⭕️دانش تمدنی نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی اسلامی

#تمدن‌سازی
#دانش_تمدنی
#تمدن‌_پژوهی
#گزیده‌ی_کتاب

🔸نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی
جامعهٔ اسلامی در آستانهٔ برآمدن تمدن نوین اسلامی - ایرانی قرار گرفته است؛ تمدنی که انتظار می‌رود بار دیگر بشریت معاصر را با دروازه‌های طلایی #اسلام و نیز #عقلانیت ایرانی آشنا ساخته و دریچه‌های #حیات_پاک جدید تمدنی را به روی وی بگشاید و هر آینه جانشین تمدن خسته و خمود کنونی شود.

🔸اما دستیابی به چنین تمدنی، بدون (دانش تمدنی) امکان‌پذیر نخواھد بود؛ چرا که تمدن صرفاً یک آرمان مطلوب ذهنی و تجریدی نیست، بلکه تماماً عینیت‌یافتگی سیطرهای فراگیر در گستره‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بشر امروزین است و البته تحقق چنین منظومه‌های شکلی و صوری نظام یافته‌ای، بدون بنیاد عمیق و دقیق دانش و دستاوردهای علمی و معرفتی و سپس فنی و تکنولوژیکی ممکن نیست.

🔸اما این دانش نوبنیاد چه نوع دانشی است؟ آیا همان مجموعه تفکرات و اندیشه‌های موجود در بستر و خاستگاه عقل نوبنیاد بشر قرون جدید است یا مجموعهٔ دانش موجود در سنت پیشینیان جهان اسلام ؟ و دیگر آن که آیا اصولاً می‌توان برای پاسخگویی به یک نیاز نو و جدید، صرفاً بر داشته‌های در دسترس و موجود تکیه کرد؟
#ادامه_دارد...

🔹کتاب تمدن‌پژوهی؛ مطالعات مفهومی تمدن اسلامی
نویسنده: سید حسین حسینی و دیگران، ص13.
ناشر: جامعه‌شناسان

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(6)

🔻اثرگذاری و فراگیری دو عنصر کلیدی در خصوص تمدن‌های برجسته (1)

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی


🔸نکته دیگر اینکه، هر تمدنی لزوماً برجسته، اثرگذار و فراگیر نیست؛ به‌بیان دیگر، ممکن است بتوان در طول تاریخ خیلی از جوامع را صاحب تمدن برشمرد اما این تمدن‌ها از برجستگی و آثار فراگیر بهره‌مند نباشند. در حقیقت، خیلی از تمدن شناسان، قانون، نظم و حکومت را سه مؤلفه اصلی تمدن معرفی می کنند اما واضح است که برجسته و اثرگذار شدن و به تبع آن، ماندگاری یک تمدن، به عنصر یا مؤلفه ای فراتر از این سه مؤلفه نیاز دارد که ما تلاش می کنیم درباره آن بحث و بررسی کنیم.

🔸بعضی‌ها این عنصر را درجات عالی شهرنشینی و سازماندهی اجتماعی معرفی می‌کنند؛ به بیان دیگر، معتقدند تمدنی برجسته، اثرگذار و فراگیر است که نظم اجتماعی پیچیده‌تر، دقیق‌تر و کارآمدتری داشته‌باشد و این نظم اجتماعی، در درجات عالی شهرنشینی خود را نشان دهد. به نظر می‌رسد تأكيد بر روی نظم پیچیده، تأکید بجایی است؛ در واقع، یکی از نشانه‌های تمدن، توانایی جامعه برای ایجاد «نظمِ کارآمد» در پیچیده‌ترین عرصه‌ها است. اما محصور کردن این نظم در امور مادی و یا جلوه‌گر کردن آن صرفاً در شهرنشینی (در هر سطحی)، نمی‌تواند سعادت بخش تلقی شود.

🔸برخی دیگر مانند جان استوارت میل، این عنصر را ترقی و پیشرفت توصیف می‌کنند. البته از نظر او، این ترقی و پیشرفت، خود محتاج یک مؤلفه دیگر است و آن، سازوکاری است که بتواند بین اعضای جامعه صلح و دوستی برقرار کند چراکه بدون وجود صلح، همکاری اتفاق نمی‌افتد و بدون همکاری، ترقی و پیشرفت حاصل نمی‌شود. البته ما اصل این حرف را قبول داریم اما سؤال این است که چه چیزی می‌تواند مولد صلح پایدار باشد؟ چه چیزی می‌تواند منشأ همکاری‌های حقیقی باشد؟ آیا قرارداد اجتماعی یا اصالت سود و نفع، قدرت ایجاد صلح پایدار با همکاری حقیقی میان اعضای جامعه را دارد یا خیر؟ به نظر می‌رسد که اینها، یعنی قرارداد اجتماعی و رویکردهای منفعت گرایانه که نمی‌توانند خارج از چهارچوب نسبیّت معنا شوند، قادر به برقراری صلح و دوستی پایدار و یا همکاری های حقیقی نیستند؛ از این رو، بشر به عنصری نیاز دارد که بتواند از جایگاه یک امر متعالی و فرابشری، زمینه‌های شکل‌گیری صلح و همکاری را مهیا کند، این عنصر دین است که در جلسات بعدی به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 26 - 24.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(7)

🔻اثرگذاری و فراگیری دو عنصر کلیدی در خصوص تمدن‌های برجسته (2)

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی


🔸از طرفی، بعضی دیگر مانند هابز، مؤلفه اصلی در شکل‌گیری تمدن‌های برجسته، اثرگذار و فراگیر را توسعه سیاسی و سبک زندگی معرفی می‌کنند که البته طبعاً منظور، توسعه سیاسی و سبک زندگی مدرن و غربی است. با این دیدگاه، جوامع متمدن به جوامعی اطلاق می‌شود که نُرم‌های غربی را به صورت یکپارچه پذیرفته باشند؛ در این منظر، هر جامعه‌ای غیر از این جوامع، متمدن محسوب نمی‌شوند حتی اگر به برخی اصول مانند مردم‌سالاری پایبند باشند؛ از طرف دیگر، باید دید توسعه سیاسی یا سبک زندگی بدون سایر مناسبات اجتماعی چقدر در #تمدن‌سازی با توفیق روبه‌رو خواهند بود؟ چیزی که امروز در جوامع غربی با عنوان سطحی شدن اندیشه و فرهنگ و یا خالی شدن اقتصاد از فرهنگ قابل بحث و بررسی است.

🔸برخی نیز مانند دورکیم و مارس موس، این عنصر را محیط اخلاقی معرفی می‌کنند که سازنده یک کل واحد باشد. با این‌حال، مشخص نیست عنصر اخلاقی در شرایطی که با نسبیّت گره خورده و فاقد تکیه‌گاه محکمی چون عقل فطری است، چگونه می‌تواند یک کل واحد را تشکیل دهد و این كل واحد تا کجا از خود صیانت خواهد کرد؟

🔸افراد دیگری مانند آنتونی پاکدن این مؤلفه را بروز آزادانه استعدادها یا همان تحقق آزادی توصیف می‌کنند. به یقین آزادی در شکل‌گیری #تمدن نقش منحصر به فردی دارد اما واقعیت‌ها نشان میدهد آزادی بدون اخلاق و عدالت نمی‌تواند دوام و بقای خود را تضمین کرده و منجر به ظهور اَنواعی از استبداد و خودکامگی نشود؛ از این رو، خیلی مهم است تا با قبول اصالت عدالت، مدلی از آزادی ارائه شود که با اخلاق و عدالت قابل جمع باشد. آنچه مسلم است، مدل‌هایی که امروزه با اهتمام نظریه‌پردازانی نظیر جان رالز به منظور مواجهه با چالش بی‌عدالتی در غرب ظاهراً درپی پیوند آزادی و عدالت ارائه شده است نتوانسته توفیقی در این جهت داشته باشد و همچنان اخلاق و عدالت را قربانی آزادی می‌کند.

🔸همچنین، افرادی مانند گالینگوود بر روی #حقوق_مدنی تأکید دارند؛ حقوقی که از نظر او، بدون تهدید، اجبار فیزیکی و حتى اجبار اخلاقی، اعضای جامعه را به سمت قانع کردن هم در رقابت آزادانه سوق دهد. چه بسا منظور گالینگوود از حقوق مدنی، همان قرارداد اجتماعی باشد که مبتنی بر منافع سیال اعضای جامعه شکل می‌گیرد؛ در واقع او می‌خواهد بگوید که مؤلفه کلیدی، رقابت آزادانه است اما رقابت آزادانه بدون حقوق مدنی با این مختصات، منتفی است. حال باید پرسید که این حقوق با تکیه‌گاه ضعیف و جوهر سیالی که دارد چگونه تضمین کننده رقابت آزادانه خواهد بود.

🔸در هر حال، به نظر می‌رسد اگر عنصر اصلی برجسته، اثرگذار و فراگیرشدن یک تمدن را ترقی و پیشرفت بدانیم، به بیراهه نرفته‌ایم؛ در واقع عامل اصلی حیات و پویایی یک جامعه و به‌حرکت در آوردن آن به سمت مقصد، پیشرفت است اما بحث بر سر این است که اولاً، منظور از ترقی و پیشرفت چیست؟ و ثانياً، این پیشرفت چه لوازمی دارد؟ شاید بتوان مفاهیمی مانند امنیت، صلح، همکاری، آزادی، اخلاق و حتی عدالت را ذیل پیشرفت و با عنوان لوازم این پیشرفت بررسی کرد.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 26 و 27.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(8)

🔻اشکال تلقى فاکت از تمدن و نگاهی به رویکرد ضد تمدنی در غرب

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی


🔸اشکال تلقى فاکت از تمدن
بحث دیگر مهم، تلقى «#فاکت» از تمدن است که در کلام امثال #فرانسوا_گیزو قابل مشاهده است. گیزو تأکید می‌کند که «تمدن، فاکتی است همچون دیگر فاکت‌ها». دقت فرمایید، وقتی تمدن را فاکت در نظر گرفتیم، عملاً وجه متافیزیکی و الهی آن را منتفی دانسته‌ایم. در این صورت، حتی در بعد فیزیکی هم تا می‌توانیم تمدن را در ساحت فنی توسعه می‌دهیم تا امکان اندازه‌گیری و پیش‌بینی تمدن را از دست ندهیم؛ از این‌رو، در این تلقی از تمدن، فکر و فرهنگ در حاشیه است و اگر هم حضور داشته باشد، فرم بر محتوا غلبه دارد.

🔸نگاهی به رویکرد ضد تمدنی در غرب
شاید از همین نقطه بتوانیم به بحث‌های #ضد_تمدنی در خود غرب هم توجه کنیم، بحث‌هایی که به ویژه در نگاه روشنفکران آلمانی از اوایل قرن نوزده میلادی بروز و ظهور پیدا کرده است؛ در واقع، مبدأ رویکردهای ضد تمدنی را عمدتاً باید در نقد تلقی صرف مادی انگارانه از تمدن جست‌وجو کرد و چه بسا بحث #هگل در تبیین رابطه فرهنگ و تمدن و مترادف دانستن فرهنگ و تمدن، ریشه در همین نقدها داشته باشد. حتی #فروید تعبیری دارد که می گوید: «من از جدا کردن فرهنگ و تمدن بیزارم».

🔸از دیگر کسانی که در این زمینه اظهارنظر صریح دارند، #توماس_مان است که در زمان دریافت جایزه نوبل ادبی در سال ۱۹۲۹ میلادی می گوید: «فرهنگ مساوی معنویت است، اما تمدن یعنی ماشین وارگی». برای #نیچه، تمدن چیزی نیست جز تحمیل نظم، سرکوب و تقلیل فرد انسانی. نیچه در جایی می‌گوید: «نقاط اوج فرهنگ و تمدن از هم فاصله دارد؛ نباید در گرداب تضادی که بین فرهنگ و تمدن برپا است، گمراه شد. شکوهمندترین بزنگاه‌های فرهنگ. اگر از نظر اخلاقی بگوییم . در زمانه‌های فساد بوده است نه آن دوره‌های مکرری که در آن انسان‌ها داوطلبانه یا به زور، چون حیوانات رام می‌شوند و اصطلاحاً به آن تمدن می‌گویند. این دوران، برای بلندترین روح‌ها و سخت‌ترین جان‌ها تحمل ناپذیر است. تمدن در مجموع، خواهان چیزی است متفاوت از آنچه فرهنگ می‌پرود؛ چه بسا عکس آن است».
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 28 و 29.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(9)

🔻فهم نادرست نیچه از فرهنگ و نسبت آن با تمدن

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

🔸فهم نادرست نیچه از فرهنگ و نسبت آن با تمدن
البته من نقدهای جدی روی این حرف‌ها دارم اما هدف از خواندن این مطلب برای شما این بود که اجمالاً بدانید جریان ضد‌تمدنی در خود غرب چه می‌گوید. در سخنِ #نیچه، روی چند چیز تکیه شده است: اول، بر روی فردگرایی و اینکه هیچ چیز نباید آن را تحت‌الشعاع قرار دهد؛ ثانياً، بر روی نقش و سهم هنر، ادبیات، نقاشی، شعر و اندیشه‌های فلسفی که جنبه‌های انسانی بشر را بروز و ظهور می‌بخشد. واقعیت این است که #فردگرایی به قیمت قربانی کردن جامعه برای تأمین آزادی‌ها و منافع اقلیتی که به دلیل بهره‌مندی از ثروت، خود را طبقه برتر در جامعه محسوب می‌کنند هیچ توجیهی ندارد. در نقطه مقابل، #جامعه‌گرایی به مفهوم حذف شدن فرد انسانی و هضم کامل آن در جامعه نیز حتماً با آنچه آزادی و عدالت اقتضا می‌کند، منافات دارد؛ از این رو، در نگاه اسلام، فرد و جامعه هر دو محترم‌اند و هر دو به وسیله عدالت به هم می‌رسند. از طرف دیگر، گرچه هنر، ادبیات و اندیشه‌های فلسفی می‌تواند زمینه بروز و ظهور جلوه‌های خاص انسانی را فراهم کند، همین هنر، ادبیات و اندیشه‌های فلسفی می‌تواند در مادی‌ترین شکل ممکن، انسان را از عمق و حقیقت وجودش غافل کرده و به یک حیوان انسان‌نما تقلیل دهد؛ بنابراین، این گونه نیست که فرهنگ به معنای آنچه امثالِ نیچه آن را توصیف می‌کنند، بتواند ذیل جهان‌بینی‌های الحادی خود را از آنچه آنها آن را #مادی‌زدگی یا #ماشین‌وارگی می‌خوانند، خلاص کند بلکه می‌تواند به جاده صاف‌کن و تسهیل‌گر پروژه‌های بزرگ مادی‌گرا مبدل شود.

🔸با این وجود، نقد اساسی من به حرف نیچه درباره فرهنگ به آنجا برمی‌گردد که او شکوهمندترین بزنگاه‌های فرهنگ را در زمانه‌های فساد معرفی می‌کند. معلوم نیست نیچه این انحصار را از کجا آورده‌است؟ آیا تاریخ این را تأیید می‌کند؟ در نقطه مقابل سخن نیچه، تاریخ مملوّ از شکوهمندترین بزنگاه‌های فرهنگ است که در شرایط فقدان فساد شکل گرفته و قهرمانان این بزنگاه‌ها، نه تنها خود از هرگونه آلودگی و فساد مبرّا هستند از شرایط پاک وسالم جامعه در جهت رشد خود بهره‌ها برده‌اند؛ از این رو، نه تنها انحصار قابل قبول نیست، بی‌تفاوتی در برابر مفاسد اجتماعی نیز موجه نیست. با این حال، باید گفت اصولاً ابتلائات و آزمون‌های بزرگ و پیچیده در دنیا، که یک طرف آن شیطان و دعوت‌های شیطانی قرار دارد، از راه‌های کلیدی برای رشد و تعالی انسان محسوب می‌شود. ضمناً این مطلب را نیز متذکر می‌شوم که ما #فرهنگ را (با تعریف حقیقی‌اش) با #تمدن (به معنای درستش) قابل جمع می‌دانیم و این گونه نیست که پذیرش تمدن را لزوماً به منزله کنار گذاشتن فرهنگ تلقی کنیم که بحث آن مفصل است. با این حال، آنچه مسلم است، بحث #هویت_فردی و سرنوشت آن در تمدن بحث مهمی است که باید در جای خود به آن پرداخت؛ در واقع، در بسیاری از تمدن‌ها، هویت‌های فردی قربانی همگرایی می‌شود و این خود در تضعیف فرهنگ و اندیشه مؤثر است.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 29 و 30.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(10)

✅تعریفی برای تمدن و عناصر اصلی این تعریف

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

🔻تعریف تمدن
تا اینجا روشن شد که #تمدن یک مفهوم ساده نیست و تعریف کردن آن کار بسیار دشواری است و شاید به دلیل همین امر باشد که تا الآن ده‌ها تعریف از تمدن ارائه شده است که بین بخش مهمی از آنها وجه اشتراک جدی دیده نمی‌شود؛ ازاین‌رو، برای من هم سخت است که بتوانم تعریفی جامع و مانع از تمدن ارائه کنم. با این حال، از سر اجبار و برای جلورفتن بحث، تعریفی را ارائه می‌کنم. به‌نظر می‌رسد تمدن عبارت است از ظهور و بروز فرایندی پیشرفت‌های هدفمند و نظام‌مند در یک یا چند جامعه، بر اساس طرز تفکری روشن، که شکل معنادار و منضبط به خود گرفته و جامعه را به مقصد مورد نظر می‌رساند.

🔸همان طور که ملاحظه می‌کنید، در این تعریف بر روی چند عنصر تأكيد شده است:
#اول: بر روی بروز و ظهور که من از آن به اصل «عینیّت‌یافتگی» تعبیر می‌کنم. اصل عینیّت‌یافتگی یعنی اینکه تمدن صرفاً یک فکر یا ایده نیست بلکه تمدن به تحقق عینی یک فکر و یا ایده اطلاق می‌شود. هر قدر هم که یک تفکر یا ایده قوی باشد، تا زمانی که در مقام عینیّت محقق نشود به آن تمدن گفته نمی‌شود.
#دوم: بر روی فرایندی بودن تمدن تأکید شده است. #فرایندی_بودن تمدن در مقابل پروژه‌ای بودن آن است. این صحیح نیست که کسی تصور کند تمدن یک امر پروژه‌ای است؛ یعنی کسی یا جریانی می‌تواند بر اساس یک پروژه، خالق یک تمدن باشد. خیر، تمدن محصول یک روند طبیعی است که البته پروژه‌ها می‌توانند در سرعت بخشیدن یا تقویت آن نقش‌آفرین باشند اما نمی‌توان گفت ساخت یک تمدن امری کاملا مدیریت‌پذیر است. هزاران عامل ریزودرشت وجود دارد که اساساً از نگاه‌ها مخفی است چه رسد به اینکه قابل مدیریت باشد.
#سوم: بر روی پیشرفت‌های هدفمند و نظام‌مند تأکید شده‌است؛ همان‌طور که اشاره‌شد، از نظر من تفاوت اصلی جامعه بدوی و ساکن با جامعه مدنی در همین تحرک و پویابودن جامعه است که از آن در اینجا به پیشرفت تعبیر می‌کنیم، آن هم پیشرفت هدفمند و نظام‌مند که بتواند در سطح جامعه و حتی در سطحی بالاتر، یعنی در یک منطقه بزرگ و حتی کل جهان، تحوّل‌آفرین باشد.
#چهارم: بر روی ابتنای آن بر تفکری روشن تأكید روشن شده است. هیچ تمدنی را نمی‌توان پیدا کرد که خالی از تفکر و فاقد عقبه اندیشه‌ای باشد. البته تفکّرات از جهان‌بینی‌های گوناگون زاییده می‌شوند و همین امر می‌تواند آنها را به اقسام مختلف تقسیم کند. ما در این تعریف اصل تفکر را مدنظر قرار داده‌ایم و طبعاً درباره درون‌مایه این تفکر، صحبت خواهیم کرد.
#پنجم: تأکید بر روی معناداری و انضباط میان حلقه‌های گوناگون پیشرفت یک جامعه است که اگر نباشد، تمدنی خلق نمی‌شود. شاید بتوان از این معناداری، به روح واحد حاکم بر کالبدهای یک جامعه نیز تعبیر کرد.
#ششم: تأكيد بر روی مقصد است؛ در واقع، تمدن نمی‌تواند بی مقصد باشد، هر پیشرفتی هم دارای مقصد است و البته این مقصد، رابطه تنگاتنگی با طرز تفکر حاکم بر تمدن دارد.

🔸به نظر می‌رسد، در هر قسمت از تاریخ که تمدن پرآوازه و اثرگذاری را پیدا می‌کنیم، این تعریف تقریباً بر آن قابل صدق است. البته انطباق این تعریف بر یک تمدن، به منزله زوال ناپذیری آن تمدن نیست؛ چراکه ما در این تعریف وارد محتوا و درون‌مایه تمدن نشدیم. ضمناً همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، این تعریف، در قبال فرهنگ بی‌نظر نیست. در حقیقت، ما در آنجایی که روی طرز تفکر روشن تأکید می‌کنیم، فرهنگ را چه به عنوان علت محدثه و چه به عنوان علت مُبقیه، لازمه شکل‌گیری یک تمدن به حساب می‌آوریم اما اینکه این فرهنگ چیست و باید چه رتبه و منزلت یا چه مؤلفه‌هایی داشته‌باشد، بحث دیگری است که باید در جای خود به آن پرداخت.

«والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته»
پایان درس‌گفتار اول.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 33 - 31.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(11)

✅ضرورت، تمایزات، تعریف و مراحل تمدن نوین اسلامی

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

⭕️اسلام و گرایش به تمدن‌سازی

🔸در این جلسه، ابتدا به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که آیا اساساً اسلام گرایشی به #تمدن‌سازی دارد؟ و آیا مسلمانان موظف به گام برداشتن در مسیر خلق تمدنی بزرگ، اثرگذار و فراگیر هستند یا خیر، تمدن‌سازی متعلق به میدان دنیاگرایی و این جهانی شدن است؟ حتی در اینجا دیدگاه‌هایی وجود دارد که معتقد است، تمدن‌سازی #جامعه_اسلامی را از مسیر اصلی خود که رشد و تعالی معنوی است دور می‌کند و آنچه با عنوان تمدن‌سازی مطرح است، بیش از همه، از علایق جوامع طاغوتی است!
از آنجا که من در درس گفتارهای #اسلام و #پیشرفت به میزان کفایت وارد این بحث شده‌ام، قصد ندارم در اینجا بحث تفصیلی داشته باشم و علاقه‌مندان را به همان درس گفتارها ارجاع می‌دهم اما لازم می‌دانم چند نکته کلیدی را در این زمینه ذکر کنم.

🔸#اول: استفاده از دنیا و نعمات فراوان آن که لاجرم از مسیر #آبادسازی_دنیا می‌گذرد جزء وظایف انسان مسلمان است و آنچه به عنوان دنیاگرایی یا دنیازدگی مطرح است، هیچ نسبتی با استفاده صحیح از نعمات دنیوی ندارد بلکه منظور، اصالت دادن به دنیا، نفی یا غفلت از معاد و دنیاپرستی است. #قرآن_مجید در سوره هود آیه ۶۱ می‌فرماید: «هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فیها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ». یعنی او است که شما را از زمین آفرید و آبادی آن را به شما واگذاشت! از او آمرزش طلبید، سپس به سوی او بازگردید که پروردگارم (به بندگان خود نزدیک و اجابت کننده خواسته‌های آنها) است»!

🔸#دوم: ما در آیات و روایات، هیچ‌گاه با تقبیح نفسِ #جوامع_مدنی عظيم و قدرتمند روبه‌رو نیستیم بلکه آنچه مورد نقد قرار گرفته است، درون مایه و جهت‌گیری‌های مشرکانه و شیطانی بعضی جوامع و تمدن‌های بزرگ مانند هود، ثمود، عاد، لوط و فرعون است. حتی در مقابل، شاهد توصیف یکی از عظیم‌ترین تمدن‌های بشری در دوران نبوت حضرت سلیمان نبی(ع) و همچنین، حضرت یوسف پیامبر(ع) به عنوان عزیز مصر هستیم که نه تنها در این توصیفات دستیابی به قدرت مادی تنبیح نشده است، از نصرت‌های الهی برای شکل‌گیری چنین قدرت‌هایی نیز پرده‌برداری شده‌است؛ بنابراین، اگر کسی تمدن را یک پديدۀ طاغوتی و ضد اسلامی پندارد، طبعاً باید قادر باشد تا توجیه درخوری از تمدن‌های عظیم عصر سلیمان نبی(ع) یا یوسف پیامبر(ع) ارائه کند.

🔸#سوم: تعالیم اسلامی دائماً بر روی عناصری چون قانون (شریعت)، نظم، حکومت، آبادانی، فقرزدایی و امثال اینها تأکید دارد و تمدن چیزی جز تجميع نظام‌مند این عناصر و تأمین لوازم و اقتضائات آنها مانند اخلاق، عدالت، آزادی، پیشرفت و غیره نیست؛ از این رو، نه تنها نمی‌توان گفت اسلام با تمدن‌سازی مخالف است، شواهد فراوانی در زمینه سوق‌دهی مسلمانان به سمت تمدن‌سازی وجود دارد.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 36 - 37.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢دانش تمدنی نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی اسلامی

#تمدن‌سازی
#تمدن‌_پژوهی
#دانش_تمدنی
#گزیده‌ی_کتاب

🔸نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی
جامعهٔ اسلامی در آستانهٔ برآمدن تمدن نوین اسلامی - ایرانی قرار گرفته است؛ تمدنی که انتظار می‌رود بار دیگر بشریت معاصر را با دروازه‌های طلایی #اسلام و نیز #عقلانیت ایرانی آشنا ساخته و دریچه‌های #حیات_پاک جدید تمدنی را به روی وی بگشاید و هر آینه جانشین تمدن خسته و خمود کنونی شود.

🔸اما دستیابی به چنین تمدنی، بدون (دانش تمدنی) امکان‌پذیر نخواھد بود؛ چرا که تمدن صرفاً یک آرمان مطلوب ذهنی و تجریدی نیست، بلکه تماماً عینیت‌یافتگی سیطرهای فراگیر در گستره‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بشر امروزین است و البته تحقق چنین منظومه‌های شکلی و صوری نظام یافته‌ای، بدون بنیاد عمیق و دقیق دانش و دستاوردهای علمی و معرفتی و سپس فنی و تکنولوژیکی ممکن نیست.

🔸اما این دانش نوبنیاد چه نوع دانشی است؟ آیا همان مجموعه تفکرات و اندیشه‌های موجود در بستر و خاستگاه عقل نوبنیاد بشر قرون جدید است یا مجموعهٔ دانش موجود در سنت پیشینیان جهان اسلام ؟ و دیگر آن که آیا اصولاً می‌توان برای پاسخگویی به یک نیاز نو و جدید، صرفاً بر داشته‌های در دسترس و موجود تکیه کرد؟
#ادامه_دارد...

🔹کتاب تمدن‌پژوهی؛ مطالعات مفهومی تمدن اسلامی
نویسنده: سید حسین حسینی و دیگران، ص13.
ناشر: جامعه‌شناسان

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢نسخه‌ی درمان مُصلحان مسلمان، برای جهان اسلام چیست؟

#گزیده‌ی‌_کتاب
#اندیشه‌های_اصلاحی
#شهید_مرتضی_مطهری

🔸مصلحان و دوراندیشان اسلامی وقتی که به فکر #اصلاح دنیای اسلام افتادند و این جهان بیمار اسلام را مورد مطالعه قرار دادند که این بیمار چه بیماری دارد که در این قرون اخیره سر جای خودش خوابیده و تکان نمی‌خورد، مانند یک طبیب، #جهان_اسلام را مورد مطالعه قرار دادند [تا ببینند] این موجود زنده‌ای که قرن‌ها بر جهان سیادت کرده و یکی از بزرگترین #تمدن‌ها و #فرهنگ‌ها را به وجود آورده است، در حدود پنج قرن پیشروترین، قویترین و عالِم‌ترین ملت‌های جهان بوده چه سبب شده که به این حال نزار افتاده است؟ چه بیماری دارد؟

🔸امثال #سیدجمال‌الدین_اسدآبادی وقتی که مطالعه کردند گفتند یکی از آن علل، یکی از موجبات بیماری یا بگوییم یکی از آن بیماری‌های مزمن این است که عنصر #حرکت و #انقلاب که نامش #جهاد است در این دین فراموش شده، حتی عنصر #امربه‌معروف و #نهی‌ازمنکر به معنی وسیع خودش در این دین فراموش شده. اسلام یک دین مُهاجم و مُتعرض است #علیه اوضاع فاسد و نابسامانی که در جامعه وجود پیدا می‌کند. این بود که از صد سال پیش این فکر مطرح شد که این عنصر را باید در جهان اسلام از نو #زنده_کرد و در واقع این بیمار را از این بیماری مزمن باید نجات داد.

🔹منبع:
کتاب آینده انقلاب اسلامی/ص121

ا—--------------------------—ا


https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢تولید فکرهای آینده‌ساز، ضرورت تمدن‌سازی نوین اسلامی

#تمدن‌سازی
#گزیده‌ی_کتاب
#فکرهای_آینده‌ساز

🔸نگرش اسلام در مورد پایان تاریخ، برقراری #تمدن یکپارچه جهانی بر اساس #آموزه‌های_اسلام است. از آنجایی که هویت تمدنی، زندگی جمعی در سیستم‌های به‌هم‌پیوسته است، برای تمدن‌سازی نیاز به #سیستم‌سازی است و هر اندیشه #تمدن‌سازی برای تحقق تمدنِ مورد نظرش چاره‌ای جز طراحی و اجرای نظام‌ها و سیستم‌های به جریان اندازنده‌ی ابعاد مختلف زندگی ندارد.

🔸سیستم‌های آموزشی، رسانه‌ای، فرهنگ عمومی، امنیتی، غذایی، دادگستری، اقتصادی، مدیریتی، حکومتی، خانوادگی، تولید و ابزار سازی، خدماتی، معماری و شهری و .... که بر اساس فرآیندها و معادلات ارتباطی تعریف شده از طرف دین و #گزاره‌های_دینی فعال شده باشند می‌توانند با بهم‌پیوستگیِ خود، تجلی دهنده‌ی #تمدن_اسلام شوند.

🔸تولید سیستم‌ها و فرآیندهای فوق نیازمند تولید فکرهای #آینده‌سازانه و نه فقط #آینده‌نگرانه است. عملیات نرم‌افزاریِ تمدن‌سازی، با استفاده از ابزار تصمیم‌گیری فعال می‌شود و نقاط تصمیم و انتخاب هستند که مسیر مدیریت کلان و خُرد یک جامعه را رقم می‌زنند. بنابراین #تصمیم‌سازی برای تصمیم‌گیران اهمیت حیاتی خواهد داشت.


🔹#منبع: عبدالحمید واسطی، کانون تفکر و تصمیم‌سازی، مشهد مقدس، انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، چاپ اول، ص 14. (نقل از کانال مفتاح meftaah_com@)

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 هایدگر: تمدن غرب منتظر است تا خدایی بیایید و کاری بکند!

#گزیده‌ی_کتاب
#تمدن‌زایی_شیعه
#استاد_اصغر_طاهرزاده

🔸#هایدگر در مصاحبه‌اش با روزنامه‌ی اشپیگل می‌گوید: این مصاحبه‌ام را بعد از مرگم چاپ کنید. از او می‌پرسند: «درمان #تمدن_غرب چیست؟»، می‌گوید: «خدایی بیاید و کاری کند!». شاید بگویید: به‌چه دلیل این قدر این جمله بزرگ است؟ به نظر من چون نمی‌گوید: «خدای موجود که در ذهن و فرهنگ غرب است، کاری بکند»، اگر می‌گفت: «آن خدا کاری بکند»، جمله‌اش خبر از فکر بزرگ او نمی‌داد، چون می‌داند این برداشتی که امروزه مردم از خدا دارند برای تغییر سرنوشت این #تمدن کافی نیست، آن خدایی که باید بیاید خدای دیگری است، به این معنی که این‌ها متوجه خدای واقعی که در زندگی‌شان نقش آفرین باشد، نیستند خدای ارسطویی را می‌شناسند اگر نگوییم طاغوت را خدا گرفته‌اند و در شرایطی هم نیستند که بتوان آن خدا را به آنها معرفی کرد، چون هرچه ما از خدا برای این‌ها بگوییم به همین #خدای_ذهنی که دارند منتقل می‌شوند و لذا باید زمانه آنچنان عوض شود که امکان #آزادی_ذهن، از خدایی که دارند فراهم شود و با خدای واقعی و وجودی یعنی خدای #اهل_البیت و #پیامبر(ع) آشنا شوند، که در شرح کتاب «آنگاه که فعالیت‌های فرهنگی پوج می‌شود» باب آن باز شده است. لذاست که در واقع باید هایدگر در جواب آن روزنامه‌نگار همین را می‌گفت که گفت. اگر چه برای او مسلم است که #خدا باید تمدن غرب را نجات دهد، نه برنامه‌های کارشناسان، ولی نمی‌داند کدام خدا، چون آن خدا خودش خود را در #تمدن_آینده مُنکشف می‌کند.

🔸از این جهت جمله‌ی هایدگر جمله‌ی عالمانه‌ای است؛ با همین حرفش به #جهان_غرب می‌گوید من می‌دانم از این خدایی که شما از آن سخن می‌گویید، هیچ‌کاری در تغییر سرنوشت این تمدن بر نمی‌آید؛ آن خدایی که باید بیاید و کاری بکند، همان خدایی است که «#نیچه» می‌گوید مرده است. یک خدایی باید بیابد و کاری بکند که آقای #دکتر_فردید «رحمة‌الله‌علیه» می‌گوید: «خدای پس‌فردا»، خدای فردا نه، خدای پس‌فردا، حرف دکتر فردید هم حرف عالمانه‌ای است، چون مردم بر اساس افق فکری امروزشان نهایتاً خدای فردا را می‌بینند، اما آن خدایی را که ماوراء این افق موجود است هنوز نمی‌بینند. شاید از این حرفها تعجب کنید؛ که مگر خدا هم فردا و پس‌فردا دارد؟! علت این تعجب آن است که هنوز در امروز هستید، اصلاً این زبان برای کسی که ماوراء این تمدن تنفس نمی‌کند، زبان نامأنوسی است. عظمت تفکر وقتی ظاهر می‌شود که می‌فهمد چگونه #روح_زمانه جون آختاپوسی سایه‌ی سیاهش را بر اندیشه‌ی انسان‌ها می‌اندازد تا نتوانند آزاد از آن زمانه فکر کنند. هایدگر انصافاً افق‌های ارزشمندی را در جلو خوانندگان آثارش می‌گشاید. او کتابی نوشت به نام «زمان». بعد قولی داد جلد دومش را هم بنویسد، اما هرگز ننوشت. چون دید در بحث زمان، وقتی از «زمان» سخن می‌گوید می‌خواهد به افقی ماوراء #روح_مدرنیته و تفکر ارسطویی نظر شود، ولی کتابی را که او #فوق علم حصولی نوشته است دارند با علم حصولی می‌فهمند، حساب کرد جلد دوم کتاب را هم با همین افق می‌بینند، این بود که جلد دوم را ننوشت و این ننوشتن، بیشتر از نوشتن ارزشمند بود، چون پیام خود را با آن ننوشتن به همه رساند که در چه شرایطی گرفتار است.

🔹#منبع:
کتاب تمدن‌زایی شیعه، ص 61 و 62؛
تالیف استاد اصغر طاهرزاده.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 تمدن به معنای وضع غایی تعالی بشر

#گزیده‌ی_کتاب
#مفهوم_شناسی_تمدن

🔸برای عده‌ای، #تمدن در شکل کلمه‌ای مفرد، به معنای وضع غايی تعالی بشر مطرح بوده است، وضعیتی که در مقابلی «بربریّت»، «خشونت»، «بدویّت» و «طبیعت» قرار داشته و عموماً اروپای غربی، و بعداً آمریکای شمالی، مرکز و تجلی‌گاه آن محسوب شده است. در این نگاه، تمدن نوعی معیار یا #آرمان_اخلاقی است که جوامع و افراد، بعد از گذراندن مراحلی از تکامل و پیشرفت، به آن نائل می‌شوند. تمدن نقطهٔ آخر پيکان تکامل بشرى است، پیکانی که در سر دیگر آن بربریت نشسته است.

🔹#منبع:
راه ناهموار تمدن، هفت مقاله درباره‌ی تمدن؛
تدوین محمد ملاعباسی، انتشارات ترجمان، ص 7.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت تمدن اسلامی است؟

#گزیده‌ی_کتاب
#تمدن‌زایی_شیعه
#استاد_اصغر_طاهرزاده

🔸این‌ها باید خوب تجزیه و تحلیل شود که چرا حاکمیت آینده‌ی جهان، حاکمیت #تمدن_اسلامی است. این که شما گاهی تعجب می‌کنید: چرا بعضی‌ها در مقابل فراز و نشیب‌های #انقلاب_اسلامی هیچ خسته نمی‌شوند و یأسی به خود راه نمی‌دهند! همینطور ساده نیست، متوجه اصولی شده‌اند که مطابق آن اصول به ثمر رسیدن #اهداف این انقلاب را حتمی می‌دانند و هر قدمی که در راستای انقلاب اسلامی بردارند، آن را قدمی پایدار می‌شناسند. این که بعضی‌ها خسته می‌شوند، برای این است که نمی‌دانند، تمدن اسلامی یعنی چه، و چرا #حکومت_اسلامی حتماً می‌ماند؟ و چرا حتماً به #تمدن_نوین_اسلامی ختم می‌شود؟ و چرا حتماً جهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؟ علت این‌ها را نمی‌دانند و لذا خسته می‌شوند.

🔸موضوع ظهور تمدن اسلامی، مثل #اصول_طبیعی این عالم است: قانون ارشمیدس اگر صد سال بعد هم ثابت شده بود، بالاخره ثابت می‌شد. این‌ها چیزی نیست که با هوس ما آمده باشد و با هوس ما برود، این ها قواعد و #سنن_عالم است. شما قواعد ریاضی عالم را با قواعد عقلی و فلسفی مقایسه کنید؛ #قواعد_عقلی و فلسفی خیلی محکم‌تر است. مثلاً اگر این دیوار قائمه باشد بیشترین نیرو را تحمل می‌کند، و اگر یک مقدار کاج باشد بالاخره باز کمی نیرو تحمل می‌کند. یعنی یک مقدار خلاف قوانین ریاضی هم می‌شود زندگی کرد، ولی شما خلاف عقل‌تان نمی‌توانید زندگی کنید.

🔸#جامعه به میزانی که از قواعد عقلی منحرف شود، به نتیجه‌ای که باید برسد، نمی‌رسد. اما یک دیوار اگر هم کمی کج باشد، به نتیجه‌ای که ما برای آن در نظر گرفته‌ایم مثل نگه داشتن سقف دست می‌یابیم. پایدارماندن #تمدن‌ها قضیه‌شان به شکل دیگری است، چون تمدن‌ها شکل می‌گیرند تا ابعاد همه جانبه‌ی انسان‌ها را جواب دهند و اگر از این کار باز بمانند، فلسفه‌ی وجودی‌شان را از دست می‌دهند، به همین جهت #لیبرال_دموکراسی با آن همه شور و توان اولیه، امروزه یک تئوری شکست خورده است، چون در جوابگویی به بسیاری از ابعاد انسان‌ها معطل مانده و تنها آنچه که در جوابگویی همه‌ی ابعاد بشر در صحنه است، #اسلام_شیعی است.

🔹#منبع:
کتاب تمدن‌زایی شیعه، ص 57 و 58؛
تالیف استاد اصغر طاهرزاده.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️توصیه ‌امام موسی صدر به بررسی و نقدِ تمدن غرب

#گزیده‌ی_کتاب
#نقد_تمدن_غرب
#امام_موسی_صدر

🔸اکنون‌ هنگام‌ آن‌ رسیده‌ است‌ که‌ به‌ دقت‌ بنگریم‌ به‌ تمدنی‌ که‌ این‌چنین‌ ما را شگفت‌زده‌ کرده‌ و از ما دل‌‌برده‌ و ما را دنباله‌رو خود ساخته‌ است. امروز ما به‌ بند پیروی‌ از #تمدن‌_غرب‌ تن‌ داده‌ایم‌ و تسلیم‌ آن‌ شده‌ایم. تا آنجا پیش‌ رفته‌ایم‌ که‌ در شکل‌ ظاهری، معیار خیر و شر، سود و زیان، درست‌ و نادرست، پیشرفت‌ و عقب‌ماندگی، موازین، پیمانه‌ها و پوشش از غرب‌ تبعیت‌ می‌کنیم. پس‌ ما دچار #استعمار_فکری‌ شده‌ایم‌ و لذا باید تمدن‌ غرب‌ را جداگانه‌ و به‌ صورت‌ مجرد بررسی‌ کنیم. البته، ‌من‌ از خودم‌ و شنوندگان‌ انتظار ندارم‌ که‌ با یک‌ جلسه‌ گفتار بتوانیم‌ این‌گونه‌ مجرد به‌ تمدن‌ غرب‌ نظر بیفکنیم. باید این‌ تمدن‌ را #بررسی‌ کنیم‌ تا نتیجه‌ نادیده‌ گرفتن‌ ماورای‌ طبیعت‌ و منحصر کردن‌ هدف‌ به‌ ماده‌ را دریابیم.

🔹#منبع:
کتابِ ادیان در خدمت انسان، جستارهایی درباره‌ی دین و مسائل جهان معاصر، ص 75 و 76.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی(1)

#گزیده‌ی_کتاب
#شکوفایی_عقل
#نهضت_حسینی
#آیت‌الله_جوادی_آملی

🔸هیچ کس نمی‌تواند بگوید: من از مراسم سوگواری سالار شهیدان بی‌نیازم؛ خواه شیعه یا سنی، خواه کلیمی یا مسیحی یا زرتشتی و خواه مسلمان یا کافر؛ زیرا #حسین‌بن‌علی علیه‌السلام، گفتارها، رفتارها و نوشتارهای فراوانی در سطوح مختلف ارائه کرده است. به برخی فرمودند: اگر مسلمان نیستید، آزاداندیش باشید و خاصیت آزاداندیشی و آزادمنشی این است که انسان نه سلطه پذیر باشد، نه سلطه‌گر؛ «إن لَم یَکُن لَکُم دینٌ و کُنتُم لاتَخافونَ المَعادَ فَکونوا اَحراراً فِی دُنیاکُم*» درس آزادگی نشانهٔ آن است که جنبهٔ انسانی #کربلا همچنان محفوظ است و اگر کسی به مبدأ و معاد عالم معتقد نبود، به اصل حریّت بشر اعتقاد دارد و کربلا معلم حرّیت جوامع بشری است.

🔹#منبع: کتابِ شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ص 86
اثرِ حضرت آیت‌الله جوادی آملی/ ناشر، مرکز نشر اِسراء.

🔻پی‌نوشت:
* کلمات الامام الحسین، ص ۵۰۴.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی(2)

#گزیده‌ی_کتاب
#شکوفایی_عقل
#نهضت_حسینی
#آیت‌الله_جوادی_آملی

🔸سخنان موسای کلیم و حرف‌های فرعون ، هر دو در جامعه طرفدار داشت. عده‌ای سخنان کلیم خدا را می‌پذیرفتند و برخی هم به سخنگویان دربار فرعون بها می‌دادند. این دو نوع سخن و ادعا همیشه بوده و هست؛ چه پیش از موسای کلیم و چه پس از آن، هم در زمان #سالار_شهیدان و هم پس از آن.

🔸وقتی #حسین‌بن‌علی علیه‌السلام در چنین فضایی سخنرانی و موعظه را بی‌اثر یافتند و یقین کردند که تنها #خون می‌تواند جامعه را روشن کند، دست به #نهضت_عاشورا زدند و در جریان عاشورا آن مطلب کلیدی را به مردم فهماندند. وقتی کلید #فرهنگ_دین به دست مردم داده شد، مردم با آن درِ مکتب فرهنگ دین را باز می‌کنند و گنجینه‌ها را در این مکتب می‌بینند؛ آنگاه مصادیق عزت و ذلت، لئامت و کرامت، استقلال و وابستگی و امنیت و ناامنی و سرانجام، #حق و #باطل را می‌شناسند. بنابراین، تشخیص مرگ و حیات واقعی، قهراً تمییز صدق و کذب، حق و باطل، عزت وذلت، لثامت و کرامت و . . . را در پی دارد.

🔹#منبع: کتابِ شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ص 96؛
اثرِ حضرت آیت‌الله جوادی آملی/ ناشر، مرکز نشر اِسراء.

🔻پی‌نوشت:
*سورهٔ غافر، آیهٔ ۲۶.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی(3)

#گزیده‌ی_کتاب
#شکوفایی_عقل
#نهضت_حسینی
#آیت‌الله_جوادی_آملی


✅درس قیام آفرینی

🔸رهبران الهی تلاش می‌کنند که جامعهٔ انسانی را وارث #حسین‌بن‌علی علیه‌السلام کنند. اگر جامعه‌ای وارث حسین‌بن‌علی علیه‌السلام بود، میراث همهٔ انبیا را به سهم خود خواهد بُرد؛ چون یکی از شعارهای رسمی در هنگام عرض ادب و برخورد با یک‌دیگر در مراسم سوگ سالار شهیدان این است: («عظم‌الله» یا «اَعظم‌الله اُجورنا و اُجورکم بمصابنا بالحسین علیه‌السلام وجعلنا و اِیّا کم من الطالبین بثارہ»).

🔸بخش نخست عبارت یاد شده، آن است که ما در سانحهٔ سنگین #کربلا اندوهنگین هستیم و مصیبت‌زده‌ایم؛ خداوند اجر همه را افزون کند. بخش دوم شعار مزبور این است که خداوند ما را جزو کسانی قرار دهد که برای خونخواهی #سالار_شهیدان و گرفتن خون‌بهای حسینی موفق به قیام هستند!

🔸ماوقتی می‌توانیم خون‌بهای حسین‌بن‌علی علیه‌السلام را بگیریم که #وارث او باشیم ؛ چون اگر وارث او نباشیم، خون‌بها خواهی به ما ارتباطی ندارد. اگر کسی نسبت به مقتولی یا شهیدی بیگانه باشد، حق ندارد برای #خون‌خواهی او انتقام بگیرد. پس، طبق اين شعار و دعا ما جزو ورثان حسين‌بن‌على علیه‌السلام هستیم. از این رو، از خدا توفیق طلب خون‌بهای حسین‌بن‌علی عليه‌السلام را داریم.

🔸تبیین مطلب به این است که حسین‌بن‌علی‌علیه‌السلام یک شخصیت حقوقی دارد و یک شخصیت حقیقی، و نیز کسانی، که شخصیت حقوقی و حقیقی او را شهید کردند، به وسیلهٔ م#ختار به هلاکت رسیدند؛ اما شهید کنندگان شخصیت حقوقی (امامت و خلافت و رهبری و ولایت او) حسین‌بن‌علی علیه‌السلام همواره هستند. بنابراین، راهیان طریق حسین‌بن‌علی علیه‌السلام که جزو #وارثان او هستند، می‌توانند به خونخواهی شخصیت حقوقی سالار شهیدان قیام کنند و مانند حسین‌بن‌علی علیه‌السلام رهبری نهضت را به عهده بگیرند؛ نه این که فقط مصرف کنندهٔ نهضت حسینی باشند.

🔹#منبع: کتابِ شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ص 106 و 107؛ اثرِ حضرت آیت‌الله جوادی آملی/ ناشر، مرکز نشر اِسراء.

ا—--------------------------—ا


https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی(4)

#گزیده‌ی_کتاب
#شکوفایی_عقل
#نهضت_حسینی
#آیت‌الله_جوادی_آملی

✅اصلاح همه‌جانبهٔ امّت اسلامی

🔸نهضت #حضرت_امام_حسین علیه‌‌السلام اسلامی بود و اسلام، دین جامع و فراگیر است. از این رو ، #قیام آن حضرت شبیه برای اصلاح همه جانبهٔ امت بود؛ همانطور که سیرهٔ جد و پدر بزرگوار ایشان (سلام الله علیهما) اصلاح همه جانبهٔ #امت_اسلامی بود.

🔸گاهی معلمی قیام می‌کند و انگیزهٔ او #اصلاح_فرهنگی است و کاری به سایر شؤون و جهات اسلامی و انسانی ندارد یا اقتصاددانی قیام می‌کند و انگیزه‌اش بهبودی روابط اقتصادی مردم است و کاری به جهات دیگر آنان ندارد، یا مصلح دیگری برای هدف معین دیگری قیام می‌کند و کاری به اهداف دیگر ندارد؛ ولی زمانی که #پیامبر و #امام علیه‌السلام قیام می‌کنند، انگیزهٔ آنان اصلاح همهٔ شؤون مردم است؛ چون آنها آورندهٔ دین الهی‌اند که به همهٔ شؤون جوامع بشری نظر دارد. اگر #قیام_انبیا دینی است، انگیزهٔ قیام آنها اصلاح همهٔ شؤون دینی و دنیایی انسان‌ها خواهد بود.

🔸به یقین، کسی که دین را در گوشه‌ای از شؤون زندگی مردم خلاصه می‌کند. #نهضت_انبیا را نیز یک بعدی می‌داند؛ اگر کسی دین را از سیاست جدا بداند، هدف انبیا را هم در یک گوشه خلاصه می‌کند و اگر به خودش اجازه ندهد که #هدف_انبیا را در گوشه‌ای تلخیص کند، هدف امامان را در یک بُعد خلاصه می‌کند. نیز اگر نتوانست قلمرو #قیام_امامان معصوم علیه‌السلام را تحدید نماید، در گام بعدی رسالت علما و جانشینان ائمه را دریک گوشه خلاصه می‌کند.

🔹#منبع: کتابِ شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ص 34؛ اثرِ حضرت آیت‌الله جوادی آملی/ ناشر، مرکز نشر اِسراء.

ا—--------------------------—ا


https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢هنرمند معبری می‌زند از خيال اجتماعی به‌سمت جامعۀ مطلوب

#گزیده‌ی_کتاب
#هنرمند_و_تمدن‌سازی
#آیت‌الله_سیدمهدی_میرباقری

🔸#هنرمند، روشن‌فکری است که از جهان آينده در دنيای خودش متولد شده است. آن آينده‌ای که هنرمند می‌بيند و آن مسيری که برای #حرکت_تاريخ می‌بيند، در خلاقيّت هنری‌اش صددرصد حضور دارد. بنابراين، احساسی که او از فرآيند #تکامل_تاريخ دارد ـ که فلسفه تاريخ به اين احساس، سامان می‌دهد ـ حتماً در اثر هنری تبلور دارد.

🔸هنرمندِ در مقياس توسعه (نه در مقياس خُرد)، هنرمندی است که از تکامل تاريخ اجتماعی و #آسيب‌شناسیِ متناسب با تکامل تاريخ اجتماعی، درک دارد و می‌خواهد جامعه خود را به سمت آن جامعهٔ هدف، هدايت کند و از خيال اجتماعی، معبری به سمت جامعه مطلوب به وجود بیاورد...

🔸هنرمند كسی است كه احساسی مقدم بر تعقل دارد و قادر است احساس خود را با زبانی زیبا و دلنشین ارایه کند و آن را به تفاهم تبديل كند و يا به وسيله قالب یا ابزاری خاص، بر محور آن احساس، مفاهمه نمايد. اين قالب ممكن است يك رُمان، يك شعر و يا یک نقاشی باشد.

🔹#منبع:
کتاب "هنر، دین، تجدد/ گفتارهایی در مبانی هنر"
اثر آیت‌الله سیدمهدی میرباقری

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢دانشِ تمدنی نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی اسلامی

#تمدن‌سازی
#دانش_تمدنی
#تمدن‌_پژوهی
#گزیده‌ی_کتاب

🔸نقطه‌ی وصل تمدن‌سازی
جامعهٔ اسلامی در آستانهٔ برآمدن تمدن نوین اسلامی - ایرانی قرار گرفته است؛ تمدنی که انتظار می‌رود بار دیگر بشریت معاصر را با دروازه‌های طلایی #اسلام و نیز #عقلانیت ایرانی آشنا ساخته و دریچه‌های #حیات_پاک جدید تمدنی را به روی وی بگشاید و هر آینه جانشین تمدن خسته و خمود کنونی شود.

🔸اما دستیابی به چنین تمدنی، بدون (دانش تمدنی) امکان‌پذیر نخواھد بود؛ چرا که تمدن صرفاً یک آرمان مطلوب ذهنی و تجریدی نیست، بلکه تماماً عینیت‌یافتگی سیطرهای فراگیر در گستره‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بشر امروزین است و البته تحقق چنین منظومه‌های شکلی و صوری نظام یافته‌ای، بدون بنیاد عمیق و دقیق دانش و دستاوردهای علمی و معرفتی و سپس فنی و تکنولوژیکی ممکن نیست.

🔸اما این دانش نوبنیاد چه نوع دانشی است؟ آیا همان مجموعه تفکرات و اندیشه‌های موجود در بستر و خاستگاه عقل نوبنیاد بشر قرون جدید است یا مجموعهٔ دانش موجود در سنت پیشینیان جهان اسلام ؟ و دیگر آن که آیا اصولاً می‌توان برای پاسخگویی به یک نیاز نو و جدید، صرفاً بر داشته‌های در دسترس و موجود تکیه کرد؟
#ادامه_دارد...

🔹کتاب تمدن‌پژوهی؛ مطالعات مفهومی تمدن اسلامی
نویسنده: سید حسین حسینی و دیگران، ص13.
ناشر: جامعه‌شناسان

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami