اقتصاد و نفت
2.05K subscribers
1.81K photos
11 videos
260 files
286 links
رامین فروزنده
متخصص استراتژی و سرمایه‌گذاری در صنعت انرژی


ایمیل:
raaminf@gmail.com


لینکدین:
ir.linkedin.com/in/ramin-forouzandeh


وب‌سایت:
raminf.com
Download Telegram
روایت تلاش رضاشاه برای ملی شدن نفت

منتشرشده در شماره 42 «تجارت فردا»

رضاخان به خوبی از اهمیت نفت آگاه بود. «در زمان حکومت رضاخان تقریباً کل درآمدهای نفتی ایران خرج تجهیزات نظامی گردید.» او از امتیاز دارسی و حقوق درنظر گرفته شده برای ایران نیز خشنود نبود و از جمله در پیغامی که به هیات‌مدیره وقت شرکت نفت در لندن فرستاد، اعلام کرد: «اولیای شرکت نفت باید بدانند که دولت و ملت ایران از امتیازنامه دارسی راضی نیست و باید هر چه زودتر امتیاز جدیدی که منافع ایران را به نحو اکمل تامین نماید، تنظیم گردد... اولیای شرکت باید به اصلاح این امر بپردازند و چنان که غفلتی کنند، مسوولیت عواقب امر متوجه خود آنها خواهد بود.»

نارضایتی از امتیاز دارسی، تا حد زیادی طبیعی به نظر می‌رسید. در جنگ جهانی اول، شرکت نفت ایران و انگلیس نفت را با تخفیف به دولت انگلستان می‌فروخت. به گفته وینستون چرچیل، این تخفیف، سودی معادل ۵/۷ میلیون لیره نصیب این کشور کرد. از سوی دیگر، نظارت بر نحوه دریافت سهم ایران از درآمدهای نفتی نیز چندان دقیق نبود و در نتیجه به نظر می‌رسید بخشی از حقوق ایران به طور کامل پرداخت نمی‌شد. رضاخان تیمورتاش را موظف کرد سهم ایران از قرارداد دارسی را افزایش دهد. مذاکرات در نهایت بدون نتیجه بود.

همزمان با مذاکرات، درآمد نفتی ایران در سال ۱۹۳۱ به ۳۰۷ هزار لیره کاهش یافت، یعنی کمتر از یک‌چهارم سال ۱۹۳۰. رضاخان که از کاهش درآمدهای نفتی ایران ناراحت بود، در سال ۱۳۱۱، قرارداد دارسی را ملغی اعلام کرد. مهدی‌قلی هدایت صحنه عصبانیت رضاخان را این‌گونه توصیف می‌کند: «شاه تشریف آوردند و متغیرانه فرمودند دوسیه نفت چه شد؟ گفته شد حاضر است. زمستان است بخاری می‌سوزد. دوسیه را برداشتند انداختند توی بخاری و فرمودند نمی‌روید تا امتیاز نفت را لغو کنید. تشریف بردند نشستیم و امتیاز را لغو کردیم.» البته این پایان کار نبود. با حکم جامعه ملل، دو طرف مذاکرات را از سر گرفتند و در سال ۱۳۱۲، امتیازنامه جدید دارسی با تغییراتی به تصویب رسید. بر اساس این قرارداد، انگلیسی‌ها تا ابتدای دهه ۷۰ شمسی صاحب نفت ایران بودند.

متن کامل مطلب: https://goo.gl/AmJLNt

⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Oil #History
Forwarded from اقتصاد و نفت
MIS.pdf
1.7 MB
روایتی از آغاز و انجام نفت در مسجدسلیمان، پایتخت نفت ایران

منتشرشده در «تجارت فردا» (سال 1392)

🔴 منبع: @EconomicsandOil

#TEF
#Note #MIS #History
تاثیر تحریم بر صادرات نفت و بازار جهانی

منتشره در هفته‌نامه تجارت فردا مورخ ۵ خرداد

پلاتس تخمین می‌زند در نیمه اول 2019، تاثیر تحریم‌ها حدود 200 هزار بشکه در روز ناشی از کاهش واردات کره جنوبی و ژاپن باشد و پس از آن دایره تاثیر به حدود 500 هزار بشکه در روز افزایش یابد. این کاهش می‌تواند سناریوی بدبینانه تا روزانه یک میلیون بشکه نفت ایران را از بازار خارج کند. به عبارت دیگر انتظار می‌رود در سال 1398 با فرض عدم دستیابی به توافقی مکمل، درآمد صادرات نفت و میعانات گازی ایران (با فرض عدم افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها) نسبت به شرایط عادی 20 تا 40 درصد کاهش یابد.  

