- اردشیر: ساقی! ساقی! شراب بیار.
‏نِحِمیا می‌رسد و شراب می‌ریزد.  

‏- اردشیر: غمگینی! چهره‌ات را این‌قدر ناشاد ندیده بودم. 
‏- نِحِمیا: شاه شاهان تا ابد بپاید. غمگینم چون خبرهای بدی از سرزمینم شنیده‌ام. امید اینکه عفو کنید. جبران می‌کنم.

‏- اردشیر: چه خبرهایی شنیده‌ای؟ مگر اهل کجا هستی؟
‏- نحمیا: برادرانم از اورشلیم خبرهای ناگواری به پارسه آورده‌اند. اورشلیم را سوزانده‌اند و دروازه‌هایش را خراب کرده‌‌اند…

‏برای خواندن متن کامل اپیزود دهم دیگری‌نامه با نام «از ساسانیان تا سکولاریسم» به صفحه گفت و شنود در:

‏⁦ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_10/ ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل آن در یوتیوب به:

‏⁦ https://youtu.be/IvkB1aHgJrs?si=AnI2Nu5hgVvHAHQv ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/653021894
‏⁦ ⁩
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساوندکلود به:

‏⁦ https://on.soundcloud.com/Y7FFm ⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #ساسانیان ⁩ ⁧ #شاهنشاهی ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #مسیحیت ⁩ ⁧ #سکولاریسم ⁩ ⁧ #کلیسای_ایرانی ⁩ ⁧ #سکولار ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی‌گرایی ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

چو اندر نصیبین خبر یافتند
همه جنگ را تیز بشتافتند

که ما را نباید که شاپور شاه
نصیبین بگیرد بیارد سپاه

که دین مسیحا ندارد درست
همش کیش زردشت و زند است و اُست…

در دوازدهمین قسمت از پادکست دیگری‌نامه، ماجرای شکست امپراطوری روم از شاهپور دوم ساسانی روایت می‌شود که موجب الحاق شهر مسیحی نصیبین (جنوب ترکیه امروزی) به شاهنشاهی ساسانی می‌گردد. اما چون مردم نصیبین برای حفظ هویت دینی خود مقاومت می‌کنند، با خشم شاهپور مواجه می‌شوند…

برای خواندن متن کامل این قسمت به صفحه‌ی گفت‌وشنود توانا رجوع کنید به:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_12/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل برنامه در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/aXMDFDjnHFo?si=3ji5tAFLweix7DE_

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/657177274

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساوند کلاود به:

‏ https://on.soundcloud.com/kUGdd

رجوع کنید.

#مسیحیت #روم #ارمنستان #نصیبین #ساسانیان #شاهپور_دوم #شاهپور_اول #جولیان_مرتد #والریانوس #تلمود #امنون_نتصر

‏ @Dialogue1402

«من از خون این مرد، بری هستم!»
اپیزود نهم
دیگری‌نامه

«… واقعیت این است که ادیان مبتنی بر چندخدایی، با تکثر فرهنگی بیشتر جور درمی‌آمدند. ادیانی که مبتنی بر پرستش یک خدای واحد بودند و خدایان دیگر را به‌عنوان خدایان باطل یا حتی شیطانی نفی می‌کردند، به‌طور طبیعی نمی‌پذیرفتند که در کنار پرستندگان خدایان باطل در جامعه حضور داشته باشند.

به‌همین‌علت، پذیرش مسیحیت به‌عنوان دین رسمی امپراتوری روم، خبر بدی برای طیف وسیعی از باورمندان بود که هزاره‌ها سنت‌های خود را شکل داده بودند؛ این ادیان که از دیدگاه مسیحی، ادیان پاگانی، یعنی مشرکانه نامیده می‌شدند، به حاشیه‌ اجتماع رانده شدند و در عصر استیلای مسیحیت در اروپا، در شهرها و روستاهای دور از مرکز و غالبا به صورتی نیمه‌پنهان یا تحریف‌شده به حیات زیرپوستی خود در تاریخ ادامه دادند.

در منطقه‌ وسیع ایران هم که آیین بهدینی دست‌بالا را داشت، ورود مسیحیان به همین علت یک چالش بزرگ محسوب می‌شد. مسیحیت درست همان‌طور که ادیان پاگانی یونانی و رومی را با شدت و حدت نفی می‌کرد، هیچ سر سازگاری با منظومه‌ معرفتی زرتشتیان هم نداشت. موبدان زرتشتی هم که همه‌ معارف و دانش‌های اصیل را برآمده از متون خود و از سنت پیامبر خود می‌دانستند، تنها بنا به مصالح سیاسی که نهاد شاهنشاهی آن را تشخیص می‌داد ممکن بود همزیستی با ادیان دیگر را تحمل کنند. می‌توان حدس زد که چالش میان مبلغان مسیحی و موبدان زرتشتی، چالشی جدی‌تر بوده است…»

برای خواندن متن کامل این اپیزود رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌و‌شنود در:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/sPJg2gnfm6E?si=qVg92zDdszGhj1dm

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در کست‌باکس:

‏ https://castbox.fm/vd/649400166

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل ر ساند کلود به:

‏ https://soundcloud.com/tavaana/58pbfkwxphin

رجوع کنید.

#دیگری‌_نامه #مسیح #مسیحیت #بهدینی #زرتشتی #موبدان #ساسانیان #رستاخیز #یکتاپرستی #چندخدایی #چند_خدایی #پاگانیسم

‏ @Dialogue1402

«آن دیگری هرزه»
‏دیگری‌نامه

‏هما با لقب چهرزاد، به تعبیر فردوسی دختری زیبارو و همین‌طور بادانش و نیک‌رای بود و به عقد پدرش درآمد چون «پدر درپذیرفتش از نیکویی.»

‏شش ماه پس از این وصلت، بهمن بیمار می‌شود و در بستر مرگ می‌افتد و وصیت می‌کند که دخترش هما، و هر آنکه از هما متولد شود، جانشینش باشد. ادامه‌ داستان به این شکل است که بهمن می‌میرد و هما به جانشینی پدر بر تخت می‌نشیند. اما فرزند پسری را که از او متولد می‌شود پنهان می‌کند تا بتواند تا انتهای عمرش، به‌عنوان شهبانو حکومت کند. منابعی که داستان‌های ملی را روایت می‌کنند می‌گویند که هما سی یا سی‌ودو سال به خوبی و خوشی سلطنت کرد.

‏آنچه در داستان هما برای ما جالب است و به آن در این اپیزود از دیگری‌نامه خواهیم پرداخت، اتهامات جنسی‌ست که ما به دیگری می‌زنیم؛ اتهام هرزگی جنسی که به دیگری‌های دینی می‌زنیم، تا چه حد در واقعیت ریشه دارد و تا چه حد در معنای دقیق کلمه، یک ناسزا و یا تهمت است؟

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌وشنود در:

‏⁦ dialog.tavaana.org/others-16/⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

https://youtu.be/nxv1vCY27tg?si=c2v8l0mTiuvMjsHa
‏⁦
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس:

‏⁦ castbox.fm/vb/668114349⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود:

‏⁦ on.soundcloud.com/zmQJE⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #ارداویراف⁩ ⁧ #ارداویراف_نامه⁩ ⁧ #خوئیتک_دس⁩ ⁧ #خویدوده⁩ ⁧ #جنسی⁩ ⁧ #اتهام_جنسی⁩ ⁧ #دگردینی⁩ ⁧ #دگرباشی⁩ ⁧ #هما⁩ ⁧ #بهمن⁩ ⁧ #ساسانیان⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

«من از خون این مرد بری هستم!»
‏اپیزود نهم
‏دیگری‌نامه

‏- «حقیقت چیست؟»

‏این پرسش پوینتوس پیلاطوس، قاضی حکومت روم، از عیسی ناصری بود. پرسش مشهور او از عیسی که «حقیقت چیست؟» در سطر ۳۸ ام از فصل هجدهم انجیل یوحنا آمده و به‌جهت مایه‌های فلسفی و دراماتیکی که دارد، در بسیاری از اقتباس‌های ادبی و سینمایی برجسته شده است. در اپیزود نهم از مجموعه‌ دیگری‌نامه با‌عنوان «من از خون این مرد مبری هستم» بنا داریم به بزرگ‌ترین دین سیاره از حیث تعداد پیروان، یعنی مسیحیت بپردازیم. آیین مسیحیت چیست؟ چگونه متولد شده؟ و در صدر تاریخ خود چه سرگذشتی داشته است؟

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود در وب‌سایت گفت‌وشنود رجوع کنید به:

‏⁦https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب رجوع کنید به:

‏⁦ https://youtu.be/sPJg2gnfm6E?si=PMoaUcBIGGKKuLX6
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس رجوع کنید به:

‏⁦ castbox.fm/vd/649400166 ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏⁦
‏ https://soundcloud.com/tavaana/58pbfkwxphin

