✍ شاخص‌های سرمایه اجتماعی مرتبط با بحران و عوامل مؤثر بر آن

#بحران
#مدیریت_بحران
#سرمایه_اجتماعی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

ریشه های اعتماد اجتماعی به مدیریت شهری
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری و به معنای خاص شوراهای شهر و شهرداری ها به عنوان یکی از سازمان های اجتماعی بزرگ و اثرگذار، زمانی می توانند از موفقیت بیشتری برخوردار باشند که اعتماد شهروندان را به عنوان #سرمایه_اجتماعی و معنوی، کسب و از آن در مسیر اهداف سازمانی و توسعه شهری استفاده کنند.

▪️بررسی جوامع نشان می دهد که توجه به «اعتماد اجتماعی» ایده تازه‌ای نیست، بلکه یک جریان فکری در طول قرن های متمادی است که تا امروز ادامه داشته و توسعه یافته است.جامعه در عصر فرامدرن از ویژگی ‏های خاصی مانند آمیزه ‏گرایی، شدت وابستگی متقابل، گستردگی و تنوع جوامع، تزاید نقش ‏ها، تمایز اجتماعی، بسط نظام انتخاب، پیچیدگی نهادها و افزایش ابهام، ناشناختگی و تقویت گمنامی و غریبه بودن دربرابر محیط اجتماعی، توجه به اعتماد اجتماعی و نقش آن در #حیات_اجتماعی برخوردار است که مجموع این ویژگی ها مفهوم اعتماد اجتماعی و شیوه حصول آن را بسیار پیچیده کرده است.

▪️علاوه بر این در اداره شهرها شاهد رشد نوعی جهت‏ گیری فرهنگ ‏گرایانه در بستر جامعه هستیم که در خود نوعی چرخش از مفاهیم سخت(مانند عرصه های فنی و خدماتی) به مفاهیم نرم(مانند اعتماد و مشارکت اجتماعی) را به همراه دارد. بر همین اساس در دو دهه گذشته شاهد موج جدیدی از مباحث مربوط به اعتماد و اثرات آن در نظام مدیریت شهری هستیم.

✅ #اعتماد_اجتماعی برای مدیریت شهری از راه های متفاوتی حاصل می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از:

1⃣ اخلاق عمومی:

به لحاظ مفهومی ، تحقق انتظارات مثبتی است که جامعه از #مدیران_شهری دارد که در اصولی همچون رعایت تقوای اجتماعی، سلامت مالی و اداری، صداقت و شفافیت در گفتار و عمل و عمل به وعده ها تحقق می یابد.

2⃣ پاسخ گویی:

پاسخ گویی، پیش نیاز #نظم_اجتماعی است. زمانی که مدیران شهری با مردم ارتباط مستقیم داشته باشند و برای عملکرد و تصمیم هایشان، خود را دربرابر مردم پاسخگو بدانند، اعتماد به طرز درخورتوجهی افزایش خواهد یافت.

3⃣ عدالت توزیعی و کیفیت خدمات:

توجه به زیرساخت ها و توسعه خدمات زیربنایی، ارتقای سطح #زندگی_شهری در مناطق محروم، افزایش کیفی و بهره مندی از توزیع عادلانه خدمات در سطح شهر از مهم ترین عوامل اعتماد اجتماعی به مدیریت شهری است.

4⃣ هم سویی:

اگر اهداف و رویکردهای مدیریت شهری با نیازها و #مطالبات_شهروندان همسو باشد، سبب افزایش اعتماد اجتماعی می شود.

✅ سخن آخر اینکه اعتماد با ارزش‏ های فرامادی پیوند دارد، به گونه ‏ای که #کیفیت_زندگی ارتباط مستحکمی با اعتماد تعمیم یافته دارد. همچنین اعتماد یکی از عناصر صلاحیت و کفایت مدنی و پیش ‏نیاز برای مشارکت اجتماعی است که می تواند سرمایه مهمی برای توسعه و ارتقای عملکرد مدیریت شهری باشد.
 

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۰، شماره ۳۴۷۳

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12060/332212


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حس خوب تعلق شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ محیط زندگی انسان از #ابعاد_اجتماعی و کالبدی تشکیل شده است و انسان ها مکان های پیرامون خود را خلق می کنند. یکی از مهم ترین شاخصه های ارتباط انسان با محیط، احساس «تعلق مکانی» و «تأثیرات فضایی(محیطی)» است که در راستای تداوم حضور انسان در مکان و تلاش برای توسعه و آبادانی آن نقش تعیین کننده ای دارد. محیط علاوه بر عناصر کالبدی شامل معانی و پیام هایی است که مردم بر اساس توقعات و انگیزه های خود آن را رمز گشایی می کنند. این حس کلی که پس از ادراک و قضاوت نسبت به محیط در فرد به وجود می آید، «حس تعلق مکان» می باشد. شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و همواره یکی از مباحث مورد توجه مدیریت شهری «احساس تعلق شهروندان» است.

✅ #احساس_تعلق یکی از دستاوردهای مهم برای اداره شهر محسوب می شود زیرا به صورت مستقیم بر عواملی همچون مشارکت، امیدواری، شادی و نشاط عمومی، پرداخت حقوق و عوارض شهری، همگرایی، رفاه و آبادانی و توسعه شهر اثر می گذارد. این حس به گونه ای به پیوند فرد با مکان (محیط) منجر می شود که انسان خود را جزئی از مکان می داند، به حضور در آن جا افتخار می کند، نسبت به پیشرفت آن احساس مسئولیت می کند، با عناصر آن پیوند، تعامل و هم افزایی ایجاد می نماید و بر اساس تجربه های خود از نشانه ها، آداب، معانی، عملکردها، شخصیت، تاریخچه و نقشی برای مکان در ذهن خود تصویر می سازد.

✅ «حس تعلق شهری» به عنوان عامل مؤثر پیوند #شهروندان با شهرها (قرارگاه های مکانی) تعریف می شود، همان جایی که آحاد جامعه تمایل دارند در آن سکونت کنند، جزیی از آن به حساب آیند و در آنجا احساس راحتی و امنیت داشته باشند. این موارد به علاوه ی خلق فضای شهری مؤثر، کارآمد و پویا به صورتی که با نیازهای اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، فیزیکی، اقتصادی و ... مردم جامعه هماهنگ باشد، همواره دغدغه کار بسیاری از برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است که به عنوان جزیی از #سرمایه_اجتماعی شهر از آن یاد می شود.

✅ بر اساس #چشم_انداز جهان شهر برکت و کرامت؛

▪️بعد «کالبد شهری» با مفاهیم «یکپارچه، روان، متصل، دسترس پذیر و کرامت محور»،

▪️بعد «محیط زیست شهری» با مفاهیم «پاکیزه، سالم، سازگار با زیست بوم، تاب آور و پایدار» و

▪️بعد «مدیریت شهری» با مفاهیم «آینده نگر، گفتمانی، مردمی، علمی، هوشمند، قانون مدار، فساد ستیز و جهادی»

نقش مهمی در خلق و توسعه تعلق شهروندان دارند. تعلق شهروندان تضمین کننده دوام شهرها و پیش نیاز قوام آن ها است که با وجود ماهیت انتزاعی نقش بسیار مهم با اثرات واقعی و غیر قابل انکار در مسیر پیشرفت شهرها دارد.
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

مدل مفهومی ارتباط سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن با پایدار شهری

✍ #دکتر_غلامرضا_خوش_فر


#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایداری_شهری
#مدیریت_شهری
#سرمایه_اجتماعی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ سرمایه اجتماعی و پایداری شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ در بند #دیپلماسی_شهری چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت یکی از مواردی که دستیابی به آن در بازآرایی و بازطراحی شهری مورد توجه قرار گرفته ترسیم جایگاه شهر به عنوان «مقوم سرمایه اجتماعی» است. در عصر حاضر نظام های مطالعات شهری و شهرنشینی صرفاً معطوف به کالبد زیستی شهر نیست. بلکه علاوه بر پردازش کالبدی و بررسی کمیت های مادی آن، از جهت کیفیت های ارزشی و اخلاقی نیز مورد توجه قرار می گیرد. شهر همچون ارگانیسیمی است که از دو جهت «کالبدی و زیستی» و «فرهنگی و اجتماعی» هر روز پیچیده تر می شود و به نقطه آرمانی خود یعنی تقویت ساختارهای همبستگی اجتماعی و همچنین به انتظام و ساختارهای فضای شهری نزدیک تر می گردد.

✅ بر همین اساس سرمایه اجتماعی یکی از عوامل بسیار مهم و اثرگذار برای پایداری سکونت گاه ها در ابعاد:

▪️کلان (جامعه)،
▪️میانه (بنگاه ها و مؤسسات) و
▪️خرد (خانوارها و افراد)

محسوب می شود که شهرها نیز به عنوان یکی از سکونتگاه های بسیار مهم بشری از این قاعده مستثنا نیستند. سرمایه اجتماعی از پیش شرط ها و پیش نیازهای اساسی توسعه شهری است که عناصرتشکیل دهنده ای همچون «اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، آگاهی اجتماعی، درجه معنویت» دارد.

✅ سرمایه اجتماعی از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر اثرگذاری بر مقولات توسعه و پیشرفت #پایداری_شهری را نیز سبب می شود. به بیان دیگر پایداری شهری به دنبال تأمین رفاه نسبی، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه محقق می شود. که این ها همه از اثرات سرمایه اجتماعی است. پایداری مستلزم رعایت عدالت اجتماعی و توجه متوازن به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ به‌گونه‌ای که نیروی انسانی را به مسیر توسعه‌ خوشبین و امیدوار سازد. سرمایه اجتماعی چهار هدف عمده زیر را دنبال می کند:

1⃣ حفظ سرمایه اقتصادی:

در این هدف واحد تحلیل «افراد در رقابت طبقاتی» هستند و سرمایه اجتماعی منابعی تعریف می شود که امکان دسترسی به #منافع_گروهی را فراهم می کند.

2⃣ حفظ سرمایه انسانی:

در این هدف واحد تحلیل «افراد در خانواده، شبکه ها و زمینه اجتماعی» هستند. سرمایه اجتماعی در این بند جنبه هایی از #ساخت_اجتماعی است که حفظ و توسعه ارزش وجودی انسان را دنبال می کند.

3⃣ حفظ اقتصاد و دموکراسی مؤثر و کارا:

واحد تحلیل این هدف «مناطق کشور هستند» و #سرمایه_اجتماعی شامل اعتماد، هنجارها وشبکه های مشارکتی است که باعث تسهیل تعاون برای کسب منافع متقابل می گردد.

4⃣ کارایی اقتصاد:

واحد تحلیل این هدف «افراد» هستند و سرمایه اجتماعی شامل آگاهی و توجه به امور سیاسی و اجتماعی، اعتماد و #مشارکت می باشد.

✅ #مدیریت_شهری وظیفه دارد برای توسعه و پایداری شهر سرمایه اجتماعی را در ابعاد مختلف توسعه بخشد. در یک نگاه متعالی شهر، شهروندان و شهرداری سرمایه اجتماعی یکدیگر محسوب می شوند به صورتی که شهرداری در خدمت شهروندان است و با مشارکت آن ها زمینه پیشرفت شهر را فراهم می آورد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۱۴ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۷۲

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ مدل سرمایه اجتماعی سازمان ها

✅ #سرمایه_اجتماعی سازمانی منبع ناشی از ویژگیهای روابط اجتماعی درون سازمان است و از طریق جهت گیری اهداف جمعی و اعتماد مشترک سطوح اعضا شناخته می شود, و دو جزء دارد:

1⃣ امکان مشارکت
2⃣ اعتماد.

✅ یکی از روش های ایجاد سرمایه اجتماعی سازمانی گردآوردن گروههای غیررسمی کارکنان برای #مشارکت در دانش و مهارت است. سرمایه اجتماعی سازمان (Social capital) عملکرد اثربخش گروه‌های اجتماعی از طریق روابط بین فردی، احساس هویت، ادراک، هنجارها و ارزش‌های مشتریک می‌باشد.

✅ این سرمایه سازمانی در نهایت به اعتماد، هماهنگی و تعامل سازنده در برابر تعارض سازمانی مخرب منجر خواهد شد. سرمایه اجتماعی بخشی از #ساختار_اجتماعی است که به کنشگر اجازه می­دهد به منافع خود دست یابد.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ کاربست مدل معادلات ساختاری در تبیین همبستگی امنیت عمومی و سرمایه اجتماعی

✅ سرمایه اجتماعی، ماده خامی از #جامعه_مدنی است که از تعامل روزمره مردم به دست می‌آید. این گونه از سرمایه مستقیماً قابل مشاهده و اندازه‌گیری نیست اما مظاهر و پیامدهای آن قابل اندازه‌گیری هستند.

✅ سرمایه اجتماعی گنجینه‌ای از منابع و شبکه‌ها را برای تسهیل مشارکت سیاسی فراهم می‌کند. زمانی که سرمایه اجتماعی به آسانی در دسترس باشد، بدون توجه به نوع اجتماع، می‌توان صف‌های #مشارکت_سیاسی (یعنی آموزش، اشتغال، مهارت‌های مدنی و غیره) را برهم زد.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#سرمایه_اجتماعی
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ برایم فرقی نمی کند
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ «برایم فرقی نمی کند، هر طور که راحتی، دیگه مهم نیست، تفاوتی ندارد، هر جور دلت می خواهد و...» هر یک از این جمله ها یا شبه جمله ها یا مواردی شبیه آن ها که حال و هوای «بی تفاوتی» دارد در واقع یک زنگ خطر و هشداری جدی برای ما در مناسبات و #مراودات_اجتماعی با افراد مختلف است.

✅ #سرمایه_اجتماعی و مجموعه ی دوستان و عزیزان انسان همواره ثروت ارزشمندی هستند که می توانند در بزنگاه های زندگی حال آدم را خوب کنند و دلش را گرم. به شدت به جمله یا مثل معروف «هزار دوست کم است و یک دشمن بسیار» اعتقاد دارم و حس می کنم باید بیش از هر چیز دیگری در زندگی از افرادی که پیرامون ما هستند یا به نوعی ربط یا اتصالی به ما دارند مراقبت کنیم. مراقبت کردن یعنی این که احترام آن ها را نگه داریم،

✅ در مواقعی که نیازی دارند در حد توانایی خویش کمک حال آن ها باشیم و در #مهربانی و محبت کردن به دیگران بی ریا و خالص و به دور از تنگ نظری رفتار کنیم. چه زیبا و لذت بخش است در حالی که خودت خبر نداری دوست یا عزیزی برایت دعا کند، حال خوب تو را از خدا بخواهد یا خاطرات شیرینی که با تو داشته است را در ذهن مرور کند و احساس بهتری داشته باشد.

✅ آدمی می تواند همچون درخت باشد که سرسبز، فرح بخش و زیبا است، هوای پیرامون خود را مطبوع می کند، دیگران زیر سایه ی پرمهرش آرام و قرار می یابند و به اطرافیانش جان می بخشد. هر ارتباطی در هر سطحی که قرار دارد نیاز به #مراقبت، اصلاح و بهبود دارد تا همواره طراوت، تازگی و اثربخشی مطلوب خود را حفظ و انسان را در مسیر زندگی اجتماعی سالم تر یاری نماید.

✅ پس به گونه ای رفتار نکنیم که آدم های #زندگی ما به نقطه ای از بی تفاوتی یا بی علاقگی برسند و بودن یا نبودن ما برایشان فرقی نکند یا این که حتی «دوری و دوستی» را ترجیح دهند. در آموزه های اخلاقی همواره بر این موضوع تأکید می شود که رفتار و گفتار آدمی در اجتماع باید به گونه ای باشد که حس و حال خوب را به دیگران منتقل نماید و باعث ایجاد شادمانی، امید و دلخوشی مردم شود.

✅ وزن و وقار آدمی با غرور، تکبر، #فخرفروشی یا با نخوت در زمین راه رفتن بالا نمی رود بلکه به تعبیر امام رضا علیه السلام «دوستی با مردم نیمی از خرد است». پس چه می شود عده ای با رفتارهای نامناسب ارتباط صمیمانه، محترمانه و مهربانانه خود با دیگران را خدشه دار می کنند و سبب ایجاد بی تفاوتی یا حس رهاسازی در آن ها می شوند؟

✅ این دنیا آغشته با محدودیت ها، محرومیت ها، رنج ها، غم ها و دردها است. «هنر زندگی کردن» یعنی این که آدمی فراگیرد با وجود همه ی این موارد برای خودش سطح قابل قبولی از #آرامش و مطلوبیت را ایجاد نماید و در کنار همه ی مشکلات احتمالی که با آن دست و پنجه نرم می کند تا جایی که امکان دارد حالش خوب باشد. یکی از مواردی که در این مسیر بدون شک می تواند اثرات شگرفی داشته باشد برقراری حس دوستی و تعلق با مردم است.

✅ البته قاعدتاً سطح افراد با هم فرق می کند. به عنوان مثال خانواده، همسایه، همکار، دوست، فامیل، آشنا و ... هر کدام در یک سطح و جایگاه خاصی قرار دارند که به نسبت اهمیت باید در معاشرت اجتماعی بدان توجه و از آن #مراقبت کرد. سه واژه «احترام، کمک و محبت» در همه ی آن ها به صورت ثابت قرار دارد که باید در هر سطحی به اندازه اهمیتی که دارد مورد توجه قرار گیرد.

🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻سه شنبه ۱۴ شهریور ۱۴۰۲، شماره ۹۷۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar