پرنیان خیال (ادبی اجتماعی):
کتابفروشی بدون فروشنده!
روی میز نوشته شده:
مطالعه کنندگان دزدی نمیکنند و دزدها مطالعه نمیکنند!

#انگلیس

#انگلیس دشمن قسم خورده ایران

❎صحبت های غم انگیز موبد دکتر اردشیر خورشیدیان از قحطی بزرگ #ایران در سال ۱۲۹۶_۱۲۹۸
و کشته شدن ۱۴ میلیون از هم میهنانمان

🔰ما ایرانیان کجای دنیا ایستاده ایم؟

✍ #احسان_محمدی

🔰 نادانی در ندانستن نیست در مقاومت مقابل #دانستن است. در مطلق انگاشتن دانسته هاست.

هر وقت و هرجا احساس کردیم به دانستن بیشتر نیاز نداریم یا در مقابل یک مطلب آموزنده و متفاوت مقاومت کردیم به نادانی لبخند زده ایم.

🔰دلایل ناکامی ما در سه نکته خلاصه می شود:

1⃣ بی کفایتی مدیران و تصمیم گیران
2⃣ توطئه دشمنان
3⃣ نادانی، طمع ورزی و چاپلوسی بخش بزرگی از مردم

🔻حتماً همین لحظه عده‌ای خیز برداشته اند که بگویند نه! ما بهترین، باهوش ترین، فداکارترین و بی نظیرترین مردم جهان هستیم.

🥇 یک بار برای همیشه به این توهم خاتمه بدهیم. کجا و در چه تاریخی مسابقه میان ملت ها برگزار شده که ما همه مدال های #ترین ها را یکجا برده‌ایم؟!

🎖ژاپن و آمریکا و آلمان و فرانسه و ... که دنیا را فتح کرده‌اند چندم شده اند؟! تا کی دل خوشیم به این لالایی فریبنده که به ما می گوید دست به تنظیمات تان نزنید شما بهترین هستید! کار و تلاش نکنید شما باهوش ترین هستید و ....

🔰 باید هر روز تمرین کنیم که یادمان نرود ما مردمی معمولی در دنیا هستیم.

برای پیشرفت باید توهم ها و اغراق ها را کنار بگذاریم.

🔰 ما مردمی هستیم مثل دیگر مردم دنیا، کمی بهتر، کمی بدتر. در برهه هایی فوق العاده ایم، در لحظه هایی ناامید کننده. برای بهتر شدن باید این نکته را عمیقاً باور کنیم.

🔰 _ آقا ما تاریخ چند هزارساله داریم این یعنی بهتریم!

#یونان باستان به مراتب از ایران باستان روی تاریخ اثر عمیق تری گذاشت. سقراط، افلاطون، ارسطو، تالس، فیثاغورس، اقلیدس، بقراط و ... در فلسفه و سیاست و طب و هنر و ریاضی و ... شاهکار آفرینش بودند.

اما یونان چند سال پیش به درجه ای از فلاکت رسید که برای بقا حتی برخی پیشنهاد دادند قسمتی از خاکش را به کشور همسایه بفروشد!

#مصر هم تمدنی شگفت انگیز دارد اما این روزها گرفتار چند دستگی سیاسی، فساد اقتصادی و تنش های قومی شده است و اوضاعی رقت انگیز را بعد از یک انقلاب تجربه می کند.

🔰 گذشته گرایی با گذشته پرستی تفاوت دارد. «داشتم داشتم، حساب نیست، دارم دارم حسابه»! افتخار به گذشته و تاریخ باشکوه برای خوشبختی کفایت نمی کند.

🔰 باید بپذیریم که روزگار خوبی را نمی گذرانیم، نگاهی به گله و شکایت های پیرامون مان بیندازیم، این همه #زباله در خیابان و دریا و بیابان را شب ها که ما خواب هستیم #ترامپ می آورد و می ریزد؟

🔰 این همه قتل و عام جاده ای نتیجه مداخله #اسرائیل است؟ این تلاطم بازار و بی نظمی اقتصادی و دلال مسلکی کار #عربستان است؟

آن آقایی که دیروز در اتوبان پیش چشم من بطری شیشه ای دلستر را از ماشین بیرون پرت کرد و هزار تکه شد و نزدیک بود سرنشینان چند ماشین را به کُشتن بدهد #داماد_صدام بود؟

🔰 نخست وزیر #انگلیس هر سال نوروز می آید و برای یک جوجه کباب و یک چای آتشی هکتارها جنگل چند هزارساله را آتش می زند؟

🔰 کار دشمن، دشمنی است. مدیران و تصمیم گیران کشور هم که عموماً از میان خودمان انتخاب یا انتصاب می شوند ناکارآمد و ناتوان هستند. نتیجه می شود همین نارضایتی عمومی.

🔰 باور کنیم که باید تعارف و تحسین های اغراق آمیز را کنار بگذاریم و بپذیریم جماعتی در این کشور زندگی می کنند که نه تنها نادان هستند بلکه در مقابل دانستن جانانه مقاومت می کنند. تلاش کنیم در این دسته قرار نگیریم.

🔰 این نوشتار در پی #خودزنی و سرقت اعتماد به نفس ملی نیست، بلکه یک یادآوری به خودمان است که باید دست از اغراق های معمول برداریم و با واقعیت های پیرامون مان مثل یک بیماری روبرو شویم.

انکار و حاشا کردن بیماری نتیجه ای به مراتب دردناک تر از درمان دارد...

🔰 برای نجات این سرزمین لازم است به مردم بهتری تبدیل شویم. اما چون بهتر شدن کار دشواری است، ترجیح می دهیم دل خوش باشیم به مدال هایی که خودمان به گردن خودمان آویخته ایم و لالایی؛ بهترین و باهوش ترین و ....
🖋

نکاتی درباره این عکس:

🔹حیف است اول از همه چهره خندان این کارگران را ندید.
🔹سرکارگر #سیک است و از اهالی #هندوستان که در زمان عکس مستعمره #انگلیس بوده، سیک دینی است که در قرن پانزدهم میلادی در پنجاب هند پدید آمد، تلفیقی است از #اسلام و #هندو که نه هندوها آنرا قبول داشتند و نه مسلمانها، با ورود استعمارگران به پنجاب، درگیری شدیدی بیان آنها و سیک ها در گرفت که شکست با سیک ها بود اما کمی بعد به دلیل رفتار خوب انگلیسی ها ،آنها که از مسلمان و هندو آزرده بودند به نیروهای وفادار به انگلیسی ها تبدیل شدند. آموزش نظامی از واجبات دینی سیک هاست، در نماد آنها، شمشیر وجود دارد و پسوند پر کاربرد در نامشان #سینک است که معنای شیر دارد،نام #جبار_سینک هم که حتمن در خاطر مبارکتان مانده! سیک‌ها در هنگام اکتشافات نفت باانگلیسی‌ها به #ایران آمدند و در سرتاسر #جنوب پراکنده شدند.آنها در #آبادان معبد خود را داشتند و محله ای که #سیک_لین خوانده میشد. تا پایان جنگ جهانی دوم تعداد زیادی سیک در جنوب ایران زندگی میکردند.
🔹#گچ_کوراغلی در بیست کیلومتری #گچساران کنونی ست و به #بابا_محمد و #گچساران_قدیم هم مشهور است. کوراغلی نام یکی از بزرگان تیره #وندا از ایل #قشقایی است و انتساب آن به کوراغلی افسانه ای اشتباهست. اما در مورد واژه #گچ توضیحی لازمست و آن اینکه در منطقه به تپه‌ها و ماهورهای بزرگ گچی،اصطلاحن گچ میگویند مانند #گچ_پوکک، #گچ_بابا_کلان ، #پاگچ یا #گچ_عوض! قدیمیترین سندی که من راجع به این عنوان دیده ام کتاب #ظفرنامه_تیموری اثر #شرف_الدین_یزدی ست که در مسیر عبور #امیر_تیمور از #بهبهان به سمت #شولستان از #گچ_هوس نامبرده که باید همان گچ عوض کنونی باشد، شهرستان کنونی هم به دلیل همین گچها، گچساران نامگذاری شده است.
🔹تاریخ عکس ۱۹۰۹ میلادی آمده که برابر با ۱۲۸۸ است اما سابقه اکتشاف نفت در گچساران را باید در چندسال قبل از این تاریخ یافت. آنگونه که #نصر_احمدی در کتاب #مورفولوژی_کرانه_گمنام و به نقل از #یادداشتهای_ناکس_دارسی موجود در کتابخانه سلطنتی #وین آورده، جستجوی نفت در گچساران توسط انگلیسی ها، قبل از #نفت_شهر و #مسجد_سلیمان بوده اما به نتیجه نرسیده است تا اینکه سالها بعد گچساران مجددن مورد اکتشاف قرار گرفته و در سال ۱۳۱۸ بهره برداری از چاه های آن آغاز شده است.
🔹گچ کوراغلی در مرز ایلیاتی میان #باوی ها و قشقایی ها قرار دارد، اقتدار باوی ها در منطقه #کهگیلویه از زمان زندیه آغاز شد و با کشته شدن #الله_کرم_خان_باشتی در دوران #محمدشاه_قاجار از قدرت ها آنها کاسته شد، ضعف باوی‌ها در کهگیلویه همزمان با قدرت گرفتن و توسعه قلمرو قشقایی هاست، نمیدانم گچ کوراغلی از چه زمانی به قلمرو قشقایی اضافه شده اما در تاریخ عکس قطعن متعلق به آنها بوده است. در این سالها #اسد_خان_باشتی سرپرست ایل باوی بوده اما ظاهرن مناسبات خوبی با #شرکت_نفت نداشته است. پاره‌ای روایات محلی که درستی آن بر من روشن نیست، از احتمال دست داشتن انگلیسی ها در قتل اسد خان حکایت میکنند.
🔹اما نکته آخر را باید چون نکته اول در عکس یافت.قطعن تعدادی از این کارگرها اهالی بومی منطقه اند امروزه قشقایی ها با کلاهشان که معروف به #کلاه_دوگوشی ست شناخته میشوند که کلاهی زیبا و کاربردی ست، در فضای لجام گسیخته مجازی،عده ای برای این کلاه زیبا سابقه ای هزاران ساله میتراشند!!! در حالی که سابقه این کلاه به سالهای دهه بیست خورشیدی و به خواستاری #ناصر_خان_قشقایی میرسد. در این عکس و همچنین عکسهای قبل از دهه بیست از جمله عکسهای #صولت_الدوله_قشقایی هیچ خبری از کلاه دو گوشی نیست و جالب آنکه ظاهرن این کلاه در ابتدا مورد استقبال #بویراحمدی‌ها هم قرار گرفته اما به دلیلی که فرصت مناسب عرض خواهد شد، بزرگان ایل در عدم استفاده از آن هم قسم شده اند!!

🔹در پایان آنگونه که در زیر عکس نوشته شده منبع آن آرشیو شرکت #بریتیش_پترولیم است، اما استخراج آن توسط پژوهشگر تاریخ نفت، #حسن_خادمی_رامهرمزی صورت گرفته و من هم آنرا از کانال تاریخ و ادبیات نفت به اشتراک گذاشته ام.
۹۷/۰۲/۱۰
#مهدی_خادمیان_زیدونی

‍ ‍ 🔴 استعمار خلیج فارس توسط هلند، و مبارزه میرمهنا دلاور ایرانی با آنان
♦ قسمت دوم

🔹اشغال هرمز در سال ۱۵۰۷ میلادی... در زمان سلطنت #شاه_اسماعیل_صفوی رخ داد. در این زمان ایران نه تنها گرفتار

جنگهای داخلی و خارجی بود، بلکه نیروی دریایی قدرتمندی برای مقابله با آنها نداشت... (۱)

🔹پرتغالی ها با کشف راههای تجاری دریایی جدید، منافع سرشاری را نصیب خود کردند.... در دوران متقدم صفویه، پادشاهان صفویه به علل گوناگون، از جمله مسائل و مشکلات ناشی از رقابتها و چالشها با امپراطوری عثمانی، جنگهای متعدد با آن کشور و نیز مسائل داخلی از قبیل آشوبها و شورشهای مناطق مختلف و تنشهای موجود در درون خاندان سلطنتی، فرصت کافی و نیز قوای کافی برای توجه به امور خلیج فارس نداشتند، و در این دوره #پرتغال حاکم بلامنازع خلیج فارس بود و حکام محلی آنجا مثل ملوک هرمز، تحت تابعیت پرتغالیها بودند.... در دوره میانی تاریخ صفویه، که توام با ظهور و سلطنت #شاه_عباس_کبیر است، بی توجه ایرانیان، جای خود را به توجه اساسی به خلیج فارس میدهد، و شاه عباس تلاش گسترده ای را برای احیای قدرت و تسلط ایران در خلیج فارس به کار میبرد... شاه عباس پس از موفقیت در برخورد با همسایه غربی خود، عثمانی و برقراری آرامش نسبی در مرزهای کشور و یکپارچگی امور داخلی، در پی اعمال حاکمیت ایران بر جزایر جنوبی برآمد. این به معنی رویارویی با پرتغالیها تلقی میشد، که سالیان دراز خلیج فارس را به صورت انحصاری در اختیار گرفته بودند. فراهم آمدن مقدمات بیرون راندن پرتغالیها از خلیج فارس و نواحی تحت حاکمیت ایران، دولت #اسپانیا را بر آن داشت که دست به تلاشی برای انصراف پادشاه ایران از این تصمیم بزند. تلاشهای دولت اسپانیا البته مورد موافقت پرتغالیهای مستقر در خاور نبود، چرا که آنان از حاکمیت اسپانیا بر پرتغال ناراضی بودند، به همین سبب با فرستادگان دولت اسپانیا به سوی دربار ایران همراهی چندانی نداشتند، که نمونه آن را باید در معطلی سه ساله #دن_گارسیادسیلوا_فیگوئرا در هند جستجو نمود. دن گارسیا دسیلوا فیگوئروا، #سفیر_اسپانیا به ایران، در سفرنامه خود می آورد:

" رفتار نابخردانه ماموران پرتغالی مستقر در هرمز با بومیان، به ویژه برخوردهای آنان با اعتقادات مذهبی، و از جمله خراب کردن مسجد متعلق به مسلمانان در اثر زیان کاری و هوس بازی چند تن از وزیران، سبب رنجش اهالی و حملات آنان به پایگاههای پرتغالی گردیده است ".(۲)

🔹در سال ۱۰۳۰ قمری (۱۶۲۰ میلادی)، شاه عباس بدلیل ضعف ناوگان دریایی کشور در مواجه با پرتغالیها، با بستن توافقنامه ای، حمایت #انگلیس را در این جنگ با خود همراه ساخت و این #اتحاد ایران و انگلیس، منجر به سقوط هرمز و #اخراج پرتغالی ها از آن گردید. البته از بندهای این توافق، پرداخت نیمی از هزینه های جنگی توسط ایران به انگلیس و تقسیم غنایم جنگ و همچنین تعلق پنجاه درصد از درآمدهای گمرکی #بندر_گمبرون یا #بندرعباس به آنان میباشد، که منجر به نفوذ و اعتبار دو چندان انگلیسیها به عنـوان یکی از بازیگران مهم عرصه سیاسی- اقتصادی خلیج فارس گردید.(۳)

🔹... در سال ۱۶۲۳ میلادی، پرچم استعمار پرتغال از فراز قلعه هرمز به پایین کشیده شد. یک مثال از رفتار استعماری پرتغالیها با ایرانیها در امور تجاری خلیج فارس را به نقل از " #شاردن" اینگونه است که:

" به آنها، بازرگانان، اجازه رفتن به هندوستان و خرید کالاهای ارزانتر را نمیدادند، بلکه آنها را مجبور مینمودند که از کالاهای آنها در انبار هرمز خریداری بکنند ".(۴)

🔹در سال ۱۶۰۲ میلادی، بنا به دستور دولت #هلند، شرکتهای مختلفی که برای تجارت با #هند_شرقی تاسیس شده بودند، با هم ادغام شدند و #کمپانی_هندشرقی_هلند را تاسیس کردند.... هدف اصلی از تشکیل #کمپانی_هندشرقی_هلند، در درجه اول رقابت با #کمپانی_هندشرقی_انگلیس بود... هلندی ها برای‌ نخستین‌ بار در سال‌ ۱۶۲۳ میلادی (۱۰۳۳ قمری) از طریق‌ جزیره قشم‌ و گمبرون‌ (بندرعباس‌) وارد ایران‌ شدند. در آن‌ هنگام‌ شاه عباس اول‌ بر ایران‌ حکومت‌ میکرد. بهانه ورود آنان‌ به‌ خلیج‌ فارس و شرکت‌ در تجارت‌ با ایران‌، آن‌ بود که‌ هنگام‌ زد و خورد کشتی های‌ انگلستان‌ و پرتغال‌، به‌ یاری‌ انگلستان‌ برخاسته‌ بودند...


🔸منابع:

۱. خلیج فارس، نوشته سرآرنولد ویلسون، ترجمه محمد سعیدی، تهران، ۱۳۶۶، انتشارات علمی فرهنگی، ص۱۲۵-۱۲۷.
۲. سفرنامه فیگوئرا، ترجمه غلامرضا سعیدی، تهران، نشر نو، ۱۳۶۳.
۳. سفرنامه پیسترو دلاواله، ترجمه محمود بهروزی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، ۱۳۸۰، نشر قطره، صفحات۹۱۲-۹۱۳.
۴. سیاحت نامه شاردن، ژان شاردن، جلد اول، ترجمه محمد عباسی، چاپ اول، تهران، امیرکبیر، ۱۳۴۵، ص۳۳۷.