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه ⁩ ⁧ #مسیحیت ⁩ ⁧ #عیسی_مسیح ⁩ ⁧ #امپراطوری_روم ⁩ ⁧ #انجیل_یوحنا ⁩ ⁧ #حقیقت ⁩ ⁧ #مصلحت ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #گفتگو ⁩ ⁧ #کنستانتین_مقدس ⁩ ⁧ #خسرو_انوشیروان ⁩ ⁧ #ساسانیان ⁩ ⁧ #کلیسا ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی‌گرایی ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

از ساسانیان تا سکولاریسم
اپیزود دهم
دیگری‌نامه

… ریچارد پین ضمن تاکید بر اینکه این نوع رواداری دینی و عقیدتی از شاهان ساسانی دیده شده است، بر مبنای یک گزارش می‌گوید که نه فقط یکتاپرستان، بلکه حتی باورمندان به نظام چندخدایی هم در دربار ایران اجازه‌ سخن گفتن داشتند. او می‌نویسد: 

‏«کتاب «سرگذشت مار قره‌داغ»، با پیش‌کشیدن تناقض‌های موجود بین فلسفه‌ رومی و دین زرتشتی، پاسخی از برخی جهات بی‌سابقه در ادبیات سُریانی شرق به تلاش‌های دربار ساسانی برای جذب علوم جهان ارائه کرد. باوجود این، آنچه این متن با دربار در میان گذاشت، این پیش‌فرض بود که مخالفان مذهبی می‌توانند نظام‌های عقیدتی خود را با هم مقایسه کنند و مذاهب خود را به‌عنوان گونه‌های متفاوت از لحاظ فکری قابل‌مقایسه‌ یک سنخ از اندیشه و تجربه‌ بشری بدانند. این احتمالی‌ست که دولت روم در جریان مسیحی‌شدن خود مانع از آن شده بود. 

‏از منظر رومی، مناظره‌های انتقادی درباره‌ حقایق دینی به مشخصه‌ فرهنگ سیاسی ایران تبدیل شد. براساس گزارشی موسوم به مناظره‌ای مذهبی در دربار ساسانی که متنی یونانی‌ست که در قرن شش میلادی در سوریه‌ روم تالیف شده است، دربار ایران میزبان مناظره‌ای آزاد بین مسیحیان، یهودیان و چندخداباوران شد که طیف وسیعی از متون و عقاید را شامل می‌شد که دربار وقت روم آن‌ها را شرک‌آمیز و لذا، غیرقانونی می‌دانست.»

‏برای مطالعه‌ی متن این اپیزود رجوع کنید به:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_10/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

https://youtu.be/YPoCvpe5J9A?si=3KgN6CSDtViciqCJ

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏⁦ castbox.fm/vb/653021894⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏⁦ on.soundcloud.com/Y7FFm⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #ساسانیان⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #آزادی_دینی⁩ ⁧ #مسیحیت⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #گفتگو⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

مزدک
دیگری‌نامه
اپیزود چهاردهم

در قسمت چهاردهم با نام مزدک، به آنچه کیش مزدکی گفته می‌شود، خواهیم پرداخت و علاوه بر شاهنامه‌ فردوسی از منابع دیگر، از جمله پژوهش‌هایی که در آیین مزدک شده، برای شما نقل خواهیم کرد.

قیام مزدک که از دربار قباد، شاهنشاه ساسانی آغاز شد، روایت‌گر شکاف طبقاتی جامعه‌ ایران در دورانی‌ست که هجوم بیگانگان در سرحدات شمال شرق کشور از یک سو، و بروز قحطی شدید در سراسر ایران، آن را تشدید کرد و به روایت اغلب منابع، صحنه‌هایی دردناک به لحاظ انسانی پدید آورد.

در این قسمت با ما باشید تا به این پرسش بپردازیم که مزدک بامدادان که بود، چه می‌خواست، تا چه حد پیش رفت و چه بر سر او آمد.

دوران پیروز ساسانی، دوران پرمحنتی برای شاهنشاهی ساسانی و مردم ایران بود. خاندانی بزرگ از ایالت پارس که تبار خود را به ساسان می‌رسانید و بر هویت ملی ایرانی تاکید بسیار می‌کرد، در دوران پیروز، استقلال سیاسی خود را تقریبا از دست داد. موضوع این بود که پیروز، جانشینی برادر بزرگ‌تر خود، هرمز را قبول نکرد. او در واقع به یک سنت قدیمی شاهنشاهی شوریده بود که برادر بزرگ‌تر، جانشین طبیعی پدرش محسوب می‌شود. اما برای اینکه بتواند علیه برادر بزرگ‌تر خود وارد عمل شود، به هفتالان که در مرزهای شرقی حکومت داشتند، پناهنده شد و…

برای مطالعه ادامه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast-others-14/

برای شنیدن این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MHpVHeJM1Q4?si=rJfdDlFqSQxv61tR

و برای شنیدن این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/662337564

و برای شنیدن این اپیزود در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/176b2

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #مزدک #کیش_مزدکی #احسان_یارشاطر #ساسانیان #کسری #انوشیروان #قباد #کمونیسم_ایرانی #اقلیت_دینی #دگردینی

‏ @Dialogue1402

«ارتداد در مسیحیت آغازین»
آرمین لنگرودی
معرفی کتاب


«ارتداد از بین نمی‌رود؛ بلکه تنها می‌تواند از شکلی به شکل دیگر تبدیل شود.»

این جمله را آرمین لنگرودی، نویسنده کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام، در مقدمه می‌آورد. او معتقد است مانند قانون پایستگی انرژی، ارتداد تنها تغییر شکل می‌دهد اما تا زمانی که یک فرهنگ دینی مسلط هست، مخالفت با آن هم خواهد بود: «اگر ما رمز بقای مذاهب حاکم را تنها در خصیصه مطلق‌گرایانه آن‌ها بیابیم، طبیعتا بایستی رمز ماندگاری جریانات سرکوب‌شده را در انعطاف‌پذیری و قابلیت انطابق‌پذیری آن‌ها بجوییم.»‌


لنگرودی در همان بند اول مقدمه، از بابت کاربست اصطلاح «ارتداد» عذرخواهی می‌کند؛ چرا که به اعتقاد او «به عنوان یک پژوهشگر بی‌طرف، شاید پسندیده نباشد هر آنچه را که با الهیات حاکم در کلیسای روم یا بیزانس ناهمراستا می‌نمود، مرتد بنامم.» در حقیقت، او قصد جانبداری از برخی جریانات مسیحی را که در قالب کلیسای کاتولیک روم یا بیزانس (روم شرقی و غربی) مستقر شدند و تا امروز پاییده‌اند، ندارد. بنابراین توضیح می‌دهد که «… در اینجا منظور از ارتداد، همان ناخوانایی با ایدئولوژی رسمی و حاکم می‌باشد.»

اگر کسی بپرسد که مطالعه تنوع وسیعی از جریانات مسیحی که مهر مرتد به پیشانی‌شان خورد، چه اهمیتی دارد، پاسخ را خواننده فارسی‌زبان این تالیف فارسی، در عنوان فرعی کتاب می‌یابد: « و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام.» تز اصلی کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین این است که نشان دهد جنگ میان شرق و غرب نقش بسیار مهمی را در شکل‌گیری باورهای دینی در هر دو سو بازی کرد. غالبا جملات ساده‌ای در تشریح استقبال از اسلام در سرزمین‌های ایرانی پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانی شنیده‌ایم؛ جملاتی از این دست که نارضایتی مردم تهیدست از اشراف و موبدان عالی‌رتبه زرتشتی، استقبال از اسلام را رقم زده است. این در حالی‌ست که موضوع پیچیده‌تر می‌نماید.

پیش از این در اپیزودهای چهارم، پنجم، ششم و هفتم دیگری‌نامه، به نقل از جمشید کرشاسپ چوکسی در کتاب ستیز و سازش از الگوها و علل تغییر دین از بهدینی (زرتشتی‌گری) به اسلام مطالبی را نقل کردیم. در اپیزود هفدهم با نام «قصه‌های تکراری؛ چهره‌های نو» هم به نقل از همین پژوهشگر زرتشتی‌تبار، از احتمال بازسازی داستان پیغمبر اسلام از روی الگوی زرتشت پیامبر، مطالبی را طرح کردیم. اما دیدگاه لنگرودی ریشه‌ای‌تر (رادیکال‌تر) است. او خطی پژوهشی را تعقیب می‌کند که مدعی‌ست اسلام در آغاز، شاخه‌ای از مسیحیت بوده است که به تدریج و در جریان قطبی‌شدن جنگ ایدئولوژیک میان شرق و غرب، به یک دین مستقل تبدیل شده است. مطابق با این دیدگاه…

برای مطالعه ادامه این یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:

‏ https://dialog.tavaana.org/apostasy-in-christianity/

#مسیحیت #ارتداد #رواداری #گفتگو #ساسانیان #بهدینی #زرتشتی

‏ @Dialogue1402