برگردانِ پارسیِ مقاله‌ی مینورسکی راجع به داستان ویس و رامین تقدیم به علاقمندان
#اشکانی
#ساسانی
#کتاب_مرجع
#زبانشناسی
#متون‌_پهلوی
#ساسانی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#داستانهای_تاریخی
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
@atorabanorg

جغرافیای اداریِ ساسانیان
#باستانشناسی
#زبانشناسی
#ساسانی
#جغرافیای_تاریخی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#کتاب_مرجع
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
گزارشِ مُهرهای اداریِ صاحب‌منصبانِ ساسانی از پرفسور ریکا گیزلن

زبان: فرانسوی
@atorabanorg

چهار سپاهبدِ شاهنشاهیِ ساسانی براساسِ شواهدِ مُهرشناسی
#باستانشناسی
#زبانشناسی
#ساسانی
#جغرافیای_تاریخی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#کتاب_مرجع
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
نوشته: پرفسور ریکا گیزلن
زبان: پارسی
@atorabanorg

چهار سپاهبدِ شاهنشاهیِ ساسانی براساسِ شواهدِ مُهرشناسی
#باستانشناسی
#زبانشناسی
#ساسانی
#جغرافیای_تاریخی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#کتاب_مرجع
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
نوشته: پرفسور ریکا گیزلن
زبان: پارسی
@atorabanorg

مدارکی درباره‌ی زبان و نام‌های پارتی از عهدِ اشکانیان_رودیگر اشمیت(Rüdiger Schmit)، برگردان: هوشنگ صادقی
#اشکانی
#زبانشناسی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
شمارِ برگ‌ها: ۷۵
@atorabanorg

برگردانِ چرم‌نبشته‌های پارتی، یافت شده در اورامانات(کردستان)به انگلیسی(همراه با رونوشتِ یونانی و یادداشت‌ها و توضیحات)
#اشکانی
#زبانشناسی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
@atorabanorg

اَسنادِ بلخی(باکتریایی)از دوره‌ی هخامنشیان، سده‌ی چهارم پیش از میلاد
#هخامنشی
#زبانشناسی
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
زبان: انگلیسی
@atorabanorg

چرم‌نبشته‌های باروی تخت‌جمشید(اسنادِ اقتصادی)به دبیره و زبانِ آرامی(مجموعه‌ی دانشگاهِ شیکاگو)
#هخامنشی
#زبانشناسی
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
@atorabanorg

سنگ‌نبشته‌ی نرسه در پایکولی، متنِ پهلوی، حرف‌نوشت، برگردان، یادداشت از دکتر سعید عریان
#کتیبه
#ساسانی
#زبانشناسی
#منابع_تاریخ_ایران_باستان
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
@atorabanorg

سگ «پارس» می‌کند یا ...؟
به‌مناسبت ۲۵ اردیبهشت، روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت فردوسی

در فارسی، دو واژۀ «پارس» داریم که به یک صورت تلفظ می‌شوند، اما ریشه و معنای متفاوتی دارند:
۱) پارس: اقوام و قبایلی آریایی‌ که در سرزمین «پارس» و عیلام ساکن بودند و زبان آن‌ها را «پارسی» می‌گویند.
۲) پارس: صدای سگ، عوعو، واق‌واق.

در معنای اول، واج p، طبق قاعدۀ آوایی «نرم‌شدگی» (lenition)، به واج f تبدیل شده و «پارس» و «پارسی» به‌صورت /فارس/ و /فارسی/ تلفظ گردیده‌است، مانند تبدیل «پیل» به «فیل» (که معمولاً گمان می‌کنند معرّب (= «عربی‌شده») است، ولی این‌گونه نیست) یا تبدیل «سپارش» (از فعل «سپاردن» و «سپردن») به «سفارش». بنابراین واژهٔ «فارسی» نیز فارسی است، نه عربی و نه عربی‌شدۀ «پارسی».

در معنای دوم، پارس از «پاس» است و «پاس» به معنای «نگهبانی» است. سپس، طبق یک تحول آوایی (← مجلۀ زبانشناسی، س ۲۰، ش ۱، ص ۱‌‌-۱‌‌‌‌‌۶‌)، واج غیراشتقاقیِ r (واجی که در اصلِ واژه نبوده‌) به آن افزوده شده‌ و به‌صورت «پارس» درآمده‌است، مانند «چرتکه» (از اصل روسی) و «خاکشیر» و «تراشیدن» که در اصل «چتکه» و «خاکشی» و «تاشیدن» بوده‌اند. در بخشی از قلمرو زبان فارسی، به واژه‌های دیگری نیز همین واج r را افزوده بوده و آن را تلفظ می‌کرده‌اند، مانند «تاختن» و «پاسبان» که به‌صورت /تَراختن/ و /پارسبان/ تلفظ می‌شده‌اند. «پارس» نیز، به معنای «صدای سگ»، صورت تحول‌یافتۀ «پاس» است و درست است. در نتیجه، هیچ ارتباطی با سرزمین پارس ندارد، زیرا صرفاً دو واژۀ هم‌آوا و هم‌نویسه‌اند، مانند واژۀ فارسیِ «دَم» (= «لبۀ چیزی») و واژۀ عربیِ «دَم» (= «خون»).

یادآوری:
در ترکی، «پارس» نام یک جانور شکاری هم هست که در فارسی به آن «یوز»، و در عربی به آن «فَهْد» گفته می‌شود. در گاه‌شماری ترکی، «پارس‌ئیل/ بارس‌ئیل» به معنای «سال پلنگ» است.
#زبان‌شناسی #واژه‌شناسی
‌۱۴‌۰‌۳‌/۰‌۲/‌۲‌۵‌
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com