با در نظر گرفتن ظرفیت مازاد تولید کشورهای اوپک و غیراوپک، به نظر می‌رسد بازار نفت از ظرفیت مازاد (Spare Capacity) کافی برخوردار است. علاوه بر تحقق بیش از انتظار توافق اوپک و غیراوپک برای کاهش تولید نفت، ظرفیت آمریکا برای افزایش حداقل یک‌میلیونی تولید نفت (طبق برآورد اوپک، که ممکن است در عمل بسیار بیشتر باشد)، موجب شده در شرایط عادی بتوان خروج نیم میلیون بشکه از نفت ایران را به آسانی پاسخ داد. در نقطه مقابل اما واقعیات دیگری هم وجود دارد: رشد بیش از انتظار تقاضای جهانی نفت در 2018، با افت ذخایر تجاری OECD در نتیجه پایبندی بیش از انتظار اوپک و غیراوپک به تعهد کاهش تولید و افت نیم میلیون بشکه‌ای تولید نفت ونزوئلا. این موارد باعث می‌شود خروج نفت ایران از بازار، برای بسیاری از بازیگران به سادگی قابل تحمل نباشد.

اگر توافق کاهش تولید پایان یابد، با فرض تداوم رشد تولید نفت آمریکا، بازار نفت می‌تواند خروج نفت ایران را از بازار (در محدوده نیم میلیون بشکه در روز) به سادگی تاب آورد. به عبارت دیگر تحریم نفت ایران از سوی آمریکا، با فرض اینکه به صورت تدریجی صورت گیرد و حداکثر یک میلیون بشکه از نفت ایران را تا پایان 2019 از بازار خارج کند، تنها در صورتی که اوپک و غیراوپک تصمیم خود را به کاهش تولید ادامه دهند، می‌تواند بر بازار نفت تاثیر قابل‌توجهی بگذارد.  

متن کامل مطلب:
https://goo.gl/k3cTpV

⭕️ @EconomicsandOil

#Note #TEF #Iran #Platts #Oil #Sanction #OilMarket
چشم‌انداز درآمد نفتی ایران پس از تحریم

منتشرشده در شماره 271 تجارت فردا

با جدی‌تر شدن مساله تحریم نفت ایران، سوالاتی درباره چشم‌انداز درآمدهای نفتی ایران مطرح شده است. پرداختن به این موضوع تابع دو متغیر کلیدی یعنی میزان صادرات و قیمت نفت خواهد بود.

به نظر می‌رسد باید سناریوی اصلی را بر مبنای تداوم تحریم آمریکا و شاید حتی شدت یافتن آن دانست. این البته نامطلوب‌ترین حالت ممکن نیست چراکه احتمال بر هم خوردن توافق ناکامل فعلی با اروپا نیز وجود دارد که در آن حالت چشم‌انداز افت سریع صادرات نفت و میعانات گازی ایران به محدوده یک میلیون بشکه در روز دور از انتظار نخواهد بود. هوشمندانه شدن تحریم‌ها این امکان را می‌دهد تا با سرعت و دقتی بیش از قبل بتوان تحریم ایران را در دستور کار قرار داد. با خروج آمریکا از برجام، انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت 200 هزار بشکه از صادرات نفت ایران کاهش یابد و این روند با رشد تدریجی ابتدا به 500 هزار بشکه در روز طی نیمه اول 2019 برسد و در شدیدترین حالت تا یک میلیون بشکه افزایش یابد.

در شرایطی که قبلاً بازه 50 دلار و بعد 60 دلار به عنوان مجرای نوسان قیمت نفت در کوتاه‌مدت تصور می‌شد، اکنون قیمت نفت در محدوده 70 دلار قرار دارد. تداوم توافق اوپک همزمان با افت تولید نفت ونزوئلا و خروج تدریجی نفت ایران از بازار، می‌تواند قیمت‌ها را وارد محدوده 80 دلار کند اما داستان روی دیگری نیز دارد. نخست اینکه تولید نفت شیل مطابق انتظار در حال افزایش بوده است. همچنین روسیه و عربستان سیگنال‌هایی را درباره بازنگری در توافق کاهش تولید نشان داده‌اند که می‌تواند به معنای افزایش تولید اوپک باشد.

با اتکا به آمارهای 9‌ماهه نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی و روند افزایشی قیمت نفت در سال 1396، می‌توان درآمد صادرات نفت و میعانات گازی ایران را طی سال مذکور حدود 60 میلیارد دلار تخمین زد. با این فرض، درآمد نفتی 1397 احتمالاً حدود 70 میلیارد دلار خواهد بود، اگرچه در سال 1398 وضعیت متفاوت است و بسته به سناریوهای مختلف، می‌تواند حتی بسیار کمتر از 1396 باشد.

متن کامل مطلب: https://goo.gl/N8y5hP

⭕️ @EconomicsandOil

#Note
#TEF #Iran #Sanction #OilMarket
تخمین درآمد نفتی ایران پس از تحریم

منبع: تجارت فردا

لینک مطلب: https://goo.gl/N8y5hP

⭕️ @EconomicsandOil

#Note
#TEF #Iran #Sanction #OilMarket
تاملی بر جهش قیمت نفت

این هفته در "تجارت فردا" مطلبی درباره پیش‌بینی تحریم و درآمدهای نفتی ایران نوشته‌ام. در آن مطلب، به سناریوهای فروش نفت (براساس خرید چین، هند و ترکیه) پرداخته شده است. شما را به خواندن این شماره "تجارت فردا" (که اکنون روی دکه‌هاست) دعوت می‌کنم.


جهش هفته اخیر قیمت نفت به معنای آن است که بدبینانه‌ترین حالت، یعنی صادرات ۷۰۰ الی ۸۰۰هزار بشکه در روز، محتمل‌ترین است. خوشبختانه لااقل در ۲۰۱۹ باتوجه به رشد قیمت نفت، اثر این افت بر درآمدهای نفتی چندان بالا نخواهد بود.


جهش اخیر همراه با انتشار اخباری منفی از واردات نفت چین و هند، نشان می‌دهد که برآورد بازار از تحریم نفت ایران حتی جدی‌تر از یک ماه قبل است.


برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها، احتمال یافتن راه‌حلی برای تداوم واردات نفت اروپا از نزدیک به صفر است؛ چراکه شرکت‌های تجاری و غیردولتی نمی‌توانند ریسک نقض چند بند اصلی از تحریم‌های قدیمی و جدید را بپذیرند.

⭕️ @EconomicsandOil

#Note
#TEF #Sanction #Iran
آخرین برآوردها درباره تحریم نفت ایران


بخشی از مطلب هفته گذشته‌ام در "تجارت فردا" با موضوع سناریوهای تحریم نفت ایران:


سناریوی پایه: در این سناریو چین و ترکیه پایبندی بالایی به سطوح پایدار واردات از ایران خواهند داشت، ولی هند واردات خود را کمابیش حدود ۴۰ درصد کاهش می‌دهد. در نتیجه صادرات نفت ایران حدود یک‌میلیون بشکه در روز خواهد بود. به نظر می‌رسد این سناریو محتمل‌ترین گزینه برای نفت ایران در سال ۲۰۱۹ باشد.


سناریوی خوش‌بینانه: در سناریوی خوش‌بینانه صادرات نفت ایران در ابتدای زمستان، به میزان صادرات پایدار به سه کشور چین، هند و ترکیه خواهد بود، یعنی ۱.۳ میلیون بشکه در روز. این یعنی صادرات کشور در مقایسه با رقم بالقوه حدوداً ۲.۵میلیونی، حدود ۵۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.


سناریوی بدبینانه: این سناریو بر افت چشمگیر صادرات به هند استوار است. منابع مختلف برای این وضعیت صادرات ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز را درنظر گرفته‌اند که کمترین پیش‌بینی اعلام‌شده تاکنون درباره صادرات نفت و میعانات گازی ایران توسط منابع معتبر محسوب می‌شود.


متن کامل: https://goo.gl/tZEv4i


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Note
#Sanction #Iran
روزنه‌های اقتصادی ایران پس از تحریم‌های اخیر کدام‌اند؟


در شماره هفته گذشته «تجارت فردا»، به دو روزنه مهم تحریم ایران پرداخته شده است: معافیت فروش نفت و طرح‌های محتمل مالی.


در بخشی از مطلب اینگونه آمده است: «احتمالاً مهم‌ترین اتفاق مثبتی که توانست اخیراً بر تحریم‌ها تاثیرگذار باشد، معافیت هشت کشور برای واردات نفت از ایران بود. چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، ترکیه، تایوان، ایتالیا و یونان در حالی توانستند به معافیت شش‌ماهه دست پیدا کنند که هدف اولیه ترامپ رساندن صادرات ایران به صفر اعلام شده بود و از طرف دیگر خوش‌بینانه‌ترین تحلیل‌ها اعطای معافیت به تعداد کمتری از کشورها را برآورد می‌کردند. در اغلب سناریوها انتظار می‌رفت صادرات نفت ایران در ماه دسامبر حدود یک میلیون بشکه در روز یا کمتر باشد، اما اکنون صادرات در محدوده بالاتری قرار می‌گیرد. با وجود آنکه محدودیت‌هایی در زمینه میزان واردات از ایران، شیوه پرداخت پول و نحوه برداشت ایران وضع شده است، که انتظار می‌رود تمامی کشورها (شاید به جز چین) از آن تبعیت کنند، تداوم صادرات ولو برای مدت شش ماه را می‌توان یک روزنه مهم دانست. این معافیت در کنار عوامل دیگر، به کاهش حدود 10 تا 15 دلاری قیمت نفت انجامید، چراکه به بازار اطمینان داد به مدت و مقدار بیشتری از نفت ایران بهره‌مند خواهد بود.»


متن کامل مطلب را می‌توانید اینجا بخوانید:
https://goo.gl/itMntw


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Note
#Sanction #Iran #OilMarket
چند مطلب نفتی در «تجارت فردا»


پیشنهاد می‌کنم به چند دلیل هفته‌نامه «تجارت فردا» را در هفته جاری بخوانید:

1️⃣ گزارش تحلیلی از آقای منوچهر تکین درباره کارنامه نیم قرن نفت ایران

2️⃣ تحلیل کوتاهی به قلم من درباره صادرات نفت پس از تحریم

3️⃣ گفت‌وگویی با آقای کامران دادخواه درباره تاثیر تحریم‌های نفتی بر اقتصاد

4️⃣ مجموعه‌ای از چند گزارش درباره یارانه انرژی


همچنین تحلیل‌های خوبی از بزرگانی چون آقایان سوری، صالحی اصفهانی، آذرمند، نیلی و ... در حوزه‌های مختلف اقتصادی منتشر شده که می‌تواند چشم‌اندازی از آینده به دست دهد.


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Oil
چشم‌انداز صادرات نفت ایران پس از تحریم


هفته گذشته در "تجارت فردا" به تحریم نفت ایران و چشم‌انداز صادرات نفت پرداختم. براساس تحلیلی که آنجا ارائه شد، انتظار صادرات ۲۰۰ الی ۴۰۰هزار بشکه در روز می‌رود.


متن کامل مطلب را می‌توانید اینجا بخوانید:
http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-30637


⭕️ @EconomicsandOil

#Note #Sanction #Iran #OilExport #TEF
روایت‌های خوب از اقتصاد دهه ۶۰ چقدر واقعیت دارند؟


منتشره در "تجارت فردا":

«یاد باد آن روزگاران یاد باد.» این خلاصه روایتی است درباره اقتصاد دهه 60 شمسی که سالی چند بار توسط مدافعان و حامیان نظریات مسلط بر اقتصاد ایران طی دهه مذکور و به‌طور خاص سال‌های منتهی به 1367 ارائه می‌شود؛ به ویژه آنکه حامیان آن نظریات منتقد سیاست‌های 1368 به بعد هستند و همه دولت‌های پس از آن زمان را مورد انتقادات جدی قرار می‌دهند. در این روایت، به مدد سیاستگذاری مناسب اقتصادی و با ابزارهایی مثل توزیع کالاهای کوپنی و کنترل بازرگانی خارجی توسط دولت، اقتصاد ایران توانست با وجود جنگ تحمیلی عملکرد نسبتاً خوبی را بر جای بگذارد. شاید اگر ماجرا به همین روایت ختم می‌شد، جای بحث چندانی نبود و می‌شد فرض کرد تنها بر سر ارزیابی یک دوره تاریخی اختلاف‌نظر وجود دارد. اما در عمل می‌بینیم ماجرا ابعاد گسترده‌ای دارد؛ چنان‌که با شبیه‌سازی مختصات آن دوران و اکنون، از به‌کارگیری نسخه‌های دهه 60 برای عبور از وضعیت فعلی سخن به میان می‌آید.

متن کامل مطلب:
www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-31268


⭕️ @EconomicsandOil

#Note #TEF #Economics
صادرات نفت ایران امسال چقدر خواهد بود؟


در قانون بودجه امسال 153هزار میلیارد تومان منابع صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی پیش‌بینی شده است. آن گونه که در زمان مطرح شدن لایحه بودجه گفته شد، مبنای این رقم صادرات نفت حدود 1.5 میلیونی است؛ یعنی فرض تداوم صادرات به بازارهای آسیایی. اما در اردیبهشت و در نتیجه عدم تمدید معافیت‌ها، شرایط تغییر کرد و اکنون عمده صادرات ایران (که شدیداً کاهش یافته) به چین صورت می‌گیرد. اما صادرات نفت ایران امسال چقدر خواهد بود؟


پلاتس صادرات نفت ایران را در ماه ژوئن حدود 450هزار بشکه در روز اعلام کرده است. براساس آمار کپلر، میانگین صادرات دوماهه اخیر نفت ایران به چین رقمی در حدود 250هزار بشکه در روز نشان می‌دهد. می‌دانیم که عمده صادرات ایران به چین است و شاید محموله‌های اندکی به مقاصد متفرقه برود. لذا با فرض تداوم وضعیت فعلی، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران (با لحاظ صادرات بالای یک میلیونی در ماه فروردین) امسال بتواند در حدود 400هزار بشکه در روز باشد؛ با لحاظ یک بازه مثبت و منفی پنجاه هزار‌بشکه‌ای.


اینجا قبلاً نوشته شده که امسال صادرات نفت ایران دو سناریوی اصلی 200هزار و 400هزار بشکه در روز دارد:
t.me/EconomicsandOil/2996


براساس گزارش‌های روزهای اخیر، ظاهراً دولت قصد دارد مبنای بودجه امسال را بر صادرات 300هزار بشکه‌ای قرار دهد که پیش‌بینی قابل تحققی به نظر می‌رسد. خوشبختانه بر خلاف نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در مجموع وضعیت صادرات نسبتاً خوبی دارند. باوجوداین، افت شدید صادرات نفت احتمالاً ظرف چند ماه آینده در تعادل بازارهایی مثل ارز نمایان خواهد شد.


⭕️ @EconomicsandOil

#Note #Sanction #Iran #OilExport #TEF #KPLER #Platts
ناآرامی‌های خاورمیانه و جایگاه آمریکا در بازار امروز نفت
(منتشره در شماره 331 هفته‌نامه «تجارت فردا»)


پس از انفجارهای عربستان و کاهش تولید بیش از پنج‌میلیونی نفت این کشور، بسیاری انتظار داشتند که نفت از 70 و حتی 80 دلار عبور کند. کمابیش مشابه همین انتظار پیش از تحریم نفت ایران وجود داشت و برخی کارشناسان معتقد بودند که خروج ایران می‌تواند به نفت صددلاری بینجامد. در هر دو مورد شاهد بودیم که چنان انتظارهایی برآورده نشدند و نفت در محدوده 50 تا 75 دلار باقی ماند. چه چیز باعث می‌شود چنین شوک‌هایی به سادگی جهش قیمت نفت را رقم نزنند و آمریکا بعضاً تلاش کند اقداماتی را انجام دهد که در بادی امر به نظر رسد از جنبه امنیت تامین نفت به زیان این کشور خواهد بود؟ آیا آمریکا به ابزار و تکنیک جادویی برای مدیریت بازار نفت دست یافته است؟


متن کامل مطلب:
www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-32088


⭕️ @EconomicsandOil

#Note #TEF #Shale #US #Sanction #KSA
الزام هشت میلیونی
در اهمیت تولید حداکثری نفت و تبدیل آن به سرمایه مولد

سرمقاله اخیر نشریه اکونومیست به موضوع «پیک تقاضای نفت» پرداخته که اگرچه در دنیای نفت کمابیش یک دهه از جدی مطرح شدن آن می‌گذرد، این ارزش را دارد که به منظور انعکاس در سیاستگذاری‌های کشور مورد بررسی قرار گیرد و دلالت‌های آن به بحث گذاشته شود. به ویژه آنکه رسوب نظریه «پیک عرضه نفت» باعث شده در سیاستگذاری‌ها جمع‌بندی روشنی درباره سناریوهای پیش‌روی نفت وجود نداشته باشد و کماکان نگه داشتن ذخایر نفت زیر زمین مورد دفاع قرار گیرد.


سوال مهمی که پیش‌روی اقتصاد ایران قرار دارد آن است که با این حجم از ذخایر نفت در دنیایی که هنوز نفت در آن اهمیت دارد چه باید کرد؟ تولید حداکثری و سپس تبدیل نفت به سرمایه‌ای برای اهداف مدنظر سیاستگذار (از قبیل تنوع‌بخشی به اقتصاد، توسعه زیرساخت‌ها، شکل‌دهی یک ابزار برای مدیریت اقتصاد کلان طی چرخه‌های تجاری و امثالهم) راهبردی است که به نظر می‌رسد بسیاری از دولت‌های نفتی مدنظر دارند. شاید این ایراد مطرح شود که این سیاستگذاری‌ها تفاوت‌های اساسی دارند. پاسخ اینکه نقطه اشتراک همه سیاستگذاری‌های مدنظر چیزی نیست جز «تولید حداکثری و تبدیل نفت به سرمایه مولد». با فرارسیدن پیک تقاضای نفت و این واقعیت که قیمت‌های نفت در بلندمدت صعودی نبوده و نخواهد بود، فرصت تولید نفت و تبدیل کردن آن به اهرمی برای توسعه کشور محدود و گذراست.


ایراد دیگر می‌تواند آن باشد که با شیوه فعلی حکمرانی، دستیابی به چنین حجمی از دارایی ارزی احتمالاً بیشتر زیان‌بار خواهد بود. مضافاً مساله اصلی اقتصاد ایران کمبود درآمدهای ارزی نیست؛ بلکه تحول در سطوح و بخش‌های مختلف حکمرانی به ویژه پارادایم حاکم، تعادل‌های اقتصادی و اجتماعی، سیاستگذاری‌های بخشی و نظام تصمیم‌گیری اولویت بیشتری دارند. نگارنده ضمن پذیرش و حتی تاکید بر ایرادهای مذکور، این سوال را مطرح می‌سازد که آیا از دست دادن یک فرصت برای کسب درآمد ارزی کمکی به حل دو مساله مذکور خواهد کرد؟ آیا اصولاً چشم‌اندازی وجود دارد که بتوان در افق چندده‌ساله در حوزه‌های مذکور به گشایشی دست پیدا کرد و البته اطمینان یافت که در آن زمان فرصت از دست نرفته است؟ اگر نه، آیا بهتر نیست که به دو موضوع مستقل از یکدیگر بپردازیم و ثروت‌آفرینی از ذخایر نفت به اصلاح نظام حکمرانی مشروط شود؟


شاید اینجا خوب باشد به تصوری غالب (و البته نادرست) از اقتصاد ایران گریزی کوتاه بزنیم که در آن ریشه همه (و اگرنه، اغلب) ناکامی‌ها و مشکلات حکمرانی به رانت نفتی دولت می‌رسد. نقد این تصور دشوار نیست. نخست با طرح این سوال که اساساً چند درصد همین توسعه نامتوازن و کج‌دارومریز قرن اخیر ایران بدون نفت و سرریز منابع انرژی به بخش‌های مختلف ممکن بود؟ آیا حتی می‌توان تامین آب و برق و ابنیه و زیرساخت‌های فعلی را بدون نفت ممکن دانست؟ دوم آنکه نفت در بستری از حکمرانی و سیاستگذاری معیوب نقش‌آفرین شده و جهت علیت برعکس نبوده؛ و مطابق آن گفته مشهور، ایران بدون نفت به افغانستان دهه شبیه‌تر می‌بود تا ژاپن. تصور ایرانی «تقلیل‌یافته»، «مینیاتوری» و «منتزع» از واقعیت (واقعیاتی چون عاقبت مشروطه حتی پیش از جدی شدن نقش نفت در اقتصاد یا واقع بودن ایران در منطقه خاورمیانه با کلیه دلالت‌های فرهنگی و اجتماعی آن) که در آن ناگهان ظرف یک شبانه‌روز تغییر پارادایم روی می‌دهد و کشور به سوی قله‌های توسعه اقتصادی پرواز می‌کند، همان‌قدر با درآمدهای عظیم نفتی ممکن است که بدون آن.


متن کامل مطلب منتشره در هفته‌نامه اقتصادی «تجارت فردا»:
www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-32572


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Note #LFL
Oil-20.pdf
130.6 KB
آیا باید به نفت ۲۰ دلاری عادت کنیم؟ پاسخی در افق‌های کوتاه‌مدت تا بلندمدت

منتشره در هفته‌نامه «تجارت فردا»


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #OilMarket #LFL
20.05-Oil-TEF.pdf
179.5 KB
نکولِ نفت
افول جایگاه نفت ایران در جهان و ریشه‌های آن


منتشره در هفته‌نامه اقتصادی «تجارت فردا»


دهه طلایی نفت ایران به لحاظ تولید و البته جهش قیمت، 1970 میلادی بود. طی سال‌های 1970 تا 1979 میانگین تولید 5.3 میلیون بشکه در روز بود و رکورد تولید بیش از شش میلیون بشکه در روز به ثبت رسید.


ظرفیت تولید نفت خام کشور طی چند دهه اخیر در محدوده چهارمیلیونی درجا زده و تنها توسعه عظیم و قابل‌توجه در پارس جنوبی و غرب کارون رقم خورده است. در عمل، تولید نفت ایران پایین‌تر از کشورهایی مثل عراق، کویت و امارات متحده عربی قرار گرفته و ایران به یک بازیگر حاشیه‌ای در اوپک و بازار نفت تبدیل شده که هرازگاهی با لغو تحریم‌ها وارد بازار می‌شود.


ایران تا حدی در توسعه منابع ناکام بوده که با آمارهای فعلی برای حدود یک قرن می‌توان با ظرفیت موجود به تولید نفت پرداخت، در حالی که میانگین این رقم برای دنیا حدود 50 سال است. این یعنی بخش زیادی از منابع کشور در معرض متروک شدن قرار دارند.


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Note #Paradigm #Iran
سقوط موجودی سرمایه در صنعت نفت و گاز
(نمودار از «تجارت فردا»)


رشد تابع سرمایه است و افت موجودی سرمایه یعنی از دست رفتن پتانسیل رشد. در نمودار بالا به نقل از بانک مرکزی می‌بینیم صنعتی که نقش اصلی در فراهم آوردن ارز برای پوشش کسری بودجه دولت، تامین منابع صندوق توسعه ملی برای طرح‌های صنایع مختلف و خرید مواد واسطه‌ای و اولیه را داشته با چه وضعی مواجه است.


منابع نفت و گاز ایران از ارزان‌ترین‌های دنیا هستند و در صورت بکارگیری مدل‌های جذاب‌تر قراردادی، به سادگی و با اتکاء به سرمایه‌گذاری غیردولتی می‌توانستند توسعه یابند. اما چند دهه اصرار به انحصار دولتی و بکارگیری مدل‌های غیرجذاب قراردادی (ولو به قیمت اضمحلال موجودی سرمایه در این صنعت) توسعه و جایگاه کشور را در معرض مسائل جدی قرار داده است. بدون نفت و با این محیط کسب‌وکار چطور می‌توان توسعه را رقم زد؟


اینجا بیشتر بخوانید:
https://t.me/EconomicsandOil/3360


⭕️ @EconomicsandOil

#TEF #Note #Oil #Economics #Capital
TEF-GAS.pdf
160.2 KB
فایل مطلب منتشره در «تجارت فردا» درباره شناورسازی قیمت سوخت (با نگاه به وضعیت فعلی قیمت‌ها)


⭕️ اقتصادونفت

#TEF #Product #Subsidy
پیش‌فروش نفت هموارسازی است یا آینده‌فروشی؟


اگرچه مدتی از طرح این سوال گذشته، این هفته در "تجارت فردا" پاسخی به آن منتشر شده که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنم.


⭕️@EconomicsandOil


#TEF #Budget