یکی از زیباترین آثار تاریخی #اصفهان مدرسه #چهارباغ یا مدرسه #سلطانی یا مدرسه #مادرشاه، در ضلع شرقی خیابان چهارباغ بنای باشکوه و نفیسی است که می توان آن را آخرین بنای مهم و با عظمتی دانست که در عصر #صفویان در اصفهان ساخته شد.
این مدرسه که «#مدرسه _سلطانی» و «#مدرسه _مادر شاه» و «#مدرسه _امام صادق (علیه السلام)» نیز نامیده می شده در زمان سلطنت شاه سلطان حسین آخرین حکمران سلسله صفوی احداث گردید. تاریخ شروع عمارت 1116 هجری قمری و سال اتمام آن 1126 هجری قمری است.
هیچ یک از آثار تاریخی موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ، (کلکسیون کاشیکاری ایران) جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبه های خود قرار نداده است. این مطلب را نوشته ها و خاطرات آنان تأیید می کند. بطوریکه برخی از آنها مدرسه را با عبارتی همچون سحر آمیز، #جذاب و دلپذیر توصیف کرده اند.
از جمله این سیاحان: #اوژن فلاندن، #دیولافوا، #کنت دوگوبینو هستند که مدرسه چهارباغ را شاهکار مسلم #معماری دوران #صفوی ویکی از برترین آثار تاریخی اصفهان به حساب آورده اند.

این مدرسه را مدرسه‌ی #سلطان می‌نامند چرا که در زمان شاه سلطان #حسین ساخته شده است. از آنجایی که این مدرسه در خیابان چهارباغ قرار دارد به آن مدرسه‌ی چهارباغ می‌گویند و چون #مادر شاه سلطان حسین چند #کاروانسرا و #بازار و نهاد اقتصادی را #وقف این مدرسه کرده است، گاه این مدرسه را با نام مدرسه‌ی #مادر شاه می‌خوانند.

مدرسه‌ی چهارباغ، چهار #ایوان دارد. نمای خارجی عمارت شامل یک سردر بلند و باشکوه و هفده #طاق نمای دو طبقه‌ی آجری در اطراف آن است. #کاشی‌های ریز و ظریف، #مقرنس‌های پر نقش و نگار و خطوط مختلف، سر در ساختمان و ورودی بنا را به زیبایی هر چه تمام‌تر زینت داده‌اند.



………………………
@drhadiansarii

مسجد #جامع ورامین یا مسجد #جمعهٔ ورامین

مسجدی مربوط به دورهٔ #ایلخانی و یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های شهر #ورامین است. ساخت مسجد در دورهٔ #سلطان محمد خدابنده آغاز و در دورهٔ پسرش، ابوسعید بهادرخان در ۷۲۲ هجری به پایان رسید.
نقشهٔ بنا مستطیلی به ابعاد حدود ۶۶ متر در ۴۳ متر است. مسجد امروزه به شکل تقریباً کامل در میان میدانی شهری قرار دارد. نقشهٔ منظم و چهارگوشی دارد و بنای دیگری به آن متصل نیست. در سه جدارهٔ خارجی نماسازی وجود دارد ولی در جبههٔ جنوبی-قبلی نماسازی ندارد. نقشهٔ این مسجد چهارایوانی است و شامل سردر در شمال، شبستان در جنوب، رواق در شرق و غرب است.
محمدکریم #پیرنیا این بنا را در دسته‌بندی خود در سبک معماری آذری قرار می‌دهد. سردر مسجد بلند و کشیده به‌سان دیگر بناهای ایلخانی است و کاشی کاری معرق دارد. و طبق یافته‌های باستانشناسی احتمالاً #حوض و آب انباری در جلوی ورودی مسجد قرار داشته‌اند. گنبدخانهٔ مسجد اتاقی مربعی شکل به ابعاد ۱۰/۵ در ۱۰/۵ متر است که به کمک فیل‌پوشها به هشت ضلعی، سپس شانزده‌ضلعی و نهایتاً به #گنبد ختم می‌شود. گنبد و بدنهٔ گنبدخانه با آجر و گچ تزئین شده‌است. پیرنیا معتقد است گنبد دو پوسته بوده و پوستهٔ رویی از بین رفته و فقط پوستهٔ زیرین (آهیانه) باقی مانده‌است. #رواق شرقی که یک ردیف رواق است .
نیز مدخلی به بیرون دارد که در قیاس با سردر اصلی، مدخلی فرعی محسوب می‌شود. رواق غربی اما هیچ مدخلی ندارد و از دو ردیف ستون تشکیل شده‌است. این رواق پیشتر کاملاً تخریب شده بوده‌است و در مرمت بنا دوباره ساخته شده‌است.

در سدهٔ ششم، #خاندان ابوسعد ورامینی مسجد جامعی در ورامین ساختند ولی بنای فعلی در سال ۷۲۲ به دستور #عزالدین قوهدی ساخته شد. به نظر می‌رسد به علت حادثه‌ای دچار خرابی شد و در سدهٔ نهم، امیر یوسف خواجه دستور #مرمت بنا را داد. پس از آن به مدت ۵۰۰ سال در بنا ساخت و سازی نشد. به طوری که ژان #دیولافوا که در دورهٔ قاجار مسجد را دیده دربارهٔ آن نوشته است که کسی در آن #نماز نمی‌خواند و «فرنگی‌های کافر» می‌توانند آزادانه آن را تماشا کنند. این مسجد در سال ۱۳۱۰ شمسی در ایران ثبت ملی شد و حریم فعلی آن تعریف شد. در سالهای ۱۳۴۵ و ۱۳۵۴ مورد کاوش باستان شناسان قرار گرفته و در دههٔ ۶۰ بنا مرمت شد.

هادى انصارى