⭕️برداشتی بسیط از "تمدن" و "ظرفیت‏های تمدن‏سازی فقه"

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#فقه_حکومتی_و_تمدن‌ساز
🔻#عباسعلی_مشکانی_سبزواری

اخیرا در فضای مجازی یادداشتی با عنوان "فقه، مانع تمدن نشود؛ تمدن‌سازی‌اش به‌جای خود!" از استاد مهدی مهریزی را ملاحظه و مطالعه کردم.

با توجه به «مطلب پر مایه‌‏ای» که پیش‏تر از این استاد ارجمند در موضوع «فقه حکومتی» خوانده بودم - و حقاً اولین و متقن‏ترین مطلب در زمینه فقه حکومتی همین مقاله بود و هنوز نیز چنین است- تصور کردم استاد مهریزی با تیتر معکوس، قصد نقد «مخالفین نسبت فقه و تمدن» و به چالش کشیدن «منقتدین ظرفیت‌‏های تمدن‏‌سازی فقه» را دارند.

اما ناباورانه با مطلبی کاملاً برعکسِ تصور فوق مواجه شدم. استاد مهریزی ظرفیت‌‏تمدن‌سازی فقه را به چالش کشیده بود...

1⃣ متأسفانه استاد مهریزی بدون توجه به بینش و برداشت جریان طرفدار «نسبت فقه و تمدن» و «ظرفیت‏های تمدن‏سازی و نظام‌‏سازی فقه» از «تمدن‏‌سازی و نظام‏‌سازی» و صرفاً با "برداشتی بسیط و پیشینی" که از «تمدن و نظام» دارد، به نقد دیدگاه «فقه تمدن‌‏ساز» پرداخته و طرفداران آن را به نوعی خودکم‏‌بینی در مقابل "رقیبی که دارای تمدن" است، متهم نموده است! و از درگاه «فقه" تمنای آن دارد که " مانع تمدن‏‌سازی نشود"!

2⃣ صرف‌‏نظر از مبنا و دیدگاه حداکثری، جامع و حکومتی استاد مهریزی در مقاله "فقه حکومتی" (که لازمه آن پذیرش ظرفیت‏‌های حداکثری و تمدن‏‌سازانه فقه است)، از ایشان انتظار می‌‏رفت که پیش از نقد و چالش در مورد فقه تمدن‌‏ساز، ادبیات و احتمالاً تقریرهای مختلف پیرامون آن را مورد ملاحظه و دقت قرار داده و سپس مبتنی بر آنها به نقد و چالش می‏‌پرداخت، نه اینکه موضوعی را فارغ از عینیت، وصرفاً در ذهن خویش تصور نموده و سپس آن "پدیده ذهنی" را با عنوان فقه ‏تمدن‌‏ساز به نقد بنشینند، غافل از این‌که آنچه در بیرون و عینیت با عنوان فقه تمدن‌ساز مطرح و مورد بحث است، ربطی به "فقه تمدن‌‏سازِ عالمِ ذهن ایشان" ندارد.

3⃣ از ایشان دعوت می‏‌کنم مروری گذرا بر ادبیات تولید شده پیرامون «فقه حکومتی»، «فقه نظام‏‌ساز»، "ظرفیت‏های تمدن‏‌سازی فقه»، "فقه سرپرستی» و... داشته، فهم و برداشت طرفداران این جریان از «تمدن»، «نظام»، «سبک زندگی» و نسبت وثیقی که بین این هر سه برقرار می‏‌بینند را ملاحظه نموده و سپس در نقدی نوین، نظریه «فقه و تمدن» را به نقد بنشینند.

نقل از کانال فقه تمدن‌ساز:↙️
@fiqhehokomati

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅عدم درک و مغفول ماندن ابعاد اجتماعی و تمدنی حجاب

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(80)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸ج- آشوب جنسی در ایران
در روابط جنسی، ایرانیان [در سال‌های اخیر از بُعد نظری] حقیقتاً دچار مشکل و بحران شده‌اند. مثلاً درباره #حجاب، یک درک فقهی و بررسی جوانب شرعی آن مورد نظر است و مهمتراز آن، درک اجتماعی و تمدنی حجاب که مغفول و مبهم باقی مانده است، حجاب در مقیاس #فقه_حکومتی، قابلیت توضیح ابعاد اجتماعی و تمدنی و آثار و دلالت‌های سیاسی‌اش را دارد. اگر تناسب میان تفکر، فرهنگ و #تمدن مورد دقت نباشد، حجاب عارضه‌ای در جامعه محسوب می‌شود و نظم جنسی جامعه را دچار بحران می کند! باید #نظام_جنسی اسلام که در تناسب با اندیشه‌های متعالی دینی تکوین یافته، رسمیت پیدا کند. این مهم است که #فرهنگ در یک شبکه به هم پیوسته و در تناسب با اندیشه‌های مورد قبول یک جامعه تبلور می‌یابد. متأسفانه، در اجرای #قانون_حجاب، به پیوستگی فرهنگ توجه نشد و به درک جزئی و فقهی نسبت به مقوله حجاب بسنده کردند. وقتی در جامعه دینی، مقوله‌ای به نام حجاب، صورتی قانونی و الزام‌آور پیدا می‌کند، لازم است تا از سویی #فرهنگ‌سازی در همه سطوح و در تناسب با آن پدیده فرهنگی انجام گیرد و از سوی دیگر، باید بسترهای قانونی برای تسهیل اجرایی شدن آن و تأمل درباب مقوله‌های مرتبط با آن فراهم شود. به عبارت دیگر، حجاب نباید تک موردی و به گونه عنصری تجویز شود، بلکه لازم است تا نظام جنسی اسلام طراحی شده و همه #ظرفیت‌های_فرهنگی و قانونی جامعه برای تحقق عملی آن فعال شوند.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 88 و 89.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

⭕️مشروعیت و کارآمدی دو شرط اصلی بقای هر حکومتی است

🔻#فقه_سیاسی
🔻#فقه_حکومتی
🔻#متن__منتخب

🔸مشروعیت و کارآمدی دو شرط اصلی بقای هر حکومتی است و بین آنها ارتباط دو جانبه و مستقیمی وجود دارد که اقتدار سیاسی نظام سیاسی را به دنبال خواهد داشت؛ تأثیر مشروعیت بر کارآمدی نظام‌های سیاسی امروزه امری بدیهی و روشن است و فقه سیاسی شیعه نیز از این امر مستثنی نیست.

🔸امروزه کارآمدی یک نظام،‌ امری نسبی است که با توجه به اهداف، امکانات و محدودیت‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرد، در این بین اهمیت نیروی انسانی آموزش دیده، مجرب و هماهنگ با اهداف نظام، تعیین کننده عنصر لازم برای کارآمدی نظام است؛ نخبگان سیاسی در قالب گفتمان جمهوری اسلامی، باید وفاق سیاسی را به نوعی نهادینه کنند و التزام به منافع ملی، التزام به قانون اساسی، صیانت از اسلامیت و جمهوریت نظام و پذیرش حقوق اساسی ملت در زمره بایسته‌های غیرقابل خدشه تعهد سیاسی و اخلاقی آنان قرار گیرد؛ آموزه‌ها و احکام صریح اسلام، حضور دین را در عرصه سیاست ضروری و الزامی می‌سازد و در نتیجه برای متدینان و به ویژه نخبگان و علمای دینی، وظیفه‌ای قطعی و گریزناپذیر برای حضور و دخالت در عرصه سیاست تعیین می‌کند.

🔸نتیجه اینکه کارآمدی فقه سیاسی تنها و تنها به معنای انجام تکلیف و در گرو آن در عرصه‌ها و مصادیق گوناگون، چه در مرحله تشخیص علمی، روشمند و منطقی تکلیف و چه در مرحله‌ اجرای هوشمندانه، مدبرانه و مجدانه آن است، اگر چنین شد، نتیجه انجام تکلیف هرچه باشد، به کارآمدی و تأثیرگذاری رهبری خواهد افزود.

🔻#منبع:
(علی ذوعلم، تجربه کارآمدی حکومت ولایی، ص124).

🔹نقل از کانال گفتمان فقه حکومتی
@fiqhehokomati

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔸رهبر معظم انقلاب:
امام، فقه شیعه را به سمت فقه حکومتی کشاند.
#فقه_حکومتی
#فقه_نظام

@tamadone_novine_islami

⭕️چارچوب نظریه «فقه ‌بایسته» از منظر آیت‌الله ‌سیدمحمدمهدی ‌میرباقری

#فقه_حکومتی
#نظریه_فقه_بایسته
#آیت‌الله_سیدمحمدمهدی_میرباقری

🔻تعریف‌ فقه‌ بایسته
فقه‌حکومتی فقهی است که بتوانند تئوری جامع تحقق تدریجی ولایت حقه در زوایای حیات اجتماعی یک جامعه -به مثابه یک کل متغیر انسانی- را ارائه دهد.

🔻آسیب‌های‌ فقه‌ موجود:
۱. انفعال فقه موجود در پاسخگویی به مسائل مستحدثه کلان، بخصوص مسائل تمدن مدرن
۲. مطالعه موضوعات به نحو ایستا و خرد
۳. محدود کردن گستره فقط به احکام "تکلیفی"
۴. فردی بودن مقیاس فقه موجود
۵. واگذاری شناسایی موضوعات تخصصی به "کارشناسی مدرن"
۶. متوقف ماندن غایت فقه موجود در حد "تامین از عقوبت الهی"

🔻ویژگی‌های‌ فقه‌ بایسته:
۱. به‌دست‌گیری سرپرستی تحولات اجتماعی در مقابل هجمه ولایت باطل حاکم بر تمدن غرب
۲. مطالعه موضوعات در قالب نظام تولی و ولایت اجتماعی
۳. توسعه گستره فقه به احکام "ارزشی و توصیفی و تکلیفی"
۴. ارتقاء فقه از مقیاس فردی به مقیاس "سرپرستی تکامل اجتماعی"
۵. ضرورت هماهنگی روش تفقه، علم دینی و الگوی برنامه‌ریزی سرپرستی تکامل اجتماعی
۶. ارتقاء منطق حجیت از تأمین عقوبت به تحقق تدریجی ولایت در حیات فردی و اجتماعی

🔻راهکارها و الزامات‌ تحقق‌ فقه‌ بایسته:
۱. ارتقاء مبانی کلامی فقه بر محور ارتقا مفهوم "طاعت"
۲. ارتقا مبانی فلسفه فقهی ‌فقه بر محور ارتقاء مفهوم "حُکم"
۳. ارتقا مبانی فلسفه اصولی فقه بر محور ارتقا مفهوم "حُجیّت"
۴. انسجام فرآورده‌های تفقه، علم دینی و الگوی برنامه‌ریزی اسلامی از طریق هماهنگی روشی مبتنی بر "روش ‌عام‌ تحقیق"
⭐️⭐️⭐️

🔹مدرسه ‌درس‌گفتار ‌آفاق
مرجع ‌آموزش ‌آزاد علوم ‌انسانی ‌و اسلامی
🆔 @afaghehekmat
🌐 afaghehekmat.ir

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 مشروعیت و کارآمدی دو شرط اصلی بقای هر حکومتی است

#فقه_سیاسی
#فقه_حکومتی

🔸مشروعیت و کارآمدی دو شرط اصلی بقای هر حکومتی است و بین آنها ارتباط دو جانبه و مستقیمی وجود دارد که اقتدار سیاسی نظام سیاسی را به دنبال خواهد داشت؛ تأثیر مشروعیت بر کارآمدی نظام‌های سیاسی امروزه امری بدیهی و روشن است و فقه سیاسی شیعه نیز از این امر مستثنی نیست.

🔸امروزه کارآمدی یک نظام،‌ امری نسبی است که با توجه به اهداف، امکانات و محدودیت‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرد، در این بین اهمیت نیروی انسانی آموزش دیده، مجرب و هماهنگ با اهداف نظام، تعیین کننده عنصر لازم برای کارآمدی نظام است؛ نخبگان سیاسی در قالب گفتمان جمهوری اسلامی، باید وفاق سیاسی را به نوعی نهادینه کنند و التزام به منافع ملی، التزام به قانون اساسی، صیانت از اسلامیت و جمهوریت نظام و پذیرش حقوق اساسی ملت در زمره بایسته‌های غیرقابل خدشه تعهد سیاسی و اخلاقی آنان قرار گیرد؛ آموزه‌ها و احکام صریح اسلام، حضور دین را در عرصه سیاست ضروری و الزامی می‌سازد و در نتیجه برای متدینان و به ویژه نخبگان و علمای دینی، وظیفه‌ای قطعی و گریزناپذیر برای حضور و دخالت در عرصه سیاست تعیین می‌کند.

🔸نتیجه اینکه کارآمدی فقه سیاسی تنها و تنها به معنای انجام تکلیف و در گرو آن در عرصه‌ها و مصادیق گوناگون، چه در مرحله تشخیص علمی، روشمند و منطقی تکلیف و چه در مرحله‌ اجرای هوشمندانه، مدبرانه و مجدانه آن است، اگر چنین شد، نتیجه انجام تکلیف هرچه باشد، به کارآمدی و تأثیرگذاری رهبری خواهد افزود.

🔹#منبع:
(علی ذوعلم، تجربه کارآمدی حکومت ولایی، ص124).

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢نظام جنسی اسلام و ابعاد اجتماعی و تمدنی حجاب

🔸در روابط جنسی، ایرانیان [در سال‌های اخیر از بُعد نظری] حقیقتاً دچار مشکل و بحران شده‌اند. مثلاً درباره #حجاب، یک درک فقهی و بررسی جوانب شرعی آن مورد نظر است و مهم‌تر از آن، درک اجتماعی و تمدنی حجاب که مغفول و مبهم باقی مانده است، حجاب در مقیاس #فقه_حکومتی، قابلیت توضیح ابعاد اجتماعی و تمدنی و آثار و دلالت‌های سیاسی‌اش را دارد. اگر تناسب میان #تفکر، #فرهنگ و #تمدن مورد دقت نباشد، حجاب عارضه‌ای [مزاحم] در جامعه محسوب می‌شود و نظم جنسی جامعه را دچار بحران می‌کند!

🔸باید #نظام_جنسی اسلام که در تناسب با اندیشه‌های متعالی دینی تکوین یافته، رسمیت پیدا کند. این مهم است که #فرهنگ در یک شبکه به هم پیوسته و در تناسب با اندیشه‌های مورد قبول یک جامعه تبلور می‌یابد. متأسفانه، در اجرای #قانون_حجاب، به پیوستگی فرهنگ توجه نشد و به درک جزئی و فقهی نسبت به مقوله حجاب بسنده کرده‌اند.

🔸وقتی در جامعه دینی، مقوله‌ای به نام حجاب، صورتی قانونی و الزام‌آور پیدا می‌کند، لازم است تا از سویی #فرهنگ‌سازی در همه سطوح و در تناسب با آن پدیده فرهنگی انجام گیرد و از سوی دیگر، باید بسترهای قانونی برای تسهیل اجرایی شدن آن و تأمل درباب مقوله‌های مرتبط با آن فراهم شود. به عبارت دیگر، حجاب نباید تک موردی و به گونه عنصری تجویز شود، بلکه لازم است تا نظام جنسی اسلام طراحی شده و همه #ظرفیت‌های_فرهنگی و قانونی جامعه برای تحقق عملی آن فعال شوند.

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 88 و 89.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami