تاریخ آستارا
374 subscribers
637 photos
91 videos
18 files
114 links
استان گیلان - منطقه تالش - آستارا

پژوهش هایی درباره تاریخ ، فرهنگ ، زبان و آداب و رسوم منطقه تالش – آستارا

زنده باد ایران بزرگ

iran - gilan - talesh - astara

اینستاگرام :
https://www.instagram.com/tarikh_astara
Download Telegram
🟢 درخت های جنگل های منطقه تالش

🔴 نام برخی درخت های بومی جنگل های منطقه تالش به زبانِ تالشیِ گویش آستارا 

۱- مُلِنج – molenj : درخت بارانک

۲- اولَس – ulâs : درخت ممرز

۳- بالِه – bâle : درخت بلوط

۴- کادو – kâdo : درخت نمدار

۵- آلُش – âloš : درخت راش

۶- وزم – vəzəm : درخت مَلَج

۷- رازو – râzo : درخت توسکا

۸- کاشکار – kâškâr : درخت شب خوس

۹- ماتُل – mātol : درخت لَرگ

۱۰- نیل nil : درخت آزاد

۱۱- تُگلَه togəlâ : درخت داغ داغان

۱۲- بُسکام boskâm : درخت افرا

۱۳- کِکام kekām : درخت شیردار

۱۴- سُگید sogid : درخت بید

۱۵- کیش kiš : درخت شمشاد

۱۶- سیو گلَه siyo gəlâ : درخت سیاه وَلیک

۱۷- لَلَکی lalaki : درخت لَلَکی


🔺️در هر منطقه باید درخت های بومی همان منطقه را کاشت تا طبیعت آن منطقه حفظ شود و از بین نرود.
تا جایی که می توانیم باید درخت بکاریم تا طبیعت همیشه سالم باشد. قابل ذکر است که اینها فقط بخشی از درختان بومی جنگل های منطقه تالش هستند و درختان میوه های جنگلی بسیاری نیز وجود دارد.

ضیاء طرقدار - آستارا
@tarikh_astara

#درخت #درختان #جنگل #طبیعت #گیلان #منطقه_تالش #تالش #آستارا #محیط_زیست #کوه #کوهستان #دریا #پرندگان #حیوانات #کاسپین #کادوس
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🟢آهنگ تالشی ( گویش جنوبی )
جان نَنَه جان
سید مهران منفرد

🔴موسیقی تالشی
کتابهای تالشی
پوشاک تالشی

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #آستارا #تالشی #تالشان #زبان_تالشی #موسیقی_تالشی

@tarikh_astara
🟢منطقه تالش کجاست ؟

منطقه قومی تالش از حدود شهرستان رودبار گیلان آغاز می شود و با در بر گرفتن سراسر آبریز شرقی البرز شمالی – جبال تالش و جلگه های ساحلی آن ، از کپورچال تا مغان شرقی  و شهرستان سالیان در خاک شیروان ( جمهوری آذربایجان ) امتداد می یابد . نقاط مسکونی تالشان در گذشته بیشتر از حال به سوی شمال پیش رفته بود و با نقاط تات نشین جنوب قفقاز تماس می یافت ، و به نظر می رسد که از جانب شمال غرب نیز به ارسباران و رودخانه ارس امتداد می یافت و با میتانیان و ارمنیان همسایه بودند . آثار این گستردگی در شمال غربی پیوسته آشکار بوده است ، چنانکه در اواسط سده هفتم .ه.ق اهالی کلیبر هنوز مرکب از ترک و تالش بودند ، و نام تالش هنوز بر روی چند طایفه بزرگ مغان و ساکن در اراضی جنوب ارس ، همچون میکائیل لو و قوجه بیگ لو که دست کم نیم قرن پیش از این مشتمل بر 5000 خانوار بودند ، باقی مانده است .

🔴منبع : تالشان کیستند ، علی عبدلی ، نشر جامعه نگر ، ویراست سوم ، چاپ اول 1391 ، ص 11 – 13

#منطقه_تالش

@tarikh_astara
🔴زبان تالشی در شهرستان آستارا

🔺️گویشِ تالشیِ شهرستان آستارا دارای حدودا سه گونه می باشد .

یک: گونه تالشی لَوَندَویل

دو : گونه تالشی شهر آستارا تا روستای تاریخی قلعه

سه : گونه تالشی روستاهای دهستان هِیران

این گونه های تالشی در گویش تالشی شهرستان آستارا حدودا ده الی بیست درصد با یکدیگر تفاوت هایی را دارند. در ادامه واژه هایی از گونه تالشی لَوَندَویل و گونه تالشی روستاهای دهستان هِیران آورده می شود که تفاوت هایی را با هم دارند.

۱- پسر :
تالشی لَوَندَویل : زواَ ، زوئه zua
تالشی دهستان هِیران : زوآ ، زوئه zuâ

۲- دختر :
لَوَندَویل : کینَه kina
دهستان هیران : کِلَه kela

۳- برادر :
لَوَندَویل : بوَه bǝva
دهستان هیران : بوآ ، بوئه buâ

۴- خواهر :
لوندویل : هُوَه hova
دهستان هیران : هُوآ ، هُوَه hovâ

۵- داماد :
لوندویل : یَزنَه yazna
دهستان هیران : یِزنَه yezna

۶- عروس :
لوندویل : وَیو vayu
دهستان هیران : وای ، وَی vây

۷- سَگ :
لوندویل : سبَه sǝba
دهستان هیران : اسپَه ǝspâ

۸- ستاره :
لوندویل : آستَوَه āstova
دهستان هیران : سوآ ، سوئه suâ

۹ - ماه ( کُره ماه ) :
لوندویل : اُوشم ovšǝm
دهستان هیران : اُشم ošǝm

۱۰- باران :
لوندویل : کیلُک kilok
دهستان هیران : کلُک kǝlok

۱۱- دروغ :
لوندویل : دیو dǝyu ؛ دِی dey
دهستان هیران : دوی duy

۱۲- کوچک :
لوندویل : گَدَه gada
دهستان هیران : گول لو gullu

۱۳- پنهان :
لوندویل : نینو nino
دهستان هیران : نین nin

۱۴- فردا :
لوندویل : ماشکی māški
دهستان هیران : سبادام ، سبَدَم sǝbâdâm

۱۵- بازی :
لوندویل : هوُآ ، هوُئه hūâ
دهستان هیران : تامشو tâmšo

۱۶- نگاه کردن :
لوندویل : دی یَه کاردِی diya kārdey
دهستان هیران : داداشتِه dâdâšte

۱۷- انداختن :
لوندویل : قاندِی qāndey ؛ اَقاندِی aqāndey
دهستان هیران : واندِه vânde

ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر - آستارا

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #آستارا
#زبان_تالشی #تالشان #کادوس #کاسپین
🟢غرب استان گیلان - منطقه تالش

🔴شهرستان آستارا


🔺️زبان تالشی در شهرستان آستارا

🔺️گویشِ تالشیِ شهرستان آستارا دارای حدودا سه گونه می باشد .

یک: گونه تالشی لَوَندَویل

دو : گونه تالشی شهر آستارا تا روستای تاریخی قلعه

سه : گونه تالشی روستاهای دهستان هِیران

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #آستارا
#زبان_تالشی #تالشان #کادوس #کاسپین
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🟢 روز ملی آستارا

🔴 ۱۵ شهریور روز ملی آستارا گرامی باد.


🔺️منبع فیلم صفحه اینستاگرام:
زندگی روستایی شمال ایران ( تالش - آستارا )

https://www.instagram.com/rural_life_north_iran?igsh=MWJ0aG90eDJnZWdjcQ==

@tarikh_astara


💚💚💚💚💚💚


#گیلان #تالشان #تالش #آستارا #تالشی #زبان_تالشی #کادوس #کاسپین #منطقه_تالش #آستارایی #گردنه_هیران #لوندویل #روز_آستارا #پوشاک_تالشی #ایران #ایران_بزرگ #ایرانشهر
🔴زبان تالشی - گویش آستارا

سِه se : عدد سه

سه sə : سرخ ، قرمز


اِشتِه ešte : شکستن

اشته əštə : مال تو


🔴جایگاه تولید و شیوه تولید این دو مصوت :

اِ e : کوتاه ، پیشین ، نیمه باز

ا ə : کوتاه ، مرکزی ، نیمه باز

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #آستارا
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔴زبان تالشی - گویش آستارا

سِه se : عدد سه

سه sə : سرخ ، قرمز


اِشتِه ešte : شکستن

اشته əštə : مال تو


🔴جایگاه تولید و شیوه تولید این دو مصوت :

اِ e : کوتاه ، پیشین ، نیمه باز

ا ə : کوتاه ، مرکزی ، نیمه باز

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #آستارا
🟢زبان تالشی - گویش آستارا

تِل tel : تلخ

سِف sef : سیب

تِلَه سِف tela sef : سیبِ تلخ


🔴نکته : نام محله قدیمی 《 تِلَه سِفی 》در شهر آستارا برگرفته شده از واژه های تالشی که در بالا اشاره شده است می باشد....!!


@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #زبان_تالشی #آستارا
#talesh #astara
🔴زبان تالشی - گویش آستارا


اُو ov : آب
اُوین ovin : آبدار
اُوَینَه ovâynâ : آیینه
اُتاش otâš : آتش
اُسن osən : آهن
اُج oj : باز


وُیِه voye : باریدن
تو to : نخ
تو to  : لنگه بار
تو to : سرنگون
تو to : مانند ، شبیه
تُو tov : تَشَر ، پرخاش


کاگ kâg : مرغ
واگ vâg : گرگ
سه sə : سرخ
وا ، وَه vâ : برف
وا ، وَه vâ : بره گوسفند
وِه ve : زیاد ، بسیار


هر hər : ابر و مه
هل həl : سوراخ
هرد hərd : خُرد ، ریز
هردان hərdân : کودک
هندل həndəl : تمشک
هونی huni : چشمه
هُوَه hovâ : خواهر
هشک həšk : خُشک


هاندِه hânde : خواندن
هاردِه hârde : خوردن
هاتِه hâte : فروختن
هتِه həte : خوابیدن
هان hân : خواب
هُتِه hote ؛ وُتِه vote : گفتن
هُری یِه horiye : آرد کردن
هاشتِه hâšte : اجازه دادن

🔺️منبع: واژه نامه تالشیِ آستارا ( پُرکاربُردترین واژه ها و جمله ها )، ضیاء طرقدار، انتشارات جامعه نگر، چاپ اول ۱۴۰۳
@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #آستارا #کاسپین #کادوس
🔴نام حیوانات در زبان تالشی - گویش آستارا

🔺️نام برخی از پرندگان ، حشرات، خزندگان و انواع دامها

مرغ : کاگ kâg
جوجه : کیجَه kija ؛ کیژَه kiža
مرغ روی تخم خوابیده: کولوک kuluk
مرغی که هنوز تخم نمی گذارد: وِرَه vera
خروس: سوک suk 
خروس کوچک : سوکلَه sukla ؛ سوکلَه sukəla
اُردک : بیلی bili
کلاغ : لو lo
جغد : ریفون rifun


مگس : موز muz
زنبور : مِش meš
عنکبوت : مالاند mâlând ؛ مَلِندِه malende
مورچه : موُجینَه mūjina ؛ مِژنَه mežna
موریانه: مرگنَه mərgəna
کَنِه : گانا، گَنَه gânâ
ملخ : واشتان کال vâštân kâl ؛ واشتَه کَنَه vāšta kana
مارمولک سبز رنگ : هَوزَه گودوش havza goduš
مارمولک سیاه رنگ : مُرَه چَچول mora čačul
کفش دوزک : گولو دُدُ gulu dodo ؛ پی یَه ژِن piya žen
پروانه : پاپولی pâpuli


گوسفند : پاس pâs
بره گوسفند : وا ، وَه vâ ؛ وَرَه vara
بره گوسفند که یک ساله نشده است: یَسُلَه yasola
بُز : بز bəz
بچه نر یک سال به بالای بُز : کَلُسَه kalosâ
گرگ : واگ vâg
گوزن : گانز gânz
اَسب : آسپ âsp
سگ بزرگ : اسپَه əspâ ؛ سبَه səba ؛ سپَه səpâ
سگ کوچک : کتَه kətâ
گربه : پیشیگ pišig


مار بررگ : آژداهو âždâho
موش : مُرَه mora
کِرم خاکی : کِم kem ؛ کِیم keym
حلزون: ریی یُف riyof
جوجه تیغی : ژَژو žažo ؛ ژَژِه žaže ؛ ژَژی žaži
خرگوش : هاووش hâovš ؛ هُوش hõš
راسو : سَمبواَ sambua
ماهی بزرگ ، ماهی دریا : مُی moy
ماهی کوچک ، ماهی رودخانه: سُل sol


گاو: گو go 
گاو نر زیر سه سال: کالا ، کَلَه kâlâ
گاو نر بالای سه سال : وشان ، وشَن vəšân 
گوساله ماده : یَوِه yave
گوساله تازه متولد شده: پُرنَه pornâ 
گاوی به رنگ زرد : زَرگو zargo
گاوی به رنگ نارنجی: سوتیلِه sutile
گاوی که بدنش به رنگ های مختلف است: نَقشینِه naqšine
گاوی به رنگ نارنجی ، سرخ و سفید: پَرگو pârgo
گاوی به رنگ قرمز سوخته که فقط پیشانی آن به رنگ سفید است : اُوَینِه ovâyne
گاوی به رنگ تمشک ؛ تقریباً سیاه : هندلِه həndəle
گاوی به رنگ سیاه : رَخشینِه raxšine
گاوی به رنگ سرخ : سر گو sər go
گاوی به رنگ قهوه ای کم رنگ، طوسی : رَش گو râš go
گاوی به رنگ قهوه ای کم رنگ: رَشتیلِه raštile

🔺️منابع :
(۱)- واژه نامه تالشی آستارا ( پُرکاربُردترین واژه ها و جمله ها ) ، ضیاء طرقدار، انتشارات جامعه نگر، چاپ اول ۱۴۰۳
(۲)- از آستارا تا فومن، ضیاء طرقدار، گفتار چهارم: واژه های تالشی آستارا، نشر فرهنگ ایلیا، چاپ اول ۱۳۹۶

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #آستارا #کادوس #کاسپین
🔴اعضای بدن و موارد مرتبط با آن در زبان تالشیِ گویش ِ آستارا

دیم dim : چهره ، صورت
باو bâv ؛ bāv : اَبرو
چاش câš ؛ چَش čaš : چشم
گلو gəlo : مردمک چشم
ناوو nâvo : پیشانی ، جلوی پیشانی
چَکوت čakut : گوشه های پیشانی

ونی vəni : بینی
گاو gâv ؛ gāv : دهان
لو ləv : لب
داندون dândun : دندان
ناق nâq ؛ نَق naq : لَثه
میجَه mija ؛ میژَه miža : مُژه
پلک pəlk ؛ پیلَه pila : پلک چشم

زوُن zūn ؛ زوون zəvun : زبان
خرتَه xərtâ ؛ خرتَک xərtak : گلو ، کل گلو و حنجره
لوک luk : گلو ، لوله متصل به گلو
اَنگ ang : فک
بوُک būk : پوزه ، دور تا دور دهان

گی gəy : جلوی گردن
مل məl : کناره های گردن
کافُرَه kâforâ : پشت گردن
آستا âstâ ؛ آستَه āsta : استخوان
داست dâst ؛ داس dâs : دست
بُل bol : بازو
کاشَه بن kâšâ bən : زیر بغل
بیلَنگ bilang : مچ ، مچ دست و پا
نِنجَنَه nenjana ؛ نِوِنجَنَه nevenjana : آرنج

پو po : پا ، پایین پا
لنگ ləng : پا ، درازای پا
زنگ zəng : زانو
پِشنَه pešna : پاشنه پا
آنگشت ângəšt ؛ آنگشتَه āngəšta : اَنگُشت های دست و پا
کالا آنگشت kâlâ ângəšt : اَنگُشت شصت
پِنجَه penja : پنجه دست و ما

نانگر nângər : ناخن
لاوا lâvâ ؛ لَوَه lava : شکم ، درون شکم
تر tər : شکم ، شکل بیرونی و ظاهر شکم
مینَه mina : کَمَر
وِک vek : کلیه

چیلیک čilik : چین و چروک پوست
پی pi : چربی
آست âst ؛ آرس ârs : اَشک چشم
گژگَه gəžgâ : موهای ژولیده
چُمین čomin : ادرار ، شاش
پِتِل petel : تب خال
فتل fətəl : تاول

🔺️منبع :
واژه نامه تالشی آستارا ( پُرکاربُردترین واژه ها و جمله ها ) ، ضیاء طرقدار ، انتشارات جامعه نگر، چاپ اول ۱۴۰۳

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #آستارا #تالشی #کاسپین #کادوس
🔴اعضای خانواده و خویشاوندان در زبان تالشیِ گویشِ آستارا

مادر : نانا nânâ ؛ نَنَه nana
پدر : دادا dâdâ ؛ دَدَه dada
مادر بزرگ : ماما mâmâ ؛ یُلَه نَنَه yola nana
پدر بزرگ : بُبو bobo ؛ یُلَه دَدَه yola dada
خواهر : هُوَه hova
برادر : بوآ buâ ؛ بوَه bəva
دختر : کِلَه kela ؛ کینَه kina
پسر : زوآ zuâ ؛ زواَ zua

بچه ، کودک : هردان hərdân ؛ هردَن hərdan
فرزند : بالا bâlâ ؛ بالَه bāla
عروس : وای ، وَی vây ؛ وَیو vayu
داماد : یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna
نامزد : پاواندی pâvândi : پَواندی pavāndi

خواهر زاده : هُوَه زو hova zo
برادر زاده : بوآ زو buâ zo ؛ بوَه زو bəva zo
خواهر زن : بال دوز bâlduz
برادر شوهر : هیوَه hiva
زن برادر شوهر ، جاری : هیوَه ژِن hiva žen

زَن : ژِن žen
مَرد : مِرد merd
عمو : آمو âmu ؛ مامو māmu
دایی : دای dây ؛ دای dāy
خاله : خالا xâlâ : خالَه xāla
عمه : بی بی bibi
زن عمو : آم ژِن âm žen ؛ مام ژِن mām žen 
زن دایی : دای ژِن dây žen ؛ دای ژِن dāy žen


🔺️منبع : واژه نامه تالشیِ آستارا ، ( پُرکاربُردترین واژه ها و جمله ها )، ضیاء طرقدار ، انتشارات جامعه نگر ، چاپ اول ۱۴۰۳

@tarikh_astara

#گیلان #منطقه_تالش #تالش #تالشان #زبان_تالشی #تالشی #آستارا #لوندویل #کاسپین #کادوس

#talesh #taleshi #astara #ostoro #tolesh