بە فریاکەوتنێکی خێرا هەیە. با رۆژهەڵات بچێت بە هانای زمانەکەیەوە.
٭٭٭
هەندێ لە هەندەران پێیان وایە بەکار هێنانی زمانی کوردی"ئاسایشی بەردەنگە فارسەکانیان تێکدەدا"، بەداخەوە لە ناوخۆی وڵاتیش نیوێ لە کوردان ئاخاوتن بە زمانی دایکی پێیان ناخۆشە.
بەڵام، هەر وەک "ئالفۆنس دەودە" نووسەری فەرەنسی دەڵێت؛
" نەتەوەیەک کە زمانی دایکیی لە بیر نەماوە، ئەو بەندکراوەیە کە کڵێڵی درگەی زیندانەکەی لێ ون بووە."
٭٭٭
بریا، #ڕۆژی_جیهانی_زمانی_دایکی مەترسی کەمتر خەمی کوردان و بایەخ پێنەدانی گشتی بە زمانی کوردی، وەکوو هۆکاری گەورەی مەترسیدار لە هەمبەر ژیانی ئەو زمانە، بە بیر بخاتەوە
٭٭٭
مافی فێربوون و فێرکاری زمانی دایکی و پاراستن و گەشە پێدانی پرەنسیپەکانی پێناسە و شۆناسی هەر نەتەوەیەک لە سەر سەروی #مافەکانی_مرۆڤە. داکۆکی لەو مافانە نەک هەر تاوان نییه، بەڵکو ئەرکێکە لە سەر شانی هەمووان. خاوەنداریەتی و پارێزەری لە زمانی زگماکی، پارێزەری و پاراستنی مافەکانی مرۆڤە .
پاش سڕینەوەی چەند پۆستێکی پێوەندیدار بە #هەرێمی_کوردستان،
لە ٢٤ کاژێری رابردوو، زۆر کەس لە ناو وڵات بە تایبەت لە شارەکان و پارێزگاکانی #سنە و #کرماشان و #ورمێ و #تاران و چەند شوێنێکی دیکە پێوەندییان پێوە گرتووین لەو کردەوانە کە ئەوان بە هێرش و گەلەکۆمەی مەجازی و هەڵمەت بۆ ڕەشکردنی کەسایەتیێکی سەربەخو و خاوەن ڕێز ڵە نێو خەڵک و ب.. مافی مرۆڤی کوردستان لێ ناو دەبەن، داخ و کەسەری خۆیان ڕاگەیاندووە و کردەوەی ئەو کەسانە کە دەیانەوێ #کەبوودوەند بخەنە ناو بازنەی شەڕە قسەی ئابڕۆبەرانە و شەڕە بە نەفرەتکراوەکانی حیزبی و گروپی، بە کردەوەیکی قیزەون دەنرخێنن و شەرمەزاری دەکەن. زۆربەی ئەو بەڕێزانە لە سەر هۆکاری سڕینەوەی ئەو پۆستانە، پرسیاریان هەیە و لەو بارەوە خوازیار و چاوەڕێ ڕوونکردنەوەیکی ئەوتۆن.
٭٭٭
بە دڵنیایەوە کۆمەگای #ڕۆژهەڵات لە بواری هەستیاری و وشیاری و بڕوامەندی بە بایەخە گرێنگەکانی #کۆمەڵگای_مەدەنی_سیاسی وەکوو بایەخ دان بە #ئازادی_ڕادەربڕین، ئازادییە سەرەکییەکان، #دێموکراسی و دێموکرایەت، #مافەکانی_مرۆڤ، #دادگەری_کۆمەڵایەتی، #مافی_ژنان، یەکسانی ئافرەتان و پیاوان، #ژینگەپارێزی و تەنانەت پاراستنی مافی ئاژەڵان و سەگ و پشیلە، گەیشتووتە ئاستێکی هەرە بەرز و بەردەوامیش لە گەشەدانیدایە.
بە چاو هەر پێوەر و لە هەر ڕوانگەیک چاوی لێبکرێت، #کۆمەڵگای_مەدەنی ژۆرهەڵات زۆر پێشکەتووترە لە بەشەکانی دیکە و لە وەها کۆمەڵگایک تەنیا ئەو حیزب و ڕێکخراوانە دەتوانن داهاتووێ بۆ خۆیان دەستەبەر کەن کە بتوانن هاو ڕا و هاوڕیی کۆمەڵگای مەدەنی و سیاسی ئەوڕۆی #کوردستان بچنە پێشەوە.
بە پێی چەند هەواڵێک لە ناوچەی #داڵاهۆ#کرماشان، لە نێوان دوو عەشیرەتی قاڵەغان و کویک، گرژی و تێکهەڵچوون هاتووەتە ئاراوە.
دەگوترێت لەو تێکهەڵچوونانە کە لە سەر ئاڵفەجاڕ و زەوی و زار ڕووی داوە، چوار کەس گیانیان لە دەست داوە.
