⭕️تمدن مفهومی است دردسرساز!

🔻#برشی__از__کتاب
🔻#معنا_و_دلالت‌ها
🔻#مفهوم_تمدن

🔸#تمدن مفهومی است دردسرساز. هیچ‌کس نمی‌داند این واژه‌ی #پرشکوه و #اسرارآمیز دقیقاً چیست و به چه چیزی دلالت دارد. به همین علت هرکس خواسته است درباره‌ی این مفهوم بحث کند، لاجرم از آن تعریفی به دست داده است و این تعاریفی نوبه‌نو به ابهام این مفهوم بیشتردامن زده است. #واژه‌ی_تمدن سرگذشت عجیبی دارد؛ تا آنجا که می‌دانیم، این واژه اولین بار در نیمهٔ دوم قرن هجدهم، در چند متن فرانسوی، در معنایی نزدیک به فهمِ امروز ما پدیدار شده است. دربارهٔ اولین نویسنده‌ای که واژه را جعل کرده است، هنوز اختلافاتی وجود دارد. اما به هرحال، روشن است که عمر این واژه بیش از ۲۵۰ سال نیست. با این حال در طول این عمرِ نه‌چندان بلند، #معناها و #دلالت‌های بسیاری به خود گرفته است و در #تضاد با مفاهیم گوناگونی به کار رفته‌است؛ علاوه براین، #تداعیهای_اخلاقی رنگارنگی داشته است.

🔹#کتاب:
«راه ناهموار تمدن/ هفت مقاله درباره‌ی تمدن»
بخشی از مقدمه‌ی گردآورنده کتاب، ص 7؛
انتشارات ترجمان علو انسانی.

ا-----------------------------ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

‍ ⭕️مراد از معنا و مفهوم تمدن چیست و آیا پدیده‌ای به اسم تمدن‌سازی اساساً امری دست‌یافتنی و ساختنی است؟

#گفت‌وگو
#تمدن_و_تمدن‌سازی
#کتاب_راه_ناهموار_تمدن

🔻گفت‌وگو با #محمد_ملاحسینی مؤلف کتابِ "راه ناهموار تمدن":

🔸مراد از معنا و مفهوم تمدن چیست و آیا پدیده‌ای به اسم تمدن‌سازی اساساً امری دست‌یافتنی و ساختنی است؟
از قرار معلوم این سوالی است که هر بحثی دربارۀ #تمدن ناگزیر از آن شروع می‌شود. اینکه تعریف تمدن چیست. تعاریف بسیاری از این واژه ارائه شده است و همین که هنوز توافق عمومی‌ای دربارۀ معنی این واژه وجود ندارد، نشان می‌دهد که تمدن، در مقام یک مفهوم #فکری و #نظری، دارای ابهام‌های جدی است. اگر کمی اغراق کنم، باید بگویم واقعاً معلوم نیست تمدن چیست، مرزها و محدوده‌های آن کجاست، یا تمایز آن با مفاهیم کلان دیگری مثل #فرهنگ، #امت یا #ملت دقیقاً چیست.

🔸در برابر این وضعیت، می‌شود دو مسیر متفاوت را پیش گرفت. رویکرد اول آن است که بکوشیم به تعریفِ خودمان از تمدن برسیم. یعنی یا یکی از #تعریف‌های_موجود را بپذیریم و بر اساس آن جلو برویم یا در مرتبۀ بالاتر، #تعاریف_قدیمی را نقد کنیم و خودمان تعریف تازه‌ای ارائه دهیم که منظورمان از این مفهوم را آنطور که مراد ماست نشان دهد.

🔸مسیر دوم این است که دست از تلاش برای تعریف تمدن برداریم و برویم ببینیم که از مطالعۀ #تاریخی و #تطبیقی حرف‌هایی که دربارۀ تمدن زده شده است، چه چیزهایی می‌شود فهمید. این شبیه مسیری است که #ماکس_وبر در جامعه‌شناسی دین پیش می‌گیرد. وبر می‌گوید به جای اینکه قبل از شروع تحقیق‌مان بیاییم یک تعریف بی‌نقص و کامل و انتزاعی از دین بسازیم و بعد این شابلون را برداریم و با آن رفتار مردم را قضاوت کنیم که آیا دینی است یا غیردینی، بهتر است بدونِ اینکه تعریفی نهایی از دین داشته باشیم، برویم ببینیم آدم‌ها به چه چیزی دین می‌گویند و چه رفتارهایی را دینی می‌شمارند. به عبارت دیگر، رفتن به سراغ واقعیت، بدون آنکه تعریفی را پیشاپیش برگزیده باشیم.

🔸رویکرد من در تدوین کتاب #راه_ناهموار_تمدن، بیشتر ملهم از این مسیر دوم بوده است. بنابراین تلاش کرده‌ام مخصوصاً در انتخاب چندتا از مقاله‌های این مجموعه، سراغ محققانی بروم که سیر تاریخی شکل‌گیری افکار و نظریات را حول مفهوم تمدن کاویده‌اند. با در پیش گرفتن این #رویکرد_تاریخی، فرصتی برای خوانندگان و محققان فراهم می‌شود تا پیش از اینکه خودشان در گود مبارزه برای موافقت یا مخالفت با تعریفی از #تمدن و #تمدن‌سازی بیفتند، ببینند تعاریف دیگران از این واژه، و استفاده‌هایشان از آن، در چه بسترهایی و به چه منظورهایی رخ داده است.

🔸تا آنجا که دیده‌ام، این رویکرد در دیگر آثار فارسی دربارۀ تمدن بسیار مورد #غفلت واقع شده است. یعنی محققان ما تمدن را به‌مثابۀ یک واژۀ «#بی‌تاریخ» به کار گرفته‌اند و توجه نکرده‌اند که به صرفِ استفاده از این واژه شما وارد میدان مناسبات تاریخی‌ای می‌شوید که چه بخواهید و چه نخواهید تبعات و تأثیرات خود را بر مسیر شما خواهد گذاشت.

🔹ادامه مطلب در لینک زیر:
www.mehrnews.com/news/4345960/