🔴 «برادر بزرگ نظاره‌گر توست!»🔴
به سوی نخستین توتالیتاریسمِ سایبری
☭☭☭
#چین، #توتالیتاریسم، #کمونیسم #نظام_اعتبار_اجتماعی، #برادر_بزرگ
🔻وینستون اسمیت را می‌شناسید؟ او قهرمان بی‌چاره‌ای بود. قهرمان یکی از معروف‌ترین رمان‌های جهان بود اما در نظامی توتالیتر گیر افتاده بود: رمان «1984»، اثر جورج اورول. نه فقط وینستون، که همۀ آدم‌ها در نظام‌های توتالیتر بی‌چاره‌اند. حکومت‌های توتالیتر بر تمام شئون زندگی شهروندان نظارت کامل دارند. نظام آموزشی، فضای عمومی، رسانه‌ها و حتا روابط خصوصی افراد زیر نظارت هولناک حکومتی تک‌حزبی است. در رمانِ 1984 تجسم عینیِ این حکومت نظارتگر شخصیتی غیرواقعی، معروف «برادر بزرگ» بود: «برادر بزرگ نظاره‌گر توست!»
تصور می‌شد با گسترش فناوری اطلاعات عصر نظام‌های توتالیتر سپری شده است. فضای مجازی حد بالا و غیرقابل تصوری از آزادی را برای شهروندان نظام‌های پلیسی ایجاد کرد تا دست‌کم خارج از نظارت‌های خفه‌کنندۀ حکومت گوشۀ خلوت و امنی داشته باشند تا به فردیت خود جولان دهند. اما این‌طور که به نظر می‌رسد بعید نیست مهیب‌ترین و دقیق‌ترین نوع نظارت توتالیتاریستی از درون فناوری‌های نوین سر برآورد، و این همان هدفی است که به نظر چین با بهانه‌ها و عناوینی خوش‌آب‌ورنگ دنبال می‌کند.
از سال 2020 قرار است نوعی «نظام اعتبار اجتماعی» (Social Credit System) در چین به اجرا درآید که تمام شهروندان در آن امتیازبندی می‌شوند. هر شهروندی هر اقدامی انجام دهد امتیاز مثبت یا منفی می‌گیرد، تمام خریدها، پرداخت‌ها، نظرها، رفتارها، روابط و دوستی‌های شهروندان در این سامانۀ عظیم ثبت می‌شود و بر امتیاز نهایی فرد تأثیر می‌گذارد. اما مشخص است که کسانی این نظام امتیازدهی را تعریف می‌کنند: حزب کمونیست.
نتیجۀ این امتیازدهی این می‌شود که فرد هر چه امتیاز بالاتری داشته باشد امکانات اجتماعی بیشتری دارد و هر چه امتیاز کم‌تر، زندگی محرومانه‌تری خواهد داشت. ممکن است بخواهد با هواپیما سفر کند و به دلیل امتیاز پایین «پرواز ممنوع» شود، یعنی اجازۀ سفر با هواپیما نیابد؛ ممکن است اجازۀ سفر با قطار نیابد، زیرا قطار و هواپیما برای شهروندان «لایق‌تر» است. ممکن است فرد از برخی خدمات اجتماعی محروم شود، برخی مشاغل برای او ممنوع شود و حتا میزان دسترسی‌اش به اینترنت نیز محدود شود!
این سیستم هم‌اکنون به طور آزمایشی در شهر «رونگ‌چِنگِ» چین در حال اجراست. سایت‌های بزرگ چین (مانند علی‌بابا، تِنسِنت و بایدو) باید دیتابِیس خود را در اختیار دولت بگذارند تا این سیستم امتیازدهی را راه اندازد، ضمن اینکه همه‌جا دوربین‌ها با توانایی تشخیص هویت افراد را زیر نظر دارد. برای عموم مردم چین که با تربیت شخص‌ستیزِ حزب کمونیست فقط به تولید و مصرف عادت داده شده‌اند چنین سیستمی اصلاً نگران‌کننده نیست، و اتفاقاً بسیاری هم از آن راضی‌اند، چون هر کسی فکر می‌کند در این سیستم امتیازدهی می‌تواند خوبی‌های خود را اثبات کند و حق بیشتری از بازار تولید و مصرف داشته باشد. اما اقلیت دگراندیش چین خوب می‌داند چه مطامع سیاسی هولناکی در پس این سیستم هیولاسان نهفته است. برای مثال، برادران گائو ژِن که از سرشناس‌ترین هنرمندان چینی‌اند، تردیدی ندارند که این طرح تحقق همان کابوس جورج اورول است: «برادر بزرگ نظاره‌گر توست!»
حال فرض کنید تمام زندگی شما زیر نظر است: هر جا می‌روید، با هر کسی حرف می‌زنید، هر خریدی می‌کنید، از هر خیابانی گذر می‌کنید، وارد هر سایتی در فضای مجازی می‌شوید، هر «لایکی» پای هر مطلبی می‌زنید، هر کامنتی می‌گذارید... فرض کنید همۀ این‌ها جمع می‌شود و بابت آن امتیاز می‌گیرید. اگر امتیاز هم مهم نباشد، آیا تهوع‌آور نیست که اَبَررایانه‌های دولتی دم‌به‌دم زندگی شما را ثبت و آنالیز می‌کنند؟ و چقدر هولناک است وقتی می‌دانید دولت هیچ امانتدار خوبی نیست و سر بزنگاه همۀ آن داده‌ها را علیه شما استفاده خواهد کرد.
چین شتابان به سوی برپایی نخستین «دیکتاتوری آی.تی» در حرکت است و بعید است اکثر چینی‌ها از این واقعیت ناراحت باشند. اما احتمالاً به زودی برخی کشورهای توسعه‌نیافته برای وارد کردن این فناوری دست به دامان اژدهای زرد شوند. چینی‌ها هم که از آب کره می‌گیرند! پس بعید نیست در آینده‌ای نزدیک برای بخشی از مردم جهان فضای مجازی که اقیانوس آزادی بود به باتلاق اسارت تبدیل شود.
راستی، ترکیب ساختار سیاسی کمونیستی و اقتصاد بازار آزاد، از آدم‌ها چه می‌سازد؟ فرد در این جامعه به ابزار تولید ثروت تبدیل می‌شود، بدون ارادۀ سیاسی! اجازه دارد تا می‌تواند پول درآورد، تا می‌تواند فربه شود، سوار بهترین ماشین شود و آخرین گوشی آیفون را بخرد و در ساعات بیکاری در پاساژها پول خرج کند، فقط به سیاست کاری نداشته باشد!
مهدی تدینی
@cafe_andishe95
به سوی نخستین توتالیتاریسمِ سایبری
☭☭☭
#چین، #توتالیتاریسم، #کمونیسم #نظام_اعتبار_اجتماعی، #برادر_بزرگ
🔻وینستون اسمیت را می‌شناسید؟ او قهرمان بی‌چاره‌ای بود. قهرمان یکی از معروف‌ترین رمان‌های جهان بود اما در نظامی توتالیتر گیر افتاده بود: رمان «1984»، اثر جورج اورول. نه فقط وینستون، که همۀ آدم‌ها در نظام‌های توتالیتر بی‌چاره‌اند. حکومت‌های توتالیتر بر تمام شئون زندگی شهروندان نظارت کامل دارند. نظام آموزشی، فضای عمومی، رسانه‌ها و حتا روابط خصوصی افراد زیر نظارت هولناک حکومتی تک‌حزبی است. در رمانِ 1984 تجسم عینیِ این حکومت نظارتگر شخصیتی غیرواقعی، معروف «برادر بزرگ» بود: «برادر بزرگ نظاره‌گر توست!»
تصور می‌شد با گسترش فناوری اطلاعات عصر نظام‌های توتالیتر سپری شده است. فضای مجازی حد بالا و غیرقابل تصوری از آزادی را برای شهروندان نظام‌های پلیسی ایجاد کرد تا دست‌کم خارج از نظارت‌های خفه‌کنندۀ حکومت گوشۀ خلوت و امنی داشته باشند تا به فردیت خود جولان دهند. اما این‌طور که به نظر می‌رسد بعید نیست مهیب‌ترین و دقیق‌ترین نوع نظارت توتالیتاریستی از درون فناوری‌های نوین سر برآورد، و این همان هدفی است که به نظر چین با بهانه‌ها و عناوینی خوش‌آب‌ورنگ دنبال می‌کند.
از سال 2020 قرار است نوعی «نظام اعتبار اجتماعی» (Social Credit System) در چین به اجرا درآید که تمام شهروندان در آن امتیازبندی می‌شوند. هر شهروندی هر اقدامی انجام دهد امتیاز مثبت یا منفی می‌گیرد، تمام خریدها، پرداخت‌ها، نظرها، رفتارها، روابط و دوستی‌های شهروندان در این سامانۀ عظیم ثبت می‌شود و بر امتیاز نهایی فرد تأثیر می‌گذارد. اما مشخص است که کسانی این نظام امتیازدهی را تعریف می‌کنند: حزب کمونیست.
نتیجۀ این امتیازدهی این می‌شود که فرد هر چه امتیاز بالاتری داشته باشد امکانات اجتماعی بیشتری دارد و هر چه امتیاز کم‌تر، زندگی محرومانه‌تری خواهد داشت. ممکن است بخواهد با هواپیما سفر کند و به دلیل امتیاز پایین «پرواز ممنوع» شود، یعنی اجازۀ سفر با هواپیما نیابد؛ ممکن است اجازۀ سفر با قطار نیابد، زیرا قطار و هواپیما برای شهروندان «لایق‌تر» است. ممکن است فرد از برخی خدمات اجتماعی محروم شود، برخی مشاغل برای او ممنوع شود و حتا میزان دسترسی‌اش به اینترنت نیز محدود شود!
این سیستم هم‌اکنون به طور آزمایشی در شهر «رونگ‌چِنگِ» چین در حال اجراست. سایت‌های بزرگ چین (مانند علی‌بابا، تِنسِنت و بایدو) باید دیتابِیس خود را در اختیار دولت بگذارند تا این سیستم امتیازدهی را راه اندازد، ضمن اینکه همه‌جا دوربین‌ها با توانایی تشخیص هویت افراد را زیر نظر دارد. برای عموم مردم چین که با تربیت شخص‌ستیزِ حزب کمونیست فقط به تولید و مصرف عادت داده شده‌اند چنین سیستمی اصلاً نگران‌کننده نیست، و اتفاقاً بسیاری هم از آن راضی‌اند، چون هر کسی فکر می‌کند در این سیستم امتیازدهی می‌تواند خوبی‌های خود را اثبات کند و حق بیشتری از بازار تولید و مصرف داشته باشد. اما اقلیت دگراندیش چین خوب می‌داند چه مطامع سیاسی هولناکی در پس این سیستم هیولاسان نهفته است. برای مثال، برادران گائو ژِن که از سرشناس‌ترین هنرمندان چینی‌اند، تردیدی ندارند که این طرح تحقق همان کابوس جورج اورول است: «برادر بزرگ نظاره‌گر توست!»
حال فرض کنید تمام زندگی شما زیر نظر است: هر جا می‌روید، با هر کسی حرف می‌زنید، هر خریدی می‌کنید، از هر خیابانی گذر می‌کنید، وارد هر سایتی در فضای مجازی می‌شوید، هر «لایکی» پای هر مطلبی می‌زنید، هر کامنتی می‌گذارید... فرض کنید همۀ این‌ها جمع می‌شود و بابت آن امتیاز می‌گیرید. اگر امتیاز هم مهم نباشد، آیا تهوع‌آور نیست که اَبَررایانه‌های دولتی دم‌به‌دم زندگی شما را ثبت و آنالیز می‌کنند؟ و چقدر هولناک است وقتی می‌دانید دولت هیچ امانتدار خوبی نیست و سر بزنگاه همۀ آن داده‌ها را علیه شما استفاده خواهد کرد.
چین شتابان به سوی برپایی نخستین «دیکتاتوری آی.تی» در حرکت است و بعید است اکثر چینی‌ها از این واقعیت ناراحت باشند. اما احتمالاً به زودی برخی کشورهای توسعه‌نیافته برای وارد کردن این فناوری دست به دامان اژدهای زرد شوند. چینی‌ها هم که از آب کره می‌گیرند! پس بعید نیست در آینده‌ای نزدیک برای بخشی از مردم جهان فضای مجازی که اقیانوس آزادی بود به باتلاق اسارت تبدیل شود.
راستی، ترکیب ساختار سیاسی کمونیستی و اقتصاد بازار آزاد، از آدم‌ها چه می‌سازد؟ فرد در این جامعه به ابزار تولید ثروت تبدیل می‌شود، بدون ارادۀ سیاسی! اجازه دارد تا می‌تواند پول درآورد، تا می‌تواند فربه شود، سوار بهترین ماشین شود و آخرین گوشی آیفون را بخرد و در ساعات بیکاری در پاساژها پول خرج کند، فقط به سیاست کاری نداشته باشد!
مهدی تدینی
@cafe_andishe95