تقویت نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ در بند چهاردهم چرخش هایِ #تحول_آفرین چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت «تقویت نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی به جای حاکمیتی و تصدی گری»، بیان شده است. شهر به عنوان یک «پدیده اجتماعی» و «محدوده سرزمینی» محل معاشرت و زندگی گروه گسترده ای از مردم است که در کنار یکدیگر برای «ارزش آفرینی» و «توسعه، پیشرفت و رفاه حداکثری» تلاش می کنند. در این بین شهرداری ها برای ایجاد هماهنگی بین عناصر شهری و مدیریت فرایندهای مترتب بر آن به وجود آمده و نقش تأثیرگذاری در کیفیت زندگی مردم ایفا می کنند.
 
✅ نباید این امر را فراموش کرد که با وجود بهره مندی از امکانات فراوان، منابع گسترده و قدرت حاکمیتی بالای مدیریت شهری، کماکان مالک شهر آحاد جامعه و مردم هستند که باید قدرت انتخاب داشته و سهم و نقش اساسی در چگونگی اداره ی شهرها اختیار نمایند. شاید قانون تلاش کرده بخشی از این مهم را با برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی شهر و سپردن امور به منتخبان و نمایندگان مردم پوشش دهد اما هنوز تا تحقق مطلوب این مفهوم فاصله بسیاری داریم. در این راستا #شورای_ششم در چشم انداز مدیریت خود بر آن است با چرخش تحول آفرین در «برنامه ها، روندها و فرایندها» نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی خود را جانشین روند جاری «حاکمیتی و تصدی گری» نماید.
 
✅ البته این مهم چون حرکتی راهبردی محسوب می گردد در زمان طولانی تری رخ خواهد داد و نیازمند بسترها و زیرساخت های خاصی است. این که مدیریت شهری بخواهد در دیوان سالاری و قانون گذاری خود تغییر اساسی ایجاد کرده و نقش تسهیل گری و حمایتی برای فعالیت های مردم ایفا نماید حاوی پیام مناسبی برای ارباب رجوع سازمانی و دریافت کنندگان خدمات مدیریت شهری است. البته این رویکرد ادعای بزرگی است که عملیاتی نمودن آن عزمی جدی و رویکردی جهادی مطالبه می نماید. #مدیریت_شهری قبلاً در برخی امور همچون ورزش همگانی، مقابله با کرونا، برگزاری مناسبت ها و مراسم های گسترده عمومی این گونه نقش آفرینی را داشته است اما قطعاً کافی نیست و باید به عرصه های وسیع تری این رویکرد تعمیم یابد.
 
✅ واقعیت آن است که بسیاری از مراجعه کنندگان ابرسازمان شهرداری در کلان شهرها از کیفیت خدمات آن ها راضی نیستند. شاید بخش عمده ای از این نارضایتی به خاطر خلأ قانونی و یا تصدی گری و حاکمیت مدیران شهری در اموری باشد که در واقع به مردم تعلق داشته و شهرداری باید در آن تنها وظیفه نظارتی و ممانعت از نقض حقوق شهری و یا #شهروندان را عهده دار باشد. اگر قرار است شهروند پویا و مشارکت جو داشته باشیم باید در مسیر فعالیت های عمومی مانع زدایی کنیم و از هر گونه خدمتی که در راستای توسعه شهر صورت می پذیرد استقبال و پشتیبانی نماییم.
 
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه ۳ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۱۱
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ آنچه برای شهروندان مهم است
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ شاید برای #شهروندان خیلی فرق نکند چه گروه یا جریان سیاسی سر کار هستند و به اصطلاح قدرت را در اختیار دارند برای آن ها مهم است که کارشان اصولی، منطبق بر قانون، در اسرع وقت، به بهترین شکل و با کمترین هزینه صورت پذیرد. اکنون انجام امور اداری شهروندان در شهرداری ها خصوصاً در کلان شهرها بدون دغدغه و به تعبیر عامیانه تر بدون مصیبت های فرسایشی بروکراسی ادارات از نگاه خیلی از آن ها تقریباً بعید به نظر می رسد و از همین جهت میزان نارضایتی دریافت کنندگان خدمات شهرداری ها به نسبت سایر سازمان های دولتی و عمومی در کشور بالاتر است.
 
✅ هر چند این فراوانی بعضاً به دلیل تنوع و تکثر خدمات شهرداری ها است و یا این که سر و کار مردم با این نهاد بیشتر از سازمان های دیگر است و به همین جهت مشکلات و کاستی های آن بیشتر به چشم می آید ولی این واقعیت هم قابل انکار نیست که هنوز کیفیت بخش قابل توجهی از روند اداری و فرایندهای جاری در سیستم مدیریت شهری تا رسیدن به نقطه استاندارد و مطلوب فاصله زیادی دارد. در چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت ویژگی های «یکپارچه، روان، دسترس پذیر و کرامت محور» در بند #کالبد_شهری عنوان گردیده است. اگر قرار است این مهم در عمل تحقق یابد هوشمند سازی فرایندها و روند رفع نیاز مردم در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون قوانین دست و پاگیر ضرورت دارد.
 
✅ هر شهروندی که احساس نارضایتی داشته باشد حتی اگر این احساس از لحاظ جنبه بیرونی به جا و منطقی هم نباشد در فرایند اداره شهر اهمیت دارد و باید بدان پرداخته شود. چون اصولاً فلسفه شکل گیری سازمان های عمومی چیزی جز خدمت حداکثری به مردم و ایجاد رفاه و آرامش برای آن ها نیست پس موضوع رضایتمندی آن ها فارغ از سایر مسائل نیز اصالت و اهمیت دارد. علاوه بر مواردی که از حیث اصلاح و بهبود «تقنین، رویکرد، ساختار، راهبرد و اجرا» در سیستم #مدیریت_شهری جهت روان سازی و کرامت محوری ارائه خدمات به شهروندان باید مورد توجه قرار گیرد مقوله فرهنگ سازمانی و نگرش آحاد کارکنان در این مقوله نیز مهم است.
 
✅ گاهی به خاطر سختی کار و ماهیت شبانه روزی #خدمات_شهری امور فرسایشی می گردد و ناخودآگاه این امر از سوی ارائه کننده خدمات به دریافت کننده خدمات انتقال می یابد و نتیجه آن سبب ایجاد خلل در روند خدمت رسانی و به دنبال آن بروز نارضایتی می گردد. تازه گردانی روحی و جسمی کارکنان ابرسازمان شهرداری از طریق بکارگیری اصول علمی، آموزشی و رفاهی به صورت مستقیم در کیفیت خدمت رسانی اثرگذار است.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۲۶
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12279/336770


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

چند بار سراغ مردم رفته ایم؟
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ چند بار سراغ شهروندان رفته ایم و از آن ها پرسیده ایم که نیاز شما چیست؟ چه چیزی برایتان اهمیت بیشتری دارد؟ به نظر شما چه خدماتی باید در اولویت فعالیت های شهرداری قرار گیرد؟ و... واقعیت آن است که بعد از شکل گیری شوراهای اسلامی و نقش آفرینی شان در اداره شهر، با توجه به اینکه #مدیران_شهری مستقیم یا غیرمستقیم بر اساس رأی مردم سرکار آمده اند شاید سعی کرده باشند کمابیش به مردم مراجعه کنند و در نشست ها و محافل عمومی از شهروندان سخن بگویند ولی واقعیت آن است که در عمل کمتر نظرات مردم در اداره شهر نقش داشته است.

✅ این امر بخاطر دو مسأله مهم ایجاد می گردد:

▪️اول اینکه در برخی موارد این باور یا ذهنیت به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه وجود دارد که ما به عنوان #متولیان_شهر نیاز و اولویت مردم را بهتر از خود آن ها تشخیص می دهیم و

▪️دوم اینکه مکانیزم یا سیستم عملیاتی کارا برای مراجعه به مردم و جلب نظرات آن ها وجود نداشته است. در این راستا چند راهکار وجود دارد که می تواند نقش آفرینی #شهروندان به عنوان «شهرو ند پویا» را بیشتر و همان رویکردی که از دیرباز با عنوان «شهر ما خانه ما» وجود داشته است را دوباره رونق بخشد:

1⃣ روابط عمومی ها باید غیر از مقولات مربوط به اطلاع رسانی، #تبلیغات_شهری و تشریفات سازمانی برای مواردی همچون «افکار سنجی و نظر سنجی علمی، هدفمند، دقیق و مستمر» برنامه و طرح داشته باشند. و رویکرد تعاملی شهرداری را تقویت نمایند.

2⃣ مرکز پژوهش های شورا می تواند با اتخاذ رویکرد «اداره تعاملی شهر» در فرایندهای پژوهشی و اقدامات تصمیم ساز خود زمینه قانون گذاری در توسعه مشارکت های اجتماعی، اقتصادی و #سرمایه_گذاری مردم را فراهم نماید.

3⃣ سامانه مردمی ۱۳۷ علاوه بر دریافت، پیگیری و رسیدگی به شکایت های مردمی باید برای دریافت نظرات آنها جهت تشخیص اولویت ها و خواسته هایشان برنامه عملیاتی #طراحی کند.

4⃣ باید ضمن طراحی مجدد وظایف و نحوه ارتباط شورایاری ها و شوراهای اجتماعی محلات یا هرگونه اجتماع مردم نهاد دیگری که در #مدیریت_شهر نقش دارد زمینه اثرگذاری مردم در اداره شهر را گسترش داد.

سخن پایانی این که #مدیریت_شهری همواره باید خودش را مخاطب این سئوال قرار دهد که «چند بار سراغ مردم رفته ایم؟ و نظرات آن ها را در تصمیمات خود ترتیب اثر داده ایم؟» پاسخ عملی و منطقی به این پرسش هم می تواند میزان مشارکت و نقش آفرینی شهروندان را نشان دهد و هم می تواند عامل مهمی برای اندازه گیری میزان رضات آن ها محسوب شود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۲۸

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12287/336947


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ فرسایشی و فرمایشی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری همواره در معرض دو آسیب جدی قرار دارد: اول «فرسایشی شدن فعالیت ها، خدمات و فرایندها» و دوم «فرمایشی شدن اصول شهروند مداری و رعایت مصالح، اولویت ها و نیازهای مردم». البته این آسیب ها بیشتر مواقع به صورت ناخودآگاه در دوران مختلف مدیریت شهری رخ می دهد که شاید بخشی از آن بنا به دلایلی مانند؛

✅ «پیچیدگی و تنوع خدمات، شبانه روزی بودن وظایف و مسئولیت ها، ذینفعان و ذیربطان فراوان و متشکل از گروه های مختلف، مورد قضاوت قرار گرفتن همیشگی و ...» طبیعی باشد. برای امان ماندن #مدیران_شهر از آسیب های ذکر شده در نظر گرفتن چند واژه کلیدی برگرفته از «چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» در رویکردها و فرایندها ضرورت داد:

1⃣ تازه گردانی:

همانند سیستم یک خودرو که همواره نیازمند تعویض روغن و معاینه فنی منظم، سوخت گیری به موقع و با کیفیت و در مسیرهای طولانی راننده جانشین است #سیستم_مدیریت نیز باید همواره بر کلیه عناصر، روندها، نیروی انسانی و فرایندهای خود نظارت دقیق داشته باشد و با تازه گردانی سامانه ها از فرسودگی و گرفتاری در چرخه عادت جلوگیری نماید.

2⃣ تاب آوری و پایداری:

با توجه به سختی کار و #پیچیدگی_خدمات شهرداری ها این ابر سازمان خصوصاً در کلان شهرها باید از ویژگی «تاب آوری و پایداری سازمانی و انسانی» با رعایت اصول «انعطاف پذیری، انطاق پذیری عالمانه، شناسایی مستمر آسیب های سیستم، تحلیل محیطی، آینده پژوهی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی» بهره مند باشد.

3⃣ تأثیرگذاری در سطح ملی و جهانی:

سیستمی که #اثرگذاری_اجتماعی را به عنوان خصلت ویژه خود نهادینه کرده باشد هیچگاه دچار آسیب های فرسایشی و فرمایشی نمی گردد. زیرا برای نقش آفرینی در جریان ها باید هم خود را به روز نگه دارد و هم در ارتباط با مردم به عنوان صاحبان اصلی نهادهای عمومی دارای روحی شاداب و کالبدی «آباد، متوازن و زیست پذیر» باشد.

4⃣ دانش بنیان و مولد:

جریان های مولد و #دانش_بنیان به دلیل بهبود مستمر و دوام پیشرفت از دو آسیب ذکر شده فاصله دارند. «شهر هوشمند» و «شهروند آگاه» بنیان اصلی این امر هستند که باید در مراکز مطالعاتی و قانون گذاری مدیریت شهری برای تحقق آن اهتمام لازم صورت پذیرد.

✅ سخن پایانی این که استفاده از روش ها و گروه های مختلف برای رسیدن به اهداف تعیین شده، قوانین به روز و مطابق با نیازها، نرم افزارهای مدرن، مشارکت افکار تازه و جوان، ایده های جدید، سامانه ارتباطی پیشرفته و ...  در ارتباط با نحوه ارائه خدمات و تعامل با #شهروندان اهمیت فراوانی دارد که می تواند از بروز آسیب های مورد اشاره جلوگیری نماید.


🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۳۲

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12304/337316

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حس خوب تعلق شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ محیط زندگی انسان از #ابعاد_اجتماعی و کالبدی تشکیل شده است و انسان ها مکان های پیرامون خود را خلق می کنند. یکی از مهم ترین شاخصه های ارتباط انسان با محیط، احساس «تعلق مکانی» و «تأثیرات فضایی(محیطی)» است که در راستای تداوم حضور انسان در مکان و تلاش برای توسعه و آبادانی آن نقش تعیین کننده ای دارد. محیط علاوه بر عناصر کالبدی شامل معانی و پیام هایی است که مردم بر اساس توقعات و انگیزه های خود آن را رمز گشایی می کنند. این حس کلی که پس از ادراک و قضاوت نسبت به محیط در فرد به وجود می آید، «حس تعلق مکان» می باشد. شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و همواره یکی از مباحث مورد توجه مدیریت شهری «احساس تعلق شهروندان» است.

✅ #احساس_تعلق یکی از دستاوردهای مهم برای اداره شهر محسوب می شود زیرا به صورت مستقیم بر عواملی همچون مشارکت، امیدواری، شادی و نشاط عمومی، پرداخت حقوق و عوارض شهری، همگرایی، رفاه و آبادانی و توسعه شهر اثر می گذارد. این حس به گونه ای به پیوند فرد با مکان (محیط) منجر می شود که انسان خود را جزئی از مکان می داند، به حضور در آن جا افتخار می کند، نسبت به پیشرفت آن احساس مسئولیت می کند، با عناصر آن پیوند، تعامل و هم افزایی ایجاد می نماید و بر اساس تجربه های خود از نشانه ها، آداب، معانی، عملکردها، شخصیت، تاریخچه و نقشی برای مکان در ذهن خود تصویر می سازد.

✅ «حس تعلق شهری» به عنوان عامل مؤثر پیوند #شهروندان با شهرها (قرارگاه های مکانی) تعریف می شود، همان جایی که آحاد جامعه تمایل دارند در آن سکونت کنند، جزیی از آن به حساب آیند و در آنجا احساس راحتی و امنیت داشته باشند. این موارد به علاوه ی خلق فضای شهری مؤثر، کارآمد و پویا به صورتی که با نیازهای اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، فیزیکی، اقتصادی و ... مردم جامعه هماهنگ باشد، همواره دغدغه کار بسیاری از برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است که به عنوان جزیی از #سرمایه_اجتماعی شهر از آن یاد می شود.

✅ بر اساس #چشم_انداز جهان شهر برکت و کرامت؛

▪️بعد «کالبد شهری» با مفاهیم «یکپارچه، روان، متصل، دسترس پذیر و کرامت محور»،

▪️بعد «محیط زیست شهری» با مفاهیم «پاکیزه، سالم، سازگار با زیست بوم، تاب آور و پایدار» و

▪️بعد «مدیریت شهری» با مفاهیم «آینده نگر، گفتمانی، مردمی، علمی، هوشمند، قانون مدار، فساد ستیز و جهادی»

نقش مهمی در خلق و توسعه تعلق شهروندان دارند. تعلق شهروندان تضمین کننده دوام شهرها و پیش نیاز قوام آن ها است که با وجود ماهیت انتزاعی نقش بسیار مهم با اثرات واقعی و غیر قابل انکار در مسیر پیشرفت شهرها دارد.
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ جهان شهر مهربانی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ «جهان شهر مهربانی» یکی از موضوعات بسیار مهمی است که ذیل بند «هویت شهری» در سند «چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» عنوان گردیده است. #کلان_شهرها با چالش های خاصی از قبیل؛ ترافیک سنگین، آلودگی های شدید زیست محیطی، زندگی ماشینی و مکانیکی، جمعیت فراوان و مسائلی همچون حاشیه نشینی، شلوغی، روزمرگی و مشغله فراوان ساکنان آن مواجه هستند.

✅ حال در این شرایط بهره مندی از شاخص اخلاقی و رفتاری «مهربانی» و استقرار آن در روندها و مناسبات فی مابین عناصر شهر و روح حاکم بر سایر پدیده های آن چالش بسیار سختی پیش روی #مدیریت_شهری قرار می دهد. البته باید توجه داشت که مهربانی همچون روحی در کالبد مکانیکی شهر دمیده می شود و به آن رونق، شادمانی، امید و نشاط می بخشد.

✅ وقتی عنوان مهربانی به شهری اطلاق می گردد با خود چند پیام و مفهوم را در قالب #ارتباطات زیر به همراه دارد:

1⃣ رابطه مردم با مردم:

در #شهر_مهربانی ساکنان شهر با یکدیگر رابطه ای همراه با احترام، شفقت و از سر دلسوزی و همیاری دارند. حقوق یکدیگر را مراعات می کنند، حسن رفتار دارند و به اصول اخلاقی، مهمان نوازی و همسایه داری پایبند هستند.
 
2⃣ رابطه مدیریت شهری با مردم:

در شهر مهربانی رابطه مدیریت شهری با مردم بر مبنای صداقت، شفافیت و احترام متقابل است. شهرداری و شهروندان ضمن عمل به وظایف خویش حقوق یکدیگر را پرداخت می کنند و تصمیمات #مدیران_شهری با در نظر داشتن مصالح و منافع مردم و بر اساس اصول خدمت صادقانه و عالمانه تعریف گردیده است.

3⃣ رابطه با محیط:

در جهان شهر مهربانی «محیط زیست شهری» باید مورد توجه جدی همه عناصر شامل مدیران و #شهروندان قرار گیرد. این موضوع در چند زمینه شامل: «سالم سازی حداکثری فضای فیزیکی، جلوگیری از آلودگی هوا در حد امکان، توسعه و نگهداری فضای سبز و در نظر داشتن حقوق حیوانات و پرندگان» بیشتر مورد نظر می باشد.

4⃣ رابطه کالبد شهری با مردم:

کالبد شهر مهربانی با رعایت مصالح و نیازهای کلیه شهروندان و ساکنان آن طراحی و تزئین شده است. به صورتی که هنرمندان، ورزشکاران، اصناف، صنایع، معلولین، اقشار کم برخوردار و ... می توانند با سهولت از #خدمات_شهری بهره مند باشند.

✅ تحقق #چشم_انداز «جهان شهر مهربانی» زمانی معنا می یابد که «عدالت توزیعی خدمات» در تمامی عرصه های شهر جاری باشد، مردم در معنا و عمل به عنوان شریکِ مدیران در اداره شهر انگاشته شوند، روحیه همیاری، هم افزایی و مشارکت همگانی بر مبنای تعهد ایجاد شده باشد و واژگان دلسوزی، مصلحت اندیشی و عقلانیت بستر اصلی روندهای «شهر، شهروند و شهرداری» قرار گیرد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا
🔻یکشنبه ۱۴ آذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۴۶


https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12369/338590

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بازتعریف فضای شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ #شهرها مجموعه ای از عناصر به هم پیوسته و ناپیوسته اند که در معماری هرکدام ماهیتی خاص و مستقل دارند که به آن عنصر معماری گویند. (مانند خانه، مدرسه، سینما و ...) این عناصر ویژگی هایی به شرح زیر دارند:

1⃣ استقلال هویتی و شخصیتی: 

هر #عنصر_معماری خصوصیتی مستقل و هویتی خاص با ویژگی های انحصاری دارد.

2⃣ قابلیت ایجاد یک مجموعه بهم پیوسته: 

عناصر #معماری_شهری در عین استقلال شخصیتی، قابلیت پیوستگی و ایفای نقش در یک مجموعه بزرگتر را نیز دارند.

3⃣ فضای شهری: 

برای ارتباط این عناصر بهم به یا یک فضای خاص دارای حد و مرز مشخص نیاز (با عنوان شهر) داریم.

4⃣ هنر طراحی شهری: 

طراحی فرم و معنا برای هریک از این عناصر باید صورت پذیرد و در نهایت اتصال آنها توسط هنر #طراحی_شهری، صورت می پذیرد.

✅ «فضاي شهري» از تلفيق #روابط_اجتماعي در بستر کالبدي، در زمينه معنايي و در راستاي عملکردهاي مورد نياز گروهی از انسان ها عینیت می یابد. فضای شهری در بستری تاریخی، علاوه بر دارا بودن همه عملکردهای متعارف (که در سایر محیط‌‌های شهری نیز عهده‌دار است)، ‌باید نقش خاص خود را در سطحی بالاتر و چند وجهی منطبق با ویژگی‌های یک بافت تاریخیِ دارای هویت ایفا نماید. بر این اساس در یک نگاه کلی فضای شهری پدیده ای سازمان یافته متشکل از دو مورد به شرح زیر است:
 
1⃣ اطلاعاتي که در صورت های مختلف فرم، عملکرد و معنا تجلي مي يابد.

