#نیگل

#دیوید_بگت فیلسوف مسیحی که درباب براهین اخلاقی خدا قلم میزند، مقاله ای را در نقد بیخدایی نیگل در سال 2013 نوشته است که توسط ژورنالی الهیاتی هاروارد به چاپ رسید. میتوانید این نقد را در این <لینک> بخوانید یا از این <لینک> در ژورنال نامبرده آن را مشاهده کنید.

#بیخدایی

#آیونیا

در این مختصر به ارائه اصل علیت مادی و برهانی پرداختم که مدتی است در میان طبیعت گرایان و بیخدایان محبوب شده است. این ارائه را میتوانید در «این لینک» مشاهده کنید.

#طبیعت_گرایی

#بیخدایی #کتاب

📚بهترین کتب بیخدایی فلسفی شامل کتاب های زیر هستند:

1- مهمترین اثر فلسفی در بیخدایی «منطق و خداباوری» نوشته جردن هاوارد سوبل هست. چنانچه این کتاب را خواندید و بازهم خداباور ماندید، آنگاه واقعا جای تبریک دارد. متاسفانه ترجمه ای فارسی دردسترس نیست اما مشغول ترجمه آن هستم.
1️⃣Logic and Theism by J.H Sobel

2- «بهترین برهان علیه خداوند» نوشته گراهام آپی و ترجمه زهیر باقری نوع پرست.
2️⃣The Best Argument Against God by Graham Oppy

3- «معجزه خداباوری» نوشته مکی که البته بازهم توسط مترجمان مرتبط با سالک نیستی ترجمه شده است.
3️⃣The Miracle of Theism by J. L Mackie

4- همراه نامه ای به بیخدایی و فلسفه با ویراستاری گراهام آپی که شامل مجموعه مقالات بسیار مهمی درباب بیخدایی است- ترجمه فارسی ندارد.
4️⃣A Companion to Atheism and Philosophy -Edited by Graham Oppy

5- کتاب ایوان فیلز، «مداخله الهی»- ترجمه فارسی ندارد.
5️⃣Divine Intervention by Evan Fales

6- «آیا خدا میتواند آزاد باشد؟» نوشته ویلیام رو - ترجمه فارسی ندارد.
6️⃣Can God be free? by William Rowe

7- «مجادله درباره خدایان» از گراهام آپی
7️⃣Arguing about gods by Graham Oppy


در آینده درسنامه ای مفصل از بیخدایی فلسفی را به اشتراک خواهم گذاشت ولی در پاسخ به سوالات مکرر در اینباره همین موارد کافی هستند.

#بیخدایی #طبیعت_گرایی

#بیخدایی
🛑اصل علیت مادی بیان میکند که تمام چیزهای انضمامی علتی مادی دارند، اما خداباوری بیان میکند که هستی میتواند بدون علت مادی باشد و از هیچ افریده شده باشد. اصل علیت مادی در تلاش است با پیوند با مدل آفرینش در خداباوری کلاسیک نشان دهد خداباوری کلاسیک صادق نیست. مختصری را در شرح این برهان در این پست آورده ام. ملاحظات مرتبط با این برهان همچنین آورده قابل توجهی در مناظره های مرتبط با برهان کیهان شناختی کلام دارد.

#طبیعت_گرایی

#کتاب

📚دو کتاب جدید در فلسفه بیخدایی در انتظار چاپ هستند که هر دو نیز بسیار خواندنی‌اند.

🛑اولین کتاب، «بیخدایی افلاطونی» است که #اریک_استاینهارت در آن اندیشه خود را پر و بال داده و تلاش میکند ارزش شناسی بسیار متفاوتی از طبیعت گرایی معمول را ارائه کند. طبیعت گرایی استاینهارت با دین طبیعی، معنویت و آداب و رسوم دینی نیز همدلی قابل توجهی دارد.

🛑کتاب دوم را یکی از شاگردان #گرگوری_داز، فیلسوف نیوزلندی نوشته است. #تیدی_اسمیت در این کتاب اولین «مقدمه به زنده انگاری» (animism) را ارائه کرده و ارتباط آن با معرفت شناسی و براهین بی‌اعتبار کردن (debunking) خداباوری را بررسی میکند.

#بیخدایی #فلسفه

#خبر

🛑مدتی پیش در نظر داشتم مختصری درباب دفاع از مسیر پیامبری از صدیقه وسمقی بنویسم و نگاهی نیز به بررسی های مختلف دیگران از آن داشته باشم چراکه نقدهای مطرح شده درباره آن را ضعیف میدانم. با گذر زمان و افزوده شدن ملاحظات مختلفی به این متن و البته نیاز به مشخص کردن تفاوت های موجود میان هستی شناسی من و وسمقی، به نظرم رسید که مطلب را نمیتوان در مختصری بیان کرد مگر اینکه نکاتی را چشم پوشی کنم و این از من ساخته نبود. از این روز نیز ملاحظات خود را گسترده تر و مستقل از هدف اولیه خود ادامه دادم و نتیجه آن نیز فصول مختلفی شد که به تلاش و کمک عزیزان، در کتابی تحت عنوان «رجعت نضر بن حارث: برضد پیامبری» گرد هم آمد. این کتاب در پاییز 2023 منتشر خواهد شد. کتاب به طور کلی شامل نگرشی طبیعت گرایانه از پیامبری و براهینی برضد آن است.

#کتاب #بیخدایی

#خبر

📚با توجه به اینکه مدام از بنده سوال میشود که کدام منابع برای بیخدایی و فهم فلسفی آن مهم است، بر آن شدم که راهنمایی کامل از خوانش بیخدایی را نوشته و منتشر کنم. تا جایی که میدانم این راهنما کامل‌ترین راهنمای بیخدایی خواهد بود (در زبان فارسی یا غیرفارسی). در این راهنما، تلاش شده تا آثار در سطوح مختلفی برای پیشرفت و یاری به مخاطب دسته بندی شوند. با توجه به اینکه سطح فهم بیخدایی در میان دفاعیات دینی پایین بوده و همچنین نقدهای مطرح شده برضد خداباوری در جامعه فارسی زبان نیز کمتر از روحیه و تلاش‌های فلسفی برخوردار بودند، وجود راهنمایی برای مطالعه و فهم بیخدایی دارای اهمیت است. این راهنما در تابستان منتشر خواهد شد.

#بیخدایی #راهنما

#مقاله

📄#اریک_استاینهارت، فیلسوف طبیعت گرای آمریکایی که مدتی به دنبال طرح و پرورش بیخدایی افلاطونی است، مقاله جدید را به چاپ رسانده که به نظر مقدمه ای است به کتابی که قرار است از وی در اینباره به چاپ برسد. واقع گرایی موجهاتی بیخدایانه عنوان این مقاله است که چکیده آن به این شرح است: «رئالیسم موجهاتی بیخدایی تقریباً چنین اظهار می کند که جهان های ممکن انضمامی زیادی وجود دارند و جهان واقعی کاملاً بی خدا است. در این مقاله، این موضع را با استفاده از رئالیسم موجهاتی دیوید لوئیس پرورش خواهم داد. از نظر لوئیس، همه خدایان (از جمله خدای مسیحی) افراد فوق بشری ممکنی هستند که در جهان های غیر واقعی وجود دارند. اگرچه خدایان بخش انضمامی جهان هستند، اما رئالیسم موجهات بیخدایی جایی برای مطلق‌ها و غایات غیرشخصی (که خدا نیستند) دارد. از آنجایی که هیچ خدایی بالفعل نیست، بی خدایی صادق است. با این حال، بی نهایت خدایان غیر بالفعل وجود دارند. خدایان و جهان های غیر بالفعل منابعی را برای تحلیل باورها و اعمال مذهبی فراهم می کنند. الهیات لوئیسی روشی جدید و قدرتمندی برای درک دین برای بیخدایان فراهم می کند».

لینک مقاله در ژورنال در «اینجا».

#بیخدایی

#کتاب

🛑بر کسی پوشیده نیست که در میان فلاسفه بیخدا، بیخدایی نوین معمولا از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. پیش از این، در باب نقد بیخدایی نوین و اندیشه های آنان مطالبی را نوشته ام اما با اینکه مدت نسبتا قابل توجهی از دوره تاریخی آنان میگذرد، منابع انتقادی در رابطه با آنان با وجود گستردگی، معمولا به شدت سطحی بوده و عمدتا در تلاش هستند بیخدایی را به طور کلی به دیدگاه چند نفر در بیخدایی نوین تقلیل داده و سپس با نقد آنان، شکست بیخدایی را به طور تمام و کمال نتیجه بگیرند. (به قولی، یعنی هاوارد سوبل را به واسطه هیچنز کنار میگذارند!) درواقع همانطور که سطح استاندارد بیخدایی نوین به اندیشه دینی دسته اول نزدیک نشده و با اندیشه بالغ متفکران آن نیز دست و پنجه نرم نمیکند (مثلا هیچنز با نقد جری فاول به جای سوئینبرن تیک آف میکشد!)، این دسته از نقدهای بیخدایی نوین هم به جای مقابله با متفکران دسته اول بیخدایی در فلسفه، بیخدایی را به دیدگاه چند نفر محدود کرده، آنان را متفکران دسته اول بیخدایی معرفی کرده و پس از برخورد و نقد آنان، اعلام پیروزی میکنند اما نتیجه این است که ادعاهای محوری بیخدایی نوین به نام بیخدایی به طور کلی خلاصه شده و بررسی دقیق از بیخدایی نوین که موضوع اصلی بود نیز در سایه الهیات فرقه ای و دفاعیات دینی خاص از دست میرود. متاسفانه کتبی که در این دسته قرار دارند به فارسی هم ترجمه شدند. با توجه به خفقان دینی، عدم وجود فلسفه و پژوهش گشوده به متفکران مختلف در ایران، نمیتوان از این سطح استاندارد انتظار بیشتری هم داشت.

📚اما نقدهای مطلوب بیخدایی نوین کدامند؟

1️⃣ اولین کتاب مجموعه مقالاتی است با عنوان «پاسخ خداباور نوین به بیخدایی نوین» که به ویراستاری رسموسن و ولیر در انتشارات راتلج به چاپ رسیده است.
A New Theist Response to the New Atheists Edited By Kevin Vallier, Joshua Rasmussen
به استثنای مقاله پل کوپن و تام ولف، که به دور از ادبیات زمین شناسی، باستان شناسی و مطالعات انجیلی نوشته شده است، تمام مقالات کتاب نقدهای بسیار مهمی را در رابطه با محوری ترین ایده های بیخدایی نوین مطرح میکنند.

2️⃣ دومین کتاب به ادعاهای تاریخی افراد مختلف در بیخدایی نوین میپردازد (که ماشاالله زیادن) و منبع مهمی برای اعتبارسنجی ادعاهای تاریخی آنان است. «بیخدایی نوین، اسطوره و تاریخ: افسانه های سیاه ضد دین معاصر» نوشته جانستون و از انتشارات پلگریو است.
The New Atheism, Myth, and History: The Black Legends of Contemporary Anti-Religion by Nathan Johnstone

3️⃣ ادعاهای آماری و جامعه شناسانه بیخدایی نوین درباره اسلام، بررسی آسیب شناسی و علل خشونت در اسلام نیز از دیگر ادعاهای محوری برخی از آنان است. بهترین کتابی که درباره بررسی این دسته از ادعاها نوشته شده، «جهاد، رادیکالیسم و بیخدایی نوین» نوشته محمدحسن خلیل از دانشگاه میشیگان و انتشارات کمبریج است.
Jihad, Radicalism, and the New Atheism By Mohammad Hassan Khalil

4️⃣ «یکتاپرستی و بیخدایی معاصر» نوشته مایکل روس، فیلسوف بیخدای آمریکایی است. این اثر بخشی از کتاب های منتشر شده کوتاه توسط انتشارات کمبریج است و شامل بررسی انتقادی بسیار خوبی از بیخدایی نوین است.
Monotheism and Contemporary Atheism by Michael Ruse

⏹کتب بسیار زیادی در این زمینه وجود دارند اما بسیاری از آنان آینه احساس گرایی و سطح پایین استانداردهای بیخدایی نوین هستند. با اینحال، در نظر من به عنوان یک بیخدا، این کتب از دیگر کتب موجود برتری های قابل توجهی از جهت تمرکز موضوع، عمق بررسی و دایره رفرنس های ذکر شده برای پشتیبانی ادعاهای خود دارند.

#بیخدایی_نوین

#مقاله

📄«سونامی خاموش: بی دینی و بیخدایی در جهان مسلمان» از تازه ترین مقالات منتشر شده در ژورنال مطالعات سکولار است که بسیار خواندنی است. برای مشاهده مختصری از این مقاله در ژورنال از این لینک استفاده کنید.

#بیخدایی #جامعه_شناسی

#کتاب

در ادامه رشد مطالعات سکولار در دهه اخیر، شاهد ورود روایت های متفاوت و محلی جهانی از بیخدایی و سکولاریسم هستیم. «زندگی بدون خدا: طیفی چندفرهنگی از بیخدایی» عنوان تازه‌ترین کتاب منتشر شده در سری کتبی است که به بررسی های فلسفی میان فرهنگی اختصاص دارد. در این مجموعه مقالات کسانی مانند گراهام آپی، مایکل روس و نیک تراکاکیس هم قلم زدند. دامنه موضوعات بررسی شده تاحد قابل توجهی متنوع تر از مجموعه مقالاتی است که در ابتدای مطالعات سکولار با آنان موجه بودیم. تصور میکنم جای اریک استاینهارت به عنوان معرف و مدافع طبیعت گرایی و ادیان طبیعی در این کتاب خالی است اما با اینحال، خواندن کتاب خالی از لطف نیست. برای مشاهده فهرست مطالب به این «لینک» مراجعه کنید.

#بیخدایی #فلسفه

#خبر #کتاب

📚#اریک_استاینهارت مدتی است که چندین مقاله و دو کتاب درباره طرح طبیعت گرایی افلاطونی خود منتشر کرده و در آن تلاش کرده چهره ای از طبیعت گرایی را ارائه دهد که از لحاظ ارزش‌شناسی با دین طبیعی نیز همراه است، دامنه معرفت شناسی گشوده تری داشته و ضمن حفظ طبیعت‌گرایی، زمینه ورود تجارب معنوی را نیز حفظ میکند. خواندن کتاب را توصیه میکنم.

#بیخدایی

#اختفای_الهی

📺براهین هیومی از مجموعه براهینی هستند که خداباوری را به طور غیرمستقیم در مقایسه با داده های مرتبه دوم مقایسه کرده و سپس از ضعف تبیینی خداباوری در محتمل کردن داده های مطرح شده، نتیجه میگیرد که نظریه ای که به وجود این داده ها متعهد شده، از نظر تبیینی معیوب است. نظریه رقیب، در براهین هیومی عمدتا فرضیه بی‌تفاوتی است، اینکه هستی به حال ما بی تفاوت است، از آنجایی که بیخدایی مستلزم بی تفاوتی است، اما خداباوری بیان میکند که هستی به حال ما بی تفاوت نیست (دعا، معجزه، خدا به ما اهمیت میدهد)، میتوان با دفاع از فرضیه بی تفاوتی و موفق تر بودن آن در تبیین داده ها، به طور غیر مستقیم از بیخدایی دفاع کرد. این ارائه را در جمعی بیان کردم که با اندکی ویرایش در کانال یوتیوب خود آپلود کرده ام. میتوانید این ارائه را در «اینجا» تماشا کنید.

#بیخدایی #براهین_هیومی

#آیونیا

🎤در قسمتی از پادکست آیونیا، چند ماه پیش، در پادکستی مصاحبه ای با #آرون_ریزیری داشتم. محور بحث ما برهان اختفای الهی بود. ایده جالب وی در مقاله ای با عنوان «چطور اختفای الهی را بدتر کنیم» در دفاع از شکل دیگری از برهان به چاپ رسیده است. پیش از این در ارائه هیومی براهین اختفای الهی، از براهین وی استفاده کرده بودم اما در این قسمت صرفا به ایده های محوری مقاله و برخی پاسخ های ممکن به این برهان پرداختیم. این قسمت به زودی آپلود خواهد شد.

#بیخدایی #فلسفه

#پادکست

🎤در این قسمت از #آیونیا، مصاحبه ای با #آرون_ریزیری درباره مقاله اخیر وی «چطور اختفای الهی را بدتر کنیم» داشتم. مصاحبه ما به گفتگو کشید و بخش بزرگی از این گفتگو را از آنچه اشتراک گذاشته ام، جدا کرده ام ولی با اینحال، نتیجه کار به قدری منسجم بود که به طور مستقل منتشر شود. بخش دیگری از گفتگوی ما شاید در آینده منتشر شود. میتوانید این قسمت از پادکست را در <اینجا> گوش کنید.

#اختفای_الهی #بیخدایی

#نقد

در دفاعیات دینی استراتژی‌ای مدام استفاده میشود که بعد از نقل قول از چند بیخدا (معمولا نیچه و کامو)، نتیجه گیری میشود که بیخدایی به بی معنایی و بی هدفی در زندگی می‌انجامد. در گپ چت هر از گاهی به کوتاهی درباره برخی موضوعات صحبت خواهم کرد. امیدوارم که بتوان از این سطح از گفتگو گذر کرده و شکل بهتری از بررسی ها و کاوش های فکری را شاهد باشید. میتوانید این مختصر را در <اینجا> در یوتیوب ببینید.

#بیخدایی #گپ_چت

#نقد

در چهار قسمت کوتاه به نقد بیخدایی_اینترنتی و چرندیات آن پرداخته ام. هرچه با خودم کلنجار میرفتم که قسمت ها کوتاه تر شود، نشد. چاره ای نیست مگر اینکه با این دسته از دیدگاه های بد نیز برخوردی داشت. به این واسطه چند قسمتی کار انجام دادم:
1- قسمت اول: استدلال به نفع دیدگاه دیگری برای فهم دین و چیستی دین.
2- قسمت دوم: عدم توانایی دیدگاه چرند و ضد دین در فهم دین، تبیین دین و حتی نقد موفق دین
3- قسمت سوم: در دفاع از نواندیشی دینی
4- قسمت چهارم: در نقد نواندیشی دینی

امیدوارم که حداقل بتوان با برخی این تلاش ها از حجم مطالب بد کاست و یا حداقل نقد بهتری را وارد فضای عمومی کرد. این قسمت ها در آینده ای نزدیک آپلود خواهد شد.

#بیخدایی_اینترنتی

#خبر

📚کتاب جدید #سال_رستیو با عنوان فرای بیخدایی نوین و خداباوری قرار است به زودی به چاپ برسد. کتاب ضمن نقد دیدگاه های طرفین، طرحی جامعه شناسانه و حساس تری از دین را مطرح میکند و به نفع دیدگاهی اومانیستی و سکولار استدلال میکند. لینک کتاب در انتشارات «اینجا».

#بیخدایی

#خبر

#دنیل_دنت از بزرگان فلسفه ذهن و بیخدایی نوین درگذشت. دنت بیش از هر کس دیگری در فلسفه ذهن فعال بود، فهم خوبی از برنامه نویسی، هوش مصنوعی، زیست و علوم اعصاب داشت و به این واسطه، اندیشه عمیق تری از دیگر اعضای همراه وی در بیخدایی نوین داشت. وی را به واسطه یکی از شاگردان کهنسال #ویلفرید_سلارز شناختم.

به آزمایشگاه دانشگاه ما سری زد و درباره اختلاف چامسکی، سرل، ویتگنشتاین و معناشناسی زیستی صحبتی کردیم. در انتهای بحث پرسید «معنا چیست؟» گفتم اشتراک دامنه توزیع احتمالات عصبی با دامنه توزیع احتمالات فوریه بر صدا یا عمل. مکث کرد و گفت «نیمه کاری هنوز اما نمیدانم نیمه دیگر چیست». چند سال بعد برای ارائه ای درباره داروین به دانشگاه بازگشت. زمانی که مشغول به کار بودیم، وارد شد و گفت «یافتم! حالا به نیمه دیگر نزدیک تریم» کتاب مارک ریچارد را در کنار کتابی از میلیکان برایم گذاشت و رفت. تعجب کردم که هنوز یادش مانده بود. آدم شوخ طبع و خوش صحبتی بود. اغلب میگفت امیدوارم سالارزی های چپ گرا با سالارزی های راست دچار سرنوشت هگلی های چپ و راست نشویم. متاسفانه، پیش از موعد مصاحبه مان چشم از جهان فرو بست.

#بیخدایی_نوین

#خبر

📺#فیلیپ_گاف که چندی پیش کتابی در نقدخداباوری و بیخدایی نوشته بود، در ارائه ای به طرح برهانی در خدمت بیخدایی پرداخته است. نگرشی که تلاش میکند با برخی انگیزه های هگلی برپایه تصور پذیری فضای موجهاتی را به سمت بیخدایی سوق دهد. میتوانید ارائه وی را در (این لینک) تماشا کنید.

#بیخدایی