وێرای دەربڕینی داخ و کەسەری لە بۆ گیان لەدەستدان و قوربانیانی ئەو ڕووداوانە، وەکوو تاکێکی #کورد، لە هەر دوو لایەن بەتایبەت لە کەسایەتی و ڕیبەرانی #یارسان و #سونە-ی ناوچەکە داوا دەکەم بۆ کوتایی هێنان بە گرژی و ئالۆزی نیوانیان و هەروەها هێور کردنەوەی دۆخەکە بانگهێشتی پێڕەوەکانیان بکەن بە دەست ڕاگرتن و ئارامی و چارەسەری ئاشتییانەی کیشەکە.
٣٣ سال پیش در ٢٢ ژوئیە ١٩٨٨،
#زرده روستای #یارسان نشین دالاهوی #کرماشان توسط #عراق [ دولت در جنگ با ایران]، #بمباران_شیمیایی شد. در این جنایت ٢٧٥ نفر جان باختند و بیش از ١١٤٦ نفر نیز مجروح و مصدوم شیمیایی شدند.
همزمان با بمباران زرده، نساره دیره علیا، نساره دیره سفلی، شاەمار دیره، دودان، باباجانی و شیخ صله نیز مورد حمله شیمایی قرار گرفتند.
بمباران شیمیایی زرده یارسانی ها
یکی از هزاران زخم واردە بر تن و پیکرەی مردم بی دفاع #کورد و یکی از هزاران روز پر از رنج و غم و مرگ برای مردم و #ملت_کورد است.
شاعیر و هەڵبەستڤانی #کورد؛ عەلی ئەشەرف نۆبەتی ناسراو بە #پەرتەو_کرماشانی، ڕۆژی سێ شەممە لە تەمەنی ٩١ ساڵی ماڵئاوایی لە ژیان کرد و ئەوڕۆ لە ڕێەو ڕەسمێکدا، بە بەشداری ژمارەیەک لە ئەدیب و شاعیر و نووسەر و چالاکڤانانی کورد لە ئارامستانی باخی فیردەوسی #کرماشان، ئەسپێردەی خاک کرا.
٭٭٭
شاعر کورد؛ علی اشرف نوبتی معروف بە پرتو کرماشانی، روز سەشنبە در سن ٩١ سالکی با زندگی وداع گفت، و امروز طی مراسمی با شرکت شماری از ادیب و شاعر و نویسندە و فعالان کورد، در آرامستان باغ فردوس کرماشان به خاک سپرده شد.
٭٭٭
#ترکیه اردوغان توانسته است با کمک به ایجاد درگیری های فرقه ایی و مذهبی و جنگ داخلی در سوریه و عراق و از طریق افراد و دستجات و مزدوران داخلی که سمت مدیر و وزیر و وکیل و متولی منابر و مساجد را دارند، دو کشور عراق و سوریه را امروز به مرز پذیریش ذلالت بارترین اشکال از تسلیم و انقیاد، برساند.
برای همسایه شرقی یعنی #ایران هم که خود حکومت رادیکال مذهبی را تجربه می کند و درگیر تحریم و گرانی و نارضایتی داخلی و چالش نیروی اتم و موشک سازی و یا گسترش نفوذ در منطقه است، ترکیه برنامه هایی داشته و دارد.
٭٭٭
هم اکنون صدها شبکه تلویزیونی #فارسی_زبان بطور شبانه روزی با انواع تبلیغات فکری، فرهنگی، تجاری و بازرگانی و با انواع فیلم ها و سریال ها در حال ترویج سبک زندگی ترکی و تقلیدی و فرهنگ رویا سازی، تبلیغ کسب شهروندی و زندگی و سکونت در ترکیه، تشویق و جلب سرمایه و سرمایه گذاری، تشویق به خرید ملک و املاک، خانه و آپارتمان و باغ و ویلا و کارگاه و کارخانه در شهرهای مدرن و شیک اروپایی ترکیه اند.
٭٭٭
دولت ترکیه که همزمان با [یا پیش و پس از] درگیری های داخلی عراق و سوریه، در حال احداث دهها سد و بندآب بر روی سرچشمه های آب این دو کشور بود، اکنون با ساخت این سدها نه تنها عراق و سوریه را با بحران کم آبی مواجه ساخته و بخش اعظم خاک این دو کشور را خشک و کویری و تبدیل به بیابان نموده که کل منطقه و ایران را نیز درگیر پیامدهای ویرانگر #سد_سازی های خود کرده است.
امروز دیگر تنها مردم سوریه و عراق و مردم #قامشلو و حسکه و بغداد و #اربیل و سلیمانیه نیستند که قربانی اهداف شوم ترکیه و رویاهای دولت اسلامگرای اردوغان می شوند، امروز مردم #کرماشان و #سنندج و #ایلام و #اهواز و #تهران و ... نیز با استنشاق مرگبار آلاینده ها، #ریزگرد_ها و خاکریزه های دجله و فرات خشکیده، دارند بهای اجرای برنامه ها و سیاستهایی دولت ترکیه و بهای رویاهای اردوغان را می پردازند.
٭٭٭
عراق و سوریه جنگ زده، امروز در #باتلاق_فساد و اختلاف و فقر و نا امنی و ویرانی و بی دولتی و بد دولتی و وابستگی سیاسی و امنیتی به دول خارجی دست و پا می زنند، و ایران هم که درگیر #بحران و تحریم و #نارضایتی داخلی و اقتصاد در حال فروپاشی است.
ترکیه هم که با فراغ بال تسلط خود را بر آب های شیرین و #ذخایر_آبی منطقه تثبیت کرده است.
٭٭٭
دولت ترکیه در راستای، به بیابان و برهوت تبدیل کردن کشورهای منطقه، و با تشدید #آلایندگی و بارش خاک و ریزگردها و غیر قابل سکونت سازی شهرهای منطقه، احتمالا در حال برنامه ریزی است برای؛
- معامله و معاوضه #آب در ازای دریافت #نفت و #گاز و منابع زیر زمینی کشورهای منطقه،
- تبدیل سازی ترکیه به مامن و ماوا و محل تنفس مردم از نفس افتاده منطقه،
- تبدیل سواحل ترکیه به جزایر هاوایی، برای دوشیدن مردم منطقه،
- هموار سازی راه وابستگی و وابسته کردن کشورهای همجوار،
و سرانجام آن که به واقعیت نزدیک کردن رویای احیای #امپراتوری_ترکی_اسلامی.
٭٭٭
دولت اردوغان با حربه مذهب و استفاده از اسلام، کشورهای منطقه را به ویرانی و نابودی کشانده تا ترکیه را آباد و ترک را سرور و حاکم بر مردمان منطقه نماید.
‏٤.١. در خبرها آمده است که ورود با ‎#لباس_کوردی به تاقوسان ‎#کرماشان ممنوع شده. همچنین از ممنوعیت پوشیدن ‎#لباس_بلوچی در شورای تامین هرمزگان.
این گزاره های خبری مرا یاد خاطره ایی از دوران مدرسه و برخورد با پوشش کوردی در سالهای آخر عمر حکومت بیدادگر شاه انداخته است.
‏٤.١. در خبرها آمده است که ورود با ‎#لباس_کوردی به تاقوسان ‎#کرماشان ممنوع شده. همچنین از ممنوعیت پوشیدن ‎#لباس_بلوچی در شورای تامین هرمزگان.
این گزاره های خبری مرا یاد خاطره ایی از دوران مدرسه و برخورد با پوشش کوردی در سالهای آخر عمر حکومت بیدادگر شاه انداخته است.
‏٤.٢. سال ٥٦ در مدرسه راهنمایی بودم که دستور منع پوشیدن لباس کوردی به مدرسه ما ابلاغ شد. معاون مدرسه، گلصباح که ترک بود ما را به صف کرد و گفت؛ از فردا هر دانش آموزی بخواد با این لباس و شلوار حمالی به مدرسه بیاید، در مدرسه به رویش باز نخواهد شد، و اون بهتره برود دنبال چوپانی.
‏٤.٣. او تهدید کرد و گفت؛" هرکسی بخواد پر رویی کند چنان میزنمش که مثل خروس دهن وا کنه"
توهین معاون به لباس کوردی با هو کشیدن و اعتراض بچه ها مواجه شد. او هم با شلاق و لگد افتاد به جان بچه های اول
صف ها.
سپس بنی بشر معاون دوم که خود کورد بود برای آرام کردن دانش آموزان آمد سر سکو.
‌‏٤.٤. بنی بشر گفت؛ بچه های عزیز این دستوره و ما باید رعایت کنیم. این لباس ها برای ما ارزشمند و مورد احترامه، اما از فردا ناچاریم آنها را تا کنیم و در جامه دان بزاریم برای روزهای شاد خودمان در خارج از مدرسه و اداره.
چند ماه پس از آن- سال بعد- همین مدرسه ها در صف انقلاب قرار گرفتند.
‏٢.١. در ٣١ تیرماه ٣٦ سال پیش، در ٢٢ ژوئیە ١٩٨٨،
روستای ‎#یارسان نشین ‎#زرده دالاهوی ‎#کرماشان توسط دولت عراق که در جنگ با ایران بود، بمباران شیمایی شد.
در این ‎#بمباران_شیمیایی جنایت آمیز از جمعیت ١٧٠٠ نفری زرده، ٢٧٥ نفر جان باختند و از ١١٤٦ نفر نیز مجروح و مصدوم و شیمیایی شدند.
‏٢.٢. همزمان با بمباران زرده، نساره دیره علیا، نساره دیره سفلی، شاەمار دیره، دودان، باباجانی و شیخ صله نیز مورد حمله شیمایی قرار گرفتند
بمباران شیمیایی زردەی یارسانی ها یکی از هزاران زخم واردە بر تن و پیکرەی مردم کورد و آن یکی از هزاران روز رنج و غم و مرگ ‎#ملت_کورد بوده است.