جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.93K subscribers
68 photos
21 videos
1 file
680 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ رویارویی مردم در مواجهه با سیا‌ست‌های نظام اسلامی

📰 گزارش چاپ‌نشده‌ی روزنامه‌ی ؟؟؟

🗓 آدینه ۲۴ خرداد ۱۳۹۸

#احمد_بخارایی #جامعه #سیاست #ایران #جمهوری_اسلامی #مردم

تقریبن روز یک‌شنبه نوزده خرداد بود که یک مطبوعه‌چی محترم از سوی یکی از روزنامه‌های منتسب به جناح اصلاح‌طلب با من تماس تلفنی گرفت و پس از هماهنگی، در زمان دیگری، گفت‌وگویی در موضوع رویارویی‌های مردم ناشی از دستور‌العمل اخیر قوه‌ی قضاییه در موضوع گزارش مردمی از وضعیت حجاب شهروندان انجام شد. فردای آن روز این عزیز، اطلاع داد که متأسفانه، سردبیر آن روزنامه‌ی معظم (که برای حفظ حرمت دست‌اندرکاران آن روزنامه از آوردن نامش خودداری می‌کنم) با چاپ مطلب موافقت نکرده زیرا «تند» تشخیص داده است.

این‌جا مطلب را منتشر می‌کنم و تأسف خودم را هم ابراز می‌کنم که محافظه‌کاری یا مصلحت‌نگری یا ترس تا چه اندازه در رسانه‌های نوشتاری اصلاح‌طلب هم ریشه دوانده. از رسانه‌ی ملی و رسانه‌های منسوب به اصول‌‌گراها که از خیلی قبل‌ها نومید شده بودیم. و اما متن این گفت‌وگو:

مدتی است افكار جامعه با دستورالعمل مقامات قضايی مبنی بر اين‌كه اعضای جامعه افراد بی‌حجاب را معرفی كنند با چالش مواجه شده‌است. در اين مدت پرسش اساسی كه بسياری با آن مواجه هستند اين است كه آيا اين رويارويي پديده‌ای جديد است يا نه؟ تصور من اين است كه پديده‌ی جديدی اتفاق نيفتاده و جامعه‌ی ما با رويكرد خاص سياسی و فرهنگی‌ای كه دارد حدود سه دهه است که به نحوی با اين رويارويی‌ها مواجه بوده.

بعد از پايان جنگ و از سال ۶۸ در عرصه‌ی توزيع عادلانه‌ی ثروت و فرصت‌ها اين رويارويی پيش آمد؛ چرا که رانت‌جویان در مقابل اعضای بی‌سلاح جامعه صف کشیدند و شکاف، آغاز شد. پس از آن سال‌ها از ۷۶ به بعد هم باز شكاف اجتماعی کاهش نیافت و از سال ۸۴ تا ۹۲ نوبت «قدرت» بود كه به صورت افسارگسیخته، ناعادلانه توزیع شود. از ۹۲ تاکنون هم همه‌ی شکاف‌های گذشته بازتولید شده‌اند که در همه‌ی این سال‌ها یک رویارویی ساختاری بین حامیان قدرت و فرهنگ سنتی با دیگران پدیدار شد. يعنی در تمام اين مدت وقتی در اين عرصه‌ها توزيع نابرابر اتفاق افتاد در اصل، بخشی از مردم روبروی بخش دیگر قرار گرفتند به نحوی ‌كه جامعه به دو بخش عمده تقسيم شد: بخشی از افراد كه از فرصت خاص و ويژه و رانت‌جويانه برخوردار شدند و بخش ديگری كه نشدند. پس گویی طی اين ۳۰ سال به نحو ساختاری اين رويارويی‌ها تعريف شده‌است.

حالا شما اگر اين موضوع را در بخش «ارزشی» هنجارها مورد توجه قرار دهيد آن وقت متوجه مي‌شويد كه از سال ۵۷ كه مسئله‌ی ارزش‌ها و اعتقادات، لباس قانون، سياست و قدرت به تن كرد تا به امروز علاوه بر اين‌كه اهرم‌های قانونی در اين خصوص به كار گرفته‌شد از سوی قدرت هم تلاش شد در جهت همان نابرابری و تبعيض ساختاری همواره در صحنه های مختلف از آن ارزش‌ها كه هنوز هم برخی از آن‌ها مكتوب نشده، از جمله مسئله‌ی حجاب، به عنوان ابزار و وسيله‌ای استفاده كنند برای تسلط ايدئولوژيك. چرا می‌گويم در قانون تعريف نشده، چون هنوز هيچ چيزی مشخصن برای مردم تعريف نشده كه حدود بدحجابی كجا است و چه چيزی بی‌حجابی است. مثلن مردم نمی‌دانند چه نوع مانتو و چه نوع روسری شامل تعریف حجاب می‌شود. حال چون ابهام زياد است و مجريان هم كه می‌خواهند اقدامی كنند پس مردم مجبور به «تفسير‌» می‌شوند و زمانی كه پای تفسير به ميان بيايد اختلاف‌ها زياد می‌شود. حالا وقتی قانونی وجود ندارد و همه‌چيز تفسير‌پذير است چگونه از مردم می‌خواهيم وارد اين مسئله‌ی پرچالش بشوند و قضاوت كنند درباره‌ی حجاب افراد ديگر؟

چيزی كه مشخص است اين است كه در اين‌جا نهاد يا نهادهايی می‌خواهند از مردم به عنوان ابزار و وسيله استفاده كنند تا مسئوليتی در برابر اين بی‌قانونی نداشته باشند. به اعتقاد من در اين مسئله‌ی پرچالش رويارويی‌ها بيش از گذشته تقويت می‌شود و مردم اين‌بار به دو دسته‌ی ارزشی‌ها و غیر ارزشی‌ها تقسيم می‌شوند و همين رويارويی، آن فهم مشترك و درك اجتماعي مشتركی كه ما امروز در جامعه لازم داريم پديد بیايد را يا از بين می‌برد يا به تعويق و تأخير می‌اندازد.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) و یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
نشست «#موانع #فعالیت #ورزشی #زنان»
با توجه به رخداد #خودسوزی #دختر_آبی (#سحر_خدایاری)

| سخن‌رانان:
#سعید_مدنی (جامعه‌شناس و پژوهش‌گر)
#طیبه_سیاوشی (نماینده‌ی #مردم در #مجلس)
#حسن_محدثی (جامعه‌شناس دین)

| مهمانان ویژه: معاون وزیر ورزش + یک ورزش‌کار زن موفق

| مدیر نشست: #احمد_بخارایی (جامعه‌شناس و استاد دانشگاه)

| برگزارکننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه مسائل و آسيب‌های اجتماعی)

📅 تاریخ: چهارشنبه ۲۷ شهریور ماه ۱۳۹۸

🏠 مکان: تهران، خانه‌ی وارطان (نقشه)

🕒 زمان: ساعت ۱۵ تا ۱۸

🖥📱 پخش زنده 👉

«#دختر_آبی»، نماد دخترهای #آبی و #قرمز و #بی‌رنگ است که باید تحلیل شوند …

«#سحر_خدایاری» به هر نحو سوخته باشد، فریادش را بشنویم …
نشست «#اعتماد به #حاکمیت و #مشارکت_اجتماعی»

📅 انتشار: سه‌شنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۸

| سخن‌رانان:
دکتر #احمد_بخارایی
دکتر #محدعلی_حکیم‌آرا

| برگزارکننده:
پژوهش‌گاه علوم انسانی

📅 تاریخ برگزاری: چهارشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۸

🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… تفکیک علت‌های جامعه‌شناختی از دلایل روان‌شناختی در پدیده‌هایی مانند رفتار رأی‌دهی، نه ممکن است و نه مطلوب …

#مشارکت_اجتماعی به پنج شکل جلوه‌گر می‌شود که نوع اولش، مشارکت در تصمیم‌گیری است که گاهی به «#مشارکت_سیاسی» تعبیر می‌شود و موضوع نشست ما است اما چهار نوع دیگرش که مکمل هستند عبارتند از مشارکت در: تصمیم‌سازی، اقدام، اصلاح و نظارت …

… در #صداوسیما که یک منبر مدرن و تک‌صدایی است ظاهراً مطرح می‌شود که امکان مشارکت برای #مردم وجود دارد و این ناشی از وجود یک نگاه صوری است چون اگر مشارکت اجتماعی وجود داشته‌باشد سه پدیده رخ می‌نماید:
۱ـ افول فرهنگ آمریت ـ تابعیت،
۲ـ تقویت روحیه‌ی هم‌دلی و نشاط اجتماعی و
۳ـ توسعه‌یافتگی، که هیچ‌یک در ایران تحقق نیافته است …

#صداقت، #اخلاق_اجتماعی، #اعتماد و #خوش‌بینی، چهار عنصر درهم‌تنیده و متصل به هم هستند که اگر یکی خلل ببیند دیگران هم آسیب می‌بینند. «صداقت» یعنی درست‌دیدن و درست حکایت‌کردن در حالی که #نظام_سیاسی ما کامل‌نگر نیست و گزینش‌محور است. پس در «صداقت» بحران وجود دارد چون ذهن نظام سیاسی معطوف به تحکم و انشا و ابلاغ باید و نباید‌های ایدئولوژیک است …

#اعتماد_سیاسی به مسئولین طی ۱۴ سال ۵۰درصد کاهش یافته است …

… در سال ۱۳۹۰ در استان تهران حدود ۳۵درصد واجدین رأی در انتخابات مجلس شرکت کردند و این تقریباً معادل نیمی از ۶۴درصدی بود که در کل کشور شرکت کرده بودند …

… پیش‌بینی این است که در اسفند ۱۳۹۸ به مراتب در شهرهای بزرگ شاهد کاهش مشارکت باشیم و بسا به کم‌تر از ۳۰درصد برسد زیرا «انتخاب بین بد و بدتر»، معیاری بوده است که اینک اعتبارش را تا حدودی از دست داده‌، چون فاقد کارکرد لازم بوده است و بسان یک زخم کهنه جلوه‌گری می‌کند …

… اگر نظام سیاسی ما از حداقل هوشیاری برخوردار باشد وقتی آمار مشارکت‌کننده‌ها در انتخابات به زیر ۶۰درصد رسید متوجه می‌شود که بیش‌تر به #ابربحران_ناکارآمدی نزدیک شده است …

… مشارکت سیاسی فقط دارای جنبه‌ی «ایجابی» نیست بلکه برخوردار از جنبه‌ی «سلبی» هم هست و این همان تصمیم به #عدم_مشارکت است که با «ضد مشارکت» تفاوت دارد. در اولی، این تاکتیک از سوی فعالان ناظر اتخاذ می‌شود اما دومی از سوی مخالفان سیاسی علی‌الاطلاق …

… ما به عنوان منتقدان #جامعه‌شناس باید آن‌قدر فریاد بزنیم تا گوش‌های نیمه‌بسته‌ی صاحبان #قدرت، مجبور به شنیدن شوند …