2⃣ بستر شکل گيري و ارتقا زندگي اجتماعي يک جامعه که بيانگر فرهنگ و شيوه شهرنشيني يک تمدن مي باشد.
 
✅ فضای شهری از جمله مباحثی است که به دلیل اثرگذاری همه جانبۀ مطالعات آن بر ساخت، طراحی و شکل گیری #فضاهای_شهری و تاثیر کلیه موراد مرتبط با مباحث کالبدی و تجسمی ماهیت فرارشته ای دارد. فضاي شهري صرفاً عرصه میدان داری مدل ها و نظريه هاي اقتصادي و نظام هاي پولي و مالی نيست، بلکه مکان و هویت معنایی ویژه براي جريان يافتن زندگي روزمره و بستري مناسب براي تجارب متنوع و خلق خاطرات ماندگار برای شهر و #شهروندان است. متأسفانه در شهرهای ما اول ساختمان ها بنا می شوند و بعد آنچه باقی ماند فضای شهری محسوب می گردد.

✅ به بیان دیگر آن چه در شهرهای امروز ما وجود دارد نه #فضای_شهری که «فضاهایی خالي» محصول کنار هم قرار گرفتن بناها و تکه هايي باقي مانده از توده هايي هستند که کمتر معنا و مفهومي را به ذهن متبادر مي کنند. دورافتادگي فرهنگي، فاصله از اصول علمي و آکادميک ، دوری از پيشينه ارزشمند فضاها، کيفيت نازل زيبائي شناسی، توسعه شهري بدون در نظر داشتن جايگاه ويژه فضاي شهري در #زندگي_اجتماعي و تبعات منفي آن بر روحيه شهر و ... مسائلي هستند که معرف وضع موجود محسوب می شوند. در صورتي که محيط شهري فضايي مادي است با ابعاد اجتماعي و روان شناختي که باید همه این موارد در معماری شهری مورد توجه قرار گیرد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۷۷
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12497/341424
 
 #تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ جامعه پذیری شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ جامعه‌شناسان، روان‌شناسان اجتماعی و مردم‌شناسان از اصطلاحی به نامه «جامعه پذیری» یا «اجتماعی شدن» استفاده می کنند. این مفهوم به روندی گفته می‌شود که در آن شخص در طول حیات خویش هنجارها، قواعد و ارزش‌های جامعه خویش را یاد می‌گیرد و رفتار اجتماعی اش را بر اساس آن تنظیم می نماید. به عبارتی؛ آماده شدن فرد توسط جامعه برای بر عهده گرفتن نقش‌ها را جامعه‌پذیری می‌گویند. اگر فردی #جامعه_پذیر نشود، جامعه ازطریق روش های کنترل اجتماعی سعی در انطباق او با ارزش ها، آداب و عقاید می کند و رفتارش را هدایت می نماید.

✅ #جامعه_شهری به عنوان سکونتگاه گروه زیادی از مردم به دنبال ارائه سبک خاصی از زندگی است که هم مورد قبول گروه قابل توجهی از جمعیت شهری باشد و هم با مبانی اخلاقی و ارزشی در سطح عالی هماهنگی داشته باشد. این فرایند در دو سطح قابل طرح است:

▪️سطح اول برای #شهروندان و ساکنان دائمی شهرها است که باید خود را با قوانین اجتماع شهری وفق داده و اصول آن را رعایت نمایند. و

▪️سطح دوم مربوط به مجموعه ی مسافران، گردشگران و یا زائرانی است که به تبع موقعیت هر شهر به آن مراجعه می نمایند و نقش مهمان با حضور موقت دارند. #مدیریت_شهری باید از طریق ساختاردهی منظم و مداوم رفتار شهروندان باعث همسو سازی و سازگاری نگرش ها، ارزش ها و رفتار های فردی با ارزش ها، هنجارها و رفتارهای مطلوب شهروندی گردد.

✅ #جامعه_پذیری_شهری زمانی در معنای واقعی خود صورت می پذیرد که در آن قوانین، ارزش ها و استاندارها با «در نظر داشتن نیازهای عمومی و طبیعی انسان»، «بر محور عدالت اجتماعی»، «بر اساس آموزه های متعالی اسلامی، ایرانی و اخلاقی» ، «توجه به همه شهروندان» و به صورت «منعطف و به دور از تعصبات کاذب» تنظیم شده باشد. برای تحقق این امر فرهنگ و رسانه باید دربست در خدمت جامعه و رشد و بالندگی آن باشد تا شهروندان با دریافت «خدمات فرهنگی» مناسب «رفتار اجتماعی» مطلوب ارائه دهند.  

✅ امروزه با توجه به اثرگذاری شگرف رسانه و تلاش جامعه جهانی برای یکپارچه سازی، مقوله جامعه پذیری و استانداردهای اخلاقی و رفتاری جوامع محلی با چالش های فراوانی مواجه شده است. خصوصاً آن جا که به یادآوریم #جهانی_شدن به صورت ارادی یا غیر اداری به دنبال از بین بردن خرده فرهنگ ها و آداب اجتماعی ملت هاست. پس در این شرایط اگر قرار است جامعه شهری بر باورها و ارزش های مورد پسند خود استوار بماند و آن ها را حفظ کند باید فرایند جامعه پذیری و اصول مترتب بر آن را فرایندی پیچده دانسته و برای تحقق آن سطح بالاتری از مبانی نظری و رفتاری را پیش بینی نماید. اگر موارد مذکور را بپذیریم دیگر آموزش های شهروندی در سطحی که اکنون وجود دارد پاسخگوی نیازهای اجتماعی نیست و باید برای آن طرحی نو پیش بینی نمود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۸۶


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ رسم شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ مثل هر پدیده ی انسانی دیگر «شهروندی» هم راه و رسمی دارد. مگر می شود بخش عظیمی از انسان ها شهرنشین باشند و شهرها به صورت گسترده و قابل توجهی بر کیفیت زندگی انسان ها اثرگذار باشند اما از قواعد و راه و رسم خاصی برخوردار نباشند. آن چه به عنوان قواعد #شهروندی عمومی محسوب می شود و در همه نقاط جهان مرسوم است در جای خود مهم و قابل توجه است و بخشی که در چارچوب منش و روش شهروند ایرانی و #مسلمان مطرح می گردد نیز باید مد نظر قرار گیرد.
 
✅ #رسم_شهروندی مجموعه ای از قواعد و آداب نوشته شده یا نانوشته است که باید هم توسط شهروندان دانسته و در عمل بدان پرداخته شود و هم توسط مدیریت شهری به رسمیت شناخته شده و نسبت به آموزش آن برای گروه های مختلف سنی اقدام گردد. مسائلی همچون سلامت عمومی، بهره گیری از ترافیک و حمل و نقل عمومی، احترام به حقوق سایر انسان ها، پرداخت عوارض و حقوق #مدیریت_شهری، انجام وظایف و تکالیف شهروندی، مشارکت در اداره شهر، توسعه و نگهداری فضای سبز و بوستان ها، احساس تعلق به شهر، آگاهی از حقوق شهروندی و ... مجموعه واژگانی است که «رسم شهروندی» را پدید آورده و در سراسر دنیا نیز قابل قبول است.
 
✅ علاوه بر این موارد واژگانی همچون همسایه داری، خوشرویی با مردم، آراستگی ظاهری، عدم مزاحمت برای دیگر #شهروندان، مدارا کردن با شهروندان، کمک رسانی به همنوعان، رعایت بیت المال، حفط محیط زیست و حقوق حیوانات و فضای سبز و ... مواردی هستند که در شریعت ما بسیار توصیه شده است و باید نسبت به تحقق آن احساس مسئولیت نماییم. مبنایی ترین ویژگی شهر و جامعۀ اسلامی در «مسئولیت مشترک اجتماعی» ظهور و بروز می یابد. این مسئولیت مشترک از کوچک ترین #نهاد_اجتماعی یعنی «خانواده» آغاز می‌شود و نسبت به همسایه، کسبه، شهر و ... تسری می یابد.
 
✅ طبق آموزه‌های شریعت یک #شهروند در جامعۀ اسلامی و زندگی مدنی خود باید نسبت به آنچه در شهر و محیط زندگی اش اتفاق می‌ افتد، شامل رخدادها و مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه احساس تکلیف نماید و در  سطح توان و امکانات خود در رفع این‌گونه مشکلات و کاستی‌ها کوشا باشد و به دیگران یاری رساند. البته رسم شهروندی فرایندی یک طرفه نیست و بخش مهمی از آن به مدیریت شهری برمی گردد که امکانات لازم برای تحقق این امر مهم را فراهم نماید و ضمن حفظ احترام و #حقوق_شهروندان آموزش های عمومی و ضروری جهت ترویج راه و رسم شهروندی را در جامعه فراهم آورد و آن ها را در معنای حقیقی کلمه در اداره شهر شریک نماید.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۷ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۱


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بی حسی محیطی شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ یکی از دستاوردهای مهم #مدیریت_شهری توسعه یافته بهره مندی از شهروندان فعال و مشارکت جو است. شهروندانی که به اتفاقات شهر حساس هستند، نسبت به آن دغدغه دارند و در زمینه های مورد نیاز فعالانه مشارکت می نمایند. کنش و واکنشی شهرنشینان نسبت به محیط شهری و اتفاقات پیرامون آن در دو دسته فعال و غیرفعال طبقه بندی می شود.

✅ معمولاً در #مطالعات_شهری آن میزان که به دسته فعال پرداخته می شود در مورد واکنش های غیرفعال و شهروندان دارای این شاخصه (به دلیل نامحسوس وخنثی بودن) توجه صورت نمی پذیرد. این در حالی است که اساسی ترین اصل شکوفایی و رونق شهرها مشارکت آحاد شهروندان در مسائل، فرایندها و موضوعات شهری است.

✅ نحوه تعامل شهروندان با مدیران، مشارکت فعالانه شهروندان، اعتماد و احترام دوسویه و شفافیت در ارائه اطلاعات از جمله معیارهای یک حکمروایی خوب است که در نهایت پیشرفت و شکوفایی شهرها را به دنبال دارد. در مطالعات روانشناسی و #رفتارشناسی محیطی پدیده انفعال مخاطب که اغلب ناشی از ناآگاهی، بی توجهی، بی تفاوتی و عدم حساسیت نسبت به وجوه محیط و اتفاقات پیرامون آن است به «بی حسی محیطی» و یا «کرختی» تعبیر می شود.

✅ بی حسی محیطی، همواره به دلیل ناآگاهی مخاطب ایجاد نمی گردد بلکه در بسیاری موارد ممکن است افراد به محیط و محرکه های نامطلوب آن آگاه بوده اما #قدرت_کنترل و ایجاد تغییرات مورد نیاز در آن را نداشته باشند. در مواجهه با پدیده بی حسی محیطی دو دسته راهکار ارائه می شود:

▪️دسته اول از منظر #روانشناسی محیطی راهکارهای مقابله با کرختی و مشکلات ناشی از آن را بررسی می کند و راه حل هایی ارائه می دهد که مخاطب را هدف قرار می دهند تا از راه های مختلف آموزشی و تبلیغاتی جهت تحریک آگاهی و حساسیت آن ها به محیط بپردازد.

▪️دسته دوم راه حال هایی است که متوجه متخصصان از جمله معماران، پژوهشگران محیطی و ... هستند که برانگیزانندگی عوامل محیط را تقویت کرده و از خنثی بودن آن جلوگیری می نمایند. به تعبیر ساده تر برای پیشگیری از #بی_حسی_محیطی شهروندان سه گانه عملیاتی مدیریت شهری، شهروندان و محیط (شهر) مورد توجه قرار می گیرد:

1⃣ مدیریت شهری:

#شهرداری باید به شهروندان احترام بگذارد، حقوق و مصالح آن ها را در نظر بگیرد و زمینه های آگاهی بخشی و مشارکت همه جانبه شهروندان را فراهم سازد.

2⃣ محیط:

محیط شهری باید برای شهروندان برانگیزاننده باشد. برانگیزانندگی در سلامت و پاکیزگی زیستی، نمادها و المان های شهری، معماری اصیل و فاخر و #یکپارچگی، روانی و دسترس پذیری ایجاد می شود.

3⃣ شهروندان:

افزایش آگاهی های عمومی شهروندان در ارتباط با مسائل شهری و ایجاد حس تعلق و تعهد در آن ها نسبت به #محیط_شهری نقطه مقابل بی حسی شهروندی قرار دارد.

✅ شهر متعلق به همه #شهروندان است. لذا بی حسی محیطی شهروندان به معنای محروم ماندن از استعدادها، قابلیت ها، افکار و توانایی های آن ها در اداره شهر خواهد بود که منجر به از دست رفتن فرصت های توسعه شهری می گردد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۳
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar