✅ ابزار ریسندگی دستی در هزارجریب مازندران

🔰 شوُن سر یا شونِک چو -چَل

◻️ریسندگی دستی شکل قدیمی تاباندن الیاف به دور هم برای تشکیل نخ است که می‌توان از آن برای ساخت لباس واقلام مختلف استفاده کرد.

◽️تاریخچه ریسندگی دستی به بیش از ده هزار سال می‌رسد.
نخستین ابزار ریسندگی وبافندگی در غار هوتو و کمربند بهشهر یافت شده است که به ۷هزار سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد.

ریسندگی دستی درگذشته یک ضرورت محسوب می‌شد وتقریبا در تمام خانواده‌ها انجام می شده است از این رو هر خانه ای در هزارجریب و روستاهای مازندران مجهز به دستگاه و ابزار لازم برای ریسندگی بوده است و هرکاری که با ریسندگی ارتباط داشت به نحوی از پرورش حیوانات به منظور پشم چینی گرفته تا پرورش محصولاتی مانند پنبه وابریشم که همه خانواده به آن مبادرت داشته‌اند.

استفاده از پشم گوسفند رایج ترین و کم هزینه ترین نوع الیاف برای ریسیدن بود و دسترسی آسان باعث می‌شد بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد.

◽️مراحل چیدن پشم تا ریسیدن آن

پشم گوسفند پس از چیده شدن شسته و خشک می‌شود، ابتدا آن را با شانه ای مخصوص (شوُن سر یا شونک چو) حلاجی می‌کنند، سپس آنرا با چَل نخ ریسی یا کاتلُم (دوک نخ ریسی) با تاباندن مداوم به صورت نخ تبدیل می‌کنند.

نخ بدست آمده اگر با کاتلُم ریسیده شود کمی ضخیم بوده و برای بافت گِوال (جوال)خورجین (خارجین) توبره (توره) طناب (رَسِن) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر با چَل ریسیده شود نخی نازک‌تر بدست می‌آید که برای بافتن جوراب، دستکش، چوقا، ساق پیچ، پاتو یا پاتاوه و....استفاده می‌شود.

📝نجما نجّار

#هاوست
#مازندران
#هزارجریب
#نجما_نجار
#چل
#کاتلوم
#شون‌سر

🆔 هاوست، کانال فرهنگ‌ و‌ هنر مازندران
@Haavest