🎙 صوت | بخارایی | کل برنامه |

🎞 ویدئو | بخارایی | کل برنامه |

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓
دوشنبه ۶ آبان ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۷ | هفتمین مکث:
«ناسازواره‌ها در کلام محمد خاتمی، خاتم اصلاح‌طلبان»

⟩⟩ ۱ـ جناب آقای #محمد_خاتمی، #رئیس‌جمهور اسبق در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ در دیدار با ایثارگران اصلاح‌طلب در محل دفتر کارشان فرمودند: «#قانون_اساسی دست‌آورد بزرگ انقلاب ما است. قانون اساسی برای #حکومت حد و حدود و برای #مردم #حق و حرمت تعیین می‌کند. در قانون اساسی ما هم حکومت بی‌حد و مرز نیست و مسئولیت دارد و باید تأمین‌کننده‌ی نیازهای مردم باشد، و هم مردم حق دارند و نه تنها حق سؤال دارند بل‌که حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند. حکومت بی‌حد، مختص حکومت استبدادی گذشته بوده است و امروز قانون اساسی ما مبنای نظم است و همه باید به قانون اساسی تن دهیم».

⟩⟩ ۲ـ به نظر می‌رسد کلام آقای خاتمی، پارادوکسیکال و ناسازوارانه است. در این کلام، عناصر متناقض وجود دارد و خواننده را فریب می‌دهد. محور‌های کلام ایشان این است که:

⟩ محور یکم: «قانون اساسی که دست‌آورد انقلاب است همیشه (از جمله: اکنون) باید به آن پای‌بند بود». مغالطه در این استنتاج آقای خاتمی این است که از لزوم وجود یک پدیده در گذشته، این نتیجه به‌دست ‌نمی‌آید که در زمان حال و آینده هم آن پدیده لزوماً قابل تداوم باشد. 

⟩ محور دوم: «قانون اساسی برای حکومت، حد و حدودی قائل شده‌است که حق و حرمت مردم را هم تأمین می‌کند». جناب خاتمی آیا نمی‌دانند که طبق اصل ۲ قانون اساسی مرز بین خودی و غیرخودی با قید «ایمان» مشخص شده و تفسیر قانون اساسی طبق اصول ۹۸ و ۹۹ به عهده #شورای_نگهبان است که منتخب شخص #رهبری است و آیا ایشان نمی‌دانند که انواع سه‌گانه‌ی #نظارت_استصوابی، #استطلاعی و #استرجاعی در همه‌ی #انتخابات به عهده شورای نگهبان بوده‌است که طی چهار دهه، انتخابات را به عقب رانده‌اند و اهالی فنّ و اندیشه را از مجالس دور کرده‌اند و افرادی عمدتاً ظاهرفریب و عاری از تخصص را به مجالس فراخوانده‌اند؟ به نظر می‌رسد آن‌چه آقای #خاتمی به عنوان «حرمت و حق مردم» بیان داشته‌اند همان حرمت و حقی است که در چهارچوب این قانون اساسی منجر به فرار و مهاجرت اجباری بیش از هفت میلیون #ایرانی و نیز آمادگی و علاقه‌ی میلیون‌ها ایرانی دیگر برای عزیمت به خارج مرزهای ایران شده است.  

⟩ محور سوم: «مردم حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند». معلوم نیست آقای خاتمی بین «#دولت» و «#حکومت» تمایزی قائل می‌شوند یا خیر؟ اگر منظور ایشان از «حکومت»، همان دولت‌هایی هستند که تحت نظارت ارتجاعی شورای نگهبان می‌روند و می‌آیند که ایشان درست می‌فرمایند که البته این رفتن‌ها و آمدن‌ها مصداق عزم واقعی مردم فهیم نیست بلکه عمدتاً مصداق «بسیج توده» با توسل به نوعی «فریب اعتقادی» است. اما اگر منظور ایشان از «حکومت»، #نظام_جمهوری_اسلامی است پس در پایان کلام‌شان نمی‌بایست می‌فرمودند: «همه باید به قانون اساسی تن دهیم»! قطعاً منظور ایشان از «حکومت» همان دولت‌های کذایی است که همگی تحت نظارت تخصص‌ستیز شورای نگهبان قانون اساسی است که طبق قانون اساسی دارای جایگاه رفیعی هستند که تعرض به آن‌ها، تعرض به اسلام قلمداد می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ با توجه به این‌که جناب آقای خاتمی، خاتم #اصلاح‌طلبان معطوف به #نظام و #قدرت هستند و این‌گونه کلام ناسازوارانه بر لبان جاری می‌سازند، پس انتظاری از دیگر اصلاح‌طلبان نمی‌رود. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از راه‌های مسالمت‌آمیز برای رساندن پیام جامعه‌شناسانه مبنی بر «#ناکارآمدی_اجتماعی» به حاکمیت در ایران این است که در انتخابات پیش رو در اسفند ۹۸ تأمل و مکث ‌کنیم تا بسا با عدم شرکت، مواجهه‌ی انتقادی خود را با نظامی که #اصلاح‌طلب و اصول‌گرایش با کژفهمی مواجه‌اند نشان داده باشیم.‌

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓
دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۱۱ | یازدهمین مکث:
«دروغ می‌گویم، پس هستم!»

⟩⟩ ۱ـ حدود ۱۰ روز است که از آغاز #اعتراضات آبان ۹۸ سپری شده و اینک مشاهده می‌شود که به رغم برقراری آرامش صوری، #جامعه ملتهب است. این اعتراضات دارای یک «علت نزدیک» و مجموعه «علت‌های دور» بود. علت نزدیکش گران‌شدن نرخ #بنزین است که به درستی بر اساس فهم عامه، گران‌شدن بنزین، گران‌ترشدن اقلام دیگر را به دنبال دارد؛ چنان‌که در همان روزهای نخست شخصاً این گرانی را در چند نوبت در افزایش نرخ تردد ماشین‌های درون‌شهری تجربه کردم و این حکایت ادامه خواهد داشت.

⟩⟩ ۲ـ به‌راستی، شلیک مستقیم به #معترضان که حدود دویست کشته و صدها مجروح به جای گذاشت و عمدتاً به قشرهای آسیب‌پذیر تعلق داشت حکایت از چه می‌کند؟ اجازه دهید یک محاسبه‌ی سرانگشتی در خصوص افزایش نرخ بنزین به مثابه جرقه‌ای به بشکه‌ی باروت خشم محرومان داشته باشم. با فرض وجود ۲۰میلیون خودرو و مصرف روزانه‌ی ۱۰۰میلیون لیتر بنزین، هر خودرو به طور متوسط ۵ لیتر در روز مصرف دارد که قبلاً ۵هزار تومان خریداری می‌شد اما اینک با احتساب سهمیه‌ی ۲ لیتر در روز و ۳ لیتر خرید آزاد روی هم ۱۲هزار تومان پرداخت، تفاوت درآمدی ناشی از فروش بنزین به یک خودرو ۷هزار تومان در روز برای #دولت است. بنابراین دولت به ازای ۲۰میلیون خودرو در طول یک ماه، مبلغی معادل ۴۲۰۰میلیارد تومان درآمد جدید کسب می‌کند اما پرداختی حدود ۵۰هزار تومان به ۶۰میلیون نفر معادل ۳۰۰۰میلیارد تومان است و در این میان ۱۲۰۰میلیارد تومان به جیب دولت می‌رود حال آن‌که: 

⟩ الف: همه‌ی دولت‌مردان از صدر تا ذیل موکداً گفتند که حتی «یک» ریال از این مازاد درآمد به جیب دولت نمی‌رود.

⟩ ب: با گران‌شدن نرخ اقلام مصرفی که از همان هفته‌ی پیش آغاز شد و همه‌ی ما تجربه کردیم این یارانه‌ی معیشتی نه تنها خنثی می‌شود بل‌که به زودی شرایط معیشتی سخت‌تر از گذشته خواهد شد و دریافت یارانه‌ی معیشتی برای یک خانوار ۳نفره برابر «یک باک بنزین در ماه» کاملاً بی‌اثر خواهد شد. 

⟩ پ: به‌زودی شاهد خواهیم بود که از تعداد ۶۰میلیون دریافت‌کننده‌ی یارانه‌ی معیشتی به دلایل مختلف کاسته‌ خواهد شد و در پی آن درآمد دولت از محل فروش آزاد بنزین، افزون می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ حال بازگردیم و با خود اندیشه کنیم که آیا این همه خشم و خروش و خون متعاقب رخ‌داد افزایش نرخ بنزین و نتایج احتمالی آن از سوی محرومان، «صرفاً» برای دفاع از یک استدلال و برداشت ساده و درست بود یا علاوه بر آن، دردهای دیگری را «#محرومان» فریاد زدند؟ در «مکث»‌های بعدی از این واقعه سخن خواهم گفت اما در «مکث یازدهم» یادآور می‌شوم که در یک #بی‌نظمی_اجتماعی که جناح‌های گوناگون داخل در #قدرت اعم از راست و چپ، دست در دست هم به دروغ‌گویی روی می‌آورند و برای دفاع از مواضع ناصحیح خود دست به اسلحه در مقابل #مردم بی‌دفاع می‌برند «نشاید» که با شرکت در انتخابات اسفند ۹۸ به تقویت ناکارآمدی اجتماعی، مدد رسانده شود.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
#انتخابات_مجلس یازدهم در میز #مناظره:
«شرکت‌نکردن یا شرکت‌کردن؟»

👥 مناظره میان:
#احمد_بخارایی (#جامعه‌شناس) و
#محمد_عطریانفر (عضو شورای مرکزی #حزب_کارگزاران_سازندگی)

🗓 تاریخ: دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۸

📢 برگزارکننده: پایگاه خبری دیدار نیوز

پرسش‌های مناظره:

۱ـ رغبت یا بی‌رغبتی #جامعه نسبت به صندوق #رأی انتخابات مجلس ۹۸ با وجود گذشت ۴۰ سال از عمر #حاکمیت #جمهوری_اسلامی چه‌گونه است؟

۲ـ نگاه جمعی ایرانیان به #انتخابات یازدهمین دوره‌ی #مجلس در جمهوری اسلامی چیست، دل‌سردی یا شورانگیز؟

۳ـ آیا دل‌سردی #مردم، سبب پیروزی بی‌رقیب اصول‌گرایان می‌شود؟

۴ـ آثار روانی شعار «#اصلاح‌طلب ـ #اصول‌گرا، دیگه تمومِ ماجرا» چیست؟

۵ـ چه کاری برای امکان‌پذیری انتخابات مؤثر باید انجام داد؟

📹 ویدئوی این مناظره پس از ضبط، بی‌درنگ در همین کانال پخش خواهد‌شد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۱۳ | سیزدهمین مکث:
«دانشگاهیان بی‌خاصیت»

انتشار این «مکث‌»ها از شهریورماه آغاز شد و در هر دوشنبه تا اسفندماه یک «مکث» برای شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ نوشته خواهد شد.

⟩⟩ حوادث ناگوار و خونین آبان ۹۸ نشان داد که «مکث»های نگاشته‌شده‌ی قبلی نزدیک به واقعیت است! اینک «مکث» سیزدهم.

۱ـ آقای #حسن_روحانی در ۱۷ آذر ۹۸ در سخن‌رانی‌اش در مجلس به هنگام تقدیم لایحه‌ی بودجه سال ۹۹ گفت: «اخیراً #مقام_معظم_رهبری، دستوری به شورای عالی مجازی کشور داده‌اند که در حال پی‌گیری است». باید پرسید «این دستور چیست؟!»

۲ـ آقای حسن روحانی پس از دو روز تأخیر به مناست روز دانش‌جو در ۱۸ آذر در دانش‌گاه فرهنگیان خطاب به دانش‌جویان حرف‌هایی زدند که «می‌خوانیم» و «می‌گوییم»:

ـ گفت: «#دولت باید نقد شود چون اگر نقد نشود احتمال انحراف دارد. نقد #دانشجو باید بی‌محابا و در عین حال بامحتوا باشد».

ـ می‌گوییم: «ای دانشجو و دانشگاهی، تو هر چه دلت می‌خواهد بگو و بدان که به رغم حرف‌های زیادی که زده‌ای، #حاکمیت به مسیر انحرافی خودش ادامه داده‌ و گوش نداده است.»

ـ گفت: «در ۷ سال گذشته موفق بودم در روز دانش‌جو در یکی از دانش‌گاه‌های کشور سخنان #دانشجویان را بشنوم. از طرح بیان روشن، شفاف و نقادانه‌ی دانش‌جو نسبت به دولت خوش‌حال می‌شوم و این آزادی بیان جزء افتخارات #انقلاب_اسلامی است».

ـ می‌گوییم: «آقای روحانی در ۷ سال گذشته و همه‌ی حاکمیت در دهه‌های گذشته تظاهر کرده‌اند که نسبت به حرف‌های تو کنش‌گر دانش‌گاهی خوش‌حال شده‌اند اما در خفا نقشه کشیده‌اند که با تعبیه‌ی فیلترهای مختلف، تو را به راه راست هدایت کنند! بله #آزادی_بیان جزء افتخارات انقلاب اسلامی است اما آن آزادی بیانی که #حاکمیت_شیعی تعریف کرده است که در نهایت اگر اهل اطاعت نباشی سر از #زندان یا طرد در خواهی آورد.»

۳ـ آقای حسن روحانی به عنوان #رئیس_جمهور در سخن‌رانی فوق‌الذکر ۳۱ بار از واژه‌ی «#اظهار_نظر» و «#نقد» استفاده کرد و داشتم فکر می‌کردم که آیا این عدد ۳۱ با اختلاف عددی سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۹۸ به میزان ۳۱ نسبتی دارد؟ به یاد داریم که در تیر ماه ۱۳۶۷ و پس از یک سال تأخیر، قطع‌نامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل در خصوص پایان‌بخشیدن به جنگ ایران و عراق مورد پذیرش ایران قرار گرفت که از آن به عنوان «نوشیدن جام زهر» یاد می‌شود. چه رابطه‌ای است بین آغاز سازندگی و روند «پس‌زدن» دانش‌جویان و دانش‌گاهیان طی ۳۱ سال اخیر؟!

۴ـ آزموده را آزمودن خطا است. به نظر نمی‌رسد شکل‌گیری دوباره‌ی مجلس شورای اسلامی‌ای که محلی از اِعراب ندارد قرین به صلاح باشد زیرا همواره حاکمیت، #مجلس را مصادره‌به‌مطلوب کرده است و عملاً وجود و عدم مجلس در کنترل بحران‌ها، خنثی بوده است. بسا، عدم شرکت در #انتخابات_مجلس موجب انتقال پیامی باشد که طی ۳۱ سال دانش‌جویان و دانش‌گاهیان نتوانستند به گوش حاکمیت برسانند.

۵ـ باز می‌گردم و «بند ۱‌» در ابتدای این نوشته را مرور می‌کنم. شاید بتوانیم اینک حدس بزنیم که موضوع چیست!

۶ـ حال که می‌توان «بند ۵» را نگاشت پس شاید بتوان گفت که اینک «#اصلاح‌طلبان_حکومتی» با ثبت‌نام در زمره‌ی کاندیداهای انتخابات مجلس به همراه #اصول‌گرایان، «مانع» انتقال پیام نوین به حاکمیت هستند؛ زیرا با تهییج احساسات #مردم در برخی شهر‌ها و دامن‌زدن به انتخابات تحت فرماندهی #شورای_نگهبان #قانون_اساسی با نظارت حذفی استصوابی و ایضاً شعله‌ورساختن «انتخاب مبتنی بر معیارهای قبیله‌ای در شهرهای کوچک‌تر»، به آرمان تحول‌جویانه‌ی دانش‌گاهیان اگر نگوییم «خیانت»، می‌توان گفت که «پشت» کرده‌اند.

«اگر با نگاه من هم‌سو هستید لطفاً بازنشر کنید.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
#انتخابات_مجلس یازدهم در میز #مناظره:
«شرکت‌نکردن یا شرکت‌کردن؟»

🗓 یک‌شنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۸

👥 مناظره میان:
#احمد_بخارایی (#جامعه‌شناس) و
#محمد_عطریانفر (عضو شورای مرکزی #حزب_کارگزاران_سازندگی)

📢 برگزارشده از سوی پایگاه خبری دیدار نیوز در تاریخ دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۸

پرسش‌های مناظره:

👇 گزارش و تحلیل مناظره:
👈 منظره‌ی یک مناظره

👈 بخارایی: عدم شرکت فعال نوعی اعتراض است / عطریان‌فر: عدم شرکت فعال شدنی نیست

👈 عطریان‌فر: من انقلابی نیستم، اصلاح‌طلبم! / بخارایی: اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان پوپولیستند!

🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… امیدوارم سیاسیون #اصلاح‌طلب همانند آقای عطریان‌فر تن به گفت‌وشنود آکادمیک بدهند تا نوع بحث‌ها متفاوت از روند گذشته، به مثابه «آب در هاون کوبیدن» نشود …

… امروز در ۱۱ آذر ۹۸ که ۱۷ روز از ۲۴ آبان و آغاز #اعتراضات می‌گذرد و هنوز مشخص نیست که سرنوشت ده‌ها جوان #معترض چیست و آیا در قید حیاتند یا در سردخانه‌ها، عده‌ای ما را متهم می‌کنند که این مناظره را به منظور انحراف اذهان از این وقایع جان‌گداز ترتیب داده‌ایم. امید که در پایان این مناظره، این نظر اصلاح شود …

… چون‌که اساساً انتخابات در ایران «سالبه به انتفاء موضوع» است. اطلاق واژه‌ی «#انتخابات» به آن‌چه اتفاق می‌افتد غلط است زیرا سه نوع نظارت: استطلاعی، استرجاعی و استصوابی طبق مواد ۹۸ و ۹۹ #قانون_اساسی آن‌چنان عرصه را برای داوطلبان تنگ کرده است که نهایتاً دست متخصصان از #مجلس کوتاه مانده‌است و اهالی تزویر و غیرمتخصصان به آن راه داشته‌اند …

…کاندیداهای #انتخابات_مجلس شورا موظفند فرم ۷صفحه‌ای را تکمیل و امضا کنند و نهایتاً متعهد می‌شوند که التزام عملی به اسلام و نظام مقدس و #ولایت_مطلقه_فقیه و دیگر موارد داشته باشند، حال آن‌که این‌ها با نقد جدی عمل‌کرد نظام منافات دارد. در این میان، یک داوطلب یا دروغ می‌گوید و امضا می‌کند یا راست می‌گوید که در هر دو حال نهایتاً با #استحاله اولی در دومی، شاهد یک سری مجالس ناکارامد بوده‌ایم …

… در آخرین انتخابات مجلس در سال ۹۴ شاهد ورود ۱۳۷ اصلا‌ح‌طلب و اعتدال‌گرا به مجلس و نهایتاً شکل‌دهی اکثریت نمایندگان بودیم اما این‌ها چه کردند و کجاست لوایح تحول‌جویانه؟ …

… احزاب در ایران از جنس خویشاوندی و دوستانه هستند مانند همین #حزب_کارگزاران متشکل از نام «هاشمی‌ها» …

… از تیر ۷۸ تا خرداد ۸۸ ده سال بین دو اعتراض خونین فاصله بود و از ۸۸ تا دی ۹۶ هشت سال و از ۹۶ تا آبان ۹۸ دو سال، پس در این منحنی حدود سه ماه دیگر در انتخابات مجلس، اعتراض «نرم» و بسا در بهار ۹۹ اعتراضات «سخت» رخ نمایند …

… اگر در سال ۹۴ حدود ۶۲درصد افراد صاحب رأی مشارکت کردند این رقم بسا در اسفند ۹۸ به حدود ۵۸درصد (با فرض دخالت رسمی کسانی که دارای چند کارت هویتی هم‌گون هستند) برسد نه کم‌تر، اما تلاش جامعه‌شناسان پرهیزدادن #جامعه از رفتارهای عادت‌گونه و بسیج توده و نگاه #پوپولیستی است. پس می‌خواهیم کنش خودمان را معنادار کنیم تا در انتخابات بعدی و در رویدادهای بعدی توأم با آگاهی پیش برویم …

… آقای #خاتمی و #اصلاح‌طلبان_حکومتی متعارض سخن می‌گویند …

… جریان اصلاح‌طلب در دام جریان پوپولیستی افتاده زیرا با ترساندن #مردم نسبت به امکان تقویت #اصول‌گرایان، هیجانات شرکت در انتخابات را بدون تجزیه و تحلیل واقع بینانه دامن می‌زنند …

#عدم_مشارکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ به عنوان یک «مواجهه‌ی سلبی» و نه یک «مبارزه‌ی منفی» مبتنی بر آگاهی و انتخاب فعالانه به منظور شوت‌کردن توپ به زمین مقابل است تا با بازی ناشیانه‌ی خود و ارتکاب خطای استراتژیک، امکان ارتقاء سطح آگاهی جمعی فراهم آید و کنش‌های بعدی مبتنی بر آرامش و آگاهی باشند …

🎙 | صوت | ویدئو | 🎞

«اگر با نگاه من هم‌سو هستید لطفاً بازنشر کنید.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (
t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ #کرونا ظرفیت #اعتراض دارد

🗓 دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی هم‌دلی درباره‌ی رفتار اجتماعی مردم در بحران مدیریت کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی | منتشرشده در دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹، شماره‌ی ۱۳۹۶

👈 نمایش گزارش:
🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… ما عمدتاً سه نوع مواجهه با ویروس کرونا و #کووید۱۹ داریم، یکی از سوی قشرهای تقریباً متوسط و مرفه است که در خانه نشسته‌اند و بیش‌تر رعایت می‌کنند، به دلیل این‌که طبقه‌ی مرفه چندان مشکلات مالی ندارد و طبقه‌ی متوسط هم سعی می‌کند با موضوع، استدلالی برخورد کند، دسته‌ی دوم کسانی هستند که متعلق به طبقه‌ی آسیب‌پذیر هستند، مانند دست‌فروش‌ها، #زنان سرپرست خانواده، بی‌کاران و غیره، یعنی کسانی که به «#روزمرگی» فکر می‌کنند نه به آینده، آن‌ها در قید زنده ماندن در «امروز» هستند. آن آینده‌ای که در قشر مرفه وجود دارد در این گروه وجود ندارد و آن‌ها برای امروز می‌خواهند زنده بمانند.
زنده ماندن با زندگی کردن فرق می‌کند؛ حالا یک گروه سومی هم هستند که «باری به هر جهت» رفتار می‌کنند. عده‌ای از گروه اول وقتی می‌بینند عده‌ای از گروه دوم به خیابان آمده‌اند و قرنطینه را شکسته‌اند، آن‌ها هم به‌صورت تقلیدی، که جزئی از فرهنگ ما است، مانند آن‌ها رفتار می‌کنند. یعنی هیجانی و تقلیدی رفتار می‌کنند، اگر کسی ماسک زد، این‌ها هم می‌زنند یا برعکس. رفتارهایی از روی تقلید و هیجانِ فاقد استدلال دارند، عقلشان به چشم‌شان است و رفتاری توده‌ای و هیجانی دارند …

… آدم‌ها دارند آهسته آهسته در خیابان‌ها رفت و آمد می‌کنند، آن‌ها بیش‌تر متعلق به گروه دوم (طبقه‌ی آسیب‌پذیر) و گروه سوم (باری به هر جهت) هستند. گروه اول (طبقه مرفه و متوسط) هم‌چنان به رعایت کردن قرنطینه علاقه‌مند است، چیزی که برای یک جامعه در شرایط بحرانی مانند شیوع ویروس کرونا بحران ایجاد می‌کند، همین گروه دوم است. گروه دوم کسانی هستند که مجبورند از خانه بیرون بیایند. ببینید این‌جا «#واکنش» وجود دارد، نه «#کنش»، در «کنش» عنصر اراده، آگاهی و اختیار وجود دارد، اما در «واکنش» اختیاری نیست، طرف مجبور است از خانه خارج شود. او می‌داند که ممکن است کرونا بگیرد. امروزه در نظام ارتباطی، دسترسی به تلویزیونِ داخلی و خارجی راحت است، بنابراین همه‌چیز را می‌داند، مسئله #سیاسی نیست که مثلا تلویزیون داخلی نشان ندهد اما بی‌بی‌سی بگوید، چون همه‌جا دارند در مورد #بیماری حرف می‌زنند، بنابراین فرد خطر بیماری را می‌داند، اما آمدنش به خیابان برای این است که مجبور است، نوعی واکنش است، انتخاب نمی‌کند، از سر اجبار برای زنده ماندن به خیابان می‌آید …

… در شرایطی که گروه‌هایی می‌خواهند زنده بمانند و خطر همه چیز را پذیرفته‌اند، دولت‌ها نقش برجسته‌ای بازی می‌کنند. این‌که به این آدم‌ها احساس امنیت بدهند، و این اجبار را تاحدودی تبدیل به اختیار کنند؛ مانند: کمک‌های معیشتی یا بخشودگی مالیاتی و اجاره‌ها که این آدم احساس بکند اگر امروز از خانه بیرون نیامد، دیگر فردا با بحران جدی به لحاظ معیشتی روبه‌رو نمی‌شود.
برخی دولت‌های دیگر به کمک قشرهای آسیب‌پذیر آمدند، اما دولت در ایران نمی‌تواند این کار را بکند و آقای روحانی درست می‌گوید که نمی‌توانیم کشور را تعطیل کنیم، چون گروه دوم از سر تأمین نشدن معیشت دست به #اعتراض می‌زنند. اما اشتباه حاکمیت و دولت این است که تصور می‌کند اگر این آزادسازی هم بشود، آن اعتراض اتفاق نخواهد افتاد …

…ما اقتصاد شکننده‌ای داریم، چون تک‌محصولی است، و این‌که دنیا آیا در این شرایط اجازه نفس کشیدن به دولت می‌دهد؟ تا امروز که نداده، و در یک وضعیت باخت ـ باخت هستیم، حالا اگر به تعبیر آقای روحانی قرنطینه را رها کنیم و مردم را برای کسب و کار به خیابان‌ها بفرستیم، آیا اعتراضی شکل نمی‌گیرد؟ من می‌گویم مجدد اعتراض شکل می‌گیرد، چرا که با آمدن مردم به خیابان‌ها ویروس کرونا مجدد قد علم می‌کند، و‌‌ تلفات می‌گیرد، در ادامه، دولت مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد و سبب اعتراض مردم می‌شود …

… عدم تعامل حاکمیت در ایران با سیاست جهانی، بر این آتش می‌دمد. حدود پنج ماه قبل در مناظره‌ای که با آقای عطریان‌فر داشتم گفتم، #عدم_شرکت مردم در #انتخابات دوم اسفند یک اعتراض نرم خواهد بود که سه ماه پس از آن شاهدش بودیم. در همان مناظره هم گفتم که بر اساس روند کنونی در بهار ۹۹ اعتراضات جدی و بسا دامن‌گستر شود. من آن روز نمی‌دانستم کرونا قرار است شیوع یابد، اما هر جرقه‌ای می‌تواند در نقش یک بزنگاه تاریخی، حادثه‌ساز شود. پس کرونا هم از ظرفیت اعتراض‌آفرینی #مردم برخوردار است …

⚠️ بازپخش پست‌ها با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» انجام شود؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ پرشدن خلأ ارتباطی و درک بیش‌تر خانواده‌ها

🗓 چهارشنب ۳ اردی‌بهشت ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی همشهری از تغییر سبک زندگی در بحران #کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی، مسعود غفاری و علی انتظاری | منتشرشده در دوشنبه ۱ اردی‌بهشت ۱۳۹۹، شماره‌ی ۷۹۲۱

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از سخنان من:

… برخلاف تصور عموم، کارکردهای مثبت ویروس #کرونا از ابعاد منفی آن بیش‌تر بوده است. «ما تا قبل از شیوع ویروس کرونا در جامعه‌ای زندگی می‌کردیم که اعضای #خانواده مانند جریانی پرشتاب در حال دور شدن از یک‌دیگر بودند. سیل بی‌تفاوتی اعضای خانواده به هم در حال از بین بردن مفهوم و کارکرد خانواده بود اما، با شیوع بیماری و جبر حاکم بر آن‌که افراد را ناگزیر به بودن در کنار هم کرد شاهد آن بودیم که برخی اعضای خانواده ها به هم نزدیک شده و گسل‌های ارتباطی خود با هم را تا حدودی جبران کردند». افزایش گفتمان میان اعضای خانواده به تغییر سبک زندگی منجر شده است، و «خانواده‌ها اکنون در مقایسه با دوران قبل از کرونا، درک بهتری نسبت به یک‌دیگر پیدا کرده‌اند. این موضوع را می‌توان از کارکردهای مثبت کرونا در جامعه محسوب کرد» …

تقویت و رنگ‌باختن استدلال‌ها

… تغییر رفتارهای هیجانی به استدلالی در حوزه‌ی #بهداشت عمومی دیگر کارکرد مثبت کرونا در فرهنگ و سبک زندگی مردم بوده است؛ «تا قبل از دوره‌ی کرونا، رفتارهای اجتماعی در کشور مبتنی بر استدلال و احتساب هزینه ـ فایده نبود و رفتارها عمدتاً بر مبنای هیجان‌زدگی شکل می‌گرفت. بعد از شیوع بیماری، بسیاری از مردم موقتاً حساب هزینه ـ فایده کرده و با ترجیح دادن استدلال‌های بهداشتی به جای رفتارهای احساسی و هیجانی کوشیدند از سلامت خود مراقبت کنند. این موضوع به حدی فراگیر شده است که توجه به بهداشت فردی و رعایت اصول تضمین‌کننده‌ی سلامت مبتنی بر یافته‌های علمی اکنون به بخشی از زندگی مردم تبدیل شده است و افرادی که این اصول را رعایت نمی‌کنند مورد شماتت اجتماعی قرار می‌گیرند»...
… «فرهنگ ما #فرهنگ هیجانی و تقلیدی است. بر این اساس در اردیبهشت ماه مشاهده می‌شود که هر چه آمار مرگ بالاتر می‌رود برخلاف انتظارها تعداد کسانی که در خیابان ماسک می‌زنند کم‌تر می‌شود. هر فردی به دیگری که ماسک ندارد نگاه می‌کند و با تقلید از او ماسک نمی‌زند. این به رفتار هیجانی ما برمی‌گردد. جامعه‌ی ما به‌دلیل فرهنگ کم‌تر تکامل‌یافته و کم‌تر متحول‌شده با عنصر تقلید و هیجان روبه‌رو شده است و باید این رفتار را به شکل منسجمی تغییر داد» …

پذیرش واقعیت جاودانه‌نبودن

… پذیرش واقعیت #مرگ درس دیگری است که کرونا به صاحبان #قدرت و #ثروت و #مردم داده است؛ «پدیده‌ای به نام مرگ واقعیتی است که ما در این زندگی پرشتاب و پرتلاطم خود کم‌تر به آن توجه کرده‌ایم. فراموش‌کردن این‌که مرگ روزی از راه می‌رسد باعث شده است افراد بیش‌تر از حد نیاز خود و خانواده به‌دنبال پول و کسب قدرت و ثروت باشند. این‌که چنین رفتاری از مردم سر می‌زند ناشی از جنبه‌های ساختاری جامعه است چرا که مردم به رویه و روش صاحبان قدرت در جامعه عمل می‌کنند. یادآوری این‌که مرگ به همه‌ی افراد نزدیک است سبب شده بسیاری در خانواده حفظ سلامت خود را در اولویت قرار داده و کم‌تر به فکر کسب درآمد و به‌دست‌آوردن قدرت باشند. این رفتار را می‌توان در ساختارها و لایه‌های مختلف جامعه به‌خوبی مشاهده کرد» …

جلب اعتماد مردم به توان‌مندی‌ها

… «شاید مهم‌ترین کارکرد مثبت کرونا را در ابعاد کلان اجتماعی بتوان در ارزیابی مردم از مقدار توان‌مندی حاکمان کشورها در برخورد با بیماری دانست. اینکه #دولت‌ها و #حکومت‌ها تا چه اندازه هنر برخورد با #بحران را دارند به سبک زندگی مردم جهت می‌دهد. هر چه این توان‌مندی بالا باشد، مردم #اعتماد بیش‌تری به حاکمان پیدا کرده و به این ترتیب دوام و قوام خانواده‌ها بیش‌تر می‌شود اما، اگر مردم اعتماد کافی به حاکمان در برخورد با بحران‌هایی مانند کرونا یا هر بحران دیگری نداشته باشند هر یک از آحاد جامعه راه خود را برای برخورد با بحران در پیش خواهد گرفت». «کرونا به ما پیام می‌دهد که افراد ضعیف و ناتوان را هدف می‌گیرد و آن‌ها را از بین می‌برد. این موضوع در سطح اجتماعی نیز تکرار می‌شود. جوامعی که ساختارهای ضعیف اجتماعی دارند و نمی‌توانند سری میان سرها در بیاورند